སྐབས་ ༡༦ པའི་དབུས་གཙང་སྤྱི་འཐུས་འོས་མི་གསར་པ་ལྷག་པ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་ཁོང་དབུས་གཙང་སྤྱི་འཐུས་ལ་ལངས་ཏེ་ཞབས་འདྲེན་མ་ཞུ་བ་ཞིག་དང་། སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ་བོད་མི་སྤྱི་བོ་གནམ་བསྟན་ལ་ཕན་པའི་ལས་ཀ་ཞིག་བསྒྲུབ་ཐུབ་པའི་རེ་བ་དང་ཡིད་ཆེས་བྱས་ནས་ལངས་པ་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་བྱུང་།
དྲི་བ། ཁྱེད་རང་གི་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་མདོར་བསྡུས་ཤིག་ངོ་སྤྲོད་གནང་རོགས།
ལན། ང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༣ ལོར་བོད་ལྗོངས་ལྷོ་ཁ་མཚོ་སྣ་རྫོང་ལམ་ཕུག་གྲོང་ཚོའི་ནང་སྐྱེས་པ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ལོར་རྒྱ་གར་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་བསླེབས་ཏེ། ཐོག་མར་རྡ་སྟེང་བོད་ཁྱིམ་དུ་འཛིན་རིམ་བཅུ་པ་བར་སློབ་སྦྱོང་བྱས་རྗེས། འཛིན་རིམ་བཅུ་གཅིག་དང་བཅུ་གཉིས་སྤེལ་ཀོབ་བོད་ཁྱིམ་ནས་སློབ་ཐོན་བྱས་པ་ཡིན། དེའི་རྗེས་བྷེང་ལོར་སན་ཌི་ཇོ་སེབ་ (St. Joseph’s college of Arts and Science) ནང་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཏེ། དེའི་རིང་ས་གནས་གཞོན་ནུའི་དྲུང་ཆེ་སྐབས་གཉིས་དང་ཚོགས་གཙོ་སྐབས་གཅིག མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་སྐབས་གཅིག་གཙོས། དེ་མིན་མཐོ་སློབ་ནང་བོད་པའི་གླེང་སྟེགས་བཙུགས་པ་སོགས་ཀྱི་འགན་ཁུར་བླངས་ཏེ། སོ་སོས་བོད་བསྟན་པ་ཆབ་སྲིད་ལ་ཕན་པའི་ལས་ཀ་ག་ཚོད་འཇོན་འཇོན་གཅིག་བྱས་པ་ཡིན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ལོར་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཧུའུ་ཅིན་ཐའོ་རྒྱ་གར་ལ་སླེབ་སྐབས། སྲོག་འབེན་ལ་བཙུགས་ཏེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་ཐོག་བོད་དོན་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེ་བྱེད་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ ནས་ ༢༠༡༠ ལོ་བར་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་དབུས་རྒྱུན་ལ་བདམས་ཏེ། རིག་གཞུང་འགན་འཛིན་གྱི་འགན་ཁུར་བ་ཡིན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ནས་ ༢༠༡༡ ལོ་བར་བོད་ཀྱི་དང་བླངས་ཞབས་ཞུ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་བགྱིས་ཏེ། བོད་ནས་ཕེབས་པ་དང་རྒྱ་གར་ནང་བཞུགས་མཁན་མི་སྣ་རྒན་གྲས་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཆུང་དུས་སློབ་སྦྱོང་གོ་སྐབས་མ་རག་སྟབས། ཤེས་ཡོན་གྱི་གོ་སྐབས་ཕུལ་བ་དང་འཚོ་སྣོན་མཁོ་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ། དྭ་ཕྲུག་ཚོར་སློབ་ཡོན་འཚོལ་ཐབས་སོགས་ཀྱི་ལས་ཀ་མང་པོ་ཞིག་བྱས་པ་ཡིན། ཕྱི་ལོ་༢༠༡༡ ལོར་དཀའ་ངལ་ལ་མ་འཛེམས་པར་གཏམ་བརྗོད་ཀྱི་ཚན་པ་ཞིག་བཙུགས་ནས་ད་བར་ས་གནས་ཁག་ ༤༨ ཙམ་ཞིག་ཏུ་སྐོར་སྐྱོད་ཕྱིན་པ་ཡིན།
དྲི་བ། ཁྱེད་རང་སྐབས་ ༡༦ པའི་སྤྱི་འཐུས་འོས་མིར་ལངས་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་མ་འོངས་པར་དབུས་གཙང་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་གི་འཐུས་མི་ཚད་ལྡན་ཞིག་ཆགས་ཐུབ་པར་འཆར་གཞི་དང་འཇོན་ཐང་ག་རེ་ཡོད།
ལན། སྤྱིར་བཏང་སོ་སོ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་རྒྱབ་ལོགས་ལ་ཆོལ་ཁ་ཆོས་ལུཊ་དང་། ལུང་ཚན་དང་སྐྱིད་སྡུག་གང་གིས་ཀྱང་རྒྱབ་སྐྱོར་མེད་པའི་ཐོག་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་འཇོན་ཐང་དང་། ཉམས་མྱོང་གཞི་ལ་བཞག་པའི་ཐོག་ནས་སྤྱི་འཐུས་ལ་ལང་རྒྱུའི་མིག་དཔེ་གསར་པ་ཞིག་གཏོད་དེ། དབུས་གཙང་གཅིག་པུ་ཙམ་མིན་པར་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་གྱི་མང་ཚོགས་ཚོས་སྤྱི་འཐུས་ཟེར་མཁན་དེའི་ལས་འགན་ག་རེ་ཡིན་པ་ངོ་སྤྲོད་ཐུབ་ཆེད་ལངས་པ་ཡིན། འདི་ག་རེ་བྱས་ནས་ཞུ་ཡི་ཡོད་ལབ་ན། དེང་དུས་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་མི་མང་ཚོར་ཐོས་རྒྱ་དང་མཐོང་རྒྱ་ཡག་པོ་མེད་པའི་རྐྱེན་བྱས་ནས་གྲོས་ཚོགས་ནང་སུ་ཁ་བདེ་བ་ཡོད་པ་དེ་འཇོན་ཐང་ལ་བརྩིས་ཏེ། སྤྱི་འཐུས་འོས་མིར་བླུགས་པ་ལ་སོགས་པ། དེ་མིན་ལུང་ཚན་རིང་ལུགས་དང་ཤོག་ཁག་རིང་ལུགས། མ་རྩ་རིང་ལུགས་དང་བཙན་རྒྱལ་རིང་ལུགས་སོགས་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བ་མང་པོ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་སྤྱི་འཐུས་ལ་ལྡུག་བཞིན་ཡོད་སྟབས། དེ་ཚོའི་རྐྱེན་པས་གྲོས་ཚོགས་ནང་ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་ལུགས། ལུང་ཚན་གྱི་འཐེན་འཁྱེར་བྱུང་སྟེ་མི་མང་གི་བདེ་སྡུག་དང་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་སྐྱོང་མ་ཐུབ་པ་སོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་མང་པོ་ཞིག་བྱུང་བཞིན་ཡོད་སྟབས། མ་འོངས་པར་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ངོས་ནས་སྒྲིག་གཞི་ཞིག་བཟོས་ཏེ། ལུང་ཚན་དང་སྐྱིད་སྡུག ཤོག་ཁག་སོགས་ཀྱིས་སྤྱི་འཐུས་འོས་མི་མ་བཏོན་པའི་རེ་བ་དང་ཡིད་ཆེས་གཞིར་བཞག་རང་ཉིད་ཀྱིས་འཇོན་ཐང་བཏོན་དགོས་པར་མཐོང་སྟེ། ད་རེས་དབུས་གཙང་སྤྱི་འཐུས་ལ་ལངས་པ་ཡིན། ད་བར་རང་ཉིད་ལོ་ངོ་ ༢༣ ལྷག་རིང་རྒྱ་གར་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བསྡད་པར་བརྟེན། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་དང་བོད་ནང་གི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཞིབ་འཇུག་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བྱས་ཡོད་སྟབས། དབུས་གཙང་སྤྱི་འཐུས་ལ་ལངས་ཏེ་ཞབས་འདྲེན་མ་ཞུ་བ་ཞིག་དང་། སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ་བོད་མི་སྤྱི་བོ་གནམ་བསྟན་ལ་ཕན་པའི་ལས་ཀ་ཞིག་བསྒྲུབ་ཐུབ་པའི་རེ་བ་དང་ཡིད་ཆེས་ཞུས་ནས་ལངས་པ་ཡིན།
དྲི་བ། སྤྱི་འཐུས་ཤིག་གིས་གཡོལ་དུ་མེད་པའི་འོས་འགན་གཉིས་དང་འདོར་དགོས་པའི་རྩ་བའི་གནད་དོན་ལྔ་བགྲང་ན་གང་དག་བགྲང་ས་རེད།
ལན། སྤྱི་འཐུས་ཟེར་མཁན་དེའི་འོས་འགན་གཙོ་བོ་གཉིས་ག་རེ་རེད་ཞུས་པ་ཡིན་ན། མར་མང་ཚོགས་ལ་གཡོག་པོ་རྒྱུག་ཐུབ་པ་ཞིག་དང་སྒང་གི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་དགོས་པ་དེ་གཉིས་རེད་བསམ་གྱི་འདུག འདོར་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཁག་ལྔ་ནི། དང་པོ། སྤྱི་འཐུས་ཟེར་མཁན་དེ་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་དང་དྲང་པོའི་སྤྱོད་པ་དང་མ་བྲལ་བ་ཞིག་དགོས་ཀྱི་རེད། གཉིས་པ། རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ལ་རྒྱལ་ཞེན་ཡོད་མཁན་ཞིག་དགོས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། དེ་ལས་འདོར་བའི་མི་ཞིག་སྤྱི་འཐུས་ལ་བསླེབ་པ་ཡིན་ན་ཡོང་གི་མ་རེད། གསུམ་པ། ང་རང་ཚོའི་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལུང་ཚན་དང་ཤོག་ཁག་གི་འཐེན་འཁྱེར་ཤུགས་ཆེན་པོ་འགྲོ་བ་ཡིན་ན། དེ་ཚོའི་བསླུ་བྲིད་འོག་མ་ཚུད་པ་གཞི་བརྟན་པོ་འཛིན་མཁན་ཞིག་ཡིན་དགོས་པ་རེད། བཞི་པ། ཤེས་ཡོན་ཚད་དང་ལྡན་པ་ཞིག་དགོས་པ་རེད། ལྔ་པ། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས་དང་། མིང་ཆད་ངན་པ་དང་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ལས་ཀ་བྱས་པའི་མི་ཞིག་མིན་པ་ཞིག་དགོས་པ་རེད། དེ་འདྲ་བྱུང་བ་ཡིན་ན་སྤྱི་འཐུས་དེས་ཕྱག་ལས་ཚད་དང་ལྡན་པ་ཡག་པོ་ཞིག་གནང་ཐུབ་ཀྱི་རེད་བསམ་གྱི་འདུག
དྲི་བ། ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་སྡིངས་ཆ་དེ་མི་སྒེར་གྱི་མདུན་ལམ་འཚོལ་ས་དང་ཆོལ་ཁ་ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱི་འཐེན་འཁྱེར་བྱེད་ས་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་མཁན་མང་པོ་ཡོད་པས། ཁྱེད་ཀྱིས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་སྡིངས་ཆ་དེ་ག་འདྲ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
ལན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ལོར་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་མང་གཙོ་གསོལ་རས་གནང་སྟེ། སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་སྡིངས་ཆ་འདི་བསྐྲུན་ནས་མ་འོངས་མདུན་ལམ་གྱི་ཁ་ཕྱོགས་བསྐྲུན་ས་ཞིག་ཆགས་ཡོད་ཀྱང་། ད་ལྟའི་ཆར་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་སྤྱི་འཐུས་ཟེར་བ་འདི་དབང་ཆའི་འཐབ་རྩོད་བྱེད་ས་དང་། ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་འཐེན་འཁྱེར་བྱེད་ས་ཞིག་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་ཆེན་པོ་ཞིག་མཐོང་བསྡད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། འདི་མཐོང་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ད་ལྟ་གྲོས་ཚོགས་ནང་ལུང་ཚན་རིང་ལུགས་དང་མ་རྩ་རིང་ལུགས། ཤོག་ཁག་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལྟ་བ་མང་པོ་ཞིག་སླེབ་ཀྱིན་ཡོད་སྟབས། མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཕ་མེས་ཀྱི་འཇོན་ཐང་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྲུ་གུ་སྤྱི་འཐུས་ལ་ལྡུག་གི་ཡོད་པ་དང་། མང་པོ་ཞིག་གིས་སོ་སོའི་ལུང་ཚན་དང་ཤོག་ཁག་ལ་བལྟས་ནས་སྤྱི་འཐུས་ལ་ལྡུག་གི་ཡོད་པ། དེ་མིན་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཚོང་པ་དང་རྒྱུ་དངོས་ལ་བལྟས་ནས་སྤྱི་འཐུས་ལ་ལྡུག་གི་ཡོད་སྟབས། དེ་ཚོའི་རྐྱེན་པས་གྲོས་ཚོགས་ནང་གནོན་ཤུགས་བྱུང་སྟེ་འཆམ་མཐུན་མེད་པ་དང་འཐེན་འཁྱེར་ཡོང་བ་སོགས། མི་གཅིག་གིས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་བྱེད་དགོས་བསམས་ཀྱང་། ཤུལ་འཛིན་དང་དབང་ཆའི་འཐབ་རྩོད་དེས་ཁོ་རང་གི་བསམ་བློའི་ཀུན་སློང་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུའི་རྨང་གཞི་ཞིག་འདིང་གི་ཡོད་སྟབས། རང་བཞིན་གྱིས་དེ་འདྲ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེ་འདྲའི་རྙིང་ཞེན་གྱི་བསམ་བློ་དེར་ང་ཚོ་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་བསམ་བློ་གསར་པ་ཞིག་འཁྱེར་ནས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་རྒྱུའི་འོས་འགན་དང་འགན་འཁྲི་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་སྟབས། རང་ཉིད་ཀྱིས་དེ་འདྲའི་བསམ་ཚུལ་ཞིག་འཁྱེར་ནས་སྤྱི་འཐུས་ལ་ལངས་པ་ཡིན།
དྲི་བ། དབུས་གཙང་སྤྱི་འཐུས་ལས་ཐོག་རྣམ་པས་བོད་ཕྱི་ནང་གི་དབུས་གཙང་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་གི་ཚབ་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་འདུག་གམ། མི་འདུག་ན་ཕྱོགས་གང་དག་ནས་ཚབ་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག ཁྱེད་རང་ལ་དེའི་ཐད་ཚབ་བྱེད་ཐུབ་པའི་ཤེས་ཡོན་དང་ནུས་འཇོན་ག་རེ་ཡོད།
ལན། ངས་ད་ལྟའི་དབུས་གཙང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་བོད་མིའི་བདེ་སྡུག་སེལ་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག་བསམ་གྱི་ཡོད། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བསླེབས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། ད་བར་དཀའ་ངལ་དང་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་འཚོ་བའི་གནས་བབ་གང་འདྲ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་། ང་ཚོའི་མངོན་འདོད་གཙོ་བོ་དེ་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུའི་འགན་ཁུར་དགོས་པ་རེད། ད་བར་གྲོས་ཚོགས་རབ་དང་རིམ་པ་མང་པོ་ཞིག་ཕེབས་ཡོད་ཀྱང་། འདིའི་ཐོག་ལས་འགུལ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཞིག་སྤེལ་མ་ཐུབ་པའི་རྐྱེན་གྱིས། བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ཧ་ལས་པའི་ཉམས་རྒུད་ཆེན་པོ་ཕྱིན་ཡོད་སྟབས། བོད་དང་བཙན་བྱོལ་དམིགས་བསལ་དབུས་གཙང་ཁུལ་ནས་ཐུཊ་གསོ་དང་ལས་འགུལ་སྤེལ་བཞག་པ་ཞིག་ད་བར་སོ་སོས་གོ་མ་མྱོང་། བོད་ནང་ཡིན་ན་སོ་སོས་རང་འཁུར་རང་ལེན་ཐོག་ཧུར་ཐག་འབད་ཐག་བྱས་ཡོད་པ་རེད། རང་ཉིད་འདྲ་པོ་དབུས་གཙང་སྤྱི་འཐུས་ལ་བསླེབ་པ་ཡིན་ན། མ་འོངས་པར་བོད་ཟེར་བ་འདི་གནས་ཐུབ་ཆེད་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་ཡུན་གནས་ཐུབ་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་ཆེར་བསྐྱེད་བྱས་ཏེ། བོད་མི་རིགས་འདི་གསོན་པོར་གནས་ཐུབ་པའི་འབད་བརྩོན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
དྲི་བ། ད་ལྟའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལས་ཐོག་རྣམ་པར་མེད་པ་ཁྱེད་རང་ལ་ཡོད་པའི་ལེགས་ཆ་གསུམ་དང་སྐྱོན་ཆ་གཉིས་བགྲང་ན་ག་རེ་ཡིན་ནམ།
ལན། ད་བར་སྐབས་བཅོ་ལྔ་བར་གྲོས་ཚོགས་བསླེབས་ཡོད་ཀྱང་། གྲོས་ཚོགས་ནང་སྤྱི་འཐུས་མང་པོ་ཞིག་རང་འཇགས་ལྷག་བསྡད་ཡོད་སྟབས། ངས་སྤྱི་འཐུས་ནང་དགོས་མཁོ་ཆེ་བ་བསྒྱུར་བཅོས་མ་ཕྱིན་པ་གསུམ་འདྲ་པོ་ཞིག་མཐོང་གི་འདུག ངས་དེ་ཚོ་སྤྱི་འཐུས་སོ་སོས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁེ་དབང་ལ་གཙིགས་ཆེན་འཛིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དང་པོ། ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་འཐེན་འཁྱེར་ཤུགས་ཆེན་ཡོད་སྟབས། རང་ཉིད་ལ་དེའི་ཐོག་འཐབ་རྩོད་བྱེད་ཐུབ་པའི་ནུས་པ་ཡོད། གཉིས་པ། སྤྱི་འཐུས་ཟེར་བ་དེ་མི་མང་གི་གཡོག་པོ་དང་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་ཐུབ་མཁན་ཞིག་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། གྲོས་ཚོགས་ནང་ཞལ་བདེ་པོ་འདྲ་པོ་ཞིག་གསུངས་པ་རེད་མ་གཏོགས། ས་གནས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དང་དཀའ་སྡུག་ལ་སོགས་པར་གྲོས་གླེང་ཞིབ་ལྷུག་བྱེད་མ་ཐུབ་པའི་རྐྱེན་གྱིས། ད་ལྟ་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་འཛིན་མཁན་དང་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག མི་མང་བཅས་ཀྱི་བར་ལ་འགལ་ཟླ་ཆེན་པོ་ཞིག་ལྷག་བསྡད་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ངར་མི་མང་དང་གཞུང་གཉིས་རྡོག་རྩ་ཆིག་སྒྲིལ་ངང་མཉམ་ལས་བྱེད་ཐུབ་པའི་གདེང་ཚོད་ཡོད། གསུམ་པ། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལ་ཤེས་ཡོན་གྱི་ཆུ་ཚད་ཧ་ཅང་ཞན་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་ཉམས་རྒུད་བྱུང་ཡོད་སྟབས། འདི་ཚོའི་ཐོག་ད་བར་གྲོས་ཚོགས་ནང་གླེང་སློང་བྱུང་མེད་པ་དག་ཡོང་བ་བྱ་རྒྱུ་དང་། ལྷག་པར་དུ་གྲོས་ཚོགས་ར་བ་འདིས་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་ཁུལ་གྱི་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་དང་ཁ་འཐོར་བོད་མིར་བོད་དགེ་ཆེད་གཏོང་དང་། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ངོ་སྤྲོད་བྱ་ཆེད་འགན་ཁུར་ཁྱོན་ནས་གནང་གི་མེད་སྟབས། འདིའི་ཐོག་རང་ཉིད་ལ་ནུས་པ་སྤུངས་ཐུབ་པའི་གདེང་ཚོད་དང་སྤོབས་པ་ཡོད། ངའི་ཞན་ཆ་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། དང་པོ། ད་ལྟ་ང་གཞོན་སྐྱེས་འཚར་བཞིན་པ་ཞིག་དང་། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་ཉམས་ཞིབ་བྱས་ནས་འགྲོ་མཁན་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ང་ལ་སྤྱི་འཐུས་རྒན་པ་ཚོ་ལྟར་འཛིན་སྐྱོང་དང་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་དང་རྒྱུས་མངའ་མེད། གཉིས་པ། ད་ལྟ་ང་སྤྱི་འཐུས་གསར་པར་ལངས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། གཞུང་གིས་འཛིན་སྐྱོང་དང་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ད་བར་ཉམས་ཞིབ་དང་དོ་སྣང་ཞིབ་ཚགས་པོ་དེ་འདྲ་གང་ཡང་བྱེད་རྒྱུ་བྱུང་མེད་པ་དེ་ཞན་ཆ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
དྲི་བ། ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དབུ་མ་དང་རང་བཙན་བར་གྱི་འགལ་བ་ཤུགས་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་འདུག ཁྱེད་ཀྱིས་བལྟས་ན་དེའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་གང་ལ་ཐུག་པ་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཤིག་ལ་དེའི་ཐད་འགན་འཁྲི་ག་རེ་ཡོད་པ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག
ལན། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་འཐབ་རྩོད་བྱེད་མཁན་ཚོས་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ལམ་སྟོན་གནང་བ་གཞིར་བཟུང་ཕེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་བྱེད་མཁན་ཚོ་ཡིན་ན། སོ་སོས་ལྟ་གྲུབ་འདི་འཛིན་པའི་ཐོག་ནས་རང་བཙན་གྱི་འཐབ་རྩོད་བྱས་ནས་ཕེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། རང་ཉིད་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་བྱེད་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཡང་། རང་བཙན་རྩོད་མཁན་ནང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་བབ་དང་མ་མཐུན་པའི་བཀའ་མོལ་མང་པོ་ཞིག་གསུངས་ཏེ། དེས་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་མཚན་སྨད་འགྲོ་རྒྱུའི་ཐལ་ཆ་ཆེན་པོ་ཞིག་འགྲོ་ཡི་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཞིག་བསླེབས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་འཛིན་མཁན་གྱི་མི་སྣ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་དང་། ཡང་ཁ་ཤས་ཤིག་ཀྱིས་དབང་ཆ་འཛིན་པའི་ཐོག་ནས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་མཚན་བེད་སྤྱོད་བཏང་སྟེ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་། རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་བྱེད་མཁན་ཚང་མ་ནག་ཉེས་ཅན་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་དང་། ཡང་རང་བཙན་རྩོད་མཁན་ཚོས་དབུ་མའི་ལམ་རྩོད་མཁན་ཚོ་ཚད་ལས་བརྒལ་བའི་མ་འགྲིག་པ་ཡིན་པ་མི་མང་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གོ་རྟོགས་མེད་པའི་སྒང་ལ་ཕུ་དཀྲུག་མདའ་དཀྲུག་བཟོ་ཡི་འདུག མི་མང་ཚོར་སྤྱི་འཐུས་ཚོས་དེ་ཚོའི་ཐོག་བློ་གཟུ་པོར་གནས་པའི་ཐོག་ནས་འགྲེལ་བཤད་བརྟན་པོ་ཞིག་བརྒྱབ་སྟེ། འཕྱར་གྲུ་མཉམ་འདེགས་ཐོག་གང་ཅིའི་ལས་ཀ་གནང་ཐུབ་པ་བཟོ་དགོས། སྤྱིར་བཏང་༧གོང་ས་མཆོག་དང་བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་ལ་མཚན་སྨད་ཞུ་མཁན་མང་པོ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དེ། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རང་དབང་ཆེ་དྲགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འགོག་རྐྱེན་དེ་འདྲ་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག
དྲི་བ། དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གིས་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་མང་པོ་ཞིག་གསལ་བསྒྲགས་གནང་སྟེ། ད་ལྟ་སྔོན་འགྲོའི་འོས་བསྡུ་སླེབ་གྲབས་ཡོད་སྟབས། ཁྱེད་ཀྱིས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འདོད་བློ་ཚིམ་པ་ཞིག་ལག་བསྟར་གནང་སོང་བསམ་པ་བྱུང་ངམ་ཡང་ན་འཐུས་ཤོར་ཕྱིན་སོང་བསམ་བྱུང་།
ལན། དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ངོས་ནས་སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་བཀའ་ཤག་དང་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོ་འདིར་སྒྲིག་གཞི་མང་པོ་ཞིག་བཟོས་ཡོད་ཀྱང་། ངས་སྒྲིག་གཞི་དེ་ཚོ་བཟོས་པ་ལྟར་ལག་ལེན་བསྟར་བདེ་པོ་ཞིག་ཁྱོན་ནས་མཐོང་གི་མི་འདུག སྲིད་སྐྱོང་གི་འོས་མི་ལྟ་བུ་ཡིན་ན། ཧིན་སྒོར་འབུམ་བརྒྱད་དང་། སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་འོས་མི་ཡིན་ན་ཧིན་སྒོར་འབུམ་གསུམ་ལས་གཏོང་ཆོག་གི་མེད་པ་གསུངས་ཡོད་ཀྱང་། རྩིས་ཁྲ་གང་འདྲ་བཟོ་མིན་གང་ཟག་སྒེར་སོ་སོར་ཡོད་སྟབས། ལག་ལེན་བསྟར་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད་མི་འདུག ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་འོས་མི་བྱེ་བྲག་པས་འོས་བསྡུའི་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་ཆེད་༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་པར་དང་རྒྱལ་དར་སོགས་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཆོག་གི་མེད་པ་གསུངས་ཡོད་ཀྱང་། འོས་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་མཚན་བེད་སྤྱོད་གཏོང་གི་ཡོད་སྟབས། ངས་མཚན་བདེ་སྤྱོད་བཏང་བ་དང་སྐུ་པར་བེད་སྤྱོད་བཏང་བ་གཉིས་བར་ཁྱད་པར་གང་ཡང་མེད་པ་འདྲ་པོ་མཐོང་གི་འདུག དེ་མིན་སྒྲིག་གཞི་བཟོས་པ་དེ་ཚོ་ཕྱག་བསྟར་གནང་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན་ན། རྗེས་སུ་ཡིད་རངས་ཞུ་དགོས་པ་རང་ཡིན་ཡང་། ཕྱག་བསྟར་གནང་མ་ཐུབ་པ་ཡིན་ན་མི་མགོ་གྲུང་བ་གདེང་ཚོད་དང་སྤོབས་པ་ཡོད་པ་དེ་ཚོས་ག་རེ་གནང་གནང་འདྲ་པོ་ཆགས་ཏེ། ས་ཁུལ་མང་པོ་ཞིག་ཏུ་སེམས་ཁུར་ཆེ་བ་བྱེད་མཁན་ཚོར་སྐྱོན་འཛུགས་དང་། མི་ཉམ་ཆུང་བ་ཚོར་སྐྱོན་བརྗོད་བྱ་རྒྱུ་བྱེད་ཆོག་ཆོག་བདེ་པོ་ཆགས་ཡོད་འདུག མ་འོངས་པར་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གིས་སྒྲིག་གཞི་བཟོ་སྐབས་ཕྱག་བསྟར་དང་འགན་གང་འདྲ་འཁུར་ཐུབ་ས་རེད་བསམ་ནས་མ་བཟོས་ན། ད་ལྟ་ནང་བཞིན་ཆོ་མེད་པ་འདི་འདྲ་ཆགས་ཀྱི་རེད་བསམ་གྱི་འདུག
དྲི་བ། ཁྱེད་རང་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས། བོད་དོན་བདེན་མཐའ་མྱུར་ཏུ་སེལ་དགོས་ན། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་ཐབས་ལམ་གང་འདྲ་ཞིག་འཚོལ་དགོས་པ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག
ལན། ངས་ད་བར་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་སོ་སོའི་འཛོན་ཚོད་ལ་དཔག་པའི་འཐབ་རྩོད་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པར་གཞིགས་ན། ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ཀྱི་བདེན་མཐའ་གསལ་དང་མི་གསལ་ཟེར་བ་དེ། རྒྱ་ནག་གི་སྟོབས་ཤུགས་ཉམས་དང་མ་ཉམས་ཤིག་ལ་རག་ལུས་ཡོད་པ་ལས། དབུ་མ་དང་རང་བཙན་གྱི་ལངས་ཕྱོགས་བཟུང་སྟེ་བོད་བསྟན་པ་ཆབ་སྲིད་ལ་ཕན་པའི་ལས་དོན་བྱ་རྒྱུ་གང་ཡང་མི་འདུག་བསམ་གྱི་ཡོད། དེར་བརྟེན། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་སྡོད་སྐབས། མ་འོངས་པར་རྒྱ་ནག་གི་སྟོབས་ཤུགས་ཉམས་ནས་བོད་ཀྱི་བདེན་མཐའ་སེལ་རྒྱུར་གོ་སྐབས་རག་སྐབས་གྲ་སྒྲིག་ཅིག་བྱེད་དགོས་པ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་ཟེར་མཁན་གྱི་འཐབ་རྩོད་དེ་མི་ཐོག་ཅིག་གི་འཐབ་རྩོད་མ་རེད། མི་རིགས་ཤིག་གི་འཐབ་རྩོད་ཅིག་ཡིན་སྐོར་གསུངས་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་མ་བརླག་པའི་ཐོག་ནས་ལས་དོན་བསྒྲུབ་དགོས་པ་དེ། ད་ལྟ་སྔ་མ་དྲགས་ཀྱང་ཕྱི་དྲགས་ཡོད་མ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག
དྲི་བ། ཁྱེད་རང་བོད་དོན་ཆེད་སྐུ་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས། བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ནས་སྐུ་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་གྱི་གྲངས་འབོར་ཐད་ཁྱད་པར་ཏོག་ཙམ་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དེར་དགོངས་ཚུལ་ག་རེ་ཡོད། ཁྱེད་རང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ལོ་ནས་ད་ལྟའི་བར་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ནས་བོད་མི་སེར་སྐྱ་ག་ཚོད་ཅིག་གིས་སྐུ་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་གནང་གི་ཡོད།
ལན། བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ནས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཆེད་སྐུ་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་གྱི་གྲངས་འབོར་དེ། བཀའ་ཤག་དང་གྲོས་ཚོགས་སོགས་ཀྱིས་ཉམས་ཞིབ་གནང་སྟེ། གྲངས་འབོར་མང་པོ་ཞིག་བཏོན་གནང་ཡོད་པ་རེད། ཁ་ཤས་ཀྱིས་ ༡༤༨ དང་འགའ་ཞིག་གིས་ ༡༣༧། ༡༤༠ ལྷག་ཙམ་གསུངས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། སོ་སོ་རང་ཉིད་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་ད་བར་བོད་ནང་སྐུ་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་ ༡༤༨ བྱུང་བར་ངོས་འཛིན་ཞུ་ཡི་ཡོད། ཡིན་ཡང་ང་ཚོས་ཤེས་པ་དང་མ་ཤེས་པ་ག་ཚོད་ཡོད་མེད་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལ་གོ་ཐོས་མ་བྱུང་བའི་གྲངས་འབོར་ག་ཚོད་ཅིག་ཡོང་གི་ཡོད་མེད། བོད་ནང་དམ་དྲག་གི་རྐྱེན་པས་ད་ལྟའི་ཆར་ང་ཚོ་སུ་ཞིག་གིས་ཀྱང་ཚོད་དཔག་ཐིག་མ་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཆ་བཞག་པ་ཡིན་ན། ༡༩༩༨ ལོར་དཔའ་བོ་ཐུབ་བསྟན་དངོས་གྲུབ་ལགས་ཀྱི་གཙོས་པའི་རྒྱ་གར་ནང་མི་བཞི་དང་། བལ་ཡུལ་ནང་དགེ་འདུན་པ་གཉིས་བཅས་ང་ཚོ་ཁྱོན་མི་དྲུག་བྱུང་ཡོད་ཁོངས་ནས། ད་ལྟ་གསུམ་སྐུ་འཚོ་བཞུགས་ཐུབ་མེད་པ་རེད།
གསར་འགོད་པ། དོན་གྲུབ།
