ལེའུ་དང་པོ། གསར་བརྗེའི་གོང་ལ།
རྩོམ་པ་པོ། ཆུང་ཚེ་རིང་།
སྤེལ་ས། བོད་ཀྱི་དུས་བབ།
སྤེལ་དུས། ༢༠༡༥ ཟླ་བ་ ༡༢ ཚེས་ ༢༣ ལྷག་དཀར་ཉིན།
༄༅།། ཕྱི་ལོ་ ༡༧༥༤ ལོ་སྟེ། ཨ་མི་རི་ཀའི་གསར་བརྗེ་མ་བྱུང་གོང་གི་ལོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་གི་སྔོན་དུ། ཨ་རིའི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་བྷན་ཇི་མན་ ཧྥེ་རན་ཀི་ལིང་(Benjamin Franklin)ཞེས་པས། ཁོང་གི་
གསར་ཤོག་ Pennsylvania Gazette ཞེས་པའི་ཐོག་ཨ་རིའི་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་བཅུ་གསུམ་གྱི་འདྲ་རིས་བཀོད་པ་དང་ལྷན་དུ། དུམ་བུ་ཁ་ཤས་སུ་གཏུབས་པའི་སྦྲུལ་གྱི་གཟུགས་རིས་ཤིག་བཀོད་ནས་དེའི་གཤམ་དུ་“བསྒྲིལ་ལམ་ཤི་”(join or die)ཞེས་བྲིས་ཏེ་སྤེལ་བ་རེད། འདྲ་རིས་དང་ཚིག་བརྗོད་ཐུང་ངུ་དེས། ཨ་རི་བ་ཚོར། ཆིག་སྒྲིལ་བྱས་ཏེ་གསོན་པའམ། ཁ་འཐོར་ངང་འཆི་བ་གཉིས་ལས་ལམ་གཞན་མེད་ཚུལ་སྟོན་པ་རེད། སྐབས་དེ་དུས་ཨ་རི་ནི་རང་བཙན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་མིན་པར། དབྱིན་ཡུལ་གྱི་དབང་བསྒྱུར་འོག་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་གྱི་ཡུལ་ལུང་མང་པོར་བགོས་ཏེ་གནས་ཡོད་ཅིང་། མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་སོ་སོའི་ནང་གི་ཨ་རི་བ་ཚོ་ནི་རང་རང་གི་བདེ་ཐབས་ལ་བརྩོན་པ་ལས། ཚང་མ་རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་གྱིས་དབྱིན་ཇིའི་ཁ་གཏད་དུ་ལངས་དགོས་པ་ཞིག་སྐབས་དེར་རྩ་བ་ནས་དྲན་གྱི་མེད།
འོན་ཀྱང་ཕྱི་ལོ་ ༡༧༧༥ ལོར་གནས་སྟངས་དེ་ལ་རྩ་བའི་ཆ་ནས་འགྱུར་ལྡོག་སོང་སྟེ། མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་རྣམས་སྤུན་ཟླ་ལྟར་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིལ་ནས་ཁོང་ཚོའི་མེས་རྒྱལ་ཏེ་དབྱིན་ཡུལ་གྱི་ཁ་གཏད་དུ་ལངས། དུས་ཚོད་ཐུང་ཐུང་དེ་འདྲ་ཞིག་གི་ནང་དུ་ཨ་རི་བའི་བསམ་བློར་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་དེ་འདྲ་ཞིག་བྱུང་སྟེ། འཛམ་གླིང་ཡོངས་ལ་སྐད་གྲགས་དང་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་རང་བཙན་དོན་གཉེར་གྱི་གསར་བརྗེ་ཆེན་པོ་ཞིག་བྱུང་བ་དེར་ང་རང་ཡ་མཚན་སྐྱེ་མྱོང་། རྩོམ་ཡིག་འདིའི་ནང་ཨ་རིའི་རང་བཙན་དོན་གཉེར་གྱི་གསར་བརྗེ་ཆེན་པོ་དེའི་སྐོར་གོ་བདེའི་ལམ་ནས་འགོད་པར་བྱ་ཞིང་། དེ་ཡང་མ་རྩོམ་ལས་ཀྱང་རིང་བའི་ཞབས་མཆན་དང་གསལ་བཤད་རིང་པོ་ཁུངས་ལུང་དང་བཅས་འབྲི་བ་དང་། དོན་གནད་རེར་དཔྱད་ཞིབ་ཞིབ་ཚགས་བྱེད་པ། ལམ་ལུགས་དང་རིང་ལུགས་སྐོར་རྒྱས་
བཤད་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་སྤྲོས་པ་དོར་ཏེ། བོད་མི་དཀྱུས་མས་གོ་བདེ་རྟོགས་བདེའི་ལུགས་སུ་འབྲི་བར་བྱའོ།།
དུས་རབས་བཅུ་བདུན་པའི་ནང་དུ། དབྱིན་ཇི་བ་ཚོས་གཞིས་ཆགས་སའི་ས་ཆ་གསར་པ་བཙལ་མཐར་ཨ་རི་བརྙེད་ཅིང་། དེ་ལ་“འཛམ་གླིང་གསར་པ་”ཞེས་བཏགས་ཏེ་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཞིག་དེར་གཞིས་ཆགས་འགོ་ཚུགས། རྗེས་སུ་འཇར་མན་དང་། ཌ་ཆི། སེ་པན། ཧྥ་རན་སི་སོགས་ཡོ་རོབ་ཀྱི་ཡུལ་ལུང་གཞན་གྱི་མི་ཡང་ཨ་རིར་གནས་སྤོས་ཏེ་གཞིས་ཆགས། ཕྱི་ལོ་ ༡༧༥༠ ལོར་སླེབས་སྐབས་ཡུ་རོབ་ཀྱི་མི་ཁྱོན་ས་ཡ་གཉིས་ལྷག་ཨ་རིའི་ཡུལ་དུ་གཞིས་ཆགས་ཤིང་། མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་གྱི་ཡུལ་སྡེ་ཁག་བཅུ་གསུམ་དུ་བགོས་ནས་མཆིས།
སྐྱེ་བོ་དེ་དག་ཡུ་རོབ་ནས་ཨ་རིར་ཇི་ལྟར་ཡོང་བ་ཡིན་སྙམ་ན། ཁོང་ཅག་གི་འགྲུལ་བཞུད་ནི་དཀའ་ཚེགས་དང་ཉེན་ཁ་ཧ་ཅང་ཆེ་བ་ཞིག་སྟེ། རླུང་གི་རྒྱུ་ཕྱོགས་བཟང་པོ་དང་འཕྲད་ན། ཡུ་རོབ་ནས་རྒྱ་མཚོའི་ཐོག་གྲུ་གཟིངས་ནང་ཉིན་ཞག་ ༤༩ ཙམ་དང་། ཁྱོན་སྤྱི་ལེ་(ཀི་ལི་མི་ཊར་)ལྔ་སྟོང་ལྷག་བགྲོད་ན་སླེབས་ཐུབ་ཅིང་། རླུང་གི་རྒྱུ་ཕྱོགས་མི་བཟང་བ་དང་། ལམ་བར་དུ་མཚོ་རླབས་ཆེན་པོ་སོགས་ཀྱི་བར་ཆད་དང་འཕྲད་ན་དེ་ལས་མང་བ་འགོར་ངེས་པ་མ་ཟད། སྲོག་ཀྱང་ཤོར་སྲིད་པ་ཞིག་སྟེ། ༡༧༥༠ ལོར་ཨ་རིར་མཚོ་ལམ་བརྒྱུད་སྐྱོད་མཁན་འཇར་མན་གྱི་སྐྱེ་བོ་རྒོ་ཏ་ལིབ་ མི་ཐལ་རྦེར་རྒེར་ (Gottlieb Mittelberger) གྱིས་བྲིས་པའི་ཉིན་ཐོའི་
ནང་། ཁོང་དང་ཁོང་གི་ལམ་གྲོགས་རྣམས་མཚོ་ཐོག་ཏུ་བཀྲེས་སྐོམ་གྱིས་ཚད་མེད་པར་མནར་བ་དང་། གྲུ་གཟིངས་ནང་མི་མང་བས་འཚང་ཁ་ཆེ་བ། ཉལ་བའི་སྐབས་སུའང་གྲུ་གཟིངས་ཀྱི་ཞལ་བའི་ཐོག་གུ་དོག་པོའི་ངང་ཉལ་དགོས་པ། འགྲུལ་རོགས་གཅིག་ལ་ནད་ཕོག་ཚེ་གཞན་ལ་འགོས་སླ་བས་ལམ་བར་དུ་ཕྲུ་གུ་སུམ་ཅུ་སོ་གཉིས་གྲོངས་པ་སོགས་བྲིས་འདུག ལྷག་པར་དུའང་མཚོ་རླབས་ལྡང་བའི་སྐབས་སུ་ཤིན་ཏུ་ཉེན་ཆེ་བ་སྟེ། ཁོང་གི་ཉིན་ཐོའི་ནང་། མཚོ་རླབས་ཆེན་པོ་རི་བོ་དང་འདྲ་བ་དག་གཅིག་མཇུག་གཉིས་མཐུད་དུ་ཉིན་གཉིས་གསུམ་སྦྲེལ་ནས་ལྡང་སྟེ། གྲུ་གཟིངས་མཐོར་འདེགས་པ་དང་འཁྲུག་པར་འགུལ་བ་སོགས་བྱས་ཏེ། སྐྱེ་བོ་རྣམས་འཇིགས་སྐྲག་གིས་ཕན་ཚུན་འོ་དོད་འབོད་པ་དང་། རྐང་པ་དང་ལག་པ་ཆག་སྟེ་ཆོ་ངེ་འདོན་པ། འགའ་ཞིག་ནི་མཚོ་རླབས་ཀྱིས་དེད་དེ་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་མཐར། ཁོང་ཅག་ཤི་མིན་རོ་མིན་དུ་ཨ་རིར་འབྱོར་སྐབས་དགའ་སྤྲོས་མིག་ཆུ་ཤོར་ཚུལ་བྲིས་འདུག
ཨ་རིར་སླེབས་རྗེས་ཡུལ་གསར་པ་དེའི་ནང་། གྲང་ངད་དང་ལྷག་རླུང་དྲག་པོ། སྔར་མ་འདྲིས་པའི་ནད་སོགས་ཀྱིས་དཀའ་ངལ་མང་པོ་འཕྲད་ཅིང་། ལྷག་པར་ཡུལ་དེའི་ས་སྐྱེས་རྡོ་སྐྱེས་ཀྱི་ཡུལ་མི་རྒྱ་གར་བ་དམར་པོ་ཞེས་འབོད་པ་དག་གིས་ཀྱང་ཁོང་ཅག་ལ་མཐུན་ལམ་མི་བྱེད་པ་སོགས་དཀའ་ངལ་མང་པོ་ཞིག་འཕྲད་རབས་བྲིས་སྣང་།
དབྱིན་ཇི་བས་མཚོན་པའི་ཡུ་རོབ་པ་མང་པོས་ཉེན་ཁ་དེ་ཙམ་ལ་མ་འཛེམས་པར། ཨ་རིར་གཞིས་ཆགས་དོན་ནི། མ་གཞི་སྐབས་དེའི་ཨ་རི་ནི་ཡུ་རོབ་ལས་གནས་སྟངས་ཞན་ཞིང་ཉེན་ཁ་ཆེ་ཡང་། ཡུ་རོབ་ནང་ས་རྒྱ་ཆུང་ཞིང་རྒྱལ་ཁབ་མང་། མི་འབོར་ཆེ་བས་ཕྱུག་པོ་ཆགས་པའི་གོ་སྐབས་དཀོན། འོན་ཀྱང་གསར་དུ་བརྙེད་པའི་ཨ་རིའི་ནང་། ས་རྒྱུ་གཤིན་པའི་ས་རྒོད་མང་པོ་ཡོད་པ་རྣམས་ཉོས་ན་རིན་གོང་ཆུང་། རང་གིས་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་ན་ཕྱུགས་པོ་ཆགས་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཧ་ཅང་མང་བས་རེད། གོང་དུ་སྦྲུལ་གཟུགས་དུམ་བུ་མང་པོར་གཏུབས་པའི་རི་མོ་འབྲི་མཁན་ བྷན་ཇི་མན་ ཧྥེ་རན་ཀི་ལིང་ནི་དཔེ་མཚོན་ཡག་པོ་ཞིག་རེད། ཁོང་གི་ཕ་ནི་དབྱིན་ཡུལ་ནས་ཨ་རིར་ཡོང་བའི་ཡང་ལཱ་བཟོ་མཁན་ཞིག་རེད། ཕ་དེར་ཕྲུ་གུ་ ༡༧ བྱུང་བའི་ཁོངས་སུ། བྷན་ཇི་མན་ཕྱི་ལོ་ ༡༧༠༦ ལོར་འཁྲུངས་ཤིང་། ལོ་བཅུར་སོན་སྐབས་འཚོ་བའི་དཀའ་ངལ་དབང་གིས་སློབ་གྲྭ་བཞག་སྟེ་ལས་ཀར་འགྲོ་དགོས་བྱུང་། འོན་ཀྱང་རང་སྦྱོང་རྒྱུན་དུ་བྱས་ཤིང་དཔེ་དེབ་ཐོབ་ཚད་བཀླགས། དགུང་ལོ་བཅུ་བདུན་ལ་སོན་སྐབས་རང་ཁྱིམ་བཞག་སྟེ་ཧྥེ་ལ་རྡ་ཕི་ཡར་(Philadelphia)དངུལ་
དང་ལས་ཀ་གང་ཡང་མེད་པར་སོང་། འོན་ཀྱང་དགུང་ལོ་ཉེར་གསུམ་ལ་སོན་སྐབས་ཁོང་ཚོང་པ་ཆེན་པོར་གྱུར་ཟིན་པ་མ་ཟད། སྐབས་དེའི་གལ་ཆེའི་གསར་ཤོག་ Pennsylvania Gazette ཞེས་པའི་བདག་པོར་གྱུར། ཁོང་གིས་གསར་ཤོག་དེའི་ནང་རྩོམ་ཡིག་བྲིས་པ་དག་ཨ་རིའི་ནང་གི་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་གྱི་ཡུལ་སྡེ་ཀུན་གྱིས་ཀློག་གི་ཡོད། ཁོང་གིས་གྲོང་ཁྱེར་ཧྥེ་ལ་རྡ་ཕི་ཡ་ཡར་རྒྱས་ཡོང་ཐབས་སུ་ལས་ཀ་མང་པོ་བྱས་པ་དཔེར་ན། ཕྱི་ལོ་ ༡༧༣༡ ལོར་ཁོང་གིས་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་ནང་དཔེ་མཛོད་ཅིག་འཛུགས་རོགས་བྱས་པ་རེད། ཕྱིས་སུ་ཁོང་ཨ་རིའི་གསར་བརྗེའི་འགོ་ཁྲིད་གནད་ཡོད་ཅིག་ཆགས་པ་རེད།
ས་གོང་དམའ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས། ཨ་རིར་གཞིས་ཆགས་སུ་ཡོང་བ་ཕལ་མོ་ཆེས་ས་ཆ་ཉོས་ཏེ། དེའི་ཐོག་གི་ནགས་ཚལ་རྣམས་བཅད། རྡོ་ཆེན་དག་སྤོས། ས་འཁོད་སྙོམ་པར་བརྡལ་ཅིང་བསློགས་ཏེ་ས་རྒྱུན་ཧ་ཅང་གཤིན་པའི་ཞིང་སར་བསྒྱུར། ཚལ་གྱི་རིགས་འདྲ་མིན་དང་། ཤིང་ཏོག རྡོ་ཐ་སོགས་འདེབས་འཛུགས་བྱས། སྐབས་དེར་ཡུ་རོབ་ཏུ་ས་ཞིང་ཡོངས་རྫོགས་འབྱོར་ལྡན་འགའ་ཞིག་ལ་དབང་བས་མི་སེར་དཀྱུས་མས་ས་ཆ་ཉོས་ཏེ་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཞིང་ལས་གཉེར་བ་འདི་ལྟ་བུ་ཡོང་མི་སྲིད་པའི་ཚད་ཡིན།
འོན་ཀྱང་དེ་འདྲའི་སྐལ་བཟང་གི་གོ་སྐབས་ནི་ཨ་རིར་གནས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་ཆ་མཉམ་དུ་ཡོད་པ་ཞིག་མིན་ཏེ། གཞིས་ཆགས་སུ་ཡོང་བའི་མི་རིགས་དཀར་པོའི་མི་འབོར་མང་དུ་འཕར་བ་དང་བསྟུན་ཏེ། དེ་ཚོས་ས་ཞིང་གི་ཆེད་དུ་ནགས་ཚལ་མང་པོ་གཅོད་བྲེག་བྱས། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་གདོད་མ་ནས་ཡུལ་དེར་གཞིས་ཆགས་པའི་རྒྱ་གར་བ་དམར་པོ་ཞེས་འབོད་པའི་མི་དག་གི་ཤར་ཁུལ་གྱི་གནས་གཞི་བརླག་སྟེ་རིམ་པས་ལྷོ་ནས་ལྷོ་རུ་སྤོ་དགོས་པར་གྱུར། དེ་བཞིན་མི་རིགས་དཀར་པོ་དག་གིས་ཨ་ཧྥི་རི་ཀ་ནས་ཉོས་ཏེ་འཁྲིད་ཡོང་བའི་བྲན་གཡོག་མི་རིགས་ནག་པོ་དག་གི་གནས་སྟངས་ནི་ཧ་ཅང་ཡ་ང་དགོས་པར་མཆིས། ཁོང་ཅག་ཨ་རིར་ཡོང་བའི་ལམ་བར་གྱི་དཀའ་ཚེགས་ནི་གོང་དུ་མི་དཀར་ཡོང་སྟངས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་པ་ལས་ལྡབ་འགྱུར་གྱིས་ཆེ་ཞིང་། ཡོང་བའི་འབོར་གྲངས་ཀྱི་ཆ་ནས་བཤད་ན། ཨ་རིར་གསར་དུ་ཡོང་བའི་ཆ་སྙོམ་མི་ལྔའི་ནང་གི་གཅིག་བྲན་གཡོག་ཡིན་ཞིང་། དེའི་ཁོངས་ཀྱི་མང་པོ་ཞིག་ནི་བྱིས་པ་རེད། ཁོང་ཚོ་གཙོ་བོ་ཨ་རིའི་ལྷོ་ཁུལ་གྱི་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་གྱི་རྡོ་ཐའི་ཞིང་ཁ་ཚ་དྲོད་ཆེན་པོ་དག་གི་ནང་དུ། ཉིན་གང་པོར་ངལ་གསོ་ཧ་ལམ་མེད་པར་ངལ་རྩོལ་བྱེད་དགོས་ཤིང་། དེ་ཚོའི་འཚོ་གོས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཤིན་ཏུ་ཞན་ལ་འགྲོ་སྐྱོད་ཀྱི་རང་དབང་མེད་པ་སྒོ་ཟོག་སེམས་ཅན་གྱི་རྩི་མཐོང་ལྟ་བུ་ལས་མེད།
སྐབས་དེའི་གནས་སྟངས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། དབྱིན་ཇིའི་རྒྱལ་ཁབ་ནི་དུས་རབས་བཅུ་བདུན་བཅོ་བརྒྱད་པའི་ནང་དུ། འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ཡོངས་ཀྱི་ནང་ནས་སྟོབས་དང་འབྱོར་བ་གཉིས་ཀ་ཆེ་ཤོས་དེ་ཡིན་པས། ཤར་ཕྱོགས་རྒྱ་གར་ནས་ནུབ་ཕྱོགས་ཨ་རིའི་མི་སི་སི་ཕི་(Mississippi River)གཙང་པོ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་དབང་བསྒྱུར། དབྱིན་ཇིའི་རྒྱལ་དར་ལ་ཉི་འོད་མ་འཕྲོ་བའི་དུས་མེད་ཅེས་གྲགས་པའང་དོན་ལ་གནས། ཡུལ་ལུང་མང་པོར་ས་ཞིབ་པ་དང་མྱུལ་མ་མངགས་ཏེ། ཆབ་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཐད་ནས་ཁེ་འབབ་ཡོང་ས་ཞིག་ཡིན་ན། ཞི་དྲག་གི་ཐབས་འཕྲུལ་གང་དགོས་སྤྱད་དེ། མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་དུ་བསྒྱུར། དབྱིན་ཡུལ་ནས་ཨ་རི་དང་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་སོགས་སུ་གཞིས་ཆགས་སམ། མི་སེར་སྤེལ་བར་སོང་བའི་མི་དག་གིས་ཀྱང་། དབྱིན་ཇི་རང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་བརྩིས་ཏེ་གོང་དུ་བཀུར། གཞིས་ཆགས་སུ་ཡོང་བ་དག་གི་ནང་དུ། སྤྱིར་བཏང་གི་མི་སེར་དཀྱུས་མ་ཙམ་མ་ཟད། དབྱིན་ཡུལ་གྱི་འཛིན་སྐྱོང་སྒྲོམ་གཞི་ཡང་ལྷན་དུ་སྤོས་ཡོང་བས། སྔོན་ཆད་དབྱིན་ཇིའི་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཡུལ་ལུང་ཕལ་མོ་ཆེའི་འཛིན་སྐྱོང་གི་འགྲོ་སྟངས་དེ་ལ། ཞིབ་ཆ་དང་ལས་ཕྱོད་གཉིས་ཐད་ནས་དམིགས་བསལ་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་པ་ཞིག་རེད།
གཞིས་ཆགས་སུ་ཡོང་བ་ཚོས་ཀྱང་། ཡུལ་ལུང་གསར་པའི་ནང་དཀའ་ངལ་ལ་མ་འཛེམས་པར་བློ་རྒྱ་ཆེན་པོས་ལས་ཀ་མང་དུ་བྱས། ཨ་རིར་ཐོག་མར་གཞིས་ཆགས་པར་ཡོང་བ་དག་གི་ཁང་པ་ནི། ས་དྲུས་ཏེ་འོག་ཁང་ཁང་མིག་གཉིས་ཅན་ཞིག་དང་། དེའི་སྒང་དུ་ཁང་མིག་གཉིས་བཅས་ཁྱོན་ཁང་མིག་བཞི། མེ་སྲོ་ས་ཡོད་པའི་ཐབ་ཚང་ཆེན་པོ་གཅིག་ཡོད་པ་ཤས་ཆེ། སྐྱེས་པ་ཚོས་ས་ཞིང་འདེབས་པ་དང་། མེ་ཤིང་གཅོད་པ། ཉ་འཛིན་པ་སོགས་ཤུགས་ལས་ཀྱི་རིགས་བྱེད་པ་དང་། བུད་མེད་ཚོས་གོས་འཁྲུ་བ་དང་། ཟ་མ་བཟོ་བ། ལྡུམ་ར་དང་ཕྲུ་གུར་གཅེས་སྐྱོང་བྱེད་པ། རང་མཁོའི་གྱོན་གོས་འཚེམས་པ་སོགས་ཀྱི་ལས་བྱེད། བྱིས་པ་ཚོས་ཀྱང་ཤིང་ཏོག་འཐུ་བ་དང་། འཐུང་ཆུ་ལེན་པ། ཐབ་གཡོག་རྒྱུག་པ། རྟ་དང་བ་གླང་། བྱ་དེ་སོགས་ལ་བདག་སྐྱོང་བྱེད། མི་དཀར་ཚོ་བྱིས་པ་ཚོའི་སློབ་སྦྱོང་ལ་དེ་དུས་ནས་དོ་སྣང་ཆེ་བས། བྱིས་པ་ཚོས་སློབ་སྦྱོང་ཀྱང་བྱེད་དགོས།
ཨ་རིར་གསར་བརྗེ་མ་བྱུང་གོང་ལ། མི་ཚོ་སྤྱིར་བཏང་སྤྱི་ལེ་ལྔ་བཅུ་ལས་མང་བའི་སར་མི་འགྲོ། ལམ་ཡང་ཤིན་ཏུ་རྩུབ། ཕྱི་ལོ་ ༡༧༥༠ ལོའི་གཡས་གཡོན་དུ་ཨ་རིའི་ནང་གི་ལམ་ཡག་ཤོས་སུ་བརྩི་བ་ཁ་ཤས་ཤིག་ཡོད་པ་དག་ནི་ལམ་མཐིལ་ལ་རྡོ་གཅལ་བཏིང་པ་ཙམ་རེད། ཆར་པ་དང་གངས་བབས་པའི་སྐབས་སུ་ལམ་མང་ཆེ་བར་འགྲོ་མི་ཐུབ། དེང་སང་སྣུམ་འཁོར་ནང་སོང་ན་ཆུ་ཚོད་དྲུག་ལས་མི་འགོར་བའི་གྲོང་ཁྱེར་བྷོ་སེ་ཊོན་དང་ཧྥེ་ལ་རྡ་ཕི་ཡའི་བར་དུ། དུས་དེར་འགྲུལ་ལམ་ལ་གཟའ་འཁོར་གཉིས་ཙམ་འགོར་བར་བཤད་པས། དུས་དེའི་འགྲིམས་འགྲུལ་གྱི་གནས་སྟངས་རོབ་ཙམ་རྟོགས་ནུས།
ཧྥེ་ལ་རྡ་ཕི་ཡ་ནི་སྐབས་དེར་ཨ་རིའི་ནང་གི་གྲོང་བརྡལ་ཆེ་ཤོས་དེ་ཡིན་པས། དེར་ཁང་བརྩེགས་མཐོན་པོ་དང་། རྒྱ་ཆེ་ཞིང་ཀྱག་ཀྱོག་མེད་པའི་ལམ་ཆེན་ཡོད་པའི་ནང་དུ་མི་ཚོགས་ཀྱང་ཆེ། སྲང་ལམ་དག་གི་ནང་དུ་དེབ་འཚོང་མཁན་དང་། ཡང་ལཱ་བཟོ་མཁན། ལྷམ་བཟོ་མཁན། དངུལ་སྡེར་བཟོ་མཁན་སོགས་ཀྱང་མཆིས། ཡིན་ནའང་། ཡུ་རོབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ལོན་ཌོན་དང་པེ་རི་སི་དང་བསྡུར་ན། ཧྥེ་ལ་རྡ་ཕི་ཡ་ནི་གྲོང་བརྡལ་ཧ་ཅང་སྤྱིར་བཏང་ཞིག་སྟེ། སྐྱེ་བོ་ཚོས་བ་གླང་རྣམས་རང་གི་ཁང་པའི་རྒྱབ་ཏུ་འདོགས་པ་དང་། གཟུགས་པོ་ཁང་པའི་ཕྱི་ལ་བཀྲུ། ཁོང་ཅག་གིས་ད་དུང་དབྱིན་ཡུལ་ནི་དཔེ་དེབ་དང་གྱོན་གོས། ཐོན་ཟོག་རྩེ་ཕུད་དག་གི་འབྱུང་ཁུངས་སུ་བལྟ་བ་མ་ཟད། དབྱིན་ཡུལ་གྱི་བསམ་བློའི་གནས་ཚད་ཀྱང་ཚད་མཐོན་པོར་བརྩི། དབྱིན་ཇིའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་། དེའི་རྒྱལ་པོ་འཇོར་ཇི་གསུམ་པར་(King George III)གོང་བཀུར་ཞུ་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། དབྱིན་ཡུལ་དང་ཐ་དད་པའི་འཛམ་གླིང་གསར་པར་གྲགས་པའི་ཨ་རིའི་ནང་། དཀའ་ངལ་གསར་པར་གདོང་ལེན་བྱེད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་རིམ་པས་ཨ་རི་བ་ཚོར་ལས་ཐབས་གསར་པ་དང་བསམ་ཕྱོགས་གསར་པ་མང་པོ་བྱུང་མཐར་རང་བཙན་བྱ་འདོད་ཀྱི་འདུན་པ་བརྟས་པ་བཅས་གསར་བརྗེ་མ་བྱུང་གོང་གི་སྤྱི་བཤད་ཀྱི་ལེའུ་དང་པོ་རྫོགས་སོ།།
ཨ་རིའི་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་དང་གསར་བརྗེའི་ལས་འགུལ་གྱི་མེ་ལྕེ་དེ། རྐྱེན་གང་འདྲ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་འབར་བ་ཡིན་མིན་མཁྱེན་འདོད་ཡོད་ཚེ། ལེའུ་གཉིས་པ། དྲང་བདེན་མིན་པའི་དཔྱ་ཁྲལ་ཞེས་པ་དེ་ལྷག་དཀར་རྗེས་མའི་ཉིན་སྤེལ་རྒྱུ་ཡིན་པས། དུས་ཐོག་ཏུ་གཟིགས་པར་ཞུ།
རྩོམ་ཡིག་འདིའི་ཚིག་དང་དོན་གང་ཐད་ལ་ལེགས་བཅོས་ཀྱི་དགོངས་འཆར་དང་། རྩོམ་ཡིག་བཀླགས་རྗེས་བྱུང་བའི་བསམ་ཚུལ་དང་མྱོང་ཚོར་གཤམ་དུ་མཆན་གྱི་ཚུལ་དུ་བཀོད་ན་དགའ་བསུ་ཞུ།
ལེའུ་དང་པོ་དང་ཐ་མ་གཉིས་བཀླགས་ཟིན། བཀའ་དྲིན་ཆེ། མུ་མཐུད་ཆ་ཚང་ཀློག་ངེས་ཡིན།
ལིའུ་རིམ་པས་བཀླགས་ཟིན་པ་ཡིན་། བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ་བ་དང་མ་མཐུད་སྒུག་བསྡད་ཡོད།
ལིའུ་རིམ་བཞིན་བཀླགས་ཟིན་པ་ཡིན་། བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་དང་མ་མཐུད་ནས་སྒུག་བསྡད་ཡོད།
ཧ་ཅང་སྙན་པོ་བྱུང་སོང་། བསམ་ཚུལ་བཤད་པའི་སྤོབས་པ་བྱུང་མ་སོང་། མུ་མཐུད་དུ་ལེའུ་གཉིས་པ་༼དྲང་བདེན་མིན་པའི་དཔྱ་ཁྲལ།༽ཀློག་རྒྱུར་རེ་སྒུག་བྱས་ཡོད། བསམ་ཚུལ་ཏོག་ཙམ་ཡོད་པ་ནི། མགོ་ནས་ཨ་རིའི་ལོ་རྒྱུས་སྤྱི་སྡོམ་ལྟ་བུའི་ཐུང་ཙམ་བཤད་ན་ཀློག་པ་པོ་ཚང་མར་སྐྱ་ཐིག་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡོད་སྟབས་དོ་སྣང་བྱེད་སའི་གཞི་རྩ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། དེ་མ་གཏོགས་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་ལེའུ་གསུམ་བཞི་ཞིག་ལ་མུ་མཐུད་ནས་མ་བལྟས་པ་ཡིན་ན་ཐོག་མར་གོ་མ་ཐུབ་པའི་སྐྱོན་ཞིག་ཨ་ཡོང་བསམ་གྱི་འདུག བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས། མུ་མཐུད་ནས་སྒུག་བསྡད་ཡོད།
ཐུགས་སྣང་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ། ལྷག་པར་དུ་དགོངས་འཆར་གནང་བར་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ། ཁྱེད་ཀྱིས་གསུངས་པ་བཞིན་ལེའུ་དང་པོ་འདི་ག་རང་། ཨ་རིའི་གསར་བརྗེ་མ་བྱུང་གོང་གི་ལོ་རྒྱུས་སྤྱི་སྡོམ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན། འདི་ལས་རྒྱས་པ་བྲིས་ན། ཡིག་ཚོགས་ཆེ་ཞིང་། སྤྱིར་བཏང་གི་ཀློག་པ་པོ་ཚོ་མགོ་བོ་རྨོངས་ཉེན་འདུག་སྟབས་དེ་ཙམ་གྱིས་འཐུས་པ་བྱས་ཁུལ་ལགས།
བཀྲ་ཤིས་བདེ་ཞུ།
བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཁྱེད་ཀྱི་རྩོམ་དེ་བཀླགས་པ་ཡིན࿉
ལོ་ཙཱ་བ་ཆུང་ཚེ་རིང་གིས་ཟིན་བྲིས་བརྩམས་ཆོས་(ཨ་རིའི་གསར་བརྗེ། ༼༡ ༽ ) ཞེས་པ་དེ་བཀླགས་ཚར་སོང་། འདྲ་འདྲའི་ནང་གི་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་ཆོས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་འདུག ཐུགས་རྗེ་ཆེ། ད་ལྟ་ལེའུ་གཉིས་པ་དེ་གང་འདྲ་ཞིག་ཡོད་དམ་སྙམ་ནས་བསྒུགས་ནས་ཡོད།
བཀླགས་ཟིན། བཀའ་དྲིན་ཆེ། འདི་ལྟ་བུའི་སྒྱུར་རྩོམ་གཅིག་ནི་བོད་ཀྱི་དེང་དུས་ཀྱི་སྙན་ངག་འབུམ་ལས་རིན་ཐང་ཆེ།
བཀུར་འོས་ལོ་ཙཱ་བ་ཆུང་ཚེ་རིང་ལགས། ཐོག་མར་སྐུ་ཉིད་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ། འགྱུར་རྩོམ་འདི་བཀླགས་རྒྱུ་བྱུང་བར་ཧ་ཅང་སྤྲོ་བ་བྱུང་། འབྱུང་འགྱུར་ཡང་འགྱུར་རྩོམ་ཕྱི་མ་དག་རིམ་གྱིས་མཇལ་འདོད་ཡོད། མཐའ་དོན་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་བོད་དང་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་། ཁྱད་པར་དུ་གཞན་གྱི་གནས་ཚུལ་ནང་འདྲེན་དང་འབྲེལ་བའི་བགྱི་བ་བཟང་པོ་འདི་རིགས་ཇི་སྲིད་བར་གནང་རྒྱུའི་རེ་བསྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
ཨ་འདུས་སྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་ལགས། རྩོམ་ཡིག་འདིར་ཐུགས་སྣང་དང་གདེང་འཇོག བསྐུལ་མ་བཅས་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ། ཞོར་དུ་ཞུ་རྒྱུར་རྩོམ་ཡིག་འདི་ཕྲན་གྱིས་བྲིས་པ་ཞིག་ཡིན། བསྒྱུར་བ་ཞིག་མིན། ངའི་སེམས་སུ། ཕྱི་མི་མང་པོས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སོགས་འབྲི་ཐུབ་སར། བོད་པ་ཚོས་ཀྱང་ཕྱིའི་ལོ་རྒྱུས་སོགས་ལ་དོ་སྣང་གིས་འབྲི་དགོས་པ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་སྙམ།
བཀླགས་པ་ཡིན་ཡག་མདོག་ཁ་བོ་འདུག ཁྱེད་ཅག་འདོན་ལྟར་ཀློག་འདུན་ཆེ་པོ་ཡོད། འདིར་སྒྱུར་བ་པོ་དང་འགྲེམ་བཀོད་པ་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཚང་བཅས་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ་འདོད་བྱུང་།
དོ་སྣང་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ། གསལ་བཤད་ཞུ་རྒྱུར་འདི་བསྒྱུར་བ་མ་རེད། ཕྲན་གྱིས་བརྩམས་པ་ལགས།
བཀའ་དྲིན་ཆེ། བཀླགས་ཚར་བ་ཡིན།