དེ་རིང་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ནང་ཡུ་རོབ་ནང་གི་བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་སྐོར་ལ་དྲི་བ་དྲིས་ལན་སྐབས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ད་སྔ་ཡིག་ཆ་ནག་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་དག་ལ་དཀའ་ངལ་ཡོད་པ་དངོས་ཡོད་ཡིན་ནའང་། མ་འོངས་པར་གསར་དུ་བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་ཞུ་མཁན་ཚོའི་ཐོག་དེ་ལས་ལྷག་གི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་སྲིད་སྐྱོར་གསུངས་སོང་།
དེ་རིང་སྔ་དྲོར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ནང་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་དང་འབྲེལ་ཏེ། སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་གིས་ཡུ་རོབ་ནང་གི་བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཕྱོགས་སྐོར་དང་། སྔར་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ པའི་ནང་བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་བ་སྐོར་ཞིག་ཊར་ཀའེ་(Turkey)ནང་འབྱོར་ཡོད་པ། དེ་བཞིན་སུད་སིའི་ནང་གི་བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཚོའི་སྐྱབས་བཅོལ་ལག་འཁྱེར་སྟེང་དེ་སྔོན་ཆད་བོད་ཞེས་བཀོད་ཡོད་ཀྱང་། སྔར་ལོའི་ལོ་མཇུག་ཙམ་ནས་ལག་འཁྱེར་དེ་དག་ཡར་བསྡུས་ཏེ་རྒྱ་ནག་(China)ཞེས་བཀོད་ཡོད་པ་བཅས་ཀྱི་སྐོར་བཀའ་ཤག་ལ་དྲི་བ་བཏོན་པར། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཊར་ཀའེ་དང་སུད་སིའི་ནང་གི་གནས་ཚུལ་དེ་གཉིས་ཐད་ལན་ཁ་གསལ་བསྐྱོན་མ་སོང་།
སྤྱི་འཐུས་གསེར་རྟ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལགས་ཀྱིས། ཡུ་རོབ་ནང་བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཚོར་སྐྱབས་བཅོལ་མ་རག་པའི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་སྟབས། ཁོ་ཚོ་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡ་དང་ཁེ་ན་ཌ་སོགས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ནང་གནས་སྤོ་སྐྱབས་བཅོལ་ཞུ་བའི་ཐབས་ལམ་ཡོད་མེད་དྲི་བ་བཏོན་པའི་ལན་དུ། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནང་གི་བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་མ་རག་པ་དེ་དག་ཁེ་ན་ཌ་དང་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡ་སོགས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ནང་གཏོང་རྒྱུ་དེ་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་ཡིན་པ་དང་། དེ་ནི་གཙོ་བོ་ཁེ་ན་ཌ་དང་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ལངས་ཕྱོགས་ཐོག་ནས་ཐག་གཅོད་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་།
གོང་གསལ་དྲི་བའི་ལན་དང་འབྲེལ་ཏེ་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཡུ་རོབ་ནང་གི་བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་སྤྱི་ཡོངས་གནས་སྟངས་སྐོར་གསུངས་དོན། “ ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་ཤས་ནང་བོད་མི་ཚོར་ཡིག་ཆ་མ་རག་པའི་དཀའ་ངལ་ཡོད་པ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་རེད། སྦེལ་རྗམ་དང་ནའེ་ཊར་ལན་ཌི་སོགས་ལ་དེ་སྔོན་ཡིན་ན་སྲིད་སྐྱོང་དང་ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་སོགས་བཀའ་བློན་རྣམ་པ་སུ་ཕེབས་ནའང་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་དང་གནད་ཡོད་མི་སྣ། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི། བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་སོགས་དང་མཇལ་ནས་ཞུས་པ་ཡིན། དེ་སྔ་སྲིད་སྐྱོང་དང་བཀའ་བློན་སུ་ཞིག་ཡུ་རོབ་ནང་ཕེབས་ཀྱང་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་སྐྱབས་བཅོལ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་འགན་འཛིན་ལ་ཐུག་ཐབས་བྱས་ཏེ། བོད་པའི་གནས་སྟངས་མ་འདྲ་བ་ཡིན་པ་དང་བོད་ནང་གི་གནས་ཚུལ། བོད་མི་ཆབ་སྲིད་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་གནས་སྟངས་སོགས་ཞིབ་ཕྲ་ཞུས་ཡོད། ཁོ་རང་ཚོས་བཤད་སྟངས་ལ་བོད་པ་བརྒྱ་ཆ་ ༩༠ ལ་དགའ་ངལ་ཡོད་པ་མ་རེད། བརྒྱ་ཆ་ ༡༠ ཙམ་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་མ་རག་གི་ཡོད་པ་མ་རེད། རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ནས་ཡོང་བའི་མི་རིགས་གཞན་པ་ཚོར་བརྒྱ་ཆ་ ༥༠ ལ་སྐྱབས་བཅོལ་རག་གི་ཡོད་པ་མ་རེད་གསུང་གི་འདུག” ཅེས་དང་། “ བོད་མི་བཞི་བརྒྱ་ལ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་པ་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་རེད། ཤ་ཁྲག་གཅིག་པའི་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་རེད། གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་ནས་དེ་དག་སྤྱི་ཡོངས་ལ་ཞུ་རྒྱུ་ག་རེ་ཡོད་ཟེར་ན། མ་འོངས་པར་བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་ཞུ་མཁན་ཚོར་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་དཀའ་ངལ་ཆེ་རུ་འགྲོ་སྲིད་པ་རེད། ད་སྔ་ཕར་འབྱོར་བ་ཚོ་འབྱོར་ཚར་བ་རེད། ད་ལྟ་ཕར་འགྲོ་རྒྱུར་གྲ་སྒྲིག་གནང་བཞིན་པ་ཚོས་ངེས་པར་དུ་དགོངས་པ་བཞེས་རོགས་གནང་། གང་ཡིན་ཟེར་ན། སུད་སི་གཞུང་གིས་སྙན་ཐོ་ཞིག་བཏོན་ཡོད་པ་རེད། སྙན་ཐོ་དེའི་ནང་རྒྱ་གར་ནང་བོད་པ་ཚོར་ཐོབ་ཐང་མང་པོ་ཡོད་པ་དང་། ཁྲིམས་ཐོག་ནས་ཀྱང་སྲུང་སྐྱོབ་ཡོད་པ་སོགས་གསལ་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ཐོག་ལ་ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་ཤས་ཀྱི་མི་སྣ་ཕེབས་ཏེ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་རེད། སྐབས་དེར་ང་ཚོ་བཀའ་བློན་རྣམ་པ་ཚོས་གསལ་ཁ་བཏོད་གང་ཐུབ་ལ་འབད་བརྩོན་ཞུས་པ་ཡིན། ཁོ་རང་ཚོའི་སྙན་ཐོའི་ནང་དུའང་རྒྱ་གར་ནང་གི་བོད་པ་ཚོར་དམིགས་བསལ་གནས་སྟངས་ཡག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་འཁོད་ཡོང་གི་འདུག དེའང་མ་རེད་ཟེར་ཐབས་ཡོད་པ་མ་རེད། རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་མཐུན་རྐྱེན་མང་པོ་ཞིག་སྦྱར་ནས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། བོད་པ་ཚོར་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་དམིགས་བསལ་ལྟ་སྐྱོང་སྲིད་བྱུས་(Tibetan Rehabilitation Policy 2014)ཞེས་ཁ་གསལ་བོར་བཏོན་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་གར་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་འགྲོ་མཁན་བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཚོས་ང་ཚོར་རྒྱ་གར་ནང་དཀའ་ངལ་འདུག་ཟེར་ནས་བཤད་ཁག་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན། སྐྱབས་བཅོལ་ལག་དེབ་(R.C)ཡང་ལོ་ལྔ་ལ་འཕར་འགྱངས་ཞུ་དགོས་པ་བཟོས་ཡོད་སྟབས། ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་མེད་པར་རྒྱ་གར་ནང་ལོ་ལྔ་ལ་བསྡད་ཆོག་གི་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་རྒྱལ་ལུང་པ་གང་ཞིག་ཏུ་སྐྱབས་བཅོལ་ཞུས་ཀྱང་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་སྐྱབས་བཅོལ་རག་ཁག་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེར་བརྟེན། མ་འོངས་པར་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་བོད་པར་སྐྱབས་བཅོལ་རག་རྒྱུ་དཀའ་ལས་ཁག་ཏུ་ཁག་ཏུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་པ་བསལ་བོ་རེད། ཡུ་རོབ་ཁག་ཏུ་མཚོན་ལ་མི་རིགས་གཞན་པའི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ས་ཡང་མང་པོ་ཡོང་གི་ཡོད་སྟབས། ཆབ་སྲིད་གནས་སྟངས་ཐོག་ནས་ཀྱང་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་གནས་སྟངས་ཐོག་དམ་དྲགས་ཤུགས་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་མང་ཚོགས་ནང་དུའང་ཕྱི་ལོགས་ཀྱི་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་ཐོག་དགོངས་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། དེར་བརྟེན། གྲོས་ཚོགས་ར་བ་འདི་བརྒྱུད་ནས་ད་ལྟའི་ཆར་སྐྱབས་བཅོལ་ཞུ་བའི་ཁོར་ཡུག་ཡག་པོ་མི་འདུག་ཅེས་བཀའ་ཤག་ལ་འགན་ཡོད་སྟབས་ཞུ་བཞིན་ཡོད།” ཅེས་གསུངས་སོང་།
ཁོང་གིས་མུ་མཐུད་དུ་ང་ཚོས་ཕར་འབྲེལ་བ་ཞུ་སྐབས་བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་གནས་སྟངས་དབྱེ་བ་འགར་ཁག་པོ་འདུག གང་ཡིན་ཟེར་ན། དང་པོ་སྐྱབས་བཅོལ་ཞུ་སྐབས་བོད་པ་ཡིན། བོད་ནང་ཆབ་སྲིད་དཀའ་ངལ་འོག་ནས་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་ཡོང་བ་ཡིན་ཞེས་ཞུས་ཡོད་ཀྱང་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་མཐོ་གཞུང་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་ཞེས་བཀོད་ཡོད་སྟབས་དབྱེ་བསྲེས་བྱེད་ཁག་པོ་ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོར་ནང་གནས་ཤིག་རེག་པའི་ནང་གཟིགས་པ་ཡིན་ན། ༢༠༡༡ ལོ་ནས་ ༢༠༡༥ ལོའི་བར་དུ་བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་ཞུ་མཁན་ཚོར་སྐྱབས་བཅོལ་ཡིག་ཆ་མ་རེག་མཁན་ལོ་རེ་ནས་ལོ་རེར་མང་དུ་ཕྱིན་འདུག དེ་ཐུག་ས་གཙོ་བོ་དེ་སྐྱབས་བཅོལ་དང་པོ་ཞུ་སའི་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་ནང་སྐྱབས་བཅོལ་རག་ཡོད་མེད་དེ་རེད། ང་ཚོ་བོད་པ་ཚོ་སྐྱབས་བཅོལ་དང་པོ་ཞུ་ས་དེ་རྒྱ་གར་ཡིན་སྟབས། བོད་པ་ཚོར་རྒྱ་གར་ནང་བསྡད་ཆོག་པའི་སྐྱབས་བཅོལ་ཡིག་ཆ་རག་ཡོད་པའི་དབང་གིས་སྐྱབས་བཅོལ་གཉིས་པ་རག་གི་ཡོད་པ་མ་རེད་ཅེས་སོགས་གསུངས་སོང་།
སྤྱི་འཐུས་སྨོན་ལམ་མཐར་ཕྱིན་ལགས་ཀྱིས། ཉེ་ལམ་ཊར་ཀེའེ་ནང་མཚོ་གྲུ་ཞིག་རླུང་གིས་དེད་ཡོང་བའི་ནང་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་འགའ་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་སྐོར་ལ་བཀའ་ཤག་གིས་གང་འདྲ་གནང་ཡོད་མེད་དྲིས་པའི་ལན་དུ་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས། “ བོད་པ་ཁ་ཤས་གྷི་རི་སི་ལ་ལྷག་པ་དང་། ཊར་ཀའེ་ནང་བསླེབས་པ། ཡུ་ཁི་རེན་ནང་བསླེབས་པ་སོགས་ཡོང་གི་ཡོད་ས་རེད། ང་ཚོས་ཤེས་པ་དང་མ་ཤེས་པ་གཉིས་ལ་མ་ཤེས་པ་མང་བ་ཡོང་གི་ཡོད་པའི་བཟོ་ལྟ་འདུག” ཅེས་དང་། “ཊར་ཀའེ་ནང་གི་གནས་ཚུལ་དེའི་ཐད་དོན་གཅོད་ལ་ཞིབ་འཇུག་གནང་རོགས་ཞེས་མངགས་ཡོད། དེ་སྔོན་ཡང་ཊར་ཀའེ་ནང་བོད་པ་ ༡༣ ཞིག་ལ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཡོད་པ་རེད། དེ་དག་ཀྱང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་མིན་ཡང་། རིམ་གྱིས་ལུང་པ་གཞན་དག་ནང་བསླེབས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།” ཅེས་ལན་འདེབས་གནང་བ་ལས་ཊར་ཀའེ་ནང་འབྱོར་བའི་བོད་མི་དེ་དག་གི་གནས་སྟངས་ཅི་ཆགས་ཁ་གསལ་གསུངས་མ་སོང་།
ཡུ་རོབ་སྤྱི་འཐུས་ཐུབ་བསྟན་དབང་ཆེན་ལགས་ཀྱིས། ཁོང་རང་སི་པན་ནང་སྡོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་སི་པན་ནང་གི་བོད་པ་ཚང་མར་སྐྱབས་བཅོལ་སྤྲད་མེད་ཀྱང་། ལོ་ ༣ རིང་སི་པན་ནང་ནག་པོའི་ངོ་བོའི་ཐོག་ནས་བསྡད་པ་ཡིན་ན་མུ་མཐུད་སྡོད་ཆོག་པའི་ལག་འཁྱེར་སྤྲོད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་དཀའ་ངལ་འཕར་མ་ཞིག་ག་རེ་ཡོད་པ་རེད་ཟེར་ན། སི་པན་ནང་རྒྱ་གར་ནས་འཁྱེར་ཡོང་བའི་ཕྱི་སྐྱོད་ལག་འཁྱེར་དེབ་ཟེར་པོ་(IC)དེ་བེད་སྤྱོད་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་དེབ་སེར་པོའི་དུས་ཚོད་རྫོགས་སྐབས་ངེས་པར་དུ་རྒྱ་གར་ནང་ཡོང་ནས་འཕར་འགྱངས་ཞུ་དགོས་ཀྱི་འདུག རྒྱ་གར་ནང་ཟླ་བ་གཉིས་གསུམ་རིང་དུས་ཚོད་འཕར་འགྱངས་ཞུ་ཐུབ་ཀྱི་མེད་སྟབས། ཕར་ནས་ལས་ཀ་ཤོར་བ་སོགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་མང་པོ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། མ་འོངས་པར་བྱུང་ན་སི་པན་ནང་གི་རྒྱ་གར་གཞུང་ཚབ་ནས་ཕྱི་སྐྱོད་ལག་འཁྱེར་གྱི་དུས་ཚོད་འཕར་འགྱངས་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་། གལ་སྲིད་དེ་ལྟར་མ་བྱུང་ཡང་། ཚུར་རྒྱ་གར་ནང་ཡོང་ན་དུས་ཚོད་འཕར་འགྱངས་དང་དེབ་གསར་པ་ཞུ་རྒྱུ་སོགས་ཟླ་གཅིག་ནང་ཚུད་དུ་ཡོང་ཐུབ་ཐབས་ལ་བཀའ་ཤག་གིས་འབད་བརྩོན་གནང་རོགས། ཞེས་འབོད་སྐུལ་ཞུས་པའི་ལན་དུ་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས། “ རྒྱ་གར་ནང་ཛ་དྲག་གནས་ཚུལ་མང་པོ་བྱུང་བར་བརྟེན་ཏེ་རྒྱ་གར་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་ཐེབས་ཏེ། རྒྱ་གར་མི་སེར་ཡིན་ན་ཕྱི་རྒྱལ་ལུང་པ་སོ་སོའི་རྒྱ་གར་གཞུང་ཚབ་ནས་ཕྱི་སྐྱོད་ལག་འཁྱེར་དུས་ཚོད་རྫོགས་རིགས་བསྐྱར་དུ་ཞུས་ཆོག་གི་ཡོད་པ་རེད། དེ་མ་ཡིན་པའི་བོད་པ་གཙོས་པའི་རྒྱ་གར་ནང་སྐྱབས་བཅོལ་ཞུས་ཡོད་མཁན་ཚང་མའི་ཕྱི་སྐྱོད་ལག་འཁྱེར་གྱི་དུས་ཡུན་ལོ་ ༡༠ དེ་རྫོགས་པ་ཡིན་ན། ཕྱིར་རྒྱ་གར་ནང་ཡོང་སྟེ་དུས་ཚོད་འཕར་འགྱངས་ཞུ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།” ཅེས་གསུངས་སོང་།
ཡུ་རོབ་སྤྱི་འཐུས་བཀྲས་མཐོང་དབང་པོ་ལགས་ཀྱིས། ང་རང་གི་གོ་སྟངས་བྱས་ན་ཡུ་རོབ་སྤྱི་ཡོངས་ནས་བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་ཐོག་གཅིག་གྱུར་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཤིག་གཏན་འབེབས་གནང་འཆར་ཡོད་པ་འདྲ། གཉིས་པ། ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་རྒྱ་གར་དང་རྒྱ་ནག་མཉམ་དུ་སྐྱབས་བཅོལ་གནས་བབ་སྐོར་ལ་གྲོས་བསྡུར་ཞིག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ས་རེད། དེ་དག་དང་འབྲེལ་བ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་མེད་མི་ཤེས་མོད། ཟླ་ཤས་སྔོན་ལ་སུད་སིའི་གཞུང་གིས་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཚོའི་ཡིག་ཆ་ཡར་བསྡུས་ཏེ། སྔོན་ཆད་བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཚོའི་ཡིག་ཆའི་ནང་ (Tibet) ཞེས་བཀོད་ཡོད་པ་དེ་ད་ཆར་གཅིག་གྱུར་བཟོས་ཏེ་ ‘China’ ཞེས་པར་བསྒྱུར་འདུག ང་ཚོས་རྩད་གཅོད་བྱས་པ་ལྟར་ན། ཧྥ་རན་སི་དང་སྦེལ་ཇམ་ནང་ལག་བསྟར་བྱེད་སྟངས་ལ་འགྱུར་བ་ཕྲན་བུ་འདུག རྩ་བའི་ཡུ་རོབ་ནང་རྒྱ་ནག་གི་ནུས་པ་ཆེན་པོ་བསླེབས་ཡོད་སྟབས། སུད་སིར་ལས་དོན་དེ་ལམ་འགྲོ་བྱུང་བ་ཡིན་ན་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་པའི་ནང་དུའང་དཀའ་ངལ་དེ་འཕྲད་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསལ་བོ་རེད། དེའི་སྐོར་ལ་སྲིད་སྐྱོང་གིས་ཐུགས་སྣང་གང་འདྲ་གནང་ཡོད་མེད་དྲི་བ་དོན་པའི་ལན་དུ་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས། “ང་ཚོར་རག་པའི་ནང་གནས་ནང་དུའང་བཀོད་འདུག བོད་པ་ཚོ་རྒྱ་རིགས་དང་མཉམ་དུ་བོད་ནས་ཡིན་ཞེས་བཀོད་ཡོད་སྟབས། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐོ་གཞུང་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་ཞེས་བཀོད་ཡོང་སྐབས། སྦེལ་ཇམ་ནང་བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ག་ཚོད་ཡོད་ལབ་ན་བཤད་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག ཡིན་ནའང་རྒྱ་མི་ལས་བོད་པ་ཚོར་སྐྱབས་བཅོལ་མང་བ་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་ཟེར་ནས་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཀྱིན་འདུག” ཅེས་གསུངས་ཏེ། སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་དྲི་བར་ལན་གང་ཡང་བཏབས་མ་སོང་།
གསར་འགོད་པ། དོན་འགྲུབ་བཀྲ་ཤིས།
གོང་གི་མཆན་དེ་ཁ་པར་ནང་ནས་བྲིས་སྟབས་ཚིག་སྦྱོར་དང་ཡིག་ནོར་བྱུང་པས་དགོངས་སེལ་ཞུ།
སྲིད་སྐྱོང་ལགས་ཀྱིས་གསུང་བ་བདེན་པ་རེད། ཡིན་ནའང་རྒྱ་གར་ནང་ཡོད་པའི་བོད་པ་ཚོ་ལ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་སྐྱབས་བཅོལ་ཐོབ་ཐང་རག་གི་མེད་ལ།རྒྱ་གར་གྱིས་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་སྐྱབས་བཅོལ་གྲོས་མཐུན་ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་པ་མེད་པ་དང་དེ་བཞིན་འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་གང་གིས་ཀྱང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་ངོས་ལེན་བྱས་མྱོང་མེད་པར་བརྟེན་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་སྐྱབས་བཅོལ་གྱི་འབྲུ་དོན་ལྟར་ན་བོད་རིགས་ཚོས་སྐྱབས་བཅོལ་ཞུ་ཆོག་གི་ཡོད། རྒྱ་གར་ནང་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་བོད་རིགས་ཚོ་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་ཐོབ་ཐང་གང་ཡང་རག་གི་མེད། ད་ལྟའི་བར་དུ་ང་ཚོས་ང་ཚོ་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་བར་ངོས་འཛིན་བྱེད་པ་མ་གཏོགས་སུ་རྒྱལ་ཁབ་གང་གིས་ཀྱང་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ངོས་འཛིན་བྱས་མྱོང་མེད།ཚང་མས་འདི་སྐོར་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པས་མང་པོ་བཤད་དགོས་པ་གང་ཡང་མཐོང་མ་སོང་།
དེང་སང་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོ་ཞིག་གིས་རྒྱ་གར་ནང་འབྱོར་བའི་བོད་རིགས་ཚོ་ལ་བདེ་འཇགས་ཡོད་པར་ཁ་གཡར་ནས་རྒྱ་གར་ནས་ཡོང་བའི་བོད་རིགས་ལ་ཡིག་ཆ་སྤྲོད་ཀྱི་མེད།ཡིན་ནའང་བོད་ནང་ནས་ཐད་ཀར་ཡུ་རོབ་ནང་དུ་འབྱོར་བའི་བོད་རིགས་ཚོ་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་ཐོབ་ཐང་གཅིག་མཚུངས་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད།
ད་ལྟའི་བཀའ་ཤག་གིས་བོད་རིགས་ཡིན་པའི་རྒྱབ་གཉེར་ཡི་གེ་སྤྲོད་པ་འདི་ལས་གཞན་གང་ཡང་རོགས་སྐྱོར་ཐུབ་ཀྱི་མེད། ཡིན་ནའང་།ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནང་ཡིག་ཆ་མ་རག་པའི་བོད་རིགས་ཚོར་ཨ་རི་དང་ཁེ་ཎ་ཌ།ཨོའོ་སི་ཀྲོ་ལོ་ཡ་བཅས་གཞུང་འབྲེལ་སྙན་ཞུ་ཕུལ་ན་སྐྱབས་བཅོལ་ལེན་པའི་ལེན་སྟངས་ཤིག་ཡོད་པ་རེད།
འདི་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་ཞིབ་ཕྲ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་སྐྱབས་བཅོལ་ཆིངས་ཡིག་དང་། ཡུ་རོབ་ཐུན་མོང་གི་སྐྱབས་བཅོལ་ཆིངས་ཡིག ཡུ་རོབ་སྡོ་ཕུ་ལེན(Dublin)་ཆིངས་ཡིག སྐྱབས་བཅོལ་ཞུ་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་སྐྱབས་བཅོལ་ཐོབ་ཐང་དང་སྒྲིག་གཞི་སོགས་ནས་ཤེས་པར་བྱ་རོགས།
དེང་སྐབས་སྲིད་སྐྱོང་གིས་གྲོས་ཚོགས་ལ་ལན་འདེབས་བྱེད་སྟངས་དེར་འགྱུར་བ་འགྲོ་སོང་། དཔེར་ན། ཡུ་རོབ་བོད་མི་ཚོར་དཀའ་ངལ་འཕྲད་པ་ངོས་ལེན་གནང་ནའང་། དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་ལ་ཞེ་དྲག་ཡ་གནང་གི་མེད་པའདྲ་བོ་འདུག
དེ་ནི་འོས་བསྡུའི་གྲུབ་འབྲས་ཕྱིར་བསྒྲགས་མ་གནང་ནའང་ད་ཡོད་ཀྱི་འོས་གྲངས་ལས་ཁོ་རང་སླར་ཡང་ལོ་ལྔའི་རིང་ལྷོད་ལྷོང་བྱས་ནས་སྲིད་སྐྱོང་དུ་འདུག་ཆོག་སྟབས། ད་མང་ཚོགས་ལ་དེ་ཙམ་གཟིགས་སྐྱོང་གནང་མ་གནང་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པས་རེད།
ངས་ཀྱང་རྡ་རམ་ས་ལའི་ཐད་གཏོང་བརྙན་འཕྲིན་ལས་བལྟས་པ་ཡིན་དྲི་བ་གལ་ཆེན་པོ་ཁག་ཅིག་རིམ་པ་བཞིན་བཏང་སོང་ཡང་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་ཡིས་ལན་མདོ་བསྡུས་རེ་དང་། ལྷག་པར་དུ་སྔོན་མ་ནས་བཤད་བཞིན་པ་འགའ་བསྐྱར་ཟློས་ཙམ་ལས་ཞུ་རྒྱུ་མི་འདུག་པ་མ་ཟད་ཀྲར་ཀེའི་ནང་གི་གནས་ཚུལ་སྐོར་ལ་བཀའ་ཤག་གིས་ག་རེ་གནང་གི་ཡོད་མེད་གང་ཡང་གསུང་མ་སོང་།
སྲིད་སྐྱོང་གིས་ལན་མ་བཏབས་པ་ཡིན་གྱི་མ་རེད། གནས་ཚུལ་དེའི་སྐོར་ཧ་མ་གོ་བས་དབང་གིས་ལན་འདེབས་རྒྱུ་མ་རེག་པ་ཡིན་སྲིད།
དེ་ཡང་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེས་གསུང་དོན། “ཡུ་རོབ་ཁག་གི་རྒྱལ་ཁབ་འགའ་ཤས་ནང་བོད་མི་ཚོར་ཡིག་ཆ་མ་རག་པའི་དཀའ་ངལ་ཡོད་པ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་རེད། སྦེལ་རྗམ་དང་ནེ་དྷི་ལན་ཌི་སོགས་ལ་དེ་སྔོན་ཡིན་ན་སྲིད་སྐྱོང་དང་ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་སོགས་བཀའ་བློན་རྣམ་པ་སུ་ཕེབས་ནའང་། ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་དང་གནད་ཡོད་མི་སྣ། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི། བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་སོགས་དང་མཇལ་ནས་སྐོར་བསྐྱོད་གནང་གི་ཡོད་རེད། ཉེ་ཆར་ནས་ཆེད་དུ་སྐྱབས་བཅོལ་ཞུ་སའི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་འགན་འཛིན་དང་། སྐྱབས་བཅོལ་བར་ལྟ་མཁན་གཉིས་ཀར་བཅར་ནས། བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་མ་འདྲ་བ་ཡིན་པ་དང་། བོད་ནང་ནས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་འདིར་ག་རེ་བྱས་ནས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་ཆ་ཚང་ཞུ་ཡི་ཡོད། ཁོ་རང་ཚོས་འདིར་བོད་མི་བཞི་སྟོང་ལྷག་ཡོད་རེད། བཞི་བརྒྱ་ལ་ཡིག་ཆ་མ་རག་པའི་དཀའ་ངལ་ཡོད་རེད། བརྒྱ་ཆ་བཅུ་རེད། ལུང་པ་ཁ་ཤས་ཀྱི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་བརྒྱ་ཆ་དྲུག་ཅུ་ལ་ཡིག་ཆ་རག་གི་ཡོད་པ་མ་རེད། སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ལ་བལྟས་ན་བོད་པའི་གནས་སྟངས་ཡག་པ་རེད་ཟེར་གྱི་འདུག་”ཅེས་གསུངས་སོང་།
སྲིད་སྐྱོང་གིས་མུ་མཐུད་ཡུ་རོབ་ཀྱི་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་སྐོར་གསུང་དོན། “བོད་མི་བཞི་བརྒྱ་ལ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་པ་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་རེད། བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་རེད། མང་པོ་ཞིག་གིས་བུ་ལོན་བླངས་ནས་སོང་བ་དང་སྐྱེད་ཀ་ཆེན་པོ་སྤྲད་དགོས་པ་དང་། ཕར་ཡིག་ཆ་མ་རག་པའི་སེམས་ཁྲལ་ཡོད་པ་རེད། གྲོས་ཚོགས་འདིའི་ནང་དུ་ཕར་ཕྱོགས་ལ་སྤུན་མཆེད་མེད་ནའང་། ངོ་ཤེས་ཡོད་ཀྱི་རེད། ང་རང་གི་ངོ་ཤེས་ཡོད། ཁོང་ཚོས་དཀའ་ངལ་བཤད་ཡོང་དུས་སེམས་འགུལ་ཐེབས་པ་དང་། ད་ག་རེ་བྱས་ན་དྲག་བསམ་ནས་ཚོར་བ་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། ཉེ་ཆར་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་གང་ལ་སོང་ནའང་ཆེད་དུ་སྐྱབས་བཅོལ་ཞུ་ས་ལ་གནས་སྟངས་ཞུ་ཡི་ཡོད། ཁོང་ཚོས་དགོངས་པ་བཞེས་ཀྱི་འདུག་ཀྱང་། བོད་པའི་གནས་སྟངས་སྤྱི་ཡོངས་ལ་བལྟས་ན་ཡག་པོ་རེད་ཟེར་གྱི་འདུག ད་ལྟ་སུད་སི་དང་། ནི་དྷི་ལན་ཌི་སོགས་ཚང་མར་དཀའ་ངལ་ཡོད་མཁན་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཚོ་ཚང་མར་བཀའ་ཤག་ནས་དོན་གཅོད་ཁག་ལ་གང་ཐུབ་རོགས་པ་གནང་དགོས་པ་རེད་ཅེས་བཀོད་ཁྱབ་བཏང་ཡོད་པ་རེད། མ་འོངས་པར་ཡང་སྲིད་སྐྱོང་དང་བཀའ་བློན་སུ་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་ཕེབས་སྐབས། ལམ་སྟོན་དང་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་གནང་རོགས་ཟེར་གྱི་ཡོད་”ཅེས་གསུངས་སོང་།
ཁོང་གིས་མུ་མཐུད་ཡིག་ཆ་མ་རག་པའི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་རྐྱེན་སྐོར་གསུང་དོན། “ཕར་ཕེབས་ཚར་མཁན་ཚོའི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་བྱེད་དགོས་རེད་ལ། སྐྱབས་བཅོལ་ཞུ་རྒྱུར་བོད་པར་དཀའ་ངལ་ཆེ་རུ་འགྲོ་སྲིད་པ་རེད། ཕར་མ་ཕེབས་མཁན་ཚོས་དགོངས་པ་བཞེས་རོགས། སུད་སི་ནས་ཉེ་ཆར་སྙན་ཐོ་ཞིག་བཏོན་པའི་ནང་རྒྱ་གར་ནང་བོད་མིར་ཐོབ་ཐང་མང་པོ་ཡོད་པ་དང་། ཁྲིམས་ཐོག་ནས་སྲུང་སྐྱོབ་ཡོད་སྐོར་འཁོད་པ་དེར་ཡུ་རོབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཅིག་གིས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ནས། རྒྱ་གར་ནང་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཚོའི་གནས་སྟངས་ཡག་ཏུ་འགྲོ་ཡི་ཡོད་པ་འཁོད་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ཐོག་གསལ་བཤད་བྱས་པ་ཡིན་མོད། དེ་མ་རེད་ཟེར་བ་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད། ༢༠༡༤ ལོར་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གིས་བོད་མིར་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱོར་དགོས་པའི་སྲིད་ཇུས་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་གར་ནང་གནས་སྡོད་ཆོག་པའི་ལག་ཁྱེར་ཡང་ལོ་ལྔ་ལ་སྤོར་པ་སོགས་བྱས་ནས། ཁྲིམས་ཐོག་ཡིག་ཆ་བཟོས་ཡོང་སྐབས། ཁྲིམས་ཐོག་ལ་ལྟ་ཡོང་དུས། མ་འོངས་པར་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་ཞུ་མཁན་ཚོར་དཀའ་ངལ་ཆེ་རུ་འགྲོ་བའི་ཉེན་ཁ་ཡོད་པ་རེད། ཁྲིམས་ཐོག་ནས་འགྲོ་དགོས་པ་རེད། བཀའ་ཤག་ནས་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་སུ་ཐབས་ཤེས་གནང་གི་ཡོད་ལ། མ་འོངས་པར་ཡང་གནང་གི་ཡིན། ཡིན་ཡང་མ་འོངས་པར་ཕེབས་མཁན་ཡོད་ན་དགོངས་པ་ཡག་པོོ་བཞེས་རོགས། ཡུ་རོབ་ནང་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ས་ཡ་མང་པོ་འགྲོ་ཡི་ཡོད་པས། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་ཐོག་ནས་སྐྱབས་བཅོལ་བར་འཁོན་འཛིན་མིན་ནའང་དམ་དྲག་དགོས་ཀྱི་འདུག སྐྱབས་བཅོལ་བ་མང་དྲགས་ནས། དཔལ་འབྱོར་ལ་གནོད་ཀྱི་འདུག་ཅེས་རྒྱལ་ཁབ་རང་གི་ནང་བསམ་ཚུལ་མང་པོ་ཡོང་གི་ཡོད་པས། ད་ལྟ་སྐྱབས་བཅོལ་བར་ཡུ་རོབ་ནང་ཁོར་ཡུག་ཡག་པོ་མི་འདུག་ཅེས་བཀའ་ཤག་གིས་ཁ་གསལ་པོ་བྱས་ནས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་”ཞེས་གསུངས་སོང་།
དྲི་བ་དང་གསལ་བཤད་འདི་ཚོ་ཡག་པོ་འདུག གལ་ཆེན་པོ་རེད།
མ་གཏོགས། སྤྱི་འཐུས་ཟླ་བ་ཕུན་སྐྱིད་ལྟ་བུ་དྲི་བ་ཆོ་མེད་པ་རྐྱང་རྐྱང་གཏོང་བསྡད་ན་དུ་ཚོད་འཕྲོ་བརླག་རང་རེད།
དཔེར་མཚོན་ཙམ་ཞུས་ན། ཟླ་བ་ཕུན་སྐྱིད་ཀྱི་དྲི་བ།
༡། དེ་སྔོན་གྲོས་ཚོགས་སུ་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྙན་ཐོ་ཞིག་གི་ནང་Computerལ་གློག་ཀླད་ཅེས་བྲིས་འདུག ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཐ་སྙད་གཏན་འབེབས་ནང་ཀམ་པཱུ་ཊར་ཅེས་བྲིས་ཡོད་པ་རེད། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཐ་སྙད་གཏན་འབེབས་དེར་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ནས་ངོས་ལེན་མེད་པ་རེད་དམ་ཟེར་བ་དང་།
༢། དེ་སྔོན་ལོ་༢དང་༣གོང་ནས་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ནས་ཉོས་པའི་ Blackberry ཁ་པར་དེ་ད་ལྟ་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་པས་འཁྱེར་ཡོད་པ་རེད་དམ་ལས་ཁུངས་ནང་བཞག་ཡོད་པ་རེད་ཟེར་བ།
སྤྱི་འཐུས་ཤིག་ཡིན་པའི་ཁུལ་ཞིག་གིས་དྲི་བ་འདི་ལྟ་ཆོ་མེད་ཀྱི་དྲི་བ་དང་། བྱབ་ཆུང་གི་རྣམ་པ་མཐོང་ཡོང་དུས་རྣམ་རྟོག་ཟ་ཡ་རང་རེད། ད་དུང་དེ་འདྲའི་ཁོང་གི་བྱབ་ཆུང་གི་དྲི་བ་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད།