པ་ན་མའི་ཡིག་ཆ། ཁྱེད་ཀྱི་ཤེས་དགོས་པའི་དོན་གནད་བདུན།

ཉེ་ལམ་ཚེས་ ༣ ཉིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་རྟོག་ཞིབ་ཚོགས་པས་ལྷོ་ཨ་མི་རི་ཁའི་རྒྱལ་ཁབ་པཱ་ན་མའི་ཚོང་ལས་ཁང་མཱོ་སེག་ཞེས་པ་ནས་གསང་བའི་ཡིག་ཆ་ས་ཡ་ ༡༡།༥ ཙམ་རེག་པ་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱས་པའི་ནང་། འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་མགོ་ཁྲིད་དང་ཚོང་པ། དེ་བཞིན། གློག་བརྙན་འཁྲབ་སྟོན་པ་དང་། ལུས་རྩལ་བ་སོགས་ཀྱིས་དངུལ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་མང་པོ་ཁྲིམས་འགལ་ཐོག་ཕྱིར་འདྲེན་ནང་གཏོང་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་ཡོད།

གནས་ཚུལ་དེ་ཐོན་རྗེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་གླེང་རྙོག་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། ཡིག་ཆ་དེ་དག་ནང་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིན་གྱི་སྤུན་མཆེད་འགའ་གཙོས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་འགའ་དང་རྒྱ་གར་གྱི་གློག་བརྙན་འཁྲབ་སྟོན་པ་སོགས་ཚུད་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་གནས་ཚུལ་དེ་སྤེལ་བའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་མགོ་ཁྲིད་དག་གི་མང་ནག་གསུབ་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་སྤྱིའི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་བཅར་འདྲིའང་དང་ལེན་བྱས་མེད།

ཉེ་ལམ་སི་ཨིན་ཨིན་གསར་ཁང་གི་གསར་འགོད་པ་མུ་ལིན་ (Mullen)ལགས་ཀྱིས་དྲི་བ་དྲིས་ལན་རང་བཞིན་གྱི་དོགས་གནས་ཁག་ཅིག་ལ་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་ཡོད་པ་འདིར་བོད་བསྒྱུར་བྱས་ཡོད།

 པ་ན་མའི་ཡིག་ཆ་དེ་དག་ཅི་ཞིག་ཡིན་ནམ།

རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་རྟོག་ཞིབ་ཚོགས་པ་ (ICIJ) ་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་བཅས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་མང་པོ་ཞིག་ལ་རྟོགས་ཞིབ་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ཡིག་ཆ་དེ་དག་ནི་ཨུ་རུ་སུའི་སྲིད་འཛིན་ཕུ་ཊེན་ (Putin) དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་རྩེད་འགྲན་མཐུན་ཚོགས་ཧྥེ་ཧྥ་ (FIFA) ཡི་ཚོགས་མིའི་བར་གྱི་ཚོང་འབྲེལ་སྐོར་ཡིན་པ་དང་། ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་མི་སྣ་དེ་དག་གི་ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས་ཐེར་འདོན་བྱས་ཡོད་པ་རེད།

ཡིག་ཆ་དེ་དག་ལ་པ་ན་མའི་ཡིག་ཆ་ཟེར་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ།

འདས་པའི་མི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་རིང་གི་ཡིག་ཆ་ཡ་ས་ ༡༡ ཡོད་པ་དེ་དག་ཚང་མ་པ་ན་མ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁྲིམས་དོན་ཞབས་ཞུ་ཁང་མོ་སག་ཧྥོན་སི་ཁ་ (Mossack Fonseca) དང་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པ་རེད། རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་མཐུན་ཚོགས་རྟོགས་ཞིབ་ཚན་པས་ཁྲིམས་དོན་ལས་ཁུངས་དེས་འཛམ་གླིང་སྟེང་དབང་ཤུགས་ཆེ་བའི་སྲིད་དོན་པ་དང་དངུལ་ཁང་། ཚོང་གཉེར་ཁང་བཅས་ཀྱི་གསང་བའི་ཡིག་ཆ་ཉར་ཚགས་བྱེད་ཐབས་སུ་རོགས་རམ་བྱས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཕྱི་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་པ་རེད། རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་མཐུན་ཚོགས་རྟོགས་ཞིབ་ཚན་པས་བསྒྲགས་པའི་གནས་ཚུལ་ནང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ལོའི་རྩིས་ཞིབ་ནང་པ་ན་མ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁྲིམས་དོན་ཞབས་ཞུ་ཁང་གིས་སེ་ཆིལ་ (Seychelles) གླིང་ཚོམ་སྟེང་ཚོང་གཉེར་ཁང་ ༡༤ ,༠༨༦ ཡོད་པའི་གྲས་ཀྱི་ཚོང་གཉེར་ཁང་ ༢༠༤ བདག་པོ་སུ་ཡིན་པ་གསལ་བོར་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་སྐོར་འཁོད་འདུག  སེ་ཆིལ་གླིང་ཚོམ་ནི་རྒྱ་གར་རྒྱ་མཚོའི་སྟེང་ཡོད་པ་དང་གླིང་ཚོམ་དེའི་སྟེང་ཚོང་ཁྲལ་འཇལ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད།

 ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ལས་དོན་བྱུང་ཡོད་པ་གསལ་བོ་ཡིན་ནམ།

སྤྱིར་བཏང་ཡིག་ཆ་དེ་དག་ཁྲིམས་འགལ་ལས་དོན་ཞིག་ཏུ་འགྲེལ་དུ་མེད་ནའང་། སེ་ཆིལ་གླིང་ཕྲན་སྟེང་གི་ཚོང་གཉེར་ཁང་དང་དངུལ་ཁང་ཁག་གིས་མ་དངུལ་འབོར་ཆེན་བརྒྱུད་གཏོང་དང་དེའི་བདག་པོའི་གནས་ཚུལ་ངོ་མ་གསང་རྒྱ་བྱས་ཡོད་པ་རེད། རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་མཐུན་ཚོགས་རྟོགས་ཞིབ་ཚན་པའི་གནས་ཚུལ་ལྟར་ན། ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་གསང་བའི་ཡིག་ཆ་དེ་དག་ཁྲོད་ཀྱི་ཚོང་གཉེར་ཁང་དང་མི་མང་ནག་ཚོགས་དང་འཇིགས་སྐུལ་དྲག་སྤྱོད་པར་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ནག་ཉེས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་མིང་འདོན་བྱས་ཡོད་པ་རེད།

 ཡིག་ཆ་དེ་དག་གི་ཁྲོད་དུ་སུ་ཞིག་རྙོག་འཛིང་ནང་ཚུད་ཡོད་དམ།

ཡིག་ཆ་དེ་དག་གི་ཁྲོད་དུ་འཛམ་གླིང་དབུ་ཁྲིད་ལས་ཐོག་དང་ཟུར་བ་ ༡༢ གཙོས་པའི་སྲིད་དོན་པ་དང་སྤྱི་མང་དཔོན་རིགས་ ༡༢༨ ལྷག་མིང་འདོན་བྱས་ཡོད་པ་དང་། མིང་ཐོ་དེ་དག་ཁྲོད་དུ་ཨུ་རུ་སུའི་སྲིད་འཛིན་ཕུ་ཊེན་དང་རྩེད་འགྲན་མཐུན་ཚོགས་ཧྥེ་ཧྥ་སོགས་ཚུད་ཡོད་ནའང་། སྲིད་འཛིན་ཕུ་ཊེན་གྱིས་རང་ཉིད་ཡིག་ཆ་དེ་དག་གི་མིང་ཐོའི་ནང་ཚུད་མེད་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་པ་རེད། ཡིག་ཆ་དེ་དག་གི་ནང་ད་དུང་དངུལ་ལོའི་ཚོང་གཉེར་ཁང་ཞིག་གི་གསང་བའི་གནས་ཚུལ་དང་འབྲེལ་བའི་ཡུ་རོབ་ཨ་སི་ལན་ཌི་ (Iceland) ཡི་སྲིད་བློན་གྷུན་ལག་སོན་ (Gunnlaugsson) དང་ཁོའི་བཟའ་ཟླ། ཨར་ཇིན་ཊེ་ན་ (Argentina) ཡི་སྲིད་འཛིན་མག་རེ་ (Macri) སོགས་ཚུད་ཡོད་པ་དང་། སྲིད་འཛིན་མག་རེས་ཀྱང་རང་ཉིད་ཚོང་གཉེར་ཁང་དེའི་གསང་བའི་གནས་ཚུལ་དང་འབྲེལ་མེད་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་ནའང་། ཁོའི་གསལ་བཤད་ལ་ཕམ་ཉེས་བྱུང་བ་རེད།

 གནད་དོན་འདིའི་ཁྲོད་པ་ན་མའི་ཡིག་ཆ་དེ་དག་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་གང་འདྲ་བྱས་ཡོད་དམ།

ཨུ་རུ་སུའི་གཞུང་གིས་ཡིག་ཆ་དེའི་ཁྲོད་སྲིད་འཛིན་ཕུ་ཊེན་མིང་འདོན་བྱས་པ་དེ་ནི་བསླེབ་ལ་ཉེ་བའི་སྲིད་འཛིན་ཕུ་ཊེན་གྱི་འོས་བསྡུ་ལ་གཏོར་བཤིག་གཏོང་ཆེད་ཁོང་ལ་ཉེས་འཛུགས་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་སྐྱོན་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་རྩེད་འགྲན་མཐུན་ཚོགས་ཧྥེ་ཧྥ་ཡིས་སྐྱོན་འཛུགས་དེ་ནི་ཕ་རོལ་བོར་གཞི་མེད་ཟུར་ཟ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་བཤད་འདུག

ཡུ་རོབ་ཨ་སི་ལན་ཌི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་བློན་ལས་ཁུངས་ནས་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་བའི་ནང་། ཁོང་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་དངུལ་ཁང་དེས་ཁོང་གི་བཟའ་ཟླ་དང་མཉམ་དུ་ཚོང་གཉེར་ཁང་ཞིག་གཉེར་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཚོང་གཉེར་ཁང་དེས་ཚོང་ཁྲལ་མཇལ་མི་དགོས་པ་དང་། ཨ་སི་ལན་ཌིའི་རྒྱལ་ནང་གི་ཁེ་ལས་ཐད་ཀྱི་རྙོག་འཛིང་མང་པོ་ཞིག་ལ་གཡོལ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་ཅིང་། སྲིད་འཛིན་མག་རེའི་སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་པ་ཞིག་གིས། སྲིད་འཛིན་མག་རེ་ཚོང་གཉེར་ཁང་དེ་འདྲ་ཞིག་ལ་འབྲེལ་བ་མེད་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་པ་རེད། གང་ལྟར་དབྱིན་ཇི་དང་ཧྥ་རན་སི། ཨོ་སི་ཊི་ལེ་ཡ་དང་མེ་ཁི་སེ་ཁོ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་གནད་དོན་འདི་ཚོང་ཁྲལ་ལ་གཡོལ་ཐབས་ཤིག་ཡིན་མིན་ཐད་རྟོགས་ཞིབ་གནང་རྒྱུ་ཁག་ཐག་བྱས་ཡོད་པ་རེད།

 མོ་སག་ཧྥོན་སི་ཁ་ཁྲིམས་དོན་ཞབས་ཞུ་ཁང་གིས་ག་རེ་བཤད་ཡོད་པ་རེད།

རེས་གཟའ་ཟླ་བའི་ཉིན་ཁྲིམས་དོན་ཞབས་ཞུ་ཁང་དེས་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་བའི་ནང་། སྤྱི་མང་གིས་ང་ཚོའི་བཟོ་ལས་ཐོན་སྐྱེད་སྐོར་ཡག་པོ་ཞིག་མགོ་ཚོས་ཀྱི་མེད་པ་དང་། སྟབས་ཉེས་པ་ཞིག་ལ་རྩོམ་ཡིག་འདི་དག་ (པ་ན་མའི་ཡིག་ཆར་གོ) གིས་མགོ་ཉོག་གཏིང་ཇེ་ཟབ་ཏུ་བཏང་བ་རེད། དོན་དངོས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ནི། ཁྲིམས་འགལ་ཡིག་ཆ་འདི་དག་གི་ཐད་ནས་ང་ཚོར་རྒྱལ་ཁ་འཐོབ་སྲིད་པ་དང་། ཡིག་ཆ་འདི་དག་ལས་ང་ཚོས་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་གནས་ཚུལ་གང་ཡང་མཐོང་མ་སོང་ལ། ང་ཚོས་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ལས་དོན་ཅི་ཡང་བསྒྲུབས་མེད་བསམ་གྱི་ཡོད། པ་ན་མ་རྒྱལ་ནང་དུ་ང་ཚོས་འདས་པའི་མི་ལོ་ ༤༠ ལྷག་རིང་འཛམ་གླིང་ནང་སྙན་གྲགས་རྒྱས་པའི་ཚོང་དོན་མུ་མཐུད་ནས་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད།

སོ་སོའི་དངུལ་དངོས་རྐུན་ལ་ཤོར་དུ་འཇུག་འདོད་མཁན་གཅིག་ཀྱང་མེད་པ་ཧ་ཅང་མངོན་གསལ་རེད་ལ། ང་ཚོས་གང་ནུས་ཅི་ལྕོགས་ཀྱིས་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ཉེས་དོན་རིགས་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་ཁུངས་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཡིན་ནའང་ད་ལྟའི་ང་ཚོའི་ལས་འཆར་ནི་ང་ཚོ་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་གི་རྒྱབ་རྩར་ལངས་ཏེ་ས་གནས་སྤྱི་ཚོགས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོབ་བྱས་ནས་མུ་མཐུད་གྱོད་དོན་འདུམ་འགྲིག་གི་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་ལ། རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་དང་ས་གནས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ང་ཚོར་འཛམ་གླིང་སྟེང་ལས་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ་དང་། འདས་པའི་མི་ལོ་བཞི་བཅུ་ལྷག་རིང་ང་ཚོས་འཛམ་གླིང་སྟེང་ལས་དོན་མང་པོ་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ཞེས་སོགས་བརྗོད་འདུག

ཁྲིམས་དོན་ཞབས་ཞུ་ཁང་དེའི་འབྲེལ་མཐུད་པ་མོ་ར་ (Mora) ལགས་ཀྱིས་ཉེ་ཆར་སེ་ཨན་ཨན་གསར་ཁང་ལ། པར་སྐྲུན་འགྲེམ་སྤེལ་བྱས་པའི་ཡིག་ཆ་དེ་དག་རྫུན་མ་ཡིན་སྐོར་དང་། གནས་སྟངས་མང་པོ་ཞིག་གི་ཐད་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་མཐུན་ཚོགས་རྟོགས་ཞིབ་ཚན་པས་ལུང་འདྲེན་བྱས་པ་དག་ཁུངས་བཙན་མིན་སྐོར། དེ་བཞིན་གནས་ཚུལ་དེ་ཁྲིམས་དོན་ཞབས་ཞུ་ཁང་གི་གྱོད་དོན་ཞིག་གཏན་ནས་མིན་སྐོར་དང་། གནས་ཚུལ་དེའི་ཐད་ནས་ཁྲིམས་དོན་ཞབས་ཞུ་ཁང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་མཐུན་ཚོགས་རྟོགས་ཞིབ་ཚན་པར་བསྒྲགས་གཏམ་རིང་པོ་ཞིག་སྤེལ་ཡོད་སྐོར་སོགས་བརྗོད་སོང་།

རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་མཐུན་ཚོགས་རྟོགས་ཞིབ་ཚན་པར་ཡིག་ཆ་དེ་དག་ཅི་ལྟར་རག་པ་ཡིན་ནམ།

མིང་མེད་པའི་གསར་ཁང་ཞིག་གིས་ཡིག་ཆ་དེ་དག་འཇར་མིན་གྱི་སུ་ཌ་ཌུ་ཊ་སི་ཆི་ཙེ་ཊོན་ (Suddeutsche Zeitung) གསར་ཁང་དུ་སྤྲད་ཡོད་པ་དང་། གསར་ཁང་དེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་མཐུན་ཚོགས་རྟོགས་ཞིབ་ཚན་པར་བརྒྱུད་སྤྲོད་བྱས་ཡོད་པ་རེད། བྷེ་བྷེ་སེ་དང་ལྟ་སྲུང་བརྒྱུད་ལམ། དེ་བཞིན་མག་ཁི་ལ་ཊི་ཆེ་ (McClatchy) བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཅིག་གིས་ཀྱང་ཡིག་ཆ་དེ་དག་གི་གནས་ཚུལ་ཕྱི་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་ཅིང་། སེ་ཨན་ཨན་གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་དེ་རང་དབང་གི་སྒོ་ནས་ཕྱི་བསྒྲགས་མ་ནུས་པར་གནད་ཡོད་མི་སྣ་དག་གི་སྐད་ཆ་དང་འགྲེལ་བརྫོད་འཚོལ་བསྡུ་བྱས་པ་ཡིན། གནས་ཚུལ་འདི་ཡུ་རོབ་དང་ཨེ་ཤེ་ཡ། དཀྱིལ་ཤར་ཡུལ་གྲུ་ཁག ཨ་ཧྥི་རེ་ཁ་དང་ཨ་མི་རེ་ཁ་སོགས་ནང་ཁྱབ་བརྡལ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད།

གཞན། ཡ་ཧོ་གསར་ལམ་དུ་ཐོན་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་གི་ནང་། པ་ན་མའི་ཡིག་ཆ་དེ་དག་ནང་འཛམ་གླིང་ཁབ་ཁག་ཅིག་གི་དབུ་ཁྲིད་དང་ཚོང་པ། གློག་བརྙན་འཁྲབ་སྟོན་པ་བཅས་ཀྱིས་དངུལ་ལོ་ཐེར་འབུམ་མང་པོ་གསང་བའི་སྒོ་ནས་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནང་བརྒྱུད་གཏོང་དང་གསང་རྒྱ་བྱས་ཡོད་སྐོར་དང་། རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིན་གྱི་མག་པ་དང་ནང་མི་ཁ་ཅིག དེ་བཞིན་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དཔོན་རིགས་ལས་ཐོག་དང་ཟུར་བ། ཁོ་ཚོའི་ནང་མི་བཅས་ཀྱི་མིང་ཐོ་ཡང་པ་ན་མའི་ཡིག་ཆ་དེ་དག་ནང་བཏོན་ཡོད་ནའང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་སྤེལ་བའི་གནས་ཚུལ་ཁག་གི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚོའི་མིང་ཐོ་བཏོན་མེད་ལུགས་བཤད་ནས། རྒྱལ་སྤྱིའི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཅིག་གི་བཅར་འདྲི་དང་ལེན་བྱས་མེད་པ་མ་ཟད། སྤྱི་ཚོགས་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་གནས་ཚུལ་དེ་རིགས་ནག་སུབ་དང་འགོག་སྡོམ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྐོར་འཁོད་འདུག

གསར་འགོད་པ། པདྨ་རྒྱལ།