ཇོ་སྲས་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་།
དེ་ཡང་འཕྲུལ་གྱི་ལྷ་བཙན་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་དུས་སུ་བསྟོད་པ་གསུམ་ཞེས་པ་ལས། “དཔའ་བོ་སྟག་གི་མ་བསྟོད་ན། །དཔའ་བོ་བྱས་པའི་དོན་མེད། །མཛངས་པ་ལ་ཡིག་ཚང་གིས་མ་བསྟོད་ན། །མཛངས་པ་ཡིད་ཞི་འགྲོ། །ལེགས་པ་ལ་བྱ་དགའ་མ་བསྟོད་ན། །ལེགས་པ་བྱེད་པའི་རུ་མ་མེད།” ཅེས་དང་། འཇམ་མགོན་ས་སྐྱ་པཎྜི་ཏས། རྟ་བརྒྱ་གླང་སྟོང་མི་ཁྱད་འབུམ། ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་བརྗོད་དུ་མེད། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཆོས་འཇིག་རྟེན་གཉིས་ལ་བྱས་པ་ལག་རིས་ཀྱི་ཆེ་བའི་མི་ལ་རྗེས་དྲན་དྲིན་བཟོ་བསྟོད་བཀུར་བྱེད་པ་ནི་ཡ་རབས་དྲ་མ་ཚུལ་ལུགས་མ་འཆོལ་ཅིང་རང་ཚུགས་བརྟན་པའི་ལུགས་ལེགས་ཀྱི་བྱ་བ་ཞིག་ཡིན། ཁ་བ་རི་པའི་བོད་མི་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་ཡོང་ན་གཞོན་རྣམས་ལའང་མིག་དཔེ་ཡར་འདྲེན་ཡོང་བ་དང་། ལྷག་པར་དུའང་བྱས་པ་དང་བཞག་པ་ཆེ་བའི་མི་ལ་མངོན་བསྟོད་ཞུས་ན་མི་གཡང་མི་འཆོར་བ་དང་། ཕ་མཚུན་དགྲ་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་མཉེས་པར་བྱེད་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན།
སྤེལ་ལེགས་བླ་བྲང་གི་མི་ངོ་མགོན་པོ་རྡོ་རྗེ་མཆོག་ནི། དཔལ་ལྡན་ས་སྐྱ་པའི་ཆོས་གཞིས་སྤེལ་ལེགས་གྲོང་ཚོའི་ནང་། སྤེལ་ལེགས་དགོན་པ་ལྷོ་བདེ་ཆོས་སྐྱིད་ཕུག་གི་སྤེལ་ལེགས་བླ་བྲང་ཞེས་སེར་སྲུང་སྔགས་རྒྱུད་མི་རབས་ ༡༡ ཙམ་བྱོན་པའི་ཁྱིམ་ཚང་རྙིང་ཁུངས་ཤིག་ཡིན། ཁོང་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༣༥ ལོར་སྐུ་འཁྲུངས། དགུང་ལོ་ ༦ ནས་ཡི་གེ་འབྲི་ཀློག་དང་། དགུང་ལོ་ ༨ ནས་བཟུང་གཞིས་དགོན་གྱི་ཆོ་ག་ཕྱག་ལེན་ཆོས་སྤྱོད་སོགས་དཀའ་ཚེགས་མེད་པར་སློབ་གཉེར་གནང་བ་དང་། ཡབ་སྤེལ་ལེགས་བླ་མ་རིག་འཛིན་ཆོས་དབང་དང་། བྲག་དམར་གྲུབ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ། གཅེན་ལུང་ཤར་ལུང་སྒོམ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ། ཁྱེའུ་སྤྲུལ་སྐུ་མཁྱེན་རབ་དབང་ཕྱུག་རིན་པོ་ཆེ། འཇམ་དབྱངས་མཁྱེན་བརྩེ་ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས། བདུད་འཇོམས་འཇིགས་བྲལ་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་རིན་པོ་ཆེས་གཙོས་གསར་རྙིང་གི་བླ་མ་ཚད་ལྡན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བཅུ་གྲངས་ཤིག་བསྟེན་ནས་དབང་ལུང་བཤད་ཁྲིད་མན་ངག་ཆ་ཚང་ཞུས།
ཆུང་དུས་བྱང་གཏེར་སྒྲུབ་སྐོར་རྣམ་གསུམ་གྱི་དབང་ལུང་ཐོབ་པ་དང་། དགུང་ལོ་ ༡༡ ཐོག་བྱང་གཏེར་སྔོན་འགྲོ་ཟེར་ལྔ་བསགས་སྦྱང་ལོ་གསུམ་ཕྱོགས་གསུམ་མཐར་ཕྱིན་ལེགས་གྲུབ་གནང་། དགུང་ལོ་ ༡༧ ནས་ ༡༩ བར་དཔལ་ལྡན་ས་སྐྱའི་ལྷ་ཁང་ཆེན་མོའི་བཤད་གྲྭར་མཁན་ཆེན་བྱམས་པ་འཇམ་དཔལ་བཟང་པོའི་ཞབས་དང་སྐྱོར་དཔོན་བཞིའི་མདུན་ནས་རིག་གནས་དང་གཞུང་ཆེན་མོའི་སློབ་གཉེར་གནང་། དགུང་ལོ་ ༢༥ སྟེ། ༡༩༦༠ ལོ་ནས་བཟུང་ད་བར་༸སྐྱབས་རྗེ་ཉག་བླ་བྱ་བྲལ་སངས་རྒྱས་རྡོ་རྗེ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ (1913-2016) རྩ་བའི་བླ་མར་བསྟེན། སྤེལ་ལེགས་མགོན་པོ་རྡོ་རྗེ་ནི་དབང་གང་བྱུང་དུ་མི་ཞུ་བ་དང་། དབང་ཞུས་པའི་བླ་མར་དམ་ཚིག་ལ་བརྩི་སྲུང་དམ་པོ་ཕྱག་ལེན་གནང་མཁན་ཞིག་རེད་འདུག
༡༩༥༩ ལོར་བལ་ས་ཝ་ལུང་བརྒྱུད་ནས་ཀ་ལོན་སྦུག་ཏུ་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར། ༡༩༦༡ ནས་ ༡༩༦༢ བར་རྡོར་གླིང་མི་རིག་བོད་པའི་སློབ་གྲྭའི་དགེ་རྒན་གནང་། ༡༩༦༤།༦།༢༣ ནས་ ༡༩༦༥།༣།༡༠ བར་གློ་སྒྲིག་ཁོངས་ཀྱི་རྡོར་གླིང་ “རང་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་” ཅེས་པའི་གསར་ཤོག་ལས་ཁང་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་། ༡༩༦༥།༣།༡༠ ཉིན་ “རང་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་” དང་། “རང་དབང་གསར་ཤོག་” གཉིས་ཟླ་བསྒྲིལ་བཏང་ནས་ “བོད་མིའི་རང་དབང་” ཞེས་པར་མིང་བསྒྱུར་གྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༩།༡༠།༢ བར་ཐོག་མར་ཉིན་རེའི་གསར་ཤོག་དང་། དེ་རྗེས་བདུན་རེའི་གསར་ཤོག་ཏུ་བསྒྱུར་ནས་ འདོན་སྤེལ་གནང་། སྤེལ་ལེགས་མགོན་པོ་རྡོ་རྗེ་ལགས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༩།༡༠།༢ ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢།༡༠།༡༦ བར་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ཁྱབ་ཁོངས་རྡོར་གླིང་བོད་མིའི་རང་དབང་གསར་ཁང་གི་གཞུང་འབྲེལ་གསར་ཤོག་ལས་ཁང་གི་འཛིན་སྐྱོང་འགན་འཛིན་ (Manager) དང་། ཁྲིམས་ཐོག་ནས་དཔར་འགྲེམས་བྱེད་པོ་ ( Publisher) གཉིས་ཀྱི་ཐུགས་འགན་གཙོ་བཞེས་དང་། ཞོར་དུ་རྩོམ་སྒྲིག་པ་གཞོན་པའི་ (Assistant Editor) འགན་བཞེས་བཅས་མི་ལོ་ ༢༨ རིང་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད།
སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་ཐད་ལའང་། ༡༩༦༦ ལོར་རྡོར་གླིང་དུ་དབུས་གཙང་ཆོལ་ཁའི་སྐྱིད་སྡུག་ཐོག་མར་བཙུགས་མཁན་གྲས་སུ་ཡོད་པ་དང་། ས་གནས་དབུས་གཙང་རྒྱུན་ལས་སྡེ་ཐོག་ལྔ་པའི་འགན་འཛིན་ཐུགས་ཁུར་བཞེས། ༡༩༦༧ ལོར་རྡོར་གླིང་དུ་ས་སྐྱ་པའི་ཚེས་བཅུའི་སྐྱིད་སྡུག་གི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་ཐོག་བཙུགས་མཁན་གྲས་སུ་ཡོད།
༡༩༧༠ ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༧ ཉིན་བཞུགས་སྒར་དྷ་རམ་ས་ལར་བོད་རིགས་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་མར་དབུ་འཛུགས་ཚོགས་འདུར་རྡོར་གླིང་གི་འཐུས་མིར་ཕེབས་ནས་ཚོགས་བཞུགས་གནང་། ༡༩༧༠ ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ནང་རྡོར་གླིང་ས་གནས་བོད་རིགས་གཞོན་ནུའི་ལྷན་ཚོགས་གསར་དུ་བཙུགས་རོགས་དང་། རྒྱུན་ལས་དང་པོའི་ཚོགས་གཞོན་ཐུགས་འགན་བསྣམས། ༡༩༧༢ བཙན་བྱོལ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་གི་སྐབས་ལྔ་པའི་དབུས་གཙང་སྤྱི་འཐུས་འོས་ཐོབ་བྱུང་ནས་ལོ་གཉིས་ཙམ་ཞབས་ཞུས་རྗེས་འཕྲོད་བསྟེན་ཆེད་དགོངས་འཁྲོལ་གྱིས་སླར་ཡང་རྡོར་གླིང་དུ་ཕྱིར་ཕེབས་གནང་ནས་བོད་མིའི་རང་དབང་གསར་ཁང་དུ་མུ་མཐུད་ཞབས་ཕྱི་ཞུས། བགྲེས་ཡོལ་ཕེབས་ནས་བཟུང་རང་གི་རྩ་བའི་བླ་མ་༸སྐྱབས་རྗེ་ཉག་བླ་བྱ་བྲལ་སངས་རྒྱས་རྡོ་རྗེ་རིན་པོ་ཆེའི་དགོན་གནས་རྡོར་གླིང་འཇོར་བང་ལ་དང་། ཤི་ལི་གུ་རི། བལ་ཡུལ་ཡོལ་མོ་དང་ཡང་ལེ་ཤོད་སོགས་སུ་ཞབས་བཅར་གྱིས་གསུང་ཆོས་ཞུ་ཞོར་འཛིན་སྐྱོང་དང་ཕྱག་བྲིས་ཞབས་ཞུ་ལྷོད་གཡེངས་མེད་པར་ཞུ་བ་དང་ཆབས་ཅིག་ཁ་འདོན་དགེ་སྦྱོར་བྱེད་ཞོར་དུས་ཚོད་སྟོང་པ་ཐོབ་ཚད་ལ་རྩོམ་སྒྲིག་བགྱིས་པའི་ཕྱག་དེབ་ ༢༠༡༥ ལོ་མཇུག་ཏུ། དུས་རབས་གསར་རྙིང་གི་བོད། ཅེས་པར་སྟོད་ཆར་ཤོག་གྲངས་ ༥༨༡ དང་། སྨད་ཆར་ཤོག་གྲངས་ ༥༠༦ ཡོད་པ་བཞུགས་སྒར་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་ནས་སྤར་བསྐྲུན་འགྲེམས་སྤེལ་གནང་།
བློ་ཕམ་པ་ཞིག་ལ་ ༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ཤར་ཙམ་ནས་སྐུ་གཟུགས་བདེ་མིན་གྱི་འབྲས་ལྗོངས་སྒང་ཏོག་གཞུང་གི་སྨན་ཁང་ཆེ་མོར་ (Sikkim Government Hospital) བརྟག་དཔྱད་དང་སྨན་བཅོས་ཆེད་བཞུགས་འདུག །ཕྱི་ཚེས་ ༢༢ རེས་གཟའ་པ་སངས་ཉིན་ད་ང་སྨན་ཁང་ནང་སྡོད་ཀྱི་མིན། ད་ལྟ་རང་ནང་ལ་བསྐྱལ་རོགས་གསུངས་ནས་སྒང་ཏོག་སི་ཅས་ནང་སྐུ་ཚ་པདྨ་དབང་གྲགས་ཀྱི་ཁང་པའི་ནང་སྤོས། ཕྱི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་ད་ང་སྡོད་ཀྱི་མ་རེད། འགྲོ་མཁན་རེད། ཁྱེད་རང་ཚོ་སེམས་ཕམ་མ་གནང་། ངུ་འབོད་སོགས་མ་བྱེད། ཉིན་ ༣ ཞོགས། དེ་ནས་སྤུར་མེར་ཕུལ་སོགས་ཞལ་ཏ་ཞིབ་ལྷུག་སྩལ། ཕྱི་ཚེས་ ༢༦ རེས་གཟའ་མིག་དམར་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༦ ཐོག་དགུང་ལོ་ ༨༢ སུ་ཕེབས་སྐབས་སྐུ་ཚེ་བཟང་མཐར་འཁྱོལ་ནས་རེ་ཞིག་སྐུ་ཚེའི་འཕེན་པ་རྫོགས་འདུག །དེ་འཕྲལ་རྡོར་གླིང་འཇོར་བྷང་ལ་ཕུན་ཚོགས་རྔ་གཡབ་ཆོས་གླིང་དགོན་པ་ནས་སྐུ་ཞབས་དགེ་འདུན་ལགས་ཆེད་ཕེབས་དགོངས་རྫོགས་མཆོད་འབུལ་སོགས་གྲ་འགྲིགས་དབུ་འཛུགས་ཞུ་སྐབས་ཐུགས་དམ་དུ་བཞུགས་ཡོད་པ་མཁྱེན་རྟོགས་ཀྱིས་ཉིན་ཤས་རང་འཇགས་འཇོག་གནང་མཛད། བདུན་ཕྲག་གཉིས་གོང་ནས་གོ་སྒྲིག་ཇི་ཞུས་ལྟར་ ༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༢༩ ཕྱི་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༤ ཐོག་བཞུགས་སྒར་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་སྟེང་ཐོག་ཚོམས་ཆེན་ནང་༸མི་རྗེ་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་གདན་ཞུས་ཀྱིས་ “དུས་རབས་གསར་རྙིང་གི་བོད།” ཅེས་པའི་ཕྱག་དེབ་སྟོད་ཆ་སྨད་ཆ་གཉིས་པོ་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོ་སྟབས་བདེ་ཞིག་བསྐྱངས་པ་དང་། མཛད་སྒོར་རྩོམ་པ་པོས་ཐུགས་རེ་བཞིན་གྱི་བཀའ་ཟུར་ངང་སྤྱི་ཟུར། དྲུང་ཆེས་གཙོས་འབྲེལ་ཡོད་ཁག་ཅིག་དང་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་བཅས་ཚོགས་བཞུགས་གནང་བ་བྱུང་སོང་། མཐར་ཐུགས་དམ་གྲོལ་བསྟུན་ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡ རེས་གཟའ་ཉི་མར་སྐུ་གདུང་བཞུ་འབུལ་ཞུས་འདུག་པ་བཅས་ཀྱི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་དུ་ཇོ་སྲས་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་གིས་བྲེལ་སྟབས་ངང་བྲིས་སྟེ་ཕུལ།།