རྒན་པད་མ་འཕྲིན་ལས་ལགས་ལ་བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་དུས་དེབ་སྐོར་བཅར་འདྲི་ཞུས།

ཉེ་ལམ་ཕྲན་བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་རྒན་པད་མ་འཕྲིན་ལས་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཞུ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་། སྐབས་དེར་ཁོང་གིས། འཚོ་བའི་བརྒྱུད་རིམ་དང་འབྲེལ་ནས་བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་(Tibetan Review) ཀྱི་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་དང་ད་ལྟའི་དཀའ་ངལ། ད་དུང་དུས་དེབ་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་རྒྱུ་ཆ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་བཀའ་མོལ་གནང་བ་ཁག་སྒྲ་འཇུག་བྱས་ཏེ་ཡིག་ཐོག་ཏུ་ཕབ་པ་ཡིན། ལྷན་རྒྱས་ཚོའི་བཅར་འདྲི་འདི་བརྒྱུད་དེ་ལོ་ ༤༨ ཙམ་དམིགས་ཡུལ་དང་རེ་བ། དཀའ་ངལ་སྣ་མང་ཞིག་གི་འོག མདུན་སྐྱོད་བྱེད་བཞིན་པའི་དུས་དེབ་ཅིག་གི་འགྲུལ་བཞུད་མཐོང་ཐུབ

དྲི་བ། བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས། རྒན་པད་མ་འཕྲིན་ལགས། དང་པོ་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་ང་ལ་བཅར་འདྲིའི་གོ་སྐབས་གནང་བར་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ། རྒན་ལགས་ལ་བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་དུས་དེབ་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་བཅར་འདྲི་དངོས་སུ་མ་ཞུས་སྔོན་ལ། སྐུ་ཉིད་ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་དང་ལས་ཀའི་བརྒྱུད་རིམ་ངོ་སྤྲོད་ཅིག་གནང་རོགས།

ལན། ང་རང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༤ ལོར་དབུས་གཙང་ཁུལ་གྱི་གྲོང་གསེབ་གཙང་རོང་ 1. ཞེས་པར་སྐྱེས་པ་དང་། དེ་ནས་རྒྱ་གར་སླེབས་ཏེ་འཛིན་རིམ་བཅུ་པའི་བར་དྷ་སྟེང་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གཉེར་བྱས་ཤིང་། རྗེས་སུ་སློབ་གྲྭས་ངོས་ནས་རྒྱ་གར་སློབ་གྲྭ་(Sardar Patel Vidyalaya)ལ་འཛིན་རིམ་བཅུ་གཅིག་དང་བཅུ་གཉིས་ཐོག་སློབ་གཉེར་བྱ་རྒྱུའི་སློབ་མའི་ཁོངས་སུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་། དེའི་རྗེས་ལྡི་ལིའི་མཐོ་སློབ་(Hindu College )ལ་ཚོང་འབྲེལ་ཐོག་ཉེ་བའི་གཙུག་ལག་རབ་འབྱམས་པ་ཐོན་རྗེས། ཡང་བསྐྱར་ལྡི་ལིར་ཁྲིམས་ལུགས་ཐོག་(LL.B,LL.M)གཉིས་ཀ་ཐོན་པ་བྱུང་། དེ་ནས་དྲིལ་བསྒྲགས་ལས་ཁུངས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྡེ་ཚན་(Human Rights Desk) ལ་ལས་ཀ་དུས་ཡུན་གང་འཚམས་རིང་བྱས་རྗེས། སྐབས་དེར་ངས་དྲིལ་བསྒྲགས་ལ་ཡིག་ཆ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་བྱེད་སའི་ལྟེ་གནས་ཁང་(Documentation Centre) ཞིག་ཐོག་མར་གསར་འཛུགས་བྱས་པ་ཡིན་ལ། གཞུང་འབྲེལ་གསར་འཕྲིན་(Tibetan Bulletin) གྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པའང་ལོ་གཅིག་ཙམ་བྱས་པ་དྲན་གྱིན་འདུག ང་རང་བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་བྱས་པའི་ལས་ཀ་ཐོག་མ་དེ་ ༡༩༩༦ ལོའི་ཟླ་བ་བརྒྱད་པའི་འཇུག་ཙམ་ཡིན། སྐབས་དེ་དུས། བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ཚེ་རིང་དབང་རྒྱལ་ལགས་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་གིས་དྲིལ་བསྒྲགས་ལས་ཁུངས་ལ་(སྐབས་དེ་དུས་བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་ཡོད།) ལོ་གཉིས་རྗེས་ལ། ཁོང་གི་ཚབ་ང་རང་བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་བྱ་རྒྱུའི་བསམ་ཚུལ་ཕུལ་ཡོད་ཀྱང་། སྐབས་དེར་དྲིལ་བསྒྲགས་དྲུང་ཆེ་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་ལགས་ནས། གནས་སྐབས་རིང་ཁོ་ཚོར་ལས་བྱེད་མི་འདང་བ་སོགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་མེད་སྟབས། དྲིལ་བསྒྲགས་ལས་ཁུངས་རང་ལ་ང་རང་མུ་མཐུད་ལས་ཀ་བྱ་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་བཏང་སོང་། དྲིལ་བསྒྲགས་དྲུང་ཆེ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་ལགས་ཡིན་པའི་སྐབས་ཚེ་རིང་དབང་རྒྱལ་ནས་ཡང་བསྐྱར་རེ་སྐུལ་ཞུས་ཏེ། མཐར་གོང་གི་ཟླ་ཚེས་དེར་ང་རང་བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་ལ་ལས་ཀ་བྱེད་མགོ་བརྩམས་པ་ཡིན།

དྲི་བ། བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་མགོ་བཙུགས་ནས་ད་ལྟའི་བར་ཕལ་ཆེར་ལོ་ངོ་ ༤༩ ཕྱིན་ཚར་འདུག དུས་དེབ་དེ་ཐོག་མ་ག་དུས་མགོ་བཙུགས་པ་དང་། སྐབས་དེ་དུས་དུས་དེབ་ཀྱི་མིང་དང་དམིགས་ཡུལ་གང་འདྲ་ཞིག་གི་འོག་ནས་མགོ་བཙུགས་པ་ཡིན་ནམ། མགོ་འཛུགས་གནང་མཁན་གྲས་སུ་མི་སུ་དང་སུ་ཡོད་པ་རེད།

ལན། དུས་དེབ་ཀྱི་མིང་དང་པོ་དེ། བོད་ཀྱི་འབོད་སྒྲ་( Voice of Tibet ) 2. ཞེས་པ་ ༡༩༦༧ ལོར་རྒྱ་རི་རིན་པོ་ཆེ་ཡིས་རྡོར་གླིང་(Darjeeling)ནས་སོ་སོའི་སྒེར་གྱི་མ་དངུལ་བཏང་སྟེ་ཟླ་ཤས་རིང་པར་སྐྲུན་བྱས་འདུག སྐབས་དེར་ཁོང་གིས་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་དང་། འགྱུར་འགྲོས་སོགས་མང་ཚོགས་ལ་གསར་འགྱུར་མཁོ་སྤྲོད་བྱ་རྒྱུའི་དམིགས་ཡུལ་བཟུང་ནས་དུས་དེབ་དེ་འདོན་སྤེལ་གནང་བ་ཞིག་རེད། ཁོང་གི་རྗེས་ལ་སྟག་ལྷ་བསྟན་འཛིན་ངག་དབང་3. ལགས་ནས་དུས་དེབ་དེའི་སྣེ་འཁྲིད་རྒྱུ་གཙོ་འགན་བཞེས་ཏེ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༨ ལོར་གོང་གི་དུས་དེབ་དེའི་མིང་ “བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་”ཞེས་བསྒྱུར་གནང་འདུག སྐབས་དེ་ནས་བཟུང་དུས་དེབ་དེ་བོད་གཞུང་དྲིལ་བསྒྲགས་འོག་འདོན་མགོ་བརྩམས་འདུག དེའི་རྗེས་བཀྲས་མཐོང་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ་ལགས་དང་རྟ་མགྲིན་རྒྱལ་པོ་ལགས་རྣམ་གཉིས་ལྷན་དུ་རྩོམ་སྒྲིག་པའི་ཕྱག་ལས་ཀྱང་གནང་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༠ ལོར་མཁས་དབང་ཟླ་བ་ནོར་བུ་མཆོག་གིས་མཐོ་སློབ་ཏུ་སློབ་གཉེར་གནང་བཞིན་པའི་སྐབས་རྩོམ་སྒྲིག་པའི་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད་པ་དང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༦ ལོར་ཁོང་ཨ་རིར་འབུམས་རམས་པའི་སློབ་སྦྱོང་གནང་བར་ཕེབས་པ་རེད། དེར་བརྟེན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༦ ལོའི་ཟླ་བ་བཅུ་པ་ཙམ་ནས་ཚེ་རིང་དབང་རྒྱལ་ལགས་ཀྱིས་རྩོམ་སྒྲིག་པའི་འགན་འཁུར་ནས་ཁྱོན་བསྡོམས་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུ་ཙམ་ལས་ཁུངས་རང་ལ་ཕྱག་ལས་གནང་ནས་བཞུགས་པ་རེད། ཁོང་ཨ་རིར་ཕེབས་པའི་སྐབས་ཟླ་བ་བརྒྱད་ཙམ་རིང་ཁོང་གི་ཚབ་ལ་ལྷ་བཟང་ལགས་ནས་རྩོམ་སྒྲིག་པའི་འགན་འཁུར་འདུག ཕལ་ཆེར་ཐུབ་བསྟན་བསམ་འཕེལ་ལགས་ནས་ཀྱང་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད་ས་རེད། ད་གསལ་པོ་དྲན་གྱིན་མི་འདུག ང་རང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་བརྒྱད་པའི་ཟླ་འཇུག་ཙམ་ལ་བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་ལ། ལས་ཀ་བྱ་རྒྱུ་མགོ་བཙུགས་ནས་ད་ལྟའི་བར་ལོ་ངོ་ ༢༠ ཙམ་ཕྱིན་སོང་།

དྲི་བ། ང་རང་སློབ་གྲྭར་ཡོད་དུས། བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་མ་ཡིན་པའི་དུས་དེབ་གཞན་དཔེར་ན། ཨ་མྱེས་རྨ་ཆེན་གྱིས་བཏོན་པའི་ལྗང་གཞོན་དང་མང་གཙོ། ད་དུང་ཟླ་གསར། རྒན་ཆུང་ཚེ་རིང་ལགས་དང་ཆབ་བྲག་ཕོ་ཉ་རྣམ་གཉིས་ནས་རྩོམ་སྒྲིག་བྱས་པའི་དུས་དེབ་རྩམ་པ་དང་གཞན་དྷ་སའི་རྩོམ་པ་པོ་སྐོར་ཞིག་གིས་མཉམ་རུབ་འོག་དུས་འགྱུར་དང་། ཁ་བ་སོགས་བཏོན་འདུག་ཀྱང་། ད་ལྟ་ཕལ་ཆེ་བ་ཞིག་ཆད་ཚར་འདུག ངའི་གོ་ཐོས་ལ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་སྐབས་གཉིས་པའི་བཀའ་ཁྲིའི་སྐབས་ལ་བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱི་མ་དངུལ་འགྲོ་གྲོན་གཏང་རྒྱུ་(སྐབས་དེར་བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་དྲིལ་བསྒྲགས་ཁོངས་གཏོགས་ཡོད།) བཀག་གནང་བ་རེད་ཟེར་གྱིན་འདུག དེ་རྒྱུ་རྐྱེན་གང་ཞིག་ཡིན་ནམ།

ལན། དེའི་སྐོར་གནས་ཚུལ་ཇི་མ་ཇི་བཞིན་ང་ལ་གསལ་བོ་ཞུ་རྒྱུ་མེད། སྐབས་དེ་དུས་དྲིལ་བསྒྲགས་དྲུང་ཆེ་ཐུབ་བསྟན་བསམ་འཕེལ་ལགས་ཡིན་པ་དང་། ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་ནས་ཁོང་གིས་བརྒྱུད། རྗེས་སོར་བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ནས་ཟུར་དུ་འདོན་ཐུབ་ན་ཡག་པོ་ཡོད་པའི་བསམ་ཚུལ་འབྱོར་སོང་། འོན་ཀྱང་དེ་ཡིག་ཐོག་སོགས་ལ་གང་ཡང་མེད་དུས། ངས་གལ་ཏེ་གཞུང་ནས་འགྲོ་གྲོན་མ་གཏང་ན་ཡང་། ལོ་རེར་མ་དངུལ་གྱི་རོགས་སྐྱོར་ཕྲན་བུ་ཙམ་བྱུང་ཐུབ་ན་ཡག་པོ་ཡོད་པའི་བསམ་འཆར་ཞིག་སྙན་སེང་ཞུས་ཀྱང་ཡིག་ལན་སོགས་གང་ཡང་འབྱོར་མ་སོང་། སྐབས་དེ་དུས་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་རྭ་བའི་ནང་ “བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱིས་བོད་གཞུང་གི་ལྟ་གྲུབ་དང་འགལ་བའི་རྩོམ་ཡིག་མང་པོ་འདོན་གྱིན་འདུག་”ཅེས་གཏམ་འཆལ་ཞིག་ཀྱང་བོད་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་ཚོའི་ཁྲོད་ན་ཁྱབ་འདུག་ལ། རྗེས་སོར་བཀའ་ཤག་ནས་དྲིལ་བསྒྲགས་དྲུང་ཆེ་བརྒྱུད་ཡི་གེ་བཏང་བའི་ནང་ “ཁྱེད་ཚོའི་དུས་དེབ་ནང་བོད་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་དང་འགའ་བའི་རྩོམ་ཡིག་མང་པོ་ཞིག་འདོན་གྱིན་འདུག དེ་གང་འདྲ་རེད་” ཅེས་བསམ་ཚུལ་བཀོད་དུས། ངས་སྐབས་དེར་ “སྤྱིར་བཏང་འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཨ་རི་དང་དབྱིན་ཡུལ། རྒྱ་གར། ཧོང་ཀོང་སོགས་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་། ཁོ་ཚོར་གསར་འགྱུར་དཔར་བསྐྲུན་བྱ་རྒྱུར་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་ལ། གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཀྱང་དཔེ་སྐྲུན་གྱི་རང་དབང་ལ་ཐེ་འདོགས་གང་ཡང་བྱེད་ཀྱིན་མེད་པས། ང་ཚོས་དུས་དེབ་བཏོན་པ་འདི་ཡང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་4. གི་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་དེ་སྲ་བརྟན་དང་ཁྱབ་སྤེལ་གཏང་རྒྱུ་ལས་གནོད་གང་ཡང་སྐྱེལ་གྱི་མེད” ཅེས་ཡིག་ལན་ཞིག་ཕུལ་བ་ཡིན། རྗེས་སུ་ཡིག་ལན་སོགས་གང་ཡང་མ་བྱུང་སྟབས། དེའི་སྔོན་ལ་ཕན་ཚུན་སྐད་ཆ་བཤད་པ་ཚང་མ་འབྲས་མེད་དུ་གྱུར་སོང་། སྔོན་མ་ང་ཚོས་རྒྱུན་ལྡན་ལྟར་དུས་དེབ་ཀྱི་མ་དངུལ་འགྲོ་གྲོན་ལྡི་ལི་དོན་གཅོད་བརྒྱུད་ཨ་རིའི་གཞུང་གི་(National Endowment For Democracy) 5. ནས་ལེན་གྱིན་ཡོད་པས། ལོ་བརྒྱད་རིང་དཀའ་ངལ་གང་ཡང་འཕྲད་མ་སོང་། རྗེས་སོར་གཞུང་གི་སྔོན་རྩིས་ནང་ང་ཚོར་ཕྱི་རྒྱལ་ནས་དངུལ་སྤྲོད་རྒྱུ་དེ། དེ་སྔོན་བཀའ་ཤག་ནས་ཆོག་མཆན་སོགས་གང་ཡང་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་བྱུང་སྟེ། དྲིལ་བསྒྲགས་བརྒྱུད་བཀའ་ཤག་ལ་ཡི་གེ་ཞིག་ཕུལ་བ་ཡིན། སྐབས་དེར་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་བཀའ་འཁྲོལ་སོགས་གང་ཡང་ཐོབ་མ་སོང་། ང་ཚོས་ཡང་བསྐྱར་ཁོང་ལ་ “རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་དུས་དེབ་སོགས་ལ་ཕྱི་རྒྱལ་ནས་མ་དངུལ་རོགས་སྐྱོར་བྱ་བར་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་(Foreign Contribution Regulation Act ) 6. ཐོ་འགོད་བྱེད་ཆོག་གི་མེད་སྟབས། ལྡི་ལི་དོན་གཅོད་རང་ནས་མུ་མཐུད་མ་དངུལ་ལེན་ཐུབ་ན” ཞེས་རེ་སྐུལ་ཞུས་སྐབས། ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་ལོ་གཅིག་རིང་ཕར་འགྱངས་བྱ་རྒྱུ་ཞལ་བཞེས་ཐོབ་སྟེ། དེའི་རྗེས་ཕྱི་རྒྱལ་ནས་མ་དངུལ་རོགས་རམ་བྱ་རྒྱུའི་རྒྱུན་དེ་ཆད་ཚར་བ་རེད། ད་ལྟ་ང་ཚོར་ཕྱི་རྒྱལ་རོགས་ཚོགས་སྐོར་ཞིག་ནས་མ་དངུལ་རོགས་སྐྱོར་བྱ་འདོད་འདུག་ཀྱང་། (FCRA) མེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རོགས་པ་བྱ་ཐུབ་ཀྱིན་ཡོད་པ་མ་རེད། ད་ལྟ་ང་ཚོས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་ཡང་ལོ་རེ་རེའི་ནང་རོགས་དངུལ་ཆ་ཤས་ཙམ་ཞིག་གནང་ཐུབ་རྒྱུ་རེ་སྒུག་བྱེད་ནས་བསྡད་ཡོད། དེ་སྔོན་བཀའ་ཤག་དང་ཡིག་འབྲེལ་བྱུང་བ་བཞིན། བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་འདི་ལོ་གཉིས་རིང་ཚོད་བལྟའི་ཚུལ་དུ་རང་ཁ་རང་གསོ་བྱ་རྒྱུ་ལས། དྲིལ་བསྒྲགས་ནས་མར་འདོན་རྒྱུའི་སྐད་ཆ་སོགས་གང་ཡང་བྱུང་མེད། འོན་ཀྱང་ལོ་ཤས་སྔོན་དྲིལ་བསྒྲགས་རང་གིས་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་བྱས་པའི་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་ཞིག་གི་ནང་ “བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ཁོངས་ནས་སོ་སོའི་འདོད་མོས་ཐོག་ལོགས་སུ་བཏོན་པ་རེད་” ཅེས་འཁོད་འདུག འོན་ཀྱང་གནས་ཚུལ་འདི་བདེན་པ་མ་རེད།

དྲི་བ། བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པའི་ཁོངས་སུ། རྒན་ལགས་ཀྱི་སྔོན་ལ་སྟག་ལྷ་བསྟན་འཛིན་ངག་དབང་དང་བཀྲས་མཐོང་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ། ད་དུང་མཁས་དབང་ཟླ་བ་ནོར་བུ། ཐུབ་བསྟན་བསམ་འཕེལ་དང་ཚེ་རིང་དབང་རྒྱལ་ལགས་སོགས་ཀྱིས་ཕྱག་ལས་གནང་འདུག་སྟབས། མཁས་དབང་ཟླ་བ་ནོར་བུ་དང་ཚེ་རིང་དབང་རྒྱལ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་སྐབས་ལ་དུས་དེབ་ཀྱི་ལས་ཀ་བྱེད་ཕྱོགས་དང་ནང་དོན་ཐད་དམིགས་བསལ་གླེང་སློང་འདྲ་བྱུང་ཡོད་དམ།

ལན། སྔོན་མ་ཟླ་བ་ནོར་བུ་ལགས་དུས་དེབ་ཀྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་གནང་བའི་སྐབས་ལ། ཁོང་གིས་རྩོམ་སྒྲིག་པའི་གཏམ་ཞིག་ལ། “བོད་ཀྱི་བཀུར་འོས་དབུ་འཁྲིད་ཚོས་བོད་རང་བཙན་གྱི་དོན་ལ་ཤུགས་མ་བརྒྱབ་པར་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱ་བ་ཁོ་ནའི་ཐོག་དབུ་འཁོར་ནས་བཞུགས་ཀྱིན་འདུག ”ཅེས་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་སྟབས། གནས་ཚུལ་དེ་མང་ཚོགས་ཁྲོད་གཏམ་འཆལ་བཞིན་ཁྱབ་བརྡལ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཕྱིན་ཏེ། རྗེས་སུ་བོད་མི་རྒན་རབས་ཚོས་ “འདི་ནི་ཟླ་བ་ནོར་བུས་ཐད་ཀར་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་པ་རེད།” ཅེས་དཀྲོག་གཏམ་བཟོས་ཏེ་ཟླ་བ་ནོར་བུའི་ཐོག་ལབ་གླེང་དང་ངོ་རྒོལ་མང་པོ་བྱུང་བ་རེད། རྩོམ་སྒྲིག་པའི་གཏམ་དེ་ངས་རྗེས་ལ་ཀློག་རྒྱུ་གོ་སྐབས་བྱུང་སོང་། སྤྱིར་བཏང་མཁས་དབང་ཟླ་བ་ནོར་བུ་དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ཡོད་པའི་སྒང་ལ་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་སོགས་ལའང་དོ་སྣང་ཡོད་མཁན་གྱི་མི་ཞིག་ཡིན་ནའང་། སྐབས་དེར་བསམ་བློ་རྙིང་བ་འཛིན་མཁན་སྐོར་ཞིག་གིས་ཁོང་བོད་ཀྱི་ཆོས་རིག་སྐད་གསུམ་ལ་དོ་སྣང་མེད་མཁན་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱས་པ་དེ། གོང་གི་གཏམ་འཆལ་འདི་རིགས་མི་མང་ཁྲོད་ཁྱབ་བརྡལ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཕྱིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རེད། ད་ལྟ་ངས་དྲན་པ་གསོས་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་ནི། སྐབས་དེ་དུས་ང་རང་(Sardar Patel Vidyalaya) ལ་འཛིན་རིམ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་བཞིན་ཡོད། དེ་དུས་ཀྱི་བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ནི། ཚེ་རིང་དབང་རྒྱལ་ལགས་རེད། ལས་ཁུངས་ལ་རྩོམ་སྒྲིག་པ་གཅིག་དང་འགྲེམས་སྤེལ་བྱེད་མཁན་གཅིག གཞན་དངུལ་གཉེར་བརྩིས་པའི་མི་གསུམ་ལས་མེད་ན་ཡང་། རྗེས་སུ་གྲོས་ཚོགས་ནང་དྲིལ་བསྒྲགས་སྡེ་ཚན་ཁོངས་སུ་ལས་བྱེད་མང་པོ་ཡོད་པའི་བསམ་འཆར་བྱུང་སྟེ། བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱི་ལས་བྱེད་བསྟན་འཛིན་སྒྲོལ་མ་ལགས་ལས་མཚམས་བཞག་དགོས་བྱུང་བ་རེད། ཁྱོན་བསྡོམས་ཁོང་གི་སྐབས་ལས་བྱེད་མི་གཉིས་ལས་མེད་པ་ཆགས་ཡོད།

ཚེ་རིང་དབང་རྒྱལ་ལགས་རྩོམ་སྒྲིག་པ་གནང་སྐབས་དམིགས་བསལ་རྙོག་གྲྭ་ཆེན་པོ་གང་ཡང་བྱུང་ཡོད་པ་མ་རེད། འོན་ཀྱང་ཁོང་གིས་དུས་དེབ་ནང་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ཐོབ་ཐང་དང་འཐབ་རྩོད་སྐོར་ལ་རྩོམ་ཡིག་ཁ་ཤས་བྲིས་ཡོད། སྐབས་དེར་ཁོང་དང་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་བར་རྩོད་གཞི་ཞིག་བྱུང་ཡོད་པ་པ་རེད། ཡང་ཁོང་གིས་ཡབ་གཞིས་དང་བོད་གཞུང་གི་འབྲེལ་བའི་སྐོར་ལ་དགག་རྩོམ་ཁག་ཅིག་ཀྱང་བྲིས་ཡོད། དེ་ཙམ་མ་གཏོགས་དམིགས་བསལ་རྙོག་དྲ་དེ་འདྲ་བྱུང་མྱོང་མེད་བསམ་སོང་། ཁོང་གིས་ཁྱོན་ལོ་ཉི་ཤུ་ཙམ་རིང་བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་ལ་ཕྱག་ལས་གནང་པ་རེད།

དྲི་བ། བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་འདི་ས་གནས་ག་ཚོད་ནང་འགྲེམ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དུས་དེབ་ཀྱི་ལས་ཁུངས་ཐོག་མ་ག་པར་བཙུགས་ཡོད་མིན་དང་ད་ལྟ་ལས་མི་ག་ཚོད་ཡོད་དམ།

ལན། བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱི་ལས་ཁུངས་ཐོག་མ་དེ་རྡོར་གླིང་དུ་རྒྱ་རི་རིན་པོ་ཆེ་ནས་གསར་འཛུགས་བྱས་པ་དང་། དེ་ནས་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་ས་ཆ་གསུམ་ཙམ་ཞིག་ལ་ལས་ཁུངས་བརྗེ་སྤོར་བྱས་འདུག དེ་སྔོན་རྡེ་ར་ལྡུན་ལའང་འཁྱུག་ཙམ་རིང་ལས་ཁུངས་བཙུགས་འདུག ལྡི་ལིར་མཚོན་ན། དང་པོ་(Jor Bagh)དང་དེ་ནས་(East Kailash )ལ་སྤོས་ཏེ་མཐའ་མ་རོ་ཧི་ནི་བོད་ཁྱིམ་སྡོད་ཁང་ལ་སྤོས་པ་རེད། དུས་དེབ་འདི། ཨ་རི་དང་ཨོ་སི་ཊ་ལི་ཡ། ཡུ་རོབ་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཇར་མན་དང་དབྱིན་ཡུལ། ཕ་རན་སི། ཨི་ཊ་ལི། ཨེ་ཤེ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ཉི་འོང་དང་ཧོང་ཀོང་། ཐེ་ལྦན། རྒྱ་ནག ད་དུང་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་སོགས་སུ་མངགས་ཉོ་བྱེད་མཁན་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟ་ལས་ཁུངས་ནང་རྩོམ་སྒྲིག་པ་གཅིག་དང་། འགྲེམས་སྤེལ་དང་དངུལ་གཉེར་གཅིག་ལྕོག་གཅིག་བཅས་ལས་མེད།

དྲི་བ། ད་ལྟའི་དུས་ཚོད་འདི་དྲ་རྒྱའི་དུས་རབས་ཤིག་རེད། བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱི་དུས་དེབ་ལ་མཚོན་ན། ཟླ་བ་གསུམ་ནང་ཐེངས་རེར་འདོན་སྤེལ་བྱེད་ཀྱིན་འདུག ངའི་བསམ་པར། དུས་དེབ་དེའི་གསར་འགྱུར་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་སྟངས་ཏོག་ཙམ་རྗེས་ལུས་ཐེབས་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་མཐོང་གིན་འདུག རྒན་ལགས་ངོས་ནས་དུས་དེབ་འདིའི་ནོར་འཁྲུལ་དང་རྗེས་སོར་ཡར་རྒྱས་གཏང་དགོས་པའི་ཆ་ག་རེ་ཡོད་རེད་དགོངས་ཀྱིན་འདུག

ལན། དང་པོ་གསལ་བཤད་བྱ་རྒྱུ་ཞིག་ལ། ད་ལྟ་ང་ཚོའི་དུས་དེབ་འདི་མ་དངུལ་གྱི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བསྡད་ཡོད་སྟབས། སྐབས་རེར་ཟླ་བ་གསུམ་དང་། ཡང་མཚམས་རེར་འདོན་སྤེལ་བྱེད་མི་ཐུབ་པའི་གནས་སྟངས་ཀྱང་བྱུང་མྱོང་ཡོད། ཉེ་ཆར་རང་ལ་བཏོན་པའི་དུས་དེབ་གསར་ཤོས་དེ་ཟླ་དྲུག་གི་རྗེས་ལ་འདོན་ཐུབ་ཙམ་བྱུང་བ་རེད། སྔོན་མ་མཁས་དབང་ཟླ་བ་ནོར་བུ་དང་ཚེ་རིང་དབང་རྒྱལ་གཉིས་ཀྱི་སྐབས་སུ་གློག་འཕྲིན་(Email) མ་གཏོགས་དྲ་རྒྱ་མེད་སྟབས། ཟླ་གཅིག་གི་རྩོམ་ཡིག་ཞུ་དག་དང་གསར་འགྱུར་བཀོད་སྒྲིག་ཚང་མ་བདུན་ཕྲག་གཅིག་གི་ནང་ཚར་གྱིན་ཡོད། ད་ལྟ་སྔོན་མ་དང་མི་འདྲ་བར་གསར་འགྱུར་ཕལ་ཆེ་བ་ཞིག་དྲ་རྒྱའི་ནང་སྔོན་ཚུད་ནས་བཏོན་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོའི་དུས་དེབ་དེ་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་རྗེས་ལུས་ཐེབས་ཡོད་པ་འདྲ་བོ་མཐོང་གིན་ཡོད། སྤྱིར་བཏང་ང་ཚོའི་དུས་དེབ་འདི་གསར་འགྱུར་བཀོད་སྒྲིག་བྱ་རྒྱུ་ཁོ་ནར་དམིགས་ནས་འདོན་སྤེལ་བྱེད་ཀྱིན་མེད། ང་ཚོའི་དུས་དེབ་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་གལ་ཆེ་ཤོས་དེ། དཔྱད་རྩོམ་དང་བཅར་འདྲི། དུས་དེབ་གཞན་ནང་འདོན་སྤེལ་བྱས་མེད་པའི་རྩོམ་ཡིག་རིགས་འབྲེལ་ཡོད་མཁས་དབང་ཚོའི་ས་ནས་མཁོ་སྤྲོད་བྱ་རྒྱུ་དང་། བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གསར་འགྱུར་དཔྱད་ཞིབ་བྱས་པའི་རྩོམ་ཡིག་རིགས་འདོན་སྤེལ་བྱ་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་ལ། ཉེ་ཆར་བཏོན་པའི་དུས་དེབ་འདི་དཔེ་མཚོན་ཡག་ཤོས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་བསམ་ཀྱི་ཡོད།

དྲི་བ། རྒན་ལགས་དང་ན་ཚོད་མཉམ་པའི་བོད་པ་མི་རབས་རྒན་པ་རྣམས་སློབ་སྦྱོང་བྱས་པའི་དུས་ཚོད་དེ་མཐུན་རྐྱེན་དང་འགྲོ་གྲོན་སོགས་གང་ཅིའི་ཐད་ནས་ང་ཚོ་ལས་ཞན་པ་ཡོད་ནའང་། སྐབས་དེར་སློབ་སྦྱོང་བྱས་པའི་བོད་མི་སྐོར་ཞིག་ད་ལྟ་ང་ཚོ་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོའི་ཁྲོད་ན་མིག་དཔེ་ལྟ་འོས་པའི་མི་སྣ་རྐྱང་རྐྱང་དུ་གྱུར་འདུག་པས། འདི་སྐབས་ཀྱི་བོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་དང་ད་ལྟའི་བར་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཁྱད་པར་གང་ཞིག་གཟིགས་ཀྱི་ཡོད་དམ།

ལན། ད་ཁྱད་པར་ཆེ་ཤོས་འདི་འགྲོ་གྲོན་རེད་བསམ་གྱིན་འདུག ང་ཚོའི་སྐབས་ཀྱི་བོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་ཕལ་ཆེ་བ་ཞིག་ལ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་དཀའ་ངལ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་དེ་དུས་བོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་མཐོ་སློབ་ནང་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་མཁན་ཡང་ཉུང་ཉུང་ཡིན་ལ། ས་གནས་གཞོན་ནུའི་ཚོགས་འདུ་འདྲ་འཚོགས་དུས་མི་བཅུ་སྐོར་ཞིག་ལས་མེད། སྐབས་དེར་སློབ་ཕྲུག་སྐོར་ཞིག་ལ་མཐོ་སློབ་རག་ཀྱང་བརྒྱ་ཆ་མང་ཉུང་གིས་རྐྱེན་པས། སྡོད་ཁང་སོགས་མ་རག་པར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་དཀའ་ངལ་ཤུགས་ཆེན་པོ་འཕྲད་མཁན་ཡོད་ལ། སྐབས་དེར་བོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་ཚོའི་ཁྲོད་དུ་རྐང་འཁོར་ཡོད་མཁན་ཡང་ཉུང་ཉུང་ཡིན། ང་རང་མཐོ་སློབ་ལ་ཡོད་དུས་སློབ་དེབ་དང་ཉེར་མཁོའི་དཔེ་དེབ་རིགས་ཉོ་རྒྱུའི་པད་ཤག་མེད་སྟབས། དུས་ཚོད་ཕལ་ཆེ་བ་ཞིག་དཔེ་མཛོད་ནང་བསྐྱལ་ནས་བསྡད་པ་ཡིན། མཚམས་རེར་དངུལ་སོགས་མ་འདང་ནས་ཉིན་རེར་ཁ་ལག་དུས་གཅིག་ཙམ་ཟོས་ནས་དུས་ཚོད་སྐྱེལ་དགོས་པའང་བྱུང་མྱོང་ཡོད། འགྲུལ་སྐྱེལ་རླངས་འཁོར་གྱི་འཛིན་བྱང་ཡང་ཉོ་མ་ཐུབ་པར་རྐང་པ་བརྒྱབ་ནས་མཐོ་སློབ་ལ་མང་པོ་འགྲོ་མྱོང་ཡོད།

དྲི་བ། དྲི་བ་འདི་ངའི་ངོས་ནས་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་མཐོང་གིན་འདུག ད་ལྟ་སྔོན་དང་མ་འདྲ་བར་མཐོ་སློབ་འདྲ་མིན་ནང་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་བཞིན་པའི་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་མང་པོ་ཡོད་ལ། དམིགས་བསལ་འབུམས་རམས་པ་འདོན་མཁན་ཡང་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ཁོ་ཚོའི་ངོས་ནས་བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་ལ་ལྟ་སྟངས་གང་འདྲ་འདུག རྒན་ལགས་ལ་ཁོ་ཚོའི་བོད་དང་འབྲེལ་བའི་དཔྱད་རྩོམ་རིགས་འབྱོར་གྱི་འདུག་གམ།

ལན། སྤྱིར་བཏང་ང་ཚོར་བོད་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ཉམས་ཞིབ་བྱེད་མཁན་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོ་དང་འབྲེལ་བ་བྱ་རྒྱུ་ལས་འཆར་ཞིག་སྔ་མ་ནས་ཡོད་ཀྱང་དངུལ་གྱིས་མ་འདང་བར་ལྷག་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟ་མཐོ་སློབ་ཁག་ནང་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་བཞིན་པའི་བོད་པ་རེ་ཟུང་གིས་ང་ཚོར་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཞིབ་འཇུག་རྩོམ་ཡིག་རིགས་བསྐུར་ཡོང་གི་འདུག ཉེ་ཆར་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཚར་ནས་ཉམས་ཞིབ་བྱེད་མཁན་སྐོར་ཞིག་ནས་ཀྱང་རྩོམ་ཡིག་བྱུང་སོང་། གཞན་བོད་དོན་ཐོག་ཉམས་ཞིབ་བྱེད་བཞིན་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་བ་ཚོའི་ཁྲོད་ན་ཡང་རྩོམ་ཡིག་བསྐུར་མཁན་མང་པོ་ཡོང་གི་འདུག

དྲི་བ། དུས་དེབ་འདིར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་དཀའ་ངལ་དང་གཞན་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོ་ཞིག་འཕྲད་ན་ཡང་། ད་ལྟའི་བར་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་ཐུབ་པ་དེ་ཡག་པོ་རེད་བསམ་གྱིན་འདུག རྒན་ལགས་ཀྱི་དུས་དེབ་འདོན་སྤེལ་གྱི་ལས་འཆར་དང་འབྲེལ་བའི་སྒང་ད་ལྟ་དཀའ་ངལ་ཆེ་ཤོས་ག་རེ་འཕྲད་ཀྱིན་ཡོད་དམ། དུས་དེབ་ཡར་རྒྱས་གཏང་རྒྱུ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་དམིགས་བསལ་དགོངས་འཆར་འདྲ་ཡོད་དམ།

ལན། ད་ལྟ་ང་ཚོར་དཀའ་ངལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ནི། འགྲོ་གྲོན་སྒང་ལ་ཐུག་བསྡད་འདུག དཔལ་འབྱོར་གྱི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐུབ་ན་ང་ཚོར་དུས་དེབ་ཡར་རྒྱས་གཏང་རྒྱུ་དང་། རྩོམ་ཡིག་མཁོ་སྤྲོད་བྱ་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག སྔོན་མ་ང་ཚོའི་ལས་ཁུངས་ལ་རྩོམ་ཡིག་སོགས་འབྱོར་རྒྱུ་དཀའ་ངལ་མེད་ཀྱང་། ད་ལྟའི་དུས་ཚོད་འདིར་སེམས་ཤུགས་ཁོ་ནའི་ཐོག་འགྲོ་རྒྱུ་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་རེད། གལ་ཏེ་རྩོམ་ཡིག་བསྐུར་མཁན་ཚོར་རྗེས་སོར་རྩོམ་ཡོན་འདྲ་སྤྲད་ཐུབ་ན། དུས་དེབ་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་རྒྱུ་ཆ་དང་ནང་དོན་སོགས་ལ་དངོས་གནས་ཕན་ཐོགས་ཡོང་གི་རེད། སྔོན་མ་ང་གངས་སྐྱིད་ལ་ལས་ཀ་བྱེད་དུས། བོད་གཞུང་གི་ལས་ཁུངས་ཁག་ཅིག་ལ་མ་དངུལ་ཡག་པོ་ཡོད་ནའང་། ཁག་ཅིག་ལ་དཔལ་འབྱོར་མ་འདང་བའི་དཀའ་ངལ་ཕྲད་ཀྱིན་ཡོད། མ་དངུལ་ཡག་པོ་ཡོད་རིགས་ཚོས་ང་ཚོར་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་ཐུབ་ན་ཕྱོགས་གཉིས་ཆ་ནས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཐོག་ལས་ཀ་བྱས་པ་དང་གཅིག་མཚུངས་རེད་བསམ་གྱིན་འདུག གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཚོའང་དེ་དང་གཅིག་མཚུངས་རེད། དེང་སང་ “བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་”ཞེས་མིང་ཙམ་འཁུར་ནས་སོ་སོ་རང་གི་ལས་ཁུངས་ཙམ་མ་གཏོགས། བོད་སྤྱི་པའི་དོན་དག་ལ་མཉམ་རུབ་བྱེད་མཁན་ཧ་ཅང་དཀོན་པོ་རེད། དུས་དེབ་ཡར་རྒྱས་དང་བསྒྱུར་བཅོས་གཏང་རྒྱུའི་ལས་འཆར་སྐོར་གཅིག་བཤད་ན། ང་ཚོས་དུས་དེབ་ཀྱི་དམིགས་བསལ་འདོན་ཐེངས་རེ་རེའི་ནང་རྒྱུན་ལྡན་ལྟར་གསར་འགྱུར་བཀོད་སྒྲིག་ཡོད་པའི་སྒང་ལ་དམིགས་བསལ་གནས་ཚུལ་གཅིག་གི་ཐོག་ཞིབ་ཕྲ་བཀོད་རྒྱུ་དེ་རེད། དཔེར་ན། དུས་དེབ་འདོན་ཐེངས་གསར་ཤོས་དེར་༧གོང་ས་མཆོག་གི་གྱ་སྟོན་དང་བསྟུན་ནས་ཁོང་གི་མཛད་འཕྲིན་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུལ་ཞིབ་ཕྲ་བཀོད་ཡོད། དེ་བཞིན། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མང་གཙོའི་འགྲོ་སྟངས་དང་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བུས་ལ་བསྐྱར་ཞིབ། དེང་སང་མང་ཚོགས་ནང་གླེང་སློང་ཤུགས་ཆེན་པོ་བྱེད་བཞིན་པའི་རྒྱ་གར་མི་སེར་ལག་འཁྱེར་ལེན་དགོས་མིན་སོགས་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་བརྗོད་གཞི་འདྲ་མིན་ཐོག་བགྲོ་གླེང་བྱེད་སའི་སྡིངས་ཆ་ཞིག་བསྐྲུན་ཐུབ་པའི་དམིགས་ཡུལ་ཞིག་བཟུང་ཡོད། ད་ལྟའི་ཆར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ང་ཚོར་མ་དངུལ་རོགས་སྐྱོར་གྱི་ཆ་ཙམ་ཞིག་གནང་རྒྱུའི་རེ་སྐུལ་དང་སྦྲགས་ནས་ཕན་ཚུན་བར་སྐད་ཆ་ཞིག་འགྲོ་བསྡད་ཡོད། གལ་ཏེ་གཞུང་ནས་རོགས་དངུལ་གང་ཡང་མ་ཐོབ་པ་ཡིན་ན་ལས་ཁུངས་སྒོ་རྒྱག་རྒྱུ་ལས་ལམ་ཁ་གཞན་ལྷག་ཡོད་པ་མ་རེད།

དྲི་བ། དྲི་བ་མཐའ་མ་དེ། ད་རྒན་ལགས་ཁྱེད་རང་བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་ལ་ཕྱག་ལས་གནང་སྟེ་ལོ་ཉི་ཤུ་ཙམ་ཕྱིན་འདུག་ལ། འདས་པའི་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུའི་ལས་ཀའི་བརྒྱུད་རིམ་ནང་རྒན་ལགས་ཀྱི་དུས་ཚོད་དང་གོ་སྐབས་གང་ཅིའི་ཐད་བློས་གཏོང་ཤུགས་ཆེན་པོ་བྱས་ཡོད་སྟབས། དམིགས་བསལ་གཞོན་སྐྱེས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་མཁན་ཚོར་ལམ་སྟོན་འདྲ་གནང་ཡག་ཡོད་དམ།

ལན། ད་དམིགས་བསལ་ལམ་སྟོན་འདྲ་གང་ཡང་མེད། སྤྱིར་བཏང་ང་ཚོའི་དུས་ཚོད་སྐབས་ཕ་མ་དང་དགེ་རྒན་ཚོས་ “སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཞབས་ཕྱི་ཞུ་དགོས་”ཞེས་ཐེངས་མང་གསུང་གི་ཡོད་ནའང་། གལ་ཏེ་དང་པོ་སོ་སོ་སློབ་སྦྱོང་དང་དཔལ་འབྱོར་ཐོག་རང་རྐྱ་འཕེར་བ་ཞིག་མ་ཆགས་ན། བོད་སྤྱི་བར་ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབ་རྒྱུ་དེ་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་རེད། དེར་བརྟེན་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་དང་པོ་སོ་སོའི་ཆེད་ལས་དང་སློབ་ཚན་ག་རེ་སྦྱོང་གི་ཡོད་ན་ཡང་། དེའི་ཐོག་མཐར་ཕྱིན་པ་བྱས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལས་ཀ་བྱས་ན་དངོས་གནས་དགེ་མཚན་ཡོད་པ་རེད་དྲན་གྱིན་འདུག དཔེར་ན། ང་འདྲ་བོ་ཞིག་སྔོན་མ་ཁྲིམས་ལུགས་ཐོག་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ན་ཡང་། རྗེས་ལ་དྲིལ་བསྒྲགས་ནང་ལས་ཀ་བྱས་སྐབས་དམིགས་བསལ་ཁྲིམས་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནུས་པ་གང་ཡང་འདོན་ཐུབ་ཡོད་པ་མ་རེད། ཐེངས་ཤིག་བོད་གཞུང་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ཐོག་མ་གསར་བཙུགས་བྱེད་དུས། ལས་བྱེད་ཚོས་ང་ལ་ང་ཚོའི་ཁྲིམས་ཁང་ལ་(འདིར་བོད་གཞུང་ཁྲིམས་ཁང་ལ་འབོད།)ཁྲིམས་ཐག་གཅོད་པའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་མེད་སྐད་ཆ་དྲིས་བྱུང་། ངས་ “གལ་ཏེ་ང་ཚོས་བར་འདུམ་སྒྲིག་འཛུགས་(Arbitration System)ཤིག་བཟོ་ཐུབ་ན། རྒྱ་གར་གཞུང་དང་འདྲ་མཉམ་གྱིས་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་ཐོབ་ཐང་རེག་གི་རེད། ” ལབ་པ་ཡིན། རྗེས་སུ་སྣང་བ་གང་ཡང་བཞག་མ་སོང་། གཞན་དམིགས་བསལ་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་གང་ཡང་བཤད་ཡག་མེད། ད་གཙོ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ནི། “ བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱི་དུས་དེབ་འདི་ ༡༩༦༧ ལོར་མགོ་བཙུགས་ནས་ད་ལྟའི་བར་ལོ་ངོ་ ༤༩ ཙམ་ཕྱིན་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟ་མ་དངུལ་གྱི་རོགས་སྐྱོར་སོགས་མེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས། ང་ཚོའི་དུས་དེབ་འདི་འཆི་གསོན་གྱི་གནས་སྟངས་སྒང་ཐུག་བསྡད་ཡོད་” ཅེས་བརྗོད་འདོད་བྱུང་།

མཆན་འགྲེལ།

1. རྫོང་ཁ་རྫོང་གི་ཡ་གྱལ་ཡིན།
2. དུས་དེབ་དངོས་ནང་ ‘བོད་ཀྱི་སྐད་’ཅེས་འཁོད་འདུག
3. སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༧ ལོའི་དགུན་ཁའི་བོད་ཀྱི་འབོད་སྒྲའི་དུས་དེབ་ཀྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ཡང་ཁོང་གིས་གནང་འདུག
4. སྐབས་དེ་དུས་ ‘བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ ’ཞེས་འབོད་ཀྱི་མེད།
5. འདི་ཨ་རི་གཞུང་གིས། རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ལ་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་གཏང་རྒྱུའི་དམིགས་ཡུལ་བཟུང་ནས་མ་དངུལ་གྱི་རོགས་རམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཚོགས་པ་དེ་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༨༣ ལོར་འགོ་བཙུགས་འདུག
6. ཁྲིམས་ཡིག་འདི། སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ལོར་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་ནང་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་ཞིག་རེད་འདུག བཅས་ཁྲིམས་འདི་གཞི་བཟུང་བྱས་ན། གལ་ཏེ་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་སུ་ཞིག་གིས་ཕྱི་རྒྱལ་ནས་རོགས་དངུལ་སློང་པ་འམ་ཞལ་འདེབས་བྱུང་ན། དང་པོ་རྒྱ་གར་གཞུང་ལ་ཆོག་མཆན་ཞུས་ནས་ཁྲིམས་ཡིག་དེའི་ནང་དོན་གཞི་བཟུང་བརྩི་བཀུར་ཞུ་དགོས། རྗེས་སོར་དུས་དེབ་སོགས་ལ་(FCRA) ཐོ་འགོད་བྱ་རྒྱུ་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་པ་འདྲ།

གཡག་ཕྱུག་ཕུན་ཚོགས་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་ ༢༠༡༦།༨།༡༨ ཉིན་བཅར་འདྲི་ཞུས།