རོཊ་དངུལ་མར་བཅཊ་པ་དེ་ད་ལན་སྤར་མ་ཐུབ་ན་ཊོམ་ཕུའི་ལས་ཡུན་ནང་སྤར་ཐུབ་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད།

ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཊོམ་ཕུ་མཆོག་ནས་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་རོགས་དངུལ་བརྒྱ་ཆ་ ༢༨ ཉུང་འཕྲི་གཏོང་བའི་གྲོས་འཆར་འོག བོད་མིའི་རོགས་དངུལ་ཁག་ཅིག་ལ་གཅོག་ཆ་གནང་རྒྱུ་མ་ཟད། ཁག་ཅིག་ཀླད་ཀོར་བཟོ་དགོས་པའི་སྔོན་རྩིས་འཆར་འབུལ་ཞུས་ཡོད་པའི་ཞིབ་ཕྲའི་གནས་ཚུལ་སྐོར་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས།

དྲི་བ། ཊིམ་ཕུ་སྲིད་གཞུང་གསར་པས་བོད་པའི་རོགས་དངུལ་མཚམས་འཇོག་བྱ་རྒྱུ་རེད་ཟེར་བ་དེའི་བརྒྱུད་རིམ་ག་འདྲ་ཡིན་པ་དང་། ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་རོགས་དངུལ་མཚམས་འཇོག་བྱེད་པར་ཐག་གཅོད་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ག་འདྲ་ཡོད་པ་རེད།

ལན། དང་པོ་འཛིན་སྐྱོང་གི་ངོས་ནས་སྲིད་འཛིན་གྱི་སྔོན་རྩིས་ཤིག་འདོན་གྱི་ཡོད་པ་དང་། སྲིད་འཛིན་གྱི་སྔོན་རྩིས་དེ་ཁོང་རང་གི་འཆར་སྣང་དང་འདོད་པ་ལྟར་འདོན་གྱི་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་དེ་མཐའ་མ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། སྲིད་འཛིན་གྱི་སྔོན་རྩིས་དེ་ལ་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་སྔོན་རྩིས་ཚོགས་ཆུང་དང་། གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་སྔོན་རྩིས་ཚོགས་ཆུང་གཉིས་ནས་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ པ་བར་དུ་གནད་དོན་རེ་རེའི་སྒང་ལ་གྲོས་བསྡུར་གྱིས་རིམ་བཞིན་གཏན་འབེབས་གནང་ནས་འགྲོ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཨ་རིར་ཆ་བཞག་ན་སྔོན་རྩིས་སྒང་ལ་གྲོས་ཚོགས་དབང་ཆེན་པོ་ཞེ་དྲགས་རེད།

དྲི་བ། ད་ལན་གྱི་སྔོན་རྩིས་འཆར་འབུལ་ནང་བོད་པའི་རོགས་དངུལ་གང་དག་མཚམས་འཇོག་གནང་འཆར་ཡོད་པ་རེད།

ལན། ད་ལྟ་བར་དུ་རོགས་དངུལ་རག་བསྡད་པའི་རྩིས་མགོ་གཅིག་དེ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རོགས་སྐྱོར་དང་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་མ་དངུལ་(Economic Aid Development Fund)ཞེས་པ་དེའི་འོག་ནས་USAID བརྒྱུད་དེ་བོད་པར་རོགས་དངུལ་རག་གི་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། བོད་ནང་གི་རོགས་དངུལ་ཡིན་ན་རྒྱ་ནག་ནང་གི་རྩིས་མགོར་ལྟ་དགོས་པ་དང་། བཙན་བྱོལ་ནང་གི་རོགས་དངུལ་ཡིན་ན་རྒྱ་གར་ནང་གི་རྩིས་མགོར་ལྟ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་དུས། དཔེར་ན། རྒྱ་ནག་ནང་གི་རྩིས་མགོ་ཀླད་ཀོར་བཟོས་བཞག་ཡོད་དུས་དེའི་ནང་བོད་ཚུད་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། སྤྱིར་བཏང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོར་རྒྱ་ནག་གི་རྩིས་མགོ་དེའི་འོག་ནས་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་ ༨ ཞིག་རག་གི་ཡོད་ཀྱང་དེ་ཆ་ཚང་བོད་པ་ལ་ཡིན་དང་མིན་བཤད་ཚོད་ཐུག་ཁག་པོ་རེད། ད་ལྟའི་ཆར་ང་ཚོས་ཆ་ཚང་ཞིག་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག་ཀྱང་། ང་ཚོས་གང་ཤེས་པ་དེ་ནི་(Bridge Fund)ནས་ལོ་ལྔ་ནང་ལོགས་ལ་ས་ཡ་ ༨ སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་དུས། ལོ་གཅིག་ནང་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་གཅིག་དང་འབུམ་དྲུག་རག་གི་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནས་གཞན་པ་ཞིག་(Vanguard International Funds)ཟེར་བ་ཞིག་འདུག་པ་དེས་ཕལ་ཆེར་ལོ་ལྔ་ནང་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་ ༨ ཞིག་སྤྲོད་ཀྱི་འདུག་པ་དེ་ཀླད་ཀོར་བཟོས་བཞག་འདུག གཞན་པ་བོད་ནང་ལ་ཡོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་ཚོ་ཨ་རིར་ཡོང་ནས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་དེ། སྔོན་མ་བོད་དུ་ཕེབས་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཟུར་པ་ངག་དབང་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ལ་དྲན་རྟེན་ཆེད། ཁོང་གི་མཚན་ཐོག་ཏུ་ཡོད་པའི་རོགས་དངུལ་དེ་ལ་སྔོན་ཆད་ཨ་སྒོར་འབུམ་ ༦ ཡས་མས་ཤིག་རག་གི་ཡོད་པ་དེ་ཀླད་ཀོར་བཟོས་འདུག དེ་ཚོ་བོད་ནང་གི་ལས་འཆར་རེད།

དེ་ནས་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་USAID འོག་ལ་ཡོད་པའི་རོགས་དངུལ་གཅིག་ནི་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་འབྱུང་འགྱུར་ལོ་བཞིའི་ནང་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་ ༢༣ ཡོད་གསུངས་པ་དེ་རེད། ལོ་གཅིག་ནང་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་ ༦ ཙམ་(USAID)བརྒྱུད་ནས་རག་གི་ཡོད་པ་རེད། དེ་མིན་དམིགས་བསལ་གྱིས་སློབ་ཕྲུག་བརྗེ་ལེན་(Special Exchange Program)གྱི་ལས་འཆར་ང་ཚོས་ད་ལྟ་(Fullbright)ལབ་བསྡད་པ་དེ་རེད། དེ་ནི་ཨ་རིའི་ངོས་ནས་དམིགས་བསལ་བྱས་ཏེ་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་པའི་འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་མང་པོ་ཞིག་ལ་སློབ་སྦྱོང་གི་གོ་སྐབས་བསྐྲུན་གྱི་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཚོ་ཡིག་ཚད་བཏང་སྟེ་རྒྱུགས་འབྲས་ཞེ་དྲགས་ཚད་མཐོ་བོར་མ་གཏོགས་ཐོབ་ཐུབ་པ་ཞིག་མ་རེད། ཡིན་ནའང་། ང་ཚོ་བོད་པར་དམིགས་བསལ་བྱས་ཏེ་ད་ལྟ་བོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་ ༡༡ ལ་ཨ་རིའི་ནང་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་ཐོབ་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ད་ལན་རོགས་དངུལ་དེའི་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་སྔོན་རྩིས་ནས་བརྒྱ་ཆ་ ༥༠ ཞིག་བཅགས་འདུག ཡིན་ནའང་། ནང་གསེས་གང་ལ་བཅགས་ཡོད་པ་དང་གང་ལ་བཅགས་མེད་པ་ཞིབ་ཕྲ་ད་ལྟ་ལྟ་ས་ཡོད་པ་མ་རེད།

ཡང་ USAID ཁོངས་མིན་ཡང་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ཡིན་པ་(Publication Refugee Migration)ཞེས་པའི་རྩིས་མགོ་དེའི་འོག བོད་པར་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་གཉིས་དང་འབུམ་དྲུག་ནས་བརྒྱད་བར་རག་གི་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནི་གཙོ་བོ་བོད་ནས་གསར་དུ་ཕེབས་མཁན་ཚོའི་བདེ་སྡུག་ལ་ལྟ་སྐྱོང་བྱེད་པའི་ཆེད་དུ་རེད་འདུག དཔེར་ན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥  དང་ ༢༠༡༦ ལོར་བོད་པར་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་གསུམ་དང་འབུམ་གཅིག་ཙམ་སྤྲད་ཡོད་ས་རེད། དེ་གང་རེད་ཟེར་ན། བལ་ཡུལ་ནང་ས་ཡོམ་བརྒྱབ་སྟེ་བོད་པ་ཚོར་རོགས་སྐྱོར་འཕར་མ་བྱེད་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་དེ་འདྲ་ཆགས་པ་རེད། ད་ལོར་རྩིས་མགོ་དེའི་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་དངུལ་འབོར་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་ ༦༨ དེ་ས་ཡ་ ༩༤ བཟོས་ཏེ་ཡར་སྤར་འདུག རྩིས་མགོ་དེ་ནས་བོད་པར་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་གཉིས་དང་འབུམ་དྲུག་བདུན་རག་གི་ཡོད་པ་དེ་སྤར་གྱི་ཡོད་མེད་བཤད་ཚོད་མི་ཐུག་ཀྱང་ད་ལྟ་གང་རག་གི་ཡོད་པ་དེ་མུ་མཐུད་རག་རྒྱུ་རེད་འདུག

དེ་ནས་ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་དང་ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གཉིས་རྒྱང་སྲིང་གི་རྩིས་མགོའི་ནང་ལྟ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ང་ཚོས་སྲིད་འཛིན་གྱི་སྔོན་རྩིས་ཡི་རྩིས་མགོ་རེ་རེ་བྱས་ནས་ཞེ་དྲགས་ཞིབ་ཚགས་ཀྱིས་ལྟ་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག་ཀྱང་། རླུང་འཕྲིན་ཁང་དེ་གཉིས་ཀྱི་མགོ་འཁྲིད་ཚོས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོའི་སྔོན་རྩིས་མར་བཏོན་ཡོད་པ་དེའི་ནང་གསལ་བ་ལྟར་ན། བོད་སྐད་སྡེ་ཚན་གཉིས་ལས་གཅིག་ལ་ཨ་སྒོར་ཁྲི་གཉིས་ཙམ་ཡར་སྤར་ཡོད་པ་དང་། སྡེ་ཚན་གཅིག་ལ་ཁྲི་དྲུག་ཙམ་མར་བཅགས་ཡོད་ས་རེད། སྲིད་འཛིན་གྱི་སྔོན་རྩིས་ནང་བཤད་སྟངས་ལྟར་བྱས་ན། དཔེར་ན། ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་རྒྱ་སྐད་སྡེ་ཚན་ལ་དངུལ་གང་འཚམ་མར་བཅགས་ཏེ་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་(Social Media)གཅིག་པུ་མ་གཏོགས་གཞན་པ་མེད་པ་བཟོ་འཆར་ཡོད་འདུག དེ་ནས་ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ལ་མཚོན་ན་ཀང་ཏུང་སྐད་(Cantonese)མེད་པ་བཟོ་འཆར་ཡོད་དུས། རྒྱ་སྐད་ནང་བོད་པའི་གནས་ཚུལ་གཏོང་རྒྱུ་ཤུགས་ཆུང་དུ་འགྲོ་ཡི་ཡོད་པ་རེད་མ་གཏོགས་བོད་སྐད་སྡེ་ཚན་གཉིས་རང་གི་སྒང་ལ་གནོད་སྐྱོན་ཆེན་པོ་འགྲོ་ཡི་ཡོད་ས་མ་རེད།

དྲི་བ། དམངས་གཙོ་ཐེབས་རྩ་(NED)ནས་བོད་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་མང་པོ་ཞིག་ལ་རོགས་རམ་གནང་གི་ཡོད་དུས། སྲིད་འཛིན་གསར་པའི་སྔོན་རྩིས་ནང་དེ་ལ་གཅོག་ཆ་སྤར་ཆ་དེ་འདྲ་གནང་གི་ཡོད་དམ།

ལན། དམངས་གཙོ་ཐེབས་རྩ་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཐོག་ནས་སྔོན་རྩིས་རྒྱ་ཆེན་པོ་རེད། ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། ཁོང་ཚོས་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོ་ཞིག་གི་ནང་ལོགས་སུ་ལས་གཞི་སྤེལ་གྱི་ཡོད་པ་དང་། དེའི་ནང་བོད་མིའི་ལས་གཞི་དེ་ཚུད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། ལོ་གཅིག་ནང་བོད་པར་ཁྱོན་བསྡོམས་རོགས་དངུལ་ག་ཚོད་ཅིག་གཏོང་གི་ཡོད་མེད་གསལ་པོ་ཤེས་ཀྱི་མི་འདུག་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་ས་ཡ་ ༢ ཙམ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་འདྲ། ད་ལན་གྱི་སྔོན་རྩིས་ནང་དམངས་གཙོ་ཐེབས་རྩའི་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་དངུལ་འབོར་ལས་ཁ་ཤས་ཤིག་མར་བཅགས་ཡོད་སྟབས། དམངས་གཙོ་ཐེབས་རྩ་ཁོ་རང་ཚོའི་ངོས་ནས་སྤར་ཆ་གནང་ཐུབ་པར་འབད་བརྩོན་ཞུ་ཡི་ཡོད་པ་དང་། ང་ཚོས་ཀྱང་ཞ་དང་ཞོར་དུ་དམངས་གཙོ་ཐེབས་རྩའི་སྔོན་རྩིས་དེའང་སྔར་ལྟར་འཇོག་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཅེས་ཞུ་ཡི་ཡོད་ལ། སྔོན་མ་ལྟར་བཞག་པ་ཡིན་ན་བོད་དོན་ཁྱབ་བསྒྲགས་དང་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ལས་གཞི་ཁག་མུ་མཐུད་ནས་གནས་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡོང་གི་རེད།

དྲི་བ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་ ༢༣ གནང་གཏན་འཁེལ་ཡོད་པ་དེར་སྲིད་འཛིན་གསར་པའི་སྔོན་རྩིས་འཆར་འབུལ་ནང་འགྱུར་བ་འགྲོ་ཡི་ཡོད་དམ།

ལན། རོགས་དངུལ་དེ་ལ་འགྱུར་བ་ག་འདྲ་ཡོང་དང་མི་ཡོང་གྲོས་ཚོགས་ལ་རག་ལས་ཡོད་པ་རེད། སྤྱིར་བཏང་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ལ་དགོངས་པ་ག་རེ་ཡོད་མེད་དེ་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་གཉིས་པ་གསུམ་པ་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་སྐད་ཆ་འགྲོ་ཡི་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་གི་ནང་དུའང་སྐད་ཆ་འགྲོ་བསྡད་པ་རེད་ལ། སྲིད་འཛིན་གྱིས་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྔོན་རྩིས་ཀྱི་བརྒྱ་ཆ་ ༣༧ མར་བཅག་གི་རེད་ཅེས་པའི་སྐད་ཆ་ཞིག་དེ་དུས་ནས་ཡོང་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། ད་ལྟ་དངོས་སུ་སྲིད་འཛིན་གྱིས་སྔོན་རྩིས་མར་བཏོན་ཡོང་དུས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་སྔོན་རྩིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ དང་བསྡུར་བ་ཡིན་ན་བརྒྱ་ཆ་ ༢༨ མར་བཅགས་ཡོད་པ་དང་། མཐའ་མ་གྲོས་ཚོགས་ནས་བརྒྱ་ཆ་ ༢༨ དེ་ཡར་སྤར་ཐུབ་ཀྱི་རེད་དང་མ་རེད་ཅེས་པ་དེ་བཤད་ཚོད་ཐུག་ཁག་པོ་རེད། ཡིན་ནའང་། བརྒྱ་ཆ་ ༢༨ བཅགས་ན་མཐོ་དྲགས་པ་རེད་ཅེས་ང་ཚོས་མཇལ་འཕྲད་ཞུ་སའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གཉིས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཚང་མས་གསུངས་ཀྱི་འདུག འོན་ཀྱང་། སྲིད་འཛིན་གྱི་དགོངས་འཆར་ལ་ཏོག་ཙམ་བསྟུན་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཆགས་མི་སྲིད་པ་མ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག བརྒྱ་ཆ་དེ་གང་ཡིན་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་བྱེ་བྲག་པར་མར་བལྟས་པ་ཡིན་ན། ཨ་མེ་རི་ཀ་ཟེར་དུས་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ཆེན་ཞེ་དྲགས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། སྲིད་འཛིན་གྱི་སྔོན་རྩིས་གཅིག་པུའི་ནང་དུ་ལོ་གཅིག་རེའི་ནང་ཨ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་གཅིག་སྟོང་ལྷག་གི་འགྲོ་སོང་གཏོང་མཁན་ཞིག་ཡིན་དུས། ལོ་གཅིག་ནང་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོར་ས་ཡ་ ༩ ཞིག་དང་བོད་ནང་ལོགས་ལ་ས་ཡ་བཞི་ལྔ་ཞིག་སྤྲོད་རྒྱུ་དེ་ཆེན་པོ་ཞེ་དྲགས་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད།

དྲི་བ། རོགས་དངུལ་ས་ཡ་ ༢༣ གནང་གཏན་འཁེལ་བ་ཁྱབ་བསྒྲགས་གནང་ཏེ་ལོ་གཅིག་མ་ཟིན་ཙམ་འགྲོ་ཡི་ཡོད་དུས། ད་སྔ་དངུལ་འབོར་དེའི་ཁོངས་ནས་ག་ཚོད་ཅིག་ཚུར་བླངས་ཡོད་པ་རེད།

ལན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོར་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་ ༦ རག་པའི་འཆར་གཞི་ཡོད་པ་དང་། ཨ་རིའི་གཞུང་ལ་མཚོན་ན་དངུལ་འབོར་ཆེན་པོ་ཞེ་དྲགས་ཤིག་མ་རེད་དེ། ང་རང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཞེ་དྲགས་ཡོད་པའི་གནས་བབ་དེ་ཕར་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་ཐུབ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཁོ་རང་ཚོ་ཚོགས་ཆུང་ནང་ཉན་ཞིབ་དེ་འདྲ་བྱེད་སྐབས་བོད་པར་ག་རེ་བྱས་ནས་རོགས་པ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་ཟེར་དུས། ཤེས་ཡོན་དང་འཕྲོད་བསྟེན། བོད་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ། རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དེ་ཚོ་ང་ཚོས་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་ཐུབ་དགོས་པ་རེད། ད་ལྟ་ང་ཚོའི་རེ་བར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོར་ག་ཚོད་རག་གི་ཡོད་ནའང་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་རག་ཐུབ་པའི་རེ་བ་རྒྱག་གི་ཡོད། ཡིན་ནའང་། ད་ལྟ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་དེ་གཏན་འཁེལ་གྱི་རེད་ཅེས་ཞུ་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག

དྲི་བ། ད་ལན་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་ཐུན་མོང་ནས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གཉིས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཁག་ཅིག་ལ་ཆེད་བཅར་གྱིས་ཞུ་གཏུག་གནང་ཡོད་པ་ལྟར། ཁོང་རྣམ་པས་རོགས་དངུལ་མཚམས་འཇོག་གི་སྔོན་རྩིས་འཆར་འབུལ་སྐོར་ལ་དགོངས་འཆར་ག་རེ་འདོན་གྱི་འདུག

ལན། ང་ཚོས་བྱེད་དགོས་པ་དེ་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གཉིས་ཀྱི་སྔོན་རྩིས་ཚོགས་ཆུང་གཉིས་ལ་འབྲེལ་བ་ཞུ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་རེད། སྟབས་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གཉིས་ཀྱི་ནང་༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ཐུགས་རྗེ་བཀའ་དྲིན་ལ་བརྟེན་ནས་ང་ཚོ་བོད་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡག་ཐག་ཆོད་ཅིག་ཡོད་པ་རེད། དེའི་སྒང་ལ་ང་ཚོར་རོགས་པ་གནང་མཁན་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་རི་ཆར་ཌི་གྷར་(Richard Gere)ལགས་ལ་ཆ་བཞག་ན། དངོས་གནས་གཞན་དང་མི་འདྲ་བར་དུས་ཚོད་བཏོན་ཏེ་ད་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༢༨ དང་ ༢༩ བོད་ཀྱི་ལོ་གསར་ཚེས་ ༢ ཉིན་ཁོང་ཝ་ཤིང་ཊོན་དུ་ཡོང་སྟེ། ང་ཚོས་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་ཁག་ཅིག་དང་། གོང་མའི་འཐུས་མི་ཁག་ཅིག་བཅས་ལ་མཇལ་ཡོད་པ་དང་། གོང་མའི་འཐུས་མི་ཚོའི་ནང་ནས་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་སྔོན་རྩིས་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་ལིན་སི་གྷར་ཧམ་(Lindsey Graham)མཆོག་ལ་མཇལ་ཏེ། ཕྱི་ཟླ་ ༢ པའི་ཟླ་མཇུག་ནས་བཟུང་སྔོན་རྩིས་སྒང་ལ་སྐད་ཆ་འདི་འདྲ་གོ་ཡི་འདུག བོད་པར་ག་འདྲ་ཆགས་ཡོང་ན་ཞེས་ཞུ་སྐབས། ཁོང་གིས་ཁྱེད་རང་ཚོས་སེམས་ཁྲལ་བྱེད་དགོས་པ་མ་རེད། ཅེས་གསུངས་སོང་།

དེ་ནས་ད་ལན་ཡང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་དང་དོན་གཅོད་ཁང་ཐུན་མོང་གི་ཐོག་ནས་འཁྲུངས་སྐར་སྔ་ནུར་གྱིས་སྲུང་གཙི་ཞུས་པ་དང་སྟབས་བསྟུན། ཕྱི་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༧ དང་ ༢༨ ཉིན་ང་ཚོས་དཔོན་རིགས་ཁག་མང་པོ་ཞིག་མཇལ་བའི་ནང་ལོགས་ནས་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་སྔོན་རྩིས་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་དང་། དམངས་གཙོ་ཚོགས་པའི་འཐུས་མི་སྔོན་མ་ནས་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེར་ཐུགས་རྒྱུས་ཡོད་པ་དང་། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ལ་ཤུགས་ཞེ་དྲགས་རྒྱག་མཁན་བགྲེས་སོང་འཐུས་མི་པཱ་ཊིག་ལི་ཧི་(Patrick Leahy)མཆོག་དང་། དེ་བཞིན། བོད་དོན་ལ་དཔེ་མི་སྲིད་པས་ཐུགས་འཁུར་ཆེན་པོ་གནང་མཁན་དང་། སྔོན་མ་སྔོན་རྩིས་ནང་ས་ཡ་ ༢༣ རག་བར་ཤུགས་གཙོ་བོ་རྒྱག་མཁན་གྱི་གྲས་དམངས་གཙོ་ཚོགས་པའི་མགོ་འཁྲིད་དང་། གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་སྔོན་རྩིས་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་ལྕམ་ནི་ཌ་ལོ་ཝེ་(Nita Lowey)མཆོག་དང་མཇལ་སོང་ལ། ཁོང་རྣམ་པ་གཉིས་ནས་བོད་པར་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་སྔོན་རྩིས་ཐོག་ཤུགས་རྒྱག་གི་ཡིན་ཞེས་གསུངས་བྱུང་།

གཞན་ཡང་། གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ཚན་པ་བྱེ་བྲག་པ་(State and Foreign Obsition Service)ཞེས་པ་དེ་ང་ཚོ་ལ་འབྲེལ་བ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ལུང་པ་རེ་རེའི་ནང་རོགས་དངུལ་ག་ཚོད་སྤྲོད་དགོས་མིན་གྱི་ཞིབ་ཕྲ་ཁོང་ཚོས་བལྟས་རྗེས། སྔོན་རྩིས་ཚོགས་ཆུང་ཆེ་བའི་ནང་གྲོས་བསྡུར་གྱིས་ཐག་གཅོད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ད་ལན་ང་ཚོས་ཚོགས་ཆུང་དེའི་ཚོགས་གཙོ་ཧཱ་རོལ་ཌི་རའོ་གྷར་སི་(Harold Rogers)ལགས་མཇལ་བ་དང་། ཁོང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོར་ཁྱེད་རང་ཚོར་ག་ཚོད་རག་གི་ཡོད་ན་དེ་རང་རག་ན་འགྲིག་གི་འདུག་བཱ་ཞེས་གསུངས་སོང་ལ། འགྲིག་གི་འདུག་ཞུས་པ་ཡིན།

ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཚོས་སོ་སོའི་ངོ་ཤེས་པ་ནང་ཁུལ་དུ་ཡི་གེ་གཏོང་རེས་བྱས་ཏེ། གནད་དོན་འགྲེལ་བཤད་བརྒྱབ་ནས་དེ་འདྲ་དེ་འདྲ་བྱེད་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཅེས་གྲོས་བསྡུར་བྱེད་པའི་འགྲོ་སྟངས་ཤིག་འདུག་པས། ང་ཚོའི་ངོ་ཤེས་པ་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་དང་དམངས་གཙོ་ཚོགས་པ་ཐུན་མོང་ནས་ཡི་གེ་དེ་འདྲ་གཏོང་བའི་འཆར་གཞི་ཞིག་སྒྲིག་གི་ཡོད་པ་རེད་ལ། ཕྱི་ཟླ་ ༨ པ་ཧྲིལ་པོར་གྲོས་ཚོགས་འཚོགས་ཀྱི་མེད་ཀྱང་ཕྱི་ཟླ་བདུན་པའི་ཚེས་ ༡ ནས་ ༩ བར་གྱི་ཨ་རིའི་རང་བཙན་ཉིན་མོ་དང་སྟབས་བསྟུན་གྱི་གུང་སེང་ཕུད་ལྷག་མའི་དུས་ཚོད་དེ་དང་། ཕྱི་ཟླ་དགུ་པའི་ནང་ལ་ང་ཚོས་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ་ཞུས་ཏེ། ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྔོན་རྩིས་ཚང་མ་གཏན་འབེབས་མ་ཚར་བར་དུ་ང་ཚོས་མཐོ་ས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་རག་སོང་བསམ་ནས་ལྷོད་གཡེང་དུ་མ་སོང་བའི་ཐོག་ནས་ག་ཚོད་ཐུབ་ཐུབ་ཀྱིས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་གཞན་རྣམས་ལའང་འབྲེལ་བ་ཞུ་དགོས་པ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་འདུག

སྤྱིར་བཏང་ང་ཚོས་ཨ་མེ་རི་ཀ་གཞུང་ལ་གཙོ་བོ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྒང་ལ་ཞུ་གཏུག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གཉིས་ཀྱི་ནང་ལ་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ཁྲིམས་འཆར་དང་། དེ་བཞིན་ད་ལྟ་སྲིད་འཛིན་གསར་པ་ཕེབས་ཏེ་གཞུང་འཛིན་གྱི་མི་སྣ་གསར་པ་མང་པོ་ཞིག་བསྐོ་བཞག་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་དུས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོར་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་བོད་དོན་ཐོག་ལ་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་(Tibet Policy Act 2002 )ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་འོག བོད་དོན་སྐོར་གྱི་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་གང་མགྱོགས་བསྐོ་བཞག་བྱེད་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཅེས་ད་ལན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ ༣༧ གྱིས་མཚན་རྟགས་བརྒྱབ་སྟེ་སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ལ་སྙན་གསེང་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་བོད་ནང་ལོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་དང་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་གསོ་དགོས་པ་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ང་ཚོས་ཞུ་གཏུག་གཙོ་བོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོའི་སྔོན་རྩིས་དེ་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ པའི་ནང་གཏན་འཁེལ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་དུས། ད་ལྟ་ང་ཚོས་བོད་དོན་ཐོག་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རོགས་སྐྱོར་མུ་མཐུད་ཡོང་བར་ཞུ་གཏུག་བྱེད་བཞིན་ཡོད།

དྲི་བ། མ་འོངས་པར་གྲོས་ཚོགས་ནང་ཐག་གཅོད་ག་འདྲ་ཞིག་ཡོང་རྒྱུར་ཚོད་དཔག་གནང་གི་ཡོད།

ལན། ང་ཚོའི་རེ་བར་དེ་སྔ་ག་ཚོད་རག་གི་ཡོད་པ་ཆ་ཚང་ཞིག་རག་ཐུབ་དགོས་པ་དེ་རེད། ད་ལན་ཤུགས་རྒྱག་དགོས་པ་དེ་དཔེ་མི་སྲིད་པའི་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་འདུག གང་ཡིན་ཟེར་ན། གཞུང་གསར་པ་ཕེབས་ཏེ་སྔོན་རྩིས་ནང་རོགས་དངུལ་མར་བཅགས་པ་དེ་གྲོས་ཚོགས་ནས་ཡར་སྤར་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། གཞུང་གསར་པའི་མ་འོངས་ལོ་ ༤ ནང་མུ་མཐུད་དེ་གནས་ཐུབ་པར་ཁྱད་པར་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་རེད། ད་ལན་མར་བཅགས་པ་དེ་ཡར་སྤར་མ་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། སྲིད་འཛིན་ཊོམ་ཕུ་ཡི་ལས་ཡུན་ནང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རོགས་སྐྱོར་རག་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཆགས་ཡོད་སྟབས། ད་ལན་ཤུགས་རྒྱག་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཆ་ཚང་ཞིག་རྒྱག་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།

དྲི་བ། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང། དེ་བཞིན་གཞུང་འབྲེལ་ཡིན་མིན་གྱི་ཚོགས་སྒེར་བཅས་ནས་རོགས་དངུལ་གཅོག་ཆ་དང་མཚམས་འཇོག་མི་ཡོང་བར་ཞུ་གཏུག་གི་ལས་འགུལ་ག་འདྲ་སྤེལ་དགོས་པ་རེད།

ལན། སྲིད་འཛིན་གྱི་སྔོན་རྩིས་དེ་ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༣ ཉིན་བཏོན་ཡོད་པ་དང་། ཟླ་དེའི་ཚེས་ ༢༣ ནས་ ༢༥ བར་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ས་གནས་འདིར་ཕེབས་ཏེ་བོད་དོན་ལ་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོར་དགོས་སྐོར་ཞུ་གཏུག་གནང་ཡོད་པ་དང་།
དེའི་རྗེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་གཞོན་པ་བུ་ཆུང་ལགས་ཀྱིས། ཨ་རིའི་མི་སེར་ཡིན་པའི་བོད་མི་ཚོས་ཞུ་གཏུག་ག་འདྲ་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་མེད་སྐོར་ལ་ལམ་སྟོན་ཆ་ཚང་ཞིག་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེའི་ནང་དུ་དྲ་ལམ་བརྒྱུད་ནས་འགེངས་ཤོག་ཅིག་བརྒྱངས་ཏེ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཚོར་ཡི་གེ་གཏོང་བའི་ལས་འགུལ་ཞིག་ཡོད་སྟབས། དོན་གཅོད་ཁང་བརྒྱུད་ནས་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཚོས་ལས་འགུལ་དེར་ཆ་ཤས་ལེན་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་ཞུ་བཞིན་ཡོད། སྤྱིར་བཏང་བོད་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་ལྟ་བུར་མཚོན་ན། ཚོགས་པ་དེའི་དངུལ་ཡོང་ས་གཙོ་བོ་དེ་ཚོགས་མི་ནས་ཡོང་གི་ཡོད་དུས། འཛམ་གླིང་སྤྱིའི་ནང་ཁོང་ཚོར་ཕལ་ཆེར་ཚོགས་མི་འབུམ་གཅིག་ཡོད་པ་དང་། ཨ་རི་རང་གི་ནང་ལ་ཕལ་ཆེར་ཁྲི་ ༦ ཙམ་ཡོད་དུས། ཚོགས་མི་དེ་ཚོར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་དང་ལྷག་པར་དུ་སྔོན་རྩིས་ཚོགས་ཆུང་ནང་ཡོད་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་དེ་ཚོར་བོད་དོན་ཐོག་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རོགས་སྐྱོར་གནང་རོགས་ཞེས་ཡི་གེ་གཏོང་བའི་ལས་འགུལ་ཞིག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནས་བོད་ནང་གི་ལས་འཆར་དེ་ཚོའི་ནང་ནས་(Bridge Fund)ང་ཚོ་དང་འབྲེལ་བ་ཕྲན་བུ་ཞིག་འདུག་མ་གཏོགས་གཞན་དེ་ཚོར་འབྲེལ་བ་གང་ཡང་མི་འདུག་པས། མ་འོངས་པར་ང་ཚོས་གནས་ཚུལ་ཆ་ཚང་ཞིག་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་དགོས་པ་དེ་དཔེ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་འདུག

གསར་འགོད་པ། པདྨ་མཚོ།