མདུན་ངོས།
About Us
  • English
Advertisement
བོད་ཀྱི་དུས་བབ།
  • གསར་འགྱུར།
    • ༸གོང་ས་མཆོག གསར་འགྱུར།
    • བཙན་བྱོལ།
    • བོད་ནང་།
    • རྒྱལ་སྤྱི།
    • རྒྱ་ནག
    • ༧གོང་ས་མཆོག གསུང་འཕྲིན།
  • རྩོམ་ཡིག།
    • བསམ་ཚུལ།
    • སྒྱུར་རྩོམ།
  • བརྙན་མཛོད།
    • གླེང་མོལ།
    • མེ་ལོང་།
    • ང་ཡི་བཙན་བྱོལ་བ།
    • གངས་ཕྲུག
    • དྲ་བརྙན་གསར་འགྱུར།
  • ཁྱབ་བསྒྲགས།
    • གླ་ཡོད་ཁྱབ་བསྒྲགས།
    • དུས་བབ་ཀྱི་གསལ་བསྒྲགས།
  • པར་མཛོད།
    • ང་ཚོའི་པར།
    • གསང་འགྱུར་པར་རིས།
  • དཔེ་དེབ།
  • རྩོམ་སྒྲིག་པའི་གཏམ།
  • ང་ཚོའི་སྐོར།
    • བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཀྱི་བྱུང་རིམ།
    • རྩ་ཆེའི་གསུང་འཕྲིན་ཁག
    • English
    • Chinese
No Result
ཆ་ཚང་གཟིགས།
  • གསར་འགྱུར།
    • ༸གོང་ས་མཆོག གསར་འགྱུར།
    • བཙན་བྱོལ།
    • བོད་ནང་།
    • རྒྱལ་སྤྱི།
    • རྒྱ་ནག
    • ༧གོང་ས་མཆོག གསུང་འཕྲིན།
  • རྩོམ་ཡིག།
    • བསམ་ཚུལ།
    • སྒྱུར་རྩོམ།
  • བརྙན་མཛོད།
    • གླེང་མོལ།
    • མེ་ལོང་།
    • ང་ཡི་བཙན་བྱོལ་བ།
    • གངས་ཕྲུག
    • དྲ་བརྙན་གསར་འགྱུར།
  • ཁྱབ་བསྒྲགས།
    • གླ་ཡོད་ཁྱབ་བསྒྲགས།
    • དུས་བབ་ཀྱི་གསལ་བསྒྲགས།
  • པར་མཛོད།
    • ང་ཚོའི་པར།
    • གསང་འགྱུར་པར་རིས།
  • དཔེ་དེབ།
  • རྩོམ་སྒྲིག་པའི་གཏམ།
  • ང་ཚོའི་སྐོར།
    • བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཀྱི་བྱུང་རིམ།
    • རྩ་ཆེའི་གསུང་འཕྲིན་ཁག
    • English
    • Chinese
No Result
ཆ་ཚང་གཟིགས།
བོད་ཀྱི་དུས་བབ།
No Result
ཆ་ཚང་གཟིགས།

ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་གཞོན་པས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བཙན་འཛུལ་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་ཅེས་གསུངས།

བོད་ཀྱི་དུས་བབ།
༢༠༢༡/༠༨/༢༤
Share on FacebookShare on TwitterShare on EmailShare on Whatsapp

ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་བྷའེ་ཌིན་གཞུང་གིས་ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོའི་ཁུལ་གྱི་མཐུན་གྲོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཚོར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གི་བཙན་དབང་བྱ་སྤྱོད་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་རྒྱུ་ཡིན་པའི་གསུང་བཤད་གནང་འདུག

US vice president Kamala Harris criticised China in Singapore on her Asia trip. Photograph: Evelyn Hockstein/AFP/Getty Images

ད་ལྟ་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་གཞོན་པ་སྐུ་ལྕམ་ཀ་མ་ལ་ཧ་རི་སི་ (Kamala Harris) ལགས་ཀྱི་ཨེ་ཤ་ཡ་ལྷོ་མའི་ཁུལ་དུ་གཞུང་འབྲེལ་སྐྱོར་སྐྱོད་ཐོག་མ་དེ་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེ་རིང་སིང་གྷ་པུར་གྱི་སྐོར་སྐྱོད་གྲུབ་ཏེ་ཝི་ཐི་ནམ་ལ་ཐོན་རྒྱུ་ཡིན་འདུག ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོའི་ཁུལ་གྱི་རྩོད་རྙོག་དང་འབྲེལ་བའི་གཏམ་བཤད་ཅིག་གི་ཐོག་ལྕམ་ཀ་མ་ལ་ལགས་ཀྱིས། པེ་ཅིན་གྱིས་མུ་མཐུད་ནས་བཙན་པོ་དབང་ཡོད་དང་སྡིགས་ར་བསྐུལ་ཏེ་ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོའི་ས་ཁུལ་མང་པོ་སྟངས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གི་ཁྲིམས་མཐུན་མ་ཡིན་པའི་བྱ་སྤྱོད་དེར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ཁང་གིས་ཐག་གཅོད་གཙང་མ་བྱས་ཟིན་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གི་བྱ་སྤྱོད་དེ་དག་གིས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་ས་ཁོངས་བདག་དབང་ལ་དོ་ཕོག་གཏོང་གི་ཡོད་སྐོར་གྱི་སྐྱོན་བརྗོད་དྲག་པོ་གནང་ཡོད་འདུག

ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་ནས་ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོའི་ཁུལ་གྱི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་དབར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་དེ་ཅུང་ཛ་དྲག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཨ་རི་དང་དབྱིན་ཇིས་མཚོན་པའི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཚོས་ཀྱང་མཚོ་འགྲུལ་རང་དབང་གི་མིང་ཐོག་ནས་ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོའི་ཁུལ་དུ་དམག་གྲུ་ཆེད་གཏོང་གིས་རྒྱ་ནག་ལ་བརྡ་ལན་དྲག་པོ་སྤྲད་མུས་ཡིན་ནའང་། ད་ལན་གྱི་སྲིད་འཛིན་གཞོན་པའི་སྐྱོད་སྐྱོད་དེ་ནི་ཨ་རིས་སྔར་མུས་བཞིན་ཁུལ་དེའི་མཐུན་གྲོགས་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་ལ་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དག་སྐྱེལ་གནང་ཆེད་ཡིན་སྟབས། བྷའེ་ཌིན་འཛིན་སྐྱོང་གི་རྒྱ་ནག་དེ་ཉིད་ཕྱི་འབྲེལ་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་ལྟེ་བར་འཛིན་པའི་སྲིད་ཇུས་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་བྱས་པ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་འདུག

སྲིད་འཛིན་བྷའེ་ཌིན་མཆོག་གིས་སྲིད་འཛིན་ལས་འཁུར་བླངས་པ་ནས་བཟུང་རྒྱ་ནག་ལ་དམིགས་པའི་གསུང་བཤད་མི་ཉུང་བ་ཞིག་སྤེལ་གནང་ཡོད་ལ། གསུང་བཤད་ཁག་ནང་ཨ་རིའི་ངོས་ནས་རང་གི་མཐུན་གྲོགས་རྒྱལ་ཁབ་དང་མཉམ་རུབ་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བརྙས་བཅོས་དང་འཇིགས་སྐུལ། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ། འཕྲུལ་རིག་ཤེས་བྱ་བརྐུ་འཁྱེར་སོགས་ལ་དྲག་རྒོལ་བྱེད་དགོས་སྐོར་ཡང་ནས་བསྐྱར་དུ་གསུངས་ཡོད་ལ། ད་ཐེངས་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་གཞོན་པའི་སྐྱོར་སྐྱོད་ཐོག ཉེ་ཆར་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ཨེན་ཊོ་ནི་བྷི་ལིན་ཀན་ (Antony Blinken) ལགས་དང་། ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་གཞོན་པ་ཝེན་ཌི་ཤེར་མན་ (Wendy Sherman)ལགས། དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྲུང་དྲུང་ཆེ་ལོ་ཝེཌ་ཨོ་སི་ཊིན་ (Lloyd Austin)ལགས་བཅས་ཀྱིས་ཀྱང་ཨེ་ཤ་ཡ་ཁུལ་དུ་གཞུང་འབྲེལ་སྐོར་སྐྱོད་གནང་ཡོད་པ་རེད།

China’s South Sea fleet taking part in a drill in the Xisha Islands, or the Paracel Islands, in the South China Sea. | Str/AFP

རྒྱ་ནག་དང་། བྷུ་རུ་ནའེ་(Burnei)། ཨིན་ཌོ་ནེ་ཤི་ཡ། མ་ལེ་ཤི་ཡ། ཧྥི་ལི་པིན། ཐའེ་ཝན། ཝི་ཐི་ནམ་བཅས་དབར་ལ་རྩོད་གཞི་ཆེ་བའི་ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོ་ཁུལ་གྱི་ས་ཁུལ་ཕལ་ཆེ་བ་རྒྱ་ནག་གིས་རྩོད་ཀྱི་ཡོད་ཅིང་། རྒྱ་ནག་རང་གི་སྟངས་འཛིན་འོག་ཡོད་པའི་མཚོ་གླིང་མི་ཉུང་བ་དམག་དོན་ལྟེ་གནས་སུ་བཅོས་པ་མ་ཟད། མཚོ་ཁུལ་མང་པོར་བྱེ་མ་སྤུངས་ཏེ་མིས་བཟོས་གླིང་ཕྲན་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་མུས་ཡིན་པ་རེད། རྒྱ་ཁྱོན་ལ་གྲུ་བཞི་མ་ས་ཡ་ ༣།༦ ཡོད་པའི་ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོ་དེ་འཛམ་གླིང་གི་ཚོང་ལམ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་ལ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོ་གཅིག་པུར་མཚོ་ཁུལ་དེ་ནས་ཨ་སྒོར་ཁྲག་ཁྲིག་ཆེན་པོ་ ༣།༣༧ (trillion) ལྷག་གི་ཚོང་ཟོག་དབོར་འདྲེན་བྱས་ཡོད་པ་རེད་འདུག

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༢ ལོར་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱ་མཚོའི་ཁྲིམས་ལུགས་ (UN Conventaion of the Law of the Sea) གཏན་འབེབ་བྱས་ཤིང་། སྐབས་དེའི་ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོའི་ཁུལ་གྱི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ ༦ དབར་པ་ར་སེལ་གླིང་ཕྲན་ (Paracel Islands) དང་། སི་པར་ཊི་ལི་གླིང་ཕྲན་(Spratly Islands) གྱི་ས་ཁོངས་བདག་དབང་ཐད་རྩོད་གཞི་བྱུང་བར་བརྟེན། རྒྱལ་ཁབ་ཚང་མས་རང་ཁོངས་ཀྱི་གླིང་ཕྲན་རྣམས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་སྟངས་འཛིན་བྱ་ཆེད་མཚོ་ཁུལ་དེ་ཉིད་དམག་དོན་ལྟེ་གནས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་བར་བརྟེན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོར་ལྷོ་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་མི་འདྲ་བ་ ༡༠ ལས་གྲུབ་པའི་ལྷོ་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ལྷན་ཚོགས་ (Association of Southeast Asia Nations, ASEAN) ཀྱིས། ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོ་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ཐད་རྒྱལ་ཁབ་ཕན་ཚུན་དབར་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་སྐོར་གྱི་གྲོས་མཐུན་ (Declaration on the Conduct of Parties in the South China Sea, DOC) ཞིག་བཞག་པ་དེར་རྒྱ་ནག་གིས་མོས་མཐུན་མིང་རྟགས་བརྒྱབ་ཡོད་ཅིང་། གྲོས་མཐུན་དེའི་ནང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་མཚོ་ཁྲིམས་བཅས་དང་། དེ་བཞིན་ལྷོ་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་མཐུན་ལམ་ཆིངས་ཡིག་ (TAC) ལ་བརྩི་བཀུར་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ས་ཁོངས་དང་འབྲེལ་བའི་རྩོད་གཞི་ཁག་ཞི་བའི་ལམ་ནས་འགྲིག་མཐུན་དགོས་སྐོར་འཁོད་ཡོད་ནའང་། རྒྱ་ནག་གིས་གྲོས་མཐུན་དེར་བརྩི་འཇོག་མེད་པར་ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོ་དེ་ཉིད་དམག་ས་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་བཅོས་བསྒྱུར་བྱས་ཡོད་པ་རེད་འདུག

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་ནེ་ཐར་ལན་ཌི་ཡི་གྲོང་ཁྱེར་ཧོག་ (Hague) ཏུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ཁང་ (Permanent Court of Arbitration) ངོས་ནས། ཧྥི་ལི་པིན་གཞུང་གིས་གཏུག་བཤེར་བྱས་པའི་ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོའི་གྱོད་དོན་ཐད། རྒྱ་ནག་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་གི་ཐོག་ནས་ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོའི་ Nine-Dash Line ཞེས་པའི་ས་ཁུལ་དེ་རང་ཁོངས་ཡིན་པའི་བདེན་དཔང་རྩ་བ་ནས་མེད་པའི་བཅད་ཁྲ་བཏང་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འཕྲལ་དུ་བཅད་ཁྲ་དེར་ངོས་ལེན་མེད་པའི་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་ལ། འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༡ ཉིན་རྒྱ་ནག་གིས་མཚོ་ཁ་སྲུང་སྐྱོབ་ཁྲིམས་ཡིག་ (China Coast Guard Law) ཟེར་བ་ཞིག་གཏན་འབེབ་བྱས་ཏེ། སྔར་གྱི་  Nine-dash line ཞེས་སུ་འབོད་པའི་ས་ཁུལ་དེ་ཉིད་ལ་རྒྱ་ནག་གི་མངའ་ཁོངས་མཚོ་ཁུལ་ (China’s Jurisdictional Waters) ཞེས་པར་བཅོས་སྒྲིག་བྱས་ཡོད་འདུག

ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་གཞོན་པ་ཧ་རི་སི་ལགས་ཀྱིས་སིང་གྷ་པུར་གྱི་སྐྱོར་སྐྱོད་རིང་ཡུལ་དེའི་སྲིད་འཛིན་ཧ་ལི་མཱ་ཡ་ཁོབ་ (Halimah Yacob) དང་སྲིད་བློན་ལཱི་སེན་ལུང་ (Lee Hsien Loong) དང་ཐུག་འཕྲད་བྱས་ཡོད་ཅིང་། ཕྱོགས་གཉིས་དབར་གོ་ལའི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་དང་། ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་འགའ་ཤས་ཐད་ལ་གྲོས་མཐུན་ཡང་བཞག་ཡོད་འདུག གཞན་ཡང་། སྲིད་འཛིན་གཞོན་པ་ལགས་ཀྱིས་ཡུལ་དེའི་མཚོ་དམག་གི་ལྟེ་གནས་སུ་ཡོད་པའི་ཨ་རིའི་དམག་གྲུའི་རུ་ཁག་ལ་ཐུག་འཕྲད་གནང་སྐབས། དམག་མི་རྣམས་ཀྱིས་ལྷོ་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་ཨ་རིའི་མཐུན་གྲོགས་རྒྱལ་ཁབ་དང་དཔུང་པ་མཉམ་གཤིབ་ཀྱིས་རྒྱ་གར་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོ་དེ་ཉིད་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་དགོས་སྐོར་གསུངས་ཡོད་འདུག

གསར་འགོད་པ། པ་སངས་ཚེ་རིང་།

འབྲེལ་ཡོད་གསར་འགྱུར།

Baumgarten/Getty Images
Mobile App

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་གསར་ཁང་མང་པོར་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་ཀྱིན་འདུག

ཆུ་ཚོད་ ༢ སྔོན་ལ།
Mobile App

སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་བོད་ཀྱི་བདེན་མཐའ་གསལ་ན་བོད་ཀྱིས་རྒྱ་དཀར་ནག་བར་གྱི་ཟམ་པ་ལྟ་བུ་བྱེད་ཐུབ་སྐོར་གསུངས།

ཆུ་ཚོད་ ༣ སྔོན་ལ།
WIN-WIN COOPERATION Chinese President Xi Jinping meets with Nepalese Prime Minister Pushpa Kamal Dahal Prachanda in Hangzhou, capital city of east China’s Zhejiang Province on Saturday, Sept. 23, 2023. XINHUA PHOTO
Mobile App

བལ་ཡུལ་ནང་གི་བོད་མི་ཚོར་སྔར་ལས་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཉེན་འདུག

ཆུ་ཚོད་ ༥ སྔོན་ལ།
Mobile App

སྤྱི་འཐུས་གཅིག་དང་གྲོས་ཚོགས།

ཆུ་ཚོད་ ༡༠ སྔོན་ལ།
གཞི་རིམ་མི་མང་གི་ཞི་འབོད་ལས་འགུལ་གྱི་མཇུག་སྡོམ་མཛད་སྒོ་ཚོགས། ༢༠༢༣།༩།༢༨ བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཀྱི་པར། 
Mobile App

གཞི་རིམ་མི་མང་གི་ཞི་འབོད་ལས་འགུལ་དངོས་སུ་མཇུག་སྒྲིལ་སོང་།

༢༠༢༣/༠༩/༢༨
ཚོགས་དུས་དྲུག་པ་འཕར་འགྱངས་གནང་སོང་། བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཀྱི་པར། ༢༨།༠།༢༠༢༣
Mobile App

གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༦ པ་འཕར་འགྱངས་གནང་བའི་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་སོང་།

༢༠༢༣/༠༩/༢༨

དཔྱད་མཆན་སྤེལ། Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

སྤྱི་ཚོགས་དྲ་གནས།

ཁྱབ་བསྒྲགས།

དྲ་ངོས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཚང་མའི་པར་དབང་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ལ་ཡོད།

གློག་འཕྲིན།

editor@tibettimes.net | office@tibettimes.net

ཁ་པར།

+91-98823-47075 | +91-92189-38041 | +91-81972-44372
No Result
ཆ་ཚང་གཟིགས།
  • གསར་འགྱུར།
    • ༸གོང་ས་མཆོག གསར་འགྱུར།
    • བཙན་བྱོལ།
    • བོད་ནང་།
    • རྒྱལ་སྤྱི།
    • རྒྱ་ནག
    • ༧གོང་ས་མཆོག གསུང་འཕྲིན།
  • རྩོམ་ཡིག།
    • བསམ་ཚུལ།
    • སྒྱུར་རྩོམ།
  • བརྙན་མཛོད།
    • གླེང་མོལ།
    • མེ་ལོང་།
    • ང་ཡི་བཙན་བྱོལ་བ།
    • གངས་ཕྲུག
    • དྲ་བརྙན་གསར་འགྱུར།
  • ཁྱབ་བསྒྲགས།
    • གླ་ཡོད་ཁྱབ་བསྒྲགས།
    • དུས་བབ་ཀྱི་གསལ་བསྒྲགས།
  • པར་མཛོད།
    • ང་ཚོའི་པར།
    • གསང་འགྱུར་པར་རིས།
  • དཔེ་དེབ།
  • རྩོམ་སྒྲིག་པའི་གཏམ།
  • ང་ཚོའི་སྐོར།
    • བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཀྱི་བྱུང་རིམ།
    • རྩ་ཆེའི་གསུང་འཕྲིན་ཁག
    • English
    • Chinese

Welcome Back!

OR

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist