རྒྱ་ནག་གིས་ཐའེ་ཝན་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་ཞེས་མིང་བསྒྱུར་རྒྱུར་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་འདུག

ཐའེ་ཝན་གཞུང་གིས་ཨ་རིར་ཡོད་པའི་ཐའེ་པེ་དཔལ་འབྱོར་དང་རིག་གཞུང་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་ (Taipei Economic and Cultural Representatie Office) ཞེས་པའི་མིང་དེ་ཐའེ་ཝན་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་ (Taiwan Representative Office) ཞེས་པར་བསྒྱུར་འདོད་ཡོད་པའི་སྙན་ཞུ་ཕུལ་ཡོད་འདུག

ཉེ་ཆར་ཐའེ་ཝན་གཞུང་གི་རེ་སྐུལ་བཞིན་ཨ་རིའི་གཞུང་ངོས་ནས་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཤིང་ཊོན་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཐའེ་ཝན་གྱི་ཐའེ་པེ་དཔལ་འབྱོར་དང་རིག་གཞུང་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་ (Taipei Economic and Cultural Representatie Office) ཞེས་པའི་མིང་དེ་ཐའེ་ཝན་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་ (Taiwan Representative Office) ཞེས་པར་བསྒྱུར་འདོད་ཡོད་སྐོར་ཞུས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་བཞིན་པ་དང་བསྟུན། ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཨ་རིའི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གཅིག་གི་སྲིད་ཇུས་ལ་བརྩི་བཀུར་གྱིས་ཐའེ་ཝན་ལ་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་ནས་འབྲེལ་ལམ་འཇོག་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་དགོས་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་འདུག

ཉིན་དེའི་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་སྟེང་རྒྱ་ནག་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་པ་ཀྲའོ་ལི་ཅན་ (Zhao Lijian) ཟེར་བ་དེས། ཐའེ་ཝན་གྱི་གནད་དོན་ནི་ཨ་རྒྱའི་འབྲེལ་ལམ་གྱི་གནད་དོན་གཙོ་བོ་དང་ཚོར་ཤུགས་སྐྱེན་ཤོས་དེ་ཡིན་ལ། རྒྱ་ནག་གཅིག་གི་སྲིད་ཇུས་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱོགས་གཉིས་བར་གྱི་ཕྱི་འབྲེལ་གྱི་རྨང་གཞི་ཆགས་ཡོད། ཨ་རྒྱའི་ཕྱི་འབྲེལ་འཛུགས་སྐབས་ཀྱི་མཉམ་འབྲེལ་བསྒྲགས་གཏམ་ནང་ཨ་རིའི་ངོས་ནས་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཐོག་ནས། ཨ་རིའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཐའེ་ཝན་གྱི་མང་ཚོགས་དང་རིག་གཞུང་དང་། ཚོང་དོན་གྱིས་མཚོན་པའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་འབྲེལ་ལམ་གཞན་ཐོག་མུ་མཐུད་འབྲེལ་ལམ་འཛིན་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཁས་ལེན་བྱས་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་ཉེ་ལམ་སྲིད་འཛིན་བྷའེ་ཌིན་གྱིས་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་ལ་ཁ་པར་བརྒྱུད་འབྲེལ་བ་བྱེད་སྐབས་ཨ་རིར་རྒྱ་ནག་གཅིག་གི་སྲིད་ཇུས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་འདོད་མེད་སྐོར་བཤད་ཡོད། ཅེས་བརྗོད་འདུག འོན་ཀྱང་ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་སྤེལ་བའི་ཁ་པར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་ནང་སྲིད་འཛིན་གཉིས་དབར་དེའི་སྐོར་གླེང་མོལ་བྱུང་བ་གང་དུའང་བཀོད་མེད་པ་རེད།

གཞན་ཡང་མགྲིན་ཚབ་པ་དེས། ད་ལན་གྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཨ་རིའི་གཞུང་ལ་རེ་སྐུལ་ཞུས་ཟིན་པ་དང་། ཨ་རིའི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གཅིག་གི་སྲིད་ཇུས་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཕྱོགས་གཉིས་བར་ཕྱི་འབྲེལ་འཛུགས་སྐབས་ཀྱི་མཉམ་འབྲེལ་བསྒྲགས་གཏམ་གསུམ་ལ་བརྩི་བཀུར་དང་། དངོས་ཡོད་ལག་ལེན་གྱི་སྟེང་ནས་ཐའེ་ཝན་དང་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་ནས་རྣམ་པ་ཅི་རིགས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་བྱེད་མཚམས་འཇོག་རྒྱུ་དང་། ལྷག་ཏུ་ཐའེ་པེ་དཔལ་འབྱོར་དང་རིག་གཞུང་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་ཞེས་པའི་མིང་དེ་ཐའེ་ཝན་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་ཞེས་པར་མི་བསྒྱུར་རྒྱུ་དང་། ཐའེ་ཝན་རང་བཙན་གྱི་ཁ་བྲལ་སྟོབས་ཤུགས་ལ་བརྡ་ལན་ལོག་པ་མི་སྤྲོད་རྒྱུ་སོགས་བཤད་ཡོད་འདུག

ཨ་རིའི་གཞུང་གི་འབྲེལ་ཡོད་ཁུངས་ལྡན་མི་སྣ་སྐོར་ཞིག་གིས་དབྱིན་ཡུལ་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་དཔལ་འབྱོར་དུས་བབ་ (Financial Times) གསར་ཁང་ལ་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་པ་ལྟར་ན། འདས་པའི་ལོ་གཉིས་ནང་ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་སྐྱོན་བརྗོད་སོགས་ལ་མ་འཛེམས་པར། ཐའེ་ཝན་ལ་དངོས་སུ་ཆེས་མཐོའི་སྐུ་ཚབ་འཐུས་མི་མངག་གཏོང་དང་གོ་མཚོན་བཙོང་བ་སོགས་བརྒྱུད། ད་ལྟ་སྲིད་འཛིན་བྷའེ་ཌིན་མཆོག་གིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ཝ་ཤིང་ཊོན་གཞུང་དང་སྲིད་འཛིན་ཆའེ་ཡེན་ཝུན་མཆོག་གིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ཐའེ་པེའི་གཞུང་གི་འབྲེལ་ལམ་དེ་སྔར་བས་ཇེ་བརྟན་དུ་འགྱུར་བཞིན་པའི་སྐབས་དེ། འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༣ པའི་ནང་ཐའེ་ཝན་གཞུང་གིས་ཨ་རིའི་གཞུང་ལ་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མིང་དེར་བསྒྱུར་བཅོས་ཡོང་བའི་རེ་སྐུལ་ཞུས་ཡོད་པ་ལྟར། ཉེ་ལམ་ཨ་རིའི་གཞུང་ངོས་ནས་གནད་དོན་དེ་གཙིགས་ཆེར་བཟུང་སྟེ། ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྲུང་བདེ་འཇགས་ལྷན་ཁང་དང་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བྱེད་ཁྲོད་དུ་མིང་བསྒྱུར་རྒྱུར་མོས་པ་ཡོད་མཁན་མང་པོ་ཡོད་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད། འོན་ཀྱང་མཐའ་མའི་ཐག་གཅོད་ནི་སྲིད་འཛིན་བྷའེ་ཌིན་མཆོག་གི་མཚན་རྟགས་འཁོད་པའི་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཁྱབ་བརྒྱུད་ནས་ཡོང་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད།

ཐའེ་ཝན་གཞུང་གིས་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མིང་བསྒྱུར་བཅོས་ཐད་ད་ལྟ་གང་ཡང་བཤད་མེད་ནའང་། ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་ཐའེ་ཝན་གྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ཇོ་སེབ་ཝུ་ (Joseph Wu) ཡིས། ཨ་རི་དང་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འབྲེལ་ལམ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུ་དེ་ཐའེ་ཝན་གྱི་ཡུན་རིང་གི་དམིགས་ཡུལ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། འབྱུང་འགྱུར་མུ་མཐུད་དམིགས་ཡུལ་དེ་སྒྲུབ་ཐབས་བྱ་ངེས་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་འདུག འོན་ཀྱང་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་དང་འབྲེལ་ལམ་ལེགས་པའི་ཐའེ་ཝན་གྱི་ཁ་གཏད་གོ་མིན་ཏང་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ཇོ་ནི་ཁྲང་ (Johnny Chiang) ཟེར་བ་དེས། ད་ལྟ་དོན་གཅོད་ཀྱི་མིང་བསྒྱུར་བཅོས་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཐའེ་ཝན་དང་ཨ་རི་དབར་གྱི་གནད་དོན་གལ་ཆེ་ཤོས་དེ་མིན་པར། དེ་བས་ཨ་རིར་འགོག་ཁབ་མངག་ཉོ་བྱས་པ་དག་དུས་ཐོག་བསྐུར་དགོས་པའི་རེ་སྐུ་ཞུ་དགོས་སྐོར་བཤད་དེ་དགག་བྱ་ཆེན་པོ་བྱས་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་སྲིད་འཛིན་ཚའེ་ཡེན་ཝུན་གྱི་གཞུང་འཛིན་དམངས་གཙོ་ཡར་ཐོན་ཚོགས་པའི་ (Democratic Progressive Party) མགོ་འཁྲིད་ལིའུ་ཤི་ཧྥང་ (Liu Shih-fang) ཟེར་བ་ཞིག་གིས། དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མིང་དེ་ཐའེ་པེ་ནས་ཐའེ་ཝན་ལ་བསྒྱུར་རྒྱུ་དེ་རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་ལ་ཐེ་ཇུས་བྱས་པ་ཞིག་རྩ་བ་མིན་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་འདུག

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༡ ལོར་རྒྱ་ནག་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ནང་ཞུགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཐའེ་ཝན་ཕྱིར་ཐོན་དགོས་བྱུང་ཡོད་ལ། རྒྱ་ནག་ཕྱོགས་ནས་གནོན་ཤུགས་དང་དགག་བྱ་མི་ཡོང་བའི་ཆེད་དུ། ཐའེ་ཝན་གྱིས་ད་བར་ཨོ་ལིམ་པིག་དང་འཛམ་གླིང་ཚོང་དོན་སྒྲིག་འཛུགས་ (World Trade Organization) གྱིས་མཚོན་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་སྟེང་རྒྱ་ནག་གི་ཐའེ་པེ་ (Chinese Taipei) ཞེས་པའི་མིང་ཐོག་ནས་ཞུགས་ཀྱི་ཡོད་ཅིང་། ཉེ་ལམ་རྒྱ་ནག་གིས་ཡང་དང་བསྐྱར་དུ་ཐའེ་ཝན་གྱི་མཁའ་ལམ་ནང་དམག་དོན་གནམ་གྲུ་བཏང་སྟེ་གླིང་ཕྲན་རྒྱལ་ཁབ་ལ་འཇིགས་སྐུལ་སྔར་བས་ཤུགས་ཆེར་བྱེད་མགོ་བརྩམས་ཡོད་ལ། ལོ་ཤས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་བརྒྱུད་ཐའེ་ཝན་དང་འབྲེལ་བ་གཙང་བཅད་དགོས་པའི་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་མུས་ཡིན་པ་ལྟར། འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༨ པའི་ནང་རྒྱ་ནག་དང་ཕྱི་འབྲེལ་ཡོད་པའི་ཡུ་རོབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ལི་ཐུ་ནི་ཡ་ (Lithuania) ཡིས་རང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ཐའེ་ཝན་ཞེས་པའི་མིང་འཁོད་པའི་ཐའེ་ཝན་གྱི་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་ཤིག་འཛུགས་རྒྱུར་ཆོག་མཆན་སྤྲད་པར་བརྟེན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཡུལ་དེར་ཡོད་པའི་རང་གི་གཞུང་ཚབ་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་ཏུ་ཡོད་པའི་ལི་ཐུ་ནི་ཡའི་གཞུང་ཚབ་ཀྱང་ཕྱིར་འཐེན་དགོས་པའི་གནོན་ཤུགས་སྤྲད་ཡོད་འདུག ད་ལྟའི་ཆར་ཐའེ་ཝན་དང་དངོས་སུ་ཕྱི་འབྲེལ་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༥ མ་གཏོགས་མེད་པ་རེད།

རྒྱ་ནག་དང་ཨ་རིའི་དབར་ཕྱི་འབྲེལ་མ་འཛུགས་གོང་ཨ་རིའི་ནང་ཐའེ་ཝན་གྱི་གཞུང་ཚབ་ཁང་ཡོད་ཀྱང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༩ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡ ཉིན་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་དབར་དངོས་སུ་ཕྱི་འབྲེལ་བཙུགས་པར་བརྟེན། ཐའེ་ཝན་གྱིས་གཞུང་ཚབ་ཁང་སྒོ་བརྒྱབ་སྟེ། དེའི་ཚབ་ཏུ་བྱང་ཨ་རིའི་ལས་དོན་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁང་ (Coordination Council For North America Affairs) ཞེས་པ་དེ་བཙུགས་ཤིང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ལོར་བྷིལ་ཀི་ལི་ཊོན་འཛིན་འཛིན་གྱིས་ལས་ཁུངས་དེའི་མིང་ཐའེ་པེ་དཔལ་འབྱོར་དང་རིག་གཞུང་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་ཞེས་པར་བསྒྱུར་བཅོས་གནང་ཡོད་པ་རེད།

གསར་འགོད་པ། པ་སངས་ཚེ་རིང་།