༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ ནས་ ༡༢ བཅས་ཉིན་གྲངས་གསུམ་རིང་དྲ་ལམ་ཐོག་སྐོང་འཚོག་བྱས་པའི་གླེང་སྟེགས་ ༢༠༠༠ ཡི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་ ༢༥ པའི་ཆེད་བརྙན་ལམ་བརྒྱུད་གསུང་འཕྲིན་སྩལ་གནང་བའི་ནང་གླེང་སྟེགས་དེ་ཉིད་གསར་འཛུགས་གནང་མཁན་གྲས་སུ་ཡོད་པའི་ཅེག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་དམ་པ་སྐུ་ཞབས་ཧ་ཝེལ་མཆོག་གི་འཇིག་རྟེན་ཕན་བདེའི་བསླབ་བྱ་རྣམས་རྒྱུན་སྐྱོང་དགོས་པའི་གསུང་འཕྲིན་སྩལ།
དེ་ཡང་མགོན་པོ་མཆོག་གིས། ཐོག་མར་ངོས་ནས་ཚོགས་འདུ་འདི་ཚོགས་ཐུབ་པར་འཚམས་འདྲི་ཞུ་ཡི་ཡོད། འཚམས་འདྲི་ཞུ་བའི་སྐབས་ངོས་ཀྱི་བློ་ལ་(ཅེག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་)སྲིད་འཛིན་དམ་པ་ཧ་ཝེལ་ (Vaclav Havel) མཆོག་གི་ཞལ་རས་གསལ་ལྷང་ངེར་འཆར་ཡོང་གི་འདུག ཁོང་ནི་མི་ངོ་མཚར་ཅན་ཞིག་རེད། ངེད་གཉིས་ཐུག་འཕྲད་བྱེད་སྐབས་རང་ཤུགས་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་དབར་དམིགས་བསལ་གྱི་ཚོར་བ་ཞིག་འབྱུང་གི་ཡོད། ད་ལྟ་ཁོང་ང་ཚོ་དང་ལྷན་དུ་འཚོ་བཞུགས་མིན་ནའང་། ཁོང་གི་དགོངས་པ་དང་ཆོད་སེམས་མུ་མཐུད་གནས་ཡོད། ཁོང་ལ་བརྩི་བཀུར་དང་དགའ་མོས་གནང་མཁན་གྱི་སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་ཁོང་གི་དགོངས་བཞེད་དང་བྱམས་སྙིང་རྗེ་ཡི་བསམ་པ་དེ་ཉིད་རྒྱུན་སྐྱོང་གནང་རྒྱུའི་འགན་འཁྲི་ཡོད་པ་རེད། འཛམ་གླིང་ལ་དེ་དག་དགོས་མཁོ་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན་འདས་པའི་དུས་ཡུན་ནང་དགེ་རྒན་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བ་དེ་འདྲ་བྱོན་མྱོང་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟ་དགེ་རྒན་ཁོང་ཚོ་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་ནའང་། ཁོང་ཚོའི་བསླབ་བྱ་རྣམས་མུ་མཐུད་གནས་མུས་རེད། དེ་དང་འདྲ་བར་སྲིད་འཛིན་ཧ་ཝེལ་མཆོག་གི་འཇིག་རྟེན་ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱི་བདེ་དོན་ལ་དགོངས་པ་བཞེས་ཕྱོགས་དེ། ད་ལྟའི་དུས་ལའང་ཧ་ཅང་རན་ཞིང་འཚམ་པ་ཡོད། ངོས་རང་ཁོང་གིས་ཡིད་ཆེས་བློ་གཏད་བྱ་ཡུལ་གྱི་གྲོགས་པོ་ཞིག་ཡིན་ལ། ངོས་རང་ལྟ་བུའི་ཁོང་ལ་ཡི་རངས་ཞུ་མཁན་གྱི་མི་ཚང་མས། ཁོང་ཉིད་ཀྱི་བྱམས་སྙིང་རྗེ་དང་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ཁྱབ་ཀྱི་བསླབ་བྱ་དེ་དག་མུ་མཐུད་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུའི་འགན་འཁྲི་བླང་དགོས། ཞེས་གསུངས་འདུག
ཅེག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ཝེག་ལེབ་ཧ་ཝེལ་ལགས་དང་། ཉི་ཧོང་གི་གཞན་ཕན་དགེ་རྩ་སྒྲུབ་མཁན་སྐུ་ཞབས་ཡོ་ཧེ་ས་ས་ཀ་ཝ་ (Yohei Sasakawa)། འཛམ་གླིང་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་མྱོང་མཁན་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་དང་ཆབ་སྲིད་ལས་འགུལ་བ་སྐུ་ཞབས་ཨེ་ལི་ཝི་ཛལ་ (Elie Wiesel) བཅས་གསུམ་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས། ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ལོར་ཅེག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱལ་ས་པེ་རེག་ཏུ་སྐོང་འཚོག་གནང་བའི་གླེང་སྟེགས་ ༢༠༠༠ ཡི་ཚོགས་འདུ་འདི། འདི་ལོར་གཉན་རིམས་ཀྱི་རྐྱེན་པས་དྲ་ལམ་ནས་འཚོགས་ཡོད་ཅིང་། ད་ཐེངས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་གནད་དོན་གཙོ་བོ་དེ་དམངས་གཙོའི་ལམ་ནས་འཛམ་གླིང་བསྐྱར་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་འདུག
དེ་ཡང་ལྷན་ཚོགས་དེའི་གཞུང་འབྲེལ་དྲ་བའི་སྟེང་། ད་ལྟ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་མཇུག་རྫོགས་པའི་དུས་སུ་ཐོན་ལ་ཉེ་བའི་སྐབས་འདིར། འཛམ་གླིང་གི་དམངས་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་འདི་ཇི་ལྟར་ལེགས་སྐྲུན་བྱ་དགོས་སྐོར་དང་། དམངས་གཙོར་མཚོན་ན། ནད་ཡམས་འདི་དཀའ་ངལ་དང་གོ་སྐབས་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་རེད། ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་འདིས་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་དམངས་གཙོ་ལ་དོ་ཕོག་བཏང་ཡོད་པ་སྨྲོས་མེད་ཡིན་ནའང་། ཕྱོགས་གཞན་ནས་འདིས་ང་ཚོར་བློ་སྐྱེད་གསར་པ་དང་། ང་ཚོས་སྔར་གླེང་སློང་བྱས་མ་མྱོང་བའི་གནད་དོན་མང་པོ་ཐེར་འདོན་བྱས་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་དང་། ད་ཐེངས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་སྟེང་གོ་ལ་ཡོངས་ཀྱི་དམངས་གཙོའི་མཉམ་འབྲེལ་དང་། གྲངས་རིག་གི་དུས་སྐབས་འདིར་དམངས་གཙོ་དང་དབང་ཆ་སྒེར་གཅོད་རིང་ལུགས་དབར་གྱི་འགྲན་རྩོད། དེ་བཞིན་མི་སེར་ངོས་ནས་དམངས་གཙོ་བསྐྱར་གསོ་བྱེད་ཐབས་བཅས་ཀྱི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་བྱས་ཡོད་འདུག
ད་ལྟ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་གདེང་འཇོག་མཐོན་པོ་ཡོད་ཅིང་། འདས་པའི་ཚོགས་དུས་རིང་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་གཙོས་འཛམ་གླིང་སྟེང་སྙན་གྲགས་དང་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེ་བའི་དབུ་འཁྲིད་དང་ལས་འགུལ་བ་བཅས་ཀྱིས་མཉམ་ཞུགས་དང་གསུང་བཤད་གནང་མྱོང་བའི་གླེང་སྟེགས་འདི་ཉིད་ཐོག་མར་གསར་འཛུགས་བྱས་པའི་གཞི་རྩའི་ལྟ་གྲུབ་ནི། འཛམ་གླིང་གི་ས་ཕྱོགས་དང་། གླིང་ཕྲན། རིག་གཞུང་དང་ཆོས་ལུགས་འདྲ་མིན་གྱི་ཁོར་ཡུག་ཙམ་དུ་མ་ཟད། མིའི་རིགས་ཀྱི་ཤེས་བྱའི་རིག་ཚན་སྣ་ཚོགས་ནས་ཐོན་པའི་མི་སྣ་སྤྱང་གྲུང་དོད་པོ་རྣམས་ལྷན་འཛོམས་ཀྱིས་སོས་དལ་བག་ཕེབས་ཀྱིས་གླེང་མོལ་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་ཞིང་། དེ་ཡང་གཙོ་བོ་མིའི་རིགས་ལ་འཕྲད་བཞིན་པའི་དཀའ་ངལ་གཙོ་བོ་ཁག་ངོས་འཛིན་དང་། ཆོས་ལུགས་དང་། རིག་གཞུང་། མི་རིགས་བཅས་ཀྱིས་སྐུལ་སློང་བྱས་པའི་རྩོད་རྙོག་ཁག་འགྲིག་འཇགས་ཡོང་ཐབས་བཅས་ལ་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན་འདུག
གསར་འགོད་པ། པ་སངས་ཚེ་རིང་།