བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཐོག་གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་དོན་ཚན་ལྔ་སྤྱི་མོས་གཏན་འབེབས་གནང་སོང་།

དེ་རིང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གསུམ་པའི་ལས་ཉིན་གཉིས་པའི་སྟེང་། བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཐོག་གྲོས་ཆོད་དོན་ཚན་ལྔ་སྤྱི་མོས་ཀྱི་ཐོག་ནས་གཏན་འབེབས་གནང་བ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གཏོར་སྐྱོན་བྱེད་བཞིན་པར་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་མགོ་ཁྲིད་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བརྡ་ལན་སྤྲོད་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་ཞུས་གནང་སོང་།

དེ་རིང་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཐོག་སྤྱི་མོས་གཏན་འབེབས་བྱུང་བའི་གྲོས་ཆོད་ལྔའི་ནང་། ༡) འཛམ་གླིང་སྤྱི་དང་གླིང་ཆེན་ཨེ་ཤེ་ཡའི་ཡུལ་གྲུ་ཁག་གི་སྤྱི་ཚོགས་དང་། དཔལ་འབྱོར། ཁོར་ཡུག་གི་གནས་བབ་སོགས་བརྟན་ལྷིང་ཡོང་ཐབས་སུ་བོད་མཐོ་སྒང་གི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་སླར་གསོ་དང་བོད་མིའི་ཡ་རབས་བཟང་པོའི་གོམས་གཤིས་སུ་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ལ་གཅེས་སྤྲས་བྱེད་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལམ་སྲོལ་བཟང་པོ་ཡོད་པར་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱིས་བརྩི་བཀུར་ཞུ་དགོས་པ་དང་། བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བར་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ཉེས་འཛུགས་བྱེད་མི་ཆོག ༢) བོད་ནང་རི་ཉིལ་དང་། གངས་རུད། ཆུ་ལོག ས་ཡོམ་བརྒྱབ་པ་སོགས་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་རང་བྱུང་གི་གོད་ཆག་འབྱུང་བཞིན་པ་དེ་དག་འགོག་ཐབས་སུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་དང་ཤིང་ནགས་གཅོད་འབྲེག་མཚམས་འཇོག་བྱས་ཏེ་ཤིང་སྣ་འདེབས་འཛུགས་ཀྱིས་ནགས་ཀླུང་བསྐྱར་གསོ་ཐུབ་པ་བྱ་དགོས་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་གིས་རང་སྐྱོན་འགེབས་སྲུང་ཁོ་ནའི་ཆེད་བོད་ནང་དུ་རང་བྱུང་གི་གནོད་འཚེ་ཇི་བྱུང་ཕྱི་བསྒྲགས་རྩ་བ་ནས་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ་དེ་དག་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་བཟོ་དགོས། ༣) རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་དང་། གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་སོགས་མ་བྱས་གོང་ས་གནས་བོད་མིའི་འཚོ་ཐབས་དང་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་མིན་གྱི་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ཏེ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་བཟོ་དགོས་པ་མ་ཟད། གཏེར་རྫས་དང་བཟོ་གྲྭའི་སྙིགས་རོ་གང་བྱུང་དུ་གཡུག་མི་ཆོག་པའི་དམ་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས། ༤) བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྤྱིའི་གལ་འགངས་དང་ཁྱད་པར་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གིས་འཛམ་གླིང་སྤྱིའི་ཚ་དྲོད་དང་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཇི་ལྟར་བཟོ་མིན་ཐད་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྡེ་ཚན་ཁག་ནས་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་ཞིབ་འཇུག་གི་སྙན་ཐོ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁོར་ཡུག་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་འདོན་ཐབས་སུ་གཞུང་མང་གཉིས་ནས་ཞུ་གཏུགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་རྒྱུ། ༥) རྒྱལ་སྤྱིའི་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པས་བོད་མཐོ་སྒང་ཁོར་ཡུག་གི་གལ་ཆེའི་གནད་དོན་ངོས་འཛིན་ཐོག་ཁོར་ཡུག་དང་འབྲེལ་བའི་ཚོགས་འདུ་ནམ་ཚོགས་ལ་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྐོར་གླེང་སློང་དང་སྲུང་སྐྱོབ་དགོས་པའི་ཐག་གཅོད་ཡོང་ཐབས་བྱ་དགོས་པ་བཅས་ཡིན་པ་རེད་འདུག

བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་གིས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ལོའི་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་ས་ཁུལ་མང་པོ་ཞིག་ཏུ་ཡུལ་སྐོར་སྤྱི་གླིང་ཟེར་བ་ཞིག་བཙུགས་ནས་བོད་རིགས་རོང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ལ་དབང་བའི་ས་ཆ་བཙན་གྱིས་ཕྲོགས་ཏེ། བོད་ནང་གི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ཡུལ་སྐོར་ས་ཚིགས་བཙུགས་པ་དང་། རང་བྱུང་གཏེར་ཁ་སོགས་སྔོག་འདོན་བྱས་ནས་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གཏོར་བཤིག་གཏོང་མུས་ཡིན་སྟབས། རྒྱལ་སྤྱིའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་གཙོས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ལ་གཟིགས་ཞིབ་གནང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་ཡོད་པ་དང་།  དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཐོག་གི་གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་གཞི་གྲོས་འཆར་གྱི་ཡིག་ཆའི་སྔོན་གླེང་དུ། འཛམ་གླིང་ཡང་རྩེ་བོད་ཁ་བ་གངས་ཅན་ནི་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ནས་མཐོ་ཚད་མི་ཊར་ ༤༠༠༠ ཙམ་གྱི་སར་ཆགས་ཡོད་པས་འཛམ་གླིང་ནང་གི་ཆེས་མཐོ་བའི་ས་བབ་རྒྱ་ཁྱོན་ཆེ་ཤོས་དེ་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་ས་ཁྱོན་གྲུ་བཞི་མ་ཀི་ལོ་མི་ཊར་ ༡༠༥༠༠༠ ཐོག་འཁྱགས་རོམ་གྲངས་ ༤༦༠༠༠ གིས་ཁེངས་པའི་འཛམ་གླིང་ནང་གི་དྭངས་ཤིང་གཙང་བའི་ཆུའི་འབྱུང་ཁུངས་ཆེ་ཤོས་དང་། ལྷོ་སྣེ་དང་བྱང་སྣེ་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཁྱག་མཛོད་ཆེ་ཤོས་གསུམ་པ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པར་བརྟེན། དེང་གི་ཆར་བོད་ལ་གོ་ལའི་སྣེ་མོ་གསུམ་པ་ཞེས་འབོད་བཞིན་ཡོད། བོད་མཐོ་སྒང་གི་འཁྱགས་རོམ་ནས་རྒྱུགས་བཞིན་པའི་ཆུ་བོ་ལྟ་བུར་མཚོན་ན། གླང་ཆེན་ཁ་འབབ་དང་། རྟ་མཆོག་ཁ་འབབ། རྨ་བྱ་ཁ་འབབ། སེངྒེ་ཁ་འབབ། འབྲི་ཆུ། རྨ་ཆུ། རྫ་ཆུ། རྒྱལ་མོ་རྔུལ་ཆུ་སོགས་ཀྱི་ཆུ་མགོ་བོད་ནང་དུ་ཡོད་ལ། འཛམ་གླིང་ནང་གི་མི་འབོར་མང་ཤོས་ཡོད་པའི་ཨེ་ཤེ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་རྒྱ་གར་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་དང་། པ་ཀི་སི་ཐུནུ། བུལ་ཡུ།  བྷང་ལ་དྷེ་ཤི། བྷར་མ། ཐའེ་ལེནཌ། ལའོ་སི། ཀམ་བྷོ་ཌི་ཡ། ཝེ་ཏི་ནམ་བཅས་འཛམ་གླིང་ནང་གི་མི་འབོར་དུང་ཕྱུར་མང་པོའི་འཚོ་གནས་དང་དཔལ་འབྱོར་གནས་བབ་སོགས་ཀྱི་ཆུ་ཡི་དགོས་མཁོ་སྐོང་མཁན་ནི་བོད་ནས་བཞུར་བའི་ཨེ་ཤེ་ཡའི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། ཅེས་འཁོད་ཡོད་འདུག

ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༩ ལོར་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གིས་བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་དང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ས་ཡོངས་རྫོགས་བཙན་བཟུང་བྱས་པ་ནས་བཟུང་བོད་མི་རིགས་རིག་གཞུང་དང་བཅས་པ་རྩ་བརླག་ཏུ་གཏོང་ཆེད་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཟེར་བ་སོགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་རབས་དང་རིམ་པ་ལག་བསྟར་བྱས་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། ལོ་རབས་བདུན་ཅུ་པ་ནས་བཟུང་བོད་ནང་ཤིང་ནགས་གཅོད་འབྲེག་དང་། གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན། གཙང་ཆུ་བཀག་སྐྱིལ་སོགས་ཁྲིམས་མེད་ལུགས་མེད་ངང་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ལ་གཏོར་བཅོམ་ཚད་ལས་བརྒལ་བ་བཏང་བ་མ་ཟད། ལམ་ཆེན་དང༌། ལྕགས་ལམ། གནམ་ཐང་གསར་སྐྲུན་སོགས་ལ་ཁག་དཀྲིས་ཏེ་ཁོར་ཡུག་ལ་དོ་ཕོག་འགྲོ་བའི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་ཚད་ལས་བརྒལ་བ་བྱས་ཡོད་པར་བརྟེན། བོད་ནང་ནད་ཡམས་དང་མུ་གེ། ས་རུད། ཆུ་ལོག ས་ཡོམ་བརྒྱབ་པ་སོགས་རང་བྱུང་གི་གནོད་འཚེའི་གོད་ཆག་སྔར་བྱུང་མྱོང་མེད་པ་ཡང་ཡང་ཐོན་བཞིན་ཡོད་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། བོད་མཐོ་སྒང་གི་གནམ་གཤིས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་ནས། རྒྱ་གར་དང་རྒྱ་ནག་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཤར་ཨེ་ཤེ་ཡའི་ཡུལ་གྲུ་ཁག་གི་ཆར་དུས་ལའང་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཏེ་ཆར་ཞོད་མང་ཉུང་དོ་སྙོམ་མེད་པའི་རང་བྱུང་གི་གོད་ཆག་ཡང་ཡང་ཐོན་བཞིན་ཡོད། ཅེས་འཁོད་ཡོད་པ་རེད།

གསར་འགོད་པ། པ་སངས་ཚེ་རིང་དང་དཔལ་ལྡན།