རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གནས་ཆེན་གངས་རིན་པོ་ཆེའི་གནས་མཇལ་བ་ཚོར་བསྐྱར་དུ་སྒོ་ཕྱེ་ཡོད་ཀྱང་རྩྭ་སར་གུན་གསབ་ཀྱི་མིང་ཐོག་ནས་སྒོར་མོ་ཞིག་ལེན་གྱི་ཡོད་པ་དེ་ལྡབ་འགྱུར་གྱིས་སྤར་ཡོད་པ་མ་ཟད་སྒྲིག་གཞི་གསར་པ་བཟོས་ཏེ་སྔར་ལས་དམ་དྲག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་འདུག
ཉེ་སྔོན་ནས་བཟུང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གནས་ཆེན་གངས་རིན་པོ་ཆེར་གནས་མཇལ་བསྐྱར་དུ་སྒོ་ཕྱེ་ཡོད་ཀྱང་། གནས་མཇལ་གྱི་རིན་གོང་སྤྱི་ཡོངས་ནས་ལྡབ་འགྱུར་གྱིས་འཕར་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་གྱི་གནས་མཇལ་བར་རིན་གོང་མཐོ་པོ་བཟོས་ཏེ་དམིགས་བསལ་གྱིས་དམ་དྲག་དང་ལྟ་སྲུང་བྱེད་བཞིན་འདུག་ལ། དེ་སྔོན་གནས་མཇལ་བའི་ལག་གཡོག་བ་ཚོར་རྩྭ་སར་གུན་གསབ་ (grass damage charge) ཟེར་བའི་མིང་ཐོག་ནས་ཨ་སྒོར་ ༡༠༠ རེ་ལེན་གྱི་ཡོད་ཀྱང་། ཉེ་ལམ་ནས་ཨ་སྒོར་ ༣༠༠ ལ་འཕར་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཡུལ་སྐོར་སྣེ་ཤན་པའི་ཉིན་གྲངས་བཅོ་ལྔའི་མཐོང་མཆན་གཅིག་པུར་ཧིན་སྒོར་ ༡༣༠༠༠ སྤྲད་དགོས་པས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ དང་བསྡུར་ན་ཧིན་སྒོར་ ༨༨༠༠ འཕར་ཡོད་འདུག སྤྱིར་ལོ་རེའི་ཕྱི་ཟླ་ ༤ ནས་ ༡༠ བར་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་སོགས་ནས་ཧིན་རྡུ་དང་ནང་པ་གཙོ་བོར་གྱུར་བའི་གནས་མཇལ་བ་དང་ཡུལ་སྐོར་བ་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཡོང་གི་ཡོད་ཅིང་། ཕྱི་ཟླ་ ༦ པའི་ཟླ་མཇུག་ནས་ ༩ བའི་ཟླ་མགོ་བར་གནས་མཇལ་བ་ཆེས་མང་དུས་ཡིན་འདུག
དེའི་ཐད་བལ་ཡུལ་གྱི་ཡུལ་སྐོར་སྣེ་ཤན་པའི་འགན་འཛིན་བྷ་སུ་ཨ་དྷི་ཀཱར་ (Basu Adhikar) ལགས་ཀྱིས། ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བཟོས་པའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་རིང་པོ་དེ་མཐོང་དུས། རྒྱ་གར་བ་དང་བལ་པོའི་གནས་སྐོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་རང་དབང་མེད་པར་དངན་པ་ཤོར་ཡོད་ཅིང་། ཡུལ་སྐོར་བའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་གསར་པ་ལྟར། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ལྟ་སྲུང་བ་སོགས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་ནས་གངས་རིན་པོ་ཆེར་གནས་མཇལ་དུ་ཡོང་བའི་མཇལ་བ་མང་པོ་ཞིག་ལ་དམ་དྲག་བྱེད་དུས། ང་ཚོ་ལའང་བྱེད་ཐབས་གང་ཡང་མེད་པར་ཅི་བྱ་གཏོལ་མེད་དུ་གྱུར་སོང་། ཞེས་བརྗོད་འདུག
ཀ་ཐི་མན་ཌུ་ཆ་འཕྲིན་ (Kathmandu post) གསར་ཁང་གི་གནས་ཚུལ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ཐག་གཅོད་བཞིན་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ནས་ཡོང་བའི་མཇལ་བ་ལས་རྒྱ་གར་གྱི་གནས་མཇལ་བར་རིན་གོང་ཆེ་བ་ལེན་གྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་གྱི་གནས་མཇལ་བའི་སྡེ་ཚན་གཅིག་གི་ཁྲོད་དུ་མི་གྲངས་ ༥ ཡོད་ཚེ། མི་གྲངས་ ༤ ངེས་པར་དུ་ལྡི་ལི་གཞུང་ཚབ་ཁང་དུ་ཡོང་དགོས་པ་དང་། ཁོང་ཚོས་བལ་ཡུལ་བརྒྱུད་གངས་རིན་པོ་ཆེར་གནས་སྐོར་དུ་འགྲོ་སྐབས་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་སྡང་ཟུག་ཆེན་པོས་ལྟ་སྲུང་ནན་མོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་སོགས་བཀོད་འདུག
བལ་ཡུལ་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡུལ་སྐོར་བ་སོགས་ཀྱི་འགྲུལ་བཞུད་བརྒྱུད། བལ་ཡུལ་གྱི་ཡུལ་སྐོར་བའི་ཚོང་ལམ་སྔར་ལས་དར་རྒྱས་ཡོང་བའི་རེ་བ་བཅངས་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཡུལ་སྐོར་གནས་མཇལ་གྱི་རིན་གོང་སྤར་བ་དེས། བལ་ཡུལ་ནང་དུའང་ཡུལ་སྐོར་བ་ཇེ་ཉུང་དུ་གྱུར་ཉེན་ཡོད་པའི་སེམས་འཚབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་འདུག
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོར་བལ་ཡུལ་བརྒྱུད་གངས་རིན་པོ་ཆེར་མཇལ་སྐོར་དུ་འགྲོ་མཁན་མི་གྲངས་ ༢༠༠༠༠ ལྷག་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོར་མི་གྲངས་ ༣༠༠༠༠ ལྷག་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་ཝུའུ་ཧན་ནས་འཛམ་གླིང་ཡུལ་ལུང་གང་སར་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་འགོས་ཁྱབ་ཏུ་ཕྱིན་པར་བརྟེན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ཟླ ༡ ནས་འདས་པའི་ལོ་གསུམ་ལྷག་རིང་གནས་མཇལ་བ་བཀག་ཡོད་སྟབས། བལ་ཡུལ་ནང་གི་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པའི་ལས་ཁུངས་ཁག་ལ་བལ་སྒོར་ས་ཡ་མང་པོའི་གྱོང་གུད་ཐེབས་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། དཔལ་ལྡན།