དགེ་བཤེས་བློ་བཟང་ཡར་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་རཀཿར་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གསུང་རྩོམ་ཁྲོད་དམིགས་བསལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ནི་བཀའ་འགྱུར་དང་བསྟན་འགྱུར་ནང་ཡོད་པའི་ཚིག་མི་མང་དཀྱུས་མར་གོ་བདེ་བོ་བཟོས་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
དེ་རིང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༨ ཉིན་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༡༠ པའི་ཐོག་དྷ་ས་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་ཚོགས་ཁང་དུ། བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་དང་རཀཿར་བཀྲས་མཐོང་ཁྱིམ་ཚང་ཐུན་མོང་གི་གོ་སྒྲིག་འོག རཀཿར་ཐུབ་བསྟན་ཆོས་དར་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་སྒྲིག་པོད་བཅུ་བདུན་འགྲེམས་སྤེལ་གྱི་མཛད་སྒོ་ཞིག་འཚོགས་སོང་། མཛད་སྒོའི་ཐོག་བཀའ་ཟུར་བཀྲས་མཐོང་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ་ལགས་དང་། བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་འགན་འཛིན་དགེ་བཤེས་ལྷག་རྡོར་ལགས། སྤྱི་ཟུར་བཀྲས་མཐོང་དབང་པོ་ལགས། དེ་བཞིན་གཞུང་དང་གཞུང་ཁོངས་མིན་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ། ཉམས་ཞིབ་པ། དྷ་ས་ཁུལ་གྱི་མི་མང་བཅས་འཛོམས་འདུག
རཀཿར་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་སྒྲིག་གི་གལ་གནད་སྐོར་ལ་གསུང་རྩོམ་རྩོམ་སྒྲིག་པ་དགེ་བཤེས་བློ་བཟང་ཡར་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་འདི་གའི་གསར་འགོད་པར། རཀཿར་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནི་མཁས་པ་ཆེན་པོ་རེད། ཁོང་གི་གསུང་རྩོམ་ཁྲོད་ནས་ང་ཚོར་བསླབ་བྱ་ལེན་རྒྱུ་མང་པོ་ཡོད་རེད། རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་སྐད་ཡིག་མང་པོར་མཁས་པ་རེད། དམིགས་བསལ་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ལ་མཁས་པ་རེད། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་སྐོར་བཤད་དུས་ཆེ་ས་ཆུང་ས་གང་གི་ཐོག་ནས་ཀྱང་ཁོང་ནི་ཤ་ཚ་ཡོད་མཁན་ཞིག་རེད། དཔེར་ན་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་ཞིག་གི་སྐབས་སུ་༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་བཀའ་ཞིག་གནང་ཡོད་ཅིང་། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དེ་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་ཆེད་དུ་རཀཿར་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་སྐུ་ལས་མང་པོ་བསྐྱོན་འདུག རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གསུང་རྩོམ་ཁྲོད་དམིགས་བསལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ནི་བཀའ་འགྱུར་དང་བསྟན་འགྱུར་ནང་ཡོད་པའི་ཚིག་དག་མི་མང་དཀྱུས་མར་གོ་བདེ་བོ་བཟོས་ཡོད། ཁོང་ནི་དུས་རབས་གསར་རྙིང་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་མཐུད་པ་དང་། བོད་པ་རྣམས་རྒྱ་གར་ནང་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་རྗེས་སྐུ་ལས་བསྐྱོན་གནང་མཁན་ཞིག་རེད། རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་སྒྲིག་སྐབས་སུ་དཀའ་ངལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ནི་ཁོང་གི་ཤེས་ཚད་མཐོ་དྲགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས། ང་ཚོས་ཚིག་གི་ནང་དོན་ཧ་མ་གོ་བའི་གནས་སྟངས་དེ་འདྲ་ཡོང་གི་འདུག ཅེས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བྱུང་།
ཐེངས་འདིའི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་སྒྲིག་སྐོར་ལ་བཀྲས་མཐོང་དབང་པོས་འདི་གའི་གསར་འགོད་པར། པཱ་ལགས་ཀྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་སྒྲིག་བྱེད་པར་སོ་སོའི་ནུས་པས་ཏག་ཏག་འདང་གི་མི་འདུག ཕྱག་རོགས་གནང་མཁན་རྣམས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ལ་བརྟེན་ནས། རང་ཉིད་ཀྱི་རྡོག་འཁྲིས་ཆེན་པོ་ཤིག་ཕབ་ཐུབ་སོང་བསམ་པའི་ཚོར་བ་ཞིག་བྱུང་། ངའི་པཱ་ལགས་ནི་སུད་སིའི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཞིག་རེད། ཉིན་མོའི་ལས་ཀ་ཚར་བ་དང་དགོང་མོའི་དུས་ཚོད་སྟོང་བའི་ནང་རྩོམ་འབྲི་གནང་ཡོད། དེ་ནི་བོད་པའི་རིག་གཞུང་ནང་དུ་འཐིམས་པའི་དགའ་ཚོར་མེད་ཚེ་ལས་ཀ་བྱེད་མི་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད། དེ་ཡང་སེམས་ཤུགས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བསམ་བློ་གཅིག་པུ་མ་རེད། ཁོང་དབྱིངས་ནང་དུ་ཞུགས་ཏེ་ཕྱག་ལས་གནང་ཐུབ་མཁན་ཞིག་ཡིན། དེང་སྐབས་མི་སུ་ཞིག་གིས་བལྟས་ཀྱང་ངོས་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། པཱ་ལགས་ཀྱི་དགོངས་པ་བཞེས་སྟངས་ཧ་ཅང་སྣང་བ་སྤྲོ་བོ་ཡོད་པ་རེད། ཕྱག་ལས་ག་རེ་གནང་ཡང་སྤུས་དག་པོ་གནང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་གཞས་དང་ཞབས་བྲོ། སྙན་ངག་སོགས་ལ་ཐུགས་སྣང་མང་པོ་ཡོད། པཱ་ལགས་ཀྱི་གསུང་རྩོམ་ཁྲོད་ནས་བོད་པའི་མི་ཚེ་སྐྱེལ་སྟངས་ཟེར་བ་འདི་འདྲ་ཞིག་མིན་འགྲོ་བསམ་པའི་དྲི་བ་སློང་ཐུབ་ན་འགྲིག་གི་འདུག ཅེས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བྱུང་།
མ་འོངས་བར་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གསུང་རྩོམ་འགྲེམས་སྤེལ་སྐོར་ལ་ཁོང་གིས། ཐེངས་རྗེས་མར་གསུང་རྩོམ་ཁྲོད་རྨི་ལམ་ནང་དུ་གཡག་ཅིག་དང་བགྲོ་གླེང་བྱས་པའི་སྒྲུང་སྙན་པོ་ཞིག་དང་། ཉེ་ལམ་ལག་སོན་བྱུང་བའི་སྐྱབས་རྗེ་ཁྲི་བྱང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་རྣམ་ཐར་ཞིག དེ་བཞིན་ཚིགས་བཅད་དང་ཞལ་ཤོབ་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཕྱག་བྲིས་གནང་བ་དེ་འདྲ་ཁག་ཅིག་ཡོད། ཕྱོགས་སྒྲིག་བྱ་ཐུབ་ཚེ་དཔེ་དེབ་གསུམ་ཙམ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། དེ་དག་པར་སྐྲུན་བྱེད་ཐུབ་པའི་རེ་བ་ཡོད། ཅེས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བྱུང་།
རཀཿར་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་སྒྲིག་གི་གལ་གནད་སྐོར་ལ་བཀྲས་མཐོང་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ་ལགས་ཀྱིས་གསར་འགོད་པར། རཀཿར་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་བོ་དེ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བ་ཆགས་ཡོད། ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ཐོག་ཐུགས་སྣང་ཆེན་པོ་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཡིག་ཐོག་ཏུ་གསུང་རྩོམ་མང་པོ་འཁོད་གནང་ཡོད། གསུང་རྩོམ་དེ་དག་ང་ཚོའི་སྤྱི་པའི་ནོར་བུ་ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད། དུས་ཚོད་དང་བསྟུན་ནས་ང་ཚོའི་མི་རབས་འགྱུར་བ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། ཁོང་གི་གསུང་རྩོམ་ལ་ང་ཚོས་དོ་སྣང་བྱ་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གསུང་རྩོམ་ཁྲོད་དུ་ང་ཚོ་བོད་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་མི་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་ཡོད་པས། དོ་སྣང་བྱས་ཚེ་ཧ་ཅང་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག བོད་ཀྱི་མཁས་པ་མང་པོ་ཡོད་པའི་ནང་ནས་རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པའི་སྐབས་ནས་ད་ལྟའི་དུས་ཚོད་བར་དུ་ཉམས་མྱོང་དང་གཟིགས་རྒྱ་འདྲ་མིན་ཐོག་ནས་བཀའ་རྩོམ་གནང་བ་དཀོན་པོ་འདུག འདི་ནི་བོད་སྤྱི་པར་ཕན་ཐོགས་པའི་རིན་ཐང་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད། ཅེས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བྱུང་།
སྐབས་དེར་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་དགེ་བཤེས་ལྷ་རྡོར་ལགས་ཀྱིས། ལས་གཞི་གང་ཞིག་ཡིན་ཡང་མི་མང་པོས་མཉམ་ལས་ལ་བརྟེན་ནས་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་ཀྱི་ཡོད་ཅིང་། རཀཿར་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གསུང་རྩོམ་པར་སྐྲུན་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་དང་པོ་ང་ཚོར་གནང་བ་རེད། གསུང་རྩོམ་ཁྲོད་དུ་ཡིག་ཉོག་མང་པོ་ཆགས་ཡོད་ཀྱང་། སྟབས་ཡག་ནས་ང་ཚོས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཐུབ་པ་རེད། དེ་མིན་གསུང་རྩོམ་ཆ་ཚང་བརླག་འགྲོ་བ་རེད། དེ་ནི་ང་ཚོས་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་འདུག བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་གཞུང་ཁོངས་མིན་པའི་ལས་ཁུངས་གང་ཡིན་ཡང་། ཐོག་མར་ཡིག་ཆ་བརྩམས་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་དང་། རྗེས་སུ་ཡིག་ཆ་ཉར་ཚགས་བྱེད་མ་ཐུབ་པར་འཕྲོ་བརླག་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་དེང་སྐབས་གློག་ཀླད་བེད་སྤྱོད་གཏོང་མི་ཤེས་པར་ཡིག་ཆ་བརླག་བཞིན་ཡོད། མཁས་པའི་ཡིག་ཆ་དེ་དག་གཟབ་ནན་གྱིས་ཉར་ཚགས་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ཅེས་སོགས་གསུངས་སོང་།
རཀཿར་རིན་པོ་ཆེ་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༢༥ ལོར་སྡེ་དགེའི་སྤྱི་ཁྱབ་བཀྲས་མཐོང་འགྱུར་མེད་རྒྱ་མཚོ་དང་། ཡུམ་སྒྲོལ་མ་ཚེ་རིང་ན་རོང་བདེ་སྐྱིད་གླིང་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་འཁྲུངས། ཁོང་དགུང་ལོ་གཉིས་ལ་སོན་སྐབས་དཔའ་ཤོད་དགོན་པའི་རཀཿར་སྐུ་ཕྲེང་དྲུག་པར་ངོས་འཛིན་བྱས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༦ ནས་ ༡༩༦༠ བར་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་བོད་སྐད་སྡེ་ཚན་དུ་ཞབས་ཕྱི་བསྒྲུབས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ལོར་༧གོང་ས་མཆོག་ནས་བོད་ཀྱི་དྭ་ཕྲུག་དང་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་ཕྲུ་གུའི་ཚོགས་པ་ཞིག་ལ་ལྟ་སྐྱོང་བྱེད་ཆེད་སུད་སི་ལ་མངགས། ཁོང་ནི་མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་སློབ་མ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་རྙིང་པ་དང་། དེང་རབས་རྩོམ་རིག ནང་པའི་ལྟ་གྲུབ་བཅས་ལ་རྒྱུན་དུ་སློབ་སྦྱོང་གནང་མཁན་ཡིན་ལ། གཞན་ཡང་དཔེ་དེབ་དང་རི་མོ། བསྟན་བཅོས་མང་པོ་བརྩམས་ནས་བོད་ཕྱི་ནང་གང་སར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད།
ཐེངས་འདིའི་རཀཿར་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་སྒྲིག་ནང་། སྟོན་པའི་རྣམ་ཐར་དང་། བཀྲས་མཐོང་བའི་མི་རྒྱུད། གསེར་ཀོང་རྡོ་རྗེ་འཆང་སོགས་ཀྱི་རྣམ་ཐར། དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས། རཱ་མཱ་ཡ་ཎའི་རྟོགས་བརྗོད། རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོའི་ཁ་སྐོང་། ལོ་རྒྱུས་ཕྱོགས་བཏུས་ཀྱི་སྟོད་ཆ་དང་སྨད་ཆ་། ཆབ་ཤོག་གཅེས་བཏུས། གནས་བརྒྱད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་དང་ནག་མོ་ཁོལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་སོགས། སྙན་རྩོམ་ཕྱོགས་བཏུས་སྟོད་ཆ་དང་སྨད་ཆ། རྟོགས་བརྗོད་ཕྱོགས་བཏུས། སྒྲུང་གཏམ་ཕྱོགས་བཏུས། དཔེ་ཆོས་རིན་ཆེན་སྤུངས་པའི་བརྡ་དཀྲོལ། ཤོག་དཔང་ཞལ་ལུང་མེ་ལོང་རྣམ་བཤད། སྐད་ཡིག་སྐོར་གྱི་བསམ་ཚུལ་བཅས་པོད་བཅུ་བདུན་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། བྱམས་པ་ཚེ་རིང་།
