ཆིན་ཧྲན། ཚེ་རིང་རྒྱལ་གྱིས་བསྒྱུར།
ཉེ་སྔོན་ཕྱི་ཟླ་ ༡ པོའི་ཚེས་ ༨ ཉིན། ཧའོ་ཅིན་ཐའོ་གཙོས་པའི་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཆབ་སྲིད་ལྷན་ཁང་གིས་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་ཚོགས་འདུ་ཞིག་ཚོགས་ཡོད་པ་དང་། ” བོད་ཀྱི་ཐོལ་བརྒལ་རང་བཞིན་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་དང་ཡུན་རིང་བདེ་འཁོད་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ” ཞེས་པ་གཙིགས་ཆེན་དུ་བཟུང་སྟེ་རྣམ་པ་གསར་བའི་འོག་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ཡོད་པའི་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་ཁག་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་རྒྱ་ཡིག་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་བརྒྱུད་འགོད་བྱས་འདུག དེ་དག་ཞིབ་ཀློག་བྱས་རྗེས་ང་ལ་བོད་ཀྱི་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་སྲིད་ཇུས་ལ་ལེགས་བཅོས་འགྱུར་ལྡོག་གཏོང་བའི་ཚིག་དོན་གསར་བ་རྐང་གཅིག་ཀྱང་མེད་པའི་ཚོར་སྣང་བྱུང་། ཚོགས་འདུ་དེ་ལ་བོད་ཀྱི་ཐོལ་བརྒལ་རང་བཞིན་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་ཟེར་རྒྱུ་ལས། རྣམ་པ་གསར་བའི་སྒོ་ནས་སྔར་ལས་ལྷག་པར་བོད་ལ་གཏོར་བཅོམ་དབང་བསྒྱུར་བྱེད་པའི་ལྐོག་ཇུས་གླེང་གཞི་ཅེས་བརྗོད་ན་འོས།
ཁོ་ཚོས་བརྗོད་ཀྱིན་པའི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཟེར་བ་དེ་རྫུན་གཏམ་ཤ་སྟག་རེད། དོན་དངོས་ཀྱིས་རྒྱུན་རིང་དབང་སྒྱུར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ། དྲག་རྡུང་། རྩ་གཏོར་ཉམས་དམས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་དེ་རེད། ལས་དོན་ཚོགས་འདུ་དེ་ནི་ ༢༠༡༠ ལོའི་ཟླ་དང་པོའི་ཟླ་འགོར་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་པའི་ཆེས་མཐོའི་ཐབས་ཇུས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ད་ལོར་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་ཐད་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་ཤིག་རེད། བོད་ལ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་དྲག་སྤྱོད་པས་བཙན་འཛུལ་དབང་བསྒྱུར་བྱས་ཏེ་ལོ་ངོ་ ༦༠ འདས་ཟིན་པ་རེད། ད་ལྟའི་བར་གྱི་དབང་བསྒྱུར་གྱི་དུས་ཡུན་རིང་མོའི་ཁྲོད་བོད་བརྟན་ལྷིང་བྱུང་སོང་ངམ། འདས་པའི་ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུའི་རིང་དུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་མི་རིགས་དྲག་གནོན་སྲིད་ཇུས་མཁྲེགས་འཛིན་གྱིས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སྟེང་ལ་ནག་ཉེས་ཅན་གྱི་ལས་དོན་རབ་དང་རིམ་པར་སྤེལ་ཡོད། ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུའི་རིང་ལ་བོད་རིགས་མི་མང་ག་ཚོད་ཅིག་རང་ཡུལ་དང་ཁ་བྲལ་ཏེ་གཞན་ཡུལ་དུ་བྲོས་བྱོལ་ལ་འགྲོ་དགོས་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། བོད་མི་ག་ཚོད་ཅིག་དམར་གསོད་དང་བཙོན་འཇུག་བཀག་ཉར་བྱས་ཡོད། ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུའི་རིང་ལ་བོད་མི་རིགས་ཀྱིས་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ཀྱིས་རྒྱ་དམར་གཞུང་གི་སྲིད་ཇུས་ལ་ངོ་རྒོལ་རིམ་པར་སྤེལ་ཡོད་ལ། ཁོ་ཚོའི་ཡ་ང་བའི་གནས་སྟངས་དེས་འཛམ་གླིང་མི་དམངས་ལ་ཡིད་འགུལ་ཐེབས་ཏེ་རྒྱ་དམར་གཞུང་ལ་ཡི་མ་རངས་པའི་རྣམ་པ་ཤུགས་ཆེར་བསྟན་ཡོད་ནའང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་མཚམས་འཇོག་བྱེད་མྱོང་ཡོད་དམ། བརྟན་ལྷིང་ཟེར་བ་ཞིག་ཇི་ལྟར་ཡོང་དགོས་པ་རེད། རྒྱ་དམར་གཞུང་གི་དབང་བསྒྱུར་འོག་ཏུ་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་འདིར་བརྟན་ལྷིང་ཟེར་བ་ཞིག་དུས་གཏན་དུ་ཡོང་མྱོང་མེད།
འདས་པའི་ལོ་དྲུག་ཅུའི་རིང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཐད་ནས་བོད་མི་རིགས་ལ་རོགས་སྐྱོར་ཕྲན་བུ་བྱས་ཡོད་ནའང་། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐོག་ནས་སྔར་ལས་ལྷག་པར་དྲག་གནོན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད་པར་བརྟེན། བོད་མི་རིགས་ཀྱིས་དུས་ནམ་ཡང་རྒྱ་དམར་དྲག་པོའི་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་མཚམས་འཇོག་བྱས་མྱོང་མེད།
བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱིས་དད་མོས་བྱེད་པའི་ཆོས་ལུགས་རེད། དད་འདུན་ལྷག་བསམ་ཅན་གྱི་བོད་མི་རིགས་ནི་རྒྱ་གཞུང་གི་དབང་སྒྱུར་འོག་གི་མི་རིགས་གཞན་དག་དང་བསྡུར་ན་བྱམས་བརྩེ་ལྡན་ལ་གཞུང་དྲང་བབ་ཆགས་ཡོད། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་པས་ ༡༩༥༡ ལོར་བོད་ལ་ཞི་བའི་གྲོས་ཆོད་དོན་ཚན་ ༡༧ ཟེར་བ་བཞག་རྗེས། དུས་ཡུན་རིང་པོ་མ་འགོར་པར་མར་ལེ་རིང་ལུགས་ཀྱི་བསམ་བློ་ཁྱབ་སྤེལ་གྱི་མགོ་བརྩམས་ཏེ། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལུས་འགུལ་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་ཏེ་བོད་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་དམར་ཤོག་པར་བསྒྱུར་རྒྱུའི་རེ་ངན་བཅངས་པ་རེད།
རྒྱ་དམར་གཞུང་གིས་བོད་དུ་ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུར་དབང་བསྒྱུར་བྱས་པའི་རིང་། རྒྱ་རིགས་ཕོན་ཆེ་བོད་ཁུལ་དུ་གནས་སྤོ་བྱས་ཏེ་བོད་ཡུལ་གྱི་ཐོན་ཁུངས་ཧམ་འཕྲོག་དང་། བོད་མི་རིགས་རང་ས་རང་ཡུལ་ནས་ཕྱིར་འཕུད་བཏང་ཡོད་ལ། བོད་རྒྱ་མི་རིགས་བར་དུ་འགལ་ཟླ་ཆེན་པོ་བཟོས་ཏེ་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱི་ནག་ཉེས་ཚབས་ཆེན་བསགས་ཡོད་པར་མ་ཟད། ད་དུང་རང་ཉིད་རླབས་ཆེན་གྱི་ངོ་བོར་རྫུན་བཞེངས་བྱས་ཡོད། ༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་རྒྱ་དམར་གཞུང་གི་དཔལ་འབྱོར་རོགས་སྐྱོར་གྱི་ཐད་ལ་ན་ནིང་ཟླ་ ༧ པའི་ནང་བྷི་བྷི་སི་གསར་འགོད་པའི་བཅར་འདྲིའི་སྐབས། “མི་ནི་དུད་འགྲོ་དང་འདྲ་གི་མ་རེད། དུད་འགྲོར་ལྟོ་བླུད་རྗེས་གཟེབ་དྲར་བཅུགས་ཏེ་མི་གཞན་གྱིས་གནོད་འཚེ་མ་བཟོས་པ་ཙམ་གྱིས་འགྲིག་གི་རེད། ཡིན་ནའང་། ང་ཚོ་འགྲོ་བ་མི་རེད། དཔལ་འབྱོར་ཐད་ཅུང་ཙམ་སྐྱོ་བོ་ཡོད་ནའང་། ནང་བསམ་བློའི་རང་དབང་གི་བདེ་སྐྱིད་དེ་དགོས་པ་རེད” ཅེས་ལན་འདེབས་གནང་ཡོད་པ་ལྟར་རེད།
སྔོན་ཆད། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་རྒྱ་དམར་གཞུང་གིས་བོད་ལ་འཛིན་པའི་ཁ་དན་ཚིག་ལ་མི་གནས་པའི་སྲིད་ཇུས་དང་། བོད་མི་རིགས་ལ་ལྐོག་གཡོ་བསླུ་བྲིད་གཏོང་བའི་མངོན་ལྐོག་གཉིས་ལྡན་གྱི་ཐབས་བྱུས། བོད་རིགས་མི་མང་ལ་དུད་འགྲོའི་ལྟ་སྟངས་འཛིན་པ་སོགས་བཟོད་པར་མ་ནུས་པར་བོད་མི་ཁྲི་ ༨ ལྷག་གི་སྣེ་ཁྲིད་དེ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་བདེ་སྐྱིད་རྩོད་ལེན་གྱི་ཆེད་དུ་བཙན་བྱོལ་དུ་ཕེབས་དགོས་བྱུང་བ་རེད།
འདས་པའི་ལོ་ ༦༠ རིང་ལ། རྒྱ་དམར་གཞུང་གིས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ས་ཁུལ་དུ་ནོར་འཁྲུལ་ཅན་གྱི་སྲིད་ཇུས་རིམ་པར་ལག་བསྟར་བྱས་པ་དང་། ཞེན་འཛིན་རིང་ལུགས་ཀྱི་བཙན་དབང་སྤྱད་དེ་སྔར་ནས་གད་སྙིགས་སུ་གྱུར་ཟིན་པའི་གུང་ཁྲན་དམར་ཤོག་པའི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ལ་བརྟེན་ནས་མི་རིགས་སྲིད་ཇུས་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་དེས་མཐའ་མཇུག་ཅི་ནས་ཀྱང་ཕམ་ཉེས་འབྱུང་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་གཏན་འཁེལ་བསྡད་པ་ཞིག་རེད།
དེང་སྐབས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཡོངས་ཁྱབ་རིན་ཐང་ལ་འཛམ་གླིང་མི་མང་ཡོངས་ཀྱིས་ངེས་ཟིན་ཟབ་མོའི་སྒོ་ནས་དང་ལེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད། བོད་མི་རིགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་ལམ་སྟོན་འོག་འཚེ་བ་མེད་པའི་ཐབས་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱ་དམར་གཞུང་གི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་འོག་རང་སྐྱོང་རྩོད་ལེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་ནི། དམར་ཤོག་མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་མང་པོའི་སེམས་ནའང་གསལ་བོར་ཡོད་པ་རེད། དེ་བས་ངེས་པ་དོན་གྱི་བོད་བརྟན་ལྷིང་བདེ་འཇགས་ཡོང་བའི་རླབས་ཆེན་གྱི་ལས་དོན་མངོན་འགྱུར་ཡོང་ཐབས་གཅིག་པུ་ནི་༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་དགོངས་གཞི་དེ་ཁོ་ན་ལས་མ་འདས་པས། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ལས་དོན་བོད་རིགས་རང་ཉིད་ལ་སྒྲུབ་དུ་བཅུག་ན། ད་གཟོད་ང་ཚོའི་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་འདི་ནི་རླབས་ཆེན་ཞིག་ཆགས་ཐུབ་ངེས།
འདི་ལྟ་བུ་ཡང་ཡང་ཀློག་ཐུབ་ན་ཤེས་རྒྱུ་གོ་རྒྱུ་མང་གི།
ཚེ་རིང་རྒྱལ་ལགས། ཁྱེད་ཀྱིས་རྒྱ་ཡིག་བོད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་བས་ཕན་ཐོགས་ཅི་ཙམ་བྱུང་བ་ལྟར་བོད་ཡིག་ཐོག་གི་ཡིག་ཆ་གང་མང་མང་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་སྒྱུར་ཐུབ་ན་དེ་བས་ཀྱང་ཕན་ངེས་རེད།
ཚེ་རིང་རྒྱལ་ལགས་ནས་འདི་ལྟ་བུ་མང་པོ་བསྒྱུར་རྒྱའི་རེ་བ་ཞུ། ཐུགས་རྗེ་ཆེ།
རྒྱ་རིགས་ཤིག་གི་རང་གི་མི་རིགས་ཆེད་དུ་སྐད་ཆ་བཤད་ན་འགྲིག་གི་ཡོད་པ་རེད་ལ། རང་གི་མི་རིགས་ཀྱི་ལར་ཞེན་དེ་ཡང་འདོར་མི་འོས་པ་ཡིན་པ་རེད། འོན་ཀྱང་། རང་གི་རིགས་ཞེན་ཁོ་ནའི་ཆེད་དུ་རང་གི་ནོར་འཁྲུལ་མི་མཐོང་བ་དེ་ནི་རིགས་ཞེན་འཛིན་སྟངས་ལེགས་པོ་ཞིག་གཏན་ནས་ཆགས་མེད། དེ་ལྟར་དུ་འུ་ཅག་གིས་ཀྱང་རང་གི་རིགས་ཞེན་འཛིན་སྟངས་དེ་གཏན་ནས་ནོར་མི་རུང་སྙམ།
ལོ་ཙཱ་བ་ཚེ་རིང་རྒྱལ་ལགས།
བདག་དང་བདག་འདྲ་བའི་རྒྱ་ཡིག་ལ་རྨོངས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་ཁྱེད་ཀྱིས་སྐུ་ངལ་འཛེམས་མེད་ཀྱིས་གོང་གི་རྩོམ་ཡིག་བོད་བསྒྱུར་གྱིས་མྱོང་རོལ་བྱ་རྒྱུ་བྱུང་བར་སྙིང་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ།
འོན་ཀྱང།་གོང་གི་རྩོམ་ཡིག་ནང་དེ་ལྟར་གསལ་བ།་《ཏཱ་མའི་བླ་མ་ཆོག་གི་ལམ་སྟོན་འོག་འཚེ་བ་མེད་པའི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱ་དམར་གཞུང་གི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་འོག་རང་སྐྱོང་རྩོད་ལེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་ནི།་་དམར་ཤོག་མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་མང་པོའི་སེམས་ནངའང་གསལ་པོར་ཡོད་པ་རེད།》ཅེས་གསལ་པ་དེའི་ཐད་ཁྱེད་རང་ཡིད་ཆེས་ཡོད་དམ།