ད་ཕན་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་མིང་བཏགས་པ་ཚང་མའི་ནང་མི་རིགས་གཅིག་གཙང་མ་བསྡད་ཐུབ་པ་གཅིག་ཀྱང་བྱུང་མེད། མི་རིགས་མང་པོ་འདྲེས་བསྡད་ཡོད་པ་དེ་ཚོར་དོན་ཚན་རེ་ཟུང་ཐོག་མ་གཏོགས་མི་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་འབྱེད་མེད། མི་རིགས་གང་གི་ས་གནས་རང་སྐྱོང་ཡིན་པའི་ས་ཁུལ་དེའི་ནང་མགོ་ཁྲིད་དང་ལས་བྱེད་བསྐོ་སྟངས་དང་། ཕྱོགས་ཁ་ཤས་ལ་མི་རིགས་བྱེ་བྲག་པ་ཡིན་དགོས་པ་ཙམ་ལས་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་གསལ་བོ་བཟོ་འདོད་བྱུང་སོང་། ཞེས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མཆོག་གིས་གསུངས་ཡོད།
ཉེ་ལམ་ཞིག་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད། འབྲེལ་མོལ་རིམ་པའི་སྐབས་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་རྣམ་པས་རྒྱ་གཞུང་ལ་སྤྲད་པའི་ཡིག་ཆ་དེ་དག་༧གོང་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་ཡིན་མིན་དང་། གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་མོས་མཐུན་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་གླེང་སློང་ཞིག་བྱུང་ཡོད་ལ། ལྷག་པར་དུ་ཉེ་ལམ་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་འཇུ་ཆེན་ཐུབ་བསྟན་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ནས་མི་མང་ལ་བཀའ་སློབ་ཅིག་གནང་སྐབས། ཡིག་ཆ་དེ་བོད་མི་མང་གྲོས་ཚོགས་ལ་བསྟན་མེད་ཚུལ་གསུངས་ཡོད་སྟབས། གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དགུ་བར་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་གསུང་འཕྲིན་ཞིག་བསྩལ་ཏེ། “བཀའ་
ཉན་ཞིབ་ཀྱི་ལྷན་ཚོགས་དེའི་ཐོག་བཀའ་ཟུར་ ༨ ཙམ་གྱིས་གཏམ་བཤད་གནང་སྟེ། ཡིག་ཆ་དེ་༧གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་ཡིན་པ་དང་གྲོས་ཚོགས་ནས་མོས་མཐུན་ཡོད་པ། དེ་བཞིན་ཡིག་ཆ་དེ་གྲོས་ཚོགས་ལ་སྟོན་དགོས་མིན་བཅས་ཀྱི་དོགས་གནས་སངས་ཡོད་སྐོར་ལ་ཁ་གཅིག་མཐུན་བྱུང་ཡང་། གནད་དོན་གཞན་འགའ་རེའི་ཐད་དགོངས་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་གསུངས་ཡོད། སྐབས་དེར་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་འཇུ་ཆེན་ཐུབ་བསྟན་མཆོག་གིས་ཡིག་ཆ་དེའི་ནང་དོན་ཁག་ཅིག་གི་ཐད་སེམས་འཚབ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་དོན། རྒྱ་གཞུང་ལ་སྤྲད་པའི་ཡིག་ཆ་དེའི་ནང་། བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་དགོས་ཟེར་བ་དེ་ལ་ངས་སྐྱོན་ཞིག་མཐོང་གིན་ཡོད། བོད་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་ཟེར་དུས་བོད་ཀྱི་མངའ་འབངས་ཡོངས་རྫོགས་ཁྱབ་ཐུབ་པ་མ་རེད། བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་ཁྱོན་ལ་གནས་བའི་བོད་ཀྱི་མངའ་འབངས་དེ་གནས་གཅིག་ལ་གནས་ཐུབ་ཡོད་པ་མ་རེད། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁྱབ་ཀྱི་མི་རིགས་ང་དྲུག་ཟེར་བ་དེ་ང་ཚོས་ངོས་ལེན་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། དེའི་ནང་གི་མི་རིགས་མང་པོ་ཞིག་བོད་རིགས་མིན་ཡང་བོད་པའི་ས་ཁུལ་དུ་བསྡད་ཡོད། ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནས་བཤད་ན། དར་རྩེ་མདོ་ནས་མར་ཕྱིན་པ་ཡིན་ན་བོད་རིགས་ས་ཁུལ་དུ་རྩིས་ཡོད། དེར་བོད་རིགས་ཡོད་ཀྱང་མང་ཆེ་བ་མི་རིགས་གཞན་རེད། ཡར་རྒྱལ་རོང་ཕྱོགས་ལ་ཕྱིན་ན། ཏོན་པ་རིགས་དང་མེའོ་རིགས་ཆང་རིགས་ཟེར་དེ་ཚོ་བོད་རིགས་ས་ཁུལ་ནང་བསྡད་ཡོད། མདོ་སྨད་ཆོལ་ཁོངས་ནས་ཟ་ལིར་རིགས་ཟེར་བ་དེ་ཧ་ཅང་རྒྱ་ཆེན་པོ་རེད། དེ་བཞིན་གཙོང་ཁ་ཡུལ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་དེ་ཧུས་རིགས་རེད། དེ་དག་བོད་མི་ཡིན་ལ་བོད་འབངས་ཀྱང་རེད། འོན་ཀྱང་ད་ལྟའི་བོད་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་ཟེར་བ་དེའི་ཁོངས་སུ་ཚུད་ཐུབ་ཀྱིན་ཡོད་པ་མ་རེད། མཚོ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཟེར་བ་དེར། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༩ ལོར་མི་འབོར་ ༣༣༠༠༠༠ ཡོད། དེའི་ནང་བོད་རིགས་ ༡༢༠༠༠༠ དང་། རྒྱ་རིགས་ ༡༣༠༠༠༠ ། སོག་པོ་དང་ཡུ་གུར་ཧུས་རིགས་ ༨༠༠༠༠ ཙམ་རེད།
མི་རིགས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་ལ་བདག་སྤྲོད་ཅིག་གནང་གིན་ཡོད་པ་ལས་ང་ཚོ་ལ་གནང་གིན་མི་འདུག་སྙམ་པའི་བློ་འཚབ་ཡོང་གི་མ་རེད་དམ་སྙམ་པའི་སེམས་ཁྲལ་ཆེན་པོ་ཡོད། དེ་བཞིན། མཚོ་ནུབ་ས་ཁུལ་དུ་སོག་པོའི་ཧ་སག་དང་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཞིག་ཡོད། དེའི་ནང་སོག་པོའི་འོ་རོལ་འཚོ་ཆེན་བཞི་དང་འཚོ་ཆུང་བཞི་བཅུ་ཞེ་གཉིས་ཟེར་བ་དེ་དག་ཡོད། ཁོང་ཚོ་བོད་ཀྱི་མངའ་འབངས་རེད། བོད་མིའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ལ་སྤྱད་དེ་བོད་མི་གཅིང་མཚུངས་རེད། དེ་དག་ལས་བོད་རིགས་ཚུར་དབྱེ་འབྱེད་བྱེད་ཀྱིན་འདུག་སྙམ་པ་ཞིག་ཚོར་བ་ཡིན་ན། བོད་ཀྱི་མངའ་འབངས་གཞན་དག་ལ་བློ་ཕམ་ཡོང་གི་མ་རེད་དམ། ཞེས་ཐུགས་ཞིབ་གནང་རོགས་ཞུ་བཞིན་ཡོད། དེ་བཞིན། བོད་རིགས་ས་ཁུལ་ཡོངས་རྫོགས་གཅིག་གྱུར་བྱུང་ན་འགྲིག་གིན་ཡོད་པ་ཞིག་ལ་དགོང་གིན་ཡོད་ན། ས་ཁུལ་གཅིག་ལ་མི་རིགས་འདྲ་མིན་མང་པོ་གནས་ཡོད་པ་དེ། ང་ཚོའི་བསམ་པ་གཞིར་བཟུང་ཡོང་གིན་ཡོད་པའི་དབང་དུ་བཏང་ཡང་། མཚོ་ཤར་རྫོང་ཁག་བརྒྱད་དེ་བོད་རིགས་ས་ཁུལ་ཆགས་ཐུབ་མེད། དེར་བརྟེན། བོད་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་གཅིག་གྱུར་བྱས་ཀྱང་། བོད་འབངས་ཡོངས་རྫོགས་ཟླ་སྒྲིལ་བཏང་ཐུབ་མེད། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམ་པས་འདི་རིགས་ལ་ཐུགས་སྣང་ཞིབ་ཚགས་གནང་མི་འདུག སླད་ཐུགས་ཞིབ་གནང་རོགས་ཞུ་བཞིན་ཡོད། ཅེས་གསུངས་བྱུང་།
བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་འཇུ་ཆེན་མཆོག་གི་དོགས་གནས་དེར་གསལ་བཤད་གནང་དོན། བོད་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་ཟེར་བའི་ཚིག་དེ་བེད་སྤྱོད་བཏང་བ་ཡིན་ན། བོད་རིགས་མ་ཡིན་པར་བོད་ཀྱི་ས་ཆར་ཡོད་པའི་མི་རིགས་དག་འཕུད་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པའི་དགོངས་ཚུལ་གསུངས་སོང་། ཕྱོགས་གཅིག་གནས་བལྟས་ན་དགོངས་ཚུལ་དེ་གནད་འགག་ཆེན་པོ་ཡིན་འདོག་ཁ་བོ་རེད་དེ། མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་ས་ཁུལ་ནང་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་མ་ཡིན་པའི་མི་གཅིག་ལ་ཡང་ཕྱིར་འཕུད་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་ང་ཚོས་བཤད་མྱོང་མེད། བོད་རིགས་མ་ཡིན་པ་དག་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་ནང་བསྡད་མཆོག་གི་མ་རེད། ཅེས་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་དུས་ནམ་ཡང་བཀའ་གནང་མེད་ལ། ད་ལྟའི་ཆར་དགོངས་པའི་ནང་དུའང་དེ་འདྲ་ཡོད་པ་མ་རེད། ད་ཕན་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་མིང་བཏགས་པ་ཚང་མའི་ནང་མི་རིགས་གཅིག་གཙང་མ་བསྡད་ཐུབ་པ་གཅིག་ཀྱང་བྱུང་མེད། མི་རིགས་མང་པོ་འདྲེས་བསྡད་ཡོད་པ་དེ་ཚོར་དོན་ཚན་རེ་ཟུང་ཐོག་མ་གཏོགས་མི་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་འབྱེད་མེད། མི་རིགས་གང་གི་ས་གནས་རང་སྐྱོང་ཡིན་པའི་ས་ཁུལ་དེའི་ནང་མགོ་ཁྲིད་དང་ལས་བྱེད་བསྐོ་སྟངས་དང་། ཕྱོགས་ཁ་ཤས་ལ་མི་རིགས་བྱེ་བྲག་པ་ཡིན་དགོས་པ་ཙམ་ལས་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་གསལ་བོ་བཟོ་འདོད་བྱུང་སོང་། ཅེས་དང་།
ད་ཆར་བོད་ས་ཡིན་པ་ལ། གསལ་བསྒྲགས་མ་བྱས་པའི་བོད་ས་ཁ་ཤས་འཕུད་འགྲོ་བ་རེད་ཟེར་བ་ཞིག་གསུངས་སོང་། ད་ལྟ་བོད་ས་ཡིན་པར་གསལ་བསྒྲགས་མ་བྱས་པའི་ནང་། བོད་རིགས་རྐྱང་རྐྱང་འདུས་སྡོད་བྱས་བསྡད་ཡོད་པ་ཞིག་ང་ཚོས་བསམ་པར་ཧ་ཅང་ཉུང་ཉུང་རེད་དྲན་ཡོད། ཆུང་ཚགས་རེ་ཟུང་ཡོད་སྲིད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་། མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་གནས་བབ་གཙང་མ་ཞིག་ཆགས་པ་ཡིན་ན། བོད་མིའི་ས་ཁུལ་མ་ཡིན་པའི་ནང་དུ་བོད་རིགས་དེ་ཚོ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་འོག་ལོག་འདོད་མེད་ན། གནས་ཚུལ་ཁ་ཁ་རེད་མ་གཏོགས་ང་ཚོ་དང་ས་འབྲེལ་བྱས་ཏེ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ང་ཚོས་ད་སྐབས་རྩ་ཁྲིམས་རང་གི་དགོངས་དོན་གྱི་བོད་རིགས་འདས་སྡོད་ཀྱི་ས་ཆ་དང་བོད་རིགས་གཉིས་ཀྱི་གནད་དོན་གཙང་མ་བཟོ་དགོས་པའི་གནས་ཚུལ་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་སྟབས། དེ་ལ་མ་ཚུད་པ་དང་ལྷག་འགྲོ་བའི་ཐུགས་དོགས་གནང་དགོས་པ་མ་རེད། ཅེས་གསུངས་སོང་།
མཇུག་མཐར། དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་རྒྱ་རི་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་གིས་སྐུ་ཚབ་གཉིས་ཀྱི་ལས་རིམ་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་གནང་དོན། དེ་རིང་གི་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་དེ་ངེད་སྐུ་ཚབ་གཉིས་ཀྱི་ལས་འགན་དེ་ཞུ་འདོད་བྱུང་སོང་། སོ་སོར་མཚོན་ན་རྒྱ་བོད་ལས་དོན་ཐོག་འབྲེལ་བ་ཆགས་ཏེ་ལོ་ངོ་ ༢༨ ཙམ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། དགུ་བཅུ་གོ་གྲངས་ནང་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཐད་ཀར་ངེད་གཉིས་ལ་རྒྱ་བོད་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ལ་འགན་འཁུར་དགོས་པའི་བཀའ་གནང་བྱུང་། ཐོག་མར་ངེད་གཉིས་ཀྱིས་ལས་འདོན་རིགས་ཐད་ཀར་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་སྙན་གསེང་ཞུ་བཞིན་ཡོད། སྐབས་རེར་ལས་དོན་རེ་ཟུང་ཐོག་བཀའ་ཤག་ལ་གཅོར་གསུངས་པ་དང་། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དང་གོ་བསྡུར་བྱོས་གསུང་གིན་འདུག དེ་བཞིན། སྐབས་དེར་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་རེད། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་དང་གོ་བསྡུར་གནང་དགོས་པ་རེད་ཅེས་བཀའ་གནང་མྱོང་། ལས་དོན་འདི་༧གོང་ས་མཆོག་སྐུ་སྒེར་གྱི་དོན་དག་མིན་པར་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་དོན་དག་ཡིན་སྟབས། ངེད་སྐུ་ཚབ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་བརྒྱུད་པ་ལས་ཐད་ཀར་གཟིམ་ཆུང་ལ་བཅར་མ་དགོས་ན། ཞེས་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་སྙན་གསེང་ཞུ་སྐབས་ཧ་ཅང་ཐུགས་དགྱེས་པོ་བྱུང་སོང་། དེ་ནས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་མདུན་ལ་ཐད་ཀར་བཅར་རྒྱུ་མཚམས་བཞག་པ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་བྱུང་།
མཐར་ཁོང་གིས་རང་བཙན་སྐོར་གསུངས་དོན། འགའ་རེ་ཡིས་རང་བཙན་བཤད་མཁན་ལ་ཞེད་ཀྱིན་འདུག་ཟེར་མཁན་ཡོད་མོད། དེ་བདེན་པ་མ་རེད། ངེད་གཉིས་རྒྱ་གཞུང་དང་གདོང་ཐུག་སྐབས་ཀྱང་། བོད་མི་ཚང་མས་སེམས་ནང་ཡོད་པ་རང་བཙན་འདོད་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་བཤད་པ་ཡིན། རྒྱ་ནག་གིས་བཤད་པ་ལྟར། མཚམས་རེར་བོད་རང་བཙན་གྱི་དར་ཆ་འཁྱེར་ཏེ་བོད་རིགས་གཅིག་གྱུར་གྱི་ནུས་པར་ག་རེ་བྱས་ཡོང་ངམ་སྙམ་པའི་ཐེ་ཚོམ་ཡོང་གིན་འདུག རང་བཙན་བཤད་མཁན་ཚོས་བོད་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་རང་བཙན་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་རྒྱུ་རེད། ལོ་རྒྱུས་དང་རྒྱལ་རབས་ཐོག་ནས་རང་བཙན་ཇི་ལྟར་རྩོད་རྒྱུ་ཡིན། དེ་དག་ལ་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས། སྐུ་ངོ་འཇུ་ཆེན་དང་ང་ཚོ་རྒྱ་ནག་ལ་ཕྱིན་སྐབས་ནས་བོད་རིགས་གཅིག་གྱུར་བཤད་ཀྱིན་ཡོད། སྐབས་དེར་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཚོས། ཁྱོད་ཚོར་གོ་སྐབས་མ་སྤྲད་པ་མ་རེད། སྔོན་མ་སྲིད་བློན་གྱིས་བོད་རིགས་བླ་ཆེན་དཔོན་ཆེན་མང་པོ་ཞིག་བསྡུས་ཏེ། བོད་རིགས་གཅིག་གྱུར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ནམ་མིན་ཞེས་འདྲིས་སྐབས། ཁོང་ཚོས་གཅིག་གྱུར་མི་དགོས། ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་འདི་ཡག་པོ་འདུག་ཅེས་ལབ་པ་རེད་ཟེར། རྒྱ་ནག་གིས་ལ་བོད་བཙན་འཛུལ་བྱས་སྐབས། བོད་གཞུང་བཀའ་ཤག་གིས་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་བདེ་སྡུག་ཞུས་སྐབས། “དུས་ཡུན་རིང་པོའི་བོད་རྒྱའི་ས་མཚམས་འབྲུ་ཆུ་བརྒལ་ཏེ་བཙན་འཛུལ་བྱས་སོང” ཞེས་བཀོད་ཡོད། དེ་དག་ནོར་འཁྲུལ་མ་རེད། སྐབས་དེའི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་རེད། རྒྱལ་མཆོག་བཅུ་བཞི་བ་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་རིང་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་བོད་རིགས་ཡོངས་གཅིག་གྱུར་གྱི་ས་བོན་ཞིག་དང་། གོ་སྐབས་ཤིག་གནང་ཡོད་པ་དེ། ང་ཚོས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ཅེས་གསུངས་སོང་།
༄༅།། སྣང་རྒྱལ་ལགས་ངོ་མ་བཀའ་དྲིན་ཆེ
ད་ངེད་གཉིས་ཀྱི་རྩོད་པ་མི་བྱེད་ནི་བྱོས
སྤྱིས་ཆ་ནས་ལེན་ཁ་གསལ་བཏབ་འདུག་པས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ
རྒྱ་རྡེའུའི་དགེ་འདུན་ལགས། འདི་ཁྱོད་ལ་ལན་གཅིག་འབྲི་ཐེངས་གསུམ་པ་ཡིན། དེ་ཐེངས་ཡར་འཇུག་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་དྲ་ཐོག་ནས་བརླག་མི་འགྲོ་བའི་སྨོན་ལམ་འདེབས།
རྒྱ་རིས་གསུང་པ་ནི་འུ་ཅག་གི་རྒྱལ་ཁབ་སིལ་བུར་འཐོར་ནས་ད་ལྟའི་བར་གཅིག་གྱུར་བྱུང་མ་ཐུབ་པ་དང་། ད་ལྟ་བུ་ལྷ་མོ་དོན་འགྲུབ་ཀྱི་རྨ་མེད་པའི་མཛད་འཕྲིན་རླབས་ཆེན་འདི་དག་གིས་བསམ་བློའི་ཐོག་ནས་བོད་འདི་སླར་ཡང་གཅིག་གྱུར་བྱས་ཤིང་བསམ་བློའི་གཅིག་གྱུར་འདི་ཉིད་མ་འོངས་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བརྟན་ལྷིང་གི་ས་བོན་དུ་གྱུར་བར་བཤད་པ་རེད།
དྲི་བ་དང་པོའི་ལན། བོད་གཅིག་གྱུར་གྱི་སྐད་ནི་ཡིག་སྐད་ཡིན། དེ་ཡང་དབུས་གཙང་གི་མཁས་པའི་བྲིས་པའི་རྩོམ་ཨ་མདོ་བས་བདེ་བླག་ཏུ་གོ་ཐུབ་པ་དང་། ཨ་མདོ་བས་བྲིས་པའི་རྩོམ་ཡིག་དབུས་གཙང་དང་ཁམས་ཀྱི་ཀློག་པ་པོ་དག་གིས་དེ་བཞིན་དུ་གོ་ཐུབ་པ་ནི་ཡིག་སྐད་འདི་གཅིག་གྱུར་གྱི་སྐད་ཡིན་པས་རེད། ཚུལ་འདི་དགེ་ཆོས་ཀྱི་དེབ་དཀར་དང་ཉན་ཤུལ་མཁྱེན་རབ་འོད་གསལ་གྱི་བོད་རིག་པའི་བྱུང་བ་དང་འབྱུང་འགྱུར་སྐོར་བཅས་ལ་ཞིབ་ཏུ་གསལ་བས་དེར་གཟིགས་པར་ཞུ།
དྲི་བ་གཉིས་པའི་ལན། བོད་རྒྱལ་སོ་གཉིས་ལ་ཟེར་བ་ཡིན། བོད་རྒྱལ་སོ་གཉིས་པོ་དེ་དག་གི་རིང་ལ་བོད་ཀྱི་གདོད་མའི་ས་ཁྱོན་ལས་ཕར་བརྒལ་བ་མ་གཏོགས་ཚུར་ཟ་མཁན་སུ་ཡང་བྱུང་མེད། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ད་ལྟའི་བོད་ཆོལ་ཁ གསུམ་གྱི་ས་ཁྱོན་འདི་རིམ་བཞིན་བོད་རྒྱལ་གྱི་དབང་འོག་ཏུ་ཚུད་པ་རེད།
རྒྱལ་རོང་རྒྱལ་ཁག་བཅོ་བརྒྱད་འདི་བོད་སིལ་བུར་འཐོར་བའི་རྗེས་སུ་བ་བྱུང་ཞིག་རེད། དེ་ནི་བོད་གཞུང་གི་སྲིད་དབང་ཉམས་དམས་སུ་གྱུར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་དམག་དོན་དང་ཁྲལ་བསྡུའི་ལས་དོན་གྱིས་མ་ཁྱབ་པ་ཙམ་ལས། རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱིས་འཕྲོག་པའམ་བོད་གཞུང་ལ་ངོ་ལོག་པ་ལྟ་བུ་གང་ཡང་མ་རེད། གནས་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུ་ནི་རྒྱལ་རོང་ཙམ་མ་ཟད་རྔ་བའི་རྨེའུ་རྒྱལ་པོ་སོགས་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་ས་ཁུལ་མང་པོར་བྱུང་ཡོད། འོན་ཀྱང་དེ་དག་གིས་རང་ཉིད་བོད་གཞུང་གི་ཆབ་འབངས་ཡིན་པ་ངོས་ལེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་སྟེ། འདིའི་ཚུལ་ནི་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེས་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་གནང་བའི་ དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་རབ་བྱེད་ཞབས་བཏགས་མ་ རུ་གཟིགས་ཤིག ད་དུང་ཞུ་རྒྱུ་ཞིག་ལ་ སྐབས་དང་པོའིམདོ་སྨད་སྤྱི་འཐུས་རྡོ་རྗེ་དཔལ་བཟང་ཤེས་སམ། མ་ཤེས་ན་གོ་མྱོང་ངམ། མ་མྱོང་ན་དེ་ནི་རྒྱལ་རོང་རྒྱལ་ཁག་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ཚན་ཁྲོ་ཆུའི་རྒྱལ་པོ་རེད། རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གི་རྒྱལ་པོས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ཞིག་གི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་བྱ་མི་སྲིད། དེས་ན་འདིའང་ཁྱོད་ལ་ཞུ་འདོད་བྱུང་། རྨེའུ་རྒྱལ་པོ་མདོ་སྨད་ནས་ལྷ་སར་བོད་གཞུང་ལ་ཁྲལ་འབུལ་དུ་སོང་བའི་ལོ་རྒྱུས་སོགས་ཀྱང་ཡོད་མོད། མང་པོ་བཤད་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་མགོ་ན་རྒྱུ་རེད། གོང་དུ་བཤད་པ་དག་གིས་ད་དུང་གསལ་པོ་མ་བྱུང་ན་ད་དུང་གླེང་ཆོག དག་བཅོས་བྱེད་ཁོམས་མ་བྱུང་བས་རོགས་རམ་བྱེད་པར་འཚལ།
༄༅།་རྣང་རྒྱལ་ཤེར་དགེ་ལགས་
མང་པོ་ཞིག་འབྲི་དགོས་ན་ལག་པ་མགྱོག་དགོས
་དེ་མ་ཐུབ་ན་ཉར་ཚག་བྱོས་་་ཡར་འཇུག་བྱེད་མ་ཐུབ་ན་རྗེས་མར་ལེན་ཆོག་ཆོག་རེད
འདི་ལ་ཅི་ཞིག་བྱུང་བ་ཡིན་ནམ། ངས་ཁ་སང་མང་པོ་ཞིག་བྲིས་ཡོད་ཀྱང་དེ་རིང་མཐོང་རྒྱུ་མི་འདུག་ལ་དེ་རིང་མང་པོ་ཞིག་བྲིས་པའང་ཡར་འཇུག་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག དྲ་བདག་ལགས། འདི་ཅི།
འདི་ལ་ཅི་ཞིག་བྱུང་བ་ཡིན་ནམ།
༡༽བོད་མི་ཡོངས་ལ་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་བསམ་འཆར་འདི་ཧ་ལམ་རྒྱ་རིས་བཟོ་བཀོད་ཞེས་པ་རེད། རྒྱ་ནག་གིས་ཞི་དྲག་གི་རྣམ་འགྱུར་གཉིས་ཀ་སྤྱད་ནས་རྒྱ་རིའི་ཀླད་པར་བཟོ་བཅོས་ཡག་ཐག་ཆོད་བརྒྱབ་ནས་རྡ་རམ་ས་ལར་ཕྱིར་བཏང་བ་དང་། ཁོང་རྡ་སར་ཡོང་ནས་བཀའ་ཤག་གི་ཀླད་པར་བཟོ་བཅོས་ཧུར་ཐག་བརྒྱབ་པའི་མཐའ་མར་གོང་གི་བསམ་འཆར་ཡིག་ཆ་གྲུབ་པ་རེད་དྲན། ཡིག་ཆ་དེ་གོང་ས་མཆོག་ལ་དགོངས་སྐོར་ཞུས་པ་དང་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཀྱང་མོས་མཐུན་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་ཙམ་ལས་འཆར་འགོད་གནང་ཡོད་པ་འདྲ་བོ་མི་འདུག མདོར་བསྡུས་ནས་བསམ་འཆར་ཡིག་ཆ་དེའི་ཕུགས་ན་རྒྱ་མིས་བཟོ་བཅོས་བརྒྱབ་ཟིན་པའི་རྒྱ་རིའི་ཀླད་པ་ཉལ་ནས་བསྡད་ཡོད་པ་མཐོང་གི་འདུག
༢། ༼ལས་དོན་འདི་༧གོང་ས་མཆོག་སྐུ་སྒེར་གྱི་དོན་དག་མིན་པར་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་དོན་དག་ཡིན་སྟབས། ངེད་སྐུ་ཚབ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་བརྒྱུད་པ་ལས་ཐད་ཀར་གཟིམ་ཆུང་ལ་བཅར་མ་དགོས་ན། ཞེས་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་སྙན་གསེང་ཞུ་སྐབས་ཧ་ཅང་ཐུགས་དགྱེས་པོ་བྱུང་སོང་། དེ་ནས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་མདུན་ལ་ཐད་ཀར་བཅར་རྒྱུ་མཚམས་བཞག་པ་ཡིན།༽ སྐུ་ཚབ་ཀྱིས་གོང་ས་མཆོག་ལ་ཞུས་པའི་སྐད་ཆ་འདིས་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་འདི་ཁྱེད་ཀྱི་སྒེར་དོན་མིན་པས་ཐེ་གཏོགས་ཆེན་པོ་མ་གནང་རོགས་ཞུས་པ་འདྲ་བོ་གོ་གི་འདུག ༧གོང་ས་མཆོག་འདི་ལྟར་ཟུར་དུ་ཚར་རྗེས་སྐུ་ཚབ་ཀྱི་འཆར་གཞི་ལ་ཐེ་གཏོགས་བྱེད་མཁན་ཆེན་པོ་གཅིག་ཉུང་སོང་བ་ཡིན་ཕྱིར། སྐུ་ཚབ་རང་གི་འདོད་པ་ནང་བཞིན་འཆར་གཞི་བཟོ་རྒྱུར་ཤུགས་ཆེན་ཆེན་པོ་གཅིག་ཐབས་མཁས་པོའི་ཐོག་ནས་བཀག་ཐུབ་པ་རེད། གཉིས་བཀའ་བཀའ་ཤག་རེད། བཀའ་ཤག་ལ་༼ལོ་རྒྱུས་དང་རྒྱལ་རབས་ཐོག་ནས་རང་བཙན་ཇི་ལྟར་རྩོད་རྒྱུ་ཡིན། དེ་དག་ལ་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས། སྐུ་ངོ་འཇུ་ཆེན་དང་ང་ཚོ་རྒྱ་ནག་ལ་ཕྱིན་སྐབས་ནས་བོད་རིགས་གཅིག་གྱུར་བཤད་ཀྱིན་ཡོད། སྐབས་དེར་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཚོས། ཁྱོད་ཚོར་གོ་སྐབས་མ་སྤྲད་པ་མ་རེད། སྔོན་མ་སྲིད་བློན་གྱིས་བོད་རིགས་བླ་ཆེན་དཔོན་ཆེན་མང་པོ་ཞིག་བསྡུས་ཏེ། བོད་རིགས་གཅིག་གྱུར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ནམ་མིན་ཞེས་འདྲིས་སྐབས། ཁོང་ཚོས་གཅིག་གྱུར་མི་དགོས། ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་འདི་ཡག་པོ་འདུག་ཅེས་ལབ་པ་རེད་ཟེར། རྒྱ་ནག་གིས་ལ་བོད་བཙན་འཛུལ་བྱས་སྐབས། བོད་གཞུང་བཀའ་ཤག་གིས་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་བདེ་སྡུག་ཞུས་སྐབས། “དུས་ཡུན་རིང་པོའི་བོད་རྒྱའི་ས་མཚམས་འབྲུ་ཆུ་བརྒལ་ཏེ་བཙན་འཛུལ་བྱས་སོང” ཞེས་བཀོད་ཡོད། དེ་དག་ནོར་འཁྲུལ་མ་རེད། སྐབས་དེའི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་རེད། རྒྱལ་མཆོག་བཅུ་བཞི་བ་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་རིང་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་བོད་རིགས་ཡོངས་གཅིག་གྱུར་གྱི་ས་བོན་ཞིག་དང་། གོ་སྐབས་ཤིག་གནང་ཡོད་པ་དེ། ང་ཚོས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ཅེས་གསུངས་སོང་།༽ རྒྱ་ནག་གི་སྐད་ཆ་འདི་རིགས་ཐབས་མཁས་པོས་བཤད་ནས་བསམ་འཆར་ཡིག་འདི་ལས་འགྲོ་ས་མེད་པ་ཟོས་མེད་འགྲོ་དྲན་། ཕྲན་གྱི་རྨོངས་འཆར་འདི་ནོར་ཡོད་ན་དགོངས་འགལ་མེད་པ་ཞུ།
སྤྱིར་པ་ཁམས་པ་དགོས་པ་རྒྱ་རེད་ཨ་མདོ་བ་དགོས་པ་རྒྱ་ཁ་ཆི༼ཤིང་ཅང༽རེད་ཅེས་བརྗོད་གསོལ་ཅིག་དར་བ་རེད་ད་ནི་བོད་པ་ལ་དགོས་པ་རྒྱ་གཞུང་དང་བོད་བཙན་བྱོལ་བ་ལ་དགོས་པ་མི་རིགས་གཞན་གྱི་གཉའ་གནོད་རེད་ཟེར་ཆོག
མཁྱེན་དགོས་པ་ཞིག་ལ་ཆོལ་ཁ་གསུམ་ཟེར་བའི་ཚིག་འདི་དེ་སྔོན་ཀྱི་སྐད་ཆ་རྙིང་པ་གཅིག་དང་ད་ཡོད་བོད་བཙན་བྱོལ་བའི་སྐད་ཆ་གཅིག་ལས་ཉེར་རབས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་འབའ་འབྲི་ཆུ་ཡན་ཀྱི་བོད་རིགས་ས་ཁོངས་ལ་བོད་ལྗོངས་ཟེར་བ་དང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བ་འདི་ཡིན་འདིའི་ནང་བོད་བཙན་བྱོལ་བའི་ཆོལ་ཁའི་རྒྱུན་ལས་ཚོའི་་འདོད་པ་ལྟར་ན་ཆོལ་ཁ་གསུམ་ཟེར་བའི་ནང་ནས་ཨ་མདོ་བའི་ས་ཁོངས་དྲི་མ་ཙམ་མེད་ལ་ཁམས་པ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཚུད་མེད་པས་འདི་དག་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གནད་དོན་རེད་། ང་ཚོའི་ལོ་རྒྱུས་དགོས་ན་བདག་པོ་རྒྱབ་མ་དགོས་ན་མཁས་མི་ལན་ཅེས་བརྗོད་ཆོག་ཆོག་དེ་འདྲ་ཡོད་ན་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཡང་དེ་འདྲ་ཡོད་ཆོག་པ་པས་དུས་རྒྱུན་བོད་དོན་གླེང་ན་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་དགོས་པ་འདི་གལ་ཆེན་པོ་འདུག། རྩ་བས་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་ལྟས་ན་ཆོལ་ཁ་ཟེར་བའི་མིང་འདི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ནང་བཞིན་རྩ་བ་ཆེན་པོ་དེ་འདྲ་མ་རེད། འོན་ཀྱང་ད་ཡོད་བོད་བཙན་བྱོལ་ནང་དགོས་དབང་ལ་བརྟན་པས་མིང་འདི་གཞིས་བཞུགས་བོད་རིགས་ཡོངས་མཚོན་ཐུབ་པའི་ཁྱེད་དུ་དེ་སྔོན་གྱི་བོད་ཡོངས་རྫོགས་གཅིག་གྱུར་སྐབས་ཀྱི་མིང་རྙིང་པ་ཆོལ་གསུམ་ཀྱི་ནང་ནས་སྤྱི་འཐུས་འོས་འདེབས་དགོས་པ་སོགས་གནང་བ་རེད་སྙམ། དེ་མིན་ལོ་རྒྱུན་མང་པོའི་ནང་གཟིགས་ན་ཨ་མདོ་བ་རྣམས་ཁམས་པའི་མངའ་ཁོངས་རེད་ཁམས་པ་རྣམས་མདོ་སྨད་པ་རེད་
འདི་ཡང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གསལ་བཤད་ཅིག་རེད་
ཧོར་བུ་ཡེ་ཤེས་ཟེར་བའི་མི་ངན་འདིས་རང་ཉིད་ཁམས་པ་ཡིན་མདོགས་ཀྱིས་དོན་དུ་ཆོལ་ཁའི་བར་དཀྲུགས་ཤིང་མང་དག་ཅིག་སྤེལ་འདུག་པར་ངོ་རེ་ཚ། ཆོལ་གསུམ་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་ནུས་པ་གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུ་མེད་ན་གཏོར་བཤིག་གཏོང་རྒྱུའི་རེ་ངན་འཆང་མཁན་འདི་རིགས་རྒྱ་གཞུང་གི་ཆེད་དུ་མངགས་པ་ཞིག་ཡིན་མི་ཆོག་རྒྱུ་མེད། དེས་ན་ད་ལྟའི་དུས་འདིར་གངས་ཅན་པར་དུང་བ་ཟབ་པའི་མི་བུ་དག་གིས་བོད་རིགས་ནང་ཁུལ་དཀྲུགས་ཤིང་སྤེལ་མཁན་འདི་ཚོར་ངེས་པར་དུ་ཡིད་གཟབ་དགོས།
ཧོར་བུ་ལགས་ད་ནས་ཁྱེད་རང་ལ་ཁེ་བཟང་གང་འདྲ་ཡོད་ན་སྐད་ཆ་དེ་འདྲ་ཤོད་ལོ། ང་ལ་ཁྱད་པར་མེད། ཁྱེད་ཀྱིས་སྐད་ཆ་བཤད་སྟངས་དེས་མདོ་སྟོད་མི་མང་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོད་ན་དེ་ལྟར་ཤོད། ང་མི་སྒེར་ལ་ཁྱེད་ཀྱི་སྐད་ཆ་བཤད་སྟངས་དེས་དམིགས་ཞེད་སྣང་དང་གྱོང་གང་ཡང་སྤྲོད་ཀྱི་མི་འདུག ཡིན་ནའང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་གནད་ཡོད་ཚང་མ་མདོ་སྟོད་ཁོངས་ནས་རེད། ཨ་མའི་བུ་སྐྱེས་ན་ཆོལ་ཁ་གང་ཡིན་དེ་ཡང་ང་ལ་ཁྱེད་མེད། དཔེར་ན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུ་རེད། མི་སྐྱོ་དྲགས་ན་སྤྱི་འཐུས་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་ལྟ་བུ་རེད། ཁོང་གཉིས་ཀ་སྐྱེས་ཁུངས་གཅིག་རེད། འོན་ཀྱང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེར་བོད་མི་བརྒྱ་ཆ་ ༨༠ ལྷག་གི་ཡིད་ཆེས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་པ་རེད། བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་ལ་བོད་མི་ཕལ་ཆེ་བ་ཉོབ་ནས་ཨུ་ཐུག་ཡོད་པ་རེད། གནས་སྟངས་འདིས་ཐོག་ནས་བོད་མི་ཚང་མས་མི་སྒེར་སོ་སོའི་ཤེས་འཇོན་ལྷག་བསམ་ཁོ་ནར་ལྟ་གི་ཡོད་པ་ལས། མི་སུ་ཞིག་ཆོལ་ཁ་གང་ཡིན་ལ་ཁྱད་བར་དབྱེ་གི་མེད་སེམས་ལ་བཟུང་། མ་ཟད་བསོད་སྟོབས་ལྟ་བུ་མི་གཤིས་ངན་པ་ཞིག་ལ་སྐྱོན་བཏོན་ན་མདོ་སྟོད་མི་མང་ལ་དགའ་གི་མི་འདུག་ཅེས་དཀྲུགས་ཤིང་མ་བཟོ་རོགས། དེ་མི་ཁོ་རང་གི་ཀུན་སྤྱོད་དང་འཇོན་ཐང་ལ་ལྟོས་ནས་བཤད་པ་ལས་རྒྱུ་མཚན་གཞན་གཏན་ནས་མེད། ཆོལ་ཁའི་གནད་དོན་ལ་དེ་བས་ཀྱང་འབྲེལ་བ་མེད།
བསོད་སྟོབས་ག་བར་སོང་ན་རྙོག་དྲ་ལས་བཟོ་ཤེས་གི་མ་རེད། རྙོག་དྲ་བཟོ་རྒྱུའདི་ཁོ་རང་གི་ཐོད་པའི་རི་མོ་ཡིན་ས་རེད། ཐ་ན་རྙོག་དྲ་མེད་པའི་སྐད་ཆ་ཚིག་ཀྱང་བཤད་ཤེས་ཀྱི་མེད་འདྲ།
༄༅། སྣང་རྒྱལ་ཤེར་དགེ་ལགས་
ལན་གསལ་པོ་ཞིག་དགོས་ཟེར་མཁན་ང་ཡིན་པ་བདེན་ཡང་།
ངའི་དོན་ངོ་མ་གཅིག་གྱུར་བྱུང་ཡོད་མེད་དང་ཡོད་ན་གོང་དུ་བཀོད་པའི་རྒྱ་རིའི་གསུངས་གི་དོན་ཅི་ཡིན་གསལ་བོ་ཞིག་གསུངས་རོགས་བཤད་པ་ཡིན
བཤད་རྒྱུ་ཡོད་ན་བཤད་རོགས་གནང་། དེ་མ་གཏོགས་ཁྱེད་ཀྱི་ང་ལ་དེབ་ཉོག་འགའ་སྐུར་ཡང་ཕན་པ་མེད།
ད་དུང་ཁྱེད་ཀྱི་ངའི་དྲིས་པ་ལན་འདི་འདྲ་ཞིག་བྲིས་འདུག་མོད་༼བོད་ལ་གཅིག་གྱུར་གྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་། རྒྱལ་ཁབ་དང་རྒྱལ་པོ་སོགས་ཡོད་མྱོང་བས་ན་ངས་ཁྱེད་ལ་འུ་ཅག་བོད་པ་ཚང་ལ་གཅིག་གྱུར་བྱུང་མྱོང་བར་མ་ཟད་ད་ལྟའང་གཅིག་གྱུར་ཡིན་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན༽དེས་ང་ལ་གསལ་བོ་བཟོ་ཐུབ་མ་སོང་པས་འདི་ལ་ཡང་དྲི་བ་འགའ་མ་དྲིས་ཀ་མེད་རེད།༼༡་་བོད་ལ་གཅིག་གྱུར་གྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་ཡོད་ན་གཅིག་གྱུར་གྱི་སྐད་ཡོད་དམ་་་་ཡོད་ན་གཅིག་གྱུར་གྱི་གོ་དོན་དང་བཅས་གསུངས་རོགས།
༼༢་་རྒྱལ་ཁབ་དང་རྒྱལ་པོ་སོགས་ཡོད་མྱོངཟེར་་་་་་་་་་རྒྱལ་པོ་ཡོད་ཟེར་བ་དེ་་རྒྱལ་རབ་སོ་གཉིས་ལ་ཟེར་རམ་ལུང་ཚན་རེར་རྒྱལ་པོ་ཡོད་མྱོང་པའི་དེ་ལ་ཟེར
དང་པོ་ལྟར་ན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་གཉལ་ཁྲི་ནས་རྒྱུད་པའི་སོ་གཉིས་བྱུང་བ་བདེན་ཡང་རྒྱུ་མཚན་དེའི་འུ་ཅག་གིས་འདོད་པའི་བོད་ས་ཡོང་གཅིག་གྱུར་བྱུང་མྱོང་པ་ཇི་ལྟར་གྲུབ་གསུངས་རོགས་གནང་།གཉིས་པ་ལྟར་ན་དེ་བས་མི་འགྲུབ་དེ་་་ལུང་ཚན་རེ་ན་རྒྱལ་པོ་རེ་དང་ད་དུང་རྒྱལ་རོང་རྒྱལ་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཟེར་བ་ཞིག་བྱུང་མྱོང་ཡོད་སྐད་འདུག་ན་
དེའི་སྐབས་སུ་གཅིག་གྱུར་མ་ཡིན་བ་མངོན་འདུག་ག
འདི་ནས་དྲ་གྲོགས་རྣམས་ལ་ཞུ་རྒྱུ་ཞིག་ལ་ངའི་ཡིག་རྙོག་འདི་ལ་བཟོད་གསོལ་དང་རྒྱ་རིའི་གསུངས་དེའི་དོན་དེ་ངའི་ངོ་མ་གོ་མ་ཐུབ་པས་ སྣང་རྒྱལ་གྱི་གཙོའི་དྲ་གྲོགས་རྣམས་ཀྱི་ང་ལ་དེ་ཡིན་འདི་མིན་ཞིག་གསུངས་རོགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།།།
མུ་ཏིག་ཆུང་ཆུང་ལགས།ཁྱོད་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་ཡོད་པ་མ་གོ་ན་ངས་བཤད་པའི་གཏམ་ལ་ཁྱོད་སྙིང་སླུང་ལངས་དོན་ཅི།ད་དུང་ངས་ཆོལ་ཁ་བཤད་ཟེར།ངས་ངུ་སྐད་འདོན་ཟེར།ཚོགས་འདུ་དེ་ཡི་ནང་ཁམས་མི་གཅིག་ཀྱང་སྐད་བཏང་མེད་ན་ལོས་ངུ།མ་ཚད་ཆོལ་ཁ་ཟེར་བ་དེ་ཤུགས་ཀྱི་ཡོང་གི་མ་རེད་པས།བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱུད་ཡག་སྡུག་ངའི་མི་ཤེས་འོས་ཤོག་ཀྱང་འཕེན་མ་མྱོང་།ཁོང་ལྐུག་པ་ཡིན་ནམ་སྤྱང་པོ་ཡིན་ཅི་ཡིན་རུང་མདོ་སྟོད་མི་མང་གིས་ལོ་མང་རིང་སྤྱི་འཐུས་བཟོས་སོང་།ཁོང་ལ་ནག་ཉེས་ཡོད་ན་མདོ་སྟོད་མི་མང་ཁོང་ཡར་བཞག་མཁན་དེ་ཚོས་ཐག་བཅོད་དགོསཔ་ལས་གཞན་ལ་བྱོས་རྟོགས་མེད།ཅི་ཡིན་རུང་མུ་ཏིག་ཆིང་ཆུང་ལགས།དང་པོ་ཚོགས་འདུས་སྐོར་ཡག་པོ་ཞིག་གོ་བ་བྱོས་གཞན་ང་ལ་རྩོད་ན་ཕན་ཐོག་མེད།
བོད་རང་བཙན་ལགས།ངས་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་དེ་ཐབས་སྡུག་རེད་ཟེར།ཁོང་ཚོས་བྱས་ཆོག་པ་ལ་ངས་བཤད་མི་ཆོག་པ་ཨེ་ཡོད་དམ།རྒོལ་དགོས་ན་ཁོང་ཚོ་ལ་རྒོལ་དང་།
སྐུ་ཚབ་རྒྱ་རི་མཆོག་གིས། སྐུ་ངོ་འཇུ་ཆེན་དང་ང་ཚོ་རྒྱ་ནག་ལ་ཕྱིན་སྐབས་ནས་བོད་རིགས་གཅིག་གྱུར་བཤད་ཀྱིན་ཡོད། ཅེས་གསུངས་འདུག ཡིན་ནའང་འཇུ་ཆེན་དེ་འདྲ་གསུང་གི་མི་འདུག དེ་ཡང་ཕྱི་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༩ ཉིན་སྦེལ་ཀོབ་ཏུ་བཀའ་མོལ་གནང་སྐབས་གསུངས་དོན། ཕྱི་ལོ་༡༩༧༩ལོར་ང་ཚོ་གཟིགས་སྐོར་སྐུ་ཚབ་དང་པོ་བཏང་གནང་པའི་སྐབས་སུ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་བཀའ་མངགས་དོན་ཚན་བཞི་གནང་སོང་། ལག་ཁྱེར་གང་ཡང་མེད། དེའི་ནང་ལ་མི་རིགས་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་མིན་གཅིག་གསུངས་ཡོད་རེད། དེ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་བཀའ་ངོ་མ་ཡིན། དེ་འདྲ་ཡིན་པ་ཡིན་ཙང་ད་ལྟ་ཁྱེད་རང་གི་དྲི་བ་དེར་མི་རིགས་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་མ་རེད་ཟེར་ནས་ཐག་གཙང་མ་བཅད་ཐུབ་ཡག་རེད། མི་རིགས་འཐབ་རྩོད་ཟེར་ན་བྱབ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད། བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་ནང་ལ་དེང་སང་རྒྱ་དམར་གུང་ཁྲན་གྱིས་མི་རིགས་ལྔ་བཅུ་ང་དྲུག་ལ་དབྱེ་ནས། ཧན་མི་རིགས་ཕར་ཕུད་ན་མི་རིགས་ལྔ་བཅུ་ང་ལྔར་དབྱེ་བསྡད་པ་དེར་ང་ཚོ་བོད་པས་ངོས་ལེན་བྱེད་བསྡད་ཀྱི་ཡོད་རེད། མི་རིགས་ལྔ་བཅུ་ང་དྲུག་ཡོད་མ་རེད་ཟེར་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། མི་རིགས་ལྔ་བཅུ་ང་དྲུག་ངོས་ལེན་བྱས་ན་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་བོད་མི་ཡིན་པ་དེའི་ནང་ལ་མི་རིགས་བཅུ་བཅོ་ལྔ་ཞིག་ཡོད་རེད། ཤར་པ། རྟ་མང་རིགས། མོན་པའི་རིགས། མདོ་སྨད་ནང་ལ་སོག་པོའི་རིགས། ཡུ་གུར་རིགས། ཟ་ལ་རིགས། ཧ་ཤ་རིགས། རྒྱ་རིགས། ཧུ་རིགས། ཆང་རིགས། ལྟོམ་པ་རིགས། འཇང་རིགས། དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཁ་ཁར་དབྱེ་དགོས་ཡོད་རེད། དེ་ཚང་མ་བོད་མི་རེད་མ་གཏོགས་ཕུད་ཡག་རྩ་བ་ནས་ཡོད་མ་རེད། བྱས་དུས་མི་རིགས་འཐབ་རྩོད་བྱེད་ཡ་མི་འདུག་ཨཱ། ཅེས་གསུངས་པ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་ཡིན།
དེ་བཞིན་ཉེ་དུས་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ནང་གི་ཀྱི་བོད་རིགས་ཚོ་ཁག་གཅིག་ལ་ལྷོ་པ་མི་རིགས་ཟེར་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་མི་རིགས་གཅིག་གི་མིང་བཏགས་པ་ཚོར་ཧུ་ཅིན་ཐའོ་ཡིས་དམིགས་བསལ་གཟིགས་སྐྱོང་གནང་ཡོད་སྐོར་དམིགས་བཀོད་བྱས་འདུག རྒྱ་ནག་གིས་ལྷོ་པ་མི་རིགས་ཟེར་ནས་བོད་རིགས་ཁག་ཅིག་ལ་མི་རིགས་ཀྱི་མིང་བཏགས་པ་དེ་ཉིང་ཁྲི་ས་ཁུལ་དུ་ཡོད་པ་རེད། ཐེངས་འདིའི་ཧུ་ཡིས་བྱེད་སྤྱོད་དེས་ང་ཚོ་ལ་ཉེན་བརྡ་ཞིག་བཏང་ཡོད་པར་བརྗོད་ཆོག
རྒྱ་རྡེའུའི་དགེ་འདུན་ལགས། ལན་གསལ་པོ་ཞིག་དགོས་ཟེར་མཁན་ཁྱེད་རང་ཡིན་པ་བཞིན་ངས་ཀྱང་དེ་ལྟར་ལན་བཏབ་ཡོད། རྒྱ་རི་ཚང་གིས་དྲིས་པ་མ་ཡིན་པས་ན་ལན་གྱི་དམིགས་འཛུགས་ས་དེའང་ཁོང་ཡིན་དགོས་དོན་མི་འདུག གནད་འགག་ཆེ་མདོག་དང་བཙིར་རྒྱུ་ཡོད་མདོག་བྱ་སྟངས་ལ་བལྟས་ན་ཁ་སྔོག་རྒྱུ་ཡོད་པ་འདྲ་ཞིག་འདུག་རུང། གནད་ལ་ཐུག་དུས་གཡོལ་ནས་འགྲོ་བ་འདིས། ཁྱོད་བོང་བུའི་ནང་ཆ་ཕྱི་ལ་བཀྲམ་འདུག་གོ ཧ་ཧ་ཧ ཨ་ལ་ཀུ་རེ་ཡིན་ནོ། ཐུགས་ལ་མ་གནོད་ཨང། ཁྱོད་སྡོད་གནས་ཀྱི་ཁ བྱང་སྐུར་མི་འདུག་ག རྗེས་མར་ལན་དང་ལྷན་དུ་བསྐུར་རོགས་གནོང།
ཧོར་བུ་ལགས། ཁྱེད་ཀྱིས་བཤད་འདོད་མེད་མེད་ཟེར་བཞིན་དུ་བཤད་མི་འོས་པ་ཚང་མ་བཤད་འདུག ཨོ་སི་ཁྲི་ལི་ཡ་ནས་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་ཡོད་མེད་མ་གོ། གལ་སྲིད་ཚོགས་ཡོད་པ་ཡིན་ནའང་འགྲིག་གི་རེད། གལ་སྲིད་ཚོགས་འདུ་དེ་བོད་མི་སྤྱི་ཡོངས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་ང་ཚོས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་འོས་པ་དང་། གལ་སྲིད་ཚོགས་འདུ་དེ་བོད་རིགས་མི་མང་གི་ཁེ་ཕན་ལ་གནོད་པ་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་ཚང་མས་མཉམ་རུབ་ཀྱིས་ངོས་ལེན་བྱེད་མི་སྲིད། ཁྱེད་ཀྱིས་ཆོལ་ཁ་མིང་བེད་སྤྱོད་བཏང་ནས་ངུ་སྐད་འདོད་སྟངས་དེ་ལྟས་ངན་རྣམ་རྟོག་ལངས་ཡ་ཞིག་རེད། གལ་སྲིད་ཚོགས་ཐོག་དེར་དྲང་བདེན་མིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་ན་ས་གནས་དེ་གའི་མི་མང་དང་ལྷག་པར་དུ་ཚོགས་འདུ་གཙོ་སྐྱོང་བྱེད་མཁན་ལ་ནག་ཉེས་ཆོལ་ཁར་འབྲེལ་བ་ག་རེ་འདུག བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་འདྲ་བོ་ལྐུག་པ་ཞིག་སྤྱི་འཐུས་ནང་རན་པོ་གཏན་ནས་མཐོང་གི་མེད། ཁོང་སྤྱི་འཐུས་ནང་སླེབས་པ་བོད་མིའི་ཆིལ་སྒྲིལ་ལ་གནོད་ཚབས་ཆེན་པོ་ཕོག་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་མདོ་སྟོད་མི་མང་ལ་བརྩི་མཐོང་བཞག་ནས་ད་བར་སྐུ་ངོའི་ས་ལ་བཀུར་ནས་བསྡད་པ་ཡིན། དྲང་པོ་བཤད་ན་བསོད་སྟོབས་སེང་གེ་ཞོན་མཁན་གྱི་ཝ་མོ་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན་གྲོས་ཚོགས་ནང་གླེན་པ་ཁོང་ལ་ཡང་ཡང་ཡ་མ་བྱས་པར་དམིགས་བསལ་བཏང་ནས་བཞག་ཡོད་པ་རེད། དེ་མདོ་སྟོད་མི་མང་ལ་བརྩི་འཇོག་གིས་ཁོང་ལ་དམིགས་བསལ་བཏང་བཞག་པ་ལས། ཁོང་གི་རྒྱུད་ན་གོང་བཀུར་འོས་པའི་ཡོན་ཏན་སྣ་གཅིག་མཐོང་གི་མེད།
མུ་ཏིག་ཆུང་ཆུང་དང་ཧོར་བུ་ཡེ་ཤེས་མིང་ཅན་དྲ་གྲོགས་རྣམས་གཉིས་ལགས། ཁྱེད་གཉིས་ལས་མེད་དེ་འདྲ་ཡིན་རྒྱུ་མ་རེད། ད་དུང་ཁྱེད་རང་གཉིས་བོད་པ་གཙང་མ་དང་བོད་ལ་ཤ་ཞེན་ཡོད་མཁན་ཅིག་ཡིན་ན་བཀའ་མོལ་ཐབས་སྡུག་འདི་འདྲ་རང་གསུངས་དགོས་དོན་འདུག་པས།
དཔེ་ན་དེང་སྐབས་མི་མང་པོའི་དེ་སྔོན་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་བརྒྱད་པའི་སྐབས་བྱུང་བའི་བརྩོད་བརྙོག་དེར་ཚོགས་གཙོ་དང་ཚོགས་གཞོན་ཁ་མཐུན་གྱི་གསར་འབྱོར་བ་བསཽད་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་ལ་ལམ་འགྲོན་མ་སྤྲོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཙམ་ཡིན་པ་མ་ཤེས་པར་ཆོལ་ཁའི་གནས་དོན་རེད་ཅེས་འབྲེལ་མེད་དཀྲོགས་གཏམ་བཤད་མཁན་མང་པོ་བྱུང་ཡོད། ངས་མི་དེ་ཚོར་རྒྱ་མི་སོག་པ་དང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་མེད་པའི་མི་ངན་དེ་འདྲ་རེད་ཅེས་བཤད་གྱི་མེད། འོན་ཀྱང་དོན་དངོས་ཐོག་ཁོང་ཚོས་གནས་སྟངས་མ་ཤེས་པའི་གཏམ་བཤད་འདིའི་རིགས་ཀྱི་དགྲ་དགའ་གཉིན་སྡུག་གཏམ་བཤད་ཅིག་ཆགས་ཀྱི་འདུག་ཅེས་ཞུས་འདོད་བྱུང་། དེ་བཞིན་དེ་རིང་ཧོར་བུ་ཡེ་ཤེས་མིང་ཅན་ནས་༼ཉིན་ཤས་སྔོན་ལ་ཨོ་སི་ཏྲི་ལི་ཡ་ཡོད་པའི་བོད་གཞུང་དོན་བཅོད་འོག་ཨ་མདོ་བ་དང་དབུས་གཙང་གི་མི་རྣམས་མཉམ་འཛོམས་ཐོག།སྤྱི་འཐུས་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱུད་ཀྱི་པུས་མོ་བཙུག་ཁ་དར་ཁྱེར་ནས་ནོར་བ་ངེས་ལན་དགོས་པ༽སོགས་གཏམ་བཟང་བཤད་རྒྱུ་ཡོད་ཁུལ་འདྲ་པོ་བྱས་ནས་ནམ་ཡང་བྱས་མི་ནུས་པའི་ལྷ་སྒྲུང་ཅིག་དུས་བབ་ནང་བསྒྲགས་འདུག་། དེའི་ལེན་ཡིན་ཁུལ་གྱི་མུ་ཏིག་ཆུང་ཆུང་ཟེར་བ་ནས་༼ཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཁམས་པ་རེད། ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁམས་རིགས་རེད། དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་རྒྱ་རི་ཁམས་རིགས་རེད། ཐེ་ཝན་དོན་གཅོད་ཁམས་རིགས་རེད༽ཅེས་གློག་བརྙན་ལན་ཚན་ཐུང་ཐུང་ཅིག་ཁྲབ་འདུག་པ་དེ་དག་རེ་རེ་བཞིན་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་དགོས་དོན་མི་འདུག་ཡིན་ཡང་ཁྱེད་གཉིས་ནས་མཁྱེན་དགོས་པ་ཞིག་ལ་ཆོལ་ཁ་གསུམ་ཟེར་བའི་ཚིག་འདི་དེ་སྔོན་ཀྱི་སྐད་ཆ་རྙིང་པ་གཅིག་དང་ད་ཡོད་བོད་བཙན་བྱོལ་བའི་སྐད་ཆ་གཅིག་ལས་ཉེར་རབས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་འབའ་འབྲི་ཆུ་ཡན་ཀྱི་བོད་རིགས་ས་ཁོངས་ལ་བོད་ལྗོངས་ཟེར་བ་དང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བ་འདི་ཡིན་འདིའི་ནང་ཁྱེད་གཉིས་འདོད་པ་ལྟར་ན་ཨ་མདོ་བའི་ས་ཁོངས་དྲི་མ་ཙམ་མེད་ལ་ཁམས་པ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཚུད་མེད་པས་འདི་དག་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གནད་དོན་རེད་། ང་ཚོའི་ལོ་རྒྱུས་མ་དགོས་ན་བཞག་དགོས་ན་སྤྱོད་ཆོག་ཆོག་དེ་འདྲ་ཡོད་ན་རྒྱ་ལ་ཡང་དེ་འདྲ་ཡོད་ཆོག་གི་རེད་པ། ངས་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་ལྟས་ན་ཆོལ་ཁ་ཟེར་བའི་མིང་འདི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ནང་བཞིན་རྩ་བ་ཆེན་པོ་དེ་འདྲ་མཐོང་གི་མི་འདུག། འོན་ཀྱང་གནས་སྐབས་དགོས་དབང་ལ་བརྟན་པས་མིང་འདི་གཞིས་བཞུགས་བོད་རིགས་ཡོངས་མཚོན་ཐུབ་པའི་ཁྱེད་དུ་ཆོལ་གསུམ་ཀྱི་ནང་ནས་སྤྱི་འཐུས་འོས་འདེབས་དགོས་པ་སོགས་དགེ་མཚན་ལ་བགྲང་སྡོད་ན་འགྲིག་པ་
མུ་ཏིག་ཆུང་ཆུང་ལགས།ཁྱོད་ཀྱིས་ང་ལ་བཀའ་བཀྱོན་གནང་ན་མི་ཕན།ང་ལའང་སྐད་ཆ་དེ་འདྲ་བཤད་འདོད་མེད་ཀྱང་།ཨོ་སི་ཀྲི་་་་ཡ་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་སྟངས་དེ་འགྲིགས་ཀྱི་མི་འདུག།ངའི་མིག་དང་སྣ་བ་ཚང་མར་སྐྱོན་མེད་ཡིན།སྤྱིར་ཁྱོད་ཀྱི་མཁྱེན་སྲིད་ངས་ད་ལྟ་བར་དུ་འཁྱོག་བཤད་དང་བཀྲུགས་གཞི་ཡི་ཚིག་གཅིག་ཀྱང་བཤད་མ་མྱོང་ལ་བཤད་འདོད་ཀྱང་མེད།ཡིན་ནའང་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་སྟངས་དེ་འདྲ་མ་རེད།ངའི་ལ་རྒྱ་བོད་མི་རིགས་ཡིན་ལ་ངའི་བསམ་རྒྱུ་བོད་ཡུལ་ལས་མེད།ཁྱོད་ཡིད་ག་ལ་ཆེས་དང་པོ་ངའང་ཡིད་ཆེས་མ་སོང་།སོང་ཙང་ཨོ་སི་ཀྲི་ཡ་གཙོ་བྱེད་པའི་རྒྱ་ཁབ་དང་ས་ཕྱོགས་གང་ས་འདྲི་དང་གསལ་པོ་ཤེས་ནུས།
རྒྱ་རྡེའུ་ལགས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ།ཡིན་ནའང་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་སྟངས་ཆོལ་ཁ་གཉིས་ཀྱི་ལྐོག་ལ་ཚོགས་དགོས་དོན་ཨེ་ཡོད་ན།སྤྱིར་ང་རང་གི་ཡང་མི་ངན་ཁ་ཤས་ལ་རྒྱ་དུག་ཕོག་པ་ཡིན་རྒྱུ་རེད་དྲན་བཞིན་ཡོད།གང་ལ་ཞེ་ན་སྔོན་མ་སྦིར་སློབ་གྲྭ་ནང་གི་བཀྲིགས་གཞི་པ་ཁ་ཤས་ཀྱང་ཚོགས་འདུ་དེའི་ནང་ཡོད་པ་འདྲ།
༄༅། སྣང་རྒྱལ་ཤེར་དགེ་ལགས་
ཁྱེད་ཀྱི་ཕྱག་རོགས་དང་སེམས་ཁུར་བྱས་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ།
འོན་ཀྱང་ང་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་སེམས་ཁུར་དང་རོགས་བྱས་པའི་ཕན་པ་མེད
དེས་ན་སྐུ་ཚབ་རྒྱ་རི་ཚང་གིས་༼་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་རིང་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་བོད་རིགས་ཡོངས་གཅིག་གྱུར་གྱི་ས་བོན་ཞིག༽འདི་འདྲ་ཞིག་བསུང་འདུག་ན་ཁྱེད་ཀྱི་ལྷག་བསམ་གྱི་ཁོང་ལ་ཞབས་ཞུ་བྱས་ན་དགེ་མཚན་ཆེ་བར་མཐོང་།།།
དྲ་གྲོགས་ཚོ། རྒྱ་རྡེའུའི་དགེ་འདུན་ལ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དཔེ་ཆ་མེད་པ་འདྲ། ཁོང་གི་ངོ་ཤེས་ཚོས་རོགས་འདེགས་གནང་རོགས། ཁོང་གི་སྡོད་གནས་ཀྱི་ཁ་བྱང་ཞིག་ང་ལ་བསྐུར་ན་ངས་ཀྱང་རོགས་བྱེད་ངེས།
དྲ་གྲོགས་ཚོ།
རྒྱ་དགེ་འདུན་ལགས། བོད་ལ་གཅིག་གྱུར་གྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་། རྒྱལ་ཁབ་དང་རྒྱལ་པོ་སོགས་ཡོད་མྱོང་བས་ན་ངས་ཁྱེད་ལ་འུ་ཅག་བོད་པ་ཚང་ལ་གཅིག་གྱུར་བྱུང་མྱོང་བར་མ་ཟད་ད་ལྟའང་གཅིག་གྱུར་ཡིན་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན
༄༅།།་་ཧོར་བུ་ལགས་སེམས་སྐྱོ་དགོས་པ་མི་འདུག
གལ་ཏེ་ཚོགས་འདུ་དེ་འདྲ་ཞིག་ཚོགས་ཡོད་ཀྱང་སེམས་སྐྱོ་དགོས་དོ་མི་འདུག
དང་པོའི་ཅི་བྱས་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་རེད
གཉིས་པས་འཛིན་སྐྱོང་བྱས་བྱས་པ་རེད་་་་་གལ་ཏེ་འཛིན་སྐྱོང་མ་ཐུབ་ན་གཞུང་སྒེར་སུས་འཛིན་སྐྱོང་བྱས་ཡང་ཁྱད་པར་མེད།
འདི་འདྲ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་ན་་་་་་་་་་གནད་དོན་དེ་གཉིས་ཐོག་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་པ་དང་་ཚོགས་འདུའི་ནང་སྐད་ཆ་དེ་འདྲ་བྱུང་པ་གཉིས་ནོར་མི་ཉན།
བོད་རིསག་སྤུན་ཟླ་མདོ་སྟོད་མི་མང་ནི་ཁྱེད་འདྲ་བོ་ང་ཚོ་མི་ཤེས་མཁན་མ་རེད། ཁྱེད་མདོ་སྟོད་མི་མང་ལ་ངོ་ཚ་དང་ཞབས་འདྲེན་ཞུ་འདོད་མེད་ན་མིག་མཐོང་འཁྱོག་བཤད་དེ་འདྲ་མ་གནང་རོགས། ཐ་ན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱེད་ཀ་ཙམ་མདོ་སྟོད་རེད། ད་ཁྱོད་མིག་ལ་ག་རེ་བྱུང་བ་ཡིན་ནམ།
ཧོར་བུ་ལགས་ང་ངོ་ནས་སེམས་པ་སྐྱོ་སོང་། ཁྱོད་འདྲ་བོ་དྲང་བདེན་ལ་མིག་བཙུན་ནས་རྡོག་བརྫིས་གཏོང་མཁན་མཐོང་ནས་སྐྱོ་སོང་། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཁམས་པ་རེད། ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁམས་རིགས་རེད། དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་རྒྱ་རི་ཁམས་རིགས་རེད། ཐེ་ཝན་དོན་གཅོད་ཁམས་རིགས་རེད། ད་དུང་མང་། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཧ་ལམ་ཁྱེད་ཀ་ཁམས་རིགས་རེད། ད་ལྟའི་བོད་གཞུང་གི་གནད་ཡོད་མཚན་གནས་མཐོ་ཤོས་མང་ཆེ་བ་ཞིག་ཁམས་རིགས་ལ་ཕུལ་ཡོད་པ་རེད། ད་གང་ཞིག་ན་དབྱེ་བ་ཕྱེ་འདུག་གམ། ད་དུང་ཁྱེད་ཀྱི་སྐད་ཆ་དེ་འདྲ་དྲན་སྲིད་ཀྱང་བཤད་ཕོད་ས་འདུག་གམ། གལ་སྲིད་བོད་གཞུང་དང་བོད་མང་ལ་ཆོལ་ཁའི་ཕྱོགས་ཞེན་ཡོད་ན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་བཀའ་ཁྲི་ཆགས་མི་སྲིད། རྒྱ་རི་ཡང་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་ལོ་ཉི་ཤུ་ལ་གནང་ཐུབ་མདོག་ཁ་བོ་མ་རེད། ཡིན་ན་ཡང་ཤེས་ཡོན་དང་ནུས་པ་གང་ཡང་མེད་པའི་མི་ངན་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཆོ་ཁའི་མིང་ལ་འཐམ་ནས་ཕོ་རྒོལ་འཁྲབ་ཁུལ་གྱིས་ནང་དཀྲུགས་བརྒྱབ་ནས་མི་ཚེ་བསྐྱལ་གྱི་ཡོད་པ་རེད།
དྲ་རོགས་ཚོར།དེ་རིང་ང་རང་སེམས་པ་ཧ་ཅང་སྐྱོ་བའི་སྐད་ཆ་ཞིག་གོ་བྱུང་།དེ་ནི་བདག་གི་གྲོགས་པོ་ཨ་རི་ཡོད་པ་ཞིག་གི་ཁ་པར་འབྱོར་བྱུང་།ཁོང་ང་གཉིས་ཀྱིས་སྐད་ཆ་བཤད་བཞིན་བཤད་བཞིན་འདི་ལྟར་གསུངས་བྱུང་།ཉིན་ཤས་སྔོན་ལ་ཨོ་སི་ཏྲི་ལི་ཡ་ཡོད་པའི་བོད་གཞུང་དོན་བཅོད་འོག་ཨ་མདོ་བ་དང་དབུས་གཙང་གི་མི་རྣམས་མཉམ་འཛོམས་ཐོག།སྤྱི་འཐུས་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱུད་ཀྱི་པུས་མོ་བཙུག་ཁ་དར་ཁྱེར་ནས་ནོར་བ་ངེས་ལན་དགོས་པ་དང་མ་ཟད།ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་དེ་ཁམས་པའི་འཛིན་སྐྱོང་མ་ཐུབ་ན་ཨ་མདོ་བའི་འཛིན་གྱི་ཡིན་ཞེས་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་པ་རེད་ཟེར།དྲ་གྲོགས་ཚོ་དང་པོ་ང་ཡིད་ཆེས་མ་སོང་།ངས་ཁོང་ལ་དེ་ལྟར་མ་བཤད་ལབ་པ་ཡིན།ཁོང་གིས་རྫུན་མིན་ངོ་མ་ཡིན་ཟེར་ནས་དཀོན་མཆོག་ལ་ཚད་ཟེར་ནས་རེ་རེས་བཞིན་ང་ལ་བཤད་བྱུང་།ང་ཧ་ཅང་གིས་སྐྱོ་བྱུང་དེ་ནི་མི་ང་རང་གི་ངོས་ནས་དུས་ད་ལྟ་བར་དུ་ཕྱོགས་ཞེན་གྱི་སྐད་ཆ་བཤད་མཁན་ཡོངས་ལ་རྒོལ་བ་དང་ངའི་དགྲ་བོ་དེ་རྒྱ་མི་ལས་མེད་དྲན་བཞིན་ཡོད་ལ་ང་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་དྲན་བཞིན་ཡོད།ད་བྱས་དུས་ང་མི་རིུགས་ག་རེ་ཡིན་དང་ལུང་པ་ག་བ་ནས་ཡིན་ཡང་ཟེར་མི་ཤེས་པ་ལྟ་བུ་ཆགས་སོང་།ལོ་ངོ་དེ་གས་ནང་ཁམས་རིགས་ཚོས་རྒྱ་གཞུང་ལ་རྒོལ་བ་དེ་ནོར་བ་རེད་པས།ཆོལ་ཁ་ཟེར་བ་དེ་གཉིས་ལས་མེད་ན་ཁམས་པ་ཚོས་ཨུ་ཚུག་རྒྱབ་ནས་གཞན་ལ་དཀའ་ངལ་ག་རེ་བཟོ་ཡི་ཡོད་ན།ཁམས་རིགས་ཚོས་ཚོར་བ་རང་སྐྱོང་བྱེད་མི་ཐབ་པ་རེད་པས།བོད་གཞུང་གི་རྡ་ས་ཚོགས་འདུས་སྐབས་མ་གསུངས་པར་ཨོ་སི་ཏྲི་ལི་ཡ་དོན་བཅོད་ཀྱི་ཁམས་མི་མེད་པ་ཚོགས་དགོས་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ།ཞེས་དྲི་བ་ཧ་ཅང་གིས་མང་།དྲ་རོགས་ཚོ་ཁྱོད་ཚོ་ནི་ང་ལས་ལྷག་པར་ཤེས་ཡོན་ཅན་ཤ་སྟག་ཡིན་པའི་ཁྱོད་ཚོས་ཅིག་གསུང་དང་ཁམས་པ་དེ་བོད་མི་རེད་མ་རེད།གལ་སྲིད་ཡིན་ན་གོང་ནས་འོག་བར་དེ་ལྟར་སྡང་གི་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ།ངོ་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་གི་རིང་ཕྱི་ནས་རྒྱ་དམག་གིས་སྡང་།ནང་ནས་བོད་མི་ཡིས་སྡང་།ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བ་ཆགས་ཡག་དེ་ཁམས་པའི་བཟོས་པ་མིན་འགྲོ་ཡང་དྲན་གྱིན།ད་དུང་དྲི་བ་མང་རེ་རེད།དྲ་རོགས་ཚོ།ངས་སྐད་ཆ་དེ་འདྲ་བཤད་འདོད་མེད་ཀྱང་ཁམས་རིགས་ཤིག་ཡིན་དུས་སེམས་པ་སྐྱོ་བྱུང་།ཡིད་མ་ཆེས་ན་ཨོ་སི་ཐྲི་ལི་ཡ་གཙོ་བྱེད་པའི་ཕྱི་རྒྱ་ཁག་ཏུ་སོ་སོའི་གྲོགས་རྣམས་ལ་འདྲི་དང་་་
བཤད་སྒྲུབ་ལགས། ཁྱེད་ནས། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་གསུང་འཕྲིན་ནང་“བཀའ་ཤག་དང་ངོས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་སྦྲེལ་པོ། གཞན་ཡང་འབྲེལ་ཡོད་ཅི་འོས་རྣམས་ལ་ཉན་ཞིབ་དོགས་འདྲི་འཁྲུན་ཆོད་བྱས་ཏེ་གསལ་བོ་བཟོ་དགོས༽ཅེས་གསུངས་པའི་དགོངས་དོན་ལ་ངས་ལྟས་ན་འདི་འདྲ་ཞིག་ཏེ་ད་ཡོད་བོད་པ་ཚོའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་འཇུ་ཆེན་ཐུབ་བསྟན་མཆོག་དང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་རྒྱ་རི་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་གསུམ་གྱི་བཀའ་སློབ་ཁག་ལ་སློབ་སྦྱོང་གནང་ཏེ་མ་འོངས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་སེམས་ཁུལ་བྱེད་དགོས་པའི་དུས་ལ་བབ་འདུག་ཞུས་བ་འདི་མིན་འགྲོ་སྙམ་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཁོང་གསུམ་ནི་བོད་བཙན་བྱོལ་འདི་ཆགས་ནས་ད་བར་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཐོག་གོང་ན་མེད་པའི་ཤེས་འགྱོན་ཉམས་མྱོང་གསུམ་ལྡན་སྟིང་༧་གོང་ས་མཆོག་གི་ཕྱག་གཡས་པ་དང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་དོན་ཏུ་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་དབུ་འཁྲིད་འགྲན་ཟླ་བྲེལ་བ་ཅིག་རེད།། ཅེས་བྲིས་འདུག ངས་ཁྱེད་ལ་དྲི་བ་ཞིག་ཡོད། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་ཕྱག་གཡས་པ་ལྟ་བུའི་དབུ་ཁྲིས་དེས་དགོས་མེད་དྭོགས་སློང་སོགས་གང་བྱུང་དུ་བྱས་ཏེ་༧གོང་ས་ཆེན་པོའི་ཕྱག་གཡས་པ་སྐོག་གྲབས་བྱེད་དོན་གང་ཡིན་ནམ། ཁྱེད་ཀྱིས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་གསུང་འཕྲིན་ལ་གོ་བ་ལེན་སྟངས་དེ་ཏག་ཏག་བསྡད་ཨེ་ཡོད་སྙམ་པས་བསམ་ཞིབ་བྱ་གལ།
བཀའ་ཁྲི་མཆོག་གི་འདི་མཆོག་གིས་བཟོ་རོགས་གནོངས།
བཀའ་ཟུར་འཇུ་ཆེན་གྱི་དྭོགས་འཆར་ལ་བཀའ་ཁྲི་མཆིག་གི་གསལ་བཤད་གནང་བ་དེས་མུན་པར་སྒྲོན་མེ་སྤར་བ་ལྟ་བུ་རེད། དེ་ལས་ལྷག་པའི་གསལ་ཁ་ཅི་ཞིག་གཏོད། འགའ་རེས་འཇུ་ཆེན་གྱི་ཐུགས་འཚབ་དང་ཟམ་གདོང་གི་ལན་གཉིས་གཞི་གཅིག་ཏུ་འབབ་ཐུབ་མེད་པར་མ་ཟད། ཟམ་གདོང་དོན་དངོས་གཡོལ་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ། ཟེར་བ་ལ་རྒྱུ་མཚན་དང་གསལ་ཁ་གཏོད་རྒྱུ་ཅི་ཞིག་ཡོད།
༧གོང་ས་མཆོག་གིས་གསུང་འཕྲིན་ནང་“བཀའ་ཤག་དང་ངོས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་སྦྲེལ་པོ། གཞན་ཡང་འབྲེལ་ཡོད་ཅི་འོས་རྣམས་ལ་ཉན་ཞིབ་དོགས་འདྲི་འཁྲུན་ཆོད་བྱས་ཏེ་གསལ་བོ་བཟོ་དགོས༽ཅེས་གསུངས་པའི་དགོངས་དོན་ལ་ངས་ལྟས་ན་འདི་འདྲ་ཞིག་ཏེ་ད་ཡོད་བོད་པ་ཚོའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་འཇུ་ཆེན་ཐུབ་བསྟན་མཆོག་དང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་རྒྱ་རི་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་གསུམ་གྱི་བཀའ་སློབ་ཁག་ལ་སློབ་སྦྱོང་གནང་ཏེ་མ་འོངས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་སེམས་ཁུལ་བྱེད་དགོས་པའི་དུས་ལ་བབ་འདུག་ཞུས་བ་འདི་མིན་འགྲོ་སྙམ་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཁོང་གསུམ་ནི་བོད་བཙན་བྱོལ་འདི་ཆགས་ནས་ད་བར་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཐོག་གོང་ན་མེད་པའི་ཤེས་འགྱོན་ཉམས་མྱོང་གསུམ་ལྡན་སྟིང་༧་གོང་ས་མཆོག་གི་ཕྱག་གཡས་པ་དང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་དོན་ཏུ་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་དབུ་འཁྲིད་འགྲན་ཟླ་བྲེལ་བ་ཅིག་རེད།། དྲ་གྲོགས་རྣམས་པ་དོན་དེར་མ་འགྲིག་ན་འཐེན་འཁྱེར་མེད་པའི་ཐོག་དྲང་པོ་བཤད་ན་ང་ཡང་རྒྱུ་མཚན་དང་གནས་ལུགས་ཤེས་མཁན་ཅིག་ཡིན་རྗེས་མ་ཐུབ་ཡོང་།།
འཇུ་ཆེན་གྱི་ཐུགས་འཚབ་དང་ཟམ་གདོང་གི་ལན་གཉིས་གཞི་གཅིག་ཏུ་འབབ་ཐུབ་མེད་པར་མ་ཟད། ཟམ་གདོང་དོན་དངོས་གཡོལ་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ། ཟེར་བ་དེ་གནད་ལ་ཕིགས་པའི་གཏམ་རེད་ལ། ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༣ ནས་ ༢༥ བར་ཚོགས་པའི་བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་གྲ་སྒྲིག་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་ཚོགས་འདུ་ཚུགས་སྐབས་གནད་དོན་དེའི་ཐོག་དམིགས་བསལ་སྐད་ཆ་བྱུང་ཡོད་ཐག་གཅོད་རེད།
དེ་བཞིན་དེ་རིང་ཞིན་ཧ་དྲ་ཚིགས་སུ་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ནང་གི་ཀྱི་བོད་རིགས་ཚོ་ཁག་གཅིག་ལ་ལྷོ་པ་མི་རིགས་ཟེར་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་མི་རིགས་གཅིག་གི་མིང་བཏགས་པ་ཚོར་ཧུ་ཅིན་ཐའོ་ཡིས་དམིགས་བསལ་གཟིགས་སྐྱོང་གནང་ཡོད་སྐོར་དམིགས་བཀོད་བྱས་འདུག རྒྱ་ནག་གིས་ལྷོ་པ་མི་རིགས་ཟེར་ནས་བོད་རིགས་ཁག་ཅིག་ལ་མི་རིགས་ཀྱི་མིང་བཏགས་པ་དེ་ཉིང་ཁྲི་ས་ཁུལ་དུ་ཡོད་པ་རེད། ཐེངས་འདིའི་ཧུ་ཡིས་བྱེད་སྤྱོད་དེས་ང་ཚོ་ལ་ཉེན་བརྡ་ཞིག་བཏང་ཡོད་པར་བརྗོད་ཆོག
རང་བཙན་སྐོར་ལ་སྐད་ཆ་བཤད་མཁན་ཚོས་རང་བཙན་རྩོད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། རང་ཚན་རྩོད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཙ་ཡི་སྔོན་འཇུག་བླངས་ནས་ཙ་ཡིག་ཚ་རུ་གྱུར་ཡོད།
ཁང་གསར་རྡོ་རྗེའི་བཤད་པ་བཞིན་རང་བཙན་གྱི་ཆེད་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་ཆོལ་ཁོངས་དང་ས་ཁོངས་་ཁ་ཤས་ཀྱི་མི་སྒེར་སྐོར་ཞིག་ངར་དགོས་པ་རེད་དམ།
རང་བཙན་ཁ་ལ་ཁྱེར་ནས་རང་ཚན་རྩོད་མཁན་རྣམས་ལ་ཉན་རྒྱུ་གང་ཡང་མེད། ལྟོས་དང་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ནང་ཁུལ་ན་ཡང་རང་ཚན་རྩོད་ཀྱི་ཡོད།
འཇུ་ཆེན་སོགས་ཀྱི་སྐད་ཆ་ནི་གང་ཡང་མ་རེད། མདོ་དོན་དབུ་མའི་ལམ་ལ་ངོས་ལེན་མེད་ཟེར་གྱི་ཡོད་པ་རེད། སྐད་ཆ་དེ་སྐོར་བ་ཞིག་བརྒྱབ་ནས་བཤད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། གཞན་གང་ཡང་མ་རེད།
༼རྒྱལ་མཆོག་བཅུ་བཞི་བ་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་རིང་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་བོད་རིགས་ཡོངས་གཅིག་གྱུར་གྱི་ས་བོན་ཞིག་དང་། གོ་སྐབས་ཤིག་གནང་ཡོད་པ་དེ། ང་ཚོས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད༽ ཟེར་བ་དེ་་མང་གཙོ་ཅན་གྱི་ལས་ལུག་འདི་ལ་ཟེར་གྱིན་ཡོད་པར་སྨོན།།།་གལ་ཏེ་གཅིག་གྱུར་བྱུང་མྱོང་མེད་ན་་་གཅིག་གྱུར་མ་ཡིན་པ་རེད་་་་གཅིག་གྱུར་མ་ཡིན་པ་ཞིག་འགྲུབ་ཁག་རྒྱུ་རེད་
དྲ་གྲོགས་རྣམས་པ་ཚོ་་་་དོན་ངི་མ་་ངེད་བོད་པ་ཚང་གཅིག་གྱུར་བྱུང་མྱོང་ཡོད་དམ་ཡང་ན་མེད་་་་་་ཁ་གསལ་ཞིག་གསུངས་རོགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན
༡༼རྒྱལ་མཆོག་བཅུ་བཞི་བ་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་རིང་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་བོད་རིགས་ཡོངས་གཅིག་གྱུར་གྱི་ས་བོན་ཞིག་དང་། གོ་སྐབས་ཤིག་གནང་ཡོད་པ་དེ། ང་ཚོས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ༽ རྒྱ་རིའི་སྐད་ཆ་འདི་རྒྱ་གཞུང་གི་སྐད་ཆ་རེད་ལ། ཁམས་ཀྱི་ཕྱེད་ཀ་དང་ཨ་མདོ་ཆ་ཚང་རྒྱ་ཁོངས་འཁྲུལ་མེད་རེད་ཅེས་པ་ཞིག་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་བྱས་རྗེས་དཀྲི་བཞིན་པས། འདིའི་ཐད་ཁ་གྲགས་མཁན་མེད་དོན་ཅི།
༢ འཇུ་ཆེན་གྱི་ཐུགས་འཚབ་དང་ཟམ་གདོང་གི་ལན་གཉིས་གཞི་གཅིག་ཏུ་འབབ་ཐུབ་མེད་པར་མ་ཟད། ཟམ་གདོང་དོན་དངོས་གཡོལ་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ།
འཇིགས་བྲལ་བསྟན་འཛིན་ལགས་ཁྱེད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་བསམ་ཚུལ་བཤད་ཁུལ་བྱེད་བཞིན་དོན་གྱི་ཁྱེད་རང་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་ཚུལ་ཡིན་པ་བསྟན་འདུག གང་ལྟར་ང་ཚོ་བོད་ལ་ད་ལྟ་ཅི་ཡང་མེད་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་འོག་ནས་བོད་རང་ཉིན་ལ་དབང་བའི་འཛིན་སྐྱོངས་ཤིག་ཐོབ་ན་ཤི་གསོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རེབ་་ཡང་འགྲུབ་ཡོད
གླེང་གཞི་འདི་ལྟ་བུ་ནི་སྤྱིར་བཏང་གླེང་དགོས་པ་ཞིག་རེད། དེས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་མདུན་ལམ་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་ལས་གནོད་པ་གང་ཡང་མི་འདུག
གྲོགས་པོ་ཨ་རིག་འགྱུར་མེད་ལགས། ང་འཇིགས་བྲལ་ཡིད་ཚིམས་དང་མི་ཚིམས་སྤྱིར་བཏང་གནད་དོན་མ་རེད། ཡིན་ནའང་ཡིད་ཚིམས་དང་མ་ཚིམས་ཀྱི་གནད་དོན་གླེང་གི་ཡོད་ན། གནས་སྐབས་རིང་བདེ་མོ། རྩོམ་སྒྲིག་པའི་གཏམ། འདོན་སྤེལ། ༢༠༡༠/༠༣/༢༡ བོད་ཀྱི་དུས་བབ་གསར་ཤོག་སྤྱིའི་འདོན་ཐེངས་ ༤༧༨ སྟེང་གི་རྩོམ་སྒྲིག་པའི་གཏམ་ཟེར་བ་དང་། བོད་ཀྱི་བང་ཆེན་སྤྱིའི་འདོན་ཐེངས་ ༢༧༣ སྟེང་གི་ཆེད་བརྗོད་ཆོ་ག་ཕྱག་ལེན་ལྟ་བུའི་གྲོས་ཆོད་ཟེར་བ་དེ་གཉིས་ལ་ལྟོས་དང་། དེ་ནས་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཕྱིར་བལྟས་བྱེད་ཐུབ་ཡོང་།
དེ་རིང་ངས་སྦེལ་ཀོབ་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་བོད་མི་སྐོར་ཅིག་དང་ལྷན་དུ་གླེང་མོལ་བྱས་པ་ཡིན། སྐབས་དེར་ངས་ཁོང་ཚོ་ལ་བོད་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་གཞུང་གི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་འོག་ཏུ་འགྲོ་རྒྱུ་རྩོད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཡང་རྩ་ཁྲིམས་དེའི་འོག་ན་ས་གནས་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཆེད་བཏོན་པའི་རྒྱ་ནག་གི་བཅའ་ཁྲིམས་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་ཟེར་བ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། དེ་དམར་པོའི་ལམ་ལུགས་གཞི་རྩར་བཞག་པའི་ཁྲིམས་གཅིག་རེད། ད་ལྟ་ང་ཚོས་དེའི་འོག་ཏུ་བོད་རིགས་གཅིག་གྱུར་རྩོད་ཀྱི་ཡོད་རེད། དེ་ཐོབ་སོང་ན་ཁྱོད་རང་འགྲོ་གི་ཡིན་ནམ་ཟེར་དུས་དེ་འདྲ་ཡིན་རྒྱུ་མ་རེད། རྩ་བ་ཉིད་ནས་ཡིན་རྒྱུ་མ་རེད། ཁྱོད་རང་གིས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་བསྐུར་འདེབས་ཡིན་རྒྱུ་རེད། གལ་སྲིད་དངོས་གནས་ཡིན་ན་འགྲོ་ཐུབ་ས་མ་རེད་ཟེར་གྱི་འདུག ཁོ་རང་ནམ་རྒྱུན་གནད་དོན་ལ་དོ་སྣང་ཏོག་ཙམ་ཡོད་མཁན་གྲས་རེད།
འཇིགས་བྲལ་དྲིན་ཆེན་པོ། ཁྱོད་ད་དུང་ཡིད་མི་ཚིམས་སམ།
སྐུ་ཚབ་རྒྱ་རི་མཆོག་གིས། སྐུ་ངོ་འཇུ་ཆེན་དང་ང་ཚོ་རྒྱ་ནག་ལ་ཕྱིན་སྐབས་ནས་བོད་རིགས་གཅིག་གྱུར་བཤད་ཀྱིན་ཡོད། ཅེས་གསུངས་འདུག ཡིན་ནའང་འཇུ་ཆེན་དེ་འདྲ་གསུང་གི་མི་འདུག དེ་ཡང་ཕྱི་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༩ ཉིན་སྦེལ་ཀོབ་ཏུ་བཀའ་མོལ་གནང་སྐབས་གསུངས་དོན། ཕྱི་ལོ་༡༩༧༩ལོར་ང་ཚོ་གཟིགས་སྐོར་སྐུ་ཚབ་དང་པོ་བཏང་གནང་པའི་སྐབས་སུ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་བཀའ་མངགས་དོན་ཚན་བཞི་གནང་སོང་། ལག་ཁྱེར་གང་ཡང་མེད། དེའི་ནང་ལ་མི་རིགས་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་མིན་གཅིག་གསུངས་ཡོད་རེད། དེ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་བཀའ་ངོ་མ་ཡིན། དེ་འདྲ་ཡིན་པ་ཡིན་ཙང་ད་ལྟ་ཁྱེད་རང་གི་དྲི་བ་དེར་མི་རིགས་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་མ་རེད་ཟེར་ནས་ཐག་གཙང་མ་བཅད་ཐུབ་ཡག་རེད། མི་རིགས་འཐབ་རྩོད་ཟེར་ན་བྱབ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད། བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་ནང་ལ་དེང་སང་རྒྱ་དམར་གུང་ཁྲན་གྱིས་མི་རིགས་ལྔ་བཅུ་ང་དྲུག་ལ་དབྱེ་ནས། ཧན་མི་རིགས་ཕར་ཕུད་ན་མི་རིགས་ལྔ་བཅུ་ང་ལྔར་དབྱེ་བསྡད་པ་དེར་ང་ཚོ་བོད་པས་ངོས་ལེན་བྱེད་བསྡད་ཀྱི་ཡོད་རེད། མི་རིགས་ལྔ་བཅུ་ང་དྲུག་ཡོད་མ་རེད་ཟེར་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། མི་རིགས་ལྔ་བཅུ་ང་དྲུག་ངོས་ལེན་བྱས་ན་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་བོད་མི་ཡིན་པ་དེའི་ནང་ལ་མི་རིགས་བཅུ་བཅོ་ལྔ་ཞིག་ཡོད་རེད། ཤར་པ། རྟ་མང་རིགས། མོན་པའི་རིགས། མདོ་སྨད་ནང་ལ་སོག་པོའི་རིགས། ཡུ་གུར་རིགས། ཟ་ལ་རིགས། ཧ་ཤ་རིགས། རྒྱ་རིགས། ཧུ་རིགས། ཆང་རིགས། ལྟོམ་པ་རིགས། འཇང་རིགས། དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཁ་ཁར་དབྱེ་དགོས་ཡོད་རེད། དེ་ཚང་མ་བོད་མི་རེད་མ་གཏོགས་ཕུད་ཡག་རྩ་བ་ནས་ཡོད་མ་རེད། བྱས་དུས་མི་རིགས་འཐབ་རྩོད་བྱེད་ཡ་མི་འདུག་ཨཱ། ཅེས་གསུངས་པ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་ཡིན།
དུས་བབ་ཀྱི་གསར་འགོད་པ་རྣམ་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། གསན་ཞིབ་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་དེ་ཚོགས་རྗེས། གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་རེ་ཟུང་ནང་། གོང་གི་སྐུ་ངོ་འཇུ་ཆེན་གྱི་བཀའ་སློབ་དེ་གཅིག་པུ་བཀོད་ཡོད་ཀྱང་། བཀའ་ཁྲི་མཆོག་གི་གསལ་བཤད་དེ་བཀོད་མི་འདུག དེ་ནི་ཧ་ཅང་ཉེན་ཁ་ཆེ་བའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་རེད།
དེ་རིང་འདིར་གསར་འགྱུར་ཆ་ཚང་ཞིང་ཁ་གསལ་བ་དོ་མཉམ་པ་ཞིག་འཀོད་འདུག་པས་ཧ་ཅང་དགའ་བོ་བྱུང་སོང་། ཞེ་བློ་བདེ་སོང་།
སྐུ་ཚབ་རྒྱ་རི་མཆོག་གིས། སྐུ་ངོ་འཇུ་ཆེན་དང་ང་ཚོ་རྒྱ་ནག་ལ་ཕྱིན་སྐབས་ནས་བོད་རིགས་གཅིག་གྱུར་བཤད་ཀྱིན་ཡོད། ཅེས་གསུངས་འདུག ཡིན་ནའང་འཇུ་ཆེན་དེ་འདྲ་གསུང་གི་མི་འདུག དེ་ཡང་ཕྱི་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༩ ཉིན་སྦེལ་ཀོབ་ཏུ་བཀའ་མོལ་གནང་སྐབས་གསུངས་དོན། ཕྱི་ལོ་༡༩༧༩ལོར་ང་ཚོ་གཟིགས་སྐོར་སྐུ་ཚབ་དང་པོ་བཏང་གནང་པའི་སྐབས་སུ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་བཀའ་མངགས་དོན་ཚན་བཞི་གནང་སོང་། ལག་ཁྱེར་གང་ཡང་མེད། དེའི་ནང་ལ་མི་རིགས་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་མིན་གཅིག་གསུངས་ཡོད་རེད། དེ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་བཀའ་ངོ་མ་ཡིན། དེ་འདྲ་ཡིན་པ་ཡིན་ཙང་ད་ལྟ་ཁྱེད་རང་གི་དྲི་བ་དེར་མི་རིགས་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་མ་རེད་ཟེར་ནས་ཐག་གཙང་མ་བཅད་ཐུབ་ཡག་རེད། མི་རིགས་འཐབ་རྩོད་ཟེར་ན་བྱབ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད། བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་ནང་ལ་དེང་སང་རྒྱ་དམར་གུང་ཁྲན་གྱིས་མི་རིགས་ལྔ་བཅུ་ང་དྲུག་ལ་དབྱེ་ནས། ཧན་མི་རིགས་ཕར་ཕུད་ན་མི་རིགས་ལྔ་བཅུ་ང་ལྔར་དབྱེ་བསྡད་པ་དེར་ང་ཚོ་བོད་པས་ངོས་ལེན་བྱེད་བསྡད་ཀྱི་ཡོད་རེད། མི་རིགས་ལྔ་བཅུ་ང་དྲུག་ཡོད་མ་རེད་ཟེར་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། མི་རིགས་ལྔ་བཅུ་ང་དྲུག་ངོས་ལེན་བྱས་ན་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་བོད་མི་ཡིན་པ་དེའི་ནང་ལ་མི་རིགས་བཅུ་བཅོ་ལྔ་ཞིག་ཡོད་རེད། ཤར་པ། རྟ་མང་རིགས། མོན་པའི་རིགས། མདོ་སྨད་ནང་ལ་སོག་པོའི་རིགས། ཡུ་གུར་རིགས། ཟ་ལ་རིགས། ཧ་ཤ་རིགས། རྒྱ་རིགས། ཧུ་རིགས། ཆང་རིགས། ལྟོམ་པ་རིགས། འཇང་རིགས། དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཁ་ཁར་དབྱེ་དགོས་ཡོད་རེད། དེ་ཚང་མ་བོད་མི་རེད་མ་གཏོགས་ཕུད་ཡག་རྩ་བ་ནས་ཡོད་མ་རེད། བྱས་དུས་མི་རིགས་འཐབ་རྩོད་བྱེད་ཡ་མི་འདུག་ཨཱ། ཅེས་གསུངས་པ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་ཡིན།
གུས་པ་ཆབ་སྲིད་རྩ་ནས་མི་ཤེས་པས་ནོར་ན་དགོངས་དག་ཡོད། གང་ལྟར་ངའི་བསམ་པར་སྐུ་ཚབ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་བསམ་བློ་རིམ་པས་འགྱུར་ནས་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གིས་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་རྣམས་ཡང་དག་པ་དང་བདེན་པ་ཡིན་པའི་ཡིད་ཆེས་རྙེད་ཟིན་པ་འདྲ་བོ་མཐོང་གི་འདུག དེའི་ཕྱིར་ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་སྐད་ཆ་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཡིན་པ་ལྟར་བེད་སྤྱད་ནས་བོད་མིའི་ཡིད་ཆེས་ཀྱི་ཁ་གཏད་བྱེད་ཀྱི་མེད་འགྲོ་དྲན་ཡོང་གི་འདུག ཕྲན་ནོར་སྲིད་པས་ཡག་པོ་དཔྱད་པ་གནང་རོགས། རྒྱ་མིའི་སྐད་ཆ་དེ་ཚོ་བདེན་པ་རེད་མདོག་བཤད་ཀྱི་མི་འདུག་གམ།
གུས་པ་ཆབ་སྲིད་རྩ་ནས་མི་ཤེས་པས་ནོར་ན་དགོངས་དག་ཡོད། གང་ལྟར་ངའི་བསམ་པར་སྐུ་ཚབ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་བསམ་རིམ་པའི་བློ་འགྱུར་ནས་ཉེ་དུས། ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གིས་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་རྣམས་ཡང་དག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་བགྲང་ནས་ག་ལེར་ཁོང་གཉིས་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་བོད་མིའི་ཁ་གཏད་བྱེད་ཀྱི་མེད་འགྲོ་དྲན་ཡོང་གི་འདུག ཕྲན་ནོར་སྲིད་པས་ཡག་པོ་དཔྱད་པ་གནང་རོགས། རྒྱ་མིའི་སྐད་ཆ་དེ་ཚོ་བདེན་པ་རེད་མདོག་བཤད་ཀྱི་མི་འདུག་གམ།
སྐུ་ཚབ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་བཀའ་མོལ་ལ་རྒྱ་ནག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཐེབས་འདུག་པའི་རྣམ་པ་མཐོང་གི་འདུག་པས། ངེས་པར་དུ་ཐུགས་གཟབ་གནང་གལ་ཆེ།
ཁོང་གི་བཀའ་མོལ་གནང་སྟངས་༼མཚམས་རེར་བོད་རང་བཙན་གྱི་དར་ཆ་འཁྱེར་ཏེ་བོད་རིགས་གཅིག་གྱུར་གྱི་ནུས་པར་ག་རེ་བྱས་ཡོང་ངམ་སྙམ་པའི་ཐེ་ཚོམ་ཡོང་གིན་འདུག རང་བཙན་བཤད་མཁན་ཚོས་བོད་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་རང་བཙན་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་རྒྱུ་རེད། ལོ་རྒྱུས་དང་རྒྱལ་རབས་ཐོག་ནས་རང་བཙན་ཇི་ལྟར་རྩོད་རྒྱུ་ཡིན། དེ་དག་ལ་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས། སྐུ་ངོ་འཇུ་ཆེན་དང་ང་ཚོ་རྒྱ་ནག་ལ་ཕྱིན་སྐབས་ནས་བོད་རིགས་གཅིག་གྱུར་བཤད་ཀྱིན་ཡོད། སྐབས་དེར་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཚོས། ཁྱོད་ཚོར་གོ་སྐབས་མ་སྤྲད་པ་མ་རེད། སྲིད་བློན་གྱིས་བོད་རིགས་བླ་ཆེན་དཔོན་ཆེན་མང་པོ་ཞིག་བསྡུས་ཏེ། བོད་རིགས་གཅིག་གྱུར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ནམ་མིན་ཞེས་འདྲིས་སྐབས། ཁོང་ཚོས་གཅིག་གྱུར་མི་དགོས། ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་འདི་ཡག་པོ་འདུག་ཅེས་ལབ་པ་རེད་ཟེར། རྒྱ་ནག་གིས་ལ་བོད་བཙན་འཛུལ་བྱས་སྐབས། བོད་གཞུང་བཀའ་ཤག་གིས་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་བདེ་སྡུག་ཞུས་སྐབས། “དུས་ཡུན་རིང་པོའི་བོད་རྒྱའི་ས་མཚམས་འབྲུ་ཆུ་བརྒལ་ཏེ་བཙན་འཛུལ་བྱས་སོང” ཞེས་བཀོད་ཡོད། དེ་དག་ནོར་འཁྲུལ་མ་རེད། སྐབས་དེའི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་རེད། རྒྱལ་མཆོག་བཅུ་བཞི་བ་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་རིང་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་བོད་རིགས་ཡོངས་གཅིག་གྱུར་གྱི་ས་བོན་ཞིག་དང་། གོ་སྐབས་ཤིག་གནང་ཡོད་པ་དེ། ང་ཚོས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ཅེས་གསུངས་སོང་།༽ཞེས་པའི་ཐོག་ནས་སྐུ་ཚབ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་སྐད་ཆ་འདི་ཚོ་དྲང་བདེན་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་རྙེད་ཟིན་པའི་རྣམ་པ་བསྟན་མི་འདུག་གམ། ཁོང་གཉིས་ཀྱི་བསམ་བློ་ལ་རྒྱ་ནག་གི་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་དག་གིས་འགྱུར་བ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཐེབས་ཡོད་པའི་རྣམ་མཐོང་སོང་། མིན་པ་ཡིན་ན་དགོངས་དག་ཞུ། སྐུ་ཚབ་གནང་ནས་ལོ་ཉེར་བརྒྱད་རིང་རྒྱ་མིའི་ཤུགས་རྐྱེན་དང་འགྱུར་བ་ངེས་ཅན་ཞིག་ཐེབས་ཡོད་པ་འདྲ་བོ་མཐོང་གི་མི་འདུག་གམ།