དེ་སྔོན་ཁྲིམས་ལུགས་མཁས་པས་བོད་རང་བཙན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ངོ་བོར་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད།

ཆི་ཁཱ་གྷོའི་ནོ་བྷེལ་གཟེངས་རྟཊ་བཞེས་མཁན་གྱི་ཚོགས་འདུའི་སྟེང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་ ༡༧ དང་ལམ་དབུ་མའི་དགོངས་གཞི་གཅིག་ཡིན་སྐོར་དང་། བཀའ་ཁྲི་མཆོག་ཁོང་རྣམ་པར་མཚམས་སྦྱོར་གནང་ཡོད།

ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་༸གོང་ས་མཆོག་ཨ་རིའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆི་ཁཱ་གྷོར་ཚོགས་པའི་ནོ་བྷེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟཊ་བཞེས་མཁན་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་ ༡༢ པའི་སྟེང་ལྷན་བཞུགས་གནང་སྐབས། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་བཀའ་སློབ་བསྩལ་དོན། “ ༡༩༤༩ དང་ ༡༩༥༠ ལོར་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་རྗེས། བོད་རྒྱའི་འབྲེལ་བ་རྣམ་པ་གསར་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་བ་མ་རེད་གཏོགས། དེའི་སྔོན་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ལུཊ་མཁས་པ་ཚོས་བོད་ཀྱི་གནས་བབ་དེ་རང་བཙན་རྒྱལ་ཁབ་ (de-facto state) ཀྱི་ངོ་བོར་གནས་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད། རྒྱ་མིས་བོད་ཞི་བའི་བཅིངས་བཀྲོལ་གཏོང་ཆེད། བོད་མི་ཚོས་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་དགོས་བྱུང་ཡོད། གྲོས་མཐུན་དེའི་ནང་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་ལུཊ་གཉིས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་བཀོད་ཡོད་ལ། ཆ་རྐྱེན་དེ་དག་ལམ་དབུ་མའི་གཞི་རྩའི་ལྟ་གྲུབ་དང་མཐུན་པ་ཆགས་ཡོད ” ཅེས་གསུངས།

སྐབས་དེར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་པོ་ལན་ཌིའི་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ལེ་ཆི་ཝ་ལེ་ས་ (Lech Walesa) མཆོག་དང་། ཨ་རིའི་ལྕམ་སྐུ་ཇོ་ཌི་ཝིལ་ཡེམ་སི་ (Jody Williams) ། ཨུ་རུ་སུའི་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་མི་ཁེལ་གོར་བྷ་ཆོབ་ (Mikhail Gorbachev) བཅས་དང་ཟུར་མཇལ་གནང་སྟེ། ཁོང་རྣམས་ཀྱི་རླབས་ཆེན་མཛད་རྗེས་ལ་ཡི་རངས་བསྔགས་བརྗོད་དང་སྦྲགས། ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ངོ་སྤྲོད་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བཀའ་ཁྲི་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ཁོང་རྣམ་པར་མཚམས་སྦྱོར་གནང་ཡོད་འདུག

དེ་བཞིན་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཚོགས་འདུ་དེའི་ཐོག  “ ༡༩༥༩ ལོར་ང་ཚོ་རྒྱ་གར་དུ་བྲོས་བྱོལ་ལ་བསླེབས་རྗེས་དུས་ཚོད་གང་འཚམ་ཞིག་གཞིས་ཆཊ་ཁག་གསར་འཛུཊ་ཐོག་བཏང་བ་རེད། ༡༩༧༤ ལོར་རྒྱ་ནག་ནང་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་བྱུང་སྟེ་ཟིང་འཁྲུག་ལངས་སྐབས། ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་མགོ་ཁྲིད་ཚོར་སྔ་ཕྱི་མ་གཏོགས་སྐད་ཆ་བཤད་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་ཡོང་གི་རེད། སྐབས་དེར་ང་ཚོས་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ངོས་ལེན་བྱ་རྒྱུ་དང་། རང་བཙན་རྩོད་རྒྱུ་གཉིས་ལས་མཐའ་གཉིས་སུ་མ་ལྷུང་བའི་ལམ་དབུ་མའི་སྲིད་བྱུས་ཐོག་སྐད་ཆ་བཤད་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་བྱུང་ཡོད། ༡༩༧༨ དང་ ༡༩༧༩ ལོའི་བར་རྒྱ་གཞུང་གིས་ངོས་ལ་རང་བཙན་མ་གཏོགས་གནད་དོན་ཅི་ཡིན་ཡང་སྐད་ཆ་བཤད་ཆོག་གི་རེད་ཅེས་བཤད་པ་རེད། སྐབས་དེར། ང་ཚོས་གྲ་སྒྲིག་སྔོན་ནས་བྱས་ཡོད་སྟབས་ལངས་ཕྱོགས་འདི་གཞི་རྩར་བཞག་སྟེ་འབད་བརྩོན་བྱས་སྐབས། མཚམས་རེ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་རེ་བ་ཡོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་དང་། ཡང་མཚམས་རེར་དཀའ་ངལ་འཕྲད་དེ་བོད་ནང་གི་གནས་སྟང་ལ་འགྱུར་བ་གང་ཡང་མ་ཕྱིན་པ་རེད། འདས་པའི་ལོ་ ༦༠ རིང་རྒྱ་གཞུང་དང་ལྷན་དུ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སེལ་ཆེད་འབད་བརྩོན་ཅི་ཡོད་བྱས་ཀྱང་གྲུབ་འབྲས་མ་ཐོན་པ་རེད། འོན་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་མི་མང་ཚོར་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་ཡོད་སྟབས། ད་ཆར་བོད་དོན་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་མཁན་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ལ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ང་ཚོའི་འཐབ་རྩོད་འཚེ་བ་མེད་པ་དང་ལམ་དབུ་མའི་ལངས་ཕྱོགས་ཡིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རེད་ ” ཅེས་གསུངས་འདུག

ཕྱི་ཚེས་ ༢༤ ཉིན་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཨ་རིའི་མིན་ནི་སོ་ཊའི་སྨན་ཁང་ (Mayo Clinic) དུ་འཆར་ཅན་གྱི་སྐུ་གཟུགས་བརྟག་དཔྱད་གནང་རྗེས། སྨན་ཁང་དེའི་སྨན་པ་དང་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་ཚོར་བྱམས་བརྩེའི་གལ་གནད་སྐོར་བཀའ་སློབ་བསྩལ་ཡོད་པ་དང་། དེ་རྗེས་ཁུལ་དེར་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་གི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུའི་སྟེང་ཕེབས་ཏེ་ས་གནས་མང་ཚོགས་ལ་བཀའ་སློབ་བསྩལ་ཡོད་པ་དང་། དེ་རིང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༦ ཉིན་ཁུལ་དེའི་ལཱོ་ཡོ་ལཱ གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་རྩེད་ཐང་དུ། མི་མང་སྟོང་ཕྲག་མང་པོར་འཚེ་མེད་ཞི་བ་དང་ཆོས་ལུགས་མཐུན་སྒྲིལ་སྐོར་བཀའ་སློབ་བསྩལ་རྒྱུ་ཡིན་འདུག་ལ། སྐབས་དེར་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་དེས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་མཁས་པའི་ཕྱག་འཁྱེར་ཞིག་ཀྱང་འབུལ་རྒྱུ་ཡིན་འདུག ཨ་རིའི་ནང་གི་མཛད་འཆར་ཁག་གྲུབ་རྗེས་ཕྱི་ཚེས་ ༢༧ ཉིན་ཁེ་ན་ཌའི་གྲོང་ཁྱེར་ཨོ་ཊཱ་ཝར་ནང་མང་ཚོགས་ལ་བཟང་སྤྱོད་ཐོག་བཀའ་སློབ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་ཆེན་སྟེང་མཉམ་ཞུགས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་འདུག

དེ་བཞིན། ཐེངས་འདིའི་ཨ་རིའི་ཆི་ཁཱ་གྷོའི་ནང་ཚོགས་པའི་ནོ་བྷེལ་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟཊ་བཞེས་མཁན་གྱི་ཚོགས་འདུའི་སྟེང་། དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བཀའ་ཁྲི་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ཀྱང་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཚོགས་འདུའི་མཇུག་སྡོམ་མཛད་སྒོའི་ཐོག་བཀའ་ཁྲི་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་ཚོགས་ཞུགས་པ་ཡོངས་ལ། ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་འཕོ་འགྱུར་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད་ལ། ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་ཆི་ཁཱ་གྷོ་བོད་རིགས་མང་ཚོགས་ལ་བཀའ་སློབ་བསྩལ་རྒྱུ་ཡིན་འདུག

གསར་འགོད་པ། དཔལ་ལྡན།