ཁ་སང་རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་ཆེན་གྱི་མཇུག་བསྡོམས་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་གྲུབ་སྟེ། གྲོས་ཆོད་དོན་ཚན་ ༡༠ ཅན་ཞིག་ཕྱིར་བསྒྲགས་དང་། དེ་བཞིན། རྒྱ་གར་ནང་བོད་དོན་དང་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་སྤེལ་ཕྱོགས་སྐོར་ལ་ཟུར་ཏུ་གྲོས་གཞི་རིགས་གཉིས་གཏན་འབེབས་གནང་འདུག
ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༡ ཉིན་འདས་པའི་ཉིན་གསུམ་རིང་གི་རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་མཇུག་བསྡོམས་ཚོགས་འདུ་གྲུབ་རྗེས། ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་གྲོས་ཆོད་ཁག་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་གནང་སྟེ། བོད་ནི་རང་བཙན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གིས་ཁྲིམས་འགལ་ཐོག་བོད་བཙན་བཟུང་བྱས་པ། བོད་རང་བཙན་ནི་བོད་མིའི་བདེ་སྡུག་དང་བོད་ཀྱི་ཆོས་རིགས་སྲུང་སྐྱོབ། རྒྱ་གར་གྱི་བདེ་འཇགས་སྲུང་སྐྱོབ།ཧི་མ་ལ་ཡ་རི་རྒྱུད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་དང་དཔལ་འབྱོར། རིག་གཞུང་བཅས་ཀྱི་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་འགན་ལེན་ཡོང་ཐབས་ཉག་ཅིག་ཡིན་པའི་བསྒྲགས་གཏམ་སྤེལ་ཡོད་པ་དང་། བོད་རྒྱའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་ཡོངས་རྒྱུར་རྒྱ་གཞུང་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དང་མཉམ་དུ། ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་དང་དོན་ཕན་ལྡན་པའི་གྲོས་མོལ་འཕྲལ་དུ་མགོ་འཛུགས་བྱ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་བྱས་ཡོད།
ཉིན་གསུམ་རིང་གི་ཚོགས་ཆེན་སྟེང་རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་པ་ཁག་གིས་ཐེངས་རྗེས་མའི་ཚོགས་ཆེན་བར་ལག་བསྟེར་དགོས་པའི་གྲོས་ཆོད་དོན་ཚན་བཅུ་ཅན་ཞིག་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་པ་ནི། ༡༽ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༢ ནང་ལྡི་ལིར་རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཁག་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཚོས་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་སྤེལ་རྒྱུ། ༢༽ ༢༠༡༢ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༩ ནས་ ༡༠ བར་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱ་གར་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་ནས་ལོ་ ༥༠ འཁོར་པའི་ངོ་རྒོལ་དུས་དྲན་སྲིང་བརྩི་བྱ་རྒྱུ། ༣༽༢༠༡༣ ལོ་ནི་ “བོད་རང་བཙན་”གྱི་ལོ་ཞིག་ལ་སྲུང་བརྩི་དང་། ༡༩༡༣ ལོར་༸གོང་ས་སྐུ་ཕྲེང་ ༡༣ མཆོག་རྒྱ་གར་ནས་ཕྱིར་བོད་དུ་ཆིབས་སྒྱུར་གྱིས་བོད་རང་བཙན་ཁྱབ་བསྒྲགས་གནང་ཡོད་པ་ལྟར། ༸གོང་ ༡༤ མཆོག་བོད་དུ་ཆིབས་སྒྱུར་གནང་ཐུབ་པར་རེ་བ་བྱ་རྒྱུ། ༤༽ རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པས་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆུང་བཙུགས་ཏེ། རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཟིན་བྲིས་བཟོས་ཏེ་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་རྗེས་མའི་སྟེང་སྤྱན་འབུལ་ཞུ་རྒྱུ། ༥༽ འབྱུང་འགྱུར་ལོ་༢རིང་རྒྱ་གར་ས་གནས་གང་སར་བོད་དོན་རྒྱ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ལྷན་ཚོགས་འཚོགས་རྒྱུ། ༦༽རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཀུན་སྤྱོད་ལ་ཞབས་འདེགས་རླབས་ཆེན་བསྒྲུབས་པར་ངོས་འཛིན་ཐོག རྒྱ་གར་གྱི་རིན་པོ་ཆེ་ (Bharat Ratna) ཞེས་པའི་གཟེངས་རྟགས་མཐོ་ཤོས་དེ་འབུལ་ལམ་ཞུ་དགོས་པའི་ཐད། རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་དག་གིས་རྒྱ་གར་གཞུང་ལ་འབོད་སྐུལ་ཤུགས་གནོན་རྒྱག་རྒྱུ། ༧༽ རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་དང་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་དག་དང་འབྲེལ་བ་བྱས་ཏེ། ༸གོང་ས་མཆོག་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་ནང་གདན་འདྲེན་ཞུ་འཇུག་རྒྱུ། ༨༽ རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་རྒྱུན་ལས་དང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་བར་མཇལ་འཕྲད་གྲོས་མོལ་གོ་སྒྲིག་ཡོངས་ཐབས་བྱ་རྒྱུ། ༩༽ རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཁག་གིས་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་ ༡༠ ཡང་སྲིད་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་དོན་བསྒྱུབ་རྒྱུ། ༡༠༽ བོད་ཀྱི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ལ་རྒྱ་གཞུང་གིས་གཏོར་བཤིག་ཚད་མེད་བཏང་པ་དེས། ཨེ་ཤ་ཡའི་ལྷོ་དང་ལྷོ་ཤར་ཁུལ་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་བཞིན་པའི་ཐད་རྒྱལ་སྤྱི་རང་བཞིན་གྱི་ལྷན་ཚོགས་བསྐོང་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་བཞག་ཡོད་འདུག
གཞན་ཡང་། ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་རྗེས་མ་མ་འཚོགས་བར་དུ་རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཁག་གིས་རྒྱ་གར་ནང་གི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་རྒྱ་སྐྱེད་དང་ནུས་པ་མཐོར་འདེགས་ཡོང་རྒྱུར། རྒྱ་གར་གྱི་མངའ་སྡེ་དང་རྫོང་། ས་གནས་བཅས་སུ་རྒྱ་གར་བུད་མེད་དང་ན་གཞོན་ཁྲོད་བོད་དོན་དོ་སྣང་བསླེབ་ཐབས་དང་། རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་དང་བོད་མིའི་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་འབྲེལ་ལམ་ཇེ་ཟབ་གཏོང་རྒྱུ། རྒྱ་གར་བོད་དོན་ཚོགས་པ་ཁག་གི་སྒྲིག་གཞི་དང་ལས་དོན་ཚགས་ཚུད་གཏོང་རྒྱུ། རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཁྱབ་ཁོངས་དང་ཚོགས་མི། མ་དངུལ་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ། རྒྱ་གར་གྱི་བརྙན་འཕྲིན་དང་རླུང་འཕྲིན། ཚགས་པར་སོགས་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་རྒྱ་སྐྱེད་དང་། རྒྱ་གར་གྱི་དུས་ཆེན་དང་མི་མང་འདུ་འཛོམས་སྐབས་བོད་དོན་གོ་རྟོགས་སྤེལ་རྒྱུ། ཚོང་ལས་དང་ཁེ་ལས་སྡེ་ཚན་དག་གི་ནང་བོད་དོན་མཉམ་ལས་ཡོང་ཐབས་སོགས་ཀྱི་ཐད་ཟུར་འཇོག་གྲོས་ཆོད་དོན་ཚན་ ༧ གཏན་འབེབས་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
དེ་བཞིན། རྒྱ་གར་གྱི་སློབ་གྲྭ་དང་མཐོ་སློབ། གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་སོགས་ཀྱི་ནང་། བོད་དོན་བགྲོ་གླེང་དང་རྩོམ་ཡིག་འགྲན་བསྡུར། དཔེ་མཛོད་ཁག་ནང་ཧིན་རྡི་དང་དབྱིན་ཡིག་ཐོག་ཡོད་པའི་བོད་དང་འབྲེལ་བའི་དཔེ་དེབ་མང་དུ་གཏོང་ཐབས། སློབ་ཕྲུག་དང་དགེ་རྒན་སོ་སོའི་ནང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བའི་ཚོགས་པ་འཛུགས་རྒྱུ། ཟུར་སྦྱོང་དང་ཉམས་ཞིབ་སློབ་ཚན་ནང་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་དང་བདེ་འཇགས། རིག་གནས་སོགས་འཇོག་ཐབས། དྲ་ལམ་འདྲ་མིན་བརྒྱུད་སློབ་ཕྲུག་ཁྲོད་བོད་དོན་གོ་རྟོགས་སྤེལ་རྒྱུ་དང་། མཁས་པའི་གཏམ་བཤད་དང་ཟབ་སྦྱོང་གོ་སྒྲིག གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་དག་གི་ནང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་མཚན་ཐོག་ནས་སྡེ་ཚན་ཟུར་འཛུགས་བྱ་ཐབས་སོགས། ཤེས་ཡོན་ལས་དོན་སྐོར་ནས་བོད་དོན་གོ་རྟོགས་སྤེལ་ཐབས་ཐད་ཟུར་འཇོག་གྲོས་ཆོད་དོན་ཚན་ ༨ གཏན་འབེབས་བྱས་འདུག
ད་སྔ་བོད་ཐོག་བཟུང་པའི་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་སྲིད་ཇུས་དང་། བོད་དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱ་དཀར་ནག་གི་ཕྱི་འབྲེལ་ཐད་ལེགས་བཅོས་ཡོང་ཕྱིར། རྒྱ་གར་དབུས་དང་མངའ་སྡེ་སོ་སོའི་ཁྲིམས་བཟོ་མི་སྣ་དང་། མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས། ཤེས་ཡོན་པ། གཞུང་ཚབ་མི་སྣ། རྒྱ་དཀར་ནག་གི་ཕྱི་འབྲེལ་མི་སྣ། མི་མང་དང་འཐུས་མི་བཅས་བརྒྱུད་དེ་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་ཐབས་དང་། མི་མང་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་བདེ་འཇགས་ལ་ཉེན་ཁ་ཇི་ལྟར་བཟོ་བཞིན་པ་ངོ་སྤྲོད། རྒྱ་གར་གྱི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་ཁག་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོང་ཐབས་སྐོར་ནས་གྲོས་ཆོད་དོན་ཚན་ ༡༣ ཅན་ཞིག་ཀྱང་གཏན་འབེབས་བྱས་ཡོད་འདུག
%90 ལག་ལེན་བལྟར་ཐུབ་པས་རེ་བ་་་་་་་་ཤིན་ཏུ་ཆེ།
རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་དང་། རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ། མི་དམངས་བཅས་ལ་སྙིང་ཐག་པ་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
བོད་མི་ཚོའི་ནམ་ཡང་སེམས་ནས་མི་བརྗེད།
གྲོས་ཆོད་དེ་དག་ཧ་ལས་པའི་ཡག་པོ་བྱུང་འདུག དེ་རྣམས་ཆ་ཚང་མིན་ཡང་གང་འཚམས་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་རེ་བ་ཤིན་ཏུ་ཆེ།