ཚེ་རིང་ཟླ་བ།
བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་འདི་ཆུང་དྲགས་པས་ཡིན་ནམ། དེ་ལ་དཔག་པའི་ཆབ་སྲིད་པ་མང་དྲགས་པས་རེད་དམ། ཡང་ན་སྐབས་འཚོལ་རིང་ལུགས་པ་མང་དྲགས་པས་ཨེ་ཡིན། དེ་མིན་ན་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་བབ་ལ་འགྱུར་བ་ཅུང་ཟད་ཕྱིན་པའམ། རྒྱུན་གཏན་མ་ཡིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཅུང་ཟད་ཅིག་བྱུང་ཚེ། བུན་པ་གནམ་འཆར་གྱིས་སྐྱེ་བོ་ཀུན་གྱི་འདྲེན་བྱེད་རབ་རིབ་ཏུ་བསྒྱུར་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ།
དཔེར་ན་ཉིས་སྟོང་བཅུ་གཅིག་ལོར་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཟེར་བའི་ཐ་སྙད་དེ་ཕྱིར་བསྡུ་གནང་སྟེ། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་སུ་བསྒྱུར་བཅོས་གནང་སོང་། དེ་ནི་སུ་གང་གིས་དྲག་པོའི་དཔུང་དང་། མང་པོའི་སྟོབས་ལས་བཅོས་པ་མ་ཡིན་པར་༸གོང་ས་མཆོག་རང་གི་ཐག་གཅོད་རེད། དེ་དུས་གནས་ལུགས་རྟོགས་དང་མ་རྟོགས་པ་ཀུན་འུར་ཆིལ་ལེར་བཏང་སོང་། ཐུགས་ཁག་ཀྱང་མེད། འོན་ཏང་མགོན་པོ་ཉིད་དང་སྐབས་དེའི་བཀའ་ཁྲི་གཙོས་པའི་གཞུང་འཛིན་མི་སྣ་དག་གིས་དེའི་དགོས་དམིགས་དང་རྒྱུ་མཚན་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་མ་ཟད། དོན་དེར་དམིགས་ཏེ་ངྷ་སར་བོད་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་འདུ་ཆེན་མོ་བསྡུས་ཏེ་ཐག་གཅོད་གཙང་མ་ཟིན་པ་རེད། དེའི་དོན་དང་དགོས་དམིགས་ཕལ་ཆེར་ལོང་ལྐུགས་ཀྱིས་ཀྱང་རྟོགས་ཚོད་ཡིན།
ཉེ་ཆར་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་དྭགས་སུ་ཆོས་འབྲེལ་བསྐྱངས་སྐབས་དོན་དེར་ཐུགས་ཕམ་དང་བཅས་སླར་ཡང་འགྲེལ་བརྗོད་ཅིག་མཛད་སོང་མོད། ད་དུང་ཡང་བཀའ་ལ་ངེས་དྲང་འགྲེལ་བ་དང་། ཡང་ན་མ་རྟོགས་པའི་ཟོལ་གྱིས་སྤྱི་ཚོགས་དཔུང་རོགས་སུ་འདྲེན་མཁན་མང་དུ་འདུག སྐབས་དེ་དང་དེིའི་དུས་སུ་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་འཕྲལ་དུ་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་དེ་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་རང་ལས། གསར་བསྒྱུར་བྱས་པའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་ལ་ངོས་ལེན་མེད་སྐོར་གླེང་སོང་ལ། ལྷ་བཟང་ཚེ་རིང་དང་། འཇམ་དབྱངས་ནོར་བུ་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་སྔ་གཞུག་མི་མཐུན་པའི་སྐད་ཆ་མང་དུ་གླེང་སོང་། དེ་དག་ལས་འགའ་ཞིག་ནི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་། ལ་ལ་ནི་ལྟོ་གྲོད་ཀྱི་སླད་དུ་དང་། ཁ་ཤས་ཤིག་ནི་སྙིང་ཆུང་དྲགས་པས་བཟོད་མ་ཐུབ་པ། ཡང་ཁ་ཅིག་ནི་དོན་དམ་པའི་ཤེས་ཚད་དམའ་བས་དོན་ཇི་བཞིན་མ་རྟོགས་པ་སོགས་ཡོད་ངེས་པས་ཅི་ཁག་ཀྱང་། བོད་ཡིག་གི་ཆུ་ཚད་གང་འཚམ་ཡོད་ཟེར་མཁན་དག་གིས་ཀྱང་མཉམ་དུ་ངུས་ཡོང་དུས་རང་ནུས་ལ་དཔག་པའི་གསལ་བཤད་ཅིག་བྱ་དགོས་སྙམ་པ་འཆར།
འགའ་ཞིག་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆུ་བོའི་གཞུང་དང་། ལུང་གཞུང་སོགས་བོད་སྐད་དུ་གཞུང་ཡིན་ན་སྲིད་གཞུང་ཡིན་མི་དགོས་པར་གསུངས་པའི་ཚིག་ཟུར་བཟུང་སྟེ། འོ་འདི་ལྟར་ཏེ། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཟེར་བ་མི་འགྲིག ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གཞུང་ཡིན་ན་སྲིད་གཞུང་ཡིན་པས་མ་ཁྱབ་པར་གླེང་བས། ང་ཚོས་མུ་མཐུད་བོད་གཞུང་ཟེར་དགོས་ཟེར། དེ་དག་གིས་མགོན་པོ་གང་གི་བཞེད་ཕུགས་རྟོགས་མི་འདུག་སྟེ། ཁོང་གིས་བོད་སྐད་དུ་གཞུང་ཡིན་ན་བོད་གཞུང་ཡིན་པས་མ་ཁྱབ་ཀྱང་། དབྱིན་སྐད་དུ་ (Government)ཡིན་ན་གཞུང་ཡིན་པས་ཁྱབ་སྟབས། (Exile Tibetan Government) ཡིན་ན་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་རང་དུ་གོ་བས། བོད་གཞུང་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་པ་ཡིན་གསུངས། སྤྱིར་གཞུང་ཡིན་ན་སྲིད་གཞུང་ཡིན་པས་མ་ཁྱབ་པ་གོང་སྨྲོས་ལྟར་ཡང་། བོད་སྐད་ཡིག་ལ་རྒྱུས་མངའ་གང་འཚམ་ཡོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན་གནད་འདི་ཙམ་ལ་མི་རྨོངས་ཏེ། ཐ་སྙད་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་བེད་སྤྱོད་བཙན་པ་དང་ཁྱབ་ཆེ་བའི་དབང་གིས་དོན་བྱེ་བྲག་པར་རང་ཤུགས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་ཡོད་དེ། དཔེར་ན། ཡུལ་ལུང་ལ་ལར་ཨ་ཅེ་ཟེར་ན་བུད་མེད་སྤྱིར་གོ་བ་དང་། ཡུལ་ལ་ལར་བཟའ་ཟླ་གཅིག་བུར་གོ་བ་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་དམན་ཟེར་ན་བུད་མེད་སྤྱིའི་ཐ་སྙད་དུ་ངོས་འཛིན་མོད། ཡུལ་ལ་ལར་བཟའ་ཟླ་ཁོ་ནར་གོ་བ་ཡིན། དེ་ནི་ཐ་སྙད་དེ་ཡུལ་ལུང་དེ་དག་དུ་དོན་བྱེ་བྲག་པར་སྤྱོད་ཆེ་བས་དོན་དེ་ཉིད་ལས་གཞན་དུ་མི་གོ་བ་ལྟ་བུ་ཡིན། དེ་ལྟར་གཞུང་ཡིན་ན་སྲིད་གཞུང་ཡིན་པས་མ་ཁྱབ་ཀྱང་རང་ཅག་ཁ་བའི་ལྗོངས་སུ་ཡུལ་མི་རང་བཞིན་པའི་སྐད་དུ་གཞུང་ཡིན་ན་སྲིད་གཞུང་རང་དུ་གོ་བ་ཁྱབ་ཆེ་བས། དབྱིན་ཡིག་གི་ (Government) ལྟ་བུའི་ནུས་པ་ཡོད་སྟབས་གཞུང་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་དེ་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་པ་ཡིན་ལགས། འདི་ཕྱིར་བསྡུ་གནང་མཁན་ཡང་༸གོང་ས་མཆོག་ཡིན་པས། ད་དུང་ཡང་ཨུ་ཚུགས་ཀྱིས་ངུས་ན་མགོན་པོ་གང་ཐུགས་ཕམ་དང་ཕམ། མ་ཟད་གོང་སྨོས་ལྟར་དོན་དེ་སྐབས་དེའི་བོད་གཞུང་དམངས་ཚོགས་ཆེན་སྟེང་མང་མོས་ཀྱིས་ཐག་བཅད་ཟིན་པས་ཐུགས་སྣང་ཅན་དག་གིས་གཟིགས་འདོད་གསན་འདོད་ཡོད་ན། སྐབས་དེའི་བརྙན་འཕྲིན་འཁོར་ཐག་དག་ལས་མཁྱེན་ཐབས་མཛོད།
སེམས་ཆུང་བ་འགའ་ཞིག་ཐ་སྙད་དེ་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་པས་མྱ་ངན་གྱིས་ནོན་ཏེ་ཉིན་མཚན་མི་འཁྱོལ་བའི་གནས་སུ་ལྷུང་ཡོད་ཚོད་འདུག་ལ། ད་ལྟ་སྡུག་ཡུས་བཤད་ས་དྲྭ་ལམ་ལས་མི་འདུག་ཟེར། ངའི་འདོད་པ་ལྟར་ན། མི་རིགས་ལ་ལ་རྒྱ་དང་བརྩེ་བ་ཡོད་པ་ལེགས་ཀྱང་། བུ་གླེན་པའི་བརྩེ་བས་རང་གཞན་ཕུང་བ་ལས་གཞན་མེད། བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་བྱ་བ་ཕྱིར་བསྡུ་ཟིན་ཡང་། བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་བོད་མི་བརྒྱ་ཆ་དགུ་བཅུ་གོ་དགུས་ངུས་མ་སོང་ལ་བརྒྱལ་ཡང་མ་སོང་། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་རང་གིས་ཅི་ཡང་མི་འཇོན་མ་ལས་པར་༸རྒྱལ་བ་གང་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་སྐྱོན་གྱི་མཛུབ་མོ་ཉིན་མཚན་དུ་འཛུགས་ཀྱིན་པ་འགའ་ཤས་ཀྱིས། ངོ་མ་ངུས་སོང་། བརྒྱལ་སོང་། ཁོང་ཚོའི་ངུ་ས་དང་བརྒྱལ་ས་ཡང་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་ལམ་ཁག་དང་དྲྭ་རྒྱ་ཁག་རེད། ཁྱི་ངན་སྐར་མར་ཟུག་པར་རང་ཉིད་ཀྱང་དེའི་ཕྱི་བཞིན་དུ་དྲངས་ན་དོན་མེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རེད། ཚིག་སྡུག་ཙམ་སྨྲས་ན་རང་སྡུག་རང་གིས་ཉོས་པ་རེད། དེ་ལས་གཞན་བོད་གཞུང་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་ཀྱང་། མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་ལྡན་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་འདིའི་གྲྭ་ཟུར་ཙམ་ཡང་ཉམས་མ་སོང་ལ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ད་བོད་གཞུང་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་སོང་། ཁྱོད་ཚོ་བོད་ལ་ལོག་ཤོག་ཟེར་མ་སོང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ན་འཁོད་པའི་བོད་མི་རྣམ་པས་སྒྲིག་འཛུགས་འདིར་འཛིན་པའི་རྣམ་འགྱུར་ལ་སྤུ་རྩེ་ཙམ་ཡང་གཡོ་འགུལ་བྱུང་བར་སྔར་ལས་ལྷག་པའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བཞིན་འདུག་པས། དོན་མེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མ་གནོངས་ཞེས་ཞོར་འཕྲོས་ཙམ་དུ་གླེང་བ་ཡིན། དེ་ལས་ཀྱང་ད་ནི་བླ་བྲང་བྱེ་བྲག་པ་དང་ཆོས་བརྒྱུད་བྱེ་བྲག་པའི་མིང་ཐོག་ནས་འཛིན་བཞིན་པའི་གཞུང་དེ་ཕྱིར་བསྡུ་མཛད་དེ། དོན་དམ་པའི་མང་གཙོའི་མཚན་ཉིད་ཚང་བའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ངོ་མ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་སོང་ངོ་།། །།
གསེར་འབྲུག་སྡེར་ལྔ་ལགས། སྐུ་རླུང་དེ་ཙམ་མ་གནང་། སྐུ་གཟུགས་ལ་གནོད་ཡོང་། སྐུ་ཉིད་བོད་རང་དབང་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་ཡིན་པར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཡོད་ལ། རང་བཙན་གྱི་ལྟ་བ་ཡོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་པར་ཡང་ཐུགས་རྗེ་ཆེ། འོན་ཏང་རྩ་དོན་ནི་མི་རེ་རེའི་མགོ་སྟེང་དུ་ལྷུང་བའི་འོས་འགན་ཞིག་ལས། ཚོགས་པའམ་ལྟ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་དགོས་ཨེ་ཡོད་ན། གལ་ཏེ་ཡོད་དབང་དུ་བཏང་ནའང་རང་གི་ལྟ་བ་བཟུང་ཞིང་། དེའི་སྟེང་ནས་ལས་འགུལ་སྤེལ་དགོས་པ་ལས། ཁག་གཞན་ཞིག་ཏུ་བཏགས་ཏེ་རང་དང་ལྟ་བ་མི་མཐུན་པར་ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་གིན་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་ཁྱེད་ཀྱིས་གཟས་ས་དང་དམིགས་ས་བཙན་བྱོལ་བའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་དང་། ༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ཡིན་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ། དེས་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་སྒྲུབ་ཕྱོགས་ལ་ཞབས་འདེགས་སུ་འགྲོ་གིན་འདུག་གམ། ངས་གཞོན་ནུ་ཚོགས་པ་དང་བོད་རང་དབང་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་སོགས་ལ་ཅི་ཡང་འཕྱ་མ་མྱོང་ལ། འཕྱ་དགོས་དོན་ཡང་མེད་མོད། སུས་རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་༸རྒྱལ་བ་གང་དང་སྒྲིག་འཛུགས་འདིར་དོན་དང་ཡེ་མི་མཚུངས་པའི་ངན་སྨྲས་བྱས་ཚེ། ཁ་བཙུམ་ནས་སྡོད་མི་ཐུབ་པས་དགོངས་འགལ་མེད་པར་ཞུ། རྒྱུ་མཚན་ནི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་བཞིན་བཙན་བྱོལ་བའི་བོད་མི་ཉམས་ཐག་ཚོ་དང་། དགོན་སྡེ་ཁག སློབ་གྲྭ་ཁག ཚོགས་སྡེ་གཞན་དག་ལ་མེད་ན་མེད་ཐབས་མེད་ལ། བོད་ཀྱི་མ་འོངས་པར་ཡང་མེད་ན་མེད་ཐབས་མེད་པའི་གནད་མཐོང་བས་ཡིན་ནོ།།
ཡུལ་ཡར་རླུང་ན་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ཡིན་སྙམ་མ་གཏོག་རྒྱ་རྗེ་ཡོང་ས་རེད་བསམ་བསམ་སེམས་པའི་ཡུལ་ལ་ཡང་མེད། རྫིག་གཏམ་བཤད་རྒྱུ་བཞོགས་ཨ།
འོ་ན་ངས་གཤམ་འོག་ན་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་དེ་ཚོ་སུ་ལ་བརྗོད་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་རེད། མིག་བགྲད་ནས་ལྟོས་ཨ། ངའི་གཤམ་འོག་གི་སྐད་ཆ་དེ་ཚོ་རང་འཚོ་ཤོར་། རང་བཟོ་ཉམས་པའི་རྣམ་འགྱུར་ཡ་མ་བརླ་ཅན་གྱི་མགོ་གཉིས་མའི་ཆབ་སྲིད་ཚོང་པ་མགོ་ནང་ཁུལ་མ་གཏོག་བརྡུང་མི་ཤེས་མཁན་ཚོར་ཡིན། དེ་ཚོས་ནམ་རྒྱུན་༧སྐུ་མདུན་ལ་དད་པ་ཡོད་མདོག་གིས་ལམ་དབུ་མ་དང་ལྟ་གྲུབ་མི་མཐུན་པ་ཞིག་བཤད་ཀྱིན་འདུག་ན་༧སྐུ་མདུན་ལ་མཚན་དམོད་ཞུས་རབས་དང་དད་པ་དང་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་མེད་རབས་བཤད་ནས་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལ་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པའི་ལམ་ལུགས་ཀྱི་སྨྱུག་རྩེ་ནང་ཁུལ་གཅིག་པུར་གཏད་ནས་བླ་སློབ་བར་དབྱེན་སྦྱོར་ལས་ཁོ་ན་མ་གཏོག་སྨྱུག་རྩེ་ཕྱི་ལ་གཏད་མི་ཤེས་མཁན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཡ་མ་བརླ་ཅན་ཚོར་ཡིན། དེའི་ནང་གི་གཅིག་ཁྱོད་ཡིན། བྱས་ཙང་ཡག་པོ་བྱས་ནས་ལྟོས་ཨ། ཡག་པོ་བྱས་ནས་ཉོན་ཨ། ཁྱོད་ཚོ་དེ་འདྲའི་༧སྐུ་མདུན་ལ་བཅངས་པའི་དད་པ་ཡང་དག་ཞིག་ཡོད་ན་བླ་མེད་ཀྱི་དབུ་འཁྲིད་དང་མི་དམངས་བར་དང་བླ་སློབ་ཀྱི་དམ་ཚིག་ལ་དབྱེན་སྦྱོར་མ་བྱེད་ཅིག། མ་ཟད་ངས་གཤམ་འོག་ན་བཤད་པའི་སྐད་ཆའི་ནང་མངོན་སུམ་འཛེམ་མེད་ཀྱིས་༧སྐུ་མདུན་ལ་མཚན་དམོད་དང་ངོ་རྒོལ་བྱེད་མཁན་དེ་ཚོར་སྨྱུག་རྩེ་བསྐོར་ཙམ་ཡང་མི་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་རེད་ཞེས་དྲིས་ཡོད། ལན་གསལ་པོ་ཞིག་རྒྱོབ་ཤོག་ཨ།
གསེར་འབྲུག་སྡེར་ལྔ་། ཁྱེད་ཀྱི་གཤམ་འོག་སྐད་ཆ་དེ་ཚོས་སུ་ལ་བརྗོད་རྒྱུའི་ཆེད་ཡིན་ནམ། ད་འདུག་ས་བསྡད་ན་ལེགས་དེ་མིན་དམིགས་ཡུལ་གཞན་གྲུབ་རྒྱུའི་དོན་དུ་འཆལ་གཏམ་ཚོད་འཛིན་བྱས་ན་མ་ལེགས་སམ།
འོ་ན་༧སྐུ་མདུན་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཕེབས་དུས་གསུང་ཆོས་གནང་ས་མང་པོ་ཞིག་གི་གསུང་ཆོས་རྭ་བའི་ཁ་གཏད་དུ་ལངས་མཁན་མི་རིགས་འདྲ་མིན་དང་བོད་པ་ཡང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་འདུག། སྐད་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་(ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐྱག་རྫུན་མ་ཤོད། ང་ཚོར་ཆོས་དད་རང་མོས་དགོས་ཡོད་)ཞེས་སྡུག་སྐད་སྣ་ཚོགས་རྒྱག་བཞིན་པ་དེ་ཚོ་མཐོང་དུས་ང་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སེམས་ནང་མེ་འདྲ་ཞིག་འབར་ཡོང་གི་འདུག་ཀྱང་ནུབ་ཕྱོགས་ན་དམངས་གཙོ་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ཆ་ཚང་ཡོད་ཙང་བྱ་ཐབས་ཟད་ནས་དམོད་ངན་བོར་རྒྱུ་མ་གཏོགས་ཅང་ལྷག་མི་འདུག།
ང་ལྟ་བུ་ལ་མཚོན་ན་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཁོངས་སུ་ཡོད་པ་རེད་ལ་བོད་རང་བཙན་ནི་ངའི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ཡིན་ལ་སུས་ཀྱང་འགོག་མི་ཐུབ་ལ་སུས་ཀྱང་རྡོག་རོལ་གཏོང་མི་ཐུབ། ཁ
སྐུ་ངོ་ཚེ་རིང་ཟླ་བ་ལགས།
དབྱིན་ཡིག་གི་ཐ་སྙད་ལ་གཙིགས་འཛིན་གྱིས་བོད་ཡིག་གི་ཐ་སྙད་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཞེས་པས་བཙན་བྱོལ་གཞུང་ལ་དཀའ་ཁག་ག་འདྲ་བཟོ་སྲིད་ཀྱི་རེད། ཡིན་ཅིག་འགྱུར་བ་གཏོང་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་མ་མཐོང་། མ་གཞི་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་སྐམ་པོ་བ་དེ་བེད་སྤྱོད་བཏང་ནས་ལོ་ངོ་ཇི་ཙམ་སོང་བ་རེད། ༧སྐུ་མདུན་ཆབ་སྲིད་གྲེས་ཡོལ་ལ་ཕེབས། བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་སྲིད་དབང་ཡང་རྒྱལ་ཁའི་ངང་མཇུག་སྒྲིལ། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་སྐམ་པོ་དེ་ཡང་བཙན་གྱིས་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་བཅོས་བསྒྱུར་བཏང་། ད་བྱས་ན་དུས་རབས་གསར་པའི་སྲིད་སྐྱོང་དུ་གྲགས་པའི་སེངྒེ་ཚང་ལ་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཚོགས་པ་གཅིག་རེད་པ། བྱས་ཙང་ཆ་རྐྱེན་ཅི་ཡང་མེད་པར་མེས་རྒྱལ་ཁྱིམ་ཚང་ཆེན་མོའི་དཔང་དུ་ལོག་རྒྱུའི་སྟ་གོན་མིན་ནམ། ཡག་པོ་རེད་གདན་དྲངས་རོགས་བྱས་ན་དེ་ལས་ལྷག་ཅིག་ཅི་དགོས།
འོན་ཀྱང་ང་གཉིད་སྐྱིད་དུ་མི་འཇུག་པ་ནི་ངེད་ད་ལྟའི་མི་རབས་གསར་པ་དང་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་མི་རབས་རྣམས་ལ་ལྟ་བཟོ་གཏད་བཟོ་དང་ཆགས་ས་བརྟེན་ས་མེད་པ་དེ་རེད།
དེ་ནི་ང་རང་ལྟ་གྲུབ་མི་གཅིག་པས་ཡིན་རྒྱུ་རེད། མ་གཞི་ནས་དུས་ཀྱི་འགྱུར་བ་དང་ལྷན་དུ་དུས་རབས་ཀྱི་འགན་འཁྲི་དང་མི་རིགས་ཀྱི་འགན་འཁྲི་ཡོད་ཚད་མི་རབས་གསར་པའི་ཕྲག་སྟེང་དུ་གཡོལ་དུ་མེད་པ་རང་བཞིན་གྱིས་འབབ་ཡོང་བ་དེ་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ཙང་། མི་རབས་གོང་མ་ཚོས་མི་རབས་གསར་པར་བསམ་བློ་གསར་པ་དང་ལྟ་བ་གསར་པ་ཞེས་པའི་ལྷན་པ་ནག་པོ་ཞིག་བརྒྱབ་ནས་ཁང་ར་མ་བྱེད་རོགས། ང་ཚོས་མི་རབས་གོང་མ་ཚོར་གུས་བརྩི་ཞུ་གི་ཡོད་མ་གཏོག་ཀླད་པ་ལྗང་ཁུ་དང་རྒྱ་དངུལ་ཏཱ་ཡང་དང་བོད་ཚོང་བྱེད་མཁན་རེད་ཟེར་ན་འགྲིགས་ཀྱི་མ་རེད་པ།
གང་ལྟར་མྱང་དང་མྱོང་རྒྱུ་ནི་མི་གསར་པ་དང་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་མི་རབས་རྗེས་མ་རྣམས་རེད། དཔེར་ན་བོད་ནང་གཅིག་གཟིགས་དང་། རང་ལུས་བོད་དང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཆེད་ལེགས་སྐྱེས་སུ་ཕུལ་མཁན་མང་ཆེ་བ་གཞོན་སྐྱེས་དར་དམར་འོག་ཚར་ལོངས་བྱུང་བ་རྐྱང་རྐྱང་རེད། དེས་ག་རེ་མཚོན་པ་རེད་ལབ་ན་མི་རབས་གསར་པས་འགན་འཁྲི་དང་ལེན་ཞུ་གི་ཡོད་པའི་འབྲས་རྟགས་ཡང་དག་རེད་ལ། བཙན་བྱོལ་ན་མཚོན་ན་གཞོན་ནུ་དང་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་ཚོས་གང་ནུས་ཀྱིས་བོད་དང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་འགན་འཁྲི་དང་ལེན་ཞུ་བཞིན་པར། ལྟ་གྲུབ་མི་མཐུན་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་༧སྐུ་མདུན་གྱི་དགྲ་ཟླར་འཛིན་པའི་འདུ་ཤེས་ཡ་མ་བརླ་འདི་ཅི་འདྲའི་ཡིད་སྐྱོ་བ་མ་རེད་པས། དཔེར་ན་ང་ལྟ་བུ་ལ་མཚོན་ན་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཁོངས་སུ་ཡོད་པ་རེད་ལ་བོད་རང་བཙན་ནི་ངའི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ཡིན་ལ་སུས་ཀྱང་འགོག་མི་ཐུབ་ལ་སུས་ཀྱང་རྡོག་རོལ་གཏོང་མི་ཐུབ།
བྱས་ཙང་ང་ཚོའི་མངོན་འདོད་ནི་རང་བཙན་གཙང་མ་ཡིན་ཙང་བོད་གཞུང་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་སྐམ་པོ་དེ་ཡང་མ་མཁོ་རང་མཁོ་རེད།
འོ་ན་མི་ལོ་དྲུག་བཅུ་ལྷག་ཙམ་ནང་ཐ་སྙད་སྐམ་པོ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་འགྱུར་བ་མ་བཏང་པ་རེད། ཅིའི་ཕྱིར་ད་བར་དཀའ་ཁག་མ་ཕྲད་པ་རེད། ངོས་ལེན་མེད་པ་ནི་རྒས་པོ་ནེའེ་རུའི་སྐབས་ནས་མ་རེད་པས།
དེའི་བསྐོར་ཉིད་ཀྱིས་ལྟ་བ་ནམ་མཁའ་གཅིག་པུར་མ་ལྡིང་བར་མི་ཕམ་ཚངས་ཐིག་གི་གསུང་ལ་ཡང་ཏོག་ཙམ་གཟིགས་དང་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་རེད་མི་འདུག།
དེ་ནས་ལྷ་བཟང་བསྐོར་ཆ་རྒྱུས་དེ་ཙམ་མེད། འོན་ཀྱང་འཇམ་ནོར་ལགས་བསྐོར་རྒྱུས་མངའ་ཏོག་ཙམ་ཡོད། ངས་ཁོང་གི་རྩོམ་ཡིག་དང་དྲ་རྒྱ་ལ་མིག་ཉུལ་གང་འཚམ་རྒྱག་གི་ཡོད་ལ། སྐབས་རེ་ཁོང་གི་གྲོ་གླེང་ལ་ཅུང་ཟད་ཉན་གྱི་ཡོད། འོན་ཀྱང་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་ལ་༧སྐུ་མདུན་ལ་མཚན་དམོད་དང་བཀུར་འདེབས་ཞུས་པ་ཞིག་ངས་མཐོང་ཐོས་མ་བྱུང་། འོན་ཀྱང་མ་མཐོང་ཉིད་ན་མེད་པ་མིན་བྱས་པ་རེད། དྲ་རྒྱ་གང་དུ་འདུག་འགྲེལ་བརྗོད་ཞིག་གནང་རོགས། ངས་ལྟ་གི་ཡིན། སྐབས་རེ་ཁོང་གིས་ཆབ་སྲིད་སྐོར་བཤད་དུས་༧སྐུ་འདུན་གྱིས་དེ་འདྲ་མ་གསུང་ན་བསམ་སོང་ཟེར་བ་དེ་འདྲ་ལ་ཟེར་ན་ནི་མཚན་དམོད་དང་བཀུར་འདེབས་ཀྱི་དོན་ངོ་མ་མ་རྟོགས་པའི་རྟགས་མཚན་གསལ་པོ་རེད། ཆོས་སྲིད་གཉིས་འགལ་བ་ལྟག་སྤྲོད་ཡིན་ཙང་ཆོས་ཕྱོགས་ནས་དད་པ་དང་ཡིད་ཆེས་དག་སྣང་བཤད་དགོས་པ་རེད་ལ། ཆབ་སྲིད་རྐྱང་པ་བཤད་དུས་ལྟ་གྲུབ་མི་གཅིག་པས་དེ་འདྲ་ཡོང་ཆོག་ལ་ཡོང་སྲིད་པ་ཞིག་ཀྱང་རེད། མ་ཟད་ཁོང་གི་ནུབ་ཕྱོགས་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ནང་དང་རྩོམ་དེབ་ཁག་ནང་ནུབ་ཕྱོགས་རྩོམ་པ་པོ་ཁག་གཅིག་གིས་བོད་དོན་འཁྱོག་བརྗོད་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་ཚོར་དགག་ལན་རྒྱག་མཁན་ཧ་ལམ་འཇམ་ནོར་ལགས་གཅིག་པོ་རེད། མ་ཟད་ཁོང་གིས་རྒྱགས་རང་འཁུར་གྱིས་བོད་རང་བཙན་གཙང་མ་ཡིན་པའི་ཁུངས་སྐྱེལ་ས་ཁྲ་རྙིང་པ་དང་ཡིག་ཆ་རྙིང་པ་ལ་སོགས་མང་པོ་ཞིག་འཛམ་གླིང་ནང་སྐད་གྲགས་ཡོད་པའི་དཔེ་མཛོད་ཁག་དང་ཡིག་མཛོད་ཁག་མང་པོར་ཕྱིན་ནས་འཚོལ་སྒྲུབ་གནང་འདུག་པས་དེ་ཚོ་གཟིགས་ཡོད་རྒྱུ་མ་རེད་པ།
གཅིག་བྱས་ན་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་འདྲ་གནང་ཡོད་མདོག་ཁ་པོ་རེད། སྨྱུག་ཁ་ནང་ལ་གཅིག་པུར་མ་གཏད་པར་ཕྱི་ལ་ཡང་གཏོག་ཙམ་གཏད་ན་ཡག་པོ་ཡོད་པ་རེད།
བྱས་ཙང་སྨྱུག་ཁ་ནང་ལ་མ་གཏོག་གཏད་མི་ཤེས་མཁན་དེ་ཚོ་རྒྱུ་དག་མེད་ཐག་གཅོད་རེད།
འོ་ན་༧སྐུ་མདུན་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཕེབས་དུས་གསུང་ཆོས་གནང་ས་མང་པོ་ཞིག་གི་གསུང་ཆོས་རྭ་བའི་ཁ་གཏད་དུ་ལངས་མཁན་མི་རིགས་འདྲ་མིན་དང་བོད་པ་ཡང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་འདུག། སྐད་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་(ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐྱག་རྫུན་མ་ཤོད། ང་ཚོར་ཆོས་དད་རང་མོས་དགོས་ཡོད་)ཞེས་སྡུག་སྐད་སྣ་ཚོགས་རྒྱག་བཞིན་པ་དེ་ཚོ་མཐོང་དུས་ང་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སེམས་ནང་མེ་འདྲ་ཞིག་འབར་ཡོང་གི་འདུག་ཀྱང་ནུབ་ཕྱོགས་ན་དམངས་གཙོ་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ཆ་ཚང་ཡོད་ཙང་བྱ་ཐབས་ཟད་ནས་དམོད་ངན་བོར་རྒྱུ་མ་གཏོགས་ཅང་ལྷག་མི་འདུག། གལ་ཏེ་སྐུ་ཉིད་ཡོད་ན་ཐབས་ཤེས་ཞིག་ཡོད་རྒྱུ་རེད་པ།
དེ་ཚོ་ནི་མངོན་སུམ་འཛེམས་མེད་ཀྱིས་༧སྐུ་མདུན་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་ཀྱི་འདུག། དེ་ཚོར་ཡང་སྨྱུག་ཁ་གཏད་མཁན་ནི་ཧ་ཅང་གི་དཀོན་པོ་རེད། ཅི་ཡིན་ནམ། ཡང་གཅིག་མིན་ན་ལྷ་འདྲེ་གདོན་བགེགས་ཚོགས་པས་འཆི་ལམ་དུ་བསྐྱལ་མི་ཡོང་ངམ་སྙམ་མམ། ཡང་ན་ལྷ་འདྲེ་གདོན་བགེགས་དེས་གནོད་པ་བཏང་མི་ཡོང་ངམ་སྙམ་མམ་ཅི་ཆ་མི་རྟོགས། རང་བཙན་སྐོར་བཤད་ན་ལམ་སེང་༧སྐུ་མདུན་ཁ་ལ་འཁྱེར་ནས་རྒྱ་མི་གུང་ཁྲན་ནང་བཞིན་རྒོལ་རྡུང་གཏོང་རྐྱང་རེད། ཅི་ཞིག་གིས་ལན་པ་རེད། ད་བྱས་ན་ཕོ་རྒོད་པ་ལས་གཉིད་སྐྱིད་པ་དགའ་བྱས་པ་རེད། ག་རེ་བྱེད་ན་བགྱིས་ང་ནི་ཇུས་ཏོག་མེད་དོ།
གསེར་འབྲུག་སྡེར་ལྔ་ལགས། དབྱིན་ཡིག་ནང་ (Tibetan Government in Exile ) ཞེས་པ་དེ་བོད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་ན་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཞེས་མ་བསྒྱུར་བར། སྐུ་ཉིད་ལ་འགྱུར་མི་འདྲ་བ་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡོད། ད་དུང་བོད་ཡིག་ནས་དབྱིན་ཡིག་ཏུ་དེ་ལྟར་མ་བསྒྱུར་ན་ཇི་ལྟར་བསྒྱུར་རྒྱུ་ཡིན་དེ་ཡང་གསུང་བར་ཞུ། འགྱུར་དེ་བཙན་བསྒྱུར་ཡིན་སྟངས་ཇི་ལྟར་ཡིན་ནམ། ངས་ནི་ཐ་སྙད་ཅི་ཡང་རུང་བ་ཞིག་དབྱིན་བོད་དམ་རྒྱ་ཡིག་གང་དུ་ཡོད་ནའང་། གཟུགས་མི་འདྲ་བ་དང་ཀློག་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་ཙམ་ལས་དོན་ལ་ཁྱད་པར་ཡེ་ནས་མེད་པ་དེ་ངེས་པར་མཁྱེན་དགོས་པའི་གནད་ཅིག་རེད། ཁོ་བོས་ལྷ་བཟང་ཚེ་རིང་དང་འཇམ་དབྱངས་ནོར་བུའི་མིང་དངོས་སུ་སྨོས་དོན་ནི། ཁོང་ཚོས་རྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་མངོན་སུམ་འཛེམས་མེད་ཀྱིས་སྐུར་བ་བཏབ་པས་ཡིན། དེ་ནི་ངེས་པར་འོས་ཏེ། ལོ་ངོ་བཅུ་དྲུག་ནས་དེ་རིང་བར་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་འགན་ཡོད་ཚད་མི་གཅིག་གི་ཕྲག་པར་བཞེས་ཏེ་དེ་རིང་བར་དུ་བསྐྱངས་པའི་བཀའ་དྲིན་ལ་བསམ་ཤེས་ཙམ་བྱེད་མི་ཤེས་ཀྱང་། བདེན་པ་མེད་པའི་སྐུར་བ་བཏབ་ན་བློ་གཟུ་བོར་གནས་པའི་བོད་མི་ཙམ་མ་ཟད། བོད་ལ་ཤ་ཚ་ཞིང་གནད་ལུགས་རྟོགས་པའི་མི་རིགས་གཞན་སུས་ཀྱང་ཁ་ནས་དངོས་སུ་མཆིལ་མ་མི་འཕེན་རུང་། སེམས་ནས་འདེབས་ངེས་ཞེས་ཁ་མཚོན་བཅད་ནས་སྨྲ་བཏུབ། གཞན་ཡང་ཉེ་དུས་རང་བོད་གཞུང་ཟེར་བའི་ཐ་སྙད་ཕྱིར་བསྡུ་གནང་དགོས་པའི་གནད་གང་ལ་ཐུག་མགོན་པོ་གང་དེས་བསྐྱར་གསུངས་གནང་སོང་བ་ཉིད་ལྟ་བུས་ག་ལ་ཐོས་ཏེ། ཕལ་ཆེར་ལྟ་བ་གསར་པ་དང་མངོན་ཐོན་ཅན་དག་གི་གྲས་སུ་ཡོད་པས་ཡིན་སྲིད། ངས་ལོང་ལྐུགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཤེས་ཚོད་རྟོགས་ཚོད་ཡིན་ཟེར་བ། ཁྱེད་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཤེས་རྟོགས་དངོས་སུ་མེད་པའམ། རྟོགས་ཀྱང་འགྲེལ་གཞན་དུ་བྱེད་མཁན་ལས་གཞན་ཚང་མས་རྟོགས་ཚོད་དུ་ཡོད་བྱ་བ་ལས། མི་གཞན་ལོང་ལྐུགས་སོ་ཞེས་ནམ་ཡང་བརྗོད་མེད། ངས་བཤད་པའི་སྐད་ཆར་རང་གིས་འགན་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ད་དུང་ཡང་ཞོར་འཕྲོས་ཤིག་ལ་ཁྱེད་དང་ཁྱེད་འདྲ་བ་ལྟ་བ་གསར་པ་ཅན་མང་དུ་འདུག་ཀྱང་། ངས་ནི་ངོ་མ་ང་ཚོའི་བོད་པ་ཚང་ལ་རྒྱུ་དག་མི་འདུག་སྙམ་པ་རྒྱུན་དུ་ཡོད། ད་མགོན་པོ་གང་དགུང་ལོ་བགྲེས་པས་ཨེ་ཡིན་ན་་་་་་་་་་་
བོད་པར་ཡོད་པ་དེ་མང་དྲག་སྤུས་ཚད་མེད་པ་དེ་རེད། དེས་རྐྱེན་པས་སྤྱི་ཚོགས་སུ་ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ངན་པ་བསྐྲུན་དང་སྐྲུན་བཞིན་ཡོད། དེ་ཡང་ལོ་རབས་དགུ་བཅུ་པའི་མཇུག་ཙམ་ནས་བཙན་བྱོལ་ནང་ཕན་ཡོན་དང་སྤུས་ཚད་ཡོད་མིན་ཅི་རིགས་ཀྱི་དཔེ་དེབ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་མཐོན་འགོ་ཚུགས། དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་སུ་མཚན་ཉིད་མི་ཚང་བའི་རྩོམ་པ་པོར་འཆེས་པ་མང་པོ་ཞིག་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བསྲུབ་ཁ་ཡོད་ཚད་ནས་མཐོན། ཁོ་ཚོས་དེབ་སྙིགས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་སྤྱི་ཚོགས་སུ་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས། ལྗིད་ཁོག་མེད་པའི་དཔེ་དེབ་དེ་དག་གིས་བོད་ཡིག་ཀློག་འདོད་ཡོད་མཁན་རྣམས་ལའང་བག་ཆགས་ངན་པ་ཞིག་བཞག དེའི་དབང་གིས་དེང་སང་དཔེ་རྫོབ་དེ་རིགས་ལྟ་ཅི་ཐ་ན་ཚད་ལྡན་གྱི་རྩོམ་པ་པོས་བྲིས་པའི་དེབ་ཀྱང་རང་རེའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་མི་རྒྱུགས་པའི་ཚད་ལ་བསླེབས། དེ་ནི་དེབ་སྙིགས་མང་པོ་ཞིག་གིས་བསྐྲུན་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་ངན་པ་ཞིག་ཡིན། སྟོང་ལོ་གསར་པ་ཤར་རྗེས་རིམ་བཞིན་རང་རེའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་ཤེས་ཚད་དང་ཉམས་མྱོངས། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གོ་རྟོགས་མེད་པའི་ཆབ་སྲིད་པར་འཆེས་པ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བསྲུབ་ཁ་ནས་མཐོན། མི་དེ་རིགས་ཀྱི་སྔོན་མཐོན་དང་དྲང་པོ་ཡིན་ལུགས་ཀྱིས་ཐོག་མར་རང་གཞུང་གིས་གང་ཡང་མི་འཇོན་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་བྱ་འགོ་ཚུགས། དེ་ནས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ལ་ཞེན་པ་དཀར་ཁུལ་གྱིས་༧གོང་ས་མཆོག་ལའང་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་འགོ་ཚུགས། བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གླེང་སྙོག་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བཟོས། དེ་བས་ཐབས་སྐྱོ་བ་ཞིག་ལ་བླུན་པོ་ཆུ་སྣ་གར་འཁྲིད་མི་འགས་མི་དེ་རིགས་ལ་བསྟོད་བསྔགས་བཏང་། རྗེས་སུ་བསྙེགས། མཐར་མི་དེ་རིགས་ཀྱི་ཕུ་ཐག་ཤེས་རྗེས་རིམ་བཞིན་མི་མང་དང་བཅས་པ་ཆབ་སྲིད་པ་ཞེན་པ་ལོག མགོ་ན། ཐ་ན་ལྷག་བསམ་རྣམ་པར་དག་པའི་རང་རིགས་ཆབ་སྲིད་པ་ཚད་ལྡན་གྱི་བགྲོད་ལམ་བཀག་དང་འགོག་མུས་ཡིན། དེ་ནི་ཆབ་སྲིད་མི་ཤེས་ཀྱང་ཆབ་སྲིད་པ་ཡིན་ཁུལ་བྱེད་མཁན་གྱི་བོང་བུ་དེ་རིགས་ཀྱིས་བཟོས་པའི་བག་ཆགས་ངན་པ་གཉིས་པ་དེ་རེད།
གྲ་ཕྱི་བུ་ལགས།
ངས་ཧམ་པ་ནམ་ཡང་བཤད་མེད། འོན་ཀྱང་སྐུ་ཉིད་ཀྱི་མ་རྩོམ་བརྗོད་དོན་ཟབ་དྲག་པ་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་ངའི་ཀླད་རྩའི་འཁོར་རྒྱུགས་དེ་འགོར་དྲག་པ་ཡིན་མི་ཤེས་མོད། གང་ལྟར་བོད་གཞུང་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་དབྱིན་ཡིག་ལ་གཙིགས་འཛིན་གྱིས་བོད་ཡིག་བཙན་བསྒྱུར་བྱེད་པའི་ལམ་ལུགས་དེར་མོས་མཐུན་མེད་པ་ཞིག་བཤད་བཀྱིན་ཡོད།
རེད་དེ་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་(དེའི་དོན་དང་དགོས་དམིགས་ཕལ་ཆེར་ལོང་ལྐུགས་ཀྱིས་ཀྱང་རྟོགས་ཚོད་ཡིན)ཞེས་པ་དེས་ཐ་སྙད་ཐད་གླེང་མཁན་ཚང་མ་ལོང་ལྐུགས་ཡིན་པ་གསལ་པོ་གྲུབ་འདུག་ན་དེས་མི་གཞི་ལ་དམའ་འབེབས་མ་རེད་པས།
དེ་ནས་གང་ཟག་སྒེར་པའི་མིང་ནས་སྨྲོས་ཏེས་ལྷ་བཟང་དང་འཇམ་ནོར་སོགས། ལ་ལ་ནི་ལྟོ་གྲོད་ཀྱི་སླད་དུ་དང་། ཡང་ཁག་གཅིག་ཤེས་ཚད་དམའ་བ་དང་། ཞེས་ལྟོ་གྲོད་ཀྱི་སླད་དུ་ཡིན་པ་ཁུངས་སྐྱེལ་ཐུབ་བམ། ཡང་ཁག་གཅིག་ཅི་ཡང་མི་ཤེས་པའི་གནས་སུ་བསྐྱལ་འདུག་ལ། ཡང་བོད་ཡིག་ཆུ་ཚད་གང་འཚམ་ཡོད་ཟེར་མཁན་ཚོས་བསམ་ཚུལ་ཅུང་ཟད་གླེང་བར་ངུས་པར་རྩིས་འདུག། བྱས་ཙང་ངས་སྐུ་ཉིད་གཞན་གོང་ན་མེད་པའི་ང་རྒྱལ་ཞིག་འདུག་ཟེར་བ་དེ་དོན་ལ་གནས་ཡོད།
སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་གི་ས་མཚམས་ལ་ཆ་བཞག་ན་གང་ཟག་སྒེར་གྱི་འཚོ་བར་རྒོལ་བ་དང་། མི་གཞི་ལ་དམའ་འབེབས་གཏོང་བ། དམོད་ཚིག་བོར་བ། (འབྲི་རྩོམ་ལ་ལོག་འབྲེལ།) འདི་ཡང་གསར་དུ་དབུ་བརྙེས་པའི་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་གི་ས་མཚམས་ཡིན་པ་འདྲ།
བྱས་ན་ང་གང་གི་དོན་དུ་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་གི་ས་མཚམས་ལས་འགལ་འདུག། འོ་ན་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་གོང་དུ་མི་གཞི་ལ་དམའ་འབེབས་དང་དོན་མེད་ཁུང་ལུང་མེད་པར་གང་ཟག་སྒེར་གྱི་འཚོ་བར་སྒྲོ་བཏགས་དེ་ས་མཚམས་ལས་འགལ་ཡོད་རྒྱུ་མ་རེད་པ།
གསེར་འབྲུག་སྡེར་ལྔ་ལགས། སྐུ་མཁྱེན་འདི་ལྟར་མི་གསུང་བར་ཞུ། ངས་ནི་བོད་གཞུང་བསྡུ་གསོག་བརྒྱབ་སོང་ཞེས་དངོས་ཤུགས་ཅི་རིགས་ནས་ལབ་གླེང་བྱས་མེད། ངས་གླེང་བ་ནི་བོད་གཞུང་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་བསྡུ་གསོག་བརྒྱབ་པར་གཉིད་མི་ཁུག་པའི་ཚོད་དུ་ཡོད་པའི་མི་དེ་དག་ལ་བཤད་པ་ཡིན། དེ་ཙམ་གྱི་ཧམ་པ་མ་གསུངས། གཞན་ཡང་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ལ་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞི་ཡོད་ཆོག་ལ། ཕུན་སུམ་ཚོགས་ན་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞིའི་ནང་གང་རྒྱས་གང་འོས་བྱས་ཆོག གཞན་ཡང་རང་དབང་དང་དམངས་གཙོར་ས་མཚམས་ཡོད་བྱ་བའང་། རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡང་མེད་པར་མི་སྣ་བྱེ་བྲག་པའི་འཚོ་བ་དང་། བྱེད་བབ། འབྲི་རྩོམ་སོགས་ལ་རང་སྣང་གང་དྲན་གྱིས་ལོག་འགྲེལ་དང་། དམོད་ཚིག་སྒྲོག་པ་དེ་དག་ལ་ཟེར་བ་ཡིན། གཅིག་བྱས་ན་ཉིད་ཀྱང་དེའི་གྲས་ནས་གཅིག་མི་སྲིད་པའི་ངེས་པ་མེད། དེ་ལས་གཞན་ངས་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོད་པ་རྣམས་ལོང་ལྐུགས་སུ་གྲུབ་འདུག་མ་གླེང་། རྩོམ་ཅི་ཡང་རུང་བའི་ཚིག་དོན་ཙམ་ལའང་གོ་བ་མ་ལོན་ན། རང་ཉིད་རང་གིས་ལོང་ལྐུགས་སུ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནམ།
གྲ་ཕྱིའི་བུ་རུ་སྤྲུལ་བའི་ཚེ་རིང་ཟླ་བ་ལགས།
ཐོག་མར་རང་ཉིད་ཀྱིས་མ་རྩོམ་ནང་ཅི་ཞིག་བྲིས་ཡོད་མེད་མནོ་བསམ་ཡག་པོ་ཞིག་ཐོངས། དེ་ནས་ངས་བྲིས་པའི་མཆན་ལ་ཞིབ་གཟིགས་གནང་རོགས།
༧སྐུ་མདུན་གྱིས་ལོ་ངོ་སུམ་བརྒྱ་ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པའི་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་བླ་བྲང་གིས་བོད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བྱེད་པའི་སྲིད་དབང་རྒྱལ་ཁའི་ངང་མཇུག་བསྡུས་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་མ་གཏོག་བོད་གཞུང་བསྡུ་གསོག་བརྒྱབ་པ་ཡིན་ཞེས་པ་ཞིག་ནམ་ཡང་གོ་མ་མྱོང་།
འོན་ཀྱང་༧རྒྱལ་བའི་བཀའི་དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་རྟོགས་མཁན་སྐུ་ཉིད་མ་གཏོག་མེད་ཙང་མི་ཤེས་མོད།
གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡིན་ཚེ་དམངས་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་དུ་བསྒྲགས་པའི་ཀ་བ་གསུམ་པོ་བསྡུ་གསོག་བརྒྱག་དགོས་པ་རེད་ལ། རྒྱུ་མཚན་གཞུང་གཅིག་མེད་ན་ཚོགས་པ་གཅིག་ལ་དེ་ལྟར་ཁྲིམས་བཟོ་གཙོས་པའི་ཀ་བ་གཞན་གཉིས་པོ་ཡོང་མི་ཤེས་པ་རེད།
དེས་ན་ང་ཚོས་ངོ་རྒོལ་བྱེད་ཡུལ་རང་གཞུང་མ་ཡིན་ལ། གཤམ་འོག་ན་དབྱིན་ཡིག་ཐ་སྙད་ལ་གཙིགས་འཛིན་གྱིས་བོད་རང་གི་གྲགས་ཆེ་བའི་ཐ་སྙད་དེ་སྣང་ཆུང་གིས་བཙན་བསྒྱུར་བྱེད་པའི་ལམ་ལུགས་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངོ་རྒོལ་ཡོད་ལ། མ་ཟད་དམངས་གཙོ་དང་སྨྲ་བརྗོད་ངར་དབང་གི་ཁ་གཡང་སྒྲོགས་བཞིན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་། རང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་དང་བསམ་ཚུལ་ཙམ་པོ་གླེང་བར་དམངས་གཙོ་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལ་ས་མཚམས་ཡོད་རབས་བཤད་དེས། གཞན་ལོང་ལྐུགས་སུ་བསྒྲུབས་ནས་གོང་རིམ་གྱིས་བཙན་བཀའ་བཞིན་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལ་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པའི་ལམ་ལུགས་ལ་ངོ་རྒོལ་ཞུ་གི་ཡོད།
བསྟན་འཛིན་ཚེ་མཚོ་དང་གསེར་འབྲུང་སྡེ་ལྔ་གཉིས་ལ། ཁོ་བོ་གྲ་ཕྱི་བུའམ་ཚེ་རིང་ཟླ་བར་ཁྱེད་གཉིས་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བསམ་པ་ལྟར་ཡིན་དུ་ཆུགས། འོན་ཏེ་ཐོག་མར་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་འཆད་ཀྱིན་ཡོད་པ་དང་གང་ལ་གཟས་ཀྱིན་ཡོད་པར་མནོ་བསམ་ཐོངས། བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ནི་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་ཟིན་ལ། སྤྱི་འཐུས་ནས་ཀྱང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་སུ་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་བཅོས་ཚར་བས་ཅི་བྱ། མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་ལྡན་གྱི་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདིར་ངོ་རྒོལ་ཡོད་ན། ཁ་གཉིས་པ་གང་དུ་ཕྱོགས་རང་གིས་སོམས། ངས་ནི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་སུ་བསྒྱུར་རྗེས་བོད་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་སོང་ཞེས་ཚིག་ཟུར་ཙམ་ཡང་སྨྲས་མེད། ཨ་ཙི་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ཕྱིར་བསྡུ་གནང་ཟིན་པས་དེ་ཙམ་གྱིས་སྙིང་ནད་དང་སྡུག་མ་ཐེག་པ་ཡོད་ན། ཁྱོད་ཀྱང་དེའི་སླད་དུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེག་པའམ། ཟས་བཅད་ངོ་རྒོལ་སོགས་ཅི་རིགས་བྱས་པས་ཆོག དམངས་གཙོའི་ལུང་པར་སྲོག་ལ་འཚེ་བ་དང་བཙོན་དུ་ཚུད་པ་སོགས་འོང་མི་སྲིད། དེ་མིན་ང་ལ་འཁོན་པས་ཅི་བྱ། ལྷག་པར་རྩོམ་པ་པོའི་རྨི་ལམ་ནའང་འཁོར་མ་མྱོང་བའི་རང་འདོད་ཞེ་བཞག་གམ་དྭོགས་པ་ཁོང་སློང་གིས་གང་གི་གདོང་པར་ནག་རྩི་བསྐུ་འདོད་བྱས་པས་ཅི་ཕན། ཐོག་མར་ཞིབ་པར་ཀློགས། དེ་ནས་མནོ་བསམ་ཐོངས། དེ་ནས་སྨྱུ་ཁ་སྒྱུརད་ཅིག་་་་་ངོ་མ་སྙིང་གཏམ་ཡིན་་་
མགོ་ལུས་ཚང་མར་དབྱིན་ཡིག་བཅོལ་མཁན་ཚོས་ཉོན། དབྱིན་ཡིག་གི་ཚིག་ཞིག་འདིར་འཁྱེར་ནས་བདེན་ངོས་འཛིན་པ་ནི་རང་ཉིད་འཕོང་འདོད་ཀྱི་སྔ་ལྟས་རེད། བོད་གཞུང་དང་བཙལ་བྱོལ་བོད་མོའི་སྒྲིག་འཛུགས་གཉིས་ལས་ཁྱེད་ཀྱིས་དོན་དངོས་གང་བདམས་ཁ་བྱེད་ངེས། ཁྱེད་ཀྱིས་༸གོང་ས་མཆོག་ཐུགས་ཕམ་བྱུང་ཚུལ་དང་། བློ་ཕམ་གྱིས་གསུངས་གླེང་འགོད་ཐབས་གནང་བ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་བྲིས་པ་ལ་བགྲོ་གླེང་མི་ཡོང་པའི་འུ་ཐུག་གི་ཚིག་གི་ཚིག་བརྗོད་འགོད་ཐབས་ལས་གཞན་གང་ཡང་མི་འདུག བློ་དམན་མ་ངས་བལྟས་ཀྱང་ཁྱེད་ཀྱི་དོན་དངོས་ཀྱི་དཔྱད་གླེང་ཞིག་སྤེལ་མི་འདུག་ལ། ད་རུང་གཞན་ལ་རྒྱབ་རྩ་རི་འདྲ་ཞིག་བཞག་ནས་རང་ཉིད་བདེན་ལུགས་འུར་བསྒྲོགས་པ་ལས་གང་ཡང་མིན་འདུག
ཁྱོད་ལྟར་ན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཕྱིར་བསྡུ་གནང་བ་ནས་བོད་མོའི་རང་ལུས་མེ་བསྲེགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་གང་མང་སྤེལ་བ་རེད་ཞེས་འུར་ཤོད་ཞིག་བྱས་འདུག དེ་ནི་ཁྱེད་ནས་སུ་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཁག་འཇོག་ཁ་དཀར་རྐྱང་དང་། དོན་དངོས་ཐོག་མདའ་འཕེན་ས་བྲེ་སེར་འབྲོང་ལས་མི་འདུག གཏམ་དཔེ་དེའི་དོན་རྟོགས་པར་མཛོད། ང་ལྟར་ན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཕྱིར་བསྡུ་གནང་བ་དེས་བོད་མི་ཐབས་ཟད་འུ་ཐུག་གི་རྣམ་པ་ཞིག་རེད་ཞེས་འགྲེལ་བརྗོད་ཞིག་བྱས་ན་ཡང་། དོན་ལ་མི་གནས་བ་གང་ཡང་མི་འདུག ལྷག་མ་རྗེས་ནས་བཤད།
མི་ཆུང་མི་ཆུང་། ཨ་ཙི་ང་ཤེས་པ་རང་བཞིན་རྣལ་དུ་མ་ཕབས་པ་རེད། ཡང་ན་སྐུ་ཉིད་ཤེས་པ་རང་བཞིན་རྣལ་དུ་མ་ཕབས་པ་རེད། མཆན་གོང་མའི་ནང་བོད་གཞུང་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་སྔོན་མ་ནས་དབྱིན་ཡིག་ཐོག་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་བཀོད་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་བསྒྲུབ་མེད་པར་ད་ཆ་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་རབས་བཀོད་པ་དེས་གོ་ལ་འདིའི་སྟེང་དུ་རྒྱུགས་ཆེ་བའི་དབྱིན་ཡིག་ལ་རྩ་འཛིན་བྱས་པ་དེས། གོ་ལ་འདིའི་སྟེང་དུ་མེད་པ་རང་བཞིན་གྱིས་བསྒྲུབ་པ་མ་རེད་པས།
མ་ཟད་ས་སྐྱ་པའི་སྐབས་ནས་བཟུང་སྤྱི་ལོ་༥༡ བར་བོད་ཆོལ་ཁ་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་བའི་བོད་གཞུང་ངམ་། ཡང་ན་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁུངས་མ་ཞིག་འཁྱེར་ཤོག། དེ་མིན་ན་རང་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་ལྟོས། ཞེས་པས་ཆ་རྐྱེན་ཞིག་བཏོན་ནས་བོད་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་དངོས་ལ་ཆ་འཇོག་མེད་པར་དབྱིན་ཡིག་ཐོག་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ཁུངས་ལྡན་ཞིག་མེད་པ་གཞིར་བཅོལ་ཏེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ངོས་ལེན་མེད་པའི་རྣམ་འགྱུར་དེ་ངམ་ངམ་ཤུགས་ཤུགས་བསྟན་འདུག་ན་ཀུན་སློང་གང་འདྲ་ཞིག་འཁྱེར་ནས་དྲིས་པ་རང་གིས་ཞིབས་པར་སོམས་ཤིག་ཀྱེེེ།
རྗེས་ཀྱི་མཆན་ཐུང་དེར་ངས་མོས་མཐུན་ཡོད་ཀྱང་། མཆན་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ནང་འགལ་ལྟག་སྤྲོད་དུ་གྱུར་པ་དེས་ང་ཡང་སྐྱར་དོགས་པའི་ཀློང་དུ་བསྐྱལ་སོང་།
གསེར་འབྲུག་སྡེར་ལྔར་འབོད་པ་ཉོན་ཅིག ཁྱེད་ཀྱང་རིག་པ་རྣལ་ལ་ཕོབ། བློ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་སྒྲིམས་ཏེ། ངའི་མཆན་དེ་ལན་གཅིག་ཞིབ་མོར་ཀློག དེས་ཀྱང་མ་བྱུང་ན། ངའི་མཆན་དེ་ཅི་འདྲ་ཡིན་མིན་གཞན་ལ་དྲིས་ཤིག ཁོ་བོས་སྐྱེས་ནས་ད་བར། གོ་ལའི་སྟེང་བོད་ཞེས་པ་མེད་རབས་དང་། བོད་གཞུང་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་མེད་རབས་བཤད་མ་མྱོང་།
བོད་ཅེས་པའི་ས་ཁམས་སྔར་སྲིད་པ་ཆགས་ཙམ་ནས་ཡོད། ཐ་སྙད་དེ་ཕྱིས་ཙམ་ནས་བྱུང་། བོད་གཞུང་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་ཡང་ཅུང་རྙིང་པ་ཞིག་ཡིན། ཐུ་བོད་དང་ཐུ་བོད་རྒྱལ་ཁམས་དང་རྒྱལ་ཁབ། བཙན་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་གཞུང་། གཞུང་ས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་དང་བོད་གཞུང་ཞེས་པ་སོགས་ཡིན། ད་དུང་འགྲེལ་པ་དགོས་ན་ཞིབ་པར་བཤད་འོང་།
༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ། གུས་པའི་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད། མངོན་སུམ་ཚད་མའི་གྲུབ་པའི་འཕགས་མཆོག ལོས་རྒྱུས་ཀྱི་འགག་རྩ་ནས་བཞེངས་པའི་དཔའ་བོ།
རྒྱ་དཀར་ནག་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གཡོ་སྒྱུ་དང་གནོན་ཤུགས་ལས་བྱུང་བའི་དཀའ་ངལ་མང་པོ་ཞིག་མ་གསང་རང་གསང་བྱུང་ཡང་། ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུར་གཉོར་བའི་ཁྲེལ་འདས་བྱིས་པ་འགའ་ཡིས་ཁྱེད་ལ་རྒོལ་བར་བརྩམས་བྱུང་། དུས་རྒྱུན་ཁྱེད་ཀྱིས་གནས་ལུགས་བརྗོད་ན་བསྲེག་བཅད་བརྡར་གསུམ་གྱི་དཔྱད་པ་དགོས་པའི་མན་ངག་ལན་ཚར་གྲངས་མེད་ཅིག་བསྐྱར་ཡང་། བབ་ཅོལ་དང་ཕྱོགས་ཞེན་ལ་གོམས་པའི་བྱིས་པ་ལང་ཤོར་དག་ནི་ས་ཕུག་ཁ་བྱང་ལྟ་རུ་འཛུལ་བས་བདེན་པའི་ཉི་ཟེར་གྱིས་ནམ་ཡང་མ་ཕན། ད་དུང་ཁྱེད་ཀྱི་རིན་ཐང་ངོ་མ་མི་རྟོགས་པའི་བུ་ཕྲུག་མང་པོ་ཡང་ཁྲེལ་འདས་དག་གི་འཆལ་སྒྲར་འུར་འདྲོགས་ལངས་ན། ཐུགས་ཕམ་གྱི་ཚོར་སྣང་རེ་ལོས་འཁྲུངས།
ཡིན་ནའང། ངེས་དོན་གྱི་༧སྐྱབས་མགོན་ལགས། ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུའི་བྱམས་སྐྱོང་ཐོབ་པའི་བུ་ཕྲུག་གྲངས་མེད་ཅིག་ནི་དྲང་བདེན་སྐྱོར་བའི་རྟོགས་པ་སད་ཡོད་པས། ཁྱེད་ནི་སྐུ་གོང་མ་ལྟར་གྱི་དཔའ་བོ་དཔུང་མེད་ཁེར་རྒྱུག་ཅིག་གཏན་ནས་མིན། བདེན་པ་མཐོང་བའི་བུ་ཕྲུག་དག་གིས་ནམ་ཡང་གནས་ལུགས་ཀྱི་མདུན་ནས་མགོ་མི་སྒུར། ༧སྐྱབས་མགོན་ལགས། ཐུགས་ཕམ་མ་གནང་རོགས། ང་ཚོ་ནམ་ཡང་ཁྱེད་ཀྱི་བདེན་པའི་ལམ་སྟོན་གྱི་ཕྱི་བཞིན་འབྲང་གིན་ཡོད།
ད་ཡང་ཁ་བོ་ཆེ་ཞིག་གདངས་ནས་བོད་བཙན་བྱོལ་བ་ཚོ་ལོང་ལྐུགས་སུ་བསྒྲུབ་འདུག་ལ་༧རྒྱལ་བའི་བཀའི་དགོངས་པ་རྟོགས་མཁན་རང་ཉིད་ལས་མེད་ཚུལ་དང་། རང་ལས་མཁས་པ་གཞན་མེད་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་རླུང་བུའི་རྟ་ལ་བཞོན་ནས་ནམ་མཁའ་ན་ལྡིང་ཁུལ་ཡིན་པ་འདྲ།
དེའི་གཤམ་འོག་ན་གྲ་ཕྱིའི་བུས་བོད་སྐད་དང་བོད་ཡིག་ཐད་རང་ལས་མཁས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་པ་མེད་ཚུལ་གྱིས་ཅ་ཅོའི་གཏམ་གྱི་ཤ་ཚ་ཡིན་མདོག་གིས་དམངས་གཙོ་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལ་ས་མཚམས་ཡོད་རབས་བཤད། ཧ་ཧ་ཧ་ཧ།
ད་དུང་དེའི་གཤམ་འོག་ན་མི་ཆུང་སྙིང་ཆུང་དེས་བོད་ཞེས་པ་ཞིག་གོ་ལའི་སྟེང་དུ་མེད་རབས་དང་དབྱིན་ཡིག་ཏུ་མེད་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་བོད་གཞུང་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་མེད་རབས་གླེང་། འོ་ན་བོད་དང་བོད་མི་རིགས་འདི་དབྱིན་ཇི་བ་རེད། ཡང་ན་རྒྱ་མི་རེད། མི་རིགས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་དང་། མི་རིགས་ཀྱི་ལྟ་བ། མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་བོར་ཟིན་པའི་རྣམ་འགྱུར་ཡ་མ་བརླ་ཅན་དང་འདུ་ཤེས་ཡ་མ་བརླ་འདི་ཚོས་བོད་མི་རིགས་འདི་ལོ་ངོ་ཇི་ཙམ་འཚོ་ཐུབ་བམ?
བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དེ་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་བཅོས་བསྒྱུར་བྱས་ནས་གོ་མི་བདེ་ལ་སྨོན་ཚིག་འདྲ་ལ་བརྗོད་མི་བདེ་བའི་ཆོས་མིང་སྲིད་མིང་ལ་བཏགས་པའི་(བདེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག་)ཟེར་བའི་མིང་འདི་དམངས་ལ་ཡང་འགྲེལ་སྐྱར་འགྲེལ་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་པ་མ་ཟད། སྐབས་འཚོལ་རིང་ལུགས་པ་དང་ཆབ་སྲིད་ཚོང་པ་ཚོས་ལོག་འགྲེལ་གྱི་ལྷན་པ་ནག་པོ་བརྒྱབ་ཡུལ་དུ་ཆགས་འདུག།
ད་བྱས་ན་བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་གཞུང་ཞིག་རེད་པས། ཡང་ན་ཚོགས་པ་ཞིག་རེད། ཚོགས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་གཞིས་ལུས་མི་དམངས་ཀྱི་ཚབས་མཚོན་མི་ནུས་ལ་རེ་བའི་མིག་འབུར་གཏད་པ་དེ་ནོར་བ་རེད།
དར་ལྕོག་འཛུགས་མི་ཆོག་ས་ཞིག་ན་སྲིད་གཞུང་འཛུགས་རྒྱུ་ཟེར་ཀི། དང་པོ་ཁྱེད་ཅག་གིས་དར་ལྕོག་ཅིག་ཚུགས་དང་། དེ་ནས་འུ་ཚོས་སྲིད་གཞུང་འཛུགས་ཆོག
ཚེ་རིང་ཟླ་བ་ལགས་སུ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད། དབྱིན་ཡིག་ནང་སྔོན་ནས་མེད་པ་དང་བོད་ཡིག་ཐོག་བོད་གཞུང་ཞེས་པ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་སུ་བསྒྱུར་དགོས་པའི་སྐོར་༧གོང་ས་མཆོག་ནས་སྔ་རྗེས་རིམ་པར་གསལ་བཤད་གནང་བས་མོག་མོག་རྭ་ཅོ་ཡིན་ཡང་ཚོས་ཚོད་དང་ཁོག་མ་རྡོ་ཁོག་ཡིན་ཡང་འཁོལ་ཚོད་ཅེས་པའི་དཔེ་བཞིན་ཚང་མས་གསལ་ཤེས་དགོས་ཚོད་ཡིན། འགའ་རེས་ད་དུང་དེའི་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གླེང་སློང་བྱེད་ཀྱི་འདུག་པ་གང་ཡིན་ནམ། རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ནང་གཞུང་གཉིས་ཁས་ལེན་མ་གནང་བར་ད་ལྟ་ཡོད་བཞིན་པའི་བོད་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་སྒོ་རྒྱག་ཏུ་འཇུག་རྩིས་ཡིན་ནམ། འདིའི་སྐོར་སྐུ་ངལ་ག་རེ་འཕྲད་མིན་བཀའ་ཁྲི་ཟུར་པ་མཁས་དབང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ཀྱང་སྔ་རྗེས་སུ་གསལ་བཤད་རིམ་པར་གནང་སོང་།
གོང་དུ་དྲྭ་གྲོགས་གནས་ཚང་ལགས་ནས་གསུངས་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་། བོད་ནང་རང་ལུས་མེ་བསྲེགས་གནང་མཁན་གྱི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དང་དཔའ་མོ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་འདོད་དེར་ང་ཚོའི་རྒྱབ་བསྐྱོར་བྱེད་དགོས་པ་དོན་དམ་ཡིན། འོན་ཀྱང་ཁོང་རྣམས་པར་རྒྱབ་བསྐྱོར་གནང་མ་ཐུབ་རུང་། ཁོང་རྣམ་པའི་མཛད་རྗེས་ནག་སུབ་དུ་མ་གཏོང་རོགས་ཐུགས་རྗེའི་གཟིགས་ཞེས་རེ་བ་ཞུ་བཞིན་ཡོད།
བཙན་བྱོལ་གཞུང་འདི་གཞུང་དངོས་ཀྱི་གོ་ཚབ་སྔར་ནས་ཡིན་ལ་ད་ལྟའང་ཡིན་པར་རྩིས་ཡོད། ཇི་སྲིད་རང་བཙན་ཐོབ་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་བཙན་བྱོལ་འདི་གཞུང་དངོས་ཡིན་པ་ངོས་ལེན་བགྱིད་ཀྱི་ཡིན་ན། ནང་ཁུལ་རང་རྨ་འབེབས་པའི་བྱ་ལག་ཅན་དང དེའི་རྒྱུག་ཁྱི་དག་གིས་གནོན་ཤུགས་དང་སྡུག་སྐད་རྒྱབ་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ལ་ནམ་ཡང་ངོས་མི་ལེན། གལ་སྲིད་ཕྱི་ནང་གང་གི་གཡོ་འཕྲུལ་དང་ཕྱོགས་རིས་ཡིས་ཡིད་མྱོས་པའི་ཆབ་སྲིད་པ་མགོ་བདེ་བླུན་པོ་སྤྱང་ཇུས་ཅན་དག་གིས་གཞུང་འདི་མུ་མཐུད་དེ་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་བསྒྱུར་ན། གུས་པས་ཉིན་དེ་ནས་བཟུང་སྟེ། དབང་འཛིན་པ་ཚོས་གང་འདོད་ཅི་འདོད་གནང་ནའང་བསམ་འཆར་བཤད་མི་ཡོང་ལ་ཐོབ་ཐང་ཡང་བརྩད་མི་ཡོང་། དྲ་འབུའི་སྐྱེ་གནས་སུ་དེ་བས་ཀྱང་མི་འདུག ད་བར་གཞུང་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་གྱིས་དཔྱ་ཁྲལ་ཡང་མ་ཆད་པར་ཡོད་དོ།
སེམས་པ་རྣལ་ལ་ཕབ། རིག་པ་གཅིག་ཏུ་སྒྲིམས། ཟ་ཧོར་བརྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་རྒྱལ་དབང་ལྔ་པར་ལྷ་བཟང་ཁང་གིས་སྲིད་དབང་ཕུལ་བ་ནས་བཟུང་། བོད་གཞུང་ངམ་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་བྱ་བ་གཅིག་ལས་གཉིས་མེད། ད་ལྟའི་ཆར་བོད་གཞུང་དང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གཉིས་སུ་ཆགས་ཡོད་ཀྱང་།
བཙན་བྱོལ་ནང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ནི་བླ་བྲང་ལྟ་བུ་དང་། ང་ཚོས་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གི་ངོ་བོར་གོ་བའི་བོད་གཞུང་ཟེར་བའི་ཐ་སྙད་འདི། སྔོན་མ་ནས་དབྱིན་ཡིག་ཏུ་མེད་པ་མ་ཟད། ད་ལྟ་བོད་ཡིག་ནས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཕྱིར་འཐེན་མཛད་ཡོད།
གལ་ཏེ་ན་ཟུག་དེ་དོན་དངོས་ཡིན་ན། ས་སྐྱ་པའི་སྐབས་ནས་བཟུང་སྤྱི་ལོ་༡༩༥༡ བར་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་བའི་བོད་གཞུང་ངམ། ཡང་ན་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁུངས་མ་ཞིག་ཁྱེར་ཤོག དེ་མིན་ན་རང་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་ལྟོས།
དེའི་བར་བོད་འདི་ཉིད་ལོ་ངོ་ཇི་ཙམ་ཐུབ་མིན་ཞིབ་པར་དཔྱོད།
༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་གཞུང་ཕྱིར་བསྡུས་པ་ཡིན་ཚུལ་གྱི་སྒྲོགས་གཏམ་སྤེལ་དོན་ཅི། བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཤོར་ནས་ད་ལྟ་བར་སྲིད་གཞུང་སུ་གཅིག་གིས་ཀྱང་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་བོད་གཞུང་ཟེར་བ་ཞིག་ངོས་ལེན་བྱས་མྱོང་མེད། ༧་གོང་ས་མཆོག་གི་ཕྱག་ལ་ཕྱིར་བསྡུ་རྒྱུའི་གཞུང་ཞིག་གློ་བུར་གང་ནས་རྙེད་པ་རེད། ད་ལྟའི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་དབུ་ཁྲིད་པའི་བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཤོར་བ་ནས་བཟུང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ཐོག་ཏུ་སྔར་ནས་བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་ཡིན་ལ་ད་དུང་བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་རེད། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཕྱིར་བསྡུ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གིས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་སྐྱོང་སྲོལ་དེ་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་པ་རེད། ཧ་མ་གོ་ཁུལ་བྱས་ནས་སྒྲོགས་གཏམ་མ་སྤེལ་རོགས།
༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་གཞུང་ཕྱིར་བསྡུས་པ་ཡིན་ཚུལ་གྱི་སྒྲོགས་གཏམ་སྤེལ་དོན་ཅི། བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཤོར་ནས་ད་ལྟ་བར་སྲིད་གཞུང་སུ་གཅིག་གིས་ཀྱང་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་བོད་གཞུང་ཟེར་བ་ཞིག་ངོས་ལེན་བྱས་མྱོང་མེད། ༧་གོང་ས་མཆོག་གི་ཕྱག་ལ་ཕྱིར་བསྡུ་རྒྱུའི་གཞུང་ཞིག་གློ་བུར་གང་ནས་རྙེད་པ་རེད། ད་ལྟའི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་དབུ་ཁྲིད་པའི་བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཤོར་བ་ནས་བཟུང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ཐོག་ཏུ་སྔར་ནས་བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་ཡིན་ལ་ད་དུང་བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་རེད། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཕྱིར་བསྡུ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གིས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་སྐྱོང་སྲོལ་དེ་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་པ་རེད། ཧ་མ་གོ་ཁུལ་བྱས་ནས་སྒྲོགས་གཏམ་མ་སྤེལ་རོགས།
ཅི་ཞིག་སྨྲས་ཀྱང་དགའ་བསུ་ཡོད། འོན་ཏེ་རྩོམ་པ་པོའི་བློ་ཡུལ་དུའང་འཆར་མ་མྱོང་ལ། འཆར་མི་ནུས་པའི་ལོང་གཏམ་ལྟ་བུས་མི་གཤིས་ལ་ནག་རྩི་མ་བསྐུ། མཆན་འདེབས་པར་ཐོག་མར་བོད་སྐད་བོད་ཡིག་སྦྱང་སྟེ་ཕེབས། མང་པོའི་སྔུན་ན་རང་མཚང་རྗེན་པར་མ་སྟོན། ཤ་ཚའི་གཏམ་ཡིན། རང་གིས་བཤད་པའི་གཏམ་ལ་རང་གིས་འགན་འཁྱེར་ནུས་པ་གྱིས། དེ་མིན་ཅི་ཞིག་སྨྲས་ཀྱང་ཆོག རང་དབང་རེད། འོན་ཏེ་རང་དབང་དང་མང་གཙོའི་ས་མཚམས་ལ་ཡང་སློབས་པར་གྱིས་ཤིག འདིའང་སྙིང་གཏམ་ཡིན། ཤ་ཚའི་གཏམ་ཡིན།
འོ་ད་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་མེད་ལ་མ་ལྟོས་པར་༧གོང་ས་མཆོག་གི་ལུང་། འདྲེན་ཁུལ་བྱེད་དེ་འུ་ཚོའི་ཆབ་སྲིད་པ་དག་གི་ལམ་ལུགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་སྟེ། རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཉོག་བཏམ་རིང་མོ་ཞིག་འབྲི་དགོས་པའི་དམིགས་ཡུལ་ཅི་ཞིག་ཡོད་མེད་སུས་ཀྱང་མི་ཤེས། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བཀའ་སློབ་རིམ་པའི་ནང་། དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གིས་གཞུང་འཛིན་རྒྱུ་དེ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་ནན་བརྗོད་གནང་འདུག་པ་ལས། བོད་གཞུང་བསྡུ་གསོག་རྒྱག་དགོས་ཞེས་གསུང་གང་ནའང་མ་མཐོང་། དེའང་མ་ཟད་ལོ་དྲུག་བཅུ་རྗེས་ནས་བློ་བཟང་སེང་གེ་སྲིད་སྐྱོང་གསར་པ་ཆགས་ཡོད་ཞེས་ནན་ཀྱི་གསུང་ཡོད། གཞུང་མེད་ན་སྲིད་སྐྱོང་ཡིན་དགོས་ཚུལ་ཞིག་ཨེ་ཡོད། བརྡ་སའི་ཆབ་སྲིད་པ་དག་གི་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་མཐོ་ཞིང་ཐོས་བཞིན་དུ། བློ་སེང་ལ་སྲིད་སྐྱོང་ཞེས་མ་བརྗོད་པར་དེ། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་འདི་ཆུང་དྲགས་པས་ཡིན་ནམ། དེ་ལ་དཔོག་པའི་ཆབ་སྲིད་པ་མང་དྲགས་པས་རེད་དམ། ཡང་ན་སྐབས་འཚོལ་རིང་ལུགས་པ་མང་དྲགས་པས་ཨེ་ཡིན། དེ་མིན་ན་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་བབ་ལ་འགྱུར་བ་ཅུང་ཟད་ཕྱིན་པའམ། རྒྱུན་ལྡན་མ་ཡིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཅུང་ཟད་ཅིག་བྱུང་ཚེ། བུན་པ་གནམ་འཆར་གྱིས་སྐྱེ་བོ་ཀུན་གྱི་འདྲེན་བྱེད་རབ་རིབ་ཏུ་བསྒྱུར་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ།
མི་དམངས་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་སུ། འཐུས་མི་རྣམས་པས་མ་གྲུས་བསམ་པ་གཅིག་མཐུན་དེ། བོད་གཞུང་སྒྱུར་འདོད་མེད་པ་དེ་རེད། དེའང་མིག་ལྡན་ཀུན་གྱིས་མཐོང་དུས། ཁྱེད་ཀྱིས་མ་མཐོང་། རྣ་དབང་ཀུན་གྱིས་ཐོས་དུས་ཁྱེད་ཀྱིས་མ་ཐོས་པ་དེ། ཕྱོགས་རེས་སྒྲིབ་པ་རེད་དམ། བློ་དམན་དྲགས་སོང་རེད། ཡང་ན་ཅི་རེད།
ལོང་བ་ཞིག་མིན་ན་བོད་མི་ལྔ་བཅུ་ལྷག་གིས་སྐུ་ལུས་མེ་རུ་བསྒྲོན་སོང་། དགོས་འདུན་བོད་རང་བཙན་དང་གོང་ས་མཆོག་ཕྱིར་ཕེབས་འཇུག་རོགས་ཞེས་པ་གཉིས་རེད། ཁོང་རྣམ་པས་རང་བཙན་ཞེས་པ་ནི་བོད་ལ་སྔར་ཡོད་པའི་བདག་དབང་བསྐྱར་གསོ་གནང་དགོས་ཟེར་གྱི་ཡོད་པ་རེད་ལ། ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་མང་བོར་བརྒྱུད་ནས་མཚམས་ཆད་མ་མྱོང་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་བསྐྱར་འཛུགས་ལ་ཐད་རང་སྲོག་བློས་གཏོང་གི་ཡོད་པ་རེད། དེ་བས། རྒྱལ་ཁབ་ཤོར་སོང་བའི་ཁར། ད་ལྟ་སྲིད་གཞུང་ཡང་དོར་ཟིན་པས། འདིའི་རྗེས་སུ་གོང་སའི་ཡང་སྤྲུལ་ཡང་ཤོར་འགྲོ་གི་རེད། དེ་དུས་ལྐུགས་པ་སུ་ཞིག་ཡིན་མིན་གསལ་ཁ་ཡོང་རྒྱུ་རེད། ལོ་རྒྱུས་ཀྱིས་ཁ་གྲགས་ཀྱི་རེད། བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་བཙན་བྱོལཞ་བར་ལྟ་སྐྱོང་གནང་བའི་ཚོགས་པ་ཙམ་རེད། བོད་ཀྱི་བདག་པོ་ངོ་མ་བོད་མི་དག་གིས་རྒྱལ་ཁབ་བསྐྱར་འཛུགས་ལ་འབུངས་ཀྱི་རེད་ལ། བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོད་མཁན་ཚོས་རོགས་འདེགས་མི་ཐུབ་ཀྱང་ཁ་བཙུམ་ཐུབ་འོས་པ་ནི་རྐང་རྗེས་ལག་སུབ་བྱེད་མིན་ལ་ཐུག་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། ད་མཁྱེན་སོང་ངམ།
ཚེ་རིང་ཟླ་བ་ཚེ་ཟི་རིང་།
ཧ་མ་གོ་གོང་ནས་ཧོན་རགྱུག་ཁྱེད་ཀྱིས་བྱེད་འདུག
མིང་མེད་པའི་མི་་ཞིག་གིས་ལས་ག་ཞིག་བྱེད་ཐུབ དཔེར་ན་ལག་ཁྱེད་མེད་པའི་མི་ཞིག་གིས་ས་འཚམས་དང་གནམ་འཚམས། ཡང་ན་རྒྱ་མཚོའི་མཐའ་འཚམས་བརྒལ་ཐུབ་བམ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞུང་གི་མིང་ཙམ་ཡང་མེད་པའི་གཞུང་ཞིག་གིས་མ་འོང་པར་དོན་འགྲུབ་ཐབས་ཞིག་ག་ལ་ཡོད། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བཏགས་ཡོད་གསུངས་ཡང་། བློ་ལྡན་ཞིག་གིས་དྲང་དོན་དུ་འབྲེལ་བ་ལས་ངེས་དོན་དུ་ཇི་ལྟར་འགྲེལ། ཡང་ན་གཞན་གྱིས་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཡང་ཐང་མ་གཅིག་ལ་ནོར་མི་ཆོག་པ་མེད་སྙམ་གྱི་རེད། ཁྱེད་ལྟ་བུས་དེ་ཙམ་ཡང་བློ་ལ་ཐི་ལྟར་ཤོང་།