ཚེ་རིང་ཟླ་བ།
སྨྱུག་ཁ་མ་བསྒྱུར་བསམ་ཡང་སྐུ་མཁྱེན། གསུང་མཁྱེན། ཐུགས་མཁྱེན་ཞེས་སུ་ཞིག་གིས་མ་དཔྱད་བབ་ཅོལ་ལམ། བཙན་པོ་དབང་ཡོད་ཀྱིས་སྨྲ་སྒོ་འགོག་གིན་པའི་བརྡ་ཞིག་བསྟན་ཡོང་དུས། འདིར་སླར་ཡང་གསལ་བཤད་ཙམ་ཞུ།
ངས་ཀྱང་༸གོང་ས་མཆོག་སྐྱོན་ཀུན་ཟད་དང་ཡོན་ལྡན་ཀུན་ལྡན་གྱི་སངས་རྒྱས་སུ་འདོད་ཀྱིན་མེད་ཀྱང་། འདོད་སྟངས་མི་འདྲ་སྟེ། འདོད་པ་པོ་གཞན་དག་ལ་ལ་ནི་རིང་ནས་རང་རེའི་ཆོས་རིག་དང་ཡ་བྲལ་དུ་གྱུར་བའི་སྤྱི་ཚོགས་གཞན་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་བ་དང་། འགའ་ཞིག་རང་རེའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་འཚོ་ཡང་རྐྱེན་ཅི་ཞིག་གིས་རང་ཉིད་ཀྱང་སྔོན་ཐོན་ཅན་ནམ་དེང་རབས་ཅན་པོ་དག་གི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་དག་དང་ཡེ་ནས་མི་མཚུངས་པ་དེ་ཡིན།
མ་ཟད། བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཙམ་མ་ཟད་། བོད་གཞུང་ཟེར་བའི་ཐ་སྙད་ཀྱང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་ཕྱིར་བསྡུ་མཛད་པ་ནི། བོད་ཀྱི་ད་ལྟ་དང་མ་འོངས་པར་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པའི་གནད་ཀྱི་ཡང་གནད་འདི་ལྟ་བུར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་རྩ་བ་ནས་ནོར་མི་རུང་ལ་ནོར་མི་ཆོག་ཟེར་བ་ཡིན། ནོར་འདུག་ནོར་ཡོད་བསམ་པ་རྨི་ལམ་ཙམ་དུའང་འཁོར་མ་མྱོང་།
མི་ཕམ་ཚངས་ཐིག་ལགས་ཀྱིས་དྲི་བ་ལྔ་བཏང་སྟེ་དོན་རྟོགས་པའི་ཐུགས་རེ་གནང་འདུག་མོད། ངས་ནི་རྩ་བ་ནས་ཁས་ལེན་ཐུབ་མ་སོང་། དྲི་བ་དང་པོར། (བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་ཐོག་ཙམ་དུའང་བོད་གཞུང་ཟེར་བའི་མིང་བྱང་དེ་བཞག་ན་དཀའ་ངལ་ཞིག་འཕྲད་ཚུལ་ཡོད་དམ་) ཟེར་བའི་ཐད། སྤྱིར་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་ཐོག་ཏུ་བོད་གཞུང་ཟེར་བའི་མིང་བྱང་དེ་གསར་དུ་སུ་ཞིག་གིས་བཞག་པའམ། སླད་བཅོས་པ་དེ་འདྲ་གང་ཡང་མེད་པར་རིང་ནས་བོད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་གྲལ་དུ་ཚུད་ཟིན་སྟབས། བཞག་དང་མ་བཞག་ཟེར་བའི་བཀའ་མོལ་འདི་གནང་སྲོལ་མེད་ལ། དེ་བཞག་དང་མ་བཞག་གི་དཀའ་ངལ་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་འཚོལ་གྱིན་ཡོད། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྟེང་ནས་བཤད་ན། རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་གཞུང་གཉིས་ཡོད་མི་ཆོག་ཟེར་བས་བོད་གཞུང་ཟེར་བའི་བཀོལ་སྤྱོད་འདི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་སྡིངས་ཆ་ལས་ཕྱིར་བསྡུ་མཛད་པ་ཙམ་ཡིན། ད་ལྟ་བར་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཐུགས་རྗེའི་བཀའ་དྲིན་ལས་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ཤེས་ནའང་མ་ཤེས་ཁུལ་དང་། མཐོང་ནའང་མ་མཐོང་ཁུལ་བྱས་པས་ཁུངས་འཁྱོལ་མོད། ཅི་སྟེ་༸གོང་ས་མཆོག་མ་བཞུགས་པའི་དུས་དེར། ད་ལྟ་ལྟར་སྣང་བ་དག་པའི་ཁ་ཕོ་འདི་སྒྲོག་མཁན་ཇི་ཙམ་ཡོད་ཨང་། དྲི་བ་གཉིས་པར་(བོད་སྐད་དུ་བོད་གཞུང་ཞེས་པའི་མིང་བྱང་བཏགས་ན། དེ་ཉིད་ཀློག་ནས་དཀའ་ངལ་སྤྲོད་མཁན་དེ་སུ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་) གསུངས་པའི་ཐད། བོད་སྐད་དུ་བོད་གཞུང་ཞེས་པའི་མིང་བྱང་ཁྱེད་ངེད་གཉིས་ཀས་བཏགས་ཤིང་ཀློག་ཀྱང་དཀའ་ངལ་ལར་ནས་མེད་མོད། གོང་སྨྲོས་ལྟར་མ་འོངས་པར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་དུ་བརྩིས་ནས་ཟུར་བཀག་གཏོང་དུས་གཞི་ནས་བཏགས་ཆོག་པ་དང་ཀློག་ཆོག་མིན་གྱི་གནད་དེ་མཁྱེན་ཐུབ་ངེས་རེད། དཀའ་ངལ་སྤྲོད་མཁན་ཡང་གོང་སྨོས་ལྟར་ལགས། དྲི་བ་གསུམ་པར་ (བོད་ཡིག་ཙམ་གྱི་མིང་བྱང་ལ་དཀའ་ངལ་སྤྲོད་ན་ཚུལ་ཇི་ལྟར་སྤྲོད་རྒྱུ་རེད། དགོས་པ་ཅི་ཞིག་གི་ཕྱིར་) གསུངས་པའི་ཐད། མིང་ནི་གང་ཡིན་ངོས་འཛིན་པའི་སླད་དུ་ཡིན་ཞིང་། བོད་གཞུང་ཞེས་པའི་མིང་དེས་ངོ་བོ་ཅི་ཞིག་མཚོན་མིན་ངེད་གཉིས་ཀར་དྲི་བ་ཡོད་མི་སྲིད་པས་གནད་ཤིན་ཏུ་ཆེ། མ་ཟད་དབྱིན་ཡིག་ཏུ་མིང་ཞིག་དང་བོད་ཡིག་ཏུ་མིང་གཞན་ཞིག་འདོགས་དགོས་ན་ཁྱེད་ལ་འགྲིག་ཀྱང་། ཁུངས་ཇི་ཙམ་དུ་འཁྱོལ་ལམ། དགོས་པ་གོང་སྨོས་ཀྱིས་གྲུབ་པས་ཚིག་ཚོགས་བསྒྲིག་པས་ཅི་བྱ། དྲི་བ་བཞི་པར་ (༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་ཡིག་ཙམ་གྱི་ཐོག་ཏུ་ཡང་། བོད་གཞུང་ཟེར་བ་གཏན་ནས་འདོགས་མི་རུང་བར་དུས་ནམ་ཞིག་ལ་གསུངས་ཡོད་དམ་) གསུངས་པའི་ཐད། སྔ་ཕྱིའི་བཀའ་སློབ་རིམ་པར་ཕེབས་ཀྱང་གསལ་ཤོས་ཤིག་ཉེ་དུས་རང་ལ་དྭགས་སུ་གསུངས་འདུག་པས་ཐེངས་གཅིག་རང་གསན་པར་མཛོད། དྲི་བ་ལྔ་པར་ (གལ་ཏེ་ཡོད་ན་ཡིག་ངག་གང་རུང་གི་ཐོག་ཏུ་གསུངས་པ་ར་སྤྲོད་གནང་ཐུབ་མཁན་ཡོད་དམ་) གསུངས་པའི་ཐད་དྲི་བ་བཞི་པའི་ལན་གྱིས་འཐུས་པར་བྱ།
གཞན་ཡང་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་དབྱིན་ཡིག་ཐོག་ (Council of Tibet in Exile) ཞེས་པ་གངས་ཅན་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཅེས་སྐུ་ངལ་མང་པོ་བསྐྱོན་ཏེ་བཙལ་རྙེད་ཐུབ་པ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་ཀྱང་། དེ་ཡང་ཅང་ཅང་ཞིག་སྟེ། དབྱིན་ཡིག་ཤེས་པ་སུས་ཀྱང་དེ་ཉིད་བཀླག་པས་གཞུང་གི་གོ་བ་མི་རྙེད་ལ། བོད་སྐད་སྨྲ་བ་ཀུན་གྱིས་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ལ་བོད་གཞུང་དུ་གོ་མི་སྲིད་པས་དོན་མེད་ཀྱི་སྐུ་ཚེགས་མྱངས་པས་ཅི་བྱ། དོན་དམ་པར་སུ་ཞིག་ལ་མ་འདོད་པར་རང་གིས་འབད་པས་བཙལ་ཡང་བབ་ས་དེ་རང་ལས་མི་འདུག་སྟེ། རྨོ་རྨོ་བག་ལེབ་འཚོང་མཁན་གྱི་རྣམ་ཐར་རང་དུ་ཕྱིན་མི་འདུག་གམ།
ང་ནི་རྨོངས་དད་ཅན་ཞིག་གམ་ཨུ་ཚུགས་ཅན་ཞིག་སྟེ། ངས་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་དང་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་གནད་ཡོད་ཅན་དང་ཆེད་མཁས་པ་དག་གིས་བསམ་ཞིང་གྲོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཐ་སྙད་དེ་རང་འཐད་པར་མཐོང་ལ། ཁོང་ཅག་ནི་ཚེ་གང་པོར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགག་འཕྲང་མང་པོ་བརྒྱུད་དེ་ཕེབས་ཤིང་། བོད་དང་དེའི་མ་འོངས་པ་ནི་ཁོང་ཅག་གི་འབད་ས་དམིགས་ས་རང་དུ་མཐོང་བས། ཁོང་ཅག་གི་ཐག་གཅོད་ནོར་མི་ཆོག་ལ་ནོར་མི་སྲིད་པ་རང་དུ་འདོད་ཀྱིན་ཡོད་ན། སྐུ་མཁྱེན། གསུང་མཁྱེན། ཐུགས་མཁྱེན། དགོངས་འགལ་ཡེ་ནས་མེད་པ་ཞུ།། །།
གྲ་ཕྱི་བུ།
ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བཤད་པ་ལས་ཁྱེད་ལ་ལན་ཡང་དག་ཞིག་ག་ལ་ཡོད།
༧གོངས་ས་མཆོག་གིས་ཆབ་སྲིད་ལས་རྒན་ཡོལ་གནང་ཟིན་པ་ཙམ་ཡང་མ་མཁྱེན་པ་རེད་དམ། ཁྱེད་སེམས་ཐོག་ནས་བུད་པ་ཡིན་རྒྱུ་རེད།
བཤད་རྒྱུ་མེད་ན་མི་ཁོམ་པའི་སར་འཇོག་པ་ལས་ཅི་བྱེད། ཧ་ཧ་ཧ།
འཇིགས་མེད་སེང་གེ་ལགས། ཁྱེད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཆབ་སྲིད་པ་སྐྱོན་ཅན་དེ་སུ་ཡིན་ནམ། ཕལ་ཆེན་༸གོང་ས་མཆོག་ཡིན་རྒྱུ་རེད་ལ་་་་་་དེ་ཡིན་ན་ངས་ཁྱོད་ལ་ལན་ཅི་ཡང་མེད། ལན་བྱེད་ཁོམས་ཀྱང་མེད་་་་་་
ངས་བསམ་ན་གཡུལ་རྒྱལ་ལྷུན་རྩེ་ནས་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོང་བའི་གཞུང་དེ་བཙན་བྱོལ་གཞུང་ཞིག་ཡིན་པ་རྩོད་པ་མེད་པ་རེད། འདི་ངོ་སྤྲོད་དགོས་ཀྱི་རེད། འདི་གནད་འགག་ཅིག་རེད་བསམ་གྱི་འདུག་ལ་རྩ་དོན་དང་ཐད་གར་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་ཀྱང་རེད་བསམ།
གཉིས་པ་དེ་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མིང་འདི་རེད། དབྱིན་ཡིག་གི་སྟེང་དུ་Tibetan ཞེས་པ་”བོད་མི་”དང་”བོད་ཀྱི་”གཉིས་ཆར་འགྲོ་བའི་གོ་དོན་ཡོད་འདུག་སྟེ། དཔེར་ན་ Tibetan Culture ཞེས་པ་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་བོད་ཀྱི་ཞེས་འབྱུང་དགོས་པས་ང་ཚོས་”དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་”ལས་”བོད་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་”ཞེས་སུ་བོས་ན་ཧ་ཅང་འཐད་ལྡན་ཡིན་པར་འདོད། དེའི་དབུ་རུ་རབ་བྱུང་ན་”བཙན་བྱོལ་”འདི་སྦྱར་དགོས་པར་འདུག “བཙན་བྱོལ་བོད་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་”ཞེས་པའི་མིང་འདི་སྦྱར་ཐུབ་པ་ཡིན་ན་གཞུང་གི་ངོ་བོ་དང་། ཧ་ཅང་ཐག་ཉེ་བར་སེམས་ཏེ་རིགས་སྒྲུབ་བྱས་ཚེ་”བོད་”ཅེས་པས་མི་རིགས་ཤིག་དང་དེ་སྔའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་མཚོན་པའི་བརྡ་དོན་ཤུགས་ཆེ་ཞིང་། དེས་སྣེ་དྲངས་པའི་སྒྲིགས་འཛུགས་འདི་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཁྱོན་ནས་མིན་པའང་ཚོར་ཐུབ་རྒྱུ་རེད། དཔེ་བཞག་ནས་བཤད་ན། དེི་སྔའི་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་འདུས་ཚོགས་ཆེན་གྱི་སྟེང་དུའང་བོད་ཅེས་བྲིས་ཡོད་པ་དེས་བོད་རྒྱལ་ཁབ་མཚོན་གྱི་ཡོད་པ་རེད། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་དེ་བཙན་བྱོལ་ལ་ཡོང་ཡོད་པའི་གོ་བརྡ་སྤྲོད་པར་”བཙན་བྱོལ་བོད་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་”ལས་ལྷག་པོའི་མིང་འདོགས་པར་དཀའ་ལ། འདིས་བོད་སྤྱིའི་ངོས་ལེན་ཡོད་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་གསལ་བོར་སྟོན་པ་རེད།
ལྷག་པར་ཏུ་རྒྱལ་གར་གཞུང་ལ་དེབ་སྐྱེལ་གྱི་སྐོར་ནས་ཀྱང་མིང་གཞན་དག་ལས་དཀའ་ངལ་ཉུང་བ་ཡོད་པར་བསམ་སྟེ། བཙན་བྱོལ་བ་ཡིན་པར་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ཀྱང་ཁས་ལེན་བྱས་ཡོད་པ་རེད་ལ། ཁ་སང་དེ་རིང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་སྐད་ཆ་ཤ་ཚ་མོ་བསྒྲགས་མཁན་ཉི་ཧོང་ལྟ་བུས་ཀྱང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་རེད། དེ་མིན་”་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་”ཞེས་པའི་དབུ་རུ་”བཙན་བྱོལ་”སྦྱར་བ་ཡིན་ན། དེང་གི་རྡ་རམ་ས་ལ་ནས་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་རྒྱུན་གྱི་འཕྲིན་ལས་བསྐྱངས་པ་ཡིན་ཟེར་ན་དེ་ནི་ངོ་མ་ཁྱད་མཚར་བོ་ཞེད་བོ་ཅིག་ཡོད་པ་རེད་དོ།། །།
རྡོ་འཇམ་གོར་མོ་རྡོ་རེད། །རྣམ་དཔྱོད་མེད་པ་ཕག་རེད། །ཁ་ཕྱོགས་མེད་པ་རླུང་རེད། །བླུན་དད་ཤོག་གུའི་བྱ་རེད། །
རྒྱ་རྙི་རྒྱ་དམར་གཡོག་རེད། །རྒྱུག་ཡུལ་མེད་ཀྱང་རྒྱུག་དགོས། །ཟེར་རྒྱུས་ཕོངས་ཀྱང་ཟེར་དགོས། །ལན་ཆགས་བསྐོས་པས་ལས་རེད། །
ཚེ་རིང་ཟླ་བས’གསུངས
‘པ’ཧ’ཅང’བདེན།
ཚེ་རིང་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་། མིས་ཇི་ལྟར་བཤད་ཀྱང་རང་ཅག་གི་ཁ་ཕྱོགས་རྒྱལ་བའི་བཀའ་དགོངས་བཞིན་ཡིན། ཟླ་བའི་དཀྱུལ་འཁོར་གནམ་ནས་ཤར་ཡང་། འོད་ཀྱི་སྣང་བར་སྤྱོད་མི་ཐུབ་པ་འདི་གང་ཟག་སྒེར་གྱི་སྐྱོན་ལས་གཞན་མ་རེད།
བཙན་པོས་བུ་ལགས།
ཁྱེད་ཀྱིས་གསུངས་པ་རྣམས་བརྒྱ་ཆའི་དགུ་བཅུ་དོན་ཐོག་ཏུ་ཁེལ་འདུག མཆན་འབྲི་མཁན་དག་གི་ནང་དུ་ཁྱེད་འདྲ་བོ་ཉུང་ཉུང་རེད། ཁྱེད་ལ་མཆན་འབྲི་མཁན་དེས་ལན་བྱེད་ཀྱི་མི་འདུག་པས་ཕྲན་གྱིས་ལན་ཐུང་ཞིག་བྱེད།
མི་ཕམ་ཚངས་ཐིག་གིས་ལྟ་བ་འདི་རེད་འདུག ལམ་དབུ་མ་ནི་༧གོང་ས་མཆོག་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན་ཞིག་གིས་ཁོང་སྐུ་སྒེར་གྱི་ངོས་ནས་ལངས་ཕྱོགས་དེ་ལས་གཞན་འཛིན་ཚུལ་མེད་ཀྱང་། ཆབ་སྲིད་པ་ཀུན་ལ་འདི་ཁོ་ན་ལས་ལངས་ཕྱོགས་མ་ཡོད་ན་ཞྭ་དཔེ་ལྷམ་འགེབ་ལས་མེད་པར་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱིན་འདུག དེའི་ཕྱིར་དབུ་མའི་ལམ་བཟུང་ནས་དུས་རབས་ཕྱེད་སོང་ཡང་གྲུབ་འབྲས་ཕར་ཞོག བོད་མི་བརྒྱ་ཕྲག་ཁ་ཤས་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་དོན་མེད་དུ་སོང་། སྟོང་ཕྲག་མང་བོ་བཙོན་འཇུག་སྡུག་སྦྱོང་ལ་སྦྱར། ལྷག་པར་དུ་ཉེ་ཆར་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་ལྔ་བཅུའི་ཚེ་སྲོག་བཏང་ཡང་ཆབ་སྲིད་པ་ཚོས་ཅི་ཡང་མ་འཇོན་པས་དོན་མེད་དུ་སོང་། ང་ཚོས་རྒྱ་གཞུང་དང་མཉམ་དུ་དབུ་མའི་ལམ་ལ་རེ་བ་བྱེད་ས་མེད་པ་ཁུངས་སྐྱེལ་ར་འཕྲོད་བྱུང་ཟིན་པས། དེ་ཁས་མི་ལེན་པ་ཡིན་རྒྱུ་རེད་སྙམ།
ཁྱི་རྒན་ཀུ་ཅོ་འདོན་པ་ན། །རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་གཞན་དག་རྒྱུག་པའི་ལས་སུ་ཞུགས་མཁན་དག་ནི། རང་རང་གི་ནང་ཆ་ཕྱི་ལ་འགྲེམས་པ་ཙམ་ལས་ཅི་ཡང་མེད་པར་མཐོང་ངོ་། ། ཟེར་བ་ནི་མཆན་རྒྱབ་མཁན་ཁ་ཤས་ལ་ཟེར་བ་ལས་གོང་ས་མཆོག་ལ་ཟེར་མི་སྲིད་སྙམ།
ཁྱེད་ཀྱིས་མཆན་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ།།
ཁ་ཁྱེར་པ་ཁྱེད་ནི་བློ་མི་ཕམ་ཚངས་ཐིག་གྱིས་རང་གཞུང་གི་ཆབ་སྲིད་གལ་གནད་དང་མ་འོང་རང་རེའི་མི་རབས་ལ་བསམ་ཞིབ་ངང་གལ་གནད་བགྲོ་གླེང་བྱས་པ་དང་། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་དོན་ཐོག་ནས་ངོ་ལྐོག་མེད་པར་བཤད་ཅིང་། སྒྲུབ་བྱེད་དུ་དྲངས་པ་ཞིག་རེད་འདུག་ལ། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་གསུང་བཞིན་རང་རེའི་རྩ་དོན་གྱི་གལ་གནད་ལ་ངོ་སྲུང་དང་། གཡོ་ཟོལ་མེད་པར་དངོས་ཐོག་བདེན་འཚོལ་གྱིས་བཤད་པ་ཞིག་རེད་འདུག་པས། འདི་ལ་སུས་ཀྱང་རྒོལ་པར་བྱ་མི་ཐུབ་པར་འདོད། གལ་སྲིད་རྒོལ་འདོད་མཁན་ཡོད་ན་དང་པོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་རང་རེའི་རྩ་དོན་དང་མ་འོང་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་གལ་གནད་སོགས་ལ་འགན་འཁུར་གྱིན་འདུག་གམ་མི་འདུག་སོགས་ལ་བསམ་གཞིག་ཟབ་མོ་རེ་བྱ་དགོས་པ་ལས། ཁྱི་རྒན་ཀུ་ཅོ་འདོན་པ་ན། །རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་གཞན་དག་རྒྱུག་པའི་ལས་སུ་ཞུགས་མཁན་དག་ནི། རང་རང་གི་ནང་ཆ་ཕྱི་ལ་འགྲེམས་པ་ཙམ་ལས་ཅི་ཡང་མེད་པར་མཐོང་ངོ་། །
ཚེ་རིང་ཟླ་བ་ལགས།
ཁྱེད་ཀྱིས་དོན་མེད་ཚིག་འཁྲིའི་འཁོར་སྐྱོད་ཀྱིས་སྐུ་ངལ་གནང་ལུགས་ལ་བལྟས་ན་ཁྱེད་ཆབ་སྲིད་པ་སྐྱོན་ཅན་དེའི་སྐུ་ཟླ་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་གླ་རྔན་ཟ་མཁན་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་དམར་པོའི་ཕོ་ཉ་བ་ཡིན།
ནམ་ཡང་ཕམ་མི་སྲིད་པ་བདེན་པའི་ཚངས་ཐིག་གིས། སྐུ་མཁྱེན། གསུང་མཁྱེན། ཐུགས་མཁྱེན་གསུང་བར་། ༼ ཁྱེད་ཀྱིས་མ་དཔྱད་བབ་ཅོལ་ལམ། བཙན་པོ་དབང་ཡོད་ཀྱིས་སྨྲ་སྒོ་འགོག་གིན་པའི་བརྡ་ཞིག་བསྟན་ཡོང་དུས། ༽ ཟེར། སྐུ་མཁྱེན་གསུང་མཁྱེན་ཐུགས་མཁྱེན་ཟེར་ན་ལྷ་དང་བླ་མ་ལ་གསོལ་འདེབས་ཞུ་ཚུལ་ཞིག་མ་རེད་དམ། དེ་སོགས་སྨྲ་སྒོ་འགོག་པའི་བཙན་བཀའ་ཡིན་པར་སྒྲུབ་ཐུབ་མཁན་ཀྱི་མཁས་པ་ཞིག་ས་ཐོག་འདིར་ཁྱེད་མ་གཏོགས་མེད་པ་འདྲ།
ཁྱེད་ཀྱིས་༼ ༸ གོང་ས་མཆོག་གིས་རྩ་བ་ནས་ནོར་མི་རུང་ལ་ནོར་མི་ཆོག་ཟེར་བ་ཡིན།༽ཞེས་ཟེར་བ་དེ་བཙན་བཀའ་དངོས་ཤིག་མ་རེད་དམ། མ་ཟད་ཁྱེད་ཀྱིས་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་དད་པ་མེད་གསུངས་པ་དང་། ཡིད་ཆེས་ཡོད་གསུངས་པ་གཉིས་ཀྱང་ནང་འགལ་ཆེས་ཆེན་པོ་ཞིག་མ་རེད་དམ།
ཁྱེད་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་ཐོག་ཏུ་བོད་གཞུང་ཟེར་བའི་མིང་བྱང་དེ་གསར་དུ་སུ་ཞིག་གིས་བཞག་པའམ། སླད་བཅོས་པ་དེ་འདྲ་གང་ཡང་མེད་པར་རིང་ནས་ཡོད་པ་ཧ་གོ་བ་ངོ་མཚར་ཆེ། སྐབས་འདིར་མིང་བྱང་ཟེར་དུས་བོད་གཞུང་གི་སྒོ་བྱང་དང་ཁྲིམས་ཡིག་ཐོག་ཏུ་ཡོད་པ་ཁག་ལ་གོ་དགོས་མོད། དེ་ནི་ཤེས་ཡོན་ཆུང་ངུ་ཡོད་པ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་ཤེས་ནུས། ཁྱེད་ཀྱིས་འདི་བོད་པའི་ཐ་སྙད་ནང་དུ་ཡོད་པ་ལ་ཚིག་འཁྲི་འཁྱོག་བརྗོད་ཤེས་ཚོད་ལ་བལྟས་ན། ཁྱེད་ཀྱིས་ཁ་དོག་དཀར་དམར་རེ་རྩོད་ཤེས་མདོག་ཡོད་པ་འདྲ་བས་དེ་ལ་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
ཡང་ཁྱེད་ཀྱིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྟེང་ནས་བཤད་ན། རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གི་ནང་དུ་གཞུང་གཉིས་ཡོད་མི་ཆོག་ཟེར་བ་སོགས་ཀྱི་འགན་མེད་ཁག་འཇོག་གི་བསྐྱར་ཟློས་ཤིན་ཏུ་རྙིང་བ་རྙིང་ནག་རྣམས་ཡང་བསྐྱར་བཀླགས་བྱས་འདུག་པ་ནི་ཀུན་གྱི་རྣ་བ་ཚ་བྱེད་ལས་མེད་པ་ད་དུང་མ་མཁྱེན་པ་ནི་བློ་རེ་ཕམ།
དེ་དག་ནི་ཀུན་གྱིས་ཤེས། མི་ཕམ་ཚངས་ཐིག་གིས་དེ་ཙམ་ཡང་མི་ཤེས་པར་ཁྱེད་ཀྱིས་བསམ་སོང་ངམ། ཁོང་གིས་དེ་ལ་རྩོད་པ་བྱས་མེད། བོད་ཡིག་གིས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཞེས་མིང་བཏགས་ན། དེ་ལ་བོད་སྐད་སྨྲ་བ་ཕན་ཚུན་གྱིས་བར་ལ་རྩོད་པ་བྱས་ཀྱང་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བསྒྲུབ་མི་ཐུབ་ན། སྐད་ཡིག་གཞན་སྨྲ་མཁན་ཞིག་གིས་རྩོད་པ་བྱས་ནས་དཀའ་ངལ་སྤྲོད་ཚུལ་ཞིག་ཡོད་མི་སྲིད་པས། ཁྱེད་ཀྱིས་སྨྲས་པའི་ཚིག་འཁྲི་ཡོད་ཚད་དོན་མེད་ཆུད་ཟོས་ཁོ་ན་ལས་མེད་པ་མཁྱེན་ གལ།
མི་ཕམ་ཚངས་ཐིག་གིས་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་ཡིག་ཙམ་གྱི་ཐོག་ཏུ་ཡང་། བོད་གཞུང་ཟེར་བ་གཏན་ནས་འདོགས་མི་རུང་བར་དུས་ནམ་ཞིག་ལ་གསུངས་ཡོད་དམ། གལ་ཏེ་ཡོད་ན་ཡིག་ངག་གང་རུང་གི་ཐོག་ཏུ་གསུངས་པ་ར་སྤྲོད་གནང་ཐུབ་མཁན་ཡོད་དམ། ཡོད་ན་ར་སྤྲོད་བྱོས་ཟེར་བར་ཁྱེད་ཀྱིས། ར་སྤྲོད་བྱས་པ་ནི། སྔ་ཕྱིའི་བཀའ་སློབ་རིམ་པར་ཕེབས་ཀྱང་གསལ་ཤོས་ཤིག་ཉེ་དུས་རང་ལ་དྭགས་སུ་གསུངས་པར་གསན་པར་མཛོད། ཟེར།
ཁྱེད་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལས་སླ་བོས་ཁུངས་སྐྱེལ་ར་སྤྲོད་བྱེད་ལུགས་ཤིག་འདུག་པ་ངོ་མཚར་ཆེ། ཁྱེད་ཀྱིས་གཞན་ལ་རྟགས་གསལ་གཏོང་བའམ་རྩོད་པ་བྱེད་དུས། ཡིག་ཆའི་ཚིག་རེ་རེ་བཞིན་འདྲེན་མི་དགོས་པར། གཞུང་དེའི་མིང་ཙམ་དྲངས་ནས་དེར་ལྟོས་ཤིག་ཞེས་བཤད་ན་ཆོག་ཟེར་རྒྱུ་ཡིན་ནམ།
ཕྲན་གྱིས་ཀྱང་ཐེངས་མང་དུ་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ལ་དྭགས་སུ་གནངས་པའི་བཀའ་སློབ་ལ་ཉན་པ་ཡིན། ཁ་གསལ་དོན་གསལ་གྱིས་བོད་གཞུང་ཟེར་བའི་མིང་དེ་བོད་ཡིག་དང་བོད་སྐད་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་འདོགས་མི་རུང་ཞེས་ཐད་ཀར་གསུངས་མི་འདུག ཡོད་ན་ད་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བསྟན་རན་མི་འདུག་གམ། ཁོང་གིས་གལ་ཏེ་གསུང་ཡོད་ན་སོགས་ལས་འཕྲོས་པའི་དོན་ལ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཡེ་ནས་བསམ་བློ་མ་འཁོལ་མ་ཐུབ་བམ
ཡང་མི་ཕམ་ཚངས་ཐིག་གིས་བྲིས་པའི་དབྱིན་ཡིག་ཐོག་ (Council of Tibet in Exile) ཟེར་བ་དེ་ལ། ཁྱེད་ཀྱིས་དབྱིན་ཡིག་ཤེས་པ་སུས་ཀྱང་དེ་ཉིད་བཀླག་པས་གཞུང་གི་གོ་བ་མི་རྙེད་ལ། བོད་སྐད་སྨྲ་བ་ཀུན་གྱིས་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ལ་བོད་གཞུང་དུ་གོ་མི་སྲིད་པས་དོན་མེད་ཀྱི་སྐུ་ཚེགས་མྱངས་པས་ཅི་བྱ། ཟེར།
འདི་ལ་གཞུང་གི་གོ་བ་ཡོད་པ་ཡོངས་གྲགས་བྱིས་པ་ཆུང་ངུ་ཚུན་ཆད་ཀྱི་ཤེས་པས། དེ་མ་རེད་ཟེར་ན་ཤེས་མཁན་རྣམས་གད་མོ་འཆོར་བྱེད་དང་ཁྱེད་ཀྱི་ནང་ཆ་ཕྱིར་བསྟན་པ་ལས་མེད་པ་མཁྱེན་འཚལ།
འདི་ལ་མི་ཕམ་ཚངས་ཐིག་གིས་དབྱིན་སྐད་མ་སྐད་པ་ཆེས་མང་པོར་གོ་བསྡུར་བྱས་ཚར་ནས། བོད་པ་དབྱིན་ཇི་སྐད་རིགས་དང་པོར་གྱུར་ཅིང་ཤེས་འཇོན་ལྷག་བསམ་ཅན་ཀུན་ལ་བསམ་གཞིག་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་རེ་བ་ཞུས་ཡོད་པ་ལས། ཁྱེད་ལྟ་བུའི་དོན་མེད་ཚིག་འཁྲིའི་རྩོད་ཉོག་གིས་ལེགས་བྱས་ལ་བར་ཆད་གཏོང་མཁན་ཞིག་ལ་འདྲི་འདོད་མེད་པས། འོས་མེད་འགན་མེད་ཀྱི་ངལ་བ་དང་དུ་ལེན་མི་དགོས།
མཐར་ཀློག་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་དགོས་པ་ཞིག་ལ། གངས་ཅན་པའི་འབྱུང་འགྱུར་བསྟན་སྲིད་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་ཆེད་དུ་བབ་ཐོབ་ཀྱི་མཚན་བྱང་ཙམ་གླེང་དུས་ཁོང་ཁྲོ་གཏིང་ནས་ལངས་ཏེ་མི་བཟོད་མཁན་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་ཅི་ཡིན་ཤེས་དགོས་སོ།། །།
ཚེ་རིང་ཟླ་བར་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། གང་གསུངས་པ་བདེན་དོན་ཁོ་ནར་མཆིས།
དབང་གྲགས་རྒྱལ་པོ། ཁྱེད་རང་གིས་རང་རེའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གལ་གནད་གང་ལ་ངོས་འཛིན་གྱི་ཡོད་དམ། གཞུང་དང་སྒྲིག་འཛུགས་གཉིས་ཀྱི་མིང་འདོགས་ཚུལ་དེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གལ་གནད་ཤིག་རེད་དམ། དང་པོ་དེ་ཁྱེད་རང་གིས་དབུ་མའི་ལམ་ཁས་ལེན་གྱི་ཡོད་དམ་མེད། ཡོད་ན། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ནི་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་དུ་སྡོད་རྒྱུ་དེ་རེད། དེ་ལྟར་ཡིན་ན་བོད་གཞུང་ཟེར་བ་ཞིག་སྡོད་ཀྱི་རེད་དམ་མ་རེད། ད་ལྟའི་བོད་གཞང་གི་སྲིད་བྱུས་དེ་དབུ་མའི་ལམ་རེད། དེར་བརྟེན་བོད་གཞུང་གི་ཚབ་ཏུ་སྒྲིག་འཛུགས་ཅེས་བཏགས་ན་མ་འགྲིག་པ་ག་རེ་འདུག ལར་ནས་གནད་དོན་དེ་སྔོན་མ་ནས་ཐག་བཅད་ཟིན་པ་ཞིག་རེད། སླར་ཡང་སྐྱར་ལོག་རྒྱག་དགོས་དོན་ཨེ་ཡོད། ད་ལྟའི་བོད་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་དེའི་ནང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཅེས་བཏགས་ན་མི་འཚམས་པ་རྩ་བ་ཉིད་ནས་མེད། མ་གཞི་ནས་ང་ཚོ་བོད་ནི་མིང་ཁོ་ནར་འཐམ་ནས་དུས་ཚོད་སྐྱེལ་མཁན་ཞིག་སྔོན་མ་ནས་གྲུབ་ཡོད། འཛམ་གླིང་གི་མི་རྣམས་ཟླ་བའི་གྲོང་ལ་འགྲོ་བའི་དུས་མཚམས་སུའང་ང་ཚོད་བོད་ནི་ད་དུང་རྣམ་དབྱེ་གཉིས་བཞི་གཉིས་ཐག་མ་ཆོད་པར་དེའི་དུས་ཚོད་མང་པོ་གཏོང་བཞིན་ཡོད། ད་ལྟའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྩོད་གཞི་ཡང་དེ་འདྲ་སེ་འདུག་ག་ གྲོགས་པོ། མ་གཞི་ནས་ཁྱེད་རང་གིས་ཁྱི་རྒན་ཀུ་ཙོ་འདོན་པ་ན། རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་གཞན་དག་རྒྱུག་ཞེས་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་དེ་༧རྒྱལ་བའི་གསུང་དེ་རེད་དམ།
མི་ཕམ་ཚངས་ཐིག་གྱིས་རང་གཞུང་གི་ཆབ་སྲིད་གལ་གནད་དང་མ་འོང་རང་རེའི་མི་རབས་ལ་བསམ་ཞིབ་ངང་གལ་གནད་བགྲོ་གླེང་བྱས་པ་དང་། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་དོན་ཐོག་ནས་ངོ་ལྐོག་མེད་པར་བཤད་ཅིང་། སྒྲུབ་བྱེད་དུ་དྲངས་པ་ཞིག་རེད་འདུག་ལ། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་གསུང་བཞིན་རང་རེའི་རྩ་དོན་གྱི་གལ་གནད་ལ་ངོ་སྲུང་དང་། གཡོ་ཟོལ་མེད་པར་དངོས་ཐོག་བདེན་འཚོལ་གྱིས་བཤད་པ་ཞིག་རེད་འདུག་པས། འདི་ལ་སུས་ཀྱང་རྒོལ་པར་བྱ་མི་ཐུབ་པར་འདོད། གལ་སྲིད་རྒོལ་འདོད་མཁན་ཡོད་ན་དང་པོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་རང་རེའི་རྩ་དོན་དང་མ་འོང་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་གལ་གནད་སོགས་ལ་འགན་འཁུར་གྱིན་འདུག་གམ་མི་འདུག་སོགས་ལ་བསམ་གཞིག་ཟབ་མོ་རེ་བྱ་དགོས་པ་ལས། ཁྱི་རྒན་ཀུ་ཅོ་འདོན་པ་ན། །རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་གཞན་དག་རྒྱུག་པའི་ལས་སུ་ཞུགས་མཁན་དག་ནི། རང་རང་གི་ནང་ཆ་ཕྱི་ལ་འགྲེམས་པ་ཙམ་ལས་ཅི་ཡང་མེད་པར་མཐོང་ངོ་། །