མཚན་མཐུན་གཉེན་སྒྲིག་ཁྲིམས་མཐུན་ཆཊ།

ཁ་སང་ཧྥ་རན་སིའི་གྲོས་ཚོགས་ནང་མཚན་མཐུན་གཉེན་སྒྲིག་ཁྲིམས་མཐུན་བཟོ་མིན་ལ་འཐུས་མི་ ༥༧༧ ཙམ་གྱིས་འོས་བླུཊ་ཏེ་ཁྲིམས་མཐུན་བཟོ་རྒྱུར་འོས་གྲངས་ ༣༢༡ ཐོབ་སྟེ་ཁྲིམས་མཐུན་ཆཊ་འདུག  

ཐེངས་འདིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཐག་གཅོད་འདི་ལ་ཧྥ་རན་སིའི་མི་མང་སྟོང་ཕྲག་མང་པོས། རྒྱལ་ས་ཕ་རི་སི་དང་གྲོས་ཚོགས་ཁང་གི་ས་གནས་སུ་འདུ་འཛོམས་ཐོག་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཤུགས་ཆེན་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། མཚན་མཐུན་གཉེན་སྒྲིག་ལ་འདོད་མོས་ཡོད་མཁན་ཚོས་དགའ་བསུ་བྱེད་བཞིན་པར་མ་ཟད། འབྱུང་འགྱུར་ཕྱི་ཟླ་ ༦ པའི་ནང་ཧྥ་རན་སིའི་ལྷ་ཁང་ཞིག་ཏུ་མཚན་མཐུན་གཉེན་སྒྲིག་གི་ཐོག་མའི་རྟེན་འབྲེལ་བྱ་འཆར་ཡོད་འདུག

གཞུང་གི་ཐག་གཅོད་སྐབས་མི་མང་གིས་མངོན་སུམ་འཛེམས་མེད་ཀྱིས་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ངོ་རྒོལ་བྱས་པར་བརྟེན། གྲོས་ཚོགས་ཁང་བའི་མཐའ་སྐོར་དུ་ཉེན་རྟོག་པ་འབོར་ཆེན་བཏང་སྟེ། ཟིང་འཁྲུག་མི་ཡོང་བར་བཀག་འགོག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱས་ཡོད་འདུག་ལ། གྲོས་ཚོགས་ནང་གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པ་དང་ཁ་གཏད་ཚོགས་པ་གཉིས་བར་མཚན་མཐུན་གཉེན་སྒྲིག་གི་བརྗོད་གཞིའི་སྟེང་རྩོད་གླེང་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་འདུག

དེང་སང་ཧྥ་རན་སིའི་གཞོན་སྐྱེས་མང་ཆེ་བས་གཞུང་གི་ཐག་གཅོད་དེར་དགའ་བསུ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ལ། གནས་སྟངས་དེའི་ཐད་ཡུལ་དེའི་བུད་མེད་ཅིག་གིས་བྷེ་བྷེ་སིའི་གསར་འགོད་པའི་དྲི་བའི་ལན་དུ། ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་ཁྱིམ་ཚང་གི་གོ་དོན་ལ་བསྐྱར་དུ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་ཞེས་བཤད་འདུག ཡེ་ཤུ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བླ་ཆེན་དག་གིས་མཚན་མཐུན་གཉེན་སྒྲིག་བྱེད་པ་ལ་མོས་མཐུན་བྱེད་ཀྱི་མེད་པའི་ཁར། བྱེད་སྟངས་དེ་ནི་ཆོས་དང་གཤིས་ལུགས་གང་ལའང་མི་མཐུན་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་འདུག

དེར་བརྟེན་ཧྥ་རན་སི་ནི་འཛམ་གླིང་ནང་མཚན་མཐུན་གཉེན་སྒྲིག་ཁྲིམས་མཐུན་ཆགས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཨང་ ༡༤ པ་དེ་ཆགས་ཡོད་ཅིང་། ༡༩༨༩ ལོར་མཚན་མཐུན་གཉེན་སྒྲིག་ཐོག་མའི་ལག་ལེན་དེ་ཌན་མག་ (Denmark) རྒྱལ་ཁབ་ནང་བྱུང་ཡང་། ཡེ་ཤུའི་ལྷ་ཁང་ནང་གཉེན་སྒྲིག་བྱེད་མི་ཆོག་པ་བཟོས་པར་བརྟེན།  གནས་སྐབས་རིང་མཚམས་འཇོག་བྱས་ཀྱང་ ༢༠༡༢ ལོར་བསྐྱར་བཅོས་ཁྲིམས་མཐུན་བཟོས་ཡོད་འདུག  

༢༠༠༡ ལོའི་ཟླ་ ༤ ནང་ནེ་ཐིར་ལན་ཌི་ (Netherland) རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་ནང་ཐོག་མའི་མཚན་མཐུན་གཉེན་སྒྲིག་ཁྲིམས་མཐུན་བཟོས་ཏེ་ད་བར་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༤ ཙམ་བྱུང་ཡོད་ལ། ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་མཚན་མཐུན་གཉེན་སྒྲིག་ཁྲིམས་མཐུན་བཟོས་མེད་ཀྱང་མངའ་སྡེ་ཁ་ཤས་ནང་ཁྲིམས་མཐུན་ཡིན། ༢༠༠༩ ལོར་ལྡི་ལིའི་འབྲིང་རིམ་ཁྲིམས་ཁང་གིས་ཀྱང་ལྡི་ལིར་མཚན་མཐུན་གཉེན་སྒྲིག་ཁྲིམས་མཐུན་བཟོས་སྟབས། ཉིན་མོ་དེ་ལ་མཚན་མཐུན་ཉིན་མོ་ཞེས་ད་ལྟ་སྲུང་གཙི་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་འདུག 

ཉམས་ཞིབ་པ་ཚོས་ད་རེབ་ཧྥ་རན་སིས་མཚན་མཐུན་གཉེན་སྒྲིག་ཁྲིམས་མཐུན་བཟོས་ཡོད་པ་དང་། ཐེངས་རྗེས་མར་དབྱིན་ཡུལ་གྱིས་ཁྲིམས་མཐུན་བཟོ་ངེས་ཡིན་པ་དང་། དེ་ནི། ཧྥ་རན་སིའི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་བྷེལ་ཇམ་(༢༠༠༣ )དང་། སི་པན་ (༢༠༠༥)། ནེ་ཐར་ལན་ཌི་(༢༠༠༡) བཅས་ཀྱི་ལོ་འགའི་སྔོན་ནས་ཁྲིམས་མཐུན་བཟོས་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་འདུགདེང་སྐབས་རྒྱ་ནག་དང་ལྷོ་ཀོ་རི་ཡ། བལ་ཡུལ། ཐེ་ལན་ཌི་སོགས་སུའང་མཚན་མཐུན་ལུས་འབྲེལ་ལ་དགའ་མོས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་ཤིན་ཏུ་མང་སྟབས། མ་འོངས་པར་སྤྱི་ཚོགས་གནས་བབ་དང་བསྟུན་ཏེ་ཁྲིམས་མཐུན་ཆགས་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།