རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བློན་ལི་ཁེ་ཆང་གཟའ་ཉི་མའི་ཉིན་རྒྱ་གར་ནང་གཞུང་འབྲེལ་གཟིགས་སྐོར་ཐོག་མ་དེ་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་ད་ང་། སྐབས་དེར་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་བར་གྱི་ཚོང་འབྲེལ་དང་ས་མཚམས་རྩོད་རྙོག་བཅས་ཀྱི་ཐོག་གྲོས་བསྡུར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་འདུག
གཟའ་ཟླ་བའི་ཉིན་རྒྱ་ནག་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་པ་ལྟར་ན། ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༡༩ ནས་ ༢༧ བར་གྱི་ཉིན་དགུའི་རིང་། རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བློན་ལི་ཁེ་ཆང་(Li keqiang)གིས་གཞུང་འབྲེལ་གཟིགས་སྐོར་ཐོག་མ་རྒྱ་གར་དང་པཱ་ཀི་སི་ཐན། འཇར་མན་དང་སུད་སི་བཅས་རྒྱལ་ཁབ་ ༤ ནང་ཕེབས་རྒྱུ་ཡིན་འདུག ཚེས་ ༡༩ ནས་ ༢༡ ཉིན་བར་སྲིད་བློན་ལི་ཁེ་ཆང་གིས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་གཟིགས་སྐོར་གྱིས་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་མན་མོ་ཧན་སིན་ (Manmohan Singh)མཆོག་དང་ཐུག་འཕྲད་གནང་སྟེ། རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་བར་གྱི་ཚོང་ལས་མ་རྩ་འཛུགས་འཇོག་དང་། རྒྱ་དཀར་ནག་གི་མི་དམངས་འགྲོ་འོང་གི་འབྲེལ་ལམ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཕྱོགས། ལྷག་པར་དུ་ས་མཚམས་ཀྱི་དཀའ་རྙོིག་སྐོར་ལ་དམིགས་བསལ་གྲོས་བསྡུར་བྱ་འཆར་ཡོད་འདུག
དེ་སྔོན་རྒྱ་དཀར་ནག་གི་ས་མཚམས་སྐོར་ལ་གྲོས་མོལ་ཐེངས་ ༡༥ ཙམ་བྱས་ཀྱང་གྲུབ་འབྲས་ཐོན་མེད་པ་དང་། ཕྱོགས་གཉིས་ཀས་མཐའ་མཚམས་ས་ཐིག་ལ་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་སྟངས་མ་འདྲ་བ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། ས་ཐིག་ངོས་འཛིན་གཅིག་གྱུར་ཡོང་གི་མེད་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ནི། ས་ཁུལ་དེ་དག་དམག་དོན་ཐོག་ཧ་ཅང་གནད་འགག་གི་ས་ཚིགས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་དཀར་ནག་གི་ས་མཚམས་རྩོད་རྙོག་དེ་མུ་མཐུད་ཛ་དྲག་གི་ངོ་བོར་འགྱུར་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་ཨེ་ཤ་ཡའི་གནད་དོན་ཆེད་མཁས་ཚོས་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད།
ཐེངས་འདིར་སྲིད་བློན་ལི་ཁེ་ཆང་རྒྱ་གར་སྲིད་འཛིན་ཕོ་བྲང་དུ་གདན་འདྲེན་ཞུས་ཏེ། རྒྱ་གར་སྲིད་འཛིན་གཞོན་པ་ཧཱ་མེ་ཊི་ཨན་སཱ་རིེ་(M Hamid Ansari)མཆོག་དང་གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ལྕམ་སོ་ནེ་གྷན་ངྷི་(Ms Sonia Gandhi)། གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ཁ་གཏད་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ལྕམ་སོ་ཞི་མཱ་སུ་བཱ་རཱ་ཇི་(Sushama Swaraji)། སོགས་རྒྱ་གར་གྱི་མཐོ་རིམ་མི་སྣ་ཁག་ལ་ཐུག་འཕྲད་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། རྒྱ་གར་གྱི་བཟོ་ཚོང་མནའ་མཐུན་ཚོགས་སྡེ་(FICCI)དང་འཛམ་གླིང་མཛའ་འབྲེལ་ལས་དོན་ལྷན་ཁང(Indian council of world affairs) གཉིས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་གནང་བའི་ཚོགས་འདུར་གཏམ་བཤད་བཅས་ཀྱི་ལས་རིམ་ཡོད་འདུག
ཕྱི་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་རྒྱ་གར་མུམ་བྷེ་(Mumbai)གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཚོང་ལས་སྐོར་ལ་ལྟ་སྐོར་དང་། སྨན་པ་ཀོ་ཌི་ནེ་སི་(Dr kotnis) ལགས་ཀྱི་ནང་མིར་ཐུག་འཕྲད་བཅས་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་འདུག སྨན་པ་ཀོ་ཌི་ནེ་སི་ལགས་ནི་སྔོན་མ་རྒྱ་ནག་དང་ཉི་ཧོང་དམག་འཁྲུག་སྐབས། རྒྱ་ནག་གི་དམག་མིར་སྨན་བཅོས་སོགས་ཀྱི་ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབས་མྱོང་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་དམག་འཁྲུག་ནང་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་རྗེས། དེང་སྐབས་རྒྱ་ནག་ཧྭི་པེ་ཞིང་ཆེན་གྱི་གླིང་ཀ་ཞིག་ཏུ་ཁོང་ལ་དྲན་རྟེན་རྡོ་རིང་ཞིག་བཞེངས་ཡོད་འདུག སྲིད་བློན་ལི་ཡི་རྒྱ་གར་གྱི་གཟིགས་སྐོར་གྲུབ་རྗེས་ཐད་ཀར་པ་ཀི་སི་ཐན་ནང་ཕེབས་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། པ་ཀི་སི་ཐན་གྱི་སྲིད་འཛིན་ཛཱ་ཌ་རེ(Zardari)མཆོག་དང་། གསར་དུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་བའི་སྲིད་བློན་ནཱ་ཝ་རྫི་ཞཱ་ཧྥི་(Nawaz Sharif)ལགས་བཅས་ལ་ཐུག་འཕྲད་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་འདུག
ཟླ་སྔོན་མའི་ནང་རྒྱ་དམག་གིས་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་ལ་དྭགས་ནང་སྤྱི་ལེ་ ༡༩ ཙམ་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་པ་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་རྗེས། ཚེས་ ༡༠ ཉིན་རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་སཱ་མན་ཁོ་ཤི་( Mr Salman Khurshid) ལགས་རྒྱ་ནག་ནང་ཉིན་གཉིས་ཀྱི་གཟིགས་སྐོར་གནང་སྟེ་ས་མཚམས་རྩོད་རྙོག་སྐོར་ལ་གྲོས་མོལ་བྱས་ཡོད་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༤ ཉིན་རྒྱ་ནག་གིས་ས་མཚམས་བདེ་སྲུང་མཉམ་ལས་གྲོས་ཆོད་སྐོར་ལ་དོན་ཚན་ ༡༦ ཅན་གྱི་གྲོས་འཆར་ཞིག་བཏོན་ཏེ། སྲིད་བློན་ལི་ཁེ་ཆང་རྒྱ་གར་ནང་མ་ཕེབས་སྔོན་ལ་རྒྱ་གར་གྱིས་བརྡ་ལན་ཞིག་ཡོང་བར་རེ་བ་བྱས་ཀྱང་། རྒྱ་གར་གྱིས་དེ་ལ་སྣང་མེད་ཐོག་རྒྱ་གར་གྱི་མངོན་འདོད་ལྟར་གྲོས་འཆར་ཞིག་བཏོན་ཡོད་འདུག
ཉེ་ཆར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱ་གར་སྐོར་ལ་ཤོག་ངོས་ ༣༠༠ ལྷག་ཡོད་པའི་རྒྱབ་ཤ་སྔོན་པོའི་དེབ་ཅིག་དཔར་འགྲེམས་བྱས་ཡོད་པ་དང་། དེར་རྒྱ་གར་གྱི་དཀའ་ངལ་མང་པོ་ཞིག་ཞིབ་འབྲི་བྱས་པའི་ནང་། རྒྱ་གར་ནང་ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས་ཀྱི་རྐྱེན་པས་གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པའི་ནང་ཁུལ་འཆམ་པོ་མེད་པ་དང་། རྒྱ་གར་གྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་དམིགས་ཏེ་བྱང་ཤར་ཁུལ་གྱི་དམག་དོན་སྟོབས་ཤུགས་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་གི་ཡོད་པ། ༡༩༩༡ ལོར་རྒྱ་གར་གྱིས་དཔལ་འབྱོར་བཅོས་བསྒྱུར་བཏང་བ་ཡག་པོ་ཡིན་ཡང་ ༢༠༣༠ ལོར་རྒྱ་གར་གྱི་མི་འབོར་རྒྱ་ནག་ལས་མང་པོ་ཆགས་རྒྱུ་ཡིན་པ། ད་དུང་རྒྱ་གར་ཕྱི་འབྲེལ་སྲིད་བྱུས་ཀྱིས་པ་ཀི་སི་ཐན་ལ་ཞི་འགྲིག་ཡོང་ཐབས་དང་། ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཤཱི་རི་ལིང་ཁ་དང་བྷིང་ངྷེ་ཤི། བལ་ཡུལ་སོགས་ལ་དམག་དོན་འབྲེལ་ལམ་འཛུགས་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཨ་རི་དང་ཉི་ཧོང། ཝེ་ཐི་ནམ་བཅས་ལའང་མཐུན་ཕྱོགས་དཔུང་སྒྲིག་བྱས་ཏེ་དམིགས་འབེན་རྒྱ་ནག་པེ་ཅིན་ལ་གཏོད་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་སོགས་འཁོད་འདུག
སྲིད་བློན་ལི་ཡིས་བརྗོད་པ་ལྟར་ན། ཁོ་རང་གི་གཞུང་འབྲེལ་གཟིགས་སྐོར་ཐོག་མ་རྒྱ་གར་བདམས་དོན། རྒྱ་གར་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ཁྱིམ་མཚེས་དང་མི་འབོར་མང་བའི་རྒྱུ་མཚན་མིན་པར། ལོ་ངོ་ཉེར་བདུན་གོང་ཁོང་གིས་སྣེ་འཁྲིད་དེ་རྒྱ་ནག་གི་ན་གཞོན་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་རྒྱ་གར་ནང་གཟིགས་སྐོར་བྱེད་སྐབས། རྒྱ་གར་མི་མང་གི་བརྩེ་སེམས་དང་མཛའ་གཤིས་ཀྱི་རྣམ་པ་དེས་ཁོང་ལ་བརྗེད་དཀའ་བའི་བག་ཆགས་ཟབ་མོ་ཞིག་བཞག་ཡོད་པའི་རྐྱེན་གྱི་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་འདུག
རྒྱ་གར་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ། དེ་སྔོན་རྒྱ་ནག་གཞུབ་ཚབ་ཁང་གིས་ཇ་མོི་ཀཱ་ཤི་མིར་(Jammu Kashmir)དང་ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་(Arunachal Pradesh)མངའ་ཁོངས་མི་སེར་གྱི་ཕྱི་སྐྱོད་ལག་འཁྱེར་སྟེང་ཐོངས་མཆན་མ་སྤྲད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོག་ཏུའང་ད་རེབ་གླེང་སློང་བྱ་དགོས་ཚུལ་བརྗོད་འདུག ཉེ་ལམ་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༥ ཉིན་ལི་ཁེ་ཆང་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བློན་དུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་མ་ཐག་ཁོང་གིས་འདི་ལྟར་བརྗོད་ཡོད། རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་ལ་མཐུན་འབྲེལ་གྱི་ལག་པ་བརྐྱངས་ཏེ། ཨེ་ཤ་ཡ་གླིང་གིས་འཛམ་གླིང་གི་དཔལ་འབྱོར་ལས་དོན་བསྒྲུབ་ཐུབ་མཁན་ཞིག་ཆགས་དགོས་ཞེས་བརྗོད་ཡོད།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༩ ལོར་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཐོག་མར་འཛུགས་སྐབས། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་རྒྱ་ནག་དེ་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པར་ངོས་ལེན་བྱེད་མཁན་དང་པོ་རྒྱ་གར་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། ༡༩༥༤ ལོར་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱིས་ཞི་བདེ་དོན་ཚན་ ༥ ཟེར་བའི་ཆིངས་ཡིག་ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་ཡོད་ཀྱང་། ༡༩༦༢ ལོར་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱ་གར་ས་ཁོངས་ལ་བཙན་འཛུལ་དམག་འཁྲུག་བརྒྱབ་སྟེ་རྒྱ་གར་ལ་ཕམ་ཉེས་ཆེན་པོ་བཟོས་ཡོད།
ད་རེའི་གོ་སྐབས་དེ་དང་བསྟུན་ནས་སྲིད་བློན་ལི་ཁེ་ཆང་ལགས་ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་པའི་ངོས་ནས་ཕེབས་བསུ་བྱེད་སྟངས་དེ་འདི་འདྲ་ཞིག་བྱས་ན་ག་འདྲ་འདུག ལམ་ཟུར་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་དབུ་མ་ཚོས་རྒྱ་དར་དམར་པོ་དང་མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བ་ཚིག་བཟང་སྣ་ཚོགས་འཁོད་པའི་རས་ཡུག་བཅས་ཁྱེར་ནས་བོད་རྒྱ་གྲོས་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་དཀའ་ངལ་སེལ་དགོས་གལ་སྲིད་དེ་ལྟར་མ་བྱས་པ་ཡིན་ན་ལམ་ཕར་ཕྱོགས་ཀྱི་མཉམ་དུ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ལབ་ན།
ལམ་ཚུར་ཕྱོགས་ནས་གཞོན་ནུ་གཙོས་པའི་རང་བཙན་ཐབ་རྩོད་པ་རྣམས་ནས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་ཁྱེར་ནས་ངོ་རྒོལ་གྱི་ཚིག་ངན་སྣ་ཚོགས་འཁོད་པའི་རས་ཡུག་དང་། དཔུང་པར་རས་ནག་བཅིང་ནས་གལ་སྲིད་རྒྱ་བོད་གྲོས་མོལ་མ་བྱས་ན་ང་ཚོའི་ཞི་དྲག་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་གནོད་པ་གཏོང་ཐག་ཆོད་ཡིན་བཤད་ན་ག་འདྲ་འདུག
གཟའ་ཉི་མར་ལེ་ཁེ་ཆང་རྒྱ་གར་ཏུ་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དེ་འུ་ཚོས་གོ་སྐབས་གང་འདྲ་ཞིག་ལེན་དགོས་པ་རེད་ངོ་རྒོལ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ནམ་ཐབས་ལམ་གསར་བ་ཞིག་སྟོན་རྒྱུ་ཡོད་དམ། ད་དུང་ཉན་ནས་འདུག་རྒྱུ་ཡིན་ནམ།