༄༅།། འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་དེ་དཔོན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས། ད་ལྟ་ནས། ལོ་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་གི་གོང་དུ་བོད་ཀྱི་བདེན་དོན་འཐབ་རྩོད་འདི། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐོག་ནས་གནང་རྒྱུ་ཐུགས་གཏན་འཁེལ་བའི་གསུང་འཕྲིན་དྲིལ་བསྒྲགས་གནང་པ་འདི་ལ། རྒྱུ་མཚན་གཉིས་ཡོད། དང་པོ། ཏིན་ཞའོ་ཕིན་གྱིས། བོད་རང་བཙན་མ་གཏོགས་གཞན་ཚང་མ་གྲོས་བསྡུར་བྱས་ན་འགྲིག་གི་རེད་ཅེས་བརྗོད་པ་འདི་དང་། གཉིས་པ། རྒྱལ་སྤྱི་དང་རྒྱལ་ནང་གང་གི་ཆ་ནས་བལྟས་ཀྱང་། རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀར་ཕན་རླབས་ཆེ་བའི་ཐབས་ཚུལ་དབུ་མའི་ལམ་འདི་ཁེ་ཆེ་བར་གཟིགས་ཏེ། བོད་མྱུར་སྐྱོབས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་འདི་གནང་བ་རེད།
དེ་ལྟར། བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་རིམ་པ་གནང་བར་བརྟེན། བོད་མི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཀྱང་གོ་དོན་རིམ་རྟོགས་ཀྱི། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་མི་མང་གཉིས་ཀས་མང་མོས་ཐོག དབུ་མའི་ཐབས་ལམ་ལ་ཐག་ཆོད་རྩ་འཛིན་གནང་མུས་སུ་ཡོད་པའི་སྐབས་འདིར། སྤྱི་འཐུས་ཀརྨ་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས། ཚོགས་དུས་ལྔ་པའི་གྲོས་ཚོགས་སུ། སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་བསམ་ཚུལ་བརྗོད་མུར། བདེན་གསོལ་སྨོན་ལམ་གྱི། ཡོངས་རྫོགས་བོད་ལྗོངས་རང་དབང་གཙང་མའི་དཔལ།། ཞེས་པ་སོགས། མགོན་པོ་མཆོག་གི་གསུང་། དཔྱད་གསུམ་དག་པའི་གཞུང་ཚིག་རྣམས་ལུང་འདྲེན་བྱས་ཏེ། དོན་སྙིང་། ༸སྐྱབས་མགོན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཆེན་པོས། བོད་རང་བཙན་རང་ལ་དགོངས་བཞེས་གནང་གི་ཡོད་ཚུལ་སོགས་དགོངས་ཚོད་བླངས་ཏེ། ༸རྒྱལ་བའི་དགོངས་བཞེད་ལ། སྟངས་འཛིན་བྱ་འདོད་བྱས་པ་འདི་ཚབས་ཆེའི་ནོར་འཁྲུལ་དང་། གང་བྱུང་ལོང་གཏམ་སྨྲས་པ་ཡིན་པ་ནི། བོད་སྐད་ཐོག་བོད་རང་དབང་དང་། བོད་རང་བཙན། ཞེས་པའི་མིང་ཚིག་གཉིས་སོ་སོར་ཡོད་པ་བཞིན་དུ། དེ་གཉིས་ཀྱི་བརྗོད་དོན་ཡང་སོ་སོར་ཡོད་པ། བོད་མི་བསམ་ཤེས་ཅན་ཚང་མས་ཧ་གོ་དོན་རྟོགས་རེད།
འོན་ཀྱང་ཁྱེད་ཀྱིས་དེ་གཉིས་མཉམ་བསྲེས་བྱས་པ་ནི། ནོར་བ་རེད། གསལ་པོར་བརྗོད་ན། བོད་རང་དབང་གི་རྩོད་གླེང་ནི། དབུ་མའི་ཐབས་ལམ་དང་མཉམ་དུ་བརྗོད་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད། རྒྱ་ནག་དབང་སྒྱུར་གྲལ་རིམ་པ་ཚོས་ཀྱང་། བོད་བཙན་བཟུང་བྱས་ནས་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་སོང་རིང་། བོད་མིར་རང་དབང་དང་བདེ་སྐྱིད་ཡོད་ཚུལ་གྱིས་བཅོས་མའི་དྲིལ་བསྒྲགས་འཁྲབ་སྟོན་མུ་མཐུད་བྱས་དང་བྱེད་མུས་རེད། རྒྱ་ནག་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་དུའང་། རང་དབང་ནི། རང་ཐག་རང་གཅོད་ཀྱི་དབང་ཆ་ཡོད་པ། ཞེས་ཚད་མཐོ་པོའི་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད། དེ་ཡང་། ༼ མི་རིགས་རང་ཐག་རང་གཅོད་བྱ་རྒྱུའི་དབང་ཆ་དེ། མ་རྩ་ཅན་གྱི་དམངས་གཙོ་རིང་ལུགས་པ་ལ་མཚོན་ན། ཚད་མཐོ་ཤོས་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་ཁྲིམས་སྲོལ་ཞིག་ཡིན་ཡང་། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་པ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན། ཚད་དམའ་ཤོས་ཀྱི་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་སྲོལ་ཞིག་ཡིན།༽ ཞེས་སོགས་གསལ་བ་ལྟ་བུ་རེད།
བོད་རང་བཙན་རྩོད་གླེང་ནི། དབུ་མའི་ཐབས་ལམ་དང་མཉམ་དུ་བརྗོད་ཐུབ་ཐབས་གཏན་ནས་མེད། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཞེས་པ། མཐའ་གཉིས་སྤངས་པའི་དབུས་སམ། དབུ་མའི་ཐབས་ལམ་ལ་ཟེར། སྤངས་རྒྱུའི་མཐའ་གཉིས་ནི་དམིགས་ཚད་མཐོ་བའི་མཐའ། བོད་རང་བཙན་རྩོད་གླེང་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡང་ཕར་བཞག དམིགས་ཚད་དམའ་བའི་མཐའ། ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་དབང་འཛིན་པ་ཉུང་ཤས་ཀྱིས་དབང་ཆ་ཡོངས་རྫོགས་བཟུང་སྟེ། གང་ཟག་གིས་དབང་སྒྱུར་འོག་མི་མང་རྣམས་མནར་གཅོད་ཚད་མེད་མྱོང་དགོས་བྱུང་བའི་སྲོལ་དེ་ཡང་ཕར་བཞག་སྟེ། དེའི་དབུས་སམ། དབུ་མའི་ལམ། རྒྱ་ནག་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་དང་། དེ་བཞིན་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་གི་བཅའ་ཁྲིམས་བཅས་སུ་གསལ་བའི། གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ལ་ཐོབ་ཐང་སྤྲད་པའི་དབང་ཆ་རྣམས་ངོ་ལྐོག་མེད་པར་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གི་དོན་འཁྱོལ་ལག་ལེན་ལ་བསྟར་ཐོག མདོར་ན། རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་སྲོལ་གྱིས་དབང་སྒྱུར་འོག་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་མི་མང་ལ་སྤྲད་པའི་རང་དབང་ཐོབ་ཐང་ཁག ཕྱི་གསལ་གནང་གསལ། ཀུན་སྙོམས་ཉི་མ་ལྟ་བུ་ཡོང་སླད་དུ། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཐབས་ལམ་འདོན་གནང་མཛད་པ་འདི་ལ་དབུ་མའི་ཐབས་ལམ་ཟེར་བ་རེད།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར། རྒྱ་མིས་བོད་ས་ཡོངས་རྗོགས་བདག་བཟུང་བྱས་པ་ནས་བཟུང་། བོད་མི་འབུམ་དྲུག་སྐོར་ཟས་སྐོམ་མ་རྙེད་པར་བཀྲེས་ལྟོག་གིས་གྲོངས་པ་དང་། ཡང་འབུམ་དྲུག་ལས་ལྷག་པ། ཆབ་སྲིད་ཐོག་ནག་མེད་ཉེས་འཛུགས་མནར་གཅོད་འོག་བཀྲོངས་པ་སོགས་དུས་དེ་ནས་བཟུང་ད་ལྟ་ཡང་བོད་མིར་རང་དབང་བྲལ་བའི་མནར་གཅོད་ཚད་མེད་མྱོང་དགོས་བྱུང་བའི་ཚུལ་དེ་ལྟ་བུར། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ཐུགས་ཀྱིས་མ་བཟོད་པར། མཆོག་གསུམ་རྒྱལ་བ་རྒྱ་མཚོའི་ཐུགས་རྗེ་སྐུལ་བའི་བདེན་གསོལ་ཐུགས་སྨོན་ཁག་གསུང་རྩོམ་གནང་བ་རྣམས་སུ་འང་། དཔེར་ན། བདེན་ཚིག་སྨོན་ལམ་དུ། ཡོངས་རྫོགས་བོད་ལྗོངས་རང་དབང་གཙང་མའི་དཔལ།། ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་མ་གཏོགས། ཡོངས་རྫོགས་བོད་ལྗོངས་རང་བཙན་གཙང་མའི་དཔལ།། གསུངས་མེད། གསུང་རྩོམ་གཞན་ཁག་ཏུ་ཡང་དེ་མཚུངས་རེད། དབུ་མའི་ཐབས་ལམ་མ་གསུངས་པའི་སྔོན་ལ། བོད་རང་བཙན་གསུངས་པ་ཡོད་ཆོག དེ་ནི། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་རེད། འོན་ཀྱང་ད་ལྟའི་ཆར། རང་ཕྱོགས་ནས་གང་ཟག་སུ་དང་སུ་ཡིན་རུང་ལན་དགུ་ཆད་མཐུད་ཀྱིས། ཇི་སྲིད། དབུ་མའི་ཐབས་ལམ་བཟུང་བ་དང་མཉམ་དུ། གང་ཟག་དེ་དང་དེས། རང་བཙན་རྩོད་གླེང་ལ་ཞུགས་ཏེ་མཉམ་བསྲེས་བྱས་ན་འགྲིག་ཐབས་མེད་དེ། དེ་ལྟར་ན། ནང་འགལ་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་པའི་ལམ་སྟོན་སྔོན་ནས་མཛད་ཟིན་པ་ཡིན་པས་སོ།།
དེ་ལྟར། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས། སྐྱེས་འགྲོ་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གངས་ཅན་པ་རྣམས་འཕྲལ་ཡུན་བདེ་ཐབས་སླད། ཐུགས་སྨོན་བདེན་ཚིག་གསུང་རྩོམ་མཛད་པའི་གཞུང་ཚིག་རྣམས། རང་གི་བསྟན་བྱའི་དོན་ལ་མི་བསླུ་བ་ཡིན་པ་ནི། དཔྱད་གསུམ་གྱིས་དག་པའི་ལུང་ཡིན་པས་ན། རྒོལ་བ་གཞན་གྱིས་ཀླན་ཀའི་ཀླག་རྙེད་པའི་སྐབས་མེད་དོ།། དེ་ལྟར་ཡང་། རྟོག་གེ་ལ་སྦྱངས་རྒོལ་བ་མཐའ་དག་གིས། །ལན་བརྒྱར་དཔྱད་ཀྱང་མགོན་པོ་ཁྱེད་ཀྱི་གསུང། །ཆ་ཙམ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་གཡོ་བ་སྤངས། །དག་པའི་ཐུགས་མངའ་ཁྱེད་ལ་གསོལ་བ་འདེབས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ལགས་སོ།།
མཐའ་དོན། གངས་ཅན་འགྲོ་བའི་མགོན་པོ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ། གུས་པས་གངས་ཅན་པ་ཡོངས་ཀྱི་སྐུ་ཚབས་ཞུས་ཏེ་སྙིང་ཁོང་རུས་པའི་སྟེང་ནས་གསོལ་བ་ཕུར་བཙུགས་སུ་འདེབས་སྙིང་། ཇི་སྐད་དུ། འགྲོ་འདི་ལྡོངས་པར་མི་འགོད་ཅིང་། །བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་བཞུགས་པར་གསོལ། །གངས་ཅན་འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མུན་པ་མ་བསལ་བར་དུ། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་མུན་འཐོམས་ལ། །ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མེ་སྤར་དུ་གསོལ། །ཞེས་གསོལ་བ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འདེབས་ལགས་པ་བཅས།
༼གསེར་འབྲུག་འདི་ག་དུས་ཡིན་ན་ཕྱི་གཏིང་ལོག་དགོས་ཡ་ག་རེ་ཡིན་ནམ། ཁྱོད་ཀྱི་མཆན་ཡོད་ཚད་གཞུང་དང་གོང་ས་མཆོག་ལ་ཟུར་ཟ་རྐྱང་རྐྱང་རེད་་་་སྐུ་ཉི་མའི་ནང་དུ་བཞུགས་ནས། གསུང་གྲིབ་མའི་ནང་དུ་འབྱོན་ན་ཡག་པོ་མི་འདུག་གོ། དེ་ལས་ལས་ཁུངས་སྲ་ཐག་ཐག་བྱོས།༽ཟེར་བ་དངོས་གནས་རེད།གསེར་འབྲུག ཁྱོད་ཀྱིས་ནམ་རྒྱུན་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ཟུར་ཟ་རྐྱང་རྐྱང་བྱེད་པ་ལས་བང་ཆེན་ཚགས་ཤོག་སྤོས་གཙང་ཞིག་ཨེ་ཡོང་ལྟོས།
བློ་འཕེལ།
ངས་ཕྱི་གཏིང་བསློག་ཡོད་པ་མ་རེད། བཙན་བྱོལ་དུ་ཕེབས་པའི་སྔ་རྗེས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་གསུངས་བཤད་དང་གསུངས་རྩོམ་ཁག་འགྲེལ་བརྗོད་པས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་འཐབ་རྩོད་རང་བཞིན་གྱི་གནས་བབས་ཡུལ་དུས་གནས་སྐབས་སོ་སོར་རང་འཇག་མ་བཞག་པར་ཕྱི་གཏིང་བསློགས་ཡོད་པ་རེད། བྱས་ཙང་ཡུལ་དུས་གནས་སྐབས་སོ་སོའི་གསུངས་བཤད་དང་གསུངས་རྩོམ་ཁག་ཡུལ་དུས་གནས་སྐབས་སོ་སོར་རང་འཇག་བཞག་ཡོད་ན་ཕྱི་གཏིང་ལོག་རྒྱུ་མ་རེད་ལ་མི་དམངས་མགོ་ཡོམ་འཁོར་དགོས་པའི་གནས་ཚུལ་འདི་བྱུང་མི་སྲིད་པ་རེད།
དེ་ལྟ་བས་ན་གནས་དུས་སྐབས་སོ་སོར་གནང་བའི་ཆབ་སྲིད་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་གསུངས་བཤད་དང་གསུངས་རྩོམ་ཁག་མཚོན་མདོག་བསྒྱུར་བསྒྱུར་བྱས་པ་ཡིན་ན་དགེ་མཚན་ག་རེ་ཡོད་པ་རེད། བྱས་ན་བཙན་བྱོལ་དུ་ཕེབས་དགོས་བྱུང་བ་དང་དོན་མཚན་བཅུ་བདུན་རྩིས་མེད་པ་བཏང་བ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་གང་འདྲ་རྒྱགས་རྩིས་ཡོད་དམ། མ་ཟད་པཎ་ཆེན་སྐུ་གོང་མས་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེར་རྒྱལ་ནང་དུ་ལྷན་དུ་རང་སྐྱོང་རྩོད་དུ་ཕེབས་ཤོག་ཞུ་དུས་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་༼ཁྱེད་རང་རང་སྐྱོང་རྩོད་གནང་ངས་ཕྱི་ལོག་ནས་རང་བཙན་རྩོད་ཀྱི་ཡིན་༽ཞེས་གསུངས་པར་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས་མཚོན་མདོག་ག་རེ་བྱུག་རྩིས་ཡོད་དམ།
དེས་ན་གནས་དུས་སྐབས་སོ་སོར་གནང་བའི་ཆབ་སྲིད་རང་བཞིན་གྱི་གསུངས་བཤད་དང་གསུང་རྩོམ་ཁག་རང་སོར་བཞག་ན་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་ལྡན་པ་ཆགས་ཀྱི་རེད། ད་ཆ་ལམ་དབུ་མའི་དགོངས་གཞི་དགོངས་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གསུངས་བཤད་དང་གསུངས་རྩོམ་ཁག་ཡུལ་དུས་གནས་སྐབས་རྩ་དོན་འཐབ་རྩོད་རང་བཞིན་གྱི་གནས་བབས་དང་བསྟུན་ནས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་དགོས་པ་དེ་གལ་ཆེན་རེད། དེ་མིན་ག་ལེར་བོད་ཀྱི་བྱུང་རབས་གཙང་མ་མིན་རབས་ཀྱིས་མག་མོག་བཟོ་མཁན་དག་ཐར་ལམ་ཐོབ་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་ཡོད་པ་རེད།
གསེར་འབྲུག་འདི་ག་དུས་ཡིན་ན་ཕྱི་གཏིང་ལོག་དགོས་ཡ་ག་རེ་ཡིན་ནམ། ཁྱོད་ཀྱི་མཆན་ཡོད་ཚད་གཞུང་དང་གོང་ས་མཆོག་ལ་ཟུར་ཟ་རྐྱང་རྐྱང་རེད་་་་སྐུ་ཉི་མའི་ནང་དུ་བཞུགས་ནས། གསུང་གྲིབ་མའི་ནང་དུ་འབྱོན་ན་ཡག་པོ་མི་འདུག་གོ། དེ་ལས་ལས་ཁུངས་སྲ་ཐག་ཐག་བྱོས།
བོང་རྒན་བླུན་སྤྱོད་ཅན་དག་ལ་ཡིན་ལུགས་བཤད་ན་གོ་བརྡ་འཕྲོད་པའི་དུས་ཞིག་ནམ་ཡང་མེད། དེའི་ཕྱིར་མྱི་གྲལ་ནས་གནས་དབྱུང་གཏོང་རྒྱུ་ལས་གང་ཡང་བསྡད་ཡོད་པ་མ་རེད་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་
སེམས་ཤུགས་ཀྱིས་བྲིས་པ་ཡིན་བཟོ་འདུག་ཀྱང་བོད་དགེ་ཞིག་གིས་ངོས་ནས་མཚོན་ན་སེམས་ཚོར་མཚོན་ཐུབ་ཙམ་འདུག བདེན་ཚིག་སྨོན་ལམ་འདི་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་རང་གཙན་རྩོད་ལེན་གནང་བཞིན་པའི་སྐབས་བཀའ་རྩོམ་གནང་སྟབས་རང་དབང་གཙང་མ་ཟེར་བ་རང་དབང་ཙམ་ལ་འགྲེལ་ཅི་ཐུབ་བྱེད་ཅིང་ལན་དགུ་ཆད་མཐུད་ཀྱི་ཟེར་བ་འདིས་ཁྱེད་ཀྱིས་གནས་ལུགས་དང་དུང་ཞེན་གཉིས་ལས་དུང་ཞེན་འདེམས་བཞིན་པ་མཚོན་བཞིན་འདུག་པས་ངེད་ཅག་ད་དུང་གནས་ལུགས་དོར་ནས་དུང་ཞེན་གྱི་མུན་དོང་དུ་ཇི་ཙམ་གནས་དགོས་སམ།
དེའི་ཞོར་དུ་(ཡོངས་རྫོགས་བོད་ལྗོངས་རང་དབང་གཙང་མའི་དཔལ་)ཞེས་པར་རང་སྐྱོང་འོག་རང་དབང་གཙང་མ་ཞིག་གང་ནས་འབྱུང་གི་རེད། རང་དབང་གཙང་མའི་འོག་མི་རིགས་ཀྱི་བདག་དབང་ས་ཆའི་བདག་དབང་ཆ་ཚང་མ་མཐར་ཡང་ཡོད་དགོས་ངེས་རེད། འོ་ན། ཡོངས་རྫོགས་བོད་ལྗོངས་རང་སྐྱོང་གཙང་མའི་དཔལ་ཞེས་མི་གསུངས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་རེད། དེ་ལྟའི་རང་སྐྱོང་འོག་རང་དབང་གཙང་མའི་སྒྲུབ་བྱེད་འགྲེལ་བརྗོད་བགྱིས།
དེའི་ཞོར་དུ། ལྷུན་འགྲུབ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་དགའ་སྟོན་ལ། སྤྱོད་པའི་སྐལ་བཟང་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་སྩོལ། ཞེས་པའི་ཚིག་རྐང་གཉིས་པོ་འདིར་ལའང་འགྲེལ་བརྗོད་ཅིག་གནང་རོགས།
རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་ལ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་དམ་མེད།