བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་རྡུལ་མཚོན་ཆེད་མཁས་པ་གྲོངས་འདུག

དེ་རིང་བྱང་ཀོ་རི་ཡས་ལྷོ་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་མཚོ་ཁུལ་དུ་མེ་ཤུགས་འཕུར་མདའ་ཚོད་ལྟ་བྱས་པའི་རྗེས་ལ། གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་རྡུལ་འཕྲིན་མཚོན་ཆའི་ཆེད་མཁས་པ་ཇོན་ཧྥེན་ཧོ་ཁ་སང་འདས་གྲོངས་སུ་ཡོད་པ་བསྒྲཊ།

དེ་རིང་སྔ་དྲོ་བྱང་ཀོ་རི་ཡས་ཀོ་རི་ཡ་ལྷོ་བྱང་གི་སྤྱི་གཡར་མཚོ་ཁུལ་ཞིག་ཏུ་ཤུགས་ཚད་སྤྱི་ལེ་ ༥༠༠ ཅན་གྱི་མེ་ཤུགས་འཕུར་མདའི་རིགས་ (missile) ཞེས་པ་གཉིས་ཚོད་ལྟ་བྱས་ཡོད་པ་དང་། དེའི་རྗེས་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་གཞུང་གིས་དེ་སྔོན་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་སྲིད་དོན་ཉེས་ཆད་ཕོག་མྱོང་མཁན་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་བཟོ་སྐྲུན་ཆེད་མཁས་པ་ཇོན་ཧྥེན་ཧོ་ (Jon Pyong Ho)ལགས་ཁ་སང་སྙིང་རྩ་འགག་སྟེ་རང་ཁྱིམ་ནང་འདས་གྲོངས་ཕྱིན་ཡོད་པ་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་ལ་ཡུན་རིང་མ་འགོར་བར་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་མགོ་ཁྲིད་ཀེམ་ཇོན་ཨན་ (Kim Jong-un) གྱིས་སྣེ་འཁྲིད་འོག་རྒྱལ་ས་ཧྥེན་ཡན་ (Pyongyang) ནང་གཞུང་འབྲེལ་མྱ་ངན་གུས་བཏུད་ཀྱི་མཛད་སྒོ་ཞིག་ཀྱང་གཉེར་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་བསྒྲགས་འདུག

འདིའི་ཐད་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་མགོ་ཁྲིད་ཀེམ་ཇོན་ཨན་གྱིས། “ཇོན་ཧྥེན་ཧོ་ལགས་ནི་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་མཁན་གྱི་མི་སྣ་གཙོ་བོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་ཁོང་འདས་གྲོངས་སུ་འགྱུར་བ་དེས་མ་འོངས་པར་རྒྱལ་ཁབ་ལ་གྱོང་གུད་གང་ཡང་ཕོག་མི་སྲིད།” ཅེས་བརྗོད་འདུག

བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་གཞུང་འབྲེལ་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ (KCNA) ནང་། “ཇོན་ཧྥེན་ཧོ་ལགས་ནི་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་བཟོ་སྐྲུན་གནང་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། བྱང་ཀོ་རི་ཡ་དེང་རབས་ཀྱི་གོ་མཚོན་ལྡན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཏུ་སྒྱུར་མཁན་རླབས་ཆེན་གྱི་མི་སྣ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ཁོང་ལ་མྱ་ངན་དང་འབྲེལ་ཁོང་གི་གསར་བརྗེའི་སྙིང་སྟོབས་དང་མི་རིགས་ལ་བཅངས་པའི་ལ་རྒྱ་དེ་ཕྱིས་རབས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་མིག་དཔེར་འཛིན་དགོས” ཞེས་འཁོད་འདུག

༡༩༩༠ ལོར་ཇོན་ཧྥེན་ཧོ་ཡིས་པ་ཀི་སི་ཐན་དང་འབྲེལ་ལམ་བཙུགས་ཏེ། པ་ཀི་སི་ཐན་ལ་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆའི་འཕྲུལ་ལས་ལག་རྩལ་ཕྱིར་ཚོང་དང་། བྱང་ཀོ་རི་ཡས་པ་ཀི་སི་ཐན་ནས་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆའི་རྫས་འགྱུར་ཡུ་རེ་ནི་ཡམ་ (uranium) ཉོས་ཏེ། ཤུགས་ཚད་འབྲིང་བའི་མེ་ཤུགས་འཕུར་མདའི་རིགས་ (medium-range ballistic missiles) ཞེས་པ་གསར་བཟོ་བྱས་ཏེ་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་གོ་མཚོན་འཕེལ་རྒྱས་བཏང་ཡོད་འདུག

༢༠༠༦ ལོར་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་ཚོད་ལྟ་ཐེངས་དང་པོ་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ༢༠༠༨ དང་ ༢༠༠༩ ལོར་ལེ་བར་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་སར་གཏོར་རྒོལ་གཏོང་ཐུབ་པའི་མཚོན་ཆ་ (major long-range missile test) ཞེས་པ་དང་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆའི་ཚོད་ལྟ་ཐེངས་གཉིས་པ་བྱས་ཡོད་འདུག

ཇོན་ཧྥེན་ཧོ་ནི་ ༢༠༡༠ ལོར་ཁོ་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་ལས་བཟོ་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ་དང་རྒྱལ་ཡོངས་བདེ་སྲུང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི། མཚོན་ཆ་བཟོ་སྐྲུན་ཁང་གི་འགན་འཛིན་སོགས་ལས་དགོངས་ཞུ་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། དེའི་རྗེས་སུའང་མུ་མཐུད་དེ་ཁོ་རང་གིས་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་ཐབས་ཐོག་འགན་གཙོ་བོ་འཁྱེར་ཡོད་འདུག

ཨ་རིའི་གསང་བའི་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་སྙན་ཐོ་བཏོན་པ་ཞིག་ཏུ། ཇོན་ཧྥེན་ཧོ་ནི་ཨི་རན་དང་སི་རི་ཡ། འབར་མ། པ་ཀི་སི་ཐན་བཅས་ནང་བྱང་ཀོ་རི་ཡས་བཟོ་སྐྲུན་བྱས་པའི་ཤུགས་ཚད་ཆེ་བའི་མཚོན་ཆ་དང་། རྡུལ་ཕྲན་ལྡོག་འགྱུར་ཡོ་ཆས་ (Nuclear Reactor)སོགས་ཕྱིར་ཚོང་བྱེད་མཁན་གྱི་བྱེད་གཏེ་ཡིན་སྟབས། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་དང་ཨ་རི། ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་བཅས་ཀྱིས་སྲིད་དོན་གྱི་ཉེས་ཆད་བཅད་ཡོད་སྐོར་འཁོད་འདུག

བྱང་ཀོ་རི་ཡས་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་སྔོན་འགོག་བྱ་རྒྱུའི་གྲོས་མཐུན་ (Comprehensive Test Ban Treaty) ཞེས་པར་རྡོག་རོལ་བཏང་སྟེ། འདས་པའི་བདུན་ཕྲག་གཉིས་ནང་ཐེངས་བཞི་ཙམ་ལ་ (short-range missiles) ཞེས་པ་ཚོད་ལྟ་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། མ་འོངས་པར་ཡང་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་ཚོད་ལྟ་བྱེད་འཆར་ཡོད་འདུག

 ཆབ་སྲིད་དབྱེ་ཞིབ་པ་ཚོས། བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་བཟོ་སྐྲུན་པ་ཁོང་འདས་གྲོངས་ཕྱིན་པ་དེས། མ་འོངས་པར་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་འཕེལ་རྒྱས་ཐད་ཉམས་གུད་གང་ཡང་འགྲོ་མི་སྲིད་སྐོར་བརྗོད་འདུག

ཇོན་ཧྥེན་ཧོ་ (Jon Pyong Ho) ནི་ ༡༩༢༦ ལོར་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་མུ་སོན་ (Musan) གྲོང་བརྡལ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེས་ཤིང་། གཞི་རིམ་དང་འབྲིང་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཐོན་རྗེས། ཨུ་རུ་སུའི་ཡུརལ་བཟོ་སྐྲུན་སློབ་ཆེན་ (Ural Engineering College) ཞེས་པའི་ནང་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཡོད་ཅིང་། སློབ་མཐར་ཕྱིན་རྗེས་བྱང་ཀོ་རི་ཡར་ཕྱིར་ལོག་སྟེ་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་དམག་དོན་དང་གཞུང་གི་ལས་གནས་མང་པོ་ཞིག་ཏུ་ལས་ཀ་བྱས་ཡོད་འདུག

གསར་འགོད་པ། དོན་གྲུབ།