རྒྱ་ནག་ནང་གི་ཡུགས་ས་མའི་གྲོང་ཚོ་དང་། རྒྱ་ནག་ཕྱིའི་ཟུར་བསྟེན་མའི་སྲང་ལམ།

རྒྱ་ནག་གི་སྐྱེས་པ་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཆ་ནས་སོ་སོའི་བཟའ་ཚང་གི་ཟུར་དུ་བུད་མེད་གཞན་ལ་ལྐོག་འབྲེལ་བྱས་ཏེ་ཟུར་བསྟེན་ཉར་བའི་ལུགས་སྲོལ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་གི་མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་དང་ཚོང་པ་ཕྱུག་བདག་ཚོའི་ཁྲོད་དུ་རང་གི་སྐྱེས་དམན་ལས་ལོགས་སུ་ཟུར་བསྟེན་བུད་མེད་མང་པོ་ཉར་གྱིན་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་བརྒྱུད་ལམ་ཐོག་གླེང་གཞི་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད།

རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་དང་ཕྱུག་བདག་ཚོའི་ཟུར་བསྟེན་གནས་ཚུལ་ནང་རིགས་མི་འདྲ་བ་ ༥ ཡོང་གི་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ནི་སྐྱེས་པ་ཚོས་རང་གི་སྐྱེས་དམན་ལས་ལོགས་སུ་བུད་མེད་ཟུར་བསྟེན་ཉར་བ་དང་། བུད་མེད་ཚོས་རང་གི་ཁྱོ་ག་ལས་ལོགས་སུ་སྐྱེས་པ་ཟུར་བསྟེན་ཉར་བ། བུད་མེད་འདོད་རྩེད་ཐོག་དམིགས་བསལ་ཁྱད་ཆོས་ཅན་དག་སྐྱེས་པ་མང་པོས་མཉམ་དུ་སྤྱི་སྤྱོད་ཟུར་བསྟེན་བྱེད་པ། སྐྱེས་པ་ན་གཞོན་གཟུགས་སྟོབས་ལེགས་པའི་ཕོ་གསར་དེ་འདྲ་བུད་མེད་དཔོན་རིགས་འགའ་རེས་མཐུན་མོང་ཟུར་བསྟེན་དུ་ཉར་བ། དཔོན་རིགས་གྲོགས་པོ་ནང་ཁུལ་དུ་ཟུར་བསྟེན་ཕན་ཚུན་བརྗེ་རེས་བྱེད་པ་བཅས་ཡིན་འདུག

ཉེ་ལམ་ཞིག་ནས་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ། རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་གཞུང་ར་བ་དེ་ཡུགས་ས་མའི་གྲོང་སྡེ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པ་དང་། ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་རྒྱ་ནག་གི་ཟུར་བསྟེན་མའི་གྲོང་སྡེ་མང་བ་མ་ཟད། ཟུར་བསྟེན་མ་དེ་དག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་ཚོར་ཟུར་བསྟེན་ཞབས་ཞུའི་ཞོར་དུ། དཔོན་རིགས་དེ་དག་གི་རྒྱུ་ནོར་དང་དབང་ཤུགས། མ་འོངས་ལྷིང་འཇགས་ཀྱི་གཞིས་ཁྱིམ་བཅས་ཀྱི་ལས་དོན་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད་སྐོར་སོགས་ཀྱི་དཔྱད་ཞིབ་མང་པོ་འཐོན་བཞིན་འདུག

ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༦ ཉིན་ཀྲུང་གོར་ལྟ་བ་ཞེས་པའི་དྲ་ཚིགས་སྟེང་། རྒྱ་ནག་ནུབ་ཁུལ་གྱི་དཔན་རིགས་མཐོ་གྲས་ཤིག་གི་སྐྱེས་དམན་གྱིས། རང་ཉིད་གནས་སྡོད་བྱེད་སའི་སྲིད་གཞུང་རྭ་བ་དེ་ཡུགས་ས་མའི་གྲོང་ཚོ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནི་དཔོན་རིགས་སྐྱེས་པ་ཚོ་རྒྱུན་པར་རང་ཁྱིམ་དུ་མི་ལོག་པས་རེད་ཅེས་བརྗོད་འདུག ད་དུང་ཁོས་མོས། སྲིད་གཞུང་ར་བའི་ནང་གི་ཡུགས་ས་མ་དག་མཉམ་དུ་འཛོམས་ཏེ་གླེང་མོལ་བྱས་སྐབས། ཡུགས་མོ་ག་གེ་མོའི་ཁྱོ་ག་ཟླ་བ་ ༨ ལྷག་རིང་དགོང་མོ་རང་ཁྱིམ་དུ་ལོག་མེད་པ་དང་། ཁོང་ཚོ་ཁྱིམ་དུ་མི་ལོག་དོན་ལས་ཀའི་བྲེལ་བ་མིན་པར། ཕྱི་རོལ་ན་རང་ཁྱིམ་གྱི་སྐྱེས་དམན་ལས་ལྷག་གི་ཆགས་སྲེད་སྤྲོ་སྐྱིད་ལ་རོལ་སའི་ཟུར་བསྟེན་མ་ཡོད་པས་རེད་ཅེས་སོགས་བཀོད་འདུག

ཟླ་འདིའི་ཧོང་ཀོང་འགྲན་གླེང་དུས་དེབ་སྟེང་གནས་ཚུལ་བཀོད་པ་ལྟར་ན། ༢༠༡༤ ལོར་རྒྱ་ནག་གི་ལས་ཁུངས་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་ཟུར་བསྟེན་གྱོད་དོན་ཁྲི་ ༧༠ ཙམ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། དེའི་ཁྲོད་ཀྱི་བརྒྱ་ཆ་ ༧༠ ཙམ་ནི་སྲིད་གཞུང་གི་མི་སྣ་དང་མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་རྐྱང་ཡིན་འདུག རྒྱ་ནག་ནུབ་ཕྱོགས་གཟའ་མཇུག་དུས་དེབ་སྟེང་། ༢༠༠༨ ལོའི་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་སྤེལ་བའི་རྩོམ་ཡིག་ “མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་ཚོའི་ཟུར་བསྟེན་སྒོ་མོ་བསྒྲགས་པ།” ཞེས་པའི་ནང་། ཚོད་ལྟའི་ཚུལ་དུ། ༢༠༠༠ ལོ་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་དཔོན་རིགས་ ༤༡ ལ་ཞིབ་བཤེར་བྱས་སྐབས། དཔོན་རིགས་ ༣༦ ལ་ཟུར་བསྟེན་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་སྟེ་བརྒྱ་ཆ་ ༨༧ ལྷག་ཟིན་ཡོད་སྐོར་བསྒྲགས་ཡོད་ཀྱང་། སྐབས་དེར་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་དཔོན་རིགས་བརྒྱ་ཆ་ ༩༠ ལྷག་ལ་ཟུར་བསྟེན་ཡོད་ཚུལ་རྗོད་བཞིན་ཡོད་འདུག མང་ཚོགས་ནང་གཞུང་གི་མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་ཚོར་ “ཁྱིམ་གྱི་ཕྱི་ན་སྤྲོ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་ཁྱིམ་ཡོད་པ་དང་། ཁྱིམ་གྱི་ཕྱི་ན་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་མེ་ཏོག་ཡོད།” ཅེས་པའི་བཤད་སྲོལ་ཞིག་ཡོད་འདུག

ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༥ ཉིན་ཀྲུང་གོར་ལྟ་བ་ཞེས་པའི་དྲ་ཚིགས་སྟེང་། རྒྱ་ནག་གི་རྒྱུ་ཆེན་ཚོ་དང་དཔོན་རིགས་ཚོའི་ཟུར་བསྟེན་སྐོར་ལ་དབྱེ་ཞིབ་རང་བཞིན་གྱི་གནས་ཚུལ་ཞིག་བཀོད་པ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་གི་རྒྱུ་ཆེན་ཚོ་དང་དཔོན་རིགས་ཚོས་ཁོ་ཚོའི་ཟུར་བསྟེན་བུ་མོ་རྣམས་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་ནང་བསྐྱལ་ཡོད་སྟབས། ད་ལྟ་ཨ་རིའི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གི་ཟུར་བསྟེན་མའི་གྲོང་སྡེ་ཟེར་བ་སོགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁེ་ན་ཌ་དང་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡ། ཡུ་རབ་སོགས་སུའང་རྒྱ་ནག་གི་ཟུར་བསྟེན་མའི་སྲང་ལམ་དང་ཟུར་བསྟེན་གྲོང་སྡེ་ཆགས་ཡོད་ཚུལ་བཀོད་འདུག

ད་དུང་གནས་ཚུལ་དེའི་ནང་། རྒྱ་ནག་ནང་སྐྱེས་པ་ཚོས་ཟུར་བསྟེན་ཉར་བ་ནི་ཁྲིམས་འགལ་མིན་ཡང་། ཟུར་བསྟེན་གྱི་གནས་ཚུལ་མང་ཚོགས་ནང་ཁྱབ་ན་མང་ཚོགས་ཀྱིས་དེར་དགའ་མོས་མི་བྱེད་སྟབས། རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་དང་རྒྱུ་ཆེན་ཚོས་ཟུར་བསྟེན་མ་དག་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ནང་གནས་སྤོར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། དེ་ལ་དམིགས་ཡུལ་དང་ལས་འགན་ཁ་ཤས་ཡོད་པ་ནི། ༡། རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་མཐོ་གྲས་དང་ཕྱུག་བདག་ཚོས་སོ་སོའི་བདེ་འཇགས་ཆེད་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་ཁང་པ་དང་ས་ཆ་ཉོས་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ལ་བདག་པོ་རྒྱག་པར་སོ་སོའི་སྐྱེས་དམན་དང་ཕྲུ་གུ་གནས་སྤོ་བྱས་ན་སོ་སོ་ཤུལ་དུ་ཁེར་རྐྱང་ཆགས་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུའང་གླེང་སློང་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་སྲིད་སྟབས། ཟུར་བསྟེན་མ་དག་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་བཏང་སྟེ་ས་ཁང་བདག་པོ་རྒྱག་ཏུ་འཇུག་གི་ཡོད།

༢། རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཚོ་དང་ཕྱུག་བདག་ཚོར་ཁྲིམས་མཐུན་མིན་པའི་དངུལ་འབོར་ཆེན་ཡོད་སྟབས། ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཁང་པ་དང་ས་ཆ་ཉོས་ནས་དངུལ་གཙང་མ་བཟོ་ཐབས་དང་། ཟུར་བསྟེན་མ་དག་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་བསྐྱལ་ཏེ་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་མི་སེར་བཟོས་ཏེ། མི་རྒྱུ་གཉིས་ཀ་ཁྲིམས་མཐུན་ཆགས་ན་རྒྱལ་ཁབ་ཕན་ཚུན་བར་འགྲོ་འོང་དང་། རྒྱ་ནག་ནང་མ་རྐང་ཁྲོམ་རྭའི་ཚོང་ལས་གཉེར་སྟབས་བདེ་བ། ༣། རྒྱ་ནག་གི་རྒྱུ་ཆེན་དང་དཔོན་རིགས་ཚོས་བུ་ཕྲུག་མང་པོ་སྐྱེས་འཕེལ་གཏོང་འདོད་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་སྐྱེས་ན་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་མི་སེར་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཟུར་བསྟེན་མ་དག་ལའང་སྦྲིད་སྨན་ཞིག་སྤྲད་པ་དང་མཚུངས་པར་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་དང་བཀའ་གསུང་ཇི་སྒྲུབ་བྱེད་ངེས་ཡིན་པ། རྒྱུ་མཚན་འདི་དག་ལ་བརྟེན་ཏེ། རྒྱ་ནག་གི་རྒྱུ་ཆེན་ཚོ་དང་དཔོན་རིགས་མཐོ་གྲས་ཚོས་སོ་སོའི་ཟུར་བསྟེན་མ་རྣམས་ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ་སོགས་སུ་སྐྱེལ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ཕྱི་རྒྱལ་དུ་རྒྱ་ནག་གི་ཟུར་བསྟེན་མའི་སྙན་གྲགས་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་ཚུལ་སོགས་བཀོད་འདུག

དུས་རབས་ཉི་ཤུའི་ལོ་རབས་དགུ་བཅུ་བ་ནས་བཟུང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དཔོན་རིགས་ཁྲོད། ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས་དང་ཚུལ་མིན་ཆགས་སྤྱོད་ཤུགས་ཆེན་པོ་དར་ཏེ། མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་ཚོས་རང་གི་གཤམ་འོག་ལས་བྱེད་དང་། ལས་རོགས་ཚོའི་སྐྱེས་དམན། རང་གི་སློབ་ཕྲུག བུའི་མནའ་མ་སོགས་ལ་ཚུལ་མིན་ཆགས་སྤྱོད་བྱེད་པ་དང་། སློབ་ཆུང་དང་སློབ་འབྲིང་གི་སློབ་མ། མ་བུ་གཉིས་ཀ་དང་། སྤུན་མཆེད་གཉིས་ཀ་སོགས་ཟུར་བསྟེན་དུ་ཉར་བའི་གནས་ཚུལ་ཡོད། མཚམས་རེར་མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་ཚོ་ལྷན་དུ་འཛོམས་ཏེ་ཅི་འཕྲོས་མོལ་འཕྲོས་བཤད་སྐབས། བུ་མོ་ལོ་ཆུང་ཞབས་གསར་མ་ག་ཚོད་རག་ཡོད་མེད་གྲངས་ཀ་བརྩི་རེས་བྱེད་པ་དང་གྲངས་ཀ་ ༡༠༠ ལོན་རྒྱུར་འགྲན་བསྡུར་བྱེད་སྲོལ་ཡོད་འདུག

རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་སྐྱེས་པ་ཚོས་ཟུར་བསྟེན་མ་མང་པོ་ཉར་གྱིན་ཡོད་པ་བཞིན། བུད་མེད་དཔོན་རིགས་ཚོའི་ཁྲོད་དུའང་ཟུར་བསྟེན་ཕོ་གསར་ཉར་མཁན་མང་པོ་ཡོད་འདུག ཉེ་ལམ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ཞིབ་བཤེར་འོག་ཚུད་ཡོད་པའི་ལིན་ཅི་ཧྭ་ཡི་སྐྱེས་དམན་ཀོ་ལི་ཕིན་གྱིས། རྒྱ་ནག་དབུས་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་གི་མདོ་འཛིན་པ་གྲགས་ཆེན་རུའི་ཁྲིན་ཀོང་(Rui Chenggang)དང་། སྔོན་ཆད་ཧྲན་ཏོན་ཞིང་ཆེན་ཙུ་ཀྲོང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མགོ་གཙོ་ཁྲིན་ཝེ་(Chen Wei)། ཆེན་ཏའོ་ཧྥའོ་རྭི་ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་ཟུར་བ་ཚིན་ཞེན་པའོ་(CengXianbo)། མིན་ཧྲན་དངུལ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་མའོ་ཞོ་ཧྥིན་(Mao Xiaofeng)སོགས་ཟུར་བསྟེན་བྱས་ཡོད་ཅིང་། ད་ཆར་ཁོ་ཚོ་ཚང་མ་སྲིད་གཞུང་གི་ཞིབ་བཤེར་འོག་ཚུད་ཡོད། དེ་དག་ལས་དབུས་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་གི་མདོ་འཛིན་པ་རུའི་ཁྲིན་ཀོང་ལ་མཚོན་ན། ཀོ་ལི་ཕིན་གཙོས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་ ༢༠ ལྷག་གི་སྐྱེས་དམན་དང་ལྐོག་འབྲེལ་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ཁོ་ལས་ལོ་ ༢༠ ནས་ ༣༠ ལས་ཆེ་བ་རྐྱང་རྐྱང་ཡིན་འདུག

དཔྱད་བརྗོད་པ་ཚོས། སྤྱི་ཡོངས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དཔོན་རིགས་མགོ་ནས་མཇུག་བར་ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས་དང་གཡེམ་སྦྱོར་ལ་འབྲེལ་བ་མེད་མཁན་གཅིག་ཀྱང་མེད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་སྲིད་གཞུང་གི་ཞིབ་བཤེར་འོག་ཚུད་པའི་དཔོན་རིགས་བརྒྱ་ཆ་ ༩༥ དང་གྲངས་ཆུང་ ༦༣ ཙམ་ལ་བུད་མེད་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ཁྲོད་བརྒྱ་ཆ་ ༢༠ ནས་ ༣༠ ཙམ་སྐྱེས་པ་ཟུར་བསྟེན་དུ་ཉར་མཁན་བུད་མེད་དཔོན་རིགས་ཡིན་ཟེར། ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༥ ཉིན་ཏཱ་ཅི་ཡོན་དྲ་ཚིགས་ཀྱིས་ཀྱང་། ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པའི་ཚུན་ལ་ཞིབ་བཤེར་འོག་ཚུད་པའི་རུལ་སུངས་དཔོན་རིགས་བརྒྱ་ཆ་ ༩༩ ལ་ཟུར་བསྟེན་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་འདུག

རྒྱ་ནག་ཅང་སུའུ་ཞིང་ཆེན་འཛུགས་སྐྲུན་ལྷན་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཟུར་བ་ཞོ་ཆེ་ཡའོ་ (Xu Qiyao)ཟེར་བ་དེ་ཡང་ཟུར་བསྟེན་མ་ཉར་མཁན་གྱི་རྒྱལ་བོའི་གྲས་ཤིག་ཡིན་ཞིང་། ཁོས་བུད་མེད་ཀྱི་ཡག་བཙོག་དང་བཟང་ངན་སོགས་ལ་མི་ལྟ་བར། གློག་བརྙན་འཁྲབ་སྟོན་མ་དང་གཞས་མ་གྲགས་ཆེན་ནས་ཟ་ཁང་ཆང་ཁང་གི་ཞབས་ཞུ་མ་དང་སྲང་ལམ་གྱི་གཞང་འཚོང་མ་ཚུན་ལ་ལྐོག་འབྲེལ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་དང་། ཁོ་ལ་ཝང་ཞོ་ལི་ (Wang Xiuli) མ་བུ་གཉིས་དང་། བསླུ་བྲིད་ལ་བྱང་ཆ་ལྡན་པའི་མཛེས་མ་ཧྥིན་ཆིན་ཆིན་ (Feng Qingqing)སོགས་ཚུད་པའི་ཟུར་བསྟེན་མ་ ༡༤༠ ཡོད་འདུག

སྔོན་ཆད་ཧོང་ཀྲའོ་ཞིང་ཆེན་གྱི་མགོ་བ་ཞོ་མན་ཡོན་ (Xuman Yong) གྱི་གྱོད་དོན་ཕྱིར་བསྒྲགས་སྐབས། ཁོ་ལ་མང་པ་གསུམ་གྱི་ཉེས་མིང་བཙུགས་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ནི་སྒོར་མོ་མང་པ་དང་ཁང་པ་མང་པ། ཟུར་བསྟེན་མ་མང་པ་བཅས་ཡིན་ལ། ཁྱོན་ཁོ་ལ་ཟུར་བསྟེན་མ་ ༩༠ ཙམ་ཡོད་ཚུལ་བརྗོད། ལོ་སྔོན་མའི་ཟླ་ ༧ པའི་ཚེས་ ༢ ཉིན་ཧེ་ནན་ཞིང་ཆེན་གྱི་འགན་འཛིན་གཞོན་པ་ཅི་ཝན་ལིན་ (Jiwen Lin)ལས་གནས་ནས་ཕྱིར་འཕུད་གཏོང་སྐབས། བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་ཁོ་ལ་ཟུར་བསྟེན་མ་ ༡༣ ཡོད་པ་དང་། ཟུར་བསྟེན་མ་དེ་དག་ལ་བུ་ཕྲུག་ཀྱང་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་ཚུལ་འདུག

དཔོན་རིགས་ཁ་ཤས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁེ་དབང་ཆེད་རང་གི་ཟུར་བསྟེན་མ་ཚོ་དཔོན་རིགས་གཞན་ལ་ལག་སྐྱེས་སུ་སྤྲོད་བཞིན་པ་ལྟར། སྔོན་ཆད་ཀོང་ཀྲའོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཨུ་ཡོན་མགོ་གཙོ་ཝན་ཆིན་ལོང་ (Wang Qingliang) དང་། ཅེ་ཡཱད་གྲོང་ཁྱེར་མགོ་གཙོ་ཁྲིན་ཧོན་ཕིན་ (Chen hongping) གཉིས་ཀྱིས་ཆགས་སྲེད་གཡོ་འགུག་དང་འཁྲིག་སྦྱོར་ཐབས་རྩལ་ལ་མིང་གྲགས་ཡོད་པའི་ཞུའུ་ཞོ་ཝན་ (Xu Xiaowan) མཉམ་དུ་ཟུར་བསྟེན་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁོ་མོས་མགོ་གཙོ་དེ་གཉིས་ལ་ཕྲུ་གུ་རེ་རེའང་སྐྱེས་ཡོད་འདུག

རྒྱ་ནག་གི་གཞས་མ་གྲགས་ཅན་ཐང་ཚན་ (Tang Can)ཟེར་བ་དེ་ཉེ་སྔོན་གོ་གནས་ནས་ཕབ་པའི་ཀྲུའུ་ཡོང་ཁང་དང་པའོ་ཞི་ལེ། ཞི་ཚད་ཧོ། ལི་ཏོན་ཧྲིན། གུ་ཅུན་ཧྲན་སོགས་མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་ ༡༠ ལྷག་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་བདེ་འཇགས་ཚན་པའི་མཛེས་མའི་གཙུག་རྒྱན་དུ་གྲགས་པའི་ཝིང་ཧྥེ་ཡང་ཀྲུའུ་ཡོན་ཁང་གཙོས་ཉུང་མཐར་ཡང་རྒྱ་ནག་བདེ་འཇགས་ཚན་པ་རིམ་པའི་མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་ ༤༠ ལྷག་གི་སྤྱི་སྤྱོད་ཟུར་བསྟེན་ཡིན་འདུག

རྒྱ་ནག་དབུས་བདེ་འཇགས་ལྷན་ཁང་གི་མགོ་གཙོ་ཟུར་བ་ད་ལྟ་བཙོན་འོག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཀྲུའུ་ཡོན་ཁང་ལ་དེ་སྔོན་ཀྲུང་དབྱང་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་གི་མདོ་འཛིན་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་གཞས་མ་དང་གར་མ། གློག་བརྙན་འཁྲབ་སྟོན་མ་སོགས་བུད་མེད་ ༤༠༠ ལྷག་ལ་ལྐོག་འབྲེལ་ཡོད་པ་དང་། དེ་དག་ལས་མིང་ཐོབ་ཡོད་པའི་བུད་མེད་མཛེས་མ་ ༤༢ ཙམ་ཁོ་རང་གིས་དམིགས་འཛུགས་ཟུར་བསྟེན་དུ་ཉར་ཡོད་ཚུལ་གསར་ལམ་དུ་ཐོན་ཡོད་ལ། ནག་ཚོང་བ་ཚོས་ཡུན་ནན་དང་ཞིན་ཅིང་སོགས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ས་ཁུལ་ནས་འཁྲིད་ཡོང་བའི་བུ་མོ་ལོ་ན་ ༡༣ ནས་ ༡༨ བར་གྱི་ཞབས་གསར་མ་(མེ་ཏོག་མའང་ཟེར།)མང་པོར་ཆགས་སྤྱོད་བྱས་རྗེས། དཔོན་རིགས་གཞན་ལ་ལག་སྐྱེས་སུ་སྤྲོད་བཞིན་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད།

ཀྲུའུ་ཡོན་ཁང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ཞིབ་བཤེར་འོག་ཚུད་པ་དང་བསྟུན་ཏེ། ཁོའི་ཁྱིམ་ནས་ཆགས་སྲེད་སྐོར་གྱི་འོད་སྡེར་ ༣༠༠ ལྷག་དང་། ཉི་ཧོང་དང་ཡུ་རབ་སོགས་ཀྱི་ཆགས་སྲེད་དུས་དེབ་མང་པོ་ཞིག་ཐོན་ཡོད་འདུག རྒྱ་ནག་དབུས་ཆབ་སྲིད་ལས་དོན་ཚོགས་འདུ་བསྐོངས་བའི་རྗེས་ལ། རྒྱ་ནག་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ལྷན་ཁང་གི་མགོ་གཙོ་ཀྲུའུ་ཆོང་ (Zhou Qiang) དང་རྒྱ་ནག་ཆབ་སྲིད་ཨུ་ཡོན་དང་སྤྱི་བདེ་ལས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་གཞོན་པ་ཧྥོ་ཀྲིན་ཧྭ་ (Fu zhenghua) གཉིས་ཀྲུའུ་ཡོན་ཁང་ལ་ཐུག་འཕྲད་བྱས་ཏེ་ཆུ་ཚོད་གཉིས་ལྷག་རིང་གླེང་མོལ་བྱས་སྐབས། ཀྲུའུ་ཡོན་ཁང་གིས་དབང་ཆ་སྒེར་སྤྱོད་ཀྱིས་ཆགས་སྲེད་བྱ་སྤྱོད་མང་པོ་སྤེལ་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ངོས་ལེན་བྱས་ཡོད་འདུག ཡིན་ནའང་འདྲི་ཞིབ་སྐབས་ཁོས་ “ ཆགས་སྲེད་སྐོར་གྱི་འོད་སྡེར་དང་དུས་དེབ་དེ་དག་སྤྱི་བདེ་མི་སྣ་ཚོས་འཁྱེར་ཡོང་བ་རེད། ཁོམ་ལོང་ཡོད་དུས་འཁྱུག་ཙམ་རེར་ལྟ་བཞིན་ཡོད།”ཅེས་བརྗོད་ཡོད་འདུག

དེ་སྔའི་ཁྲོན་ཆེན་གྲོང་ཁྱེར་སྤྱི་ཁྱབ་པོ་ཞི་ལེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བཙོན་འོག་ཏུ་ཚུད་པར་ནག་ཉེས་མང་པོ་ཞིག་བགྲང་པའི་ཁྲོད། དབང་ཆ་སྒེར་སྤྱོད་དང་ལྐོག་རྔན་བླངས་པ། བུད་མེད་ལ་ཁྲིམས་འགལ་ཆགས་སྤྱོད་བྱས་པ་སོགས་ནག་ཉེས་ཆེ་ཤོས་སུ་བརྩིས་ཡོད། རྒྱ་ནག་ནང་སྐད་གྲགས་ཡོད་པའི་ཀྲང་ཙེ་ཡུས་(Zhang Ziyi)ནི་པོ་ཞི་ལེ་ཡི་སྒེར་སྤྱོད་ཟུར་བསྟན་དུ་ཉར་ཐུབ་མེད་ཀྱང་། དངུལ་གྱི་བསླུ་འགུག་འོག་ཐེངས་ ༡༠ ཙམ་ལ་ལུས་འབྲེལ་བྱུང་ཡོད་པ་མོ་རང་གིས་ངོས་ལེན་བྱས་ཡོད། དེ་ལས་གཞན་པའི་བུད་མེད་མཛེས་མ་དང་གཟུགས་བཟང་མ། གར་མ། མཐོ་རིམ་སློབ་མ་སོགས་བུད་མེད་ ༡༢ ཙམ་ལ་ལྐོག་འབྲེལ་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེ་དག་ལ་རྒྱུ་ནོར་དང་གོ་གནས་སྤར་བ་སོགས་བྱས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད།

རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཚོས་རང་གི་ཁེ་སྤོགས་དང་གོ་གནས་སྤར་ཆེད། སྒང་གི་དཔོན་རིགས་ཚོར་སྐད་གྲགས་ཡོད་པའི་མཛེས་མ་དང་གཞས་མ། གློག་བརྙན་འཁྲབ་སྟོན་མ་སོགས་ངོ་སྤྲོད་འབྲེལ་མཐུད་བྱས་ཏེ་འདོད་རྩེད་ཀྱི་གོ་སྐབས་བསྐྲུན་པ་ནི། གོང་རིམ་ལ་འཕུལ་བའི་ལག་སྐྱེས་ཀྱི་མཆོག་ལ་བརྩི་བ་དང་། མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་ཚོས་ཐོབ་དབང་རང་དང་མཉམ་པ། ཡང་ན་རང་གི་ཤམ་འོག་གི་དཔོན་རིགས་ཚོར་ལས་འགན་བཅོལ་བ་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་བའི་བྱ་དགར། རྒྱ་ནག་ནུབ་བྱང་གི་བོད་དང་ཡུ་གུར། སོག་པོ། ཡུན་ནན་སོགས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ས་ཁུལ་གྱི་བུ་མོ་ལོ་ཆུང་ཞབས་གསར་མ་ཚོ་སྤྲོད་པ་ནི་གཤམ་འོག་ལ་སྤྲད་པའི་བྱ་དགའ་ཡག་ཤོས་སུ་བརྩི་སྲོལ་ཡོད་འདུག དེ་ནི་རྒྱ་ནག་ལྷོ་ཤར་ཕྱོགས་སུ། རྒྱ་ནག་ནུབ་བྱང་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་གནམ་གཤིས་གྲང་ཞིང་ས་ཁོད་མི་སྙོམས་པ། ལུག་ཤ་དང་གཡག་ཤ་ཟ་མཁན་བོད་དང་སོག་པོ། ཡུ་གུར་སོགས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ས་ཁུལ་གྱི་བུ་མོ་ལོ་ཆུང་ཚོར། “ ནུབ་ཀྱི་ཡུ་མོ། གངས་ལྷ་མེ་ཏོག ལུས་ཤ་འཇམ་ལ་ནུ་འབུར་མཁྲང་པ། མཚན་མ་དྲོད་ཅིང་དམ་པོར་སྡོམ་པ།’ཞེས་པའི་བཤད་སྲོལ་ཡོད་འདུག

དེ་སྔོན་པའོ་ཞོན་དྲ་བའི་སྟེང་གནས་ཚུལ་ཐོན་པར། རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཚོ་དང་ཚོང་པ་ཕྱུག་བདག་ཚོར་རྒྱ་ནག་གི་སྲོལ་རྒྱུན་ཆགས་སྲེད་རོལ་གར་གླིང་ཟེར་བའི་སྤྲོ་སྐྱིད་གཏོང་ས་ཞིག་ཡོད་ཅིང་། ཀྲུའུ་ཡོན་ཁང་སྔོན་ཆད་སྤྲོ་སྐྱིད་ཁང་དེ་དག་ལ་ཧ་ཅང་རྒྱས་ཤིང་། རྒྱ་ནག་གོང་མ་རིམ་བྱོན་གྱི་ལུགས་སྲོལ་རྒྱུན་འཛིན་གྱི་མིང་ཐོག་ནས་རོལ་གར་ཁང་དེ་དག་ནང་དུས་རྒྱུན་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་འདུག སྤྲོ་སྐྱིད་ཁང་དེ་ལ་སྐར་མ་ལྔ་བའི་ “ལྷ་མོའི་ཚལ ” དང་། “ འོ་མའི་མཚོ ” ཞེས་ཀྱང་འབོད་སྲོལ་ཡོད་འདུག དེ་དག་ནང་ཞབས་ཞུ་གཉིས་འཛོམས་དང་སུམ་འཛོམས་ཞེས་རིམ་པ་ཁ་ཤས་ཡོད་ཅིང་། ཞབས་ཞུ་གཉིས་འཛོམས་ནི། རོ་བརྒྱ་ལྡན་པའི་བཟའ་བཏུང་དང་ལུས་སེམས་གཡོ་བའི་རོལ་རྩེད་ཀྱི་སྟེང་དུ། མཛེས་མ་མང་པོ་དམར་ཧྲེང་དུ་ཕྲེང་བསྒྲིགས་ཏེ་སྐུ་མགྲོན་ཚོར་ནུ་མ་ནུ་རུ་འཇུག་པ་དང་ལུས་པོ་ཡོངས་ལ་རང་འདོད་ལྟར་འཕུར་འཕུར་གཏོང་དུ་འཇུག་གི་ཡོད་འདུག དེ་ལ་ “འོ་མ་མཆོད་པ” ཡང་ཟེར་གྱི་ཡོད་འདུག ཞབས་ཞུ་སུམ་འཛོམས་ནི་བུ་མོ་གཟུགས་བཟང་མ་ཚོ་དམར་ཧྲེང་དུ་མདུན་ཅོག་སྟེང་གན་ཀྱལ་དུ་ཉལ་ཏེ། ལུས་སྟོད་ཀྱི་ནུ་མ་དང་བྲང་གཞུང་། ལུས་སྐེད་ཀྱི་ལྟེ་བ་དང་ལྟོ་བ། ལུས་སྨད་ཀྱི་མཚན་མ་དང་བརླ་སྒང་བཅས་སུ་སྣོད་ཆས་མེད་པར་ཤ་རྗེན་པའི་སྟེང་རོལ་བཅུད་ལྡན་པའི་ཟས་རིགས་སྣ་ཚོགས་གོ་རིམ་བཞིན་བསྒྲིགས་ཏེ། མཐའ་རུ་སྐུ་མགྲོན་མང་པོས་རྩེད་འཇོར་རོལ་བཞིན་ལོངས་སུ་སྤྱོད་བཞིན་ཡོད་འདུག

རྒྱ་ནག་གི་ལོ་རྒྱུས་ནང་སྙན་གྲགས་ཅན་དང་ཁ་རྗེ་དབང་ཐང་ཅན་གྱི་དཔོན་རིགས་སུ་ཞིག་ཡིན་ཡང་རྒྱུ་ནོར་དང་དབང་ཆ། ཆགས་སྤྱོད་གསུམ་ཁ་འབྲལ་ཐབས་མེད། རྒྱ་ནག་གོང་མ་ཚོས་བུད་མེད་ལྔ་བརྒྱ་དང་ལྔ་སྟོང་བཙུན་མོར་ལེན་པ་དང་། བུད་མེད་ཀྱི་འོ་མ་རྐྱང་པས་སྐུ་འཁྲུས་གསོལ་བ། ཕོ་བྲང་གོང་འོག་གི་སྐས་འཛེག་ཟུར་གཉིས་ལ་གཟུགས་བཟང་མ་མང་པོ་གཅེར་བུར་ཕྲེང་བསྟར་བསྒྲིགས་ཏེ། གོང་མ་ཡར་ཕེབས་མར་ཕེབས་སྐབས་མཛེས་མ་དེ་དག་གི་ནུ་མར་འཇུས་ནས་མྱོང་བདེར་རོལ་བའི་གཏམ་རྒྱུད་ཡོད་ལ། རྒྱ་ནག་གི་བུད་མེད་གོང་མ་སྐད་གྲགས་ཆེ་ཤོས་ཝུ་ཙི་ཐཱེན་གྱིས་ནུབ་རྒྱ་གར་ལ་ཐུག་གི་བར་གཟུགས་སྟོབས་ལེགས་ཤིང་འཁྲིག་སྤྱོར་ལ་མཁས་པའི་ཕོ་རབ་ཅིག་འཚོལ་བའི་ལོ་རྒྱུས་དང་། ཁོ་མོ་རབ་བྱུང་བའི་སྡོམ་པ་བཏང་བའི་འཁྲིག་སྤྱོད་ལ་གོམས་ལོབ་ཏུ་སོང་ཡོད་པ་དང་། ད་དུང་ཁོ་མོས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་ཚོམས་ཆེན་ནང་མ་དང་ཕོ་བྲང་དབུས་མ་སོགས་ནས་བློན་ཆེན་ཚོ་དང་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་སྐབས་ཀྱང་། ཁོ་མོའི་གསེར་ཁྲིའི་མདུན་གྱི་ཅོག་ཙེ་འོག་ཏུ་སྐྱེས་པ་ཞིག་སྦེད་དེ་འཁྲིག་བདེར་རོལ་བཞིན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དོན་ཆེན་རིགས་ལ་གྲོས་མོལ་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་བཤད་རྒྱུན་ཡོད།

རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་ཚུགས་རྗེས་ཀྱང་། དབུ་ཁྲིད་དང་པོ་མའོ་ཙེ་ཏུང་ལ་སྐྱེས་དམན་ ༥ དང་ཟུར་བསྟེན་མ་ ༣༥༠ ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ཁྲོད་ཀྱི་ལོ་ཆུང་ཤོས་ ༡༢ ཡིན་པའི་བཤད་རྒྱུན་ཡོད་ལ། ཏུན་ཞོ་ཕིན་གྱིས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་གློག་བརྙན་འཁྲབ་སྟོན་མ་གྲགས་ཆེན་ལུའུ་ཞའོ་ཆིན་ཟུར་བསྟེན་དུ་ཉར་བ་དང་། ཅང་ཙེ་མིན་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་སྲོལ་རྒྱུན་གར་མ་གྲགས་ཆེན་སོན་ཙོ་ཡེན་(Song zuying)ཟུར་བསྟེན་དུ་ཉར་བ། ཁོང་ཚོར་དེ་མིན་ཟུར་བསྟེན་བུད་མེད་དཀྱུས་མ་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཡོད་ཅིང་དེ་དག་མང་ཆེ་བ་རང་ཉིད་ལས་ལོ་ ༢༠ ནས་ ༣༠ ཆུང་བ་རྐྱང་རྐྱང་ཡིན་འདུག དེ་བཞིན། རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རབས་བཞི་པ་ཧུའུ་ཅིན་ཐོ་ལ་གླེང་ཕྱོགས་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ཀྱང་ད་བར་ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་དམིགས་འཛུགས་དེ་འདྲ་ཕྱི་ལོགས་སུ་ཐོན་ཐུབ་མེད། ད་ལྟའི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིན་ལ་ཟུར་བསྟེན་གྱི་སྐད་ཆ་ད་སྔ་བྱུང་མེད་ཀྱང་ཁོའི་སྐྱེས་དམན་ཕིན་ལེ་ཡུང་(Peng Liyuan)ནི་རྒྱ་ནག་ནང་སྐད་གྲགས་ཡོད་པའི་མཛེས་མ་དང་དབུས་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་གི་དམངས་གླུའི་གཞིས་མ་རྩེ་ཕུད་དེ་ཡིན།(ཐང་གོང་མའི་སྨྱུག་གླིང་ཡང་ཟེར།)

ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བསླབ་བྱ་ནག་པོ་དང་ཕ་མའི་ཤུགས་རྐྱེན་ངན་པའི་འོག དབུ་ཁྲིད་དེ་དག་གི་བུ་ཕྲུག་ཚོས་ཀྱང་དེང་སྐབས་ཚུལ་མིན་ཆགས་སྲེད་སྣ་ཚོགས་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་ནང་ཁུལ་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་གླེང་སློང་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཡོང་བཞིན་པའི་རྒྱ་ནག་ནང་གི་མཐོ་རིམ་སྤྲོ་སྐྱིད་གླིང་ཁ་དང་གསོལ་མགྲོན་ཁང་དེ་དག་གི་སྦྱིན་བདག་ཀྱང་མང་ཆེ་བ་དེ་སྔའི་མགོ་ཁྲིད་དག་གི་བུ་རབས་ཚ་རྒྱུད་ཡིན་འདུག རྒྱབ་རྩ་བརྟན་པོ་དང་རྒྱུ་ནོར་མཐུག་པོའི་སྟོབས་ཤུགས་འོག ཚུལ་མིན་སྤྲོ་སྐྱིད་གླིང་ཁ་དེ་དག་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ར་བའི་ཕྱི་རོལ་དུ་ཡོད་ཅིང་། ཐོད་རྒལ་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་དབྱར་དགུན་གཉིས་ཀར་འགྱུར་ལྡོག་མེད་པར་ལྗང་ནེམ་མེར་ད་བར་དུ་གནས་ཡོད་ཀྱང་། ཞི་ཅིན་ཕིན་གྱི་རང་སྲུང་རྒྱལ་སྐྱོབ་ཀྱི་རྒོལ་རྡུང་ལས་འགུལ་ཆེན་མོའི་ཤུགས་རྐྱེན་འོག རྒྱ་ནག་གི་སྐུ་སྲས་ཚོས་དགའ་བདེའི་དཔལ་ལ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་སའི་ལྷའི་སྐྱེད་མོའི་ཚལ་དེ་དག་ལའང་ཁ་བ་འབབ་མགོ་ཚུགས་ཡོད་འདུག།