སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དགུ་བ་མཇུག་བསྒྲིལ་བ་དང་བསྟུན་ཏེ། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ལ་ད་རེབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་གཙོ་བོ་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་དང་། དེ་མིན་གྱི་གྲོས་ཚོགས་ནང་བྱུང་བའི་གནད་དོན་ཆེ་ཁག་ཐོག་བཅར་འདྲི་ཞུས།
དྲི་བ། ཉེ་ལམ་གྲོལ་མ་ཐག་པའི་སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོཊ་ཚོགས་དུས་དགུ་པའི་སྟེང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ ༢༠༡༥ ནས་ ༢༠༡༦ བར་གྱི་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་བྱུང་ཡོད་དམ།
ལན། སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་དག་ཚང་མས་མཁྱེན་མཁྱེན་པ་རེད། དབུས་ལས་ཁུངས་དང་མ་ལག་ཚོས་སོ་སོས་སྔོན་རྩིས་ཤིག་བཟོས་ཏེ། དབུས་ལས་ཁུངས་ལ་འབུལ་རྒྱུ་དང་དབུས་ལས་ཁུངས་ནས་དཔལ་འབྱོར་ལས་ཁུངས་དང་། དཔལ་འབྱོར་ལས་ཁུངས་ནས་བཀའ་ཤག བཀའ་ཤག་ནས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་བཙུགས་པའི་སྔོན་རྩིས་ཚོད་དཔག་ཚོགས་ཆུང་ལ་ཕུལ་ཏེ། ཚོགས་ཆུང་གིས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་རྗེས། གྲོས་ཚོགས་ནང་འཁྱེར་ཏེ་རྩིས་མགོ་རེ་རེ་བྱས་ནས་གཏན་འབེབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཁ་སྔོན་ངས་མཇུག་བསྡོམས་གཏམ་བཤད་ནང་བཤད་པ་ལྟར། སྔོན་མ་དྲུག་ཅུ་རེ་གྲངས་དང་བདུན་ཅུ་དོན་གྲངས་སྐབས་འབུམ་ཁ་ཤས་ཤིག་གིས་འདང་གི་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནས་ལོ་ལྔ་ཚན་ལྔ་ཚན་ནས་ལྡབ་ལྡབ་བྱས་ནས་འཕར་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་རེད། དེང་སང་ཡུལ་ཐང་འཕར་བར་བརྟེན་ནས་དངུལ་གྱི་རིན་ཐང་ཆུང་དུ་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་གཞི་དག་ཀྱང་རྒྱ་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། འགྲོ་སོང་གང་ལ་གང་འཚམ་ཆེན་པོ་ཞིག་འགྲོ་བསྡད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ༢༠༡༥ ནས་ ༢༠༡༦ ལོའི་གཏོང་ལེན་ཁྲིམས་ཡིག་ནང་གསལ་བ་ལྟར་ན། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་རྒྱུན་གྲོན་དང་དམིགས་བསལ། དེ་བཞིན་ཟུར་བཀོལ་དང་ས་གནས་འཐུས་ཚོགས་མེད་པའི་ས་གནས་ཁག་ལྔ་ཡི་སྔོན་རྩིས་དང་། འཕྲོད་བསྟེན་ཁྱབ་ཁོངས་སྨན་ཁང་གསུམ་བཅས་ཡར་མར་ཁྱོན་བསྡོམས་རྩིས་ན་ས་ཡ་ ༢༠༦༧ ཙམ་འགྲོ་སོང་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་ལྟར། དེ་ལ་ཕན་པའི་ས་ཡ་ ༡༩༤༥ བྱུང་ཡོད་ཀྱང་། ས་ཡ་ ༡༢༢ ཁ་མ་འདུམ་པའི་གནས་སྟངས་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།
དྲི་བ། འདས་པའི་ལོ་ཤས་གོང་ནས་བཟུང་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་སྐབས་བྱུང་སོང་ཁ་འདུམ་དང་མ་འདུམ་གྱི་གནས་ཚུལ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དེའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གང་ལ་ཐུག་ཡོད་དམ།
ལན། ཁ་སྔོན་གྲོས་ཚོགས་ནང་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་གསལ་བཤད་གནང་བ་ལྟར། དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་ཀྱི་ལས་གཞི་གཞི་རྒྱ་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་མང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པའི་གནས་སྟངས་གཅིག་འགྲེལ་བཤད་བསྐྱོན་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ཡང་ད་ལྟ་ང་ཚོས་སྔོན་རྩིས་ལ་ལྟ་སྐབས་སྔོན་རྩིས་འབུལ་ཕྱོགས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཐོག་གང་ལ་གང་འཚམ་ཞིག་འགྱུར་བ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན། ང་ཐོག་མར་སྤྱི་འཐུས་ལ་སླེབ་སྐབས་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་སྤྱི་འཐུས་རེད། སྐབས་དེ་དུས་ང་ཚོས་སྔོན་རྩིས་ཁ་འདུམ་དང་མ་འདུམ་ཟེར་བ་དེ། རྒྱུན་གྲོན་དང་དམིགས་བསལ་ཐོག་ལ་དངུལ་ཡོང་འཆར་ག་རེ་ཡོད་མེད་དང་། འགྲོ་སོང་གཏོང་འཆར་ག་རེ་ཡོད་མེད་བལྟ་གི་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོ་མི་ཞིག་གི་གོས་སྦ་ཁུག་དང་སྟོད་ཐུང་གི་སྦ་ཁུག་ལྟ་བུར་ཆ་བཞག་སྟེ། སྟོད་ཐུང་གི་སྦ་ཁུག་ནང་དངུལ་གང་ཡོད་པ་དག་ལ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་བཀའ་འཁྲོལ་སྤྲོད་རྒྱུ་དང་། གོས་ཐུང་གི་སྦ་ཁུག་ནང་དངུལ་དེ་ལས་མང་བ་ཡོད་པ་དག་ལ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལག་པ་གང་ཡང་འཆིང་རྒྱུ་མེད་པའི་གནས་སྟངས་དེ་བཀའ་ཤག་སྐབས་ ༡༢ པ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པར་ཕེབས་རྗེས་འགྱུར་བ་ཞིག་ཕྱིན་ཏེ། རྒྱུན་གྲོན་དང་དམིགས་བསལ། ཟུར་བཀོལ་བཅས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་སྟངས་འཛིན་འོག་བསླེབས་པ་རེད། ད་ལྟའི་ཆར་དཔེར་ན་ ༢༠༡༥ ནས་ ༢༠༡༦ ལོའི་གཏོང་ལེན་ཁྲིམས་ཡིག་ནང་རྒྱུན་གྲོན་དང་དམིགས་བསལ་ཆེད་ཚུར་རོགས་དངུལ་ས་ཡ་ ༥༡༨ ལྷག་བྱུང་ཡོད་པ་ལྟར། འགྲོ་སོང་ཡང་ས་ཡ་ ༥༡༨ ལྷག་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་ཁ་འདུམ་པའི་གནས་སྟངས་ཆགས་ཡོད་ཀྱང་། ༢༠༡༥ ནས་ ༢༠༡༦ ལོའི་ཁྱོན་བསྡོམས་འགྲོ་གྲོན་ས་ཡ་ ༢༠༦༧ འགྲོ་གི་ཡོད་ཁོངས་ནས་ཚུར་ཡོང་འཆར་དེ་ས་ཡ་ ༡༩༤༥ མ་གཏོགས་མེད་སྟབས། ས་ཡ་ ༡༢༢ ཁ་འདུམ་གྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། ས་ཡ་ ༡༢༢ ཁ་མ་འདུམ་པ་དེས་རང་བཞིན་གྱིས་ཟུར་བཀོལ་ནས་ཉུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་གསལ་པོ་ཡིན་སྟབས། ད་ལྟ་བཀའ་ཤག་གིས་ཐབས་ཤེས་གནང་དགོས་པ་དེའི་ཐོག་ལ་ད་དུང་ཐབས་ཤེས་འཕར་མ་དེ་ འདྲ་གནང་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།
དྲི་བ། ལོ་ཤས་གོང་ནས་བཟུང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཏན་འཇགས་མ་དངུལ་འཕར་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། ལྷན་ཁང་ཁག་གི་ཟུར་བཀོལ་མ་དངུལ་ཉུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་རྒྱུ་མཚན་གང་ལ་ཐུག་ཡོད་པ་དང་། མ་འོངས་པར་ཉེན་ཁ་ཞིག་ལ་མཐོང་གི་ཡོད་དམ།
ལན། སྤྱི་ཡོངས་ནས་བཤད་ན་༧གོང་ས་མཆོག་གི་ཐུགས་རྗེའི་བཀའ་དྲིན་ལ་བརྟེན་ནས་ད་བར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་ལོ་གཅིག་ལ་འགྲོ་སོང་ག་ཚོད་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། འདང་ཙམ་འདང་ཙམ་དང་ཁ་འདུམ་ཙམ་འདུམ་ཙམ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན། ད་ལྟ་ང་ཚོས་ ༢༠༡༥ ནས་ ༢༠༡༦ ལོར་ས་ཡ་ ༡༢༢ ལབ་སྐབས་འབུམ་ ༡༢༢༠ རེད། ཨ་སྒོར་ལ་ཆ་བཞག་ན་ས་ཡ་ ༢ ཙམ་ཞིག་རེད། དེ་ཁ་མ་འདུམ་པའི་གནས་སྟངས་ཤོད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། ལོ་འདིའི་ནང་ལ་འགྲོ་སོང་བཏང་མི་དགོས་པ་ཆགས་ནས་དངུལ་ལྷག་མ་དེ་འདྲ་བྱུང་སྟེ། བྱུང་སོང་ཁ་འདུམ་པའི་གནས་སྟངས་དེ་འདྲ་ཡོང་སྲིད་པ་ཞིག་རེད། ཡིན་ཡང་འཛིན་སྐྱོང་ངོས་ནས་ག་དུས་ཡིན་ཡང་གཟབ་གཟབ་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ལ། ཟུར་བཀོལ་ནང་དངུལ་ག་ཚོད་ཅིག་ཐབས་ཤེས་བྱེད་ཐུབ་པ་དེ་ལས་འཆར་དེ་རང་ཐོག་གཏོང་རྒྱུ་དང་། མ་དངུལ་གང་ཡོད་པ་དེ་ཉར་ཚགས་ཐུབ་རྒྱུའི་གནས་སྟངས་དེ་གཟིགས་དགོས་པ་ཆགས་ཡོད། ཟུར་བཀོལ་སྟོང་པ་ཆགས་པའི་ཉིན་ནས་བཟུང་དངུལ་འཕར་མ་ག་ཚོད་ཕྱིན་ཡང་བང་མཛོད་ནས་གཏོང་རྒྱུ་ལས་མེད་སྟབས། ཐུགས་བསམ་བཞེས་དགོས་པ་ཆགས་ཡོད། ད་ལྟ་༧གོང་ས་མཆོག་ཞལ་བཞུགས་སྐབས་ང་ཚོར་གཏན་གཏན་དཀའ་ངལ་འཕྲད་གཏོགས་ཁ་བོ་མིན་ཡང་། ང་ཚོའི་འཐབ་རྩོད་དེ་མུ་མཐུད་གནས་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ང་ཚོ་བོད་ལ་མགྱོགས་པོར་ལོག་མ་ཐུབ་ན། ཟུར་བཀོལ་གནས་སྟངས་ཡག་པོ་དགོས་པ་མ་ཟད། གཏན་འཇགས་མ་དངུལ་ཡང་མང་དུ་གཏོང་དགོས་ལ། དེ་བཞིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དངུལ་གྱི་གནས་སྟངས་དག་ཀྱང་ཡག་པོ་གནས་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད།
དྲི་བ། ད་རེབ་གྲོས་ཚོགས་ནང་སྤྱི་འཐུས་མང་པོ་ཞིག་གིས་བཀའ་ཤག་ལ་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་ཐོག་ཚ་འདྲི་གནང་སོང་། དེར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་བཀའ་ལན་ཞིག་གནང་སོང་ཡང་འཆར་གཞི་གསར་པ་དང་། གནས་སྟངས་ཁ་གསལ་མེད་པའི་ཐད་ངོས་འཛིན་གང་འདྲ་ཡོད་དམ།
ལན། སྤྱིར་བཏང་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གིས་གསལ་བཤད་གནང་སྐབས་ཕལ་ཆེར་གསུངས་སོང་བསམ་གྱི་འདུག གལ་སྲིད་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གྱི་གནད་དོན་འགྲོ་བསྡད་ཡོད་ན། ཁ་གསལ་པོ་ཞེ་པོ་ཞིག་བཟོས་པ་ཡིན་ན། བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་ལ་འགོག་རྐྱེན་འཕྲད་སྲིད་པ་ཞིག་རེད། ཁ་སྔོན་གྲོས་ཚོགས་ནང་འཛིན་སྐྱོང་གིས་བཀའ་ལན་གནང་སྐབས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་འགྲོ་གི་ཡོད་མེད་ཀྱི་གནས་སྟངས་གསལ་པོ་ཞིག་གསུངས་ཐུབ་མ་སོང་བསམ་པ་ཞིག་བྱུང་སོང་། ད་ལྟ་དེ་དངོས་སུ་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་དང་། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་གིས་ཤེས་ཀྱི་མེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། དེའི་འགན་ཆ་ཚང་འཛིན་སྐྱོང་ལ་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་སྲིད་སྐྱོང་དང་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་ཚོགས་ཆུང་ལ་ཡོད་སྟབས། དེ་ཁ་གསལ་པོ་བཟོ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་དང་མེད་འཛིན་སྐྱོང་རང་གི་ཕྱག་ལ་ཡོད་སྟབས། ཚོགས་གཙོས་དེའི་སྒང་ལ་དམིགས་བསལ་འདི་དང་འདི་ཞེས་བཤད་བསྡད་ན་ཏག་ཏག་བསྡད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད།
དྲི་བ། ད་རེབ་གྲོས་ཚོགས་ནང་མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲ་ཚོགས་ཆུང་སྐབས་དྲུག་པའི་སྙན་ཐོ་སྙན་གསེང་ཞུས་པའི་ནང་སྡེ་ཚན་ཁ་ཤས་ཤིག་གི་རྩིས་ཁྲའི་གནས་སྟངས་སྐྱོ་བོ་ཡིན་པ་དེའི་ཐད། མ་འོངས་པར་ཐག་གཅོད་བྱེད་སྟངས་ཀྱི་ལམ་ཁ་གང་དག་ཡོད།
ལན། ད་ཐེངས་གྲོས་ཚོགས་ནང་གནས་ཚུལ་ཡོང་བསྡད་པ་དེ། དེ་སྔོན་སྡེ་ཚན་ཁག་ ༣༢ ཙམ་ཞིག་མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲ་ཚོགས་ཆུང་གིས་གཟིགས་མ་ཐུབ་པའམ། ཡང་ན་དུས་ཐོག་རྩིས་ཞིབ་མ་ཟིན་པ་སོགས་ལོ་མང་བསགས་པའི་སྙན་ཐོ་མང་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྙན་ཐོའི་ནང་སྐྱོན་གནད་ཆེ་ཆུང་ལ་མ་ལྟོས་པར་དོན་གནད་མང་པོ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་པ་ རེད། ད་ལྟའི་གནས་སྐབས་ལ་མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲ་ཚོགས་ཆུང་སྐབས་དྲུག་པའི་སྙན་ཐོ་དེར་ཐག་གཅོད་ཟིན་པ་དེ་ཟིན་པ་ཡིན་ཡང་། ད་དུང་རྩིས་དང་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཐོག་གཙང་མ་མ་ཆགས་པ་དེར། བཀའ་ཤག་ངོས་ནས་སྡེ་ཚན་སོ་སོར་ཕར་དྲི་བ་བཏང་ནས་གཙང་མ་བཟོ་དགོས་པ་བཟོས་ནས་སྙན་ཐོ་ཞིག་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ལ་ཡོང་གི་རེད། དེ་ནས་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱིས་གཙང་མ་མ་ཆགས་པ་དེ་དག་ལ་རེ་རེ་བཞིན་དྲི་བ་བཏང་སྟེ། གཙང་མ་བཟོ་རྒྱུའི་ལམ་ཁ་ག་རེ་ཡོད་པ་ཚང་མ་བཟོས་ཏེ། གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་རྗེས་མ་དེར་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་སྙན་ཐོ་ཡོང་གི་རེད། དེའི་སྐབས་གཙང་མ་ཆགས་པ་དང་མ་ཆགས་པ་གང་ལྟར་ཡང་དེ་འདྲ་བྱས་ནས་འགྲོ་དགོས་པ་ཆགས་ཡོད་སྟབས། ག་ཚོད་ཅིག་གིས་རྩིས་ཀྱི་རྙོག་ཁྲ་དེ་ཡུན་རིང་ལྷག་པ་ཡིན་ནའང་། དེ་ཚོད་ཀྱིས་གཙང་མ་བཟོ་རྒྱུར་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་ཡོད་པ་རེད། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ངོས་ནས་མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲ་ཚོགས་ཆུང་དེ་ལོ་ལྟར་འཛུགས་རྒྱུའི་འབད་བརྩོན་བྱས་ཏེ། ད་ཐེངས་ཚོགས་ཐེངས་དགུ་པ་འདིའི་ཐོག་ལའང་མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲ་ཚོགས་ཆུང་སྐབས་བདུན་པ་དེ་འཛུགས་རྒྱུའི་གྲོས་ཆོད་བཞག་ཡོད་པ་རེད།
དྲི་བ། ད་རེབ་གྲོས་ཚོགས་ནང་ཆེས་མཐོའི་སྨན་པའི་ལྷན་ཚོགས་སྐོར་ལ་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ནས་ཆེད་འཛུགས་ཚོགས་ཆུང་བཙུགས་པའི་སྙན་ཐོ་དང་འབྲེལ་ནས། བོད་སྨན་དེ་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་སྨན་པའི་ལྷན་ཚོགས་འོག་(གསོ་བ་རིག་པ།)ཞེས་པའི་མིང་ཐོག་ནས་དེབ་སྐྱེལ་བྱས་པ་དེ་འགྲིག་ཡོད་མེད་ཀྱི་བཀའ་མོལ་ཞིག་བྱུང་སོང་། གནད་དོན་དེར་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ངོས་འཛིན་གང་འདྲ་གནང་གི་ཡོད་དམ།
ལན། གསོ་བ་རིག་པ་ལབ་ཀྱི་ཡོད་ནའང་རེད། བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་ལབ་ཀྱི་ཡོད་ནའང་རེད། གང་ལྟར་གསོ་བ་རིག་པ་ཞེས་པ་དེ་བོད་པའི་ཚིག་རེད། དབྱིན་ཇིའི་ཐོག་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ཡང་བོད་སྨན་ (Tibetan Medicine) ཞེས་པ་ལས་བསྒྱུར་ས་གཞན་ཡོད་པ་མ་རེད། ཐ་སྙད་འདོགས་སྟངས་དེ་གནས་སྟངས་ཤིག་རེད། དེའི་བརྒྱུད་རིམ་འགྲོ་དགོས་པ་དེ་འགྲོ་ཚར་བ་རེད། རྒྱ་ཆེ་ས་ནས་བཤད་སྐབས་གསོ་བ་རིག་པ་ཟེར་བ་དེ་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ཨ་ཡུ་ཤི་ཟེར་བ་དེའི་འོག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད་སྟབས། མ་འོངས་པར་འགྲོ་ལུགས་འགྲོ་སྟངས་གང་འདྲ་ཆགས་ཀྱི་རེད། ལག་འཁྱེར་དེ་ཚོ་སུས་སྤྲོད་ཀྱི་རེད། སྨན་གྱི་བསླབ་གཞི་དེ་ཚོ་གང་འདྲ་བྱས་ནས་བཟོ་གི་རེད། དེ་ཚོ་ཚང་མ་རྒྱ་གར་གཞུང་ཡིན་ཡང་། སྨན་རྩིས་ཁང་ལ་བརྟེན་བསྡད་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་དེར་ངོས་འཛིན་དང་མཐུན་རྐྱེན་གང་འདྲ་སྦྱོར་གྱི་རེད། མ་འོངས་པའི་གནས་སྟངས་ག་རེ་ཆགས་ཀྱི་རེད། དེའི་ཐོག་ལ་ཁ་གསལ་པོ་བཟོ་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཆགས་ཡོད་སྟབས། དེ་སྔོན་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བརྒྱད་པའི་སྐབས་ལ་སྒྲིག་གཞི་བསྐྱར་བཅོས་ཕེབས་ཡོད་པ་རེད། སྒྲིག་གཞི་བསྐྱར་བཅོས་དེར་གྲོས་ཚོགས་ངོས་ནས་ཡང་བསྐྱར་ཞིབ་ཚགས་བྱས་ནས་གཟིགས་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཟེར་ནས་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་བཙུགས་པ་རེད། ཚོགས་ཆུང་དེའི་སྙན་ཐོ་གྲོས་ཚོགས་ནང་བསླེབས་ཡོད་སྟབས། དེའི་སྔོན་ལ་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་གྲོས་ཚོགས་ནང་ལ་བཀའ་མོལ་གསུངས་པ་གཞིར་བཞག་ནས་ཚོགས་གཙོས་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་མཆོག་ལ་ལམ་སྟོན་གསལ་པོ་ཞུས་ཡོད་ཀྱང་། ལམ་སྟོན་དེ་གཞིར་བཟུང་ལས་དོན་གནང་ཐུབ་མེད་སྟབས། ད་ལན་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་ངོས་ནས་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་བཙུགས་ཏེ། དེའི་ནང་ལ་ཡིན་གཅིག་མིན་གཅིག་ཚོགས་མི་སྤྱི་འཐུས་ཡིན་དགོས་པ་མ་རེད། ཚོགས་མི་ཁྱད་ལས་པ་དེ་འདྲ་ཡོད་ནའང་འགྲིག་གི་ཡོད་པ་རེད། ཚོགས་ཆུང་དེ་བཙུགས་ནས་གནད་དོན་དེ་གསལ་པོ་ཆགས་རྗེས། ང་ཚོས་སྒྲིག་གཞི་ནང་ལ་ག་རེ་བཟོ་དགོས་འདུག ང་ཚོའི་བཅའ་ཁྲིམས་དེ་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ལབ་ཡོད་སྟབས། ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་དེ་ཚོ་ང་ཚོའི་སྒྲིག་གཞིའི་ནང་བཅུག་པ་ཡིན་ན། ཏག་ཏག་བསྡད་མིན་སོགས་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་པ་ཆགས་ཡོད་སྟབས། གནད་དོན་དེ་དག་གསལ་པོ་ཡོང་ཆེད་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་བཙུགས་ནས་ཚོཊ་ཆུང་དེའི་སྙན་ཐོ་སླེབ་རྗེས། གྲོས་ཚོཊ་ཀྱིས་ག་རེ་གནང་དགོས་མིན་གཟིགས་དགོས་པ་ཞིག་རེད།
དྲི་བ། སྦེལ་ཀོབ་འཚོ་བྱེད་སྨན་ཁང་གི་རྙོག་གླེང་དང་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་གྱི་ཕྱག་ལས་གནང་སྟངས་ཐོག་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་གྲོས་ཆོད་ཅིག་བཞག་པ་དེ་མཐའ་མའི་ཐག་གཅོད་རེད་དམ།
ལན། འཚོ་བྱེད་ཁང་གསར་སྨན་ཁང་དང་འབྲེལ་བའི་མཐའ་མའི་ཐག་གཅོད་དེ། བཀའ་ཤག་གིས་བཅད་ཁྲ་གང་བཏང་བ་དེ་རང་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། གྲོས་ཚོགས་ནང་ལ་གླེང་སློང་ཡོང་དགོས་པའི་གཞི་རྩ་འདྲ་པོ་གང་རེད་ཟེར་ན། འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་མཆོག་གི་ཕྱག་ལས་གནང་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱིས་ཚོགས་ཆུང་བཙུགས་པའི་སྙན་ཐོ་དེ་གྲོས་ཚོགས་ནང་སྙན་སྒྲོན་ཞུས་པ་རེད། སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱིས་ཚོགས་ཆུང་གི་སྙན་ཐོར་གང་ཡོད་པ་དེ་འགྲིག་མི་འདུག འདི་འདྲ་ཞིག་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཟེར་ནས་བཀའ་ཤག་དང་སྤྱི་འཐུས་སུས་ཀྱང་གསུང་མཁན་བྱུང་ཡོད་པ་མ་རེད། ཡིན་ཡང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པའི་གསུང་འགྲོས་དང་། བཀའ་ཤག་གིས་དགོངས་པ་ག་རེ་ཡོད་པ་དེ་ཚོར་གཞི་བཞག་སྐབས། གང་ལྟར་བཀའ་ཤག་གིས་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་ལ་ཉེན་བརྡ་ཞིག་བཏང་ཡོད་པ་རེད། ཉེན་བརྡ་དེ་བཏང་པ་བརྒྱུད་མ་འོངས་པར་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་མཆོག་གི་ཕྱག་ལས་ གནང་ཕྱོགས་ཐོག་ལ་ཁོ་རང་གིས་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས་པ་ཞིག་རེད། ཡིན་ཡང་རྒྱ་ཆེ་ནས་ག་རེ་ཧ་གོ་དགོས་པ་རེད་ཟེར་ན། དབུས་དང་ས་གནས་ཀྱི་སྣེ་འཁྲིད་མཁན་སུ་ཡིན་ཡང་སྤྱི་པའི་ལས་དོན་བྱེད་སྐབས་ཚགས་ཚུད་པོ་ཡོང་དགོས་པ་གོ་བརྡ་སྤྲོད་རྒྱུ་གལ་ཆེ་ཤོས་ཆགས་ཡོད་སྟབས། མཐའ་མའི་ཐག་གཅོད་དེ་ཁ་སྔོན་གྲོས་ཆོད་བཞག་པ་དེ་རང་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།
དྲི་བ། ད་རེབ་གྲོས་ཚོགས་ནང་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ལ་ཉེས་འཛུགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཞིག་བྱུང་སྟེ་ཚོགས་གཙོས་དགོངས་པ་ཞུས་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་བྱུང་ཡོད། དེའི་རྗེས་སྤྱི་འཐུས་ནང་ཁུལ་འཛོམས་ཏེ་ཐག་གཅོད་གང་འདྲ་གནང་ཡོད་དམ།
ལན། སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུའི་ནང་ཚོགས་གཙོ་བཅར་མེད། བཅར་མི་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་ག་རེ་གསུང་རྒྱུ་ཡོད་ཀྱང་ལྷུག་པོ་བྱས་ནས་གསུང་ཐུབ་ན་བསམ་པ་རེད། ཁོ་ཚོའི་ནང་ལོགས་སུ་བསམ་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་གསུང་མཁན་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་མང་ཆེ་བས་ཚོགས་གཙོ་དང་སྐྱོན་འཛུགས་བྱེད་མཁན་བར་གོ་བསྡུར་བྱས་ནས་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས་པ་ཆགས་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག ངས་ཚོགས་གཙོ་དང་སྐྱོན་འཛུགས་བྱེད་མཁན་བར་སྐད་ཆ་ཤོད་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་དེ་འདྲ་མཐོང་མ་སོང་། ད་རེབ་སྤྱི་འཐུས་ཤིག་གིས་བཀའ་མོལ་གནང་བ་དེ་ཇི་ལྟར་བྱུང་བ་རེད་ཟེར་ན། ༢༠༠༣ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༣ པའི་ནང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས། གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ལྔ་པའི་སྟེང་ང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་བཀའ་བློན་གྱི་འོས་གཞིར་བཏོན་པ་རེད། དེའི་སྐབས་སྤྱི་འཐུས་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་གྱིས་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་གིས་མི་བསད་པ་དང་རྐུན་མ་བརྒྱབ་ཡོད་རེད་ཟེར་ནས་གཞི་མེད་སྐྱོན་འཛུགས་བྱས་པ་རེད། སྐབས་དེར་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་འགྲོ་སྟངས་ཐོག་ནས་ང་ལ་གསལ་བཤད་བྱེད་རྒྱུའི་ལམ་ཁ་མེད་སྟབས། ༢༠༠༣ ལོའི་ཟླ་ ༩ པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དྲུག་པའི་སྐབས་ངས་སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་ངོ་བོའི་ཐོག་ནས་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད། ངས་གསལ་བཤད་བྱས་རྗེས་སྐྱོན་འཛུགས་བྱེད་མཁན་གྱི་སྤྱི་འཐུས་དེས་དེ་མ་རེད་ལབ་ཡོད་པ་མ་རེད། ང་ཚོའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༤༦ ཡིན་པ་ཡོད། དེའི་ནང་གྲོས་ཚོགས་ནང་སྤྱི་འཐུས་སུ་ཞིག་གིས་གླེང་སློང་གང་འདྲ་ཞིག་བྱས་ཀྱང་ཁྲིམས་ལ་གཏུག་མི་ཆོག་ཟེར་ནས་བཀོད་ཡོད་པ་རེད། གནས་སྟངས་དེའི་འོག་ནས་ཁོ་རང་གིས་ཁེ་ཕན་བླངས་ནས་གསུངས་པ་རེད། ཁོ་རང་གི་སྐད་ཆ་དེའི་རྒྱབ་ལྗོངས་སྐུ་ཞབས་བཀའ་རྟགས་རིན་པོ་ཆེ་གསུང་གི་ཡོད་པ་རེད། སྐུ་ཞབས་བཀའ་རྟགས་རིན་པོ་ཆེ་ང་རང་སྒེར་ལ་ཆ་མཚོན་ན་བཀའ་དྲིན་ཆེན་པོ་ཞེ་དྲགས་ཡིན་པ་ངས་གྲོས་ཚོགས་ནང་གསལ་བཤད་ཞུས་ཡོད། རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ་སྙུང་གཞི་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། གཅིན་སྙིའི་ན་ཚ་དང་སྐུ་གཟུགས་ལྗིད་ཁོག་ཆེ་དྲགས་པ་སོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྙིང་གི་ན་ཚ་ཡང་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་རེར་ནད་གཞི་ཡོང་སྐབས་ཆུ་ཚོད་གཉིས་ཙམ་རིང་འཁྲུལ་སྣང་ནང་ཕེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་ནད་གཞི་སྔོན་མ་ནས་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྨན་ཁང་གི་ཛ་དྲག་སྨན་བཅོས་ཁང་ (ICU) ནང་ཕལ་ཆེར་ཟླ་གཅིག་ཡས་མས་ཤིག་བཞུགས་དགོས་ཐུག་ཡོད་པ་རེད། དེའི་སྐབས་ངས་ཉིན་ལྟར་ཆུ་ཚོད་ ༣ པའི་ཐོག་ཁོང་ཐུག་པར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། རིམ་གྱིས་སྐུའི་སྙུང་གཞི་ཇེ་སྡུག་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ་ ༡༩༩༠ ལོའི་དགའ་ལྡན་ལྔ་མཆོད་སྐབས་རིན་པོ་ཆེ་གྲོངས་པ་རེད། སྤྱི་ཚོགས་ནང་གི་མི་རེ་ཟུང་གིས་ང་ལ་ཆེད་དུ་མིང་ཤས་དེ་འདྲ་བཟོས་པ་རེད། ད་རེབ་གྲོས་ཚོགས་ནང་ཁོ་རང་གིས་སྐད་ཆ་དེ་བསྐྱར་དུ་གླེང་བ་རེད། ངས་ལངས་ཕྱོགས་ཤིག་མ་བཟུང་ན་ངོས་ལེན་བྱས་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས་གནས་ཚུལ་དེ་བྱུང་བ་རེད།
དགོངས་པ་ཞུས་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་བྱུང་མ་ཐག་ཐའེ་ཝན་ནས་སན་ཧྥན་སི་སི་ཁཱོ་བར་གྱི་མི་མང་ཚོས་ཁ་པར་འབྱོར་ཡོང་གི་འདུག ལྷག་པར་དུ་བོད་ནང་ནས་ཐུགས་འཚབ་གནང་སྟེ་ཁ་པར་དེ་འདྲ་འབྱོར་འདུག དེ་བཞིན་སྲིད་སྐྱོང་དབུས་པའི་བཀའ་ཤག་ལྷན་རྒྱས་འདིར་ཕེབས་ནས་དགོངས་པ་མ་ཞུ་རོགས་ཞེས་གསུངས་པ་རེད། ང་རང་སྒེར་ངོས་ནས་བསམ་བློ་མང་པོ་བཏང་བ་ཡིན། གཅིག་ནས་བཀའ་རྩ་ཁྱབ་བསྒྲགས་མེད་པ་བཟོས་ཚར་བ་རེད། གལ་སྲིད་ངས་མུ་མཐུད་དུ་མཁྲེགས་འཛིན་བྱས་ཏེ། ཁོ་རང་གིས་གཙང་མ་མ་བཟོས་བར་ངས་དགོངས་ཞུ་ཕྱིར་འཐེན་མ་བྱས་ན། གྲོས་ཚོགས་མུ་མཐུད་ཚོགས་མི་འཐུབ་པའི་གནས་སྟངས་ཆགས་ན། སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་བྱེད་མ་ཐུབ་ན། ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡ ནས་བཟུང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཆ་ཚང་སྒོ་རྒྱག་རྒྱུ་ལས་ལམ་ཁ་གཞན་ཡོད་པ་མ་རེད། བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་དང་། མང་ཚོགས་ནང་སེམས་ཚབ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བཞིན་ཡོད་པ། ལྷག་པར་དུ་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་མཛད་དཀའ་བཟོས་ན་འགྲིག་གི་མེད་པ་སོགས་ལ་ང་རང་གིས་བསམ་བློ་བཏང་སྟེ་དགོངས་ཞུ་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་པ་ཡིན། དེ་དུས་ངས་གྲོས་ཚོགས་ནང་གསལ་པོ་ཞུས་ཡོད། གྲོས་ཚོགས་ནང་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་དག་ཁྲིམས་ལ་གཏུག་མི་ཆོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལ་བརྟེན་ནས་ཁེ་ཕན་བླངས་པ་རེད། དངོས་གནས་བློ་ཁོག་ཡོད་ན། གྲོས་ཚོགས་ཕྱི་ལོགས་ལ་ཤོད་དང་། ངས་ཁྲིམས་ཁང་ག་པར་གཏུག་དགོས་ཀྱང་གཏུག་གི་ཡིན་ཞེས་ཞུས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་རེད། ད་ལྟ་ཡང་ངས་མི་བསད་པ་རེད་ཟེར་བ་དེ། མི་སུ་བསད་པ་རེད། ག་དུས་བསད་པ་རེད། གང་འདྲ་བྱས་ནས་བསད་ཡོད་མེད་ཁུངས་སྐྱེལ་དགོས་པ་མ་ཟད་གཙང་མ་བཟོ་དགོས་པ་ཞིག་ཀྱང་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།
དྲི་བ། ཚོགས་གཙོར་ཉེས་འཛུགས་གནད་དོན་དེའི་ཐད་ཚོགས་གཙོའི་མཇུག་བསྡོམས་གསུང་བཤད་ནང་བཀའ་ཤག་གིས་ངོས་འཛིན་གསལ་བོ་དགོས་པ་ཞིག་གསུངས་འདུག དེ་ལས་གཞན་པའི་དཀར་པོ་ནག་པོ་འཁྲུན་ཐག་ཆོད་པ་ཞིག་གནང་རྒྱུའི་ལམ་ཁ་ཡོད་དམ།
ལན། སྔོན་མ་ ༢༠༠༣ ལོར་གྲོས་ཚོགས་ནང་གླེང་བའི་སྐད་ཆ་ཞིག་ད་རེབ་ཀྱང་བསྐྱར་དུ་གྲོས་ཚོགས་ནང་གླེང་ཡོད་པ་རེད། སྐད་ཆ་དེ་གླེང་ས་གྲོས་ཚོགས་ནང་ཡིན་པའི་དབང་གིས་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་དང་གཞན་དག་ལ་གཏུག་རྒྱུའི་ལམ་ཁ་མེད་སྟབས། འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གིས་ཐུགས་འགན་བཞེས་ཏེ་གནས་ཚུལ་ར་སྤྲོད་གསལ་བོ་ཞིག་བྱུང་ན་ཡག་པོ་ཡོང་གི་རེད། སྐྱོན་འཛུགས་བྱེད་མཁན་ལ་ཁྱེད་རང་ལ་རྒྱུ་མཚན་དང་དཔང་རྟགས་ག་རེ་ཡོད་ཟེར་ནས་སྐད་ཆ་ཞིག་འདྲི་དགོས་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཁོ་རང་ལ་དཔང་རྟགས་ཡོད་ལབ་ན་ཁྲིམས་ཐོག་ལ་འགྲོ་དགོས་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དཔང་རྟགས་མེད་ལབ་ན་གནས་ཚུལ་གསལ་པོ་ཆགས་ཚར་བ་རེད། གང་ལྟར་གཙང་མ་ཞིག་མ་བཟོས་ན་ཡང་བསྐྱར་ཡང་བསྐྱར་གྲོས་ཚོགས་ནང་སླེབས་པ་ཡིན་ན། མི་བསད་པའི་ནག་ཉེས་བཙུགས་ན་ང་སྒེར་ངོས་ནས་ཀྱང་འཁུར་ཐུབ་པ་ཞིག་མ་རེད་ལ། སྤྱི་བའི་ལས་དོན་ཐོག་ལའང་གྱོང་ལས་ཁེ་ཕན་ཡོད་པ་ཞིག་མ་རེད། ང་རང་གིས་ནམ་རྒྱུན་མང་ཚོགས་ལ་བསླབ་བྱ་རྒྱག་སྐབས། རྙོག་གྲ་ཆེ་བ་ཆུང་དུ་གཏོང་དགོས་པ་དང་། ཆུང་བ་མེད་པ་བཟོ་དགོས་ཟེར་ནས་ཤོད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ད་རེས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དེ་ཡང་གསལ་བོ་བཟོས་ཏེ་མ་འོངས་པར་བསྐྱར་དུ་གླེང་མ་དགོས་པ་ཞིག་བྱུང་ན་བསམ་གྱི་འདུག དེ་བཞིན། གྲོས་ཚོགས་ནང་སྤྱི་རྒྱུ་སྒེར་བདག་བྱས་པ་རེད་ཟེར་བ་སོགས་ཀྱང་ཐེངས་མང་གླེང་ཡོད་སྟབས། དེ་ཚོའི་བརྒྱུད་རིམ་ཆ་ཚང་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གིས་མཁྱེན་གྱི་ཡོད་སྟབས། དེ་དག་ཀྱང་གསལ་བོ་ཞིག་མ་བཟོས་ན། མ་འོངས་པར་མི་སྒེར་དང་སྒེར་གྱི་གནས་ཚུལ་དེ་གྲོས་ཚོགས་ནང་གླེང་ན་སྤྱི་བར་གྱོང་ལས་ཁེ་ཕན་ཡོད་པ་མ་རེད། གཙོ་བོ་སྤྱི་བའི་ལས་དོན་ལ་དོ་ཕོག་མ་འགྲོ་བ་ཞིག་དང་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བརྡབ་གསིག་མ་ཆགས་པ་ཞིག་ལ་དགོངས་པ་བཞེས་རྒྱུ་གལ་ཆེ་ཤོས་རེད།
དྲི་བ། ད་རེབ་གྲོས་ཚོགས་ནང་ཇོ་ནང་ཆོས་བརྒྱུད་ལ་བོད་པའི་ཆོས་བརྒྱུད་སྤྱི་མཚུངས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་སྤྲོད་མ་ཐུབ་པའི་དབང་གིས་ཇོ་ནང་པ་ཚོས་གྲོས་ཚོགས་སྒོ་ཁར་ཞུ་འབོད་ཅིག་གནང་བ་རེད། དེར་ཚོགས་གཙོས་ངོས་འཛིན་གང་འདྲ་གནང་གི་ཡོད་པ་དང་། མ་འོངས་པར་ཁོང་ཚོར་ཐོབ་ཐང་རག་པར་ཐབས་ལམ་གང་འདྲ་གནང་དགོས་སམ།
ལན། ཚོགས་གཙོའི་ཐོག་ནས་ངོས་འཛིན་འདི་ཡིན་ཟེར་ནས་ཞུ་ཐུབ་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད། བརྒྱུད་རིམ་ཞིག་ཕྱིན་པ་རེད། ཁོ་རང་ཚོའི་སྙན་ཞུའི་ནང་འཁོད་པ་བཞིན་ལོ་ ༡༨ གོང་སྙན་ཞུ་ཕུལ་བ་དང་ཞུ་གཏུག་ཞུས་པ་ཡིན་གསུང་བཞིན་པ་དེ་རེད། ཐོག་མར་དེ་སྤྱི་འཐུས་ལ་ཞུས་པ་རེད། སྤྱི་འཐུས་ཀྱིས་ལམ་སྟོན་ག་རེ་ཞུས་པ་རེད་ཟེར་ན། ཇོ་ནང་དེ་ཆོས་བརྒྱུད་རང་རྐྱ་འཕེར་བ་ཞིག་ཡིན་མིན་ཞིབ་འཇུག་བྱ་རྒྱུ་དེ། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་བྱས་ན་ཏག་ཏག་བསྡད་མི་འདུག དེར་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་ཐུགས་འགན་བཞེས་ཏེ། ཆོས་བརྒྱུད་ཚང་མའི་སྐུ་ཚབ་ཡོད་པའི་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་བཙུགས་ནས་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་དགོས་འདུག་ཟེར་ནས་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ལ་བཏང་བ་རེད། ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་ཆུང་འཛུགས་མ་ཐུབ་པར་ཡུན་རིང་ལྷག་པ་རེད། གང་ལྟར་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི་དང་གཡུང་དྲུང་བོན་བཅས་པའི་ཆོས་ཚོགས་ཐེངས་ ༡༡ ཐོག་ལ་ཐག་གཅོད་ཅིག་གནང་ཡོད་པ་རེད། ཐག་གཅོད་གནང་སྟངས་གང་འདྲ་གནང་ཡིན་མིན་གྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་མཁན་མི་འདྲ་བ་ཡོད་ཀྱང་། ཐག་གཅོད་དེའི་ནང་ཇོ་ནང་དེ་ལྟ་གྲུབ་གཉིས་ཀའི་ཐོག་ནས་རང་རྐྱ་འཕེར་བའི་ཆོས་བརྒྱུད་ཅིག་ཡིན་པའི་ངོས་འཛིན་གནང་ཡོད་སྟབས། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ལ་སླར་ཡང་ཐག་གཅོད་ཀྱི་ལས་འགན་བབས་ཏེ། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་ལས་ཀ་ག་རེ་བྱས་ཀྱང་བབ་བརླིང་བརྟན་གསུམ་ཐོག་ནས་བྱེད་དགོས་སྟབས། སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ནང་ལ་གྲོས་བསྡུར་དང་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུའི་ནང་གོ་བསྡུར་བྱས་ཏེ། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ངོས་ནས་ ༢༠༡༢ སམ་ ༢༠༡༣ གང་ཡིན་ཞིག་ནང་ཁོ་ཚོར་ཕྱག་བྲིས་ཤིག་ཕུལ་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ནང་ལ་སྐབས་ ༡༦ གི་འོས་བསྡུའི་ལས་རིམ་མགོ་མ་ཚུགས་སྔོན་ལ་ང་ཚོས་ཐག་གཅོད་ཅིག་བྱེད་ཀྱི་ཡིན། ཞེས་བཀོད་ཡོད་པ་ལྟར། ཁ་སྔོན་ཟླ་ ༣ པའི་གྲོས་ཚོགས་དེ་འཁེལ་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོས་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་པ་རེད། བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་ནས་ཚང་མས་ཁ་གཅིག་གྲགས་ཐོག་ནས་གྲོས་ཚོགས་ནང་འཁྱེར་ནས་ཐག་གཅོད་བྱེད་དགོས་གསུངས་པ་རེད། དེ་དམངས་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་ཡིན་སྟབས་ང་ཚོས་གྲོས་ཚོགས་ནང་འཁྱེར་ནས་སྤྱི་འཐུས་ ༡༧ གྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་པ་རེད། དེར་འགག་བྱ་ག་ཚོད་བྱུང་ཡོད་མེད་ལྟ་དགོས་པ་གང་ཡང་ཆགས་ཡོད་པ་མ་རེད། བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་དེ་ཚོ་གཏན་འབེབས་བྱེད་སྐབས་དོན་ཚན་ཁ་ཤས་ཤིག་བཞི་ཆ་ གསུམ་ལོན་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟའི་དོན་ཚན་དེ་འདྲ་ཡིན་ན་རྩ་འབོར་གྱི་གསུམ་ཆ་གཉིས་ལོན་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ སྟབས། སྤྱི་འཐུས་ ༡༢ ཀྱི་ཉུང་དྲགས་ཡོད་པ་རེད། མ་འོངས་པར་ཐོབ་དང་མ་ཐོབ་ཟེར་བ་དེ་ཇོ་ནང་བ་ཁོ་རང་ཚོས་རྒྱབ་སྐྱོར་མ་གནང་བ་ཚོར་འགྲེལ་བརྗོད་བསྐྱོན་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་ཐབས་གནང་དགོས་པ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག དེ་ལས་གཞན་པའི་ཐབས་ལམ་ཡོད་པ་མ་རེད།
གསར་འགོད་པ། དོན་གྲུབ།
ལ་དྭགས་སུ་ཡོད་པའི་དབུས་གཞུང་ནང་བའི་རིག་གནས་མཐོ་སློབ་ཁང་གླེ་ཞེས་པའི་སློབ་ཕྲུག་ཁག་ཅིག་གིས་དེ་གར་དགེ་རྒན་བྱེད་བཞིན་པའི་རྙིང་མའི་མཁན་པོ་ཞིག་བསད་པ་དངོས་ཡོད་རེད། གྲྭ་རྒན་ཁོང་གསོད་དོན་ལ་སྤྱི་ཚོགས་སུ་གླེང་ཕྱོགས་འདི་འདྲ་ཞིག་ཁྱབ་བཞིན་འདུག དེ་ནི་ཁོས་དུས་རྒྱུན་སློབ་ཕྲུག་བུ་མོ་དག་རང་ཤག་ཏུ་འབོད་པ་དང་། ནམ་རྒྱུན་ཁ་པར་བཏང་ནས་སྡོད་དུ་མ་བཅུག་པ་སོགས་ཀྱིས་དོན་རྐྱེན་དེ་བྱུང་བ་ཡིན་ཚུལ་བཤད་ཀྱིན་འདུག་ན། བོད་པའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་གྲྭ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དོན་རྐྱེན་འདི་འདྲ་ལ་ཐུགས་མཉམ་བཞག་ན་ལེགས་པར་བསམ།
ཚོགས་གཙོ་ནས་ད་ལྟ་ང་ཚོས་ ༢༠༡༥ ནས་ ༢༠༡༦ ལོར་ས་ཡ་ ༡༢༢ ལབ་སྐབས་འབུམ་ ༡༢༢༠ རེད། ཨ་སྒོར་ལ་ཆ་བཞག་ན་ས་ཡ་ ༢ ཙམ་ཞིག་རེད། དེ་ཁ་མ་འདུམ་པའི་གནས་སྟངས་ཤོད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། ལོ་འདིའི་ནང་ལ་འགྲོ་སོང་བཏང་མི་དགོས་པ་ཆགས་ནས་དངུལ་ལྷག་མ་དེ་འདྲ་བྱུང་སྟེ། བྱུང་སོང་ཁ་འདུམ་པའི་གནས་སྟངས་དེ་འདྲ་ཡོང་སྲིད་པ་ཞིག་རེད་གསུངས་པ་དེ་ཁུག་རྟ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་དང་།
ངོ་མ་དུས་ཐོག་ཆར་བ་རང་རེད་འདུག གསར་འགོད་པར་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་འོས་པ་ཞིག་རེད་ངོ་མ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ།ཉེ་འཆར་ལ་དྭགས་(དབུས་གཞུང་ནང་བའི་རིག་གནས་མཐོ་སློབ་ཁང་གླེ)ཞེས་པའི་མཐོ་སློློབ་དེར་བདུན་ཕྲག་གཅིག་གཉིས་ཡས་མས་ཤིག་གི་གོང་ལ་རྙིང་མའི་མཁན་པོ་ཡིན་པའི་སློབ་གྲྭ་དེའི་དགེ་རྒན་བྱེད་བཞིན་པ་ཁོང་སློབ་ཕྲུག་དུམ་སྐོར་ཞིག་གིས་དམར་གསོད་བྱས་པར་སྤྱི་ཚོགས་སུ་སྐད་ཆ་འདྲ་མིན་གྱི་གླེང་རྙོག་ཅིག་ཁྱབ་བཞིན་པར་བརྟེན་དོན་དངོས་གང་ཡིན་མིན་གསར་ཤོག་དུས་བབ་དང་བང་ཆེན་གང་ལའང་མཐོང་རྒྱུ་མེད་གཤིས།གནས་ཚུལ་ཅི་ཡིན་ཁ་གསལ་དུ་བཏང་ན་སྙམ་པའི་བསམ་ཚུལ་ཙམ་ཡིན།སྤྱིར་བརྗོད་བྱ་དང་འབྲེལ་བ་མེད་ན་དགོངས་འགལ་མེད་པར་ཞུ།
༢༠༡༥ དང་༢༠༡༦ གི་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཁྱོན་བསྡོམས་འགྲོ་གྲོན་ས་ཡ་༢༠༦༧ ཡིན་པ་ལས། ས་ཡ ༡༢༢ ཁ་མ་འདུམ་ན། དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ད་དུང་སྐད་གསེང་མཐོན་པོས། མི་མང་རྣམ་པ་ལགས། དཔལ་འབྱོར་གནས་སྟངས་ཡག་པོ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་དགོས་དོན་ག་རེ་ཡིན་ནམ།།
ཤར་ཁུག་ལགས་སྐུ་ཁམས་བཟང་།
སྲིང་སྐྱོང་མཁས་དབང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ལ་ཁྱེད་ཀྱིས་ག་དུས་ཡིན་ན་མ་ཉེས་སྐྱོན་འཛུགས་དེ་འདྲ་རྐྱང་རྐྱང་གནང་དགོས་གང་ཡིན་ནམ། ཨ་ཁ་ཁ་ལས་ངན་རེད་སྙིང་རྗེ།
ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ཐུགས་རྗེ་ཆེ།
ཁ་སང་གྲོགས་ཚོགས་གྲོལ་ཁར། སྲིད་སྐྱོང་ཡར་བཞེངས་ནས་མཇུག་སྡོམ་གཏམ་བཤད་ལྟ་བུ་ཞིག་གནང་སྟེ། མ་དངུལ་གནས་བབ་ཡག་པོ་ཡོད་ཅེས་དྲི་བ་གཏོང་ས་མེད་པའི་གོ་སྐབས་བཟུང་སྟེ་ཞལ་རྫུན་གསུངས་པ་རེད། ཚོགས་འདུའི་འགྲོ་ལུགས་ལ་དེ་ལྟར་མེད་ཀྱང། ཚོགས་གཙོས་སྟངས་འཛིན་གནང་མ་སོང། དེ་རིང་སང་ཉིན་སྲིད་སྐྱོང་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་དེ་མུ་མཐུད་ཞལ་རྫུན་དེ་གསུངས་རྐྱང་གནང་གི་འདུག རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་ལ་བཀའ་ལན་འདིས་གསལ་བོ་བཟོས་འདུག་པས་ངེས་པར་དུ་མཁྱེན་རྟོགས་གནང་གལ་ཆེ་བ་ཞིག་རེད།
དྲི་བ་ཧ་ཅང་རྣོན་བོ་དང་དྲིས་ལན་ཁ་གསལ་བོ་གནང་འདུག་ཐུགས་རྗེ་ཆེ། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་མ་དངུལ་ཇེ་ཉུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པའི་བཀའ་མོལ་དེས་ཅུང་བློ་མ་བདེ་བ་ཞིག་བྱུང་སོང་། སྲིད་སྐྱོང་མགོ་བྱས་ཏེ་བོད་གཞུང་གི་བཀའ་བློན་རྣམས་དང་སྤྱི་འཐུས་ཡོངས་རྫོགས་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་རྒྱུག་སྐོར་ལ་འགྲན་བསྡུར་བྱས་ཏེ་ཚུར་དངུལ་འཚོལ་མ་ཐུབ་པར་ཕར་འགྲོ་སོང་ཕོན་ཆེན་པོ་བཏང་པའི་དབང་གིས་གནས་ཚུལ་འདི་བྱུང་བ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག