དེ་རིང་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་བཅུ་གཅིག་པ་དབུ་འཛུགས་གནང་བའི་ཐོག བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་བུད་མེད་ཚོས་གོ་སྐབས་ཡོད་ཚད་ལ་བུད་མེད་ཀྱི་ནུས་ཤུགས་གོང་འཕེལ་གཏོང་དགོས་སྐོར་བཤད་བསྡད་ན་ཆོ་གང་ཡང་ཡོད་མ་རེད། དེ་ལས་སོ་སོས་ནུས་པ་འདོན་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་གསུངས།
དེ་རིང་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༩།༣༠ ཐོག་ས་ར་མཐོ་སློབ་ཏུ་དབུས་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ ༡༡ པ་དབུ་འཛུགས་གནང་སོང་ལ། སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་དང་། དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་དུ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་བཀའ་ཟུར་རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོ་མཆོག དེ་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་ལས་ཐོག་དང་སྤྱི་ཟུར་ཁག་གཅིག གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་། ས་གནས་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཁག་ ༥༤ ཡོད་ཁོངས་ནས་ས་གནས་ཁག་ ༢༦ གི་ཚོགས་མི་ ༡༣༠ བཅས་ཁྱོན་མི་ ༢༠༠ ཡས་མས་ཤིག་འཛོམས་སོང་།
ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཐོག་མར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་མཆོག་དང་དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་པར་མཐོང་གྲོལ་རིན་པོ་ཆེའི་མདུན་དུ་སྣང་གསལ་མར་མེ་ཞལ་འབྱེད་དང་འབྲེལ་རྒྱལ་གླུ་བཏང་རྗེས། བོད་བསྟན་སྲིད་ཆེད་ཚེ་སྲོག་ཤོར་བ་དག་ལ་མྱ་ངན་དང་། དེའི་རྗེས་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལངས་གླུ་བཅས་ཕུལ་རྗེས་དབུས་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་བཀྲ་ཤིས་སྒྲོལ་མ་ལགས་ཀྱིས་ལས་བསྡོམས་སྙན་སྒྲོན་གནང་དོན། ད་བར་དབུས་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་དང་ས་གནས་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་བོད་མི་ཉམ་ཐག་དང་དབུལ་ཕོངས། ནད་གཅོང་རིགས་ཀྱི་ཕོ་མོ་གྲངས་ ༡༡༢ ལ་ཟླ་རེའི་འཚོ་སྣོན་དང་། ནད་གཞི་ལྕི་མོ་ཡོད་པའི་བཙུན་མ་ཁག་གཅིག་ལ་སྨན་བཅོས་དང་འཚོ་བའི་མཐུན་འགྱུར་ཞུས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཟླ་བ་བཅོ་བརྒྱད་ནང་བུད་མེད་ ༡༠ ལ་འཚེམ་བུའི་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲད་པ་མ་ཟད་འཚེམ་འཁོར་རེ་དང་ཟླ་རེར་ལག་གྲོན་ཧིན་སྒོར་ ༢༤༠༠ དང་། སྦྱོང་བརྡར་ཐོན་རྗེས་ལག་འཁྱེར་དང་འཚེམ་འཁོར་རེ་འབུལ་གྱི་ཡོད། ད་ལྟ་སྦྱོང་བརྡར་ཐེངས་ ༡༤ པ་འགྲོ་མུས་ཡིན། ༡༩༩༤ ལོར་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་མེག་གྷན་ཁུལ་དུ་ས་ཆ་སྤུས་ལེགས་ཤིག་གཟིགས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་། དུས་ཡུན་གང་འཚམ་རིང་ཁང་པ་གསར་བཞེངས་མ་ཐུབ་པར་བཞག་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་གར་ཡུལ་མིས་ཧམ་བཟུང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་བརྟེན། འདི་ལོ་རྒྱུན་ལས་ངོས་ནས་ཁང་པ་གསར་རྒྱག་གི་ལས་མགོ་འཛུགས་ཏེ་ད་ལྟ་གྲུབ་ལ་ཉེ་བ་ཡོད། ཁང་པ་གསར་རྒྱག་ལ་ཧིན་སྒོར་འབུམ་ ༢༣༠ ཙམ་ཕྱིན་ཡོད་པ་ལས་ས་གནས་ཁག་ནས་འབྱོར་བའི་ཞལ་འདེབས་ཧིན་སྒོར་འབུམ་ ༣༠ དང་དེའི་ཐོག་དབུས་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་དངུལ་འབོར་ཁག་གཅིག་སྤྲད་དེ་ད་ཆ་བརྒྱ་ཆ་ལྔ་བཅུ་ཙམ་སྤྲད་ཟིན་ཡོད། ཅེས་སོགས་བརྗོད་སོང་།
བཀའ་ཟུར་རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོ་མཆོག་གིས་བུད་མེད་ཚོས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་གནང་བ་དག་ལ་བརྟག་དཔྱད་བྱས་ནས་ལས་དོན་བསྒྲུབ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ཡིན་སྐོར་གསུངས་དོན། སྤྱི་ཚོགས་ནང་སྐད་ཆ་བྱུང་སྐབས་རི་བོང་ཅལ་འདྲོགས་ཀྱི་ལྟ་བ་མ་འཁྱེར་བར་དེར་རྩད་གཅོད་གནང་སྟེ། རྒྱལ་ཁབ་དང་རྩ་དོན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱག་ལས་གནང་རྒྱུ་ག་རེ་འདུག་གཟིགས་དགོས་པ་ཆགས་ཡོད། དཔེར་ན་ད་ལྟ་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དབུ་མའི་ལམ་དང་རང་བཙན་སྐོར་ལ་བཀའ་མོལ་མང་པོ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། དབུ་མའི་ལམ་ལ་ཆ་བཞག་ན་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་དང་པོ་བཀའ་གནང་སྐབས། ངོས་ཀྱིས་བརྟག་དཔྱད་བྱས་ནས་ད་ལྟའི་ཆར་དབུ་མའི་ལམ་དེ་ཡག་ཤོས་རེད་བཞག ཡིན་ཡང་ཁྱེད་རང་ཚོའི་ནང་ལ་དེར་མོས་མཐུན་མེད་པ་ཡིན་ན་འགྲིག་གི་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད་པ་ལྟར། མཐའ་མ་འབབ་ས་དེ་མང་མོས་ཐག་གཅོད་ཐོག་ནས་དབུ་མའི་ལམ་ལ་འབབ་པ་རེད། ཡིན་ཡང་རང་བཙན་ཤོད་མཁན་དག་ལ་ཤོད་ཆོག་གི་མ་རེད། དེ་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དང་འགལ་འགྲོ་གི་ཡོད་རེད་བསམ་བསམ་གྱི་ལྟ་བ་འཁྱེར་བ་ཡིན་ན་དེ་ནོར་བ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག གང་ཡིན་ཟེར་ན། དེས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བརྡབ་གསིག་གཏོང་གི་འདུག ང་ཚོས་དེ་འདྲ་བྱེད་བསྡད་པ་ཡིན་ན་ཆོ་ཡོད་པ་མ་རེད། ང་ཚོས་སྤྱི་ཚོགས་ཚང་མར་ཞུ་རྒྱུ་གང་ཡང་ཡོད་མ་རེད་ལ་དབང་ཆའང་ཡོད་མ་རེད། བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ང་ལ་སྐད་ཆ་ཤོད་རོགས་གསུངས་ཡོད་སྟབས། ངས་ང་རང་གི་སེམས་ནང་ཡོད་པ་དག་ཞུ་གི་ཡོད། ང་ཚོས་དེ་ཚོར་བརྟག་དཔྱད་གནང་ནས་སོ་སོའི་རང་ལུགས་འཛིན་རྒྱུ་ཞེ་དྲགས་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དེ་བཞིན་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་དོལ་རྒྱལ་གནས་ཚུལ་སྐོར་ལའང་ངས་བརྟག་དཔྱད་བྱས་པ་ཡིན། དེ་བསྟེན་པ་ཡིན་ན་ཡག་པོ་རང་མི་འདུག་ཅེས་གསལ་པོ་ཞེ་དྲགས་བཀའ་གནང་ཡོད་སྟབས། སོ་སོས་དེ་ཚོ་ཧ་གོ་བའི་ཐོག་ནས་ཡིད་ཆེས་བྱས་ནས་ལས་དོན་བསྒྲུབ་དགོས་པ་ལས་ཕར་ཕྱོགས་ནས་ཧ་ཟེར་སྐབས་ཚུར་ནང་ནས་ཨ་ཟེར་ན་དོན་དག་ཐོག་གང་འདྲ་ཆགས་མིན་ཤོད་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཡིན་པར་བརྟེན། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བཀའ་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་ཐོབ་པ་བྱས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཐོག་བརྡབ་གསིག་དང་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་ནུས་ཤུགས་མི་ཉམས་པ་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་མ་གཏོགས། ང་ཚོར་ག་ས་ག་ནས་སེར་ཁ་ཏོག་ཙམ་ཞིག་འདུག་བསམ་ན་དེའི་ནང་འཛུལ་ཆོག་ཆོག་བྱས་ནས་ཁེངས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་ཕར་ཕྱོགས་ལ་ཏོག་ཙམ་ཆག་འདུག་བསམ་ན་གོ་སྐབས་བཟུང་ནས་དེ་ལས་མང་བ་འཆག་རྒྱུ་བྱུང་ན་བསམ་ནས་ཐབས་ཤེས་བྱེད་མཁན་མང་པོ་ཡོད་སྟབས། བུད་མེད་ཚོས་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དེ་འདྲ་ཡོད་རེད་བསམ་ནས་དེ་ལ་ནུས་ཤུགས་ གཅིག་བསྒྲིལ་གནང་བ་ཡིན་ན་ངས་ཐུགས་ཕན་ཆེན་པོ་ཞིག་གསོས་ཀྱི་རེད་བསམ་གྱི་འདུག ང་ཚོ་ཚང་མས་སྲིད་སྐྱོང་གནང་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད་ལ་འཇོན་ཐང་ཡང་ཡོད་མ་རེད། ང་ཚོ་ཚང་མས་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་གནང་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད་ལ་འཇོན་ཐང་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད། ཡིན་ཡང་ང་ཚོས་སོ་སོའི་ནུས་པ་དང་འཇོན་ཐང་ལ་དཔག་ནས་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་རྒྱུའི་འགན་ཡོད་ལ་ཞུ་ཐུབ་པ་ཞིག་ཀྱང་ཆགས་ཡོད། ཅེས་སོགས་གསུངས་སོང་།
སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་བུད་མེད་ཀྱི་དགྲ་བོ་བུད་མེད་མ་ཆགས་པ་གནང་དགོས་སྐོར་གསུངས་དོན། བུད་མེད་ཚོས་གོ་སྐབས་ཡོད་ཚད་ལ་བུད་མེད་ཀྱི་ནུས་ཤུགས་གོང་འཕེལ་གཏོང་དགོས་སྐོར་བཤད་བསྡད་ན་ཆོ་གང་ཡང་ཡོད་མ་རེད། དེ་ལས་སོ་སོས་ནུས་པ་འདོན་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། བུ་ཆུང་ཆུང་ཡིན་སྐབས་ཨ་མས་བུ་ཁ་ལག་བཟོ་མཁན་མ་རེད་ཟེར་གྱི་ཡོད་པ་རེད། དེར་བརྟེན་བུད་མེད་ཀྱི་དགྲ་དེ་བུད་མེད་ཆགས་ཀྱི་འདུག་ཟེར་དགོས་དོན་དེ་རེད། རྒྱ་གར་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དེང་སང་ཁྱོ་ཀས་བུད་མེད་ལ་བརྙས་བཅོས་དང་མཐོང་ཆུང་བྱེད་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་མང་པོ་ཞིག་ཡོང་བཞིན་པ་དེ། ཕ་མ་ཚོས་ཕྲུ་གུའི་འགྲོ་སྟངས་སྡོད་སྟངས་ཡག་པོ་ཞིག་བཟོ་མ་ཐུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་ཚང་མས་རྗོད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དེ་འདྲ་རང་མེད་ཀྱང་། ང་ཚོའི་སྡོད་སའི་ཁོར་ཡུག་དེ་རྒྱ་གར་སྤྱི་ཚོགས་ཡིན་སྟབས། ང་ཚོས་རྒྱ་གར་གློག་བརྙན་འཁྲབ་ཚན་དེ་ཚོར་བལྟས་པ་ཡིན་ན། མནའ་མར་ཐུབ་ཚོད་གཏོང་མཁན་དེ་ཨ་ཕ་ལས་ཨ་མ་མང་བ་གཏོང་གི་ཡོད། ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལྟ་སྐབས་བུད་མེད་ཅིག་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་དང་བཀའ་བློན་ལ་སླེབ་སྐབས་བུད་མེད་ཚོས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་ཙམ་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། དེ་མ་བྱས་པར་བུད་མེད་བུད་མེད་ནང་ལ་བཤད་རེས་བཏང་ནས་མར་འཐེན་རྩིས་བྱས་པ་ཡིན་ན། བུད་མེད་ཀྱི་ནུས་པ་དེ་བུད་མེད་ཀྱིས་ཆུང་དུ་གཏོང་གི་ཡོད་རེད་མ་གཏོགས་ཁྱོ་ཀས་གཏོང་གི་ཡོད་མ་རེད། ཅེས་སོགས་གསུངས་སོང་། ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་མ་འོངས་པར་བུད་མེད་ཚོས་ཆབ་སྲིད་ཐོག་གདོང་ལེན་བྱེད་ཕྱོགས་སྐོར་གསུངས་དོན། རྣམ་པ་ཚོ་ཚང་མ་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཆེད་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་ཡིན་སྟབས་གདོང་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་མང་པོ་ཡོང་གི་རེད་ལ། དྲི་བ་འདྲི་མཁན་ཡང་མང་པོ་ཡོང་གི་རེད། དེ་བཞིན་ལན་སྐྱོན་དགོས་པ་ཡང་མང་པོ་ཆགས་ཀྱི་རེད། དེ་ཚོ་ལན་རྒྱག་ཆེད་གནས་ཚུལ་རྟོག་དགོས་པ་རེད་མ་གཏོགས་གནས་ཚུལ་མ་རྟོག་པའི་ཐོག་ནས་ཚོར་བ་གཅིག་པུའི་ཐོག་ནས་བཤད་པ་དང་སྐད་འབོད་འདྲ་བྱས་ནས་ལན་བརྒྱབ་ཡིན་ན་མཇུག་འཁྱོལ་གྱི་མ་རེད།
ད་ལན་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་བསྡོམས་ནང་ལ་རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནས་མང་པོ་ཞིག་གསུངས་སོང་། དེ་ཚོ་འདྲ་པོ་ཡིན་ཡང་ད་ཐེངས་ཉི་མ་ལྔ་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་པ་དང་མཉམ་དུ་ཡར་འཛིན་སྐྱོང་ལ་ཞུ་དགོས་པ་ཡིན་ཡང་ཞུས་ཏེ། དེའི་ཐོག་ལ་མཁས་པ་གདན་དྲངས་ནས་ལན་རྒྱག་སྟངས་ཐོག་གྲ་སྒྲིག་ཅིག་བྱེད་ཐུབ་པ་ཡིན་ཡང་། ཁྱེད་རང་ཚོར་ལག་ཆ་ཐོད་པ་ཞིག་ཆགས་ནས་མར་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་རེད། ཚོགས་འདུའི་ནང་ལ་དོན་དག་སྒྲུབ་མ་སྒྲུབ་དང་འབབ་ཐུབ་མ་ཐུབ་པའི་གནས་སྟངས་གཅིག་པུ་མིན་པར་མར་ཕྱིན་སྐབས། མང་ཚོགས་ལ་འགྲེལ་བཤད་གང་འདྲ་རྒྱག་དགོས་ཀྱི་རེད། ཁ་ཉིན་དཔེ་མཛོད་ཀྱིས་དྲི་བ་བརྒྱ་ལ་ལན་བརྒྱ་ཞེས་པ་བཏོན་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དེ་ ༡༩༨༩ ལོར་བཏོན་པ་དང་། ༢༠༠༡ ལོར་བསྐྱར་ཞིབ་ཅིག་བྱས་ཡོད་པ་རེད། དེབ་དེ་དབྱིན་སྐད་དང་ཧྥ་རན་སིའི་སྐད་ཡིག་ནང་བཏོན་ཡོད་ཀྱང་། ལོ་ ༢༠ རྗེས་ལ་མ་གཏོགས་བོད་སྐད་ནང་བཏོན་ཐུབ་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་ཚོའི་ནང་ནས་ཁག་གཅིག་ཕན་ཐོགས་པ་ཡོད་པ་དང་། ཁག་གཅིག་ཕན་ཚུན་འགྱུར་བ་འགྲོ་བསྡད་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོས་རང་བཞིན་གྱིས་དེ་ཚོའི་ཐོག་ལ་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ག་རེ་བཤད་ཀྱི་འདུག ང་རང་ཚོའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་གང་བཤད་ཀྱི་ཡོད་མེད་བཅས་ལ་དོ་སྣང་སྤྲད་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱས་ཚེ། ཚོགས་འདུ་གཅིག་ནང་ཕྱིན་པ་ཡིན་ན་སྤོབས་པ་ཆེན་པོའི་ཐོག་ནས་ལན་རྒྱག་ཐུབ་ཀྱི་ རེད། སྔོན་མ་ང་བོད་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་དང་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཡིན་སྐབས། ཧོང་ཀོང་ནས་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་དེ་འདྲ་གདན་འདྲེན་ཞུས་ཏེ། རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་དང་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་བཅའ་ཁྲིམས། ཧོང་ཀོང་གི་གཞི་རྩའི་ཁྲིམས་ཡིག་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ལ་བདུན་གཅིག་རིང་གི་ཟབ་སྦྱོང་སྤྲད་པ་རེད། དེའི་སྐབས་མི་ཁ་ཤས་ཤིག་གིས་སྤྱི་འཐུས་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་གིས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དམར་ཤོག་གི་ལྟ་བ་སློབ་ཀྱི་འདུག་ལབ་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོའི་ཁ་གཏད་གཅོག་ས་དེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཆགས་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞི་མ་ཤེས་པ་ཡིན་ན། ང་ཚོས་གང་འདྲ་བྱས་ནས་ཁ་གཏད་གཅོག་གི་ཡིན་ནམ། སེམས་ཀྱི་ཚོར་བ་གཅིག་པུས་ཁ་གཏད་གཅོག་ཐུབ་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཡིན་སྟབས། རྒྱ་ཆེ་ས་ནས་བསམ་བློ་གཏང་སྟེ་རྩ་དོན་རྩོད་དགོས་པ་ཆགས་ཡོད། དེ་བཞིན་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གིས་ལས་འགུལ་སྤེལ་སྐབས། ནང་ཁུལ་ལ་རྩོད་པ་བརྒྱབ་བསྡད་པ་དེ་འདྲ་མ་ཡིན་པར། ཆིག་སྒྲིལ་དང་མཉམ་རུབ་ཐོག་ལས་འགུལ་སྤེལ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད། སྐབས་རེར་ང་རང་ཚོ་རང་གིས་མི་དང་རྒྱུ་བཏང་ནས་ལས་འགུལ་སྤེལ་བཞག་པ་དེ་གཞན་ལ་ཕན་ཐོགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ལས་འགུལ་སྤེལ་སྟབས་གཟབ་གཟབ་གནང་དགོས། ཞེས་སོགས་གསུངས་སོང་།
སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་བུད་མེད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་གི་འཕེལ་རིམ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་གསུངས་དོན། གྷེར་སི་དཔལ་ཡོན་དང་རོའོ་མན་གྱི་དཔལ་ཡོན། རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་ཡོན་དང་ཨེ་ཇེབ་ཀྱི་དཔལ་ཡོན། ཉི་ཧོང་གི་དཔལ་ཡོན་བཅས་ལ་གཟིགས་པ་ཡིན་ན། སྔོན་མ་བུད་མེད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དང་ནུས་སྟོབས་ཟེར་བ་དེ་དཀོན་པོ་ཞེ་དྲགས་རེད། ཨེ་ཇེབ་ཀྱི་རྒྱལ་མོ་ཁེ་ལི་པེ་ཌ་དང་གྷེར་སི་ནང་ཧེ་ལན་སོགས་རེ་གཉིས་ཤིག་ཐོན་ཡོད་རེད་མ་གཏོགས། ཕལ་ཆེར་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་ ༡༧༠༠ དང་ ༡༨༠༠ ཙམ་སྐབས་ལ་མིའི་རང་ཆས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་མང་པོ་བྱུང་སྐབས་ཐོག་མར་བྱུང་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། དེ་བཞིན་བུད་མེད་ལ་འོས་འཕེན་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་དེ། ༡༨༩༣ ལོར་ནིའུ་ཛ་ལན་ཌི་ལ་ཐོག་མར་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། དེའི་རྗེས་ ༡༩༠༢ ལོར་ཨོ་སི་ཊོར་ཡ་དང་། ༡༩༠༦ ལོར་ཧྥེན་ལན་ཌི། ༡༩༡༣ ལོར་ནོར་ཝེ་དང་དེའི་རྗེས་ཡུ་རོབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གཅིག་ནང་འོས་ཤོག་འཕེན་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་བྱུང་འདུག ༡༩༢༡ ལོར་ཨ་རི་དང་། ༡༩༧༡ ལོར་སུད་སི་ལན་ཌི། ༡༩༨༤ ལོར་ལེག་ཀི་སི་ཀན་བཅས་ནང་བུད་མེད་ཀྱིས་འོས་འཕེན་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་བྱུང་ཡོད། ཡིན་ཡང་ང་ཚོ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་བཙན་བྱོལ་ལ་འབྱོར་མ་ཐག་སྟེ་ ༡༩༦༠ ལོར་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་འོས་འཕེན་སྐབས། ཕོ་མོ་དབྱེར་མེད་ལ་ཐོབ་ཐང་སྤྲད་ཡོད་པ་མ་ཟད། ༡༩༦༣ ལོར་སྤྱི་འཐུས་ནང་ལ་བུད་མེད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་བསླེབས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། དེ་བཞིན་ཡེ་ཤུའི་ཆོས་ཕྱོགས་དང་ཁ་ཆེ། ནང་པ་བཅས་ཀྱིས་བུད་མེད་ལ་ཐོབ་ཐང་གནང་ཡོད་པ་རེད། མ་འོངས་པར་སྲིད་སྐྱོང་དང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སོགས་རྣམ་པ་ཚོ་ནས་འཐོན་དགོས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས་བུད་མེད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་དགོས་ཀྱི་རེད་ལ། འདྲ་མཉམ་ཀྱང་དགོས་ ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ངས་ད་ཐེངས་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་ཞུ་རྒྱུ་ཞིག་ལ་ཨ་ལན་རུ་ཛུ་མཆོག་གིས་རྣམ་དཔྱོད་ལྡན་པའི་མི་ཞིག་ཡིན་ན། ག་དུས་ཡིན་ཡང་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ཀྱི་འཆར་སྣང་། རྩ་དོན་དང་མི་རིགས་ཆེད་དགོངས་པ་བཞེས་ཀྱི་རེད། མི་ཕལ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ཉིན་རེའི་ལས་དོན་དང་ལས་གཞིའི་སྐོར་ལ་བཀའ་མོལ་གནང་གི་རེད། སེམས་ཕུགས་དོག་པོ་ཚོས་མིའི་སྐོར་རྐྱང་རྐྱང་ཐོག་བཀའ་མོལ་གནང་གི་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོས་མི་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་རྣམ་དཔྱོད་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་སྤྱི་དོན་ཐོག་ལ་དགོངས་པ་བཞེས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད། ཅེས་སོགས་གསུངས་སོང་།
དེ་རིང་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་དབུས་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་པར་སྐྲུན་ཞུས་པའི་ ༼བོད་ཕྱི་ནང་གི་མི་རིགས་བསྲེས་ལྷད་ཐད་ཀྱི་ཉམས་ཞིབ་སྙན་ཐོ།༽ ཞེས་པ་དང་། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ ༼བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཡན་ལག་ས་གནས་ཁག་གི་ལོ་རྒྱུས།༽ཞེས་པ་དང་། བཀའ་ཟུར་རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོ་མཆོག་གིས་ ༼བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ཁྲོད་བྱས་རྗེས་ཅན་གྱི་བུད་མེད་ཁག་ཅིག་གི་ལོ་རྒྱུས།༽ཞེས་པ་བཅས་དབུ་འབྱེད་གནང་རྗེས། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་གསར་འཛུགས་གནང་མཁན་གྲས་ཁག་གཅིག་ལ་ཆེ་བསྟོད་གཟེངས་རྟགས་དང་། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་འོག་རྒྱུན་ལས་ལོ་ ༡༢ དང་དེ་ལས་མང་བ་གནང་མཁན་ཁག་ལ་གཟེངས་རྟགས་དང་། བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོས་བཀའ་ཟུར་རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོ་མཆོག་གིས་བཙུན་མའི་ལས་འཆར་ཟུར་བཙུགས་ཀྱིས་རྐང་འཁུར་བཞེས་པར་ཆེ་བསྟོད་གཟེངས་རྟགས་བཅས་ཕུལ་སོང་།
ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༨ ནས་ ༡༣ བར་གྱི་ལྷན་ཚོགས་འདིའི་ཐོག་བུད་མེད་རྣམ་པ་ཚོས་དབུས་ས་གཉིས་ཀྱི་ལས་བསྡོམས་དང་རྩིས་ཁྲ་སྙན་སྒྲོན་དང་། བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༡༡ པའི་གྲོས་ཆོད་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་གནང་རྒྱུ་དང་། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཕྱ་དང་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཆེད་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཕྱོགས། སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་སྲ་བརྟན་ཡོང་ཐབས། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་དང་རྒྱུན་ལས་གསར་འདེམས་གནང་རྒྱུ་བཅས་ཡིན་འདུག
གསར་འགོད་པ། དོན་གྲུབ།
ཤར་མདའ། བོད་ཀྱི་བུད་མེད་རྣམ་པ་ལ་གུས་ཞབས་དང་ཡིད་རིངས་ཡོད་མ་ཟད་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རིགས་གཞུང་ཡིན་ན་རེད་ཤེས་རིགས་འདི་ཅི་སྲིད་འཚོ་བའི་བར་གནས་དགོས་ན་གཙོ་བོ་བོད་མི་རིགས་ཟེར་བའི་མི་རིགས་འདི་ལ་ཐུག་ཡོད་པ་ཡིན་དུས་ད་དུང་བུད་མེད་ཚོས་འགན་བླང་ནས་མི་རིགས་མང་ཙམ་སྤེལ་དགོས་པ་གལ་ཆེན་རེད། ད་བར་༸གོང་ས་མཆོག་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་གང་ལ་ཕེབས་པ་ཡིན་ན་མང་ཚོགས་ལ་བཀའ་སློབ་གནང་སྐབས་བོད་མི་རིགས་གྲངས་ཉུང་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གིས་སྲིད་བྱུས་ཀྱིས་སྐྱེ་སྒོ་འགོག་གི་ཡོད་པ་སོགས་གནས་ཚུལ་གསུང་གི་ཡོད་པ་ལྟར་མི་རིགས་འཕེལ་རྒྱས་ཐད་ལ་བུད་མེད་ཚོས་འགན་ཁུར་དགོས་པ་མཐོང་། ད་ལྟར་བར་བུད་མེད་ཚོགས་པའི་རང་ནུས་གང་ཡོད་ཀྱི་བོད་དོན་ཐོག་ཕྱག་ལས་གང་མང་གནང་བ་ལ་ཡིད་རིངས་ཡོད་བཀྲིས་བདེ་ལེགས།
ཡ་ཡ། བུད་མེད་ཚོ་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག