ཨ་རིའི་ནེའུ་ཡོག་དང་ནེའུ་ཇིར་སི་ས་གནས་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་སྒོ་རྒྱག་དགོས་མིན་ཐད་མང་ཚོགས་ལ་བསམ་ཚུལ་དྲིས་ཏེ་འོས་བསྡུ་གནང་སྐབས་བརྒྱ་ཆ་ ༩༥ ལྷག་གིས་ས་གནས་གཞོན་ནུ་གནས་དགོས་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཡོད་འདུག
ཉེ་ལམ་དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ནེའུ་ཡོག་དང་ནེའུ་ཇིར་སི་ས་གནས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་གནས་སྐབས་རིང་སྒོ་བརྒྱབ་པའི་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་ཡོད་པ་དང་། ནེའུ་ཡོག་དང་ནེའུ་ཇིར་སི་ས་གནས་གཞོན་ནུའི་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པས་ཁོང་ཅག་རྒྱུན་ལས་སུ་བསྐོ་བཞག་གནང་སྐབས་ས་གནས་མང་ཚོགས་ཀྱིས་འོས་འདེམས་བྱས་ནས་ཡོང་བ་དང་། གལ་སྲིད་ཁོ་རང་ཚོས་ལས་མཚམས་འཇོག་དགོས་ནའང་མི་མང་ལ་ཐག་གཅོད་གནང་གི་འཇུག་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ངོས་འཛིན་འོག ཁ་སང་ཨ་རིའི་ས་གནས་ཀྱི་ཚེས་ ༢༦ ཉིན་མང་ཚོགས་བསྡུ་སྐོང་གནང་སྟེ། དམངས་གཙོའི་འགྲོ་ལུགས་ལྟར་ད་ལྟའི་ནེའུ་ཡོག་དང་ནེའུ་ཇིར་སི་ས་གནས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་རྣམས་མུ་མཐུད་གནས་དགོས་མིན་ལ་འོས་བསྡུ་གནང་སྐབས། ཁྱོན་འོས་ཤོག་འཕེན་མཁན་ ༣༦༠ བྱུང་ཡོད་པ་ལས་ས་གནས་གཞོན་ནུའི་རྒྱུན་ལས་མུ་མཐུད་གནས་དགོས་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་ ༣༤༢ དང་། ས་གནས་མི་དགོས་པར་འོས་ ༡༦ ། འོས་ཤོག་ངོས་སྟོང་པར་བཞག་ཡོད་ ༢ རྩིས་མེད་ཕྱིན་བཅས་བྱུང་ཡོད་སྟབས། ནེའུ་ཡོག་དང་ནེའུ་ཇིར་ས་ས་གནས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ད་ལྟའི་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ་མུ་མཐུད་གནས་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་བྱུང་ཡོད་འདུག
སྐབས་དེར་ས་གནས་གཞོན་ནུའི་ཚོགས་གཙོ་ངག་དབང་དཔལ་ལྡན་ལགས་ཀྱིས་ད་ལྟའི་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པས་མུ་མཐུད་ས་གནས་གཞོན་ནུའི་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་འགན་འཁུར་བླངས་ཏེ་མང་ཚོགས་ལ་ལས་འགུལ་རིགས་སྤེལ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་ཡོད་འདུག
ཚོགས་འདུའི་སྟེང་མང་ཚོགས་ཁྲོད་ད་ལྟའི་ས་གནས་གཞོན་ནུའི་རྒྱུན་ལས་རྣམས་མུ་མཐུད་གནས་རྒྱུར་མོས་མཐུན་མེད་གསུང་མཁན་དང་། ས་གནས་གཞོན་ནུའི་ཚོགས་གཙོ་ངག་དབང་དཔལ་ལྡན་ལགས་ཀྱི་ཕུགས་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་ནེའུ་ཡོག་དང་ནེའུ་ཇིར་སི་ས་གནས་གཞོན་ནུའི་ལངས་ཕྱོགས་དབུ་མའི་ལམ་ལ་བསྒྱུར་རྒྱུ་དེ་རེད་ཟེར་བ་སོགས་ཀྱི་དགོངས་ཚུལ་གསུང་མཁན་ཡང་བྱུང་ཡོད་འདུག
ཐེངས་འདིའི་འོས་བསྡུའི་ལས་རིམ་ལ་འགན་འཁུར་མཁན་དང་འོས་གྲངས་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་མཁན་བོད་རིགས་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་དང་ཚོགས་གཞོན། བུད་མེད་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་དང་ཚོགས་གཞོན། ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་ཚོགས་གཙོ་དང་ཚོགས་གཞོན་བཅས་ཡིན་འདུག
བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ནི་བོད་གཞུང་ལ་ཕྱར་གྲུ་མཉམ་འདེགས་ཡོང་ཐབས་ཆེད་གསར་འཛུགས་གནང་བའི་ཚོགས་པ་ཞིག་རེད། དེ་བཞིན་མི་མང་གི་ཚོགས་པ་ཞིག་རེད། བོད་གཞུང་དང་བོད་པ་མི་མང་གི་མངོན་འདོད་ལ་ཕན་ཐོགས་མེད་ཚེ་ཚོགས་པ་འདིས་ཕན་མ་ཐོགས་པ་རེད།
གཞོན་ནུ་ཚོགས་པ་ཞེས་པའི་སྐད་གྲགས་དེ་ཡང་རང་བཙན་གྱི་ལྟ་གྲུབ་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་མ་རེད། རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་མི་རྣམས་པས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཆེན་དཀའ་ལས་བསྐྱོན་པ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་ཞུས་པ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་མི་མང་ནང་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ཆེ་མཐོང་རེག་པ་ཞིག་རེད།
བྱས་རྗེས་ཅན་གྱི་རྒྱུན་ལས་གོང་མ་རྣམ་པའི་མཇུག་སྐྱོངས་ཐུབ་ཚེ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་མཚན་མཐོང་གནས་བ་དང་། མི་མང་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོང་ངེས་པ་ཞིག་རེད། དེ་མིན་ལྟ་གྲུབ་ཁོ་ན་གཙིགས་འཛིན་བྱས་ཚེ་རྒྱལ་ཡོངས་རང་བཙན་ལྷན་ཚོགས་དང་། བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ། བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་གསུམ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་སོང་བ་ཡིན་པས་ངའི་སེམས་ནང་གི་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དེ་མིང་དོན་མི་མཚུངས་པའི་ཤོག་བུའི་སྟག་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ངེས་ཡིན་པས་བོད་ལ་མི་ཕན། དགྲ་ལ་མི་གནོད་པ་ཞིག་ཏུ་དོན་གྱིས་གྱུར་སོང་བ་རེད།
སྒྲིག་འཛུགས་ཡག་པོ་འདི་མི་ཚད་ལྡན་ཚོས་བེད་སྤྱོད་བཏང་ཚེ་རང་གཞན་གཉིས་ཕན་ཡོང་ངེས་དང་། ལྟ་གྲུབ་ཁ་ལ་འཁྱེར་བའི་མི་ངན་རེ་ཟུང་གིས་བེད་སྤྱོད་བྱས་ཚེ་ཕོ་རོག་དཀར་པོ་ཆགས་ངེས་པས་ད་ནི་སྐབས་བབ་རྒྱུན་ལས་ཚོས་བསམ་བློ་གཏོང་རྒྱུའི་དུས་སུ་བབ་ཡོད།
ཨ་རིའི་གྲོང་ཁྱེར་ནེའུ་ཡོག་དང་ནེའུ་ཇར་སེ་གཉིས་ནང་བཞུགས་པའི་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་རྣམ་པར་སྐུ་ཁམས་བཟང་། ཁྱེད་རྣམ་པར་ལྷག་བསམ་དང་འཇོན་ཐང་། མིའི་ཆོས་ཀུན་སྤྱོད་ཅིག་ཡོད་ཚེ། བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཆོག་མཆན་མེད་པར་ཚོགས་པའི་མིང་ཐོག་ནས་ཚོགས་འདུ་སྐོང་ཚོགས་བྱས་པར་བོད་རིགས་སྤྱི་ཡོངས་བློ་ཕམ་གྱི་གནས་སུ་ལྷུང་། ཁྱེད་རྣམ་པས་ངའི་ཁ་དང་ཁྱེད་ཀྱི་སྣ་ཟེར་བའི་བོད་རིགས་ནང་ཁུལ་རྙོག་གླེང་བཟོས་ཏེ་བོད་མིའི་འཐབ་རྕོད་ཀྱི་ཆིག་སྒྲིལ་གཏོང་བཤིག་བཏང་བར་བློ་ཕམ་ཤིན་ཏུ་ཆེ། དབུས་ལྷན་འགྲིག་ཡོད་མེད་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཚོགས་པའི་མིང་དང་ལས་རྟགས་བེད་སྤྱོད་བྱས་པར་དམངས་གཙོའི་ཁེ་དབང་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྩིས་མེད་དང་་ཁྲིམས་འགལ་རང་ཆགས་ཡོད། ཁྱེད་རྣམ་པས་དོན་དངོས་ཐོག་ཀྱི་བོད་དོན་ལ་སེམས་འཁུར་དང་ཐུགས་འཁུར་བྱེད་ཀྱི་ཚེ་ཕན་ཚུན་བསམ་ཤེས་ཀྱིས་གཞོན་ལྷན་གྱི་ཐག་གཅོད་ལ་གུས་བརྩི་དང་སོ་སོའི་ལངས་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཚོགས་པ་གསར་འཛུགས་བྱེད་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་མིན་བཙན་བྱོལ་སྤར་མོ་གང་བོ་ཚུར་དཀྲུགས་ཕར་དཀྲུགས་མ་བྱེད་རོགས་ཞུ་འདོད་བྱུང་།
ཨ་རིའི་ནེའུ་ཡོག་དང་ནེའུ་ཇིར་སི་ས་གནས་གཞོན་ནུ་ཚོགས་པ་གཉིས་དབུ་མའི་ལམ་དུ་བསྐྱོད་འདོད་ན། གཞོན་ནུའི་ཚོགས་ཁོངས་ནས་ཕྱིར་ཐོན་ནས་དབུ་ལམ་དུ་བསྐྱོད་ན་འགྲིག་གི་རེད། ཡིན་ཅིག་གཞོན་ནུའི་ཁ་ཕྱོགས་བརྗེ་པོ་རྒྱབ་དགོས་པ་ཡོད་མ་རེད། མ་གཞི་ནས་མི་འདི་ཚོས་ནང་ཁུལ་ལ་གཏོར་བཤིག་གཏོང་པ་ལས་ཕན་ཐོག་པའི་བྱ་བ་སྣ་གཅིག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མ་རེད།
གཞོན་ནུ་ཚོགས་པ་ནི་བཙན་བྱོལ་ནང་བོད་མི་རྒན་རབས་མང་པོ་ཞིག་ནས་དཀའ་ངལ་ཁྱད་དུ་བསད་ནས་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཏེ་ད་བར་ཡོང་ཡོད། གང་ཟག་སྒེར་ཁག་ཅིག་ཁྱེད་རང་ཚོ་ལྟ་བ་ལངས་ཕྱོགས་གང་ཞིག་འཁྱེར་ནའང་། དེའི་ནང་མི་མང་འཁྲིད་པ་དང་ཚོགས་པ་ཡར་དཀྲུགས་མར་དཀྲུགས་མ་བཏང་རོགས། ང་ཚོར་ལོ་རྒྱུས་བདག་དབང་གི་གཞོན་རབས་གསོ་སྐྱོང་དང་ལས་འགུལ་སྣེ་ཁྲིད་ཀྱི་ཚོགས་པ་དགོས།།
ཚོགས་པ་དང་སྐྱིད་སྡུག་ཟེར་བ་ནི་མི་མང་གི་གྲུབ་ཆ་ཡིན་པས་མི་མང་ལ་བདག་དབང་ཡོད་པ་ཞིག་ཀྱང་རེད། དེའི་ཕྱིར་ནིའུ་ཡོག་ས་གནས་ཚོགས་པ་ཁག་གི་བདག་དབང་ཡང་མི་མང་ཡིན་པས་ལྷག་བསམ་ཅན་གྱི་མི་མང་གི་ལངས་ཕྱོགས་ནམ་ཡང་ནོར་བ་ཡོང་མི་སྲིད་པས་ཧ་ཅང་ཡག་མོ་གདའ།
མི་རེ་ཟུང་གིས་འདོད་པ་ཁེངས་མིན་གཙོ་བོ་དང་སྐད་ཅོར་རྒྱབ་མིན་གཙོ་བོ་མ་རེད། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་ལམ་སྟོན་བཀའ་འོག་དང་བོད་གཞུང་གི་དབུ་འོག་ཤར་བསྐྱོད་བྱས་ཚེ་འཇོན་མིན་ལ་མ་བལྟས་པར་ལམ་ཁ་འདེམས་སྟངས་མ་ནོར་བ་གསལ་པོ་རེད།
རང་བཙན་ལ་ཁ་གཡར་ནས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དཀྲུགས་ཤིང་བཟོ་མཁན་མི་མང་ནང་རེ་ཟུང་ཡོད་པ་མ་ཟད་སྤྱི་མཐུས་ནང་ཡང་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་དོད་པོ་རེད། ཡིན་ནའང་། ལྷ་ཡོད་ས་ན་བདུད་ཡོད་པ་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་མི་མང་ཚོ་སེམས་ཤུགས་མ་ཆག་རོགས། རྡོག་རྩ་ཅིག་བསྒྲིལ་དང་དམ་བཅའ་བརྟན་པོ་གནང་དང་གནད་འགག་ནི་གོ་སྐབས་ཡིན།
ཁྱེད་ནི་བློ་ལྡན་གཟུ་བོ་གནས་པའི་བཀའ་མོལ་གསུངས་འདུག མཛེས་རྒྱན་བྱུང་འདུག ངས་མཐེ་བོང་སྒྲེངས་ནས་འགྲིག་ཤགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། སུམ་རྟགས་དག་གསུམ་དང་བརྗོད་བྱ་བརྗོད་བྱེད་ལ་མ་འཁྲུལ་པ་དཔེ་ཡག་པོ་རེད།
དབུས་གཞོན་ལྷན་གྱིས་ཕྱིར་འབུད་ཟིན་པའི་ཚོགས་མི་འདི་ཚོ་འཁྲབ་སྟངས་ངན་པ་རེད། མི་༣༦༠ ལྷག་འདུ་འཛོམས་ཁྲོད་ནས་ཡོང་མཁན་བརྒྱ་ཆའི་དགུ་བཅུ་ཡན་གཞོན་ནུའི་ཚོགས་མི་མིན་པས་ས་གནས་གཞོན་ནུ་སྒོ་རྒྱག་མིན་གྱི་གནད་དོན་ཐོག་ཇུས་ཏོག་བྱས་པ་ནོར་འཁྲུལ་རེད།
ས་གནས་ཚོགས་མི་འདི་ཚོས་ཁ་ནས་༧གོང་ས་མཆོག་དང་བོད་མིའི་བདེ་སྡུག་གླེང་བཞིན་དོན་དངོས་དབུ་རང་གཉིས་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་དང་། སྟོད་པ་དང་གཙང་པའི་དབང་ཤུགས་འཐབ་རྩོད་ཅིག་རེད། དེ་ནས་ཡར་འདེད་ཚེ་སྐུ་དྲག་དང་ཁྱིམ་བརྒྱུད་འདི་དང་འདི་གཉིས་བར་གྱི་ཞེ་འཁོན་དང་སྡང་སེམས་རེད། དེ་རང་གང་ནས་བྱུང་བ་རེད་ཟེར་ན། མི་སྒེར་སོ་སོར་ལངས་ཕྱོགས་བརྟན་པོ་མེད་པར་ཆུ་སྣ་གར་འཁྲིད་དང་སྒེར་དོན་གཅེས་འཛིན་གྱིས་སྤྱི་དོན་ཆུ་གཡུག་རང་རེད།
གཞོན་ནུ་ཚོགས་པ་ཕུ་དཀྲུགས་མདའ་དཀྲུགས་བྱེད་མཁན་གཏེ་བོ་མཁས་དབང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་ཚང་རེད། ཁོང་གིས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་འཕྱ་ལ་ཉེན་ཁ་ཆེ་ཤོས་དོལ་རྒྱལ་ཚོགས་པ་ལས་ཀྱང་རང་བཙན་རྩོད་མཁན་ཚོ་རེད་གསུངས་བ་དང་། ཡང་ཁོང་གིས་དེང་སང་ང་ཚོས་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་སྐབས་མི་དམངས་པ་གཅིག་གྱུར་གྱི་འབོད་ཚིག་མེད་པར་རང་ལངས་ཆགས་ལངས་ཀྱིས་བོད་ལ་རང་བཙན་དགོས་དང་རྒྱ་མིན་བོད་ནས་མཐར་སྤྲོད་དགོས་སོགས་ཀྱིས་དོན་དངོས་ཐོག་ད་ལྟའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་ཀ་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཕན་ལས་གནོད་ཆེས་སོགས་ཀྱི་དཀྲུགས་ཤིང་གསུང་བཤད་མང་པོ་གནང་ཚར་རེད། ནེའུ་ཡོག་ནས་ས་གཞོན་རྙོག་གླེང་བྱུང་དུས་མཁས་དབང་ཟམ་གདོང་ཚང་ནེའུ་ཡོག་ཕེབས་ནས་རང་ཉིད་གཙང་མ་ཡིན་མདོག་མདོག་བཟོས་པ་མ་གཏོགས་རྙོག་གླེང་སེལ་དགོས་མིན་སྐོར་ལ་སྐད་ཆ་ཚིག་སྣེ་ཙམ་ཡང་བཤད་མེད། དེ་རིང་ཙམ་ཡིན།
འདི་ནི་བདེན་པ་རྩ་ཉིད་ནས་མ་རེད། ཁྱོད་ཀྱིས་ཕུ་དཀྲུགས་མདའ་དཀྲུགས་ཀྱིས་སྐད་ཆ་ཤོད་ཀྱིན་ད་དུང་མིར་བཤད་པ་ཁྱོད་ངོ་མི་ཚ་གི། མཁས་དབང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་ཁྱེད་འདྲ་པོ་ཉན་ཤེས་གོ་ཤེས་མིན་མཁན་ལ་གསུངས་ཡོད། རང་བཙན་ཁ་འཁྱེར་རོ་བོང་རྡོ་བརྫུ་གིས་སྤྱི་ཚོགས་ཕུ་དཀྲུགས་མདའ་དཀྲུགས་དང་༸རྒྱལ་བའི་སྐུ་འཕྱ་ལ་གནོད་མཁན་རེད་གསུངས་པ་མ་གཏོགས་ཁྱོད་ཀྱི་བསམ་སྟངས་དེ་ནི་གོལ། དེ་རིང་ནིར་ཙམ་ཡིན།
ད་རེས་ཚོགས་འདུའི་སྟེང་ས་གནས་གཞོན་ནུའི་རྒྱུན་ལས་ཚོས་མུ་མཐུད་ལས་འཁུར་ཞུ་མིན་ཐག་བཅད་པ་ཙམ་གྱིས་འགྲིག་གི་ཡོད་པ་མ་རེད། དབུས་གཞོན་ནུས་སྒྲིག་གཞི་དང་འགལ་བའི་ལས་ཀ་མང་པོ་ཞིག་བྱས་པ་དང་། ད་རེས་དབུས་གཞོན་ནུའི་རྒྱུན་ལས་མི་ ༥ ཨ་རིར་སླེབས་པའི་མགྲོན་ཤོག་གཏོང་མཁན་སུ་ཡིན་མང་ཚོགས་ལ་གསལ་བཤད་བྱེད་འཇུག་དགོས་ཡོད། སྤྱི་ཚོགས་ནང་གླེང་སློང་བྱུང་སྟངས་ལྟར་ན་ད་རེས་ཁོ་རང་ཚོར་མགྲོན་ཤོག་གཏོང་མཁན་རྒྱལ་ཡོངས་རང་བཙན་མཐུན་ཚོགས་ཟེར་བའི་བོད་སྤྱི་ཚོགས་དཀྲུག་མཁན་གྱི་ཚོགས་པ་དེ་ཡིན་པའི་སྐད་ཆ་འདུག ཐེངས་འདིར་གོ་སྐབས་བླངས་ཏེ་དབུས་གཞོན་ནུའི་རྒྱུན་ལས་མི་ ༥ ཨ་རིར་སྤྲོ་འཆམ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཁོ་བ་ཚོར་མགྲོན་ཤོག་སུས་བཏང་ཡོད་མེད་ཐོག་དབུས་གཞོན་ནུའི་རྒྱུན་ལས་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་མང་ཚོགས་ལ་གསལ་བཤད་བྱེད་དགོས།
ནེའུ་ཡོག་ལ་བོད་མི་ཆིག་ཁྲི་བརྒལ་བ་ཡོད། འོས་ཤོག་བོད་མི་སུམ་བརྒྱ་ཙམ་གྱིས་བླུགས་ཟེར་ན་འདི་སྐབས་འཚོལ་བའི་བྱེད་སྟངས་ཤིག་མ་གཏོགས་གཞན་ཅི་ཡང་རེད་མི་འདུག