རབ་འབྱོར།
དགྲ་དགའ་གཉེན་སྡུག་ཟེར་བ་འདི་ང ཚོས་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་རྒྱུན་དུ་ཐོས་པའི་གཏམ་དཔེ་ཞིག་ཡིན། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ནང་མཚང་ཞིག་དང་། ནང་འགལ་ཞིག་ལ་ཕྱི་ལ་མངོན་དུས་གཏམ་དཔེ་འདི་ལན་མང་དུ་ཐོས། འདིའི་མཚོན་དོན་ནི། རང་ཕྱོགས་ཀྱི་ནང་འགལ་ལམ་ནང་སྐྱོན་ཞིག་གཞན་ལ་ཤེས་ཚོར་གྱི་གོ་སྐབས་མེད་པའི་སྒོ་ནས་སེལ་ཐུབ་ན་ལོས་བཟང་སྟེ། སེལ་མ་ཐུབ་ན་ཡང་དེ་དག་ཕྱི་ལ་མི་མངོན་པར། ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཟོལ་གྱིས་སྡོད་དགོས་པ་དེ་ཡིན།
ང་ཚོས་དགྲ་དགའ་གཉེན་སྡུག་ཟེར་ནས་མི་གང་རུང་ཞིག་གིས་དགའ་སྡུག་བརྗོད་པ་ལ་ཚོད་འཛིན་བྱེད་ཅིང་། ཐ་ན་འགོག་པར་བྱེད། དེ་བས་ངས་གཏམ་དཔེ་འདི་ནི་ང་ཚོ་བོད་པའི་རུས་རྐང་ནང་ན་ཡོད་པའི་དམངས་གཙོ་ཡི་སྨྲ་བརྗོད་ཀྱི་ཁེ་དབང་འགོག་བྱེད་ཅིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དགྲ་དགའ་གཉེན་སྡུག་གི་མཐར་ཐུག་གི་གོ་དོན་ནི་རང་སྐྱོན་སྦས་དགོས་པ་སྟེ། གཞུང་གི་ལས་སྣེ་ལྟ་བུ་ཞིག་གིས་ནོར་འཁྲུལ་ཇི་འདྲ་ཞིག་བྱུང་ན་ཡང་། དགྲ་མི་དགའ་ཞིང་གཉེན་མི་སྡུག་པའི་ཆེད་དུ་ནོར་འཁྲུལ་དེ་མ་གླེང་ཟེར་གྱི་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་འདིར་དམངས་གཙོ་ཡི་ཁྱད་ནོར་གཉིས་ཏེ། སྨྲ་བརྗོད་ཀྱི་རང་དབང་དང་། ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་ཟེར་བ་དེ་གཉིས་ཀ་རྩིས་མེད་དུ་གཏོང་གི་ཡོད། ང་ཚོས་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་དམངས་གཙོ་གསོལ་རས་གནང་སོང་ཟེར་ནས་སྤོབས་པའི་ངང་ནས་བརྗོད་བཞིན་ཡོད་ལ། ཡང་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་དགྲ་དགའ་གཉེན་སྡུག་ཟེར་ནས་དམངས་གཙོ་ཁྱད་ནོར་ལ་གཡོ་ཟོལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
ད་རེས་ཡང་སྐྱབས་བཅོལ་གཞུང་གི་ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་གྱི་དགོངས་ཞུ་ལ་མི་ཁ་ཤས་ནས་དགྲ་དགའ་གཉེན་སྡུག་ཟེར་བའི་གཏམ་དཔེ་དེ་བཀོལ་ནས་ཁོང་མོའི་དམངས་གཙོའི་ཁེ་དབང་ལ་རྡོག་རྫིས་གཏོང་གི་ཡོད། བདེ་སྐྱིད་ཆོས་དབྱངས་ལགས་ཀྱི་དགོངས་ཞུས་ཀྱིས་དབང་ཆ་སྒེར་སྡེམ་གྱི་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་དགའ་ཡང་སྲིད། ཡིན་ན་ཡང་གང་ཟག་སྒེར་པའི་མོས་མདུན་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་རྩ་ཆེན་དུ་བརྩི་བའི་གཞུང་དམངས་ཤིག་ཡིན་ཕྱིན་འདི་ལ་ཧང་སངས་དོན་ཅི་ཡང་མེད། རྒྱུ་མཚན་གང་ཞིག་བརྟེན་ནས་ང་བཀའ་བློན་ལ་བསྡད་ན་མི་འདོད་ཅེས་ནས་ཕྱི་ལ་ཐོན་པ་ཙམ་རེད། དེས་སྤྱི་ཚོགས་ལ་མགོ་སྐོར་བཏང་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་ནི་དམངས་གཙོའི་ཁེ་དབང་རེད། དེ་ལ་དགྲ་ཕྱོགས་དགའ་ན་ཡང་འདྲ། གཉེན་ཕྱོགས་སྡུག་ན་ཡང་འདྲ། དེ་ནི་དགྲ་དགའ་གཉེན་སྡུག་ཉི་ཚེ་བ་རེད།
དགྲ་དགའ་གཉེན་སྡུག་ངོ་མ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་གང་ཞིག་གི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཞིག་གིས་ཧམ་བཤད་དང་རྫུན་སྒྲིག་གིས་སྤྱི་ཚོགས་གང་ཞིག་ལ་མགོ་སྐོར་བཏང་ན་གཞི་ནས་ཡོང་གི་རེད། ངས་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་འདི་མགོ་སྐོར་བཏང་ཆོག་ཆོག་ཡོད་པ་ཞིག་ཏུ་མངོན་གྱི་ཡོད།སྤྱི་ཚོགས་དེའི་དྲང་བདེན་མཐོང་བའི་མིག་ཤེས་མི་གསལ་བ་མངོན་པ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་དེ་ལ་བདེན་རྫུན་གྱི་དབྱེ་བ་འབྱེད་པའི་རྣམ་དཔྱོད་མེད་པ་དེ་མངོན་པ་རེད། དེ་དུས་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་འདིའི་སྤུས་ཀ་ཧ་ཅང་དམའ་བོ་ཡིན་པ་དེ་ཕྱི་ལ་མངོན་པ་ཡིན་པས། དགྲ་དགའ་གཉེན་སྡུག་ངོ་མ་དེ་ཡོང་གི་རེད།
གལ་སྲིད་ད་རེས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་འོས་འདེམས་འདིའི་འབྲས་བུར་ཡང་སྐྱར་བློ་བཟང་སེང་གེ་ལགས་ལ་སྲིད་སྐྱོང་ཐོབ་པ་ཡིན་ན། འདི་ལྟ་བུའི་དགྲ་དགའ་གཉེན་སྡུག་ངོ་མ་དེ་འབྱུང་བའི་གོ་སྐབས་ཆེན་པོ་ཡོད། ཁོང་ནི་རང་ཉིད་ཀྱི་ཆེ་ངོམ་གཙོ་བོ་འཛིན་པ་ལས་བོ་སྐྱབས་བཅོལ་གཞུང་དམངས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་གཙོ་བོར་བརྩི་མཁན་ཞིག་མིན་པ་གསལ་པོར་མངོན་ཡོད། རང་གི་ཆེ་ངོམ་གྱི་ཆེད་དུ་ཁོང་གིས་ཐ་ན་ཁོང་གི་བྱས་རྗེས་སུ་གཏན་ནས་འགྲོ་ཐབས་མེད་པའི་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་མཛད་རྗེས་ཀྱང་གཡོ་འཕྲོག་བྱེད་བཞིན་ཡོད། དཔེར་ན་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་དགེ་བཤེས་མའི་ལམ་སྲོལ་གསར་བཏོད་བྱུང་བ་ལ་མཚོན་ན། ༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུ་ཞིག་གིས་མ་གཏོགས་རྩ་བ་ནས་གནང་ཐབས་མེད་པའི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་མཛད་པ་གཙང་མ་ཞིག་རེད། དེ་ཡང་ཁོང་གི་བྱས་རྗེས་སུ་རྗོད་བཞིན་ཡོད།དེ་བཞིན་ད་ལྟ་ང་ཚོར་ཡོད་པའི་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་ཀྱི་གཞུང་དམངས་འདི་འདས་པའི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་གི་རིང་ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དམངས་གཉིས་ནས་འབད་བརྩོན་བྱས་ནས་གྲུབ་པ་ཡིན། དེ་ཡང་ཁོང་རང་གི་བྱས་རྗེས་ཡིན་ཟེར་གྱི་ཡོད། ཉེ་ཆར་རྡ་རམ་ས་ལའི་གཞུང་ལམ་ཡར་རྒྱས་སུ་བཏང་བ་ནི་རྒྱ་གར་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་ནས་༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་ཡི་ཕེབས་སྐྱོད་བདེ་བོ་ཡོང་བ་གཙོ་བོར་དམིགས་ནས་བསྒྲུབས་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་ཡང་ཁོང་རང་གི་བྱས་རྗེས་ཡིན་ཟེར་གྱི་ཡོད། དེ་མ་ཟད་ད་དུང་སྒྲུང་ཞིག་རྫུན་སྒྲིག་བྱས་ནས་མི་དམངས་མགོ་སྐོར་གཏོང་རྩིས་བྱས་ཡོད་། གལ་སྲིད་ད་རེས་བློ་བཟང་སེང་གེ་ལགས་ལ་ཡང་སྐྱར་ཐོབ་ན། ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་འདི་དགྲ་གྲོགས་གཉིས་ཀྱི་མིག་ལམ་དུ་གཡོ་འཕྲུལ་གྱིས་མགོ་སྐོར་གཏོང་ཆོག་ཆོག་ཡོད་པ་དང་། བདེན་རྫུན་གྱི་དབྱེ་བ་འབྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་པའི་རྨོངས་རྟུལ་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་ཏུ་མངོན་པ་རེད། འདི་ནི་དགྲ་དགའ་གཉེན་སྡུག་ངོ་མ་དེ་རེད།
སྤྱིར་བཏང་དམངས་གཙོའི་ཡན་ལག་ཚང་བའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་ཡིན་ན། བློ་བཟང་སེང་གེ་ལགས་ནས་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་དང་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་སྐུ་དྲིན་ཡང་མངོན་སུམ་འཛེམ་མེད་ཀྱིས་ཧམ་འཕྲོག་བྱས་ནས་མི་དམངས་མགོ་སྐོར་གཏོང་ཐབས་བྱེད་པ་འདི་ལྟ་བུ་ནི་ཁྲིམས་ལ་གཏུགས་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་ལྟར་མ་བྱུང་ན་ཡང་། གནས་སྐབས་ཁོང་སྲིད་སྐྱོང་གི་འོས་འགྲན་ལ་ཞུགས་པ་མཚམས་བཞག་ནས། ༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་དང་རྒྱ་གར་གཞུང་ལ་ཁོང་ཚོའི་སྐུ་དྲིན་ཧམ་འཕྲོག་བྱས་པ་དང་། མི་དམངས་ལ་ཁོང་ཚོ་མགོ་སྐོར་གཏོང་ཐབས་བྱས་པ་བཅས་ལ་ཐུགས་བདེན་དགོངས་དག་ཞུ་དགོས་པ་མ་ཟད། མ་འོངས་པར་དེ་ལྟར་མི་བྱེད་པའི་དམ་བཅའ་ཕུལ་ནས་ཡང་སྐྱར་འོས་འགྲན་ལ་ཞུགས་དགོས་པ་ཡིན། བློ་སེང་ལགས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བྱེད་པ་ཕར་ཞོགཁོང་གིས་ད་དུང་རྫུན་རྐུབ་རྙིང་པ་རྡོལ་གྱིན་རྡོལ་གྱིན་རྫུན་གསར་པ་སྒྲིག་གིན་སྒྲིག་གིན་འགྲོ་གི་ཡོད།བློ་སེང་གིས་རྫུན་སྒྲིག་བྱེད་པ་ནི་རྫུན་སྒྲིག་ཙམ་མིན། དེའི་ཕུགས་ན་མི་དམངས་ལ་མཐོང་ཆུང་ཡོད། མི་དམངས་ཀྱི་ཤེས་ཚད་ལ་མཐོང་འཇོག་ཧ་ཅང་དམའ་བའི་རྟགས་ཤིག་ཡོད། ཁོང་གིས་རང་གི་འདོད་མོས་ལྟར་མི་དམངས་ལ་མགོ་སྐོར་བཏང་ཆོག་ཡོད་བསམ་གྱི་ཡོད། དེ་མིན་ན་༧དགེ་བཤེས་མའི་ལམ་སྲོལ་དེ་ཁོང་རང་གི་སྟེང་ལ་ཇི་ལྟར་སྦྱོར་རམ། རྡ་རམ་ས་ལའི་གཞུང་ལམ་གྱི་རྫུན་སྒྲུང་དེ་ཇི་ལྟར་བསྒྲིགས་སམ།
ང་ཚོས་སྲིད་སྐྱོང་འདེམས་བསྐོ་བྱེད་པ་ནི་སྲིད་སྐྱོང་འདེམས་བསྐོ་བྱེད་པ་གཅིག་པོ་མིན། ང་ཚོས་གོ་སྐབས་འདི་བཟུང་ནས་ང་ཚོ་ནི་མགོ་སྐོར་བཏང་ཆོག་ཆོག་མིན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་ཡིན་པ་རང་གཞན་གཉིས་ཀར་སྟོན་དགོས། དེ་ལས་གལ་ཆེ་བ་ཞིག་ནི་ང་ཚོས་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་ཐུགས་བདེ་གསོལ་བའི་གོ་སྐབས་རྩ་ཆེན་ཞིག་ཡིན། ༧གོང་ས་མཆོག་ནས་ལོ་ངོ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་གི་རིང་ལ་བཙན་བྱོལ་གཞུང་དམངས་འདི་གཉོར་སྐྱོང་གནང་ནས་ཡོང་། ང་ཚོ་ལ་སེམས་གསོ་གནང་ནས་ཡོང་། ང་ཚོའི་ཆེད་དུ་ཐུགས་ཁྲལ་གནང་ནས་དགུང་ལོ་བརྒྱད་ཅུར་ཕེབས་ཡོད། ད་ལྟ་ང་ཚོས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་ཐུགས་ཁྲལ་ཇེ་ཡང་དུ་གཏོང་བའི་དུས་ལ་སླེབས་ཡོད། ང་ཚོས་ཕར་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་ཐུགས་གསོ་གནང་བའི་དུས་ལ་སླེབས་ཡོད། ཐུགས་གསོ་བྱེད་པའི་ཐབས་ལམ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བ་ཞིག་ནི་བཙན་བྱོལ་གཞུང་དམངས་འདི་གཡོ་འཕྲུལ་དང་ཧམ་རྫུན་གྱིས་མགོ་སྐོར་གཏོང་ཆོག་ཆོག་ཅིག་མིན་ཅིང་། རྣམ་དཔྱོད་དང་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་རང་གི་འགོ་ཁྲིད་འདེམས་ཐུབ་པར་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡི།
ང་ཚོས་འདི་ལྟར་འགོ་ཁྲིད་ཅིག་འདེམས་ཐུབ་པའི་ཉིན་མོ་དེར་ང་ཚོས་གཞིས་ལུས་མི་དམངས་ལ་སེམས་གསོ་ཞིག་དང་། རྒྱ་གར་གཞུང་དམངས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ལ་སྐུ་དྲིན་ཅན་གྱི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ལ་དྲིན་གཟོ། ༧གོང་ས་མཆོག་ལ་རྒྱལ་བ་དགྱེས་པའི་མཆོད་སྤྲིན་བླ་ན་མེད་པ་ཞིག་ཡིན།
མི་རྗེ་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་གིས་ཁ་སྔོན་ཆིག་སྒྲིལ་སྐོར་ནས་གསུང་སྐབས། “ང་ཚོ་གཅིག་སྒྲིལ་བྱེད་དགོས་རེད། ཆོལ་ཁ་དབྱེར་མེད། ཆོལ་ལུགས་རིས་མེད། ཕོ་མོ་ཁྱད་མེད། ཚང་མ་གཅིག་སྒྲིལ་བྱེད་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དེང་སང་སྤྱི་ཚོགས་དང་སྐད་འཕྲིན་ནང་ཕན་ཚུན་རྩོད་པ་ཞེ་དྲགས་རྒྱག་གི་འདུག་ཟེར། ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཁྱེད་རང་མར་ཐོན་ཤོག་དང་། ང་གཉིས་གཏུགས་ཆོག ཟེར་གྱི་ཡོད་ས་རེད། ཧ་ཅང་ཐབས་སྐྱོ་བོ་རེད། མར་ཐོན་པ་ཡིན་ནའང་། གཅིག་དྷ་སར་ཡོད་རེད། གཅིག་ཨ་རི་ལ་ཡོད་རེད། ཐུགས་ས་ཁོ་རང་མི་འདུག་ག གལ་སྲིད་ཐུགས་པ་ཡིན་ནའང་བོད་མི་གཉིས་གཏུགས་རྒྱུ་རེད། དེ་ཧ་ཅང་གི་བློ་ཕམ་རེད། གཅིག་སྒྲིལ་ལ་གནོད་ཀྱི་རེད། སྤྱི་ཚོགས་ནང་ང་ལ་དཔར་འདྲ་མི་འདྲ་བཟོ་མཁན་ཡོད་ས་རེད། ཁོ་རང་ཚོ་བཟོ་བཅུག ཁོ་རང་ཚོ་སྐྱིད་པོ་ཡོད་ན། ང་ལ་གང་མིན་འདུག”ཟེར། གཏམ་བཤད་སྙན་མོ་དེའི་དྲོད་མ་ཡལ་གོང་ནས། ཨ་རིའི་གློག་འཕྲིན་ཁང་གི་དྲི་བར་ལན་འདེབས་སྐབས་ཁོང་གིས་ཞལ་ཁྲོལ་གཉེར་བསྡུས་ཤིང་། གསུང་དྲག་འཚུབ་ཀྱིས་སྒོ་ནས་”དེང་སང་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དཀྲོག་གཏམ་འདྲ་མི་འདྲ་བཟོ་བཞིན་འདུག་ཟེར། ལྟོས་དང་། ཤོག་བུ་འདི་འདྲ་ཞིག་དཔར་བརྒྱབས་ནས་འགྲེམས་ཀྱིན་འདུག་ཟེར། (༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་དཔར་མར་ཕབ་མིན་སྐོར་དང་དོལ་རྒྱལ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་མེད་ཀྱི་སྐོར་རེད།) ཤོག་བུ་དེ་འདྲ་སྦྱར་མཁན་དང་འགྲེམས་མཁན་གྱི་རིགས་མཐོང་ན་པར་རྒྱག་རོགས། ལམ་སེང་སྲིད་སྐྱོང་ལ་ལབ་རོགས། ཏན་ཏན་བརྩད་གཅོད་གཏང་ནས་ཉེན་རྟོག་པར་བརྩིས་སྤྲོད་བྱ་རྒྱུ་ཡིན།”ཟེར། མཚམས་འདི་ནས་ངས་ཤོད་རྒྱུར་ཁོ་རང་ཁྲིམས་ལུགས་ལ་མཁས་ཤིང་རང་ཉིད་ལ་བསྙོན་འཛུགས་བྱེད་མཁན་གྱི་རིགས་ཐར་པ་མི་གཏོང་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན། ཐོག་དང་པོར་བོད་མི་འབངས་མི་སེར་དཀྱུས་མ་རྣམས་ཉེན་རྟོག་པ་དང་ཁྲིམས་ཁང་ལ་མ་བསྐྱལ་གོང་། ཁྱེད་རང་ལ་ཁང་པའི་ཉེས་བཙུགས་བྱེད་མཁན་གྱི་མགོ་སེར་མ་དེ་ཁྲིམས་ཁང་ལ་བསྐྱལ་རོགས། ཉེན་རྟོག་པར་བརྩིས་སྤྲོད་གནང་རོགས། སྐུ་མཁྱེན། བདག་གི་སྲིད་སྐྱོང་ལགས། མགོ་སེར་མ་དེ་ཐར་པར་མ་གཏོང་རོགས། སྙིང་ཟེར་ན་དེས་ཚིམས་ས་རེད། བློ་ཟེར་ན་དེས་ཁེངས་ས་རེད། དེ་རྗེས་རང་གི་འབངས་མི་སེར་རྣམས་ཁྲིམས་ཁང་དུ་སྦྱར་ནའང་བསམ་འཆར་གང་ཡང་མེད། བོད་མི་དམངས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་ལགས་་་་་་