༢༠༢༠ལོའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས།

གངས་རིའི་ཉི་མ།

རྒྱ་གར་ནི་འཛམ་གླིང་གི་གནའ་བོའི་རིག་གནས་འབྱུང་ཁུངས་ཀྱི་ལྟེ་བ་ཞིག་སྟེ། རིག་གཞུང་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཤེས་རིག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཞིང་ཤེས་རིག་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བྱུང་རབས་ཧ་ཅང་རིང་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན། དུས་དིང་སང་ཡིན་ནའང་རྒྱ་གར་གྱི་ཆོས་རིག། ལོ་རྒྱུས། རིག་གཞུང་། སྒྱུ་རྩལ། མཚན་ཉིད་རིག་པ་དང་ལྟ་གྲུབ་སོགས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་དང་བག་ཆགས་དབང་གིས། ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་གླིང་ཆེན་གཙོ་བྱས་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེ་ཆུང་མང་པོ་ཞིག་གི་རིག་གནས་ཀྱི་མགོ་ཁུངས་ཆགས་ཡོད་པར་བརྗོད་མ་དགོས་མོད།  ཡིན་ནའང་། རྒྱ་གར་གྱི་བྱུང་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་དར་རྒུད་ཀྱི་དཀྱོག་མཚམས་མང་པོ་མང་པོ་བརྒྱུད་ནས་དུས་དེ་རིང་མཚམས་སུ་སླེབས་པ་རེད། དཔེར་ན། ཁ་ཆེའི་དམག་ཤུགས་རྒྱ་གར་ལ་སླེབས་མགོ་བཙུགས་ནས་བཟུང་། དུས་རབས་དྲུག་བདུན་ཙམ་གྱི་རིང་ཁོང་ཚོས་ཆོས་ལུགས་ལྟ་བར་སྒོམ་ཞིང་ཆབ་སྲིད་ལག་ཆར་བཀོལ་ཏེ། རྒྱ་གར་མི་མང་གི་ཤ་དང་རུས་ལ་འཐིམ་པའི་མེས་དབོན་ཚོའི་ཤུལ་བཞག་རིག་གནས་ལ་རྩ་བ་ནས་གཏོར་བཅོམ་ཚད་མེད་བཏང་བས། དུས་དེ་ནས་བཟུང་། གནའ་བོའི་འཛམ་གླིང་རིག་གནས་ཀྱི་ཕ་ས་ཞེས་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཉམས་པའི་འགོ་བཙུགས་པ་མ་ཡིན་ནམ།

དེ་རིང་གི་རྒྱ་གར་ནི་སྐད་དང་ཡི་གེ། ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། མི་དང་ས་ཁྱོན་གྱི་དབང་ཐང་ཧ་ཅང་རྒུད་དེ། སྔོན་བྱོན་མཁས་དབང་སྟོང་ཕྲག་དང་གཞུང་ལུགས་སྣ་མིན་གྱི་གདན་ས་ཆེན་པོ་འདི། གྱོན་ཆས་ཀྱི་ཁ་དོག་དང་ལྷ་ཁང་གི་འདྲ་སྐུ་ཙམ་ལས་ཕལ་ཆེར་ཡལ་སོང་བའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཏུ་གྱུར། ད་ལྟའི་ཁོང་ཚོས་ཕ་མེས་ཡང་མེས་ཚོའི་རིག་པའི་རྩལ་དང་བསམ་པའི་རྣམ་དཔྱོད་ལས་མཆེད་པའི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་། སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་དུ་མས་ལེགས་སྐྱེས་སུ་ཕུལ་བའི་རིག་པའི་རྣམ་གཞག་དེ་དག་དང་ལེན་གནང་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་མ་ཟད། སོ་སོའི་ཤ་ཁྲག་དང་འབྲེལ་ཞིང་ཕ་ས་འདིའི་ཁྱད་ནོར་ཞིག་ཡིན་པ་མཐའ་ན་ངོས་འཛིན་ཙམ་ཡང་ཐོབ་མཁན་ཧ་ཅང་ཉུང་ཉུང་ཡིན། འདང་རེ་བརྒྱབ་ན། ད་ལྟའི་ཁོང་ཚོར་ཁག་ཇི་ཡོད་སྙམ། དུས་རབས་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཁ་ཆེ་བའི་མངའ་ཐང་འོག་མནར་གཅོད་དང་དཀའ་ཚེགས་གཟེད་དགོས་ཁར། བར་སྐབས་ཤིག་ནས་རྒྱལ་ཕྲན་བར་གྱི་ནང་འཁྲུག་འགོ་བརྩམས་ཏེ་ཚང་མ་གཡུལ་སར་ལངས། མཐར་ཨིན་ཇི་བཙན་རྒྱལ་རིང་ལུགས་ཀྱི་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་དུ་གྱུར་ཏེ། མི་མང་གཙོ་བྱས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆབ་དཔལ་རིག་གསུམ་ལ་གྱོང་གུན་སྔོན་ནས་ཚབས་ཆེ་རུ་ཕོག། ད་ལྟ་ང་ཚོ་ཚང་མས་མངོན་གསལ་དོད་པོས་མཐོང་གསལ་ལྟར་རེད། འཛམ་གླིང་རིག་གནས་ཀྱི་ཏོག་ཅེས་མིང་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོ་ཞིག། ལོ་རྒྱུས་འཕོ་འགྱུར་ཁྲོད་གློ་བུར་དུ་ཕ་མེས་ཡང་མེས་ཚོའི་རིག་གནས་ཀྱི་དྲི་ཙམ་ཡང་སྟོན་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ། དེ་རིང་དང་ཁ་སང་གི་མི་རབས་གསར་བའི་བསམ་བློའི་ཁ་ཕྱོགས་ལས་རྟོགས་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག་གམ།

གང་ལྟར་ཀྱང་། དེ་དག་ཚང་མ་དངོས་སུ་བྱུང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཕམ་ཁ་ཞིག་ཏུ་གྱུར། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༤༧ ལོར་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གིས་རང་བཙན་ཐོབ་པའི་དུས་སྐབས་ཏེ་ཆབ་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར། ཤེས་ཡོན་སོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་གང་ནས་བལྟས་རུང་རྒྱལ་ཡོངས་ལ་ཟིང་འཁྲུག་ཆེན་པོ་ལངས་བསྡད་ཡོད་པས། རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་ལ་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་འཛུགས་སྲ་བརྟན་ཞིག་བཟོ་ཐུབ་མེད་པའི་སྐབས་ཐོག་དེར། མགོ་ཁྲིད་ཚོས་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་མང་གཉིས་ལམ་ལ་འཇོག་མི་ཐུབ་པའི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཀྱི་ཡོད་ནའང་། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༤༨ ལོ་ནས་མཐོ་སློབ་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་ (University Education Commission 1948-49) བཙུགས་གནང་སྟེ། དེ་ནས་བཟུང་སྔ་རྗེས་སུ་ཤེས་ཡོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་འཛུགས་རིམ་པ་མང་པོ་བསྐྱར་བཅོས་དང་ཁ་སྣོན་གནང་འགོ་བཙུགས། དམིགས་བསལ་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༨ ལོར་ཀོང་རི་སི་ (Congress) གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པའི་སྣེ་ཁྲིད་འོག། ལམ་སྟོན་གནང་བའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ (National Policy on Education) ནི་ཤེས་ཡོན་འཕེལ་རིམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་ཆེས་ཐོག་མའི་སྲིད་བྱུས་ཤིག་ཆགས་ཤིང་། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གཉིས་པ་ནི་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༨༦ ལོར་སྤེལ་གནང་སྟེ་ད་བར་དུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་གནང་བཞིན་པ་འདི་ཡིན། སྲིད་བྱུས་འདིར་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ལོར་མགོ་ནས་བསྐྱར་ཞིབ་དང་བསྐྱར་བཅོས་ཤིག་བྱེད་དགོས་ཀྱང་ཁེལ་ཡོད། བགྲང་བྱ་མང་པོ་མང་པོ་ཞིག་གི་རིང་དུ། གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པ་གཅིག་གི་ལངས་ཕྱོགས་འོག་གི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ལ། འོག་སློབ་གྲྭའི་སློབ་མ་དང་བར་སློབ་གྲྭའི་དགེ་རྒན། སྒང་ཤེས་ཡོན་པའི་སྡེ། གཞན་ཡང་གཞུང་འཛིན་མི་སྣ་སོགས་ཀྱིས་ངོ་རྒོལ་རབ་དང་རིམ་པ་གནང་ཡོད། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་ད་ལྟའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་སློབ་དེབ་དང་སློབ་ཁྲིད་ནང་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་དང་། གཞན་ཡང་ཡུལ་ལུང་སོ་སོར་སྐད་དང་ཡི་གེ། རིག་གཞུང་། ལོ་རྒྱུས་སོགས་མི་འདྲ་ཡོད་པས། དེ་དག་མང་པོ་ཞིག་ཡོངས་སྒྲིལ་གྱི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་མེད་པ་མངོན་གསལ་ཡིན་པ། དེ་ནི་ད་ལྟ་དང་འདས་ཟིན་པའི་སློབ་གྲྭ་དང་ཤེས་ཡོན་ལམ་ལུགས་ལས་ཀྱང་གསལ་བོར་རྟོགས་ནུས།

ཉེ་སྔོན་ཟླ་བ་བདུན་པའི་ཚེས་ ༢༩ ཉིན། ད་ལྟའི་རྒྱ་གར་གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པའི་སྣེ་ཁྲིད་འོག། རྒྱ་གར་གྱི་ ༢༠༢༠ ལོའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ (National Education Policy 2020) ཞེས་པ་དངོས་སུ་ངོས་ལེན་ཐོབ་པའི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས། ཡིག་ཆའི་ནང་གསེས་དང་ལྷག་པར་དུ་སྤྱི་ཚོགས་སྟེང་གི་ཤེས་ཡོན་དང་སློབ་གསོའི་ཐད། ཉམས་ཞིབ་དང་དཔྱད་བརྗོད་སྤེལ་མཁན་ཚོའི་བསམ་ཚུལ་ལ་གཞིག་ན། ད་ལྟའི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་འདིའི་འོག་སྔར་གྱི་ལམ་སྲོལ་མང་པོ་ཞིག་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་དང་གསར་སྣོན་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་འདི་དིང་གི་འཛམ་གླིང་མི་མང་གི་མིག་དཔེ་རུ་འཛིན་སའི་ཨ་རི་དང་དབྱིན་ཇི། འཇར་མིན། སུད་སི། ཕིན་ལན་ཌི་སོགས་ཀྱི་སློབ་གསོའི་སྒྲོམ་གཞི་དང་ཐབས་ལམ་སོགས་ལས་དཔེ་བླངས་ཡོད་པར་ཚོད་དཔག་བྱེད་མཁན་མང་།

གང་ལྟར། སྲིད་བྱུས་གསར་པ་འདིས་འབྱུང་འགྱུར་རྒྱ་གར་མི་མང་གི་ཁ་ཕྱོགས་ཏེ། འཛམ་གླིང་གསར་བའི་གོམ་འགྲོས་དང་མཐུན་ཞིང་འཛམ་གླིང་མི་མང་གི་དབུ་ཁྱུད་ཅིག་ཏུ་འགྱུར་བའི་རེ་བ་དང་སྨོན་འདུན་བཅོལ་གྱིན་ཡོད་པ་རེད། སྔར་ཤེས་ཡོན་དང་འབྲེལ་བའི་བྱེད་སྒོ་ཁག་མི་ཤུགས་གོང་འཕེལ་ལྷན་ཁང་ (Ministry of Human Resource Development) གི་ཁྱབ་ཁོངས་འོག་བསྡུས་ཡོད་ནའང་། དེའི་ཚབ་ཏུ་ཤེས་ཡོན་གསར་བའི་དགོངས་དོན་དང་ཤེས་ཡོན་པའི་སྡེ་ཁག་གི་དགོངས་ཚུལ་ལྟར། ད་ནས་བཟུང་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཁང་ (Ministry of Education) ཞེས་པའི་མིང་ལ་ཕྱིར་བཅོས་བྱས་ཡོད། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་ཤེས་ཡོན་གྱི་རིན་ཐང་ལ་ངོས་འཛིན་དང་མཐོང་ཆེན་སྔར་ལས་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་པ་རེད། མཚམས་འདི་ནས་ད་ལོའི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་བའི་ཁྱད་ཆོས་ཁ་ཤས་གཙོ་སྟོན་བྱས་ན། སྲིད་བྱུས་འདིས་སློབ་གྲྭའི་ཤེས་ཡོན་དང་མཐོ་སློབ་ཀྱི་ཤེས་ཡོན། ཡང་སྤྱིར་བཏང་ཤེས་ཡོན་དང་འབྲེལ་བའི་རིགས་བཅས་སྡེ་ཚན་གསུམ་གྱི་ཤེས་ཡོན་སྒྲོམ་གཞི་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་བཏང་ཡོད་པར་དོ་སྣང་བྱུང་།

དང་པོ་སྟེ་སློབ་གྲྭའི་ཤེས་ཡོན་སྒྲོམ་གཞི་ལ་རྩ་བ་ནས་བསྒྱུར་བཅོས་དང་གསར་སྣོན་ཆེན་པོ་གནང་བ་ནི། ཤེས་ཡོན་གསར་བའི་དགོངས་དོན་ནང་བྱིས་པ་ལོ་གསུམ་ནས་ལོ་བཅོ་བརྒྱད་བར་སྡེ་ཚན་བཞི་ལ་དབྱེ་སྟེ། སློབ་ཁྲིད་དང་བསླབ་གཞི་གཉིས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞི་སྔར་ལྟར་ཡིག་རྒྱུགས་ཀྱི་སྐར་གྲངས་གཙོ་འཛིན་མ་ཡིན་པར། སློབ་མའི་ཁམས་དང་ནུས་པ་གསོ་སྐྱོང་སླད་མ་སྐད་གཙོ་འཛིན་ (འཛིན་རིམ་ལྔ་པ་བར་) ཐོག་རྩེད་རིགས་དང་རིག་རྩལ། སྒྱུ་རྩལ་རིག་པ་སོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་བརྒྱུད་ལམ་བཞག་སྟེ། མཐར་རིམ་པ་གསུམ་པ་དང་བཞི་པའི་ནང་སླེབས་སྐབས། སློབ་ཕྲུག་རང་ངོས་ནས་སོ་སོའི་ནུས་པ་དང་ཁམས་ལ་འཚམ་པའི་སློབ་ཚན་སོགས་ལ་གདམ་གསེས་བྱེད་ཐུབ་པའི་འཇོན་ཐང་བསྐྲུན་གནང་རྒྱུ། ཡང་ད་ལྟ་ནང་བཞིན་འབྱུང་རིག་དང་ཚོང་རིག། ཚན་རིག་སོགས་སྡེ་ཚན་གཅིག་གི་ངོ་བོ་ལས་ལོགས་སུ་བཀར་མི་རུང་བ། དམིགས་བསལ་ལག་ཤེས་དང་རྩེད་མོའི་རིགས་ཀྱི་ཤེས་བྱ་མང་པོ་ཞིག་སློབ་གྲྭའི་ཉིན་རེའི་བྱེད་སྒོ་ཁག་ནང་། སློབ་སྦྱོང་གཞན་ལྟར་གཅིག་མཚུངས་བརྕི་མཐོང་དང་གལ་ཆེན་གནང་དགོས་ཡོད་པས། ལམ་སྟོན་རྩ་འཛིན་འདིའི་འོག་ནས་སློབ་ཕྲུག་དུང་ཕྱུར་མང་པོར་སློབ་སྦྱོང་གི་གོ་སྐབས་སྔར་ལས་ཇེ་བཟང་དང་ཇེ་ཡངས་གཏོང་གི་ཡིན་པ་མ་ཟད། སྔར་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནས་ཕྱིར་འབུད་བཏང་བའི་སློབ་མ་ས་ཡ་ཉི་ཤུ་ཙམ་ལ་སླར་ཡང་སློབ་སྦྱོང་གི་གོ་སྐབས་གནང་རྒྱུའི་ལམ་སྟོན་མཛད་ཅིང་། ན་ཆུང་བྱིས་པ་རང་ལོ་ ༣ ནས་ ༦ བར་གྱི་ལྟ་སྐྱོང་དང་སློབ་གསོའི་ཐད་སྔར་མ་བྱུང་བའི་གལ་ཆེན་དོན་ཆེན་དུ་བཟུང་ཡོད།

གཉིས་པ་སྟེ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་སྡེ་ཚན་ནང་གླེང་གཞི་ཆེན་པོ་གནང་ས་ཞིག་ནི། ཉེ་བའི་འབུམ་རམས་པ་མེད་པར་བཟོས་ནས་ཉེ་བའི་གཙུག་ལག་རབ་འབྱམས་པའི་སློབ་དུས་ལོ་བཞིར་བཟོས་གནང་སྟེ། ལོ་བཞིའི་ནང་རང་གི་འདོད་མོས་ལྟར་སློབ་སྦྱོང་གི་སྡེ་ཚན་ཁག་ལ་ཡར་འཛུལ་མར་ཐོན་གྱི་རང་དབང་སྔར་ལས་ཇེ་ཡངས་དང་ཇེ་བདེ་བསྐྲུན་ཡོད་པ་མ་ཚད། ལོ་བཞིའི་སློབ་ཡུན་རིང་སློབ་གཉེར་བར་ལོ་རེའི་ནང་ངོས་འཛིན་ལག་འཁྱེར་རེ་ཡོད་པའི་ལམ་ལུགས་དང་། གལ་སྲིད་ལོ་བཞིའི་སློབ་སྦྱོང་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་སྟོང་པ་འདུག་དགོས་ཁས་ན་རྗེས་ཕྱོགས་ནམ་ཡོད་ལ་སླར་ཡང་མུ་མཐུད་གནང་ཆོག་པ་བཟོས་ཡོད། དེ་དག་ནི་ད་ཡོད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ཞན་ཆ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་དགོས་པ་རེད་སྙམ། ད་དུང་རྒྱ་གར་གྱི་མཐོ་སློབ་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་ (Higher Education Commission of India) ཞེས་པ་གསར་འཛུགས་གནང་ནས། དེའི་འོག་གི་ཤེས་ཡོན་སྡེ་ཚན་ཆེན་པོ་བཞིའི་འཛིན་སྐྱོང་ལ་ལྟ་རྟོག་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད། གཞན་ཡང་སློབ་ཆེན་ཁག་གི་སློབ་གཉེར་བ་དང་ཁྱད་ལས་མི་སྣ་སོགས་གསོ་སྐྱོང་ཐད། འཛམ་གླིང་ཡར་ཐོན་ཅན་གྱི་འགྲོས་ལྟར་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་ཚད་ལྡན་ཁག་ཏུ་ཤེས་རིག་འདྲ་མིན་སྐོར་གྱི་ཞིབ་འཇུག་སྡེ་ཚན། གཞན་ཡང་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་སོགས་གསར་འཛུགས་དང་རྒྱ་བསྐྱེད་གནང་རྒྱུའི་ཐད་མདུན་བསྐྱོད་ཀྱི་ལམ་ཡངས་པོ་ཕྱེ་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད།

གསུམ་པ་སྟེ་སྤྱིར་བཏང་ཤེས་ཡོན་དང་འབྲེལ་བའིི་བསྒྱུར་བཅོས་དང་གསར་སྣོན་གཞན་རིགས་ནི། རྒྱ་གར་ནི་དབུལ་ཕྱུག་གཉིས་བར་ཧེ་བག་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཤོར་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་སྟབས། ཤེས་ཡོན་གསར་བའི་དགོངས་དོན་ནང་ས་ཆ་ཁུག་ཀྱོག་དང་སྤྱི་ཚོགས་རྗེས་ལུས་ཀྱི་ས་གནས་ཁག་གི་བྱིས་པ་ཚོའི་ཆེད། དཔལ་འབྱོར་གྱི་རོགས་སྐྱོར་དང་སློབ་ཡོན་སྔར་ལས་ཇེ་མང་དང་ཇེ་རྒྱས་སུ་བཏང་སྟེ། སྤྱི་ལོ་ ༢༠༣༥ བར་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་སློབ་ཞུགས་གནང་བའི་གྲངས་འབོར་སྔར་ལས་ལྡབ་ལོག་ཏུ་གཏང་བའི་རྩིས་ཡོད་པ་མ་ཟད། སློབ་སྦྱོང་གི་ཡོ་ཆས་དང་འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་རིགས། འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་འཆར་སོགས་ཀྱི་བརྒྱུད་ལམ་འཕྲུལ་ཆས་རིག་པའི་བཀོལ་སྤྱོད་ཐད་ནས་རྒྱ་བསྐྱེད་གནང་འཆར། གཞན་ཡང་འཛམ་གླིང་གི་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་བརྒྱའི་ནང་ཚུད་པའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་ཁག་གི་ཡན་ལག་བཙུགས་ཆོག་པའི་སྒོ་མོ་དབྱེ་རྒྱུ་ཡིན་པས། དེ་དང་ལྷན་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་སྐད་ཡིག་གསར་པ་འགའ་ཡང་གསར་སྣོན་གནང་ཡོད་པའི་ཁྲོད་བོད་ཡིག་ཀྱང་བཅུགས་ཡོད་འདུག། ཡང་དགེ་རྒན་གྱི་ཆ་རྐྱེན་ནང་མ་མཐའ་ཡང་ལོ་བཞིའི་སློབ་སྦྱོང་ཐོན་པའི་ལག་འཁྱེར་ཡོད་དགོས་སོགས། འདི་དང་འདི་ལ་སོགས་པའི་བསྒྱུར་བཅོས་དང་གསར་སྣོན་ཧ་ཅང་མང་བས། ང་ཚོ་ཚང་མས་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོ་ནས་དཔུང་པ་མཉམ་གཤིབ་ངང་མདུན་སྐྱོད་ཀྱི་གོམ་ཁ་ལྷན་གཅིག་ཏུ་སྤོ།

མདོར་ན། ༢༠༢༠ ལོའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ནི། རྒྱ་གར་གཞུང་མང་རང་བཙན་ལོན་ནས་ད་བར་གྱི་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཐེངས་གསུམ་པ་དེ་དང་། ད་ལྟའི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱས་ནས་མི་ལོ་ཧྲིལ་བོ་ ༣༤ ཙམ་འགོར་བའི་རྗེས་གསར་དུ་ཐོན་པའི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཤིག་ཡིན། ཤེས་ཡོན་གྱི་སྒྲོམ་གཞི་དང་སྲིད་བྱུས་འདིའི་ཐད་སྤྱི་ཚོགས་ནང་མང་པོས་དགའ་བསུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་མ་ཟད། ཤེས་ཡོན་དང་སློབ་གསོའི་ཐད་དཔྱད་ཞིབ་དང་ཉམས་ཞིབ་གནང་མཁན་གྱི་མི་སྣ་མང་པོས་གདེང་འཇོག་ཆེན་པོ་བྱས་ཡོད་པ་རེད། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། ད་ལྟའི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ནང་མི་ཞིག་གི་ནུས་པ་དང་ཕུགས་བསམ་ཡོད་ཚད་རྒྱུགས་སྐར་གྱི་བརྒྱ་ཆ་ཁོ་ནས་ཚད་ཐིག་འཇལ་བའི་བྱེད་སྟངས་འདིས། མི་མང་བོས་ཕུགས་བསམ་འཚོལ་བར་བཀག་སྒོ་ཆེན་ཆེན་པོ་ཐེབས་ཡོད་པ་རེད།  ཤེས་ཡོན་གསར་པའི་དགོངས་དོན་ནང་སློབ་མ་རེ་རེའི་ཁམས་དང་ནུས་པར་ཆེ་མཐོང་གནང་སྟེ། ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་སྟེང་ནས་ཕུགས་བསམ་འཚོལ་བའི་ལམ་ཁ་ཡངས་པོར་ཕྱེས་གནང་ཡོད། ད་ལྟའི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཀྱིས་ནག་པང་དང་སློབ་དེབ་བར་ནས་ཁྱད་ལས་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་ཡོང་བར་རེ་ལྟོས་ཆེན་པོ་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། ཤེས་ཡོན་གསར་པའི་སྲིད་བྱུས་ཀྱིས་མིའི་གཞི་རྩའི་རྣམ་དཔྱོད་གྲོལ་ཏེ་ཁྱད་ལས་མི་སྣ་སྐྱེད་སྲིང་ཡོང་བར་ཕྱག་སྟོན་མཛད། ད་དུང་། ད་ལྟའི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གི་མ་འོངས་མདུན་ལམ་ལག་འཁྱེར་ཙམ་ལ་བློ་ཁ་ཕྱོགས་ནས་ཡོད་ཀྱང་། ཤེས་ཡོན་གསར་བའི་སྲིད་བྱུས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གི་འབྱུང་འགྱུར་ནི། ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་མི་རབས་གསར་བ་ཞིག་གི་རྣམ་དཔྱོད་པའི་སྡེར་རེ་བ་བཅོལ་ནས་ཡོད།