རྒྱ་ནག་གིས་ཤིན་ཅང་ཡུ་གུར་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་མི་མང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་གི་ཡོད་པའི་ངོས་འཛིན་འོག་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ནས་རྒྱའི་དཔོན་རིགས་ལྔ་ལ་དཔལ་འབྱོར་ཉེས་ཆད་གཅོད་རྒྱུའི་གཏན་འཁེལ་ཡོད་འདུག
རྒྱལ་སྤྱིའི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ལྟར་ན། ཁ་སང་ཡུ་རོབ་མཉམ་འབྲེལ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་གཉིས་ཀྱིས། ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་རྒྱལ་ཁབ་ ༢༧ ནས། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་གི་ཡོད་པའི་ངོས་འཛིན་འོག རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དཔོན་རིགས་ལྔའི་འགྲུལ་བཞུད་ཐོངས་མཆན་དང་ཡུ་རོབ་ནང་ཡོད་པའི་མི་སྒེར་གྱི་རྒྱུ་དངོས་སོགས་བཀག་འགོག་བྱས་ཏེ། ཁོ་ཚོར་དཔལ་འབྱོར་ཉེས་ཆད་གཅོད་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ད་རེབ་ནི་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོའི་དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་རྗེས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཚོར་ཉེས་ཆད་བཅད་པ་ཐེངས་གཉིས་པ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་འདུག
ཐེངས་འདིའི་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་ཉེས་ཆད་གཅོད་ཡུལ་ཁྲོད། རྒྱ་ནག་གཙོས་པའི་ཨུ་རུ་སུ་དང་ལེ་བྷེ་ཡ། ལྷོ་སོ་ཌན་དང་བྱང་ཀོ་རི་ཡ་བཅས་ཀྱི་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་དཔོན་རིགས་ཁྱོན་ ༡༡ ཡོད་པ་དང་། དམིགས་བསལ་རྒྱའི་དཔོན་རིགས་ལྔའི་ཁྲོད་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་དཔོན་རིགས་གཅིག་ཡོད་པ་གསལ་འདོན་བྱས་པ་ཙམ་ལས། རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་དེ་དག་གི་མིང་དང་ལས་གནས་སོགས་ཀྱི་ཞིབ་ཕྲའི་རྒྱབ་ལྗོངས་གནས་ཚུལ་གང་ཡང་ཐེར་འདོན་བྱས་མེད་པ་དང་། འབྱུང་འགྱུར་ཕྱི་ཚེས་ ༢༢ ཉིན་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་རིམ་པའི་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་དཔལ་འབྱོར་ཉེས་ཆད་གཏན་འབེབ་གནང་གཏན་འཁེལ་ཡོད་པ་ལྟར། གཞུང་འབྲེལ་གཏན་འབེབས་བྱས་རྗེས་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་གནང་རྩིས་ཡོད་པ་རེད།་
ད་རེས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་ཉེས་ཆད་ཀྱི་ཐག་གཅོད་དེ་ནི། ཉེ་སྔོན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་ཤིན་ཅང་ཁུལ་གྱི་ཡུ་གུར་མི་མང་གི་གནས་སྟངས་ལ་ཞིབ་འཇུག་སྐོར་སྐྱོད་ཅིག་བཀག་འགོག་བྱས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། སྐབས་དེར་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་ཆུང་གིས། རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བཙོན་འཇུག་འོག་ཡོད་པའི་ཡུ་གུར་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་སྐུ་ཞབས་ཨེལ་ཧམ་ཊོ་ཧ་ཊེ་ (Ilham Tohti) ལགས་སུ་ཐུག་འཕྲད་དང་ཁོང་ཀློད་གྲོལ་དགོས་པ། དེ་བཞིན་ཡུ་གུར་མི་མང་གི་འཚོ་བའི་གནས་སྟངས་ལ་རང་དབང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་ཆོག་པའི་དགོས་འདུན་བཏོན་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་ནག་གིས་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་ཆུང་དེས་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ལ་འགལ་བའི་ཉེས་ཅན་པར་ཐུག་འཕྲད་བྱེད་རྩིས་ཡོད་པར་ངོས་ལེན་ཐབས་མེད་སྐོར་བརྗོད་དེ་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་ཆུང་བཀག་འགོག་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཚོར་དཔལ་འབྱོར་ཉེས་ཆད་དང་འབྲེལ་ཡུ་རོབ་ནང་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་གིས། ང་ཚོས་གྲོས་མོལ་བྱེད་དགོས་པ་ལས་ཁ་གཏད་གཅོག་རེས་བྱེད་ཀྱི་མེད་པས། ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ནས་སླར་ཡང་བསམ་བློ་གཏོང་བའི་སྐུལ་མ་གཏོང་གི་ཡོད། གལ་སྲིད་ཁོ་ཚོས་མུ་མཐུད་རྒྱ་ནག་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་འདོད་ཡོད་ཚེ། ང་ཚོས་ཕྱིར་འཐེན་གང་ཡང་མི་བྱེད་པར་རྒྱ་ནག་མི་མང་གི་མངོན་འདོད་སྒྲུབ་པའི་འགན་འཁུར་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་ལན་འདེབས་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
ད་ལྟ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དོན་གཉེར་མཁན་ཚོས། རྒྱ་ནག་གིས་ཁ་ཆེ་མི་མང་ས་ཡ་གཅིག་ལྷག་སློབ་གསོ་སྒྱུར་བཀོད་ཁང་དུ་བཅུག་སྟེ། ཐུབ་ཚོད་དང་ངལ་སྩོལ་ལས་བཀོལ། རིགས་རྒྱུད་རྩ་མེད་གཏོང་གི་ཡོད་པའི་ངོས་འཛིན་གནང་ཡོད་པ་དང་། དམིགས་བསལ་འདི་ལོར་ཨ་རི་གཙོས་པའི་ཁེ་ན་ཌ་དང་ནེ་ཏི་ལན་ཌི་བཅས་ཀྱིས། གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་ཡུ་གུར་མི་རིགས་རྩ་གཏོར་གཏོང་གི་ཡོད་པའི་ངོས་འཛིན་བྱས་ཏེ་རྒྱ་ནག་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
གསར་འགོད་པ། སྐལ་བཟང་སྦྱིན་པ།