རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དད་རང་དབང་ཐད་སྔར་ལྷག་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྙན་ཐོ་བཏོན།

ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོའི་ཆོས་དད་རང་དབང་སྐོར་གྱི་སྙན་ཐོ་བཏོན་པའི་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་སོགས་ལ་སྔར་ལྷག་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པས་རྒྱ་ནག་དང་བྱང་ཀོ་རི་ཡ་སོགས་བློ་འཚབ་ཅན་གྱི་ཐོ་གཞུང་ནང་བཅུག་འདུག

ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་ཨ་རིའི་གཞུང་གི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལྷན་ཚོགས་ (The United States Commission on International Religious Freedom (USCIRF) ཀྱིས་བཏོན་པའི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོའི་འཛམ་གླིང་གི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནས་བབ་སྐོར་གྱི་ལོ་འཁོར་སྙན་ཐོ་བཏོན་ཏེ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་དང་ཁ་ཆེའི་ཆོས་ལུགས་སོགས་ལ་སྔར་ལས་ལྷག་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། སྲིད་འཛིན་བྷའེ་ཌིན་མཆོག་གི་འཛིན་སྐྱོང་ནས་རྒྱ་ནག་བློ་འཚབ་ཅན་གྱི་ཐོ་གཞུང་ཏུ་བཅུག་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་བཏང་ཡོད་འདུག

དེ་ཡང་འདི་ལོའི་སྙན་ཐོའི་ནང་རྒྱ་ནག་དང་བྱང་ཀོ་རི་ཡ། རྒྱ་གར་ཚུད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༥ བློ་འཚབ་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐོ་གཞུང་ནང་བཅུག་འདུག་ཅིང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་ཆོས་དད་རང་དབང་ཐོག་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེན་བྱས་པའི་སྐོར་འཁོད་པའི་ནང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་མུ་མཐུད་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་དམ་དྲག་དང་སྟངས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོའི་ཟླ་ ༥ པའི་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་སྐོར་གྱི་རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོ་ཞིག་བཏོན་པའི་ནང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཀྲུང་གོ་ཅན་དུ་བསྒྱུར་རྒྱུར་ནན་བརྗོད་བྱས་ཡོད་ཅིང་། ལོ་དེའི་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ནང་ཞི་ཅིན་ཕིང་བོད་ལ་བསྐྱོད་དེ་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ཆོས་ལུགས་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་སྲིད་ཇུས་རྣམས་ལག་བསྟར་ཚགས་ཚུད་དགོས་གལ་ཆེ་བའི་སྐོར་ནན་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་དང་། ས་གནས་ཀྱི་མགོ་འཁྲིད་རྣམས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་ནང་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་བསྐོང་འཚོག་གིས་ཆབ་སྲིད་སློབ་གསོ་སྤྲོད་པ་དང་། བོད་མི་རྣམས་དགོན་པ་ཁག་ལ་ཆོས་མཇལ་དུ་བསྐྱོད་རྒྱུར་སྟངས་འཛིན་བྱེད་པ། ད་དུང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ལྟེ་གནས་དང་མཚོན་རྟགས་རྣམས་གཏོར་བཤིག་བཏང་བ་མ་ཟད། ༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་བཀའ་ཆོས་ལ་ཉན་མཁན་དང་། ཁོང་གི་སྐུ་པར་ཡོད་མཁན་ཚོ་འཛིན་བཟུང་གི་ཉེས་ཆད་བཅད་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་སྡོམ་ཚིག་བརྒྱབ་འདུག

དེ་བཞིན་ད་ཐེངས་ཀྱི་སྙན་ཐོའི་ནང་ཤར་ཊུར་ཀི་སི་ཐན་(ཤིན་ཅང་)ཁུལ་དུ་གནས་སྡོད་ཡུ་གུར་སྐོར་གཙོ་འདོན་གྱིས། འདས་ལོར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་མུ་མཐུད་ཡུ་གུར་དང་ཁུལ་དེའི་ཊར་ཀིའི་ཁ་ཆེ་མི་རིགས་རྣམས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་འདྲ་མིན་ལ་བརྟེན་ནས་གང་བྱུང་འཇུ་བཟུང་གིས་བཀག་སྐྱིལ་ཁང་དང་བཙན་བཀོལ་ངལ་རྩོལ་ཁང་དུ་བཅུག་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁུལ་དེའི་ཕྲུ་གུ་ ༨,༨༠,༠༠༠ ལྷག་རང་གི་ཕ་མ་དང་ཁ་བྲལ་བཏང་བ་དང་། ཁུལ་དེའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ལྟེ་གནས་སོགས་གཏོར་བརླག་བཏང་ཡོད་སྐོར་འཁོད་འདུག་ལ། འདས་ལོར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་ཧའེ་རིགས་ཁ་ཆེ་ (Hui Muslims)ལའང་དྲག་གནོན་བྱས་ཡོད་པའི་དཔང་རྟགས་ཐོན་ཡོད་སྐོར་འཁོད་འདུག

ད་དུང་སྙན་ཐོའི་ནང་འདས་ལོར་རྒྱ་ནག་ནང་གི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནས་བབ་ཇེ་སྡུག་ཏུ་སོང་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་ཚ་ཚར་འུར་འུར་ཐོག་ནས་ཆོས་ལུགས་ཀྲུང་གོ་ཅན་དུ་བསྒྱུར་རྒྱུའི་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ། ཆོས་ལུགས་རྗེས་འབྲང་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དབང་ཆ་དང་ལྟ་གྲུབ་དང་ལེན་དགོས་པའི་བཀའ་བཏང་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གི་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་ཁང་གི་ཐད་ཀར་སྟངས་འཛིན་འོག་ཡོད་པའི་ཆོས་ལུགས་ལས་དོན་ཁང་གིས་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་དང་། ཆོས་ལུགས་མི་སྣ་བཅས་པར་བཀག་སྡོམ་རང་བཞིན་གྱི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་ཡོང་ཐབས་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་དྲ་རྒྱའི་ཐོག་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བརྗོད་དོན་རྣམས་བཀག་སྡོམ་བྱ་རྒྱུའི་ལས་དོན་རྣམས་ལག་བསྟར་བྱས་ཡོད་སྐོར་དང་། སྤྱིར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་དང་ཡེ་ཤུ་རྣམ་དག་ཆོས་ལུགས། ཁ་ཆེ་ཆོས་ལུགས། ཏའོ་ཅའོ་ཆོས་ལུགས་རྣམས་ངོས་འཛིན་གཅིག་མཚུངས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ནའང་། ཡུ་གུར་གཙོས་པའི་ཁ་ཆེ་གཞན་དང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན། རྩ་རླུང་སྒོམ་སྒྲུབ་བཅས་ལ་དམ་དྲག་ཆེ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་འཁོད་འདུག

ད་ལན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་སྙན་ཐོ་དང་འབྲེལ་ནས་སྲིད་འཛིན་བྷའེ་ཌིན་མཆོག་གིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་འཛིན་སྐྱོང་ལ་རྒྱ་ནག་ཐད་ལ་སྲིད་ཇུས་བཞི་བློ་འདོན་བྱས་པའི་ཁྲོད། འཛིན་སྐྱོང་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་དེ་བསྐྱར་དུ་བློ་འཚབ་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐོ་གཞུང་ནང་བཅུག་དགོས་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གི་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་ཁང་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་ཆོས་དད་རང་དབང་རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་གྱི་མགོ་འཁྲིད་དང་ཚན་པར་དཔལ་འབྱོར་ཉེས་ཆད་ཇེ་ཆེར་གཏོང་དགོས་པ། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ལྟ་བུའི་ལྟ་ཕྱོགས་མཐུན་པའི་ཤོག་ཁག་དང་མཉམ་འབྲེལ་སྒོས་རྒྱ་ནག་གིས་ཆོས་དད་རང་དབང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པར་འགན་འཁུར་བླང་དུ་འཇུག་དགོས་པ། རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་བའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ལག་ལེན་བསྟར་ཏེ་ཨ་རིའི་སྤྱི་གཉེར་ཁང་རྣམས་རྒྱ་ནག་གི་ཆོས་དད་རང་དབང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བའི་ཆ་ཤས་སུ་མི་ཚུད་པར་བྱ་དགོས་པ་བཅས་འཁོད་འདུག དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ངོས་ནས་ཡུ་གུར་བཙན་བཀོལ་ངལ་རྩོལ་བཀག་སྡོམ་ཁྲིམས་ཡིག་ (Uyghur Forced Labor Prevention Act) དང་བོད་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཁྲིམས་ཡིག་ (Tibet Policy and Support Act) ལྟ་བུའི་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་བའི་ཁྲིམས་ཡིག་ཁག་ལག་ལེན་ཚགས་ཚུད་ཡོང་རྒྱུར་འཛིན་སྐྱོང་དང་མཉམ་ལས་བྱ་དགོས་སྐོར་གྱི་བསམ་ཚུལ་བཏོན་ཡོད་འདུག