རྒྱ་ནག་གིས་མཚོ་སྔོན་ནང་ཏོག་ནད་གཙང་སེལ་གྱི་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་ཚ་འདེད་བྱས་ཏེ་མི་མང་གི་ཉིན་རེའི་འཚོ་བར་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པའི་གནས་སྟངས་འོག་བོད་མི་གཞོན་སྐྱེས་གཉིས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་འདུག
ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ཀྱི་ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་གཙོ་བྱས་པའི་མཚོ་སྔོན་ཕྱོགས་སུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཏོག་དབྱིབས་གཙང་སེལ་ཟེར་བའི་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་ཚ་འདེད་བྱས་ཏེ་བཀག་སྡོམ་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་བསྟུན། ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༢ ཉིན་རྒྱ་གཞུང་ཉེན་རྟོག་པས་བོད་མི་ཞོར་ལས་པ་གཞོན་སྐྱེས་གཉིས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ། ད་ལྟའང་གར་ཡོད་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་གང་ཡང་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་འབྲེལ་ཡོད་བོད་མི་ཞིག་གིས་འདི་གའི་གསར་འགོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བྱུང་།
གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་པས། བོད་མི་གཞོན་སྐྱེས་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཕ་ཡུལ་མེན་ཧོ་ནས་རེད། ཆབ་ཆ་ལུང་ཡ་ཞང་དུ་ཞོར་ལས་ལ་སོང་བ་རེད། ཏོག་དབྱིབས་ཀྱི་བཀག་རྒྱའི་འོག་ས་ཁུལ་དེར་ལུས་པ་དང་ལས་ཀ་མེད་སྟབས། ཟ་རྒྱུ་འཐུང་རྒྱུ་མེད་པའི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་པ་རེད། ལས་ཀ་བྱེད་སའི་སྦྱིན་བདག་གིས་སྒོར་མོ་སྐར་གང་ཡང་སྤྲད་མེད་པ་རེད། དེ་བས་ཁོ་གཉིས་རྐང་ཐང་ཕྱིར་ཕ་ཡུལ་ལ་བྲོས་པའི་ལམ་བར་ནས། དཔའ་ལུང་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་གཤོང་ཞན་ནས་ཉེན་རྟོག་པས་འཛིན་བཟུང་བྱས་འདུག ཅེས་དང་། ཁོ་གཉིས་འཛིན་བཟུང་བྱེད་དོན་ནི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་གཙང་སེལ་ཟེར་བའི་སྲིད་ཇུས་དང་འགལ་ཡོད་སྐོར་ཙམ་རྒྱུ་མཚན་གཞན་མེད་ཀྱང་འཛིན་བཟུང་བཙན་འཁྲིད་ཀྱིས་བཀག་ཉར་བྱེད་དགོས་དོན་མེད་སྐོར་དང་། བོད་མི་གཞོན་སྐྱེས་གཉིས་ཀྱི་མིང་དང་ལོ་རྒྱུས་སོགས་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་མིང་འདོན་མི་བྱེད་པའི་འབོད་སྐུལ་སོགས་ཀྱང་ཞུས་སོང་།
རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་གནས་ཚུལ་ལྟར་ན། ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་ནང་ཏོག་ནད་འགོས་ཁྱབ་བྱུང་བའི་མི་གྲངས་གསར་བ་ ༣༡༢ ཡོད་པ་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་འདུག་ཀྱང་། དོན་དངོས་ཐོག་ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་ནང་ཉིན་རེར་ཏོག་ནད་འགོས་མཁན་གྱི་ནད་པ་གསར་པ་ ༧༠༠ ནས་ ༡༠༠༠ ལྷག་ཡོད་པ་དང་། མི་མང་གི་ཉིན་རེའི་འཚོ་བའི་དགོས་མཁོ་སོགས་ཀྱི་ཐད་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བཅད་བགོ་བྱས་པའི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་ཏོག་ནད་གཙང་སེལ་གྱི་སྲིད་ཇུས་འོག་ཁྱིམ་སྡོད་བཀག་རྒྱ་དམ་པོར་བསྡམས་ནས། མཚོ་སྔོན་གྱི་གྲོང་གསེབ་ནས་གྲོང་གསེབ་བར་ཉེན་རྟོག་རླངས་འཁོར་ཉིན་དང་མཚན་བྱས་ནས་ཐེངས་གཉིས་གསུམ་རིང་ལྟ་རྟོག་བྱེད་དུ་ཡོང་གི་ཡོད་ཅིང་། ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་གཙོ་བྱས་པའི་མཚོ་སྔོན་ནང་ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་ཉི་ཤུ་བ་ཟེར་བ་མ་འཚོགས་གོང་ཙམ་ནས་ཏོག་དབྱིབས་ཁྱབ་གདལ་བྱུང་མགོ་བཙུགས་ཡོད་ཀྱང་། ཞིང་ཆེན་གཞུང་གི་མགོ་འཁྲིད་ཚོས་གསང་བ་བྱས་བཞག་ཡོད་པ་དང་ཚོགས་ཆེན་མཇུག་བསྒྲིལ་རྗེས། གཞི་ནས་གློ་བུར་དུ་མི་མང་གི་འགྲོ་བསྐྱོད་ལ་བཀག་རྒྱ་བསྡམས་ཡོད་སྐོར་ཡང་བརྗོད་བྱུང་།
མཚོ་སྔོན་ནང་ཏོག་དབྱིབས་གཙང་སེལ་གྱི་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱས་པ་དང་ཁྱིམ་མཚེས་ཀན་ལྷོ་དང་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་སོགས་ཀྱི་ས་གནས་ཁག་ཅིག་ནང་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་པ་རེད་ལ། ད་སྔ་བར་མཚོ་སྔོན་ནང་ནད་རྟགས་ཐོན་པའི་ནད་པ་ཁྱོན་ ༣༣༠ དང་དྲག་བསྐྱེད་བྱུང་བ་ ༢༨༥ ཡོད་པ་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་བརྗོད་འདུག འོན་ཀྱང་། ཉེ་ལམ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་གཙོ་བྱས་པའི་དབུས་གཙང་ཁུལ་དུ་ཏོག་ནད་རྐྱེན་གྱིས་ཟླ་གསུམ་མ་ཟིན་ཙམ་གྱི་རིང་འགྲོ་སྐྱོད་བཀག་རྒྱ་བསྡམས་ཏེ། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་ནད་པ་གྲངས་ ༡༤༧༩ དང་དྲག་བསྐྱེད་བྱུང་བ་ ༡༤༥༥། རྐྱེན་འདས་སུ་ཕྱིན་པ་མི་གཅིག་ཀྱང་མེད་སྐོར་རྒྱ་ནག་གིས་བསྒྲགས་འདུག་མོད། འོན་ཀྱང་། འདི་གའི་གསར་འགོད་པར་ལྷ་སར་གནས་བཞུགས་བོད་མི་ཞིག་གིས་བརྗོད་དོན་ལ། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གཅིག་པུའི་ནང་ཁྱོན་བསྡོམས་མི་གྲངས་ས་ཡ་ ༦༠ ལྷག་ཡོད་པ་ལས་ཏོག་ནད་འགོས་པ་མི་གྲངས་ཁྲི་ ༣༥ ལྷག་ཡོད་པ་དང་ཉུང་མཐར་མི་ ༡༠ ཡས་མས་རང་ཤི་བརྒྱབ་པ་དང་རྐྱེན་འདས་ཕྱིན་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་བྱུང་།
ང་ཚོའི་ནང་མིའི་གྲས་སུ་རྒས་འཁོགས་དང་བྱིས་པ་ཡོད་ཀྱང་། ཁོ་ཚོར་ཏོག་དབྱིབས་ནད་རྟགས་མེད་བཞིན་དུ་བཙན་གྱིས་བཀག་སྡོམ་ཁང་དུ་འཁྲིད་པ་རེད། ང་ཚོ་ལོ་གཞོན་རྣམས་བཀག་སྡོམ་ཁང་དུ་ཕྱིན་ན་འགྲིག་གི་འདུག དེ་མིན་རྒན་པ་དང་བྱིས་པ་རྣམས་སོ་སོའི་ནང་ནས་སྡོད་དུ་འཇུག་རོགས་ཞེས་ཞུ་བ་ཡང་ཡང་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ་ངོས་ལེན་བྱས་མ་སོང་། ང་ཚོའི་ནང་མིའི་གྲས་ནས་མི་གཅིག་ལ་ནད་རྟགས་ཐོན་པ་རེད། དངོས་གནས་བྱས་ན་སོ་སོའི་ནང་ལ་ཁང་པ་ལོགས་ཁ་བྱས་ནས་སྡོད་ས་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་། ང་ཚོ་ཚང་མ་འཁྲིད་པ་མ་ཟད། ང་ཚོའི་ནང་མི་རྣམས་ཀྱང་བཀག་སྡོམ་ཁང་ལོགས་ཁར་བཅུག་པ་རེད། ང་ཚོ་ནང་བཞིན་ལྷ་སའི་བོད་མིའི་ཁྱིམ་ཚང་ཚང་མ་འཁྲིད་ནས་ཕྱིན་པ་རེད། དངོས་འབྲེལ་བྱས་ན་ཁོ་ཚོས་ལུས་གཞི་མི་བདེ་བའི་རྒས་འཁོགས་དང་བྱིས་པ་རྣམས་གསོན་གསོད་བྱེད་པར་འཁྲིད་པ་རེད། ཅེས་དང་། ཁོ་ཚོ་བཀག་སྡོམ་ཁང་དུ་འཇུག་དོན་ཅི་ཡིན་ཐད་དོགས་པ་དང་རྒྱབ་ལྗོངས་གནས་ཚུལ་གཞན་ཞིག་ཡོད་སྲིད་སྐོར་ལྷ་སར་གནས་བཞུགས་པ་ཁོང་གིས་འདི་གར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བྱུང་།
