——ཆོས་བརྒྱུད་རིས་མེད་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་སྟེང་གི་གཏམ་བཤད་ཅིག་ཡིག་ཐོག་ཏུ་ཕབ་པ།
དེ་ནས་བོན་པོ་དང་རྙིང་མ། ས་སྐྱ་དང་བཀའ་བརྒྱུད། ཇོ་ནང་དང་དགེ་ལུགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་ནས་རིས་མེད་ཟེར་བ་དེ་བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་སུ་རིས་མེད་མ་བྱས་པའི་ཉེས་དམིགས་དེ་བཤད་ན་རིས་མེད་བྱས་པའི་ཕན་ཡོན་དེ་ཤུགས་ལ་བསྟན་ཡོང་གི་རེད་བསམ་བཞིན་ཡོད། རྩ་བའི་ཆ་ནས་རིས་མེད་རིས་མེད་ཟེར་བ་དེ་ང་ཚོ་གང་ཟག་གི་བློ་དང་འཚམ་པ། ལུང་པའི་འགྲོ་སྟངས་དང་མཐུན་པ་སོགས་གནས་སྟངས་མང་པོ་ཞིག་ལ་རག་པ་ཞིག་རེད་འདུག ལྟ་བ་དང་གྲུབ་མཐའ་མི་འདྲ་བ་དེ་འདྲའི་བར་ནས་འགྲོ་ཤེས་དང་མི་ཤེས། ཡང་མིན་ན་སོ་སོའི་རང་ལུགས་གཙང་མ་དེ་བསྐྱངས། ཕར་ཕྱོགས་གཞན་ལུགས་དེ་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་པ་དེ་འདྲའི་ལམ་ཁ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོ་མི་ཟེར་བ་དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་གསུམ་དེ་ཡོད་པས། བདག་ཡོད་ན་ནི་གཞན་དུ་ཤེས། །བདག་དང་གཞན་ལས་ཆགས་དང་སྡང་། །ཞེས་གསུངས་འདུག་ག དེ་ནས་ངའི་ཕྱོགས་ལ་ཆགས་པ་དང་གཞན་ཕྱོགས་ལ་སྡང་བ་དེ་སྤྱིར་བཏང་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་བློ་ཡི་འཛིན་སྟངས་ཤིག་རེད་འདུག དེའི་སྟེང་དུ་དཔལ་ན་ལེནྡྲ་ནས་ཕྱོགས་གང་སར་གྱེས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤྰཀྱ་ཐུབ་པའི་ཆོས་བརྒྱུད་སོ་སོར་ཡང་སྦྱིན་སྲེག་བླུག་པ་དང་ལྷ་སྒོམ་པ་འདྲ་བོ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་འདྲ་མིན་ཡོད་པ་དང་། དེ་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ནམ་གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ། སེམས་ཀྱི་གནས་ལུགས་སམ་གཤིས་ལུགས་ཀྱི་གསང་བ་སྔོགས་པ་དང་གཏན་ལ་འབེབ་པའི་སྐབས་སུ་རང་ལུགས་བཞག་སྟེ་གཞན་ལུགས་དགག རྩོད་པ་སྤོང་དགོས་པ་ཞིག་ཡོང་ཁྱབ་ཏུ་ཡོད་པས། རང་ལུགས་དེ་བཞག་ནས་གཞན་ལུགས་དེ་དགག་དགོས་དུས་རྩོད་པའི་སྒོ་མོ་ཕྱེས་ནས་དུས་སྐབས་མང་པོ་ཞིག་ལ་རིས་མེད་ཟེར་བ་དེ་ཡང་ཁ་སྟོང་བའི་ནང་ཚིག་སྐམ་པོ་འདྲ་བོ་ཞིག་ཆགས་ཡོང་གིན་འདུག གཞན་ལུགས་བཞག གཞན་ལུགས་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞག་ཟེར་བ་དེ་འདྲ་མ་བྱས་པར་རང་ལུགས་འཇོག་དུས་གཞན་ལུགས་དགག་དགོས་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་ཞིག་ཡོད་པས། གསུམ་པ་དེ་ལ་འཛིང་རེས་འདྲ་བོ་རྩོད་པ་སྤོང་ཟེར་བ་དེ་ཡོད་པས། རིས་མེད་མི་ཡོང་བའི་རྒྱག་འདྲེ་རྒྱག་པའི་གོ་རིམ་འདྲ་བོ་ཞིག་བསྒྲིགས་འདུག་ག རྩ་བའི་ཆ་ནས་དོ་སྣང་མ་བྱས་པ་ཡིན་ན་དེ་ནི་སྔོན་གྱི་མཁས་པའི་འགྲོ་སྟངས་འདྲ་བོ། རང་ལུགས་དེ་འཇོག་དགོས་ཀྱི་འདུག གཞན་ལུགས་དེ་དགག་དགོས་ཀྱི་འདུག དེའི་སྟེང་དུ་རྒྱག་འདྲེ་རྒྱག་སྤྱད་ཀྱི་རྩོད་པ་དེ་ཤུགས་ཆེ་ཏུ་འགྲོ་དགོས་ཀྱི་འདུག་བསམ་པའི་ལུགས་སྲོལ་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་གཞི་བཏིངས་ཚར་ཡོད་པ་རེད། དེ་འདྲའི་ལུགས་སྲོལ་རྙིང་པ་དེ་མཁྲེགས་འཛིན་བྱེད་རྒྱུ་ལ་ཤུགས་རྒྱག་པ་མ་གཏོགས་ལུགས་སྲོལ་རྙིང་པ་དེའི་ཕུགས་ཀྱི་གྱོང་ཆེན་པོ་དེ་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་མཁན་ཧ་ཅང་དཀོན་པོ་རེད། ཐ་ན་ང་ཚོ་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་སོགས་སུ་ཡུལ་གྱར་ལ་བསླེབས་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་བོད་དུ་ཡོད་པའི་དུས་ཀྱི་རིས་འཛིན་ཆེན་པོའི་དུག་སྐྱོན་ནམ་ན་ཚ་དེ་ཤུགས་ཆུང་དུ་ཕྱིན་པ་འདྲ་བོ་ཞིག་རེད་དེ། སེམས་ཀྱི་གཏིང་དང་ཁོག་པའི་ཟབ་ས་རུ་སྔོན་གྱི་ན་ཚ་རྙིང་པ་དེ་ད་དུང་རང་འཇགས་ལྷགས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། བསྟན་པ་ཕྱི་དར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཕྱི་མིག་ལྟ་དུས། ས་འབྲིའི་གླིང་ལོག་ཟེར་བ་འདྲ་བོ། ཇོ་ནང་དགེ་བསྒྱུར་ཟེར་བ་འདྲ་བོ། ཀར་དགེའི་དམག་འཁྲུག་ཟེར་བ་འདྲ་བོ། མཚམས་རེར་ཆབ་སྲིད་རྩོད་ཀི་ཡོད་པ་འདྲ་བོ། སྐབས་རེར་ཆོས་ལུགས་རྩོད་ཀི་ཡོད་པ་འདྲ་བོ། དཔེར་ན་ས་པཎ་གྱིས་སྡོམ་གསུམ་རབ་དབྱེའི་ནང་དུ། བླུན་པོས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེ་སྒོམ་པ། །ཕལ་ཆེར་དུད་འགྲོའི་རྒྱུ་རུ་ཟད། །ཟེར་བ་འདྲ་བོའི་རྩོད་པ་འདྲ་མིན་གྱི་མགོ་བཙུགས་ཡོད་པ་རེད་དེ། ཆོས་བརྒྱུད་བར་གྱི་དམག་འཁྲུག་དེ་ཚོ་མཁས་པའི་བསྟན་བཅོས་དཔང་དུ་འཇོག་པའམ་ལག་པར་ཁྱེར་ནས་ཁྱོད་ཤི་ང་གསོན་གྱི་དམར་འཛིང་བྱས་པ་དེ་འདྲ་རང་རེད་མི་འདུག དཔེར་ན་དེང་སྐབས་དཀྱིལ་ཤར་ཡུལ་གྲུའི་ཁ་ཆེ་ཐལ་སྐྱོད་པ་མང་པོས་ལག་པ་གཅིག་ལ་ཁ་ཆེའི་གསུང་རབ་ཀོ་རེན་ཁྱེར། ལག་པ་གཅིག་ལ་གྲི་དང་མེ་མདའ་ཁྱེར་ནས་ཆོས་ལུགས་གཞན་པའི་རྗེས་འབྲང་བ་དང་ཐ་ན་ཁ་ཆེ་བ་གཅིག་པ་ཡིན་ཡང་སུ་ནི་དང་ཤི་ཡའི་གྲུབ་མཐའི་ཕྱོགས་ཞེན་བྱས་ནས་མི་ཁྲི་ཕྲག་དམར་གསོད་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་འདྲ་སྔོན་ཆད་བོད་ནང་ཤུགས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་མ་རེད།
སྔོན་ཆད་བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་བར་གྱི་དམག་འཁྲུག་མང་པོ་ཞིག་མཆོད་གཞིས་སམ་མངའ་རིས་འཕྲོག་རེས་ཀྱི་དམག་འཁྲུག་རེད་འདུག དེ་ནི་ཆོས་བརྒྱུད་དེ་ལ་མང་ཚོགས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་དགོས་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་པ་ཞིག་ནི་ཏན་ཏན་རེད། དེ་མ་གཏོགས་ཆོས་ལུགས་རང་གི་ནང་དུ་བསྟན་པའི་གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་གྱི་རྣམ་གཞག་མ་མཐུན་ནས་ལམ་སེང་གྲི་དང་མེ་མདའ་ཕྱར་ནས་འཛིང་བཞག་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་རེད་མི་འདུག ཡིན་ན་ཡང་འཛམ་གླིང་གི་ཆོས་ལུགས་དང་རིག་གཞུང་གང་ཞིག་ཡིན་ཡང་དེ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་ལ་དཔལ་འབྱོར་དང་དམག་ཤུགས། མི་དམངས་ཀྱི་རྒྱབ་རྟེན་དེ་གསུམ་མེད་པར་རྩ་བ་ཉིད་ནས་གནས་ཐབས་མེད་པ་རེད། ངས་གོང་དུ་བཤད་པ་ནང་བཞིན་བན་དེ་དང་བོན་པོའི་བར་གྱི་རྙོག་དྲ་ཡིན་ན་རེད། དེ་རྗེས་ཀྱི་ས་འབྲི་དང་ཀར་དགེའི་དམག་འཁྲུག་སོགས་གང་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་། རྩ་བའི་ཆ་ནས་ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱི་མིང་དེ་དམག་འཁྲུག་གི་མིང་ལ་བཏགས་ཡོད་པ་རེད་དེ། དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དེ་ནི་གཙོ་བོ་མི་སྐྱ་ཚོས་ཆབ་སྲིད་དཔལ་འབྱོར་དང་མངའ་ཐང་འཕྲོག་རེས་བྱས་པ་དང་། བླ་ཆེན་རེ་ཟུང་གིས་དེ་ལ་རྒྱུད་སྐུལ་དང་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱར་ཡོད་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་རེད། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་དམག་འཁྲུག་དེ་འདྲའི་སྐབས་སུ་ཆོས་བརྒྱུད་དེའི་མིང་བེད་སྤྱད་བཏང་བ་ཡིན་ན་མི་དམངས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་གཅིག་སྡུད་བྱེད་ཐུབ་ཀི་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན་ད་རེས་ས་སྐྱ་པའི་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་དམག་རྒྱག་གི་ཡོད། བཀའ་བརྒྱུད་པའི་ཆེད་དུ་འཛིང་གི་ཡོད། དགེ་ལུགས་པའི་ཆེད་དུ་འཐབ་ཀི་ཡོད་ལབ་ན་ཆོས་དད་མང་ཚོགས་མང་པོ་ཞིག་རང་ཤུགས་ཀྱིས་བརྒྱུགས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན་སོག་པོའི་རྒྱལ་པོ་ལྷ་བཟང་དང་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོའི་བར་གྱི་དབང་ཆའི་འཐབ་རྩོད་དེ་ཡང་མཐར་ཐུག་ན་རྒྱལ་པོ་དགེ་ལུགས་པ་དང་སྡེ་སྲིད་རྙིང་མ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་བར་གྱི་འཐབ་རྩོད་ཅིག་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཇམ་དབྱངས་བཞད་པའི་རྣམ་ཐར་བཙན་པོ་མ་དང་ལྕང་སྐྱའི་རྣམ་ཐར་སོགས་སུ་གསལ་བོ་འདུག་ག དེ་བཞིན་དེའི་སྐབས་ཀྱི་སོག་དམག་སྟོབས་ཤུགས་ཆེན་པོ་བོད་དུ་ཡོང་བའི་ཇུས་འགོད་མཁན་གཙོ་བོ་དེ་རྒྱལ་དབང་ལྔ་བ་དང་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་གཉིས་རེད་ཟེར་གིན་ཡོད་པ་རེད། པཎ་ཆེན་བློ་བཟང་ཆོས་རྒྱན་གྱི་གསུང་འབུམ་དང་རྣམ་ཐར་བཀླགས་ཡོང་དུས་བཀའ་གདམས་པའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞིག་རེད་དེ། དགེ་ལུགས་པའི་བསྟན་པ་གནས་དང་མི་གནས་པའི་མཚམས་སུ་བསླེབས་ཡོང་དུས་ཞལ་བཙུམས་ནས་བཞུགས་སྟངས་ཤིག་ཀྱང་ཨེ་ཡོད་ན་བསམ་པ་ཞིག་ཀྱང་ཡོང་གི་འདུག གལ་སྲིད་དེ་དུས་ཀྱི་དམག་འཁྲུག་དེ་ལ་དགེ་ལུགས་པའི་བླ་ཆེན་རྒྱལ་པཎ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་ཇུས་བཏིངས་ཡོད་ན། དགེ་ལུགས་པའི་བསྟན་པ་གནས་པ་དང་སེམས་ཅན་སྐོར་ཞིག་ཤི་བ་གཉིས་ལས་གང་འདེམ་དགོས་ཟེར་ན་ཕལ་ཆེར་བསྟན་པ་གནས་པ་དེ་འདེམ་གྱི་རེད་བསམ་གི་འདུག དཔེར་ན་དེང་སང་ང་ཚོས་དགོན་པ་ལྷ་ཁང་བཞེང་དུས་ས་རྐོ་རྡོ་སློག་བྱེད་དུས་འབུ་སྲིན་ཁྲི་སྟོང་མང་པོ་ཞིག་འཆི་གི་ཡོད་པ་དེ་ཤེས་གསལ་རེད་དེ། བསྟན་པའི་གཞི་མ་དགེ་འདུན་གྱི་སྡེ་དཀར་དམར་གཉིས་ཀྱི་གཞི་རྟེན་བརྩིགས་པའི་ཆེད་དུ་སེམས་ཅན་འབུ་སྲིན་དེ་ཚོ་འཆི་ལམ་དུ་འདེད་པ་དེ་འདེམ་གྱི་ཡོད་པ་ང་ཚོས་ཤེས་གསལ་རེད། ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་མང་པོ་ཞིག་གིས་བརྗོད་འདུག་པ་ནང་བཞིན་སྐབས་དེར་སོག་པོའི་དམག་དཔུང་དེ་འདྲའི་སྟོབས་ཆེན་ཞིག་མ་བསླེབས་པ་ཡིན་ན་དགེ་ལུགས་པའི་བསྟན་པ་དེ་རྩ་མེད་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན་དེ་དུས་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་སྟོབས་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཆགས་ནས་ལོ་ཉི་ཤུའི་རིང་ལ་དགེ་ལུགས་པ་ཚོར་རྗེ་ཙོང་ཁ་པས་དབུ་འཛུགས་གནང་བའི་ལྷ་ལྡན་སྨོན་ལམ་ཆེན་མོ་འཚོག་ཏུ་བཅུག་མེད་པ་དེ་དུང་དཀར་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་ཟེར་བའི་དེབ་དེའི་ནང་དུ་ཧ་ཅང་གསལ་བོ་ཡོད་པ་རེད།
དེ་འདྲ་བྱས་ནས་ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱི་བླ་ཆེན་དེ་ཚོར་སོ་སོའི་ཆོས་ལུགས་དེའི་ཞེན་ཁོག་གམ་འདང་རྩིས་ཆེན་པོ་ཡོད་དུས། ཆོས་བརྒྱུད་དེའི་རྒྱབ་ལོགས་ན་ཡོད་པའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་རྒྱ་བསྐྱེད་མཁན་གྱི་མི་སྐྱ་ཁྲི་དཔོན་སྟོང་དཔོན་ཟེར་བ། སྡེ་སྲིད་ཟེར་བ་དེ་ཚོར་ལག་འབྲེལ་གྱིས་རང་གི་ཆོས་བརྒྱུད་དང་མི་སྡེ་སྲུང་སྐྱོབ་མ་གནང་ཐབས་མེད་རེད། དེ་ལྟར་རང་ཕྱོགས་དར་སྤེལ་དང་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཆོས་བརྒྱུད་གཞན་པའི་བླ་མ་དང་དཔོན་པོ་མང་པོར་ཕོག་ཐུག་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་རེད། དེ་ལྟར་ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱི་བླ་ཆེན་དཔོན་ཆེན་མང་པོ་ཞིག་ཕན་ཚུན་གྱི་དགྲ་ཟླར་ལགས་ཏེ་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་དམག་འཁྲུག་རྒྱག་དགོས་ཐུག་པ་འདི་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་བོད་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་འཐོར་ཞིག་ཏུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་འཐོར་ཞིག་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་རེད། དེ་བཞིན་སོག་པོ་དང་རྒྱ་ནག མན་ཇུ་སོགས་ཀྱིས་ཆོས་བརྒྱུད་བར་གྱི་འགལ་ཟླ་དེ་བེད་སྤྱད་ནས་ཁོ་རང་ཚོའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་དེ་བོད་ཡུལ་དུ་སྤེལ་ཅི་ཐུབ་བྱེད་དགོས་པ་ནི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་ཡོད་ན་མེད་ན་ཞིག་རེད།
ང་ཚོས་བླ་མ་ཞིག་གི་རྣམ་ཐར་ཀློག་དུས་བླ་མ་དེ་སྤྱན་རས་གཟིགས་སམ་འཇམ་པའི་དབྱངས་ཀྱི་སྤྲུལ་བ་ཡིན་པ་ལྟ་བུའི་བསྔགས་བརྗོད་དམ་གདེང་འཇོག་བྱས་ཡོད་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར། བླ་མ་མི་ཞིག་ཡིན་པ་དང་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་གནས་ཡོད་པ་དང་། བླ་མ་དེས་རང་གི་ཆོས་བརྒྱུད་དང་མངའ་ཐང་གི་ཆེད་དུ་ལས་ཀ་བྱེད་དགོས་པའི་དུས་སུ། མི་དགེ་བའི་ལས་མང་པོ་ཞིག་སྒྲུབ་རྒྱུར་གདམས་ཀ་གཞན་ཅི་ཡང་མེད་པའི་གནས་སུ་ཡང་ཡང་ལྷུང་གིན་ཡོད་པ་རེད། དཔེ་བཞག་ན་དགེ་ལུགས་པའི་བླ་ཆེན་ཨ་མདོ་འཇམ་དབྱངས་བཞད་པ་ལྟ་བུ་རེད། ཁོང་གི་རྣམ་ཐར་ནང་ལ་ལྟ་དུས་ཁོང་རྗེ་ཙོང་ཁ་པའི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་པ་འདྲ་བོ་དེ་འདྲ་ཞིག་བྲིས་ཡོད་པ་རེད་དེ། ཁོང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དྲ་རྒྱའི་ནང་དུ་ལྷུང་ཟིན་པའི་དུས་སུ་ཁོང་གིས་ཁོང་རང་གི་ལམ་ཁ་ཞིག་མི་འཚོལ་ཀ་མེད་ཆགས་འདུག་ག ཁོང་དང་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་གསུམ་མཐུན་པ་དེ་ཚོའི་ཆེད་དུ་ལས་ཀ་འདྲ་མིན་བསྒྲུབ་དགོས་པ་དང་། དེའི་ལྡོག་ཕྱོགས་པ་ཚོར་རྒྱབ་གཏོད་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་དེ་ང་ཚོས་མཐོང་ཐུབ་ཀི་རེད། རྩ་བའི་ཆ་ནས་དེ་ནི་སྐྱིད་ལ་སྡུག་པའི་འཇིག་རྟེན་འདིའི་ཆོས་ཉིད་ཅིག་ཡིན་པས། སུས་ཀྱང་དེ་ལས་གཡོལ་མི་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད། ཡང་མིན་ན་ཆོས་ལུགས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དེ་བློས་བཏང་ནས་རི་ཁྲོད་པ་དང་མཚམས་པ་འདྲ་བོ་བྱས་ནས་རྦད་དེ་རི་ཁྲོད་དབེན་པའི་གནས་སུ་འགྲོ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེ་འདྲ་མི་ནུས་ཕྱིན་ཆད་རྒྱལ་པཎ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་ཡིན་ན་རེད། ཀརྨ་པ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་ཡིན་ན་རེད། ཨ་མདོ་འཇམ་དབྱངས་བཞད་པ་ལྟ་བུ་སུ་ཞིག་ཡིན་ཡང་གདམས་ཀ་མེད་པའི་ཚད་ལ་བསྐྱལ་བཞག་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ཡང་སྐབས་རེར་གནས་སྟངས་འདྲ་མིན་གོམ་པ་གཅིག་སྤོ་ཉེས་ཤོར་ན་རང་ཉིད་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཉེས་ཅན་ཆགས་འགྲོ་བ་དེ་འདྲའི་སྐབས་སུ་ཡང་སྐྱེས་བུ་རྣམ་དཔྱོད་ཅན་རེ་ཟུང་གིས་གདམས་ཀ་ཡག་ཤོས་དེ་འདེམ་ཐུབ་ཀི་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན་ས་སྐྱའི་འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན། སོག་པོའི་རྒྱལ་པོས་བོད་ཁམས་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་ཚང་མ་ས་སྐྱའི་ཆོས་ལུགས་ལ་བསྒྱུར་ན་ཞེས་དྲིས་སྐབས། དེ་འདྲ་བྱས་ནས་མི་འབུམ་ཕྲག་མང་པོ་རྒྱལ་པོ་ལ་མི་དགའ་བ་དང་། ཆོས་ལུགས་ནང་ཚན་ལ་རྙོག་དྲ་ཆེན་པོ་ཡོང་སྲིད་པས་རང་རང་གི་ཆོས་ལུགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉམས་སུ་ལེན་བཅུག་ན་ཡག་གི་རེད་ཅེས་གསུངས་པ་དང་། ལྕང་སྐྱ་སྐུ་ཕྲེང་ཞིག་གིས་ཀྱང་ཆིན་གོང་མས་བོད་ཁམས་དགེ་ལུགས་པར་བསྒྱུར་ན་ཞེས་པར་དེ་འདྲ་བྱེད་མི་ཉན་པའི་སྐུལ་མ་གནང་བ་ལྟ་བུ་ལོ་རྒྱུས་ནང་ཡོད་པ་རེད། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་གོང་གི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་པ་དང་འགྲོ་བའི་བདེ་དོན་རླབས་པོ་ཆེ་ཐུགས་ལ་བཞག་པ་ཡིན་རྒྱུ་རེད་ལ། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་རང་རང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཉེས་ཅན་ཆགས་འདོད་མེད་པ་ཡིན་སྲིད།
ཡིན་ཡང་སྐབས་རེར་ཆོས་ལུགས་གཅིག་སྟོབས་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཆགས་ནས་ཆོས་ལུགས་གཞན་པར་གཉའ་གནོན་བཏང་བའི་ལོ་རྒྱུས་གང་སར་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན་སྔོན་མར་ཁམས་ཕྱོགས་ཀྱི་ས་ཆ་ལ་ལར་ས་སྐྱ་དང་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་དགོན་པའི་གྲྭ་ཤག་རེ་རེ་བཞིན་རྗེ་ཙོང་ཁ་པའི་སྐུ་བརྙན་རེ་མེད་ན་མི་ཆོག་པའི་ཁྲིམས་ལུགས་བཟོས་པ་དང་། ས་སྐྱ་དང་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་གྲྭ་པ་ཚོས་རྗེ་སྐུ་གཅིག་བར་གྱང་ལ་ཨི་ཁུང་བརྟོལ་བའི་ནང་ནས་ཕར་སྤྲོད་ཚུར་ལེན་གྱིས་ས་གནས་དཔོན་པོ་ཚོར་མགོ་སྐོར་བཏང་བའི་བཤད་རྒྱུན་ཡང་འདུག དེ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ལོ་བརྒྱ་ཉིས་བརྒྱའི་སྔོན་དུ་ཆོས་བརྒྱུད་རེ་ཟུང་སྟོབས་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཆགས་ནས་བཙན་པོ་དབང་ཡོད་འདྲ་བོ་བཏང་། ཕྱིས་སུ་དེ་ཚོ་མ་དག་རྒྱུན་འབྱམས་སམ་ཡང་ན་སྲོལ་རྒྱུན་འདྲ་བོ་ཞིག་ཆགས་པ་རེད། དཔེ་བཞག་ན་མདོ་སྨད་ཕྱོགས་ཀྱི་དགེ་ལུགས་པའི་དགོན་པ་འགའ་རེས་ས་སྐྱའི་སྲུང་མ་གུར་གྱི་མགོན་པོ་སྟེན་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནི་སྔོན་མར་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པའི་སྐབས་སུ་ས་སྐྱ་པར་སྟོབས་ཤུགས་ཡོད་པའི་སྐབས་སུ་བླ་བསྐོས་མང་པོ་མདོ་ཁམས་སྨད་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་བཏང་ནས་ས་སྐྱ་པའི་དགོན་སྡེ་མང་པོ་འཛུག་སྐྲུན་བྱས་ཀྱང་། ཕྱིས་སུ་ས་སྐྱ་པའི་སྲིད་དབང་གི་སྟོབས་ཤུགས་ཉམས་པ་དང་བསྟུན་ནས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱང་ཉམས་ཏེ་བླ་བསྐོས་བསྐོ་མ་ཐུབ་པའི་དབང་གིས་ས་དགོན་མང་པོ་ཞིག་དགེ་ལུགས་དང་བཀའ་བརྒྱུད་པ་སོགས་སུ་འགྱུར་ཡོད་ས་རེད།
དེ་ནས་ང་རང་གི་བསམ་ཚུལ་ལ་ཆོས་བརྒྱུད་རིས་མེད་བྱེད་མི་ཐུབ་པའི་འགན་ཁུར་གཙོ་ཆེ་ཤོས་དེ་བླ་ཆེན་ཚོར་ཐུག་འདུག་ལ། དགེ་བཤེས་དང་མཁན་པོ་སློབ་དཔོན་སོགས་ནང་ཆོས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་མཁས་པ་དེ་ཚོར་ཐུག་འདུག ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་བཅོས་རྩོམ་ཐུབ་མཁན་དེ་ཚོས་རང་རང་གི་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་ནང་དུ་ཆོས་བརྒྱུད་གཞན་པའི་སྲོལ་འབྱེད་པའམ་རྒྱུན་འཛིན་མཁས་པ་ག་གེ་མོར་གྲུབ་མཐའི་ལྟ་གྲུབ་ཁས་ལེན་སྟངས་ཀྱི་ཆ་ནས་དགག་བཞག་ཤུགས་ཆེན་པོ་བྱས་ཏེ། དཔེར་ན་གོ་རམས་པས་རྗེ་ཙོང་པ་ཆད་ལྟ་བ་དང་རྗེའི་ཞལ་གཟིགས་འཇམ་དབྱངས་བདུད་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་གསུངས་པ་རེད། དེ་བཞིན་དགེ་ལུགས་པའི་ཕྱོགས་ནས་ཐུའུ་བཀན་ཚང་གིས་ཁོང་གི་གྲུབ་མཐའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ནང་དུ་དགེ་ལུགས་པ་དེ་ལྟ་བ་ཡག་ཤོས་ཅན་དང་། ཇོ་ནང་བའི་ལྟ་བ་དེ་གསོར་མི་རུང་བའི་ལྟ་ངན་མཐར་ཐུག་ཅིག་ཏུ་བསྒྲུབས་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་རེད། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱིས་ཀྱི་རྗེས་རབས་པ་མཁས་བླུན་མང་པོས་ཀྱང་རང་རང་གི་ཆོས་བརྒྱུད་དང་གྲུབ་མཐའ་དེ་ཡག་ཤོས་དང་། གཞན་པའི་ཆོས་བརྒྱུད་དང་གྲུབ་མཐའ་དེ་ངན་ཤོས་སམ་སྡུག་ཤོས་སུ་མཐོང་གི་ཡོད་པ་རེད་ལ། རང་རང་གི་བསམ་བློའི་རྒྱབ་རྟེན་དང་ལུང་འདྲེན་དུ་ཆོས་བརྒྱུད་གཞན་པར་ངན་སྨྲོས་བརྗོད་མཁན་གྱི་མཁས་པ་དེ་ཚོའི་གསུང་ཁྱེར་ཡོང་གིན་ཡོད་པ་རེད། སྔོན་གྱི་མཁས་པ་ཕྱོགས་ཞེན་ཅན་ནམ་ཡང་ན་རྣམ་དཔྱོད་ཚད་ལས་བརྒལ་བ་དེ་ཚོའི་གསུང་དེ་ཚོ་དུས་སྐབས་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཆོས་བརྒྱུད་ཕན་ཚུན་བར་ལ་སྡང་ཞུགས་དང་འཐེན་འཁྱེར། ཐ་ན་ཆོས་ལུགས་པ་དམར་གསོད་གཏོང་རེས་ཀྱི་ལག་ཆར་ཡང་གྱུར་དང་འགྱུར་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།
དེ་བཞིན་དེང་སྐབས་ཆོས་ལུགས་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་འདས་ཟིན་པའི་ལོ་རྒྱུས་རྙིང་པ་དྲི་ངན་ཁ་བ་མང་པོ་ཞིག་ཡང་དང་སྐྱར་དུ་བསྔོགས་ནས་མི་རབས་གསར་བའི་སེམས་ནང་ལ་ཡང་ནག་ནོག་བསྒོས་དང་བསྒོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན་ལོ་བཅུ་གྲངས་སྔོན་སྔ་འགྱུར་གླེང་སྟེགས་ཞེས་པའི་དེབ་ཅིག་རྡ་རམ་ས་ལ་ནས་བཏོན་པའི་ནང་དུ་ངའི་ཕ་ཡུལ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྙིང་མའི་རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་གིས། དགེ་ལུགས་པས་སོག་དམག་དྲངས་ནས་སྨིན་གླིང་གཏེར་ཆེན་ཡབ་སྲས་སྐུ་བགྲོངས་པའི་ལས་ངན་བརྩམས་ཡོད་པས། རྙིང་མ་པས་དེ་ནམ་ཡང་བརྗེད་མི་སྲིད་ཅེས་བྲིས་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་རེད། སྨིན་གླིང་གཏེར་ཆེན་ཡབ་སྲས་བགྲོངས་པ་དེ་ལས་ངན་ཚབས་ཆེན་དམྱལ་བ་མནར་མེད་དུ་འགྲོ་དགོས་པའི་ལས་ངན་ཞིག་རེད་དེ། རྙིང་མ་པ་ཚོས་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོའི་རྗེས་སུ་ཡང་དེ་ཞེ་འཁོན་དུ་ཉར་ནས་དགེ་ལུགས་པར་དགྲ་རུ་བཟུང་ན། སྣང་གྲགས་རིག་གསུམ་ལྷ་སྔགས་ཆོས་སྐུར་བལྟ་དགོས་པའི་གསང་ཆེན་རྙིང་མ་པ་ཚོར་ཕན་ཐོགས་ཅི་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། མི་དེའི་སྐད་ཆ་བཤད་སྟངས་དེ་དག་ནི་ངོ་མ་མིག་རྒྱང་ཐུང་དྲགས་པ་དང་བསམ་བློ་གུ་དོགས་དྲགས་པ་འབའ་ཞིག་རེད། མ་རེད་དམ། ལྷ་ས་བ་ཚོའི་གཏམ་དཔེར། མི་རོ་སྐམ་པོ་ཆུ་ལ་སྦངས་ནས། ལོ་རྒན་དྲུག་ཅུར་རྩིས་རྒྱག་བྱེད་ཀི་ཟེར་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་རང་རེད།
དེའི་རྐྱེན་གྱིས་མཐོ་ས་ན་བཞུགས་པའི་བླ་མ་དང་། མཁས་པའི་གོ་སར་འགྱིངས་པའི་མཁས་པ་བསྟན་བཅོས་རྩོམ་མཁན་ཚོས་གཟབ་གཟབ་མ་བྱས་ན། ཚིག་གཅིག་དང་ཚིག་ཕྲེང་གཅིག་གིས་ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོའི་རིང་སངས་མི་ཐུབ་པའི་འཁོན་འཛིན་གྱི་ས་རྡུལ་འཐིབ་ཏུ་འཇུག་གི་རེད། དཔེར་ན་སྔོན་མར་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་དང་པཎཌིཏ་ར་ཧུལ་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་དཔེ་འཚོལ་ཆེད་ས་སྐྱ་དགོན་པར་བསླེབས་དུས། ས་སྐྱའི་གྲྭ་པ་མང་པོས་རྗེ་ཙོང་ཁ་པའི་གསུང་འབུམ་དེབ་གཅིག་ཀྱང་བཀླགས་ཡོད་མེད་མི་ཤེས་ཏེ། གོ་རམས་པ་དེ་ཚད་མར་རྩི་བའི་ངར་ཤུགས་ཀྱིས་ཁོང་གི་བཤད་སྟངས་ཁྱེར་ཡོང་ནས་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་ཆད་ལྟ་བ་ཡིན་ལུགས་མང་པོ་བགྲངས། དགེ་ཆོས་ཀྱིས་གསལ་བཤད་རབ་དང་རིམ་པར་བྱས་ཀྱང་ཉན་མཁན་མ་བྱུང་བས། མཐའ་མར་འུ་ཐུག་ནས་འོ་ན་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ཆོས་ཅན། ཆད་ལྟ་བ་ཡིན་པར་ཐལ། རྗེ་ཙོང་ཁ་པའི་རྗེས་འཇུག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་སྨྲས་པར་ས་སྐྱའི་གྲྭ་པ་ཚོས་འདོད་ལན་འདེབ་མ་ནུས་པར་ལུས་པ་ལྟ་བུ་རེད། ཐ་ན་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་འཕྲད་སའི་ས་སྐྱའི་གྲྭ་པ་མང་པོས་གོ་རམས་པའི་གསུང་རབ་དེ་ཚོ་ཡང་མགོ་མཇུག་ཚང་བ་ཞིག་བཀླགས་ཡོད་མེད་ཐེ་ཚོམ་རེད་དེ། སྔོན་གྱི་གོ་རམས་པའི་གསུང་རྒྱུན་དེ་ཙམ་ཞིག་ཚད་མའམ་རྒྱབ་རྟེན་དུ་ཁྱེར་ནས་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་ལྟ་བུའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པར་ཡང་སྐུར་འདེབ་བམ་གཤེ་གཤེ་གཏོང་རྒྱུར་ཡ་ང་བག་ཚ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ལྟ་བུ་རེད། མཐའ་སྡོམ་གང་ཟག་སྒེར་གྱིས་ཆོས་བརྒྱུད་གང་ཞིག་ཉམས་ལེན་བྱེད་ཀི་ཡོད་མེད་དེ་སྒེར་དོན་དང་། ཀླད་རྙིང་མཁྲེགས་བཟུང་མ་བྱས་པར་ཆོས་བརྒྱུད་རིས་མེད་ལ་དག་སྣང་སྦྱོང་རྒྱུ་དེ་སྤྱི་དོན་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་ཞིག་རེད་བསམ་གི་འདུག། བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས།།
རིས་མེད་ཆོས་བརྒྱུད་གླེང་བ། (ཚན་པ་དང་པོ)
རིས་མེད་ཆོས་བརྒྱུད་གླེང་བ།(ཚན་པ་གཉིས་པ)
རིས་མེད་ཆོས་བརྒྱུད་གླེང་བ། (ཚན་པ་གསུམ་པ)
རྫོགས་སོ།།