ཉེ་ལམ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་དང་ན་གོར་མོ་གཉིས་སུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོམ་རའི་འགྲན་རྩོད་ཁྲོད་དགོས་མཁོ་ཆེ་བའི་ལི་ཐི་ཡམ་གྱི་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་བྱེད་པའི་ལས་གཞི་གཉེར་མགོ་བཙུགས་ཡོད་འདུག
རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ལྟར་ན། ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༨ ཉིན་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཁོངས་གཏོགས་ས་ཁུལ་གཉིས་ནས་ལྕགས་རིགས་ཀྱི་གཏེར་རྫས་ཏེ། ལི་ཐི་ཡམ་ (lithium) གྱི་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་གྱི་ལས་གཞི་དངོས་སུ་མགོ་བཙུགས་ཡོད་ཅིང་། ལི་ཐི་ཡམ་སྔོག་འདོན་བྱེད་ཡུལ་ནི་བོད་མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་དང་ན་གོར་མོ་གཉིས་ཡིན་པ་རེད།
དེ་འབྲེལ་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཧྲང་ཧེ་རུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་དཀོན་རིགས་གཏེར་རྫས་ཚོང་སྒྱུར་གྱི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་སའི་ (mysteel.net) དྲ་བས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། ཐེངས་འདིའི་ལི་ཐི་ཡམ་ (lithium) གྱི་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་གྱི་ལས་གཞིའི་ཁྲོད། མཆོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ནས་ལོ་རེར་ལི་ཐི་ཡམ་ཏུན་ཁྲི་གཉིས་དང་ན་གོར་མོ་ནས་ལོ་རེར་ལི་ཐི་ཡམ་ཏུན་ཁྲི་བཞི་སྔོག་འདོན་བྱ་རྒྱུ་དམིགས་འབེན་བཟུང་ཡོད་ཅིང་། ལི་ཐི་ཡམ་གྱི་གཏེར་རྫས་སྔོག་འདོན་བྱེད་མཁན་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་ལྕགས་རིགས་བཟོ་གྲྭ་དང་རྒྱ་ནག་ཚ་མཚོའི་བཟོ་ལས་ཚོགས་པ་ཟེར་བ་གཉིས་ཡིན་འདུག
དེ་བཞིན། ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༨ ཉིན་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་བོད་ལྗོངས་གཏེར་རྫས་གསར་སྤེལ་བཟོ་ལས་ཁང་ཟེར་བས། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ཁོངས་གཏོགས་གཞིས་ཀ་རྩེའི་ཚ་ཁ་མཚོ་ནས་ཆུ་ཚོད་ ༡༢༠ རིང་འདང་ངེས་ཡིན་པའི་ཤུགས་ཚད་ ༡༠༠༠༠ ཅན་གྱི་གློག་རྫས་མཁོ་འདོན་དངོས་སུ་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་ཡོད་སྐོར་བསྒྲགས་འདུག
རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཉེ་ལམ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ ༨༠ སྟེང་གོ་ལའི་གནམ་གཤིས་ཚ་དྲོད་དོ་མཉམ་ཡོང་སླད་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་སྐྱོན་མེད་པའི་འཕྲུལ་རིགས་སོགས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་མང་དག་ཅིག་བཟོ་སྐྲུན་བྱེད་མུས་ཡིན་པའི་ཁས་ལེན་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། བོད་གནས་བསྐྱར་ཞིབ་ཁང་གིས་ཉེ་སྔོན་རྒྱ་རིགས་སྒྱུ་རྩལ་བ་ཚའེ་གོ་ཆང་གིས་གཞིས་ཀ་རྩེ་རྒྱལ་རྩེའི་རི་མགོར་གང་བྱུང་ཤོག་སྦག་སྤར་བ་དེས། རྒྱ་ནག་གི་ཐོན་རྫས་དག་ལ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ནུས་པ་ལྡན་མིན་དོན་དངོས་ཐོག་དོགས་གཞི་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་འདུག
ཚན་རིག་ལམ་སྟོན་ (Scientific direct) ཞེས་པའི་དྲ་བར་སྤེལ་བའི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༤ ལོའི་རྒྱ་ནག་གི་དཔྱད་རྩོམ་ཞིག་ལ་གཞིགས་ན། ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་མང་དག་ཅིག་ཏུ་ལི་ཐི་ཡམ་གྱི་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་གྱི་ལས་གཞི་སྤེལ་མུས་ཡིན་ཞིང་། དེའི་ཁོངས་སུ་སྟོད་མངའ་རིས་ས་ཁུལ་གྱི་ལག་སྐོར་མཚོ་དང་གཞིས་ཀ་རྩེའི་ཚ་ཁ་མཚོ། མཚོ་སྔོན་གྱི་གཏེར་ལེན་ཁ་དང་ཚྭ་མོ་མཚོ་གཉིས། མཚོ་སྔོན་པོ། འདམ་གཞུང་གཡུ་མཚོ། ཚྭ་མཚོ་བཅས་ལ་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་བྱེད་མུས་ཡིན་པའི་མིང་འདོན་བྱས་འདུག་པ་མ་ཟད། ད་དུང་ས་མཐོ་རི་གཙང་གི་བོད་ཀྱི་གཏེར་རིགས་ལ་རྔམ་པའི་རྒྱ་རིགས་ཚོས་ཇོ་མོ་གླང་མ་གཙོས་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་དུ་རིན་ཐང་གཞལ་དུ་མེད་པའི་གཏེར་གྱི་བང་མཛོད་ཡོད་པར་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ཟིན་པ་དང་། མི་རིང་བར་ཇོ་མོ་གླང་མར་ཡང་འཛམ་གླིང་རིག་དངོས་ཤུལ་བཞག་གི་ཁོངས་སུ་ཡོད་པར་མ་ལྟོས་པར་སྔོག་འདོན་བྱེད་སྲིད་པའི་ཉེན་ཁ་ཡོད་འདུག
ལི་ཐི་ཡམ་གཏེར་རིགས་སྐོར་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའི་གྲུབ་དོན་ལྟར་ན། འཛམ་གླིང་ནང་ལི་ཐི་ཡམ་ཆེས་མང་ས་ནི་ལྷོ་ཨ་མི་རི་ཁའི་རྒྱལ་ཁབ་ཆི་ལིན་ཡིན་པ་དང་རྒྱ་ནག་ཨང་གཉིས་པ་ཡིན་འདུག་ལ། རྒྱ་ནག་གིས་འཛམ་གླིང་གི་ལི་ཐི་ཡམ་གྱི་བརྒྱ་ཆའི་ ༡༦།༥ ཟིན་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ལས་ལི་ཐི་ཡམ་གྱི་བརྒྱ་ ༩༠ ལྷག་གི་འབྱུང་ཁུངས་བོད་ནང་ཡིན་འདུག
འཕྲུལ་རིགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དེང་གི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོས་སྔོན་ཐོན་དང་ཁྲོམ་རའི་འགྲན་རྩོད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། ད་ལྟ་ལི་ཐི་ཡམ་གྱི་གཏེར་རྫས་ནི་ཁ་པར་དང་གློག་ཀླད། པར་ཆས། རླངས་འཁོར་དང་གནམ་གྲུ། རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་སོགས་བཟོ་སྐྲུན་བྱེད་པར་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་ཅིང་། ལི་ཐི་ཡམ་གྱི་གཏེར་རྫས་འཕྲུལ་རིགས་ཙམ་དུ་མ་ཟད་ནད་རིགས་མང་པོ་ཞིག་བཅོས་ཐབས་ཀྱི་སྨན་རྫས་སུའང་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། སྐལ་བཟང་སྦྱིན་པ།
