རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་གཞུང་དང་ཚོགས་སྡེ། མི་སྒེར་ཡོངས་ནས་དམངས་གཙོའི་ཀ་བ་བཞི་བར་གྲགས་པའི་གསར་འགོད་ལས་རིགས་ལ་བརྩི་བཀུར་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུ་དགོས་ལ། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་པེ་ཅིན་གཞུང་གིས་བོད་པའི་གསར་འགོད་པ་ཚོ་གློད་གྲོལ་དང༌། གསར་འགོད་རང་དབང་རྡོག་རོལ་འཕྲལ་དུ་མཚམས་འཇོག རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་བོད་ནང་གསར་འགོད་རང་དབང་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ཡོད་རབས་བཤད་པ་དངོས་འབྲེལ་ཡིན་ན། རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་པ་རྣམས་བོད་ཡུལ་ཆོལ་ཁ་གསུམ་ནང་རང་དབང་གིས་བསྐྱོད་དུ་འཇུག་དགོས་ལ། ལྷག་པར་དུ་བོད་པའི་གསར་འགོད་པ་ཚོ་བོད་ནང་བསྐྱོད་རྒྱུར་སྔར་ནས་ངང་སྒུག་བྱས་ཡོད་པ་བཞིན་གང་མྱུར་ངོས་ལེན་ཡོང་དགོས་ཟེར།
ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༣ ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་རང་དབང་གི་ཉིན་མོར་འཁེལ་ཡོད་སྟབས། དེ་རིང་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༡༡ སྟེང་རམ་ས་ལའི་རྒྱ་གར་རྡོ་ལ་རྡར་གསོལ་མགྲོན་ཁང་དུ་བོད་ཀྱི་གསར་འགོད་པའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་རང་དབང་གི་ཉིན་མོ་སྲུང་གཙིའི་མཛད་སྒོ་ཞིག་འཚོགས་ཡོད་ལ། ཉིན་མོ་འདི་དང་བསྟུན་སྟེ་ ༢༠༠༨ ལོར་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་གི་གསར་འགོད་རང་དབང་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་གི་གནས་སྟངས་དང༌། ལྷག་པར་དུ་བོད་ནང་གི་གསར་འགྱུར་ལས་རིགས་ཐོག་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པ་དག་གི་ཐད། གལ་ཆེའི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་བོད་རྒྱ་དབྱིན་གསུམ་ནང་སྤེལ་སོང།
ཐེངས་འདིའི་མཛད་སྒོར་བོད་ཀྱི་གསར་འགོད་པའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་དང་ཚོགས་གཞོན་དོན་འགྲུབ་བཀྲ་ཤིས་གཉིས་གཙོས་པའི་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ་དང༌། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྨོན་ལམ་མཐར་ཕྱིན་བཙོས་པའི་གསར་འགྱུར་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཁག་ཅིག་བཅས་བོད་པའི་གསར་འགོད་པ་ ༣༠ ཙམ་དང༌། ངྷ་རམ་ས་ལའི་རྒྱ་གར་གསར་འགོད་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཞོན་དང་དྲུང་ཆེ་གཉིས་གཙོས་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་གསར་འགོད་པ་ ༢༠ ཙམ། དེ་བཞིན་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་གསར་འགོད་པ་ཁག་ཅིག་བཅས་བསྡོམས་པའི་གསར་འགོད་པ་དང་འབྲེལ་མཐུད་པ་ ༥༠ ལྷག་ལྷན་འཛོམས་གནང་ཡོད།
སྐབས་དེར་བོད་ཀྱི་གསར་འགོད་པའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཞོན་དོན་འགྲུབ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་རང་དབང་གི་ཉིན་མོ་སྲུང་གཙི་བྱ་དགོས་པའི་དམིགས་ཡུལ་དང་འབྲེལ་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་བོད་ཡིག་ནང་སྒྲོགས་སྦྱང་གནང་དོན། དེ་རིང་འདིར་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༣ ཉིན་ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་གསར་འགོད་པའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས། རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་རང་དབང་གི་ཉིན་མོ་སྲུང་གཙི་དང་བསྟུན་ཏེ། བོད་ཕྱི་ནང་གི་གསར་འགོད་པ་རྣམས་གཙོ་བྱས་པའི་འཛམ་གླིང་གི་གསར་འགྱུར་ལས་རིགས་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཚོགས་སྡེ་ཁག་དང་མི་སྒེར། དེ་བཞིན་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལ་ལྟ་རྟོག་གནང་མཁན་ཡོངས་ལ་འཚམས་འདྲི་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་ལ། སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་དོན་རྐྱེན་འདྲ་མིན་འོག་རྐྱེན་ལམ་དུ་སོང་བ་དང། བཙོན་འཇུག་མནར་གཅོད་འོག་ཡོད་པ། དེ་བཞིན། སྲིད་གཞུང་དང་མི་སྒེར་བཅས་ཀྱི་དབང་ཤུགས་དང་བཙན་གནོན་འོག་ལྷག་ཡོད་པའི་གསར་འགོད་པ་དག་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་དང༌། ཁོང་ཅག་གང་མགྱོགས་གློད་གྲོལ་དང་གསར་འགྱུར་ལས་རིགས་ཐོག་རང་དབང་གིས་འཇུག་ཆོག་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་བཞིན་ཡོད།
འདས་མ་ཐག་པའི་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོ་ནི། འཛམ་གླིང་གི་གསར་འགོད་ལས་རིགས་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ཇེ་སྡུག་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་ལ། ཨ་རིའི་རང་དབང་གི་དབང་ཁང་པ་ཞེས་པས་ཕྱི་ཚེས་ ༡ ཉིན་སྙན་ཐོ་བཏོན་པའི་ནང། དེང་སྐབས་འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ ༧༠ ནང་གསར་འགོད་རང་དབང་ཡོད་པ་དང། རྒྱལ་ཁབ་ ༦༩ ནང་གསར་འགོད་རང་དབང་འབྲིང་ཙམ་ཡིན་པ། རྒྱ་ནག་དང་འབར་མ། ཁུའོ་པ། ལེ་བྷེ་ཡ། བྱང་ཀོ་རི་ཡ་སོགས་རྒྱལ་ཁབ་ ༦༤ ནང་གསར་འགོད་རང་དབང་རྩ་བ་ནས་མེད་པར་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད་ལ། དེ་བཞིན། ཧྤ་རན་སའི་འཛམ་གླིང་གསར་ཤོག་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་གསལ་བསྒྲགས་ནང། ༢༠༠༨ ལོར་འཛམ་གླིང་དུ་གསར་འགོད་པ་ ༦༧༣ འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་དང། གསར་འགོད་པ་ ༧༠ ཙམ་རྐྱེན་ལམ་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་ཚུལ་བསྒྲགས་ཡོད།
ང་ཚོ་བོད་པའི་གསར་འགོད་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་ད་བར་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་ལྟར་ན།ལོ་སྔ་ཕྱིའི་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དྲ་རྒྱ་དང་མཆོད་མེ་དྲ་རྒྱ། གངས་གཞོན་གླེང་སྟེགས། དེ་མིན་གྱི་བརྡ་འཕྲིན་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ལ་སུན་གཙེར་དང་བརྡབ་གསིག་ཡང་ཡང་གཏོང་གིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། རང་དབང་གི་གསར་འགོད་པ་དང་རྩོམ་པ་པོ་འོད་ཟེར་གྱི་མྱུར་འཕྲིན་དང་ཟིན་བྲིས་སོགས་ལ་གཏོར་བརླག་བཏང་ཡོད་ལ། མཚོ་སྔོན་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་གི་གསར་འགོད་པ་འཇམ་དབྱངས་སྐྱིད། སྔར་ལོ་ཐེངས་གཉིས་ལ་འཛིན་བཟུང་མནར་གཅོད་དང་ལས་གནས་ལ་འགྱུར་བ་བཏང་ཡོད། འཇིགས་བྲལ་གློག་བརྙན་བཟོ་སྐྲུན་ལས་རོགས་མགོ་ལོག་འཇིགས་མེད། ཐེངས་གཉིས་ལ་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་དང། བརྙན་འཕྲིན་གསར་འགོད་པ་གསེར་རྟ་རང་བྱུང༌། སྔར་ལོའི་ཟླ་དགུ་བར་བཀག་ཉར་འདྲི་རྩད་བྱས་ཡོད། ཁོང་ཅག་ད་ལྟ་གློད་གྲོལ་ཙམ་ཐོབ་པར་ང་ཚོས་དགའ་བསུ་དང་འབྲེལ་ཁོང་ཅག་གི་ལས་གནས་བསྐྱར་གསོ་དང༌། རང་དབང་གིས་གསར་འགྱུར་ལས་རིགས་ཐོག་ཞུགས་ཆོག་པར་འབོད་སྐུལ་ཞུ་བཞིན་ཡོད།
གོང་གི་དེ་དག་ལས་ཀྱང་བློ་ཚབས་ཆེ་ཤོས་ནི། འཇིགས་བྲལ་གློག་བརྙན་གྱི་བཟོ་སྐྲུན་པ་དོན་འགྲུབ་དབང་ཆེན། སྔར་ལོའི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༤ ཉིན་འཛིན་བཟུང་བཙོན་འཇུག་དང༌། རང་དབང་གི་དཔར་བ་མགོ་ལོག་ཀུན་དགའ་ཚངས་དབྱངས། ད་ལོའི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༣ ཉིན་འཛིན་བཟུང་བཙོན་འཇུག མཆོད་མེ་རྩོམ་རིགས་དྲ་བའི་གཙོ་གཉེར་བ་དཀོན་མཆོག་ཚེ་འཕེལ། ད་ལོའི་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༢༦ ཉིན་འཛིན་བཟུང་བཙོན་འཇུག ཁ་བའི་ཚེ་སྲོག་ཚགས་པར་གྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་འབྲོག་རུ་ཚུལ་ཁྲིམས། ད་ལོའི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༢ ཉིན་འཛིན་བཟུང་བཙོན་འཇུག་བྱས་ཏེ། ད་བར་ཁོང་ཅག་གར་ཡོད་དང་གནས་སྟངས་ཅི་ཆགས་གང་ཡང་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་མེད་པའི་ཐད་ང་ཚོར་ཧ་ཅང་བློ་ཚབས་ཆེན་པོ་ཡོད།
ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་གསར་འགོད་པའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་དེ་རིང་གི་ཉིན་མོ་འདི་ཧ་ཅང་གི་གནད་འགག་ཅིག་ཏུ་བརྩིས་ཏེ། འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་གཞུང་དམངས་དང། ལྷག་པར་དུ་གསར་འགྱུར་ལས་རིགས་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཐད་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་སྤྱི་སྒེར་ཡོངས་ལ་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཞིག་ནི། རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་སྲིད་གཞུང་དང་ཚོགས་སྡེ། མི་སྒེར་ཡོངས་ཀྱིས་དམངས་གཙོའི་ཀ་བ་བཞི་བར་གྲགས་པའི་གསར་འགོད་ལས་རིགས་ལ་བརྩི་བཀུར་དང། སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་དགོས་ལ། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་པེ་ཅིན་གཞུང་གིས་བོད་པའི་གསར་འགོད་པ་ཚོ་མྱུར་དུ་གློད་གྲོལ་དང༌། གསར་འགོད་རང་དབང་བཀག་སྡོམ་འཕྲལ་དུ་མཚམས་འཇོག་བྱ་དགོས་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་གིས་དུས་རྒྱུན་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་བོད་ནང་ཞི་བདེ་ལྷིང་འཇགས་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་དང༌། གསར་འགོད་རང་དབང་ཚད་ལྡན་ཡོད་རབས་བཤད་པ་དེ་དག་དངོས་འབྲེལ་ཡིན་ན། རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་པ་རྣམས་བོད་ཡུལ་ཆོལ་ཁ་གསུམ་ནང་རང་དབང་གིས་བསྐྱོད་དུ་འཇུག་དགོས་ལ། ལྷག་པར་དུ་ང་ཚོ་བོད་པའི་གསར་འགོད་པ་ཚོ་བོད་ནང་བསྐྱོད་རྒྱུར་སྔར་ནས་ངང་སྒུག་བྱས་ཡོད་པ་བཞིན་ངོས་ལེན་བྱ་དགོས། ཞེས་སྒྲོགས་སྦྱང་བྱས་སོང།
དེའི་རྗེས་ཚོགས་གཙོ་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ཀྱིས་ཐེངས་འདིའི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་དབྱིན་ཡིག་ནང་སྒྲོགས་སྦྱང་དང། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྨོན་ལམ་མཐར་ཕྱིན་དང་རྒྱ་གར་ས་གནས་གསར་འགོད་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་བཅས་ནས་འབྱུང་འགྱུར་བོད་པ་དང་རྒྱ་གར་གྱི་གསར་འགོད་པའི་བར་འབྲེལ་བ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱ་དགོས་པའི་གལ་ཆེའི་རང་བཞིན་བཅས་གསུངས་སོང། ཉིན་གུང་གསོལ་ཚིགས་འདེགས་འབུལ་གྲུབ་རྗེས། བོད་པའི་གསར་འགོད་པ་ཚོས་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་བསྡུས་ཏེ། འབྱུང་འགྱུར་བོད་པའི་གསར་འགོད་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་དང༌། ལྷག་པར་དུ་བོད་ནང་གི་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་དོ་སྣང་དང་གསར་འགོད་པ་ཚོར་ཁ་ལྟ་མིག་ལྟ་གནང་ཕྱོགས་བཅས་ལ་གྲོས་མོལ་གནང་ཡོད།
གསར་འགོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཟང་ངན་གྱི་གསར་འགྱུར་གང་ཡིན་རུང་། ལམ་སང་གསར་ལམ་ཁག་ནས་སྤེལ་ཐུབ་པའི་རེ་བ་ཡོད།
སྤྱིར་དེང་སང་གནས་ཚུལ་ཧ་ཀྱང་མང་པོ་ཞིག་ཐོན་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་ང་ཚོའི་གསར་ལམ་ནས་མཐོང་བ་ནི་ཧ་ཅུང་ཉུང་ཉུང་རེད། དེས་ན་གསར་འགྱུར་མང་ཙམ་གཏོན་རོགས།
བཙན་བྱོལ་ནང་གི་བོད་པའི་གསར་འགོད་པ་ནི་མགྲོན་ཤོག་མ་རག་ན་རང་འགུལ་གྱིས་གསར་འགྱུར་ཚོལ་རུ་འགྲོ་མི་ཤེས་པ་དེ་སྐྱོ་སྣང་སྐྱེ་དགོས་པ་ཞིག་མ་རེད་དམ། རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་དང་གསར་འགོད་པ་ཚོས་རྒྱལ་ཁབ་དང་རྒྱབ་ཁབ་བརྒྱུད་ནས་གསར་འགྱུར་འཚོལ་བ་འགྲོ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་རེད་ལ། ང་ཚོའི་སྐྱབས་བཅོལ་གྱི་གནས་བབ་ཆགས་ནས་དེ་ཐུབ་ཀྱི་མེད་ནའང༌། རང་ཉིད་གནས་ཡུལ་ས་གནས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཁག་ངེས་པར་འགོད་ཐུབ་པ་དགོས་རྒྱུ་དེ་གསར་འགོད་པའི་འགན་ཁྲི་བླ་ན་མེད་པ་དེ་ཡིན། བོད་པའི་གསར་འགོད་པ་ཚོས་དྷ་སའི་ཁོར་ཡུག་ནང་གནད་དོན་ཆུང་ཕར་ཞོག་ གནད་དོན་ཆེན་པོ་རིགས་ཧ་མ་གོ་བར་ལྷགས་འགྲོ་ཡི་ཡོད། དེ་བཞིན་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནད་དོན་རིགས་ལ་དོན་སྣང་ཙ་བ་ནས་ཡོད་མ་རེད་ལ། ད་དུང་མང་གཙོ་ཀ་བ་བཞི་པ་ཟེར་བརྩོད་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ངོ་ཚ་དགོས་པ་ཞིག་རེད།
གསར་འགོད་པའི་སྙིང་སྟོབས་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་བྱེད།
བྱེས་བཞུགས་རང་རིགས་གསར་འགོད་པ་དག་ལ་འཚམས་འདྲིའི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་བ་དང་ཆབས་ཅིག ཁྱེད་རྣམ་པས་བོད་ཡུལ་གྱི་གསར་འགོད་པ་དག་གི་བདེ་སྡུག་ལ་སེམས་འཁྲུལ་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་སྙིང་ཐག་པ་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་བཞིན་ཡོད།ལངས་ཕྱོགས་དང་ལས་དོན་འདི་ཡིས་ཁྱེད་དང་ང་ཚོའི་ལུས་ཀྱི་ཁ་ཐག་རིང་ཡང་སེམས་ཀྱི་བར་ཐག་ཉེ་བ་མཚོན་ཡོད།
བོད་པའི་གསར་འགོད་པ་ཚོ་བོད་ནང་བསྐྱོད་རྒྱུརརྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་སྨོན་ལམ་དང་
རེ་བ་ ཡོད།