སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་གསུམ་ནང་ཕེབས་སྐྱོད་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་དབུས་དང་ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིར་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྟེ། བོད་པའི་རྩ་དོན་འཐབ་རྩོད་གནང་ཕྱོགས་དང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་འཚོལ་སྒྲུབ་གནང་ཡོད།
ཟླ་སྔོན་མའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༥ ནས་ ༢༩ ཉིན་བར་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་ཡུ་རོབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཧོ་ལན་ཌི་དང་ཧྥ་རན་སི། ཨི་ཊ་ལི་བཅས་སུ་ཕྱོགས་སྐྱོད་ཀྱིས་མཛད་འཆར་གྲུབ་སྟེ། ཕྱིར་བཞུགས་སྒར་ངྷ་རམ་ས་ལར་འབྱོར་མ་ཐག འདི་གའི་གསར་འགོད་པས་ཁོང་ལ་ཐེངས་འདིའི་ལས་དོན་ཁག་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་ངོ་སྤྲོད་གནང་དོན། སྔོན་མ་ནས་བཀའ་ཤག་དང་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁག་གིས་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་གི་གྲོས་ཚོགས་ལ་འབྲེལ་བ་གནང་གིན་ཡོད་ལ། ད་ལོའི་སྤྱི་ཟླ་ ༣ པའི་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ནང༌། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་གི་དབུས་དང་ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་ལ་འབྲེལ་བ་འཛུགས་རྒྱུའི་རྐང་འགན་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་འཁྱེར་དགོས་སྐོར་གསུངས་པ་ལྟར། ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་གི་དབུས་དང་ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་ནང་ང་ཚོ་ཕར་བཅར་དགོས་པ་དང་ཁོང་ཚོ་ཚུར་གདན་ཞུ་གནང་དགོས་པ་བཅས་ཀྱི་ལས་རིམ་ཞིག་སྔོན་མ་ནས་སྒྲིག་ཡོད་པ་ལྟར་ང་ཡུ་རོབ་ལ་ཕྱིན་པ་ཡིན། འབྱུང་འགྱུར་སྤྱི་ཟླ་ ༧ ནང་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་ཅིག་འདིར་ཕེབས་ཀྱིན་ཡོད། སྤྱི་ཟླ་ ༩ ནང་ཧྥ་རན་སིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་སྐུ་ཚབ་འཐུས་མི་ཁག་ཅིག་འདིར་ཕེབས་ཀྱིན་ཡོད་ལ། ལོ་རྗེས་མའི་སྤྱི་ཟླ་ ༣ ནང་ཨི་ཊ་ལིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཕེབས་རྒྱུ། དེ་བཞིན་ནོར་ཝེའི་གྲོས་ཚོགས་དང་ཧྥ་རན་སིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་སྐུ་ཚབ་བཅས་ཀྱང་རིམ་པ་བཞིན་ཕེབས་རྒྱུའི་ལས་རིམ་སྒྲིག་ཡོད། ཅེས་དང༌།
མུ་མཐུད་ཐེངས་འདིའི་མཛད་འཆར་ཁག་ངོ་སྤྲོད་གནང་དོན། ང་ཡུ་རོབ་ལ་འགྲོ་དོན་གཞན་ཞིག་ནི། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་དབུ་བརྙས་ཏེ་ལོ་བཅུ་འཁོར་བའི་མཛད་སྒོར་མགྲོན་འབོད་བྱས་པ་དང༌། གཉིས་ནས་ཉེ་ཆར་སྤྱི་ཟླ་ ༣ ནང་ཨི་ཊ་ལིའི་ཐུ་རེ་དེའུ་མོའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་ཅིག་འདིར་ཕེབས་ཏེ། ཚོགས་གཙོ་ཕར་བཅར་ན་ཡག་པོ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་ལྟར་ཕྱིན་པ་ཡིན། ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་ཧོ་ལན་ཌིར་འབྱོར་ཏེ་ཚེས་ ༡༧ ཉིན་ཧོ་ལན་ཌའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་དབུ་བརྙེས་པའི་དུས་དྲན་མཛད་སྒོར་ཞུགས་པ་ཡིན། ཁོ་རང་ཚོའི་སྒྲིག་འཛུགས་སྲ་བརྟན་དང་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པའི་ཆེད་དུ། འགྲོ་གྲོན་གཏོང་རྒྱུའི་ཡོང་དམིགས་ཐད་ཧོ་ལན་ཌིར་ཚོགས་མི་ཁྲི་དྲུག་ ༦ ཙམ་ཡོད་པ་རེད། ཐེངས་འདིར་ཚོགས་མི་ ༩༠༠ ཙམ་འཛོམས་འདུག་ལ། ངས་མཛད་སྒོའི་སྟེང་བོད་དོན་སྐོར་ལ་གཏམ་བཤད་ཅིག་བྱས་པ་ཡིན། དེ་རྗེས་ཧོ་ལན་ཌིའི་བོད་རིཌ་ཚོཌ་པར་ཐུག་འཕྲད་བྱས་པ་ཡིན། ཅེས་དང༌།
དེ་ནས་ཧྥ་རན་སིར་བསྐྱོད་དེ་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་དང༌། གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ། དེ་བཞིན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་གཞན་ཁག་ཅིག་ལ་ཐུག་འཕྲད་བྱས་ཏེ། ཧྥ་རན་སི་དང་རྒྱ་ནག་གི་འབྲེལ་བ། ཧྥ་རན་སིའི་ནང་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་གཞུང་དང་དམངས་ཀྱི་གནས་བབ་གང་འདྲ་ཆགས་ཀྱིན་ཡོད་མེད། རྒྱ་ནག་གི་འགྱུར་བའི་འོག་ནས་ཧྥ་རན་སིས་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་གང་འདྲ་དགོས་མིན་བཅས་ལ་བཀའ་བསྡུར་ལྷུག་པོ་བྱུང་སོང།
དེ་ནས་ཨི་ཊ་ལིར་ཕྱིན་ཏེ་སྔོན་མ་ནས་ང་ཚོ་དང་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པའི་རང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་ཁག་གཉིས་ཀྱི་འཛིན་སྐྱོང་སྲིད་འཛིན་དང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་དང༌། རང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་གཉིས་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་གཙོ་དང་ཚོགས་གཞོན། དེ་བཞིན་འཐུས་མི་གཞན་དག་བཅས་ལ་ཐུག་འཕྲད་བྱས་ཏེ། གཙོ་བོ་ཆབ་སྲིད་སྐོར་ལ་གོ་བསྡུར་བྱས་པ་ཡིན་ལ། ཞོར་དུ་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱིས་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བོད་པའི་འཐབ་རྩོད་འདི་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་ཐབས་སུ་རེ་བ་བཟང་ས་དང་གྲ་སྒྲིག་སྡུག་ས་ཟེར་བ་ལྟར། གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་ཀྱི་དམངས་གཙོའི་གོ་རྟོགས་གོང་མཐོར་གཏོང་སླད། ད་ལྟ་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་བགོ་བཤའ་བརྒྱབས་ཏེ་ས་གནས་ཁག་ལ་གཟིགས་སྐོར་དུ་ཕེབས་ཀྱིན་ཡོད་ལ། རྒྱ་བལ་གཉིས་ནང་ས་གནས་འཐུས་ཚོགས་ཁག་ ༣༩ ཙམ་ཡོད་པ་དེ་དག་གི་ལས་ཀ་ཚགས་ཚུད་ཡོང་མིན་དང༌། ཟབ་སྦྱོང་རིགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཚོགས་ཁང་མེད་པ། ཚོགས་ཁང་ཡོད་ཀྱང་མཐུན་རྐྱེན་མི་འཛོམས་པ་སོགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཡོད་སྟབས། ཐེངས་འདིར་ཨི་ཊ་ལི་སོ་ཌེ་རོལ་གྱི་སྲིད་འཛིན་ལ་འབོད་སྐུལ་ཞུས་དོན་ལྟར། འབྱུང་འགྱུར་གྱི་ལོ་གསུམ་ནང་ལོ་རེར་ཚོགས་ཁང་བཅུ་རེ་དང། ཚོགས་ཁང་རེར་ཡུ་སྒོར་བདུན་སྟོང་ནས་ཆིག་ཁྲིའི་བར་གྱི་དཔལ་འབྱོར་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱར་རྒྱུ་ཁས་ལེན་གནང་སོང༌། དེ་བཞིན་དམངས་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་ཐོག་ལ་ལས་རིམ་ཁག་ཅིག་སྒྲིག་ཡོད།
དེ་ནས་ཨི་ཊ་ལིའི་རོམ་དུ་ཕྱིན་ཏེ་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་གཉིས་དང༌། གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྒན་པ་ཁག་ཅིག་བཅས་ལ་མཇལ་ཏེ། འབྱུང་འགྱུར་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཕྱོགས་ལ་གྲོས་བསྡུར་གནང་བ་ཡིན་ལ། དེ་དང་མཉམ་དུ་ད་ལོའི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་སྐབས། ཨི་ཊ་ལིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ནང་བོད་དོན་ཐོག་གྲོས་ཆོད་གལ་ཆེན་བཞག་པར་ཐུགས་རྗེ་ལེགས་གསོལ། ལོ་རྗེས་མར་ཁོང་ཚོའི་འཐུས་མི་འདིར་ཕེབས་སྐབས་ཀྱི་ལས་དོན་བཅས་ལ་བཀའ་མོལ་གནང་བ་ཡིན། ཕྱི་ཚེས་ ༢༩ ཉིན་ཕྱིར་ལོག་པ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་བྱུང༌།
ངོ་མ་ཨ་མའི་བུ་རེད་ཤེས་འཇོནགཉིས་ལྡན་རེད་། འོན་ཏང་ཁོ་དང་ཁོ་ལྟ་བུའི་བོད་ཀྱི་སྲོག་རྩ་སྟེ་རིག་གཞུང་གི་རིན་ཐང་མི་ཤེས་ལ་བོད་ནང་གི་གནས་སྟེངས་དངོས་དེ་བས་ཀྱང་མི་ཤེས་སོ། དེའི་ཕྱིར་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཆགས་འཇིག་ལ་ཛ་དྲག་གི་སེམས་འཁྲལ་མེད་པས་འདི་ལྟ་བུ་བཀའ་བློན་ཁྲི་བར་བསྐོས་ན་གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་བསམ་བཞིན་འཆི་ལམ་ལ་བརྫངས་བ་ལས་མེད། བཀའ་ཟུར་བློ་བཟང་སྙན་གྲགས་དང་མཁས་དབང་བློ་བཟང་སེང་གེ་སོགས་ཀྱང་དེ་ལས་མ་འདས།
་བོད་ཀྱི་མཛང་མི་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་ལགས།ལོ་རྗེས་མའི་བཀའ་ཁྲིའི་འོས་དམིགས་ལ་ཕེབས་རོགས།་་་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད།
ཨ་མའི་བུ། ཚོགས་གཙོ་སྔོན་མའི་ལམ་ཁར་མ་སོང་བ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ། ཡིན་ནའང་ཟམ་གདོང་བླ་མའི་ཨབ་ཕྲུག་རྐྱང་རྐྱང་མ་འཁྲབ་རོགས། རྗེས་མའི་བཀའ་ཁྲི་ལ་འབད་བརྩོན་གནང་ཨ།