ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡ ཉིན་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་བཙུགས་ནས་ལོ་དྲུག་ཅུ་འཁོར་བའི་རྒྱལ་སྟོན་མཛད་སྒོའི་སྐབས་སུ། རྒྱ་ནག་དབུས་མི་དམངས་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་བོད་སྐད་ཐོག་ལེ་ཚན་ཁག་ཐད་གཏོང་བྱས་ཡོད་འདུག་ལ། རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་དྲ་བ་ཁག་ཏུ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་དོན། འདི་ནི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཐོག་ལེ་ཚན་ཐད་གཏོང་བྱས་པ་ཐོག་མ་དེ་ཡིན་པར་བརྗོད་ཡོད་པ་རེད།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༩ ལོ་ནས་བཟུང་། རྒྱལ་བཙུགས་དུས་སྟོན་སྐབས་རེ་རེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་དབུས་མི་དམངས་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ནས་ཐད་གཏོང་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་དང་། སྲོལ་འདི་འདས་པའི་ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུའི་རིང་རྒྱུན་བསྲིངས་ནས་ཡོང་པ་ཞིག་རེད། ད་ལོའི་ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུ་འཁོར་བའི་རྒྱལ་བཙུགས་དུས་སྟོན་གྱི་སྐབས་སུ་སྔར་དང་མ་འདྲ་བ་ཞིག་ནི། རྒྱ་ནག་དབུས་མི་དམངས་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་བོད་སྐད་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཀྱང་ལེ་ཚན་དག་ཐད་གཏོང་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
དེའི་སྐོར་ལ་ཨ་རིའི་ཉིའུ་ཡོག་གི་ཕྱི་སྡོད་བོད་རྒྱ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་དྲུང་ཆེ་བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ་ལགས་ཀྱིས་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་བརྗོད་དོན། ང་རང་ཉིད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི། དུས་རྒྱུན་ཕྱི་ཕྱོགས་ནས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་རྩ་གཏོར་གཏོང་གིན་འདུག་ཅེས་སྒྲོག་བཞིན་པའི་སྲིད་ཇུས་ཤིག་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཁོ་ཚོའི་ངོས་ནས་སྤེལ་གྱིན་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཞིག་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྒང་ལ་སྟོན་འདོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཙམ་རེད། ཡིན་ནའང་། དོན་དངོས་ཐོག་གཞི་རྩའི་གནད་དོན་སེལ་བར་ཕན་ཐོགས་ཡོང་གི་མ་རེད། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་དབུས་མི་དམངས་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་བོད་སྐད་ལེ་ཚན་དེར་བོད་རིགས་མི་མང་ཁྲོད་དོ་སྣང་ཆེར་མེད་ལ། ཉན་མཁན་ཡང་མང་པོ་ཡོད་པ་མ་རེད། མཁར་གྲོང་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་ཕལ་མོ་ཆེ་ཡིས་བྱིས་གཉོར་ཁང་ནས་མགོ་བརྩམས་ཏེ་རྒྱ་ཡིག་བསླབ་ཅིང་རྒྱ་ཡིག་སྦྱང་ནས་ཡོང་བ་རེད། དེར་བརྟེན་རྒན་རྒོན་ཉུང་ཤས་ཤིག་མ་གཏོགས་བོད་ཁུལ་མང་ཆེ་བའི་དར་མ་དང་བྱིས་པ་སུ་ཡིན་རུང་། རྒྱ་སྐད་ཀྱི་ཐད་གཏོང་བརྙན་འཕྲིན་ལ་མི་གཟིགས་པར་རླུང་འཕྲིན་ལ་ཉན་མཁན་ཞིག་ཡོད་མི་སྲིད། མཐའ་འཁོབ་ཁུལ་ཏུ་ཉན་མཁན་རེ་འགའ་ཡོད་སྲིད་མོད་ཁྱབ་ཧ་ཅང་ཆུང་ཆུང་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཡོད་པ་རེད།
གཞན་ཡང་། བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་བརྗོད་དོན། བོད་ཀྱི་ས་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་མི་གྲངས་ཁ་འཐོར་དང་། དེར་མ་ཟད་ལུང་སྐད་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་ནག་དབུས་མི་དམངས་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་བོད་སྐད་ལེ་ཚན་ནི་དབུས་སྐད་ཁོ་ནའི་ཐོག་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པས། བོད་ཁུལ་གཞན་དག་གིས་གོ་ཐུབ་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད། དེར་མ་ཟད། ཉེ་ལམ་བོད་ཁུལ་སོ་སོར་བོད་སྐད་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་ཡོད་པར་མ་ཟད། དེ་དག་གིས་བཏང་བའི་ས་གནས་གནས་ཚུལ་ཁག་ལ་མི་མང་གིས་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད། དེར་བརྟེན་ལྟོས་ས་ལྟོས་འཇོག་གི་སྒོ་ནས་བཤད་ན། རྒྱ་ནག་དབུས་མི་དམངས་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་བོད་སྐད་ལེ་ཚན་ལ་དགའ་མོས་བྱེད་མཁན་ཡོད་རྒྱུ་མ་རེད་ཅེས་བརྗོད་འདུག
དེ་ཡང་ཕྱི་ཚུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཞིག་ཡི་ཁོ་ཐག་རེད་མོ།
དོན་དག་གང་ཡིན་ཡང་བོད་སྐད་ཅིག་ཡོད་པར་གྱུར་བ་དེ་ལ་ང་ཚོས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ལས་འདས་མེད།
དྲ་གྲོགས་སྣ་བོ་ཆེ་དང་དཔལ་ལྡན་གཉིས་ལགས་
འདས་ཟིན་པའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་བསམ་ན་ཁྱོད་གཉིས་ཀྱིས་བཤད་པ་བདེན་ཡང་།
ང་ཚོའི་གནས་དོན་ནི་སྐད་ཡིག་དང་རིགས་གཞུང་ལ་གཅེས་སྤྲོས་བྱེད་བཞིན་དེ་
ཡིན་པས་ཉིན་གཅིག་ལ་ཡང་དེའི་ཆེད་དུ་རང་དབང་དང་འཕེལ་རྒྱས་སུ་གཏོང་ནང་ཚོའི་རྒྱལ་ཁ་ཞིག་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནམ་
རྒྱ་ཡིས་ལས་རིམ་རྣམས་ལ་ལྡོག་ཕྱོགས་གཅིག་པོ་ནས་ལྟོས་ན་རྒྱ་ཡི་དབང་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ང་ཚོར་བསྐོང་མི་ཐོབ་པའི་རེ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དྲན་སྲིད་པས་
དུས་ནམ་ཡང་ང་ཚོ་ཁ་བྲལ་ཞིག་པའི་མིང་འོག་ནས་ཐལ་མི་སྲིད།
དྲ་གྲོགས་སྣ་བོ་ཆེ་དང་དཔལ་ལྡན་གཉིས་ལགས་
འདས་ཟིན་པའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་བསམ་ན་ཁྱོད་གཉིས་ཀྱིས་བཤད་པ་བདེན་ཡང་།
ང་ཚོའི་གནས་དོན་ནི་སྐད་ཡིག་དང་རིགས་གཞུང་ལ་གཅེས་སྤྲོས་བྱེད་བཞིན་དེ་
ཡིན་པས་ཉིན་གཅིག་ལ་ཡང་དེའི་ཆེད་དུ་རང་དབང་དང་འཕེལ་རྒྱས་སུ་གཏོང་ནང་ཚོའི་རྒྱལ་ཁ་ཞིག་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནམ་
རྒྱ་ཡིས་ལས་རིམ་རྣམས་ལ་ལྡོག་ཕྱོགས་གཅིག་པོ་ནས་ལྟོས་ན་རྒྱ་ཡི་དབང་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ང་ཚོར་བསྐོང་མི་ཐོབ་པའི་རེ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དྲན་སྲིད་པས་
དུས་ནམ་ཡང་ང་ཚོ་ཁ་བྲལ་ཞིག་པའི་མིང་འོག་ནས་ཐལ་མི་སྲིད།
དྲ་གྲོགས་སྣ་བོ་ཆེ་དང་དཔལ་ལྡན་གཉིས་ལགས་
འདས་ཟིན་པའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་བསམ་ན་ཁྱོད་གཉིས་ཀྱིས་བཤད་པ་བདེན་ཡང་།
ང་ཚོའི་གནས་དོན་ནི་སྐད་ཡིག་དང་རིགས་གཞུང་ལ་གཅེས་སྤྲོས་བྱེད་བཞིན་དེ་
ཡིན་པས་ཉིན་གཅིག་ལ་ཡང་དེའི་ཆེད་དུ་རང་དབང་དང་འཕེལ་རྒྱས་སུ་གཏོང་ནང་ཚོའི་རྒྱལ་ཁ་ཞིག་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནམ་
རྒྱ་ཡིས་ལས་རིམ་རྣམས་ལ་ལྡོག་ཕྱོགས་གཅིག་པོ་ནས་ལྟོས་ན་རྒྱ་ཡི་དབང་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ང་ཚོར་བསྐོང་མི་ཐོབ་པའི་རེ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དྲན་སྲིད་པས་
དུས་ནམ་ཡང་ང་ཚོ་ཁ་བྲལ་ཞིག་པའི་མིང་འོག་ནས་ཐལ་མི་སྲིད།
སྤྱིའི་ཆ་ནས་རྒྱང་རིང་ལགས་ཀྱིས་ཐུགས་འདོད་ལྟར་ལས་རིམ་རྣམས་ལ་བརྟག་དཔྱོད་ཡག་པོ་བྱེད་དགོས་ཀྱང་དམར་ཕྱོགས་གཞུང་གི་བྱེད་སྟངས་དེ་དག་འདས་པའི་བྱུང་རབས་ཀྱིས་ཁ་གྲགས་མ་ཟིན་ནམ།
རྒྱང་རིང་ལགས། བོད་པའི་རིག་གཞུང་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་དོན་ཁྲ་ཁྲ་ཟིང་ཟིང་རེ་དུས་ནམ་ཐོན་ཡང་དེ་ལ་མཐུན་ཕྱོགས་ནས་བལྟ་མི་དགོས་པར་ལྡོག་ཕྱོགས་རྐྱང་པ་ནས་བལྟས་པར་དངོས་ཡོད་བསྒྲིབ་རྒྱུ་ཞིག་ཅང་མེད་ངེས་ཡིན། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ཅིག་གིས་བོད་ནང་གི་ཟང་ཟིང་གི་གནས་ཚུལ་ཡོངས་རྫོགས་བོད་པའི་ཐུན་མིན་རིག་གཞུང་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ལས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དང་གལ་ཏེ་བརྟན་ལྷིང་ཞིག་དགོས་ན་དོན་རྩ་འདི་གཅོད་དགོས་སྐོར་གྱི་ཐབས་བྱུས་ཤིག་འཚོགས་ཐོག་ཏུ་བཏོན་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ནམ།
རྒྱ་ཡིས་ལས་རིམ་རྣམས་ལ་ལྡོག་ཕྱོགས་གཅིག་པོ་མ་གཟུང་བ་ལས་རིམ་རྣམས་ལ་བརྟགདཔྱོད་ཡག་པོ་བྱེད་དགོས་པ་འང་སྨྱུག་ཐོག་པ་ཡོངས་ཀྱི་ག་གནས་ཞིག་ཡིན་ནོ།
བྱེད་ཐབས་འདི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གཞུང་ལ་གཅེས་འཛིན་གྱི་བསམ་བློ་ཡོད་པ་ཞིག་དང་དེ་ཉིད་དར་སྤེལ་གཏོང་བའི་བྱ་བཟང་ཞིག་ཡིན་མིན་ཐད་དྭོགས་པ་ཟེར་བ་སྤུ་རྩེ་ལན་བརྒྱར་གཤགས་པའི་ཆ་ཙམ་ཞིག་ཀྱང་བྱེད་མི་དགོས་པའི་ཐོག་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྩི་བཀུར་ཡོད་པ་དང་དེའི་ཐུན་མིན་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཁུལ་གྱི་རྣམ་པ་བསྟན་རྒྱུ་ཙམ་ཞིག་གི་ཆེད་དུ་ཡང་མ་རེད།
གོ་བརྡ་སྤྲོད་དགོས་རྒྱུའི་ནང་ལོགས་ཀྱི་དོན་དག་རྡོག་རྡོག་དེ་བརྙན་འཕྲིན་གྱི་མཐུན་རྐྱེན་མེད་པའི་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཀྱི་སེམས་སུ་དམག་དོན་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་དེ་དག་འུར་ཟིང་གིས་ངོམས་ཏེ་ཁོང་ཚོའི་བླ་འདར་དུ་བཅུག་ནས་རྗེས་ཕྱོགས་ས་བྱི་ཞི་རྒོལ་འདྲ་བ་ཞིག་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ནང་བསྐྱར་དུ་མི་ཡོང་བའི་ཐབས་བཀོད་འཐེན་པ་ཙམ་རེད།
ང་ཚོའི་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཀྱི་བླ་འདི་ལྟར་འདར་ཆོག་ཆོག་ཅིག་ག་ལ་ཡོད།
ད་མི་ཤེས་ཀི དངོས་ནས་རྒྱ་ཡིས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་གཏོར་བཤིག་གཏོང་གི་ཡོད་དམ། བོད་མི་ཕྱི་བསྡོད་པ་དག་གིས་རང་གི་རིག་གཞུང་ལ་སྲུང་སྐྱོབས་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ་ཡིན་ནམ། དངོས་ནས་ལྟ་བཞིན་ཉན་བཞིན་སོང་དུས། དོགས་པ་ཞིག་སྐྱེ་གཞི་ཆགས་ཀྱི་འདུག རེད་དེ། རྒྱའི་སྲིད་གཞུང་ལ་ནམ་ཡང་བློ་གཏོད་མི་བྱེད་ཁོ་ཐག་ཡིན།
ཨོ་ཡ། ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་བཙུགས་ནས་མི་ལོ་དྲུག་ཅུ་འཁོར་བའི་རྒྱལ་སྟོན་དུས་ཆེན་ཉིན་མོར་གཞི་ནས་རླུང་འཕྲིན་ཐོག་བོད་སྐད་ཀྱི་ལེ་ཚན་ཐད་གཏོང་བྱས་ཟེར་གྱི་འདུག་ག ༼འདི་ནི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཐོག་ལེ་ཚན་ཐད་གཏོང་བྱས་པ་ཐོག་མ་དེ་ཡིན་པར་བརྗོད་༽ཀྱི་འདུག་ག ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་དེ་བོད་རིགས་གཙོས་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་གཞུང་ཞིག་ཡིན་ན་ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུར་མཐུན་རྐྱེན་གང་མ་ཚང་བར་དེ་འདྲའི་ལེ་ཚན་ཐད་གཏོང་བྱེད་མ་ཐུབ་པ་ཡིན། ད་ལྟ་གཞི་ནས་སྟབས་གང་ཞིག་འགྲིག་པ་ཡིན།
རྒྱ་ནག་དམར་ཕྱོགས་གཞུང་གི་འཁྲབ་སྟོན་འདི་དག་སྒྱུ་མའི་མིག་འཁྲུལ་ཇི་བཞིན་དོན་སྙིང་གིས་སྟོང་བའི་ཕྱི་ཚུལ་ཙམ་ལས་ཡིད་ཚོམ་པ་ཅུང་ཟད་ཞིག་མེད་དོ།ཡང་དམར་གཞུང་གསར་བ་གུང་ཁྲན་ཏང་དབུ་བསྙེས་པའི་དུས་སྟོན་དང་སྟབས་བསྟུན་གྱིས་ལག་དམར་དབང་འཛིན་བ་ཚོས་ཀླད་པར་གཤག་བཅོས་ཐེངས་གཅིག་བྱས་འདུག་གམ།