ཉེ་ཆར་རྡ་རམ་ས་ལ་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གིས་པར་སྐྲུན་བྱས་པའི་“རིག་པའི་ཁྱེའུ།  དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་པར་ཐ་སྙད་རིག་གནས་བོད་ལ་ཇི་ལྟར་སླེབས་པ་ལས་འཕྲོས་པའི་དཔྱད་རྩོམ་དང་གཞན།”ཞེས་པའི་དེབ་འདི་རྒྱ་གར་ནས་གུས་པར་བསྐུར་བ་འབྱོར་ཅིང་།  དེབ་འདིའི་པར་རིས་འགའ་རེ་སྔ་ཕྱིར་དྲ་ངོས་སུ་བཀྲམས་པ་ཡིན་ལ།  ད་ཆ་དེབ་འདི་ལ་འདྲི་བརྩད་བྱེད་མཁན་འགའ་རེ་འདུག་སྟབས་དེ་རིང་དུས་བསྟུན་གྱིས་དེབ་ཀྱི་ངོ་སྤྲོད་རགས་བསྡུས་ཤིག་འགོད་པ་བྱ། དེབ་འདིར་འཁོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་ནང་དོན་རེ་རེ་བཞིན་མཚམས་སྦྱོར་ཞུ་རྒྱུ་མིན།  འོན་ཀྱང་སྤྱི་ཆིངས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཞུས་ན། ཕྱི་ལོ་ ༡༢༠༤ ལོའི་བོད་ཟླ་གསུམ་པའི་ནང་ཁྲོ་ཕུ་ལོ་ཙ་བ་དགུང་ལོ་ ༣༦ ཙམ་ཡིན་སྐབས་རྒྱ་གར་ནས་ཁ་ཆེ་པཎ་ཆེན་གྱི་སློབ་མ་གཉིས་ཁ་ཆེའི་ཡུལ་དུ་བགྲོད་པའི་ལམ་འཚོལ་ཕྱིར་བོད་དུ་སླེབས་པ་དང་མཇལ། དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཁ་ཆེ་པཎ་ཆེན་ཏུརྐའི་དམག་གི་འཇིགས་པས་ཡུལ་དབུས་ནས་ཐོན་ཏེ་(ད་ལྟའི་བྷང་ལ་དྷེ་ཤ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་)ཛ་ག་དྷ་ལ་དགོན་པར་ཕེབས་ཡོད་སྐོར་ཁྲོ་ལོར་བཤད།  ཁྲོ་ལོས་དེ་གསན་མ་ཐག་ཏུ་ལྷོ་ལམ་ལ་ཞུགས་ཏེ་ཕག་རི་བརྒྱུད་ནས་ད་ལྟའི་འབྲུག་དང་འབྲས་ལྗོངས་ཀྱི་ས་ལ་སླེབས་ཤིང་། དེར་དམག་གི་འཇིགས་པ་མེད་པའི་བཙན་ས་ཞིག་ནས་པཎ་ཆེན་གདན་ཞུའི་ཡི་གེ་ཕུལ་བ་དང་བཅས། མཐར་ཁོང་ཅག་བ་ནེ་ཤྭ་ར་ཞེས་པའི་ས་གནས་སུ་མཇལ། ཁ་ཆེ་པཎ་ཆེན་དགུང་ན་བགྲེས་པོ་དེས་ལོ་ཙ་བ་གཞོན་ཤ་ཅན་འདི་གཟིགས་ནས་ཕེབས་བཞེད་མ་མཛད་པ་ལ། ཁྲོ་ལོས་པཎ་ཆུང་དགུ་ལ་ཆོས་ཀྱི་བགྲོ་བ་མཛད་པས་པཎ་ཆེན་གྱི་ཐུགས་བཀུག  དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཁ་ཆེ་པཎ་ཆེན་ལ་དགེ་སློང་མ་དང་དགེ་ཚུལ་མ་བཅས་ཀྱང་ཡོད་པའི་འཁོར་ཉི་ཤུ་སྐོར་དང་བཅས་བོད་དུ་ཕེབས་ཤིང་ལོ་དེའི་དབྱར་གནས་ཁྲོ་ཕུ་དགོན་དུ་མཛད་པ་ཡིན་ནོ།། སྐབས་དེར་དགུང་ལོ་ ༢༢་་་

དེ་རིང་འདིར་སྐད་ཡིག་གི་སྐོར་ལ་བསམ་འཆར་འགའ་རེ་ཞུ་འདོད་བྱུང་། བསམ་འཆར་དེ་ཚོ་ཡང་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྣམ་པ་ཞིག་མིན་ལ། དཔྱད་ཞིབ་བྱས་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཀྱང་མིན། འོན་ཀྱང་ཉེ་ཆར་ཨ་རིའི་གཟའ་ཉི་མའི་སློབ་གྲྭ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བྲིས་པའི་ཀློག་དེབ་སྐོར་ལ་དགོངས་ཚུལ་ཤུགས་ཆེ་འབྱུང་བཞིན་པ་དེའི་སྐོར་ཡིན། དེ་ཡང་འདིའི་སྐོར་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའི་ཕྲན་གྱི་གྲོགས་པོ་ཞིག་དང་གླེང་མོལ་བྱས་སྐབས་ཕྲན་ལ་བྱུང་བའི་བསམ་ཚུལ་རྣམས་ནར་མར་སྤེལ་བ་ཞིག་ཡིན། སྐད་ཡིག་དང་བརྡ་སྤྲོད་པའི་སྐོར་ལ་དགག་གཞག་བྱེད་པ་དང་བསམ་ཚུལ་བརྗོད་རེས་བྱེད་པ་ནི་ང་ཚོ་ལ་གསར་པ་ཞིག་ཁྱོན་ནས་མིན།  རང་རང་གི་བསམ་ཚུལ་དང་རང་ལུགས་དེ་འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་གོ་རིམ་ཁྲོད་གཞན་དེ་ལ་ཁྱད་གསོད་དང་དམའ་འབེབས་བྱེད་པའང་ཡོངས་གྲགས་ཤིག་ཡིན། ད་དུང་ཡང་རྩོད་པ་དེ་དག་ཡོང་བཞིན་ཡོད་ལ། རྩོད་པ་དེ་དག་ནི་མུ་མཐུད་ནས་ཡོང་འོས་པ་དང་ཡོང་དགོས་པ་ཞིག་རེད། བོད་ཀྱི་སྐད་ལ་བརྡ་སྤྲོད་རྣམ་གཞག་བྱུང་བ་ནི་འཛམ་གླིང་གི་སྐད་རྣམས་ཀྱི་ཁྲོད་ནས་སྔ་ཤོས་ཤིག་ཡིན་པ་དེ་ཡང་གསལ་པོ་རེད་ལ། དེའི་ལོ་རྒྱུས་དང་དེའི་རྩོད་པ་རྣམས་རྩ་འཛིན་གྱིས་རང་རང་གི་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་རྩལ་བཏོན་ཏེ་བགྲོ་གླེང་བྱེད་པ་ནི་ཧ་ཅང་འོས་པ་ཞིག་རེད། ཨིན་ཇིའི་སྐད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་བསྟན་བཅོས་ཐོག་མ་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༥༨༦ ལོར་བརྩམས་པར་བཤད། གོང་གི་རྩོད་པ་དེ་དག་གི་ཁྲོད་དུ་བཀའ་བསྟན་གྱི་སྐད་ཡིག་ནི་མིག་དཔེར་འོས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་དཔེར་ལྟ་འོས་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་མཁས་པ་རྣམས་གླེང་བར་བྱེད། འོན་ཀྱང་བཀའ་བསྟན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའང་དེ་འདྲ་མིན་པར་སྣང་། ངས་ཉེ་ཆར་ “རང་འགྱུར་”ཞེས་གྲགས་པའི་བསྟན་བཅོས་སྐོར་ཞིག་ལ་མཇལ་བ་ཡིན། ཁག་གཅིག་ནི་བོད་སྐད་ཀྱི་མིང་ཚིག་མིན་པ་དང་བོད་སྐད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་དང་མི་མཐུན་པའང་མཐོང་། བཀའ་བསྟན་པར་མ་ཁག་ན་ཡིག་ནོར་ཡོད་པ་རྣམས་ངོས་འཛིན་གྱིས་གསལ་འདོན་བྱས་པའང་ག་ཤེད་ཅིག་ནས་མཐོང་བྱུང་།་་་

༡༩༤༦ ལོར་སྒང་ཏོག་ཏུ་ Sikkim Durbar Press ཞེས་པས་པར་སྐྲུན་མཛད་པའི་ “ཆོས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞུགས་སོ་” ཞེས་པའི་ཁ་བྱང་འོག་ཏུ་ “DHAMMAPADA”ཞེས་ཀྱང་འཁོད་པའི་ལྕགས་པར་མ་དེར་ “Translated into Tibetan by The Rev Gedun Chomphel” ཞེས་ “བཀུར་འོས་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ཅེས་ཨིན་ཡིག་བྲིས་ཤིང་། དེ་བཞིན་དུ་་་་

ཏུར་ཀེའི་ཡུལ་གྱི་ཡེ་ནི་སེ་ཧིར་སྒར་དུ།   ཁ་ཟར་ ཧྥ་ཏེ་མི་(Khazar Fatemi)ཡིས་བརྩམས། ༼ཉེ་སྔོན་གསར་འགྱུར་ཀློག་སྐབས་རྩོམ་ཡིག་འདི་མཐོང་སྟེ་ང་སེམས་འགུལ་ཐེབས་བྱུང་། དེ་བས་འདིར་བསྒྱུར་ཡོད།༽ ང་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཞིག་དང་ཐོག་མར་འཕྲད་པའི་དུས་ཚོད་དེ་ནི་ང་སྐྱེས་པའི་ཉིན་མོ་རེད། མོ་ནི་ངའི་ཨ་མ་ལགས་རེད། ངའི་ཕ་མ་གཉིས་ནི་ཨེ་རེན་གྱི་སྲིད་དབང་སྒེར་འཛིན་གྱི་གཞུང་དེ་ལས་ཐར་ཆེད་བྲོས་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། ཁོང་ཚོས་ཨེ་རེན་ནང་ཁུལ་དུ་ཟླ་གཉིས་རེའི་མཚམས་སུ་སྡོད་གནས་བརྗེ་བཞིན་ཡིབ་བྲོས་བྱས་ཏེ་ལོ་གསུམ་སོང་ཟིན། ཁོང་ཚོ་ནི་ཆབ་སྲིད་ལས་འགུལ་བ་ཡིན་པ་དང་། གཉི་ག་ལ་སྲོག་ཁྲིམས་བཅད་ཡོད། ངའི་ཕ་དེ་ལ་སྲོག་ཁྲིམས་ཐེངས་གཉིས་བཅད་ཡོད། ང་ཚོ་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཡིན་པའི་སྐབས་དེར་ང་ཚོ་ཨ་ཛེར་བྷའེ་ཇན་དང་། དམག་འཁྲུག་གིས་བཅོམ་པའི་ཨབ་གྷ་ནི་སི་ཐཱན། དེ་བཞིན་ཨུཛ་བྷེག་སི་ཐཱན་བཅས་རྒྱལ་ཁབ་གསུམ་གྱི་ནང་གནས་བཅས་ཡོད། ལོ་ངོ་དེ་དག་གི་སྐབས་སུ་ངས་རང་གི་ཕ་མའི་དངོས་མིང་ཤེས་ཀྱི་མེད་ལ་ང་ཚོ་ཀུར་ཌི་(Kurds)ཞེས་པའི་མི་རིགས་ཡིན་པའང་ཤེས་ཀྱི་མེད། ང་ཚོས་རང་གིས་ཁྱིམ་ཞེས་པའི་འབོད་ཆོག་པའི་གནས་ཤིག་རྙེད་རྒྱུར་ལོ་ངོ་བཅུ་འགོར་སོང་། དེ་ནི་ང་ཚོས་ཆེས་ཐོག་མར་བདེ་འཇགས་ཡིན་པ་ཚོར་བ་དང་། ང་ཚོ་ནི་སྲུང་སྐྱོབ་ཡག་པོ་ཞིག་གི་འོག་ཏུ་ཡོད་པ་ཤེས་པ་རེད།་་་