ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་རྒྱ་གར་གྱི་(thestatesman)ཞེས་པའི་དྲ་ཚིགས་སྟེང་། རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་བྷེ་ཇེ་པི་(BJP)སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་འཐུས་མི་(R K Sinha)ཞེས་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་སྤེལ་ཡོད་པའི་ནང་། དེང་སྐབས་རྒྱ་དཀར་ནག་བར་ས་མཚམས་རྩོད་རྙོག་ཛ་དྲག་ཆགས་ཡོད་པའི་སྐབས་འདིར། བོད་མིའི་སྐྱབས་མགོན་༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོས་རྣམ་འགྱུར་གང་ཡང་མི་སྟོན་པར་ཁུ་སིམ་མེར་བསྡད་པ་དེས་རྒྱ་གར་གཞུང་དམངས་ལ་བསླབ་བྱ་སྐྱུར་མོ་ཞིག་སྤྲད་ཡོད་སྐོར་སོགས་བརྗོད་འདུག
རྩོམ་ཡིག་དེའི་ནང་འདི་ལྟར་འཁོད་འདུག རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་གནད་དོན་གསར་བ་ཞིག་ཏུ་ཆགས་ཏེ་ས་མཚམས་རྩོད་རྙོག་དང་དམག་འཁྲུག་གི་སྨུག་སྤྲིན་ཇེ་མཐུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར། བོད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་སྐད་ཆ་ཅུང་ཙམ་ཡང་མི་བཤད་པ་ནི་ཡིད་མི་ཆེས་པ་ཞིག་རེད། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར་མཐའ་ན་རྒྱ་གར་ནང་དུ་འཚོ་གནས་བྱས་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཚོ་ཡང་ཁུ་སིམ་མེར་རེད་འདུག
ད་དུང་ཁོ་ཚོ་མཐོང་སར་ཡང་མི་འདུག རྒྱ་ནག་གིས་བཙན་རྒྱལ་རིང་ལུགས་ཐབས་བྱུས་ཀྱིས་དབང་བསྒྱུར་དང་རྒྱ་གར་དང་ལྟ་ཚུལ་མི་མཐུན་པའི་སྐད་ཆ་བཟོ་བཞིན་དམག་འཁྲུག་གི་འཇིགས་སྣང་སྐུལ་བཞིན་ཡོད་སྐབས། ཏཱ་ལའི་བླ་མས་ཛ་དྲག་གི་དུས་སྐབས་འདིར་རྒྱ་ནག་ལ་འཐབ་རྒོལ་མི་བྱེད་པར་ཅིའི་ཕྱིར་ཁུ་སིམ་མེར་འདུག་རྒྱུ་དེ་བདམས་པ་ཡིན་ནམ།
ཨེ་ཤ་ཡའི་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་རྒྱང་ཐག་སྤྱི་ལེ་ ༤.༠༠༠ ཡོད་པའི་ས་མཚམས་ཉེ་སར་གཏུག་སྟེ། རྩོད་རྙོག་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་གནས་སྟངས་ཆགས་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། དམག་མི་ ༦.༠༠༠ ལྷག་གིས་ཕན་ཚུན་གདོང་དང་གདོང་ཐུག་ཡོད་པའི་གནད་དོན་དེ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་རེད་ཅེས་བཤད་མི་ཐུབ་པ་ལྟར། གནད་དོན་འདི་ལྟ་བུའི་སྐབས་སུ་བཀུར་འོས་བོད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ཁོང་མཐོང་ཡུལ་དུ་མི་འདུག དུས་ཚོད་འདི་ལྟ་བུར་ཁོང་གིས་རང་གི་འགན་དབང་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྒང་གི་སྣང་བརྙན་དེ་སྤྱད་ནས་འཛམ་གླིང་གི་དབུ་ཁྲིད་ཚོར་ད་ལྟའི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་དངོས་གསལ་སྟོན་དང་། དེ་བཞིན། འཛམ་གླིང་གི་དབུ་ཁྲིད་ཚོར་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ནང་དུ་གདུག་རྩུབ་ག་ཚོད་སྤེལ་བཞིན་པ་སོགས་བཤད་དགོས།
སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་ ༡༩༥༩ ལོའི་ཟླ་ ༣ པའི་ཚེས་ ༡༧ ཉིན་དྲན་སོས་དགོས་པ་རེད། སྐབས་དེའི་ ༡༩༥༩ ལོའི་ཟླ་ ༣ པའི་ཚེས་ ༢༦ ཉིན་ཁོང་གིས་ལྷ་ས་བཞག་ནས་ལྷ་རྩེ་རྫོང་ལ་འབྱོར་ཞིང་། རྒྱ་གར་དང་བོད་ཀྱི་ས་མཚམས་མོན་མཱ་ཧན་ས་ཐིགས་ལ་མ་འབྱོར་བའི་ཉིན་ཤས་གོང་། ཁོང་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་ནཱེ་ཧཱ་རུ་ལགས་སུ་འཕྲིན་ཡིག་ཕུལ་ནས་རྒྱ་གར་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་ཡོང་ཆོག་པའི་རེ་ཞུ་བྱས་ཡོད། སྲིད་བློན་ནཱེ་རུས་དེ་མ་ཐག་ཁོང་དང་ཁོང་གི་མི་མང་ཚོ་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་ཡོང་བཅུག་སྟེ། རོགས་རམ་གང་ཐུབ་གནང་ཡོད་པ་རེད།
སྲིད་བློན་ནཱེ་རུས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ལ་ལན་ཕུལ་བ་ “ང་དང་ངའི་ལས་རོགས་ཚོས་ཁྱེད་ཉིད་བསུ་མ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ལ་སྐུ་ཉིད་རྒྱ་གར་ནང་དུ་བདེ་འབྱོར་བྱུང་བར་འཚམ་འདྲི་ཡོད། རྗེས་ཕྱོགས་ཉིད་ལ་དགོས་མཁོ་རིགས་ག་རེ་ཡོད་ན་ང་ཚོ་དགའ་བའི་ངང་ཕུལ་ཆོག ཉིད་ཀྱི་ནང་མི་ཚོ་དང་ཞབས་རོགས་ཚོ་རྒྱ་གར་ནང་དུ་གནས་སྡོད་བྱོས་དང་། རྒྱ་གར་མི་མང་གིས་ཉིད་ལ་གུས་གཙི་གནང་བ་ལས་ཁོ་ཚོའི་སྲོལ་རྒྱུན་ལམ་ལུགས་སོགས་ཀྱིས་ཉིད་ལ་གུས་གཙི་ཡོང་མིན་ལ་དོགས་གཞི་ཡོང་དགོས་མ་རེད།”ཅེས་ཕུལ་ཡོད།
དེ་ནས་བཟུང་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་རྒྱ་གར་མི་མང་ཁྲོད་ཀྱི་ཆེས་གུས་བརྩི་བྱེད་སའི་མི་སྣ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་ནི་རྒྱ་གར་མི་མང་གིས་ཆེས་བརྩི་མཐོང་བྱེད་ཡུལ་དང་ཁོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ “ངོས་རང་རྒྱ་གར་གྱི་བུ་ཡིན” ཞེས་གསུང་གི་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་གིས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་ཀྱི་རིང་ལུགས་དར་སྤེལ་བཏང་ཡོད་པ་རེད། ཉེ་ཆར་བཅར་འདྲི་ཞིག་གི་སྐབས་སུ་ཁོང་གིས་ “ ང་ ༡༩༥༩ ནས་རྒྱ་གར་ནང་དུ་བསྡད་པ་ཡིན་ལ། དེར་བརྟེན་ང་རང་རྒྱ་གར་གྱི་བུ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།”ཅེས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད།
འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་བཞེས་མྱོང་མཁན་ཁོང་གིས་དེ་སྔོན་བྷེ་ཧར་མངའ་སྡེའི་ནང་དུ་ཚོགས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་བའི་བགྲོ་གླེང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་དབུ་འབྱེད་གཏམ་བཤད་སྐབས། ༧ཏཱ་ལའི་བླ་མས་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་དམངས་གཙོ་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཏེ་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གནས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་མི་འདྲ་བའི་མི་མང་ཁྲོད་འཆམ་མཐུན་བསྐྲུན་དགོས་པ་གསུངས་ཡོད།
ཁོང་གིས་དེ་སྔོན་ཐཱའེ་ལཱན་ཌིའི་ཉིན་རེའི་གསར་ཁང་ལ་ “རྒྱ་གར་སྤྱི་ཚོགས་དེ་རིགས་གནས་དང་ཆོས་ལུགས། སྐད་ཡིག་སོགས་སྣ་མང་མཉམ་གནས་ཐུབ་སའི་འཆམ་མཐུན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་དང་། དམངས་གཙོ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་འདིའི་ནང་ཧ་ཅང་གཏིང་ཟབ་མོར་ཟུག་ཡོད་པ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་སྐྱོ་བོ་ཡིན་པའི་རྟགས་མ་ཡིན་པར། ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་ཡིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རེད།” ཅེས་བརྗོད་ཡོད།
འདི་ལྟ་བུའི་བསམ་བློའི་ཀུན་སློང་ནི་ཧ་ཅང་རིན་ཐང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་། ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་གཉེན་འཕྲེང་གི་སྐབས་འདིར་རྒྱ་གར་ལ་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཧ་ཅང་དགོས་གལ་ཆེ་མོད། འོན་ཀྱང་ཡིད་ཕངས་པ་ཞིག་ལ་དེ་ལྟར་མེད་སོང་། ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་ཕ་རོལ་བོར་བཙན་འཛུལ་དང་རྒྱ་སྐྱེད་ཐབས་བྱུས་ལ་མཐའ་ན་ཚིག་གཅིག་གིས་རྒོལ་བ་བྱས་མ་སོང་། ཅིའི་ཕྱིར། ཏཱ་ལའི་བླ་མས་སྐད་ཆ་དྲང་བདེན་ཞིག་བཤད་དགོས་པ་ལས་རྒྱ་གར་གྱིས་ཁོང་ཉིད་ང་ཚོའི་མགྲིན་ཚབ་པ་བྱས་ན་བསམ་པའི་རེ་བ་རྒྱག་གི་མེད། གང་ལྟར་ཡང་། རྒྱ་གར་གྱིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་བྱས་ཉེས་གསལ་སྟོན་ཞིག་བྱས་ན་སྙམ་པའི་རེ་བ་རྒྱག་གི་ཡོད།
དེ་བཞིན། རྒྱ་གར་ནང་དུ་ཡོད་པའི་བོད་པ་ཚོའང་གཅིག་པ་རེད། ཁོ་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་དུ་གདུག་རྩུབ་དང་མནར་གཅོད་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་ལ་རང་དབང་གིས་ངོ་རྒོལ་བྱེད་ཆོག་པ་རེད་ལ། རྒྱ་གར་ནང་དུ་རོབ་རྩིས་བྱས་ན་བོད་པ་ ༡༠༠.༠༠༠ལྷག་ཅིག་འཚོ་སྡོད་བྱས་ཡོད་མོད། ཁོ་ཚོ་ནམ་རྒྱུན་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་ངོ་བོའི་སྒང་ནས་བསྡད་ཡོད་ན་ཡང་། དོན་དངོས་སུ་ཁོ་ཚོ་མང་པོ་ཞིག་གིས་རྒྱ་གར་མི་སེར་ལག་འཁྱེར་བླངས་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་གར་གྱི་ ༡༩༨༦ ལོའི་མི་སེར་རྩ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་གཏན་འབེབ་ནང་དུ། ༡༩༥༠ ལོའི་ཟླ་ ༡ པོའི་ཚེས་ ༢༦ དང་ ༡༩༨༧ ལོའི་ཟླ་ ༧ པའི་ཚེས་ ༡ པོའི་བར་རྒྱ་གར་ནང་དུ་སྐྱེས་མཁན་སུ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་རྒྱ་གར་མི་སེར་ཆགས་པའི་ཐོབ་ཐང་སྤྲད་ཡོད་པ་རེད།
དེ་ཡིས་རྒྱ་གར་ནང་གི་བོད་པ་བཙན་བྱོལ་བ་མང་པོ་ཞིག་ལ་རྒྱ་གར་མི་སེར་ལག་འཁྱེར་ལེན་ཆོག་པའི་ལམ་ཁ་བཟོས་ཡོད། མང་པོ་ཞིག་གིས་ཡུན་རིང་སྔོན་ནས་མི་སེར་ལག་འཁྱེར་བླངས་ཡོད་པ་རེད། བོད་པ་ཚོས་རྒྱ་གར་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གི་དབུ་ཁྲིད་མཐོ་བོ་ཚོ་སླེབས་སྐབས་ངོ་རྒོལ་བྱེད་སྲོལ་གྱི་ལམ་ལུགས་ཤིག་ཡོད་པ་རེད་ལ། མཐའ་ན་ཁ་ཤས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཀྱི་གྱང་ངོས་སུ་འཛེགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཁོ་ཚོས་སུན་ཙེར་བཟོས་པར་རྒྱ་གར་ཉེན་རྟོག་པས་བརྡུང་བརྡེག་དང་བཀག་འགོག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ན་ཡང་ཁོ་ཚོས་ད་དུང་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེ་ལྟར་ཁོ་ཚོས་རྒྱ་གར་ནང་དུ་རང་དབང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་བཞིན་ཡོད་ན་ཡང་ཁོ་ཚོ་ད་དུང་ཕྱི་ལ་ཐོན་ནས་རྒྱ་གར་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་འཆར་མེད་པ་རེད། ཁོ་ཚོས་མཐའ་ན་ལྡི་ལི་གཙོས་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་ས་ཆ་གང་དུའང་ངོ་རྒོལ་རྔམ་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་གཅིག་ཀྱང་བྱས་མ་སོང་།
དེ་ནི་རྒྱ་གར་ལ་མཚོན་ན་ཅུང་ཙམ་མགོ་འཐོམ་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་གར་གྱིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་པ་ཚོའི་ཕྱོགས་ནས་ཚུལ་མཐུན་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོང་བར་རེ་བ་བརྒྱབ་ཡོད་ན་ཡང་། ཡིད་སྐྱོ་བ་ཞིག་ལ་དེ་ནི་རིང་མིན་ཡོང་ཐུབ་པ་ཞིག་མ་རེད། འདི་ནི་རྒྱ་གར་ལ་མཚོན་ན་བསླབ་བྱ་སྐྱུར་མོ་ཞིག་རེད། ཅེས་འཁོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག