ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༥ ཉིན་སྤེལ།
འདི་ལོ་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༠ ནས་འགོ་བཙུགས་ཀྱིས་བོད་ནང་ཞི་བའི་གྱེན་ལངས་ལས་འགུལ་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་རྒྱནག་གཞུང་གིས་ཁོང་ཚོའི་གཞུང་འབྲེལ་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་གྱི་ནུས་ཤུགས་ཡོངས་རྫོགས་བེད་སྤྱོད་དང་འབྲེལ་འདི་ཕྱོགས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་མང་ཡོངས་ལ་ ༼ཏཱ་ལའི་རུ་ཚོགས་༽ ཞེས་སྐྱོན་འཛུགས་རྣམ་གྲངས་མང་པོ་ཞིག་བྱས་དང་བྱེད་མུས་སུ་ཡོད་པའི་ནང༌། ཉེ་དུས་བོད་ནང་ཟིང་འཁྲུག་བྱུང་བ་དེ་ཏཱ་ལའི་བླ་མས་བྱུས་འགོད་བྱས་པ་རེད་ཟེར་བ་དང༌། ཁོང་གིས་བོད་ནང་བཀས་བཀོད་རྒྱུད་འཛིན་ཞིང་བྲན་ལམ་ལུགས་བསྐྱར་གསོ་བྱ་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེས་བྱེད་ཀྱི་འདུག་ཟེར་བ་སོགས་ཚུད་ཡོད།
བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ནས་གོང་གསལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་གཞི་ཁག་ལ་ལན་འདེབས་རིམ་པ་བཞིནདུ་གནང་འཆར་ཡོད་པའི་ཁོངས་ནས་འདི་གཤམ་ལེ་ཚན་དང་པོ་དེ་འགོད་པར་བྱ་བ་ལ།
ལེ་ཚན་དང་པོ། རྒྱ་ནག་གི་ཁག་དཀྲི་སྙོན་འཛུགས་ཀྱི་རྒྱན་རྩེད།
རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འདི་ལོ་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༠ ནས་བཟུང་བོད་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཞི་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་རིམ་པ་བྱུང་བ་དེ་དག་ ༼ཏཱ་ལའི་རུ་ཚོགས་ཀྱིས་བྱུས་འགོད་བྱས་པ་རེད་༽ ཅེས་དང༌། དེ་བཞིན་ངོ་རྒོལ་འདི་དག་ ༼དྲག་པོའི་རྣམ་པ་ཅན་ཛ༽ ཡིན་པ་གང་ཞིག་ ༼འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་པ་ཚོས་༽ གོ་སྒྲིག་བྱས་ཤིང༌། ༼བོད་འདི་ཉིད་མེས་རྒྱལ་ནས་ཁ་བྲལ་གཏོང་རྒྱུར་དམིགས་པ་ཞིག་རེད་ཛ༽ ཅེས་སོགས་ཀྱི་སྐྱོན་འཛུགས་མང་པོ་བྱས་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་སྲིད་བློན་ཝུན་ཅཱ་པའོས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་ལམ་ཁག་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་གསལ། ཁོང་ཚོའི་གཞུང་ལ་ ༼ཉེ་དུས་ལྷ་སར་བྱུང་བའི་ཟིང་འཁྲུག་དེ་ཏཱ་ལའི་རུ་ཚོགས་ཀྱིས་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་མ་རུང་ཁོགབཅུག་གིས་གོ་སྒྲིག་དང༌། བྱུས་འགོད། ངན་སྐུལ་བཅས་བྱས་པའི་དངོས་དོན་ཁུངས་སྐྱེལ་ར་སྤྲོད་ཐུབ་པའི་དཔང་རྟགས་མང་པོ་སྟོན་རྒྱུ་ཡོད་༽ ཅེས་བརྗོད་འདུག
རྒྱ་ནག་གིས་གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་ནས་གང་ཞིག་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅེ་ན། ངོ་རྒོལ་འདི་དག་གིས་ ༼ཏཱ་ལའི་བླ་མས་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལྟ་གྲུབ་གོང་འཕེལ་གཏོང་གི་ཡོད་བརྗོད་པ་དེ་དག་ཁ་པོ་སྒྲོག་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཁུངས་སྐྱེལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།༽ ད་ཆ་རྡ་རམ་ས་ལ་ནི་ ༼རྫུན་གྱི་བསྟི་གནས་༽ སུ་གྱུར་ཡོད་པར་མ་ཟད། ༼ལྷ་སར་ཟིང་འཁྲུག་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་ཡུལ་གྱར་སྲིད་གཞུང་གིས་གཞི་རྩ་བྲལ་བའི་འཁྱོག་བཤད་མང་པོ་བྱས་འདུག་༽ ཅེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།
རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ད་དུང་ཏཱ་ལའི་བླ་མས་རང་རེའི་རྒྱ་རིགས་ཕོ་མོ་ཚོར་འབོད་སྐུལ་བྱས་པ་དེ་ནི་ ༼བོད་ནང་དེབས་ཞི་འཇགས་མེད་པའི་གནས་སྟངས་སྐྲུན་ཐབས་ཤིག་རེད་༽ ཅེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། འདི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༩ ཉིན་རྒྱའི་དབང་འཛིན་པ་ཚོས་བརྗོད་གསལ་ལྟར་ན། ༼ཏཱ་ལའི་རུ་ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲགས་གཏམ་ཁག་གིས་བོད་ནང་མི་རིགས་ཕན་ཚུན་དབར་དགྲར་འཛིན་གྱི་བསམ་བློ་བསྐྲུན་རྒྱུ་དང༌། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཟེར་བ་རྒྱལ་སྤྱི་ཅན་དུ་འགྱུར་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེས་ཀྱང་བྱས་ཡོད་༽ ཅེས་གཟུགས་མེད་གྲིབ་བཟོའི་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་འདུག
རྡོ་དོན་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་འདི་ཕྱོགས་ཁ་དམག་རྒྱག་རྒྱུ་གཏིང་ཇེ་ཟབ་ཏུ་བཏང་ཡོད་པ་ནི་ཁོང་ཚོས་ ༼རྫུན་དངབདེན་པ་༽ ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་ཅིག་དཔར་འགྲེམས་བྱས་ཟིན་ཡོད་པ་ནས་ཤེས་ཐུབ་ཅིང༌། དེའི་ནང་རྫུན་ཡོངས་རྫོག་བོད་མིའི་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པ་དང༌། བདེན་པ་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱ་མིའི་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པ་བཤད་འདུག
གོང་གསལ་དཔེ་དེབ་ནི་འདི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༤ ཉིན་པེ་ཅིང་དུ་རྒྱ་ནག་དཔེ་སྐྲུན་ཚོགས་པ་ཞེས་པའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཚན་པ་སན་ལེན་ཞེས་པ་ནས་འགོ་འབྱེད་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་པར་མ་ཟད། དེབ་འདི་ནི་དཔེ་དེབ་དཔར་སྐྲུན་བྱེད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ནང་ནས་མགྱོགས་ཤོས་དེ་ཡིན་ཞེས་འབྲེལ་ཡོད་དཔེ་སྐྲུན་པ་ཚོའི་ངོས་ནས་ངོ་སོ་མཐོན་པོས་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱང་བྱས་ཡོད་འདུག རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་དཔེ་དེབ་འདིར་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༧ ཉིན་བཀའ་འཁྲོལ་གནང་བ་ལྟར་འདི་ཟླ་ ༤ ཚེས་༣ ཉིན་དཔར་སྐྲུན་བྱས་འདུག་ཅིང༌། དཔེ་སྐྲུན་གྱི་འགོ་བྱེད་གྲས་ཀྲང་ཝེ་རྨིན་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་དབུས་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁང་སི་སི་ཀྲི་སྦི་ཞེས་པར་གནས་ཚུལ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་དོན། ༼ང་ཚོས་རང་ཕྱོགས་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་གསལ་སྟོན་ཆེད་ལན་འདེབསཤིག་བཟོ་སྒྲིག་བྱ་དགོས་བྱུང་ལ། ང་ཚོས་བདེན་པ་མི་ཤེས་མཁན་ཚོར་བདེན་པའི་གནས་ལུགས་མིག་སྟོན་བྱ་རྒྱུ་དང༌། དེབཞིན་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་གསར་ལམ་ཁག་གི་ནང་ལོག་ལམ་དུ་འཁྲིད་རྒྱུའི་གནས་ཚུལ་རིམ་ཐོན་ཁག་ལ་དགག་རྒྱག་བྱ་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་ལས་དོན་བྱས་པ་ཡིན་༽ ཞེས་བརྗོད་འདུག
དཔེ་དེབ་འདིའི་ནང་དེ་སྔ་བཏོན་ཟིན་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཁག་གཅིག་སླར་ཡང་ཕྱོགས་བསྡེབས་བྱས་པའི་ཐོག ད་ལྟ་བོད་ནང་ཞི་འཇགས་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་འབྱུང་བཞིན་པ་དེའི་རྒྱབ་ཏུ་ ༼ཏཱ་ལའི་རུ་ཚོགས་༽ ཡོད་ཅེས་བརྗོད་པའི་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་འབྲེལ་སྐྱོན་འཛུགས་བྱེད་གཞི་ཁག་ཚང་མ་བཟླས་སྐྱོར་བྱས་འདུག ༼རྫུན་དང་བདེན་པ་༽ ཞེས་པའི་དེབ་འདི་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་གསར་ལམ་ཁག་ནས་མིག་སྔའི་བོད་ནང་གི་དཀའ་རྙོག་དང་འབྲེལ་ཆགས་གནས་ཚུལ་འགོད་སྤེལ་བྱེདཕྱོགས་ཐད་༼འཁྱོག་བཤད་༽ རིམ་པ་བྱས་འདུག་ཅེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་ངོས་ལེན་མེད་པའི་རྣམ་འགྱུར་འདོན་ཐབས་ཤིག་ཡིན་ཞིང༌། དེའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་དབང་སྒྱུར་འོག་བོད་དུ་ ༼དཔལ་འབྱོར་དང༌། རིག་གནས། སྤྱི་ཚོགས་འཛུགས་སྐྲུན་བཅས་ཀྱི་ཐད་གྲུབ་འབྲས་ཆེན་པོ་ཐོན་ཡོད་༽ པའི་སྐོར་རྒྱས་གླེང་བྱས་པའི་སྡེ་ཚན་ཆེན་པོ་ཞིག་ཟུར་
དུ་འདུག
མཐར་གཏུགས་ནས་བཤད་ན། ༼རྫུན་དང་བདེན་པ༽ ཞེས་པའི་དེབ་འདི་ནི་རྒྱ་རིགས་མི་མང་ལ་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན། གང་ཡིན་ཞེ་ན། ནུབ་ཕྱོགས་པའི་གསར་ལམ་གྱི་ཁྱབ་ཚད་དང༌། དེའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་དཀའ་རྙོག་ཡིན་པའི་བོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་འགོད་སྤེལ་བྱེད་ཚད་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བར་བརྟེན་ནས་རྒྱ་རིགས་མི་མང་ཚོས་རང་གི་སྲིད་གཞུང་དང༌། དེས་བོདདོན་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་དོན་སྒྲུབ་ཕྱོགས་ཐད་ཡིད་ཆེས་བློ་གཏད་ཇི་ཙམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེར་གཡོ་འགུལ་ཆེན་པོ་ཞིགཐེབས་ཡོད་ཅིང༌། དེ་ལྟ་བུའི་གནས་སྟངས་འོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་རང་གི་བྱ་སྤྱོད་དང༌། སྲིད་བྱུས་སྐོར་མངའ་ཁོངས་མི་མང་ལ་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེས་ཤིག་མི་བྱ་ཀ་མེད་ལ་ཐུག་ཡོད་པས་ཡིན།
བོད་ནང་ཞི་འཇགས་མེད་པའི་གནས་སྟངས་ཀྱི་རྒྱབ་ཏུ་སུ་ཡོད་དམ།
ཉེ་དུས་བོད་ནང་ཞི་འཇགས་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་བ་དེ་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བཟོས་པ་རེད་ཅེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་བཞིན་པ་འདི་དག་གནས་ཚུལ་གསར་པ་གང་ཡང་མིན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༩ ལོར་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་བཙུགས་པ་ནས་བཟུང་རྒྱའི་དབང་འཛིན་པ་ཚོས་རང་གི་ནོར་འཁྲུལ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཁག་ལས་བྱུང་བའི་ཚབས་ཆེའི་མཇུག་འབྲས་ཀྱི་ངན་ཁག་རྣམས་མི་གཞན་གྱི་མགོ་ལ་དཀྲི་རྒྱུའི་ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་ཞིག་གཏོད་ཡོད་པ་རེད། མང་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་ཡིན་ན། ནོར་འཁྲུལ་གྱི་སྲིད་བྱུས་རྣམས་འོས་བསྡུའི་ཐབས་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས་བཅོས་སྒྲིག་ཡོ་བསྲང་བྱེད་ཆོག་ནའང༌། རྒྱ་ནག་ནང་དམར་ཤོག་ཚོགས་པར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཆ་ཁེར་རྐྱང་དུ་སྤྱོད་དབང་ཡོད་པའི་ཆ་ནས་དེ་ལྟར་བྱེད་ཐབས་མེད་པའི་གནས་སྟངས་འོག རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་གནད་དོན་གང་ཞིག་གིཐོག་མིང་ཙམ་གྱི་ཁྲིམས་མཐུན་གནས་བབ་བསྐྲུན་ཆེད་ཁག་དཀྲི་བྱེད་ས་ཞིག་རྒྱུན་ཏུ་འཚོལ་རྙེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་ལ། གལ་སྲིད་དེ་ལྟར་བྱེད་མ་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། རང་གི་སྲིད་བྱུས་འགལ་འཛོལ་རྣམས་ངོས་ལེན་བྱེད་པའི་ངོ་བོར་འགྱུར་གྱི་ཡོད་པ་རེད།
ལོརཌ་ཨེཀཤན་གྱིས་སྐབས་ཤིག་ཏུ་ ༼ནོར་འཛོལ་ཅན་ལ་ བསུབ་ཏུ་མེད་པའི་ ཉེས་ཆད་གཅོད་རྒྱུའི་དབང་ཆ་དེ་བྱུང་རབས་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཡོད་༽ སྐོར་གླེང་བཤད་བྱས་ཡོད། དེས་ན་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་འདས་པར་སྟངས་འཛིན་ཐུབ་རྒྱུ་དེ་འབྱུང་འགྱུར་ལ་སྟངས་འཛིན་ཐུབ་པའི་གནད་འགག་ཡིན་པ་དང༌། རང་གི་བྱས་ཉེས་ཇི་ཙམ་འགེབས་སྲུང་ཐུབ་པ་དེ་རང་ཉིད་འཚོ་བའི་གཞི་རྟེན་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་ཇེསྤར་བཱེཀར་གྱིས་བརྗོད་པ་དེར་ཡ་མཚནདགོས་དོན་ཅི་ཡང་མེད།
རྒྱ་ནག་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༨ ནས་ ༡༩༦༡ བར་མུ་གེ་ཚབས་ཆེ་ཤོས་ཤིག་བྱུང་བ་དེར་མཚོན་ན། དུས་ཡུན་དེའི་རིང་རྒྱ་རིགས་མི་མང་ས་ཡ་ ༣༠ ཙམ་བཀྲེས་ལྟོགས་ཀྱིས་འདས་གྲོངས་གྱུར་ཡོད་ནའང༌། སྐབས་དེར་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཀྱི་ནང་མིས་ཆེད་དུ་བཟོས་པའི་ཆག་སྒོ་དེའི་སྐོར་ཚིག་གཅིག་ཀྱང་གོ་ཐོས་བྱུང་མེད། ཆག་སྒོ་དེ་ནི་མའོའི་དར་དམར་གསུམ་གྱི་ལས་འགུལ་ཏེ། རྒྱ་ནག་འདི་ཞིང་ལས་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་ནས་ཐད་ཀར་རྒྱུགས་ཤར་གློད་དེ་བཟོ་ལས་ཅན་གྱིདམར་པོའི་རིང་ལུགས་མཐར་ཕྱིན་པ་ཞིག་ཏུ་བསྐྱོད་ཐུབ་སླད་བཟོ་ལས་དང་ཞིང་ལས་ལ་ཚད་ལས་བརྒལ་བའི་དམིགས་ཚད་བཟུང་ནས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ཡོངས་μྣགརྐྱ་དམག་དོན་ཅན་དང༌། བྱེད་སྒོ་གཡུལ་འཐབ་ཅན་དུ་སྒྱུར་བའི་སྲིད་བྱུས་ཤིག་ལག་བསྟར་བྱས་པར་བརྟེན་ནས་བྱུང་ཡོད། སྐབས་དེར་མའོའི་སྲིད་བྱུས་འཛིན་ཕྱོགས་ལ་སྲིད་གཞུང་གི་འགོ་ཁྲིད་མི་སྣ་གཞན་ཚོས་དེ་སྔོན་བྱུང་མྱོང་མེད་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་དྲག་པོ་བྱས་ཡོད་ནའང༌། ཁོ་པས་ཉེས་ཁག་ཡོངས་རྫོགས་གནམ་གཤིས་ལ་དཀྲིས་པ་རེད། དོན་དངོས་ཐོག་རྒྱ་ནག་གི་གཤམ་གཤིས་ཡག་ཐག་ཆོད་ཡོད་ཅིང༌། སྐྱོན་གནད་ཡོངས་རྫོགས་མའོ་ཡི་སྲིད་བྱུས་ལ་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་གནས་ལུགས་དེ་ཉེ་དུས་མ་གཏོགས་འཛམ་གླིང་མི་མང་གིས་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་མེད།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༢ ལོར་ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་པ་མཆོག་གིས་མའོ་ཚུད་པའི་རྒྱ་ནག་གི་ཆེས་མཐོའི་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པར་ཡིག་འབྲུ་ཁྲི་བདུན་གྱི་སྙན་ཞུ་ཞིག་ཕུལ་ཡོད། ཡིག་ཆ་དེའི་ནང་པཎ་ཆེན་སྐུ་གོང་མ་མཆོག་ནས་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་སོ་སོའི་དངོས་ཡོད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཁག་རེ་རེ་བཞིན་བགྲངས་གནང་ཡོད་པར་མ་ཟད། གལ་ཏེ་སྲིད་བྱུས་དེདག་ཡོ་བསྲང་མ་བྱས་ཚེ་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་དང༌། རིག་གནས། དེ་བཞིན་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཐུན་མིན་ཟུར་དོད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མེད་པར་འགྲོ་རྒྱུ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག ཀུན་གཟིགས་རིན་པོ་ཆེའི་བློ་སྟོབས་ལྡན་པའི་མཛད་ཕྱོགས་ལ་བརྩི་བཀུར་་དང༌། གང་ཉིད་ནས་ཀུན་སློང་ཡང་དག་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་བར་ཉན་འཇོག་བྱ་རྒྱུའི་ཚབ་ཏུ་ཁོང་ལ་༼མངའ་བདག་གྲལ་རིམ་ལོག་སྤྱོད་པ་༽ དང༌། ཁོང་གི་སྙན་ཞུར་ ༼དུག་ལྡན་གྱི་མདའ་མོ་ཏང་གི་འབེན་ལ་གཞུས་པ་རེད་༽ ཅེས་རྒོལ་གཏམ་དྲག་པོ་བཏང་བའི་རྗེས་འབྲེལ་པཎ་ཆེན་སྐུ་གོང་མ་མཆོག་ལོ་ངོ་ ༡༤ རིང་ཁེར་རྐྱང་བཙོན་འཇུག་དང་། བཟང་བཙོན་དུ་བཞུགས་དགོས་བྱུང་བ་རེད།
མའོས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༦ ལོར་དེ་སྔ་མཆོངས་བསྐྱོད་ཆེན་མོ་དང༌། མེ་ཏོག་མཉམ་བཞད་མཁས་བརྒྱ་འགྲན་གླེང་ཞེས་པའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་སྐབས་རང་གི་འགོ་ཁྲིད་ལས་འགན་ལ་དོ་ཕོག་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་དེ་དག་སླར་གསོ་ཐུབ་སླད་རྒྱ་རིགས་མི་མང་ཐོག་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཆེན་མོ་ཞེས་པའི་ལས་འགུལ་ཞིག་བཙན་འགེལ་བྱས་ཡོད། ལས་འགུལ་དེས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༦ ཙམ་བར་རྒྱ་ནག་གི་འབྲིང་རིམ་དང༌། ཆེས་མཐོའི་འགོ་ཁྲིད་མི་སྣ་འབོར་ཆེན་རྩ་མེད་བཏང་བར་མ་ཟད།རྒྱལ་ཁབ་ཧྲིལ་པོ་རྙོག་དྲ་ཆེན་པོའི་ནང་ལྷུངས་སུ་བཅུག་ཡོད། ཆག་སྒོ་དེའི་ཉེས་འགན་སུ་ལ་དཀྲིས་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། མའོར་དཀྲིས་མེད་ཅིང་མི་བཞི་ཤོག་ཁག་ལ་དཀྲིས་ཡོད་པ་རེད། མི་བཞི་ཤོག་ཁག་ཟེར་བའི་ནང་མའོའི་བཟའ་ཟླ་ཅང་ཆིང་ཡང་ཚུད་ཡོད་པ་ཁོ་མོར་རྗེས་སུ་ཁྲིམས་གཅོད་བྱེད་སྐབས། ༼ང་ནི་གཙོ་འཛིན་མའོའི་རྒྱུགས་ཁྱི་ཡིན་ཞིང༌། ཁོང་གིས་སུ་ལ་སོ་རྒྱོབས་གསུངས་པ་དེ་ལྟར་ངས་ལག་ལེན་བསྟར་བ་ཡིན་༽ ཞེས་བཤད་ཡོད་ནའང༌། མའོ་ནི་ནམ་རྒྱུན་བཞིན་སྐྱོན་མེདདཀར་འདོན་བྱུང་བ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༦ ལོར་མའོ་འདས་གྲོངས་གྱུར་རྗེས་ཏེང་ཞའོ་ཕིང་སྲིད་སྟེགས་སུ་ཐོན་པ་དང༌། ཁོང་པ་རང་ཉིད་རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་གདུག་རྩུབ་མྱོང་མཁན་གཙོ་གྲས་ཤིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། དེའི་སྐབས་དྲག་སྤྱོད་སྤེལ་བའི་ནང་ཁོང་པའི་བུ་ཡང་དབང་པོ་ཡན་ལག་སྐྱོན་ཅན་དུ་གྱུར་ཡོད་ནའང༌། མའོ་ནི་བརྒྱ་ཆ་ ༧༠ ཡག་པོ་དང༌། བརྒྱ་ཆ་ ༣༠ སྡུག་ཆག་རེད་ཅེས་ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་གཏམ་བཤད་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
གལ་ཏེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དེ་ལྟ་བུའི་ནག་ཉེས་ཚབས་ཆེན་པོ་ཞིག་རང་གི་མི་མང་དང༌། འཛམ་གླིང་ཡོངས་ནས་འགེབས་སྲུང་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་ན། ཁོང་ཚོས་བོད་ནང་འགལ་འཛོལ་ཇི་བྱས་དང༌། དེའི་རྐྱེན་པས་བོད་མི་མང་ལ་དཀའ་སྡུག་ཇི་འཕྲད་བཅས་འགེབས་སྲུང་བྱེད་ཐུབ་པའི་ནུས་ཤུགས་ཇི་ཙམ་ལྡན་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲི་བ་ཞིག་ཤུགས་མ་ཐུག་གིས་སླེབས་ཀྱི་མི་འདུག་གམ།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༧ དང༌། ༡༩༨༨། ༡༩༨༩ བཅས་སུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཞི་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་རིམ་ཅན་བྱུང་བ་དེ་དག་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གདུག་རྩུབ་ཆེན་པོས་དྲག་གནོན་བྱས་པར་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོར་ཡུལ་ནང་དྲག་པོའི་ཁྲིམས་རྒྱའང་བསྡམས་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་དེར་རྒྱའི་དབང་འཛིན་པ་ཚོས་ཉེས་ཁག་ཡོངས་རྫོགས་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་བཀལ་ཏེ་སྐྱོན་བརྗོད་དྲག་པོ་བྱས་པ་དང༌། ཕྱོགས་མཚུངས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོའི་གནམ་བདེ་སྒོ་མོ་ཆེའི་མང་གཙོའི་ལས་འགུལ་གྱི་ཉེས་འགན་ཡང་ ༼ལོག་སྤྱོད་པ་ཉུས་ཤས་༽ ཀྱི་ཐོག་ལ་དཀྲིས་ཡོད། དོན་རྐྱེན་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་བའི་དེང་རབས་ལོ་རྒྱུས་ནང་གི་དོན་གནད་འགངས་ཆེ་ཞིག་ཡིན་ཞིང༌། ཐོག་མར་སྐད་གྲགས་ལྡན་པའི་རྒྱ་ནག་གི་བཅོས་སྒྱུར་འགོ་ཁྲིད་ཧུའུ་ཡའོ་པང་འདས་གྲོངས་སོང་བར་རྗེས་དྲན་གུས་འདུད་ཆེད་ཞི་བའི་ཁྲོམ་སྐོར་བྱས་པ་གང་ཞིག་རྒྱ་ཆེའི་མང་གཙོའི་ལས་འགུལ་ཞིག་གི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་རེད། རྒྱ་ནག་གི་སྙིང་དབུས་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་དུ་བྱུང་བའི་ལས་འགུལ་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་མཚོན་བྱེད་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་མང་ཆེ་བའི་ནང་ངོ་རྒོལ་གྱི་རྦ་རླབས་འཕྱུར་བར་རྒྱ་ནག་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་གིས་མི་མང་འདུ་འཛོམས་སར་མེ་མདའ་བརྒྱབ་པ་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་ནང་དྲག་པོའི་ཁྲིམས་རྒྱ་བསྡམས་ཡོད་པ་རེད།
ཛ་དྲག་གི་གནས་ཚུལ་དེའི་སྐབས་སྲིད་བློན་ཀྲའོ་ཙི་དབྱང་གིས་ངོ་རྒོལ་མཚམས་འཇོག་ཡོང་བའི་དོན་དུ་སློབ་ཕྲུག་གི་འགོ་ཁྲིད་རྣམས་དང་མཇལ་མོལ་གནང་ཞིང༌། སྐབས་དེ་དུས་ཁོང་གི་དགོངས་པར་སློབ་ཕྲུག་ཚོས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པར་ངན་སེམས་ཁོག་བཅངས་བྱེད་ཀྱི་འདུག་སྙམ་པ་ཡེ་ནས་བྱུང་མེད་ལ། སློབ་ཕྲུག་ཚོའི་ངོས་ནས་ཀྱང་ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས་མཚམས་འཇོག་ཡོང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་མང་གཙོ་དང༌། རང་དབང༌། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བཅས་ཡོང་བའི་རེ་འདུན་ཁོ་ན་བཅངས་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་ནང་ཁུལ་བསམ་ཚུལ་གཅིག་གྱུར་མེད་པའི་གནས་སྟངས་འོག་སློབ་ཕྲུག་ཚོའི་དགོས་འདུན་ལ་དྲག་པོའི་རྒོལ་ལན་སློག་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་བྱུང་བའི་མཐའ་མཇུག་ཏུ་ཀྲའོ་ཙི་དབྱང་སྲིད་བློན་གྱི་གོ་བབས་ནས་གནས་དབྱུང་བཏང་བར་མ་ཟད། ཚེ་མཇུག་རང་ཁྱིམ་དུ་བཟང་བཙོན་ལྟ་བུར་གནས་དགོས་བྱུང་བ་རེད།
འོན་ཀྱང་གདུག་རྩུབ་ཆེ་བའི་དྲག་གནོན་འདི་ལས་འཕྲོས་པའི་དཀའ་སྡུག་མྱོང་མཁན་ངོ་མ་ནི་རྒྱ་ཆེའི་རྒྱ་ནག་མི་མང་རྣམས་ཡིན་པ་ཁོང་ཚོར་བརྩི་བཀུར། བཟོད་བསྲན། འགྲོ་བ་མིའི་ཆེ་མཐོངས་དང་ཐོབ་ཐང་བཅས་རྒྱའི་དབུ་ཁྲིད་ཚོས་ཇི་ཙམ་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་ལས་ཀྱང་ལྷག་པ་འཐོབ་དགོས་པ་ནི་འོས་འཚམས་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན།
རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ད་བར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༨ ནས་ ༡༩༦༡ བར་གྱི་མུ་གེ་ཆེན་མོའི་བྱུང་རྐྱེན་དང༌། རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་འཇིགས་རུང་གི་མཇུག་འབྲས། དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོའི་སློབ་ཕྲུག་གི་ཞི་རྒོལ་གྱེན་ལངས་གདུག་རྩུབ་ཆེན་པོས་དྲག་གནོན་བྱས་པའི་སྐོར་ཡིད་རྟོན་འཕེར་བའི་གསལ་བཤད་དམ་གནས་ལུགས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་ཐུབ་མེད་ཅིང༌། གདུག་རྩུབ་འདི་དག་ཚང་མའི་སྐོར་རྒྱ་རིགས་མི་མང་ལ་གསལ་བཤད་ཅིག་འཐོབ་དགོས་པ་ནི་ཁོང་ཚོར་འོས་བབས་ལྡན་ཡོད།
དེ་མཚུངས་བར་ལམ་བོད་ནང་ཛ་དྲག་གི་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་དེ་དག་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བཙན་ཤུགས་དམ་འཛིན་གྱི་ཐོག་ནས་ཞི་འཇགས་ཡོང་ཐབས་བྱེད་པ་དེའི་ཐད་ཀྱང་ཡིད་རྟོན་འཕེར་བའི་གསལ་བཤད་བྱ་རྒྱུ་གང་ཡང་མེད་ཅིང༌། སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ཁག་འཕངས་ལག་འཕྱིས་བྱེད་པ་དང༌། བཙན་ཤུགས་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱ་ནག་གི་བོད་འབྲེལ་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་བྱེད་པ་བཅས་ནི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་གང་ཞིག་ལས་འགྲོལ་བར་བྱེད་པའི་ཐབས་ལམ་ཡང་དག་ཅིག་མིན་ཞིང༌། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ནང་ཅུང་གུ་ཡངས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱས་པ་རྣམས་མགོ་རྟིང་སློག་པའི་དུས་འགོ་བཙུགས་པ་དེ་ནས་བཟུང་མིག་སྔའི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་བབ་འདི་སྐྲུན་པར་བྱེད་པའི་ས་བོན་རྣམས་བཏབ་ཟིན་ཡོད་པ་རེད།
བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གསུམ་པ་དང༌། མིག་སྔའི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་བབ་འབྱུང་གཞིའི་ས་བོན།
རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༠ ནས་ ༢༣ བར་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གསུམ་པ་ཞེས་པ་སྐོང་ཚོགས་བྱས་ཤིང༌། དེས་བོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་སུ་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་རིང་དར་ཁྱབ་བྱུང་བའི་གནའ་བོའི་སྤྱི་ཚོགས་དཔལ་ཡོན་དེ་རྩ་མེད་གཏོང་རྒྱུའི་ངན་འཆར་ལ་རྒྱབ་གཉེར་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
ཚོགས་འདུ་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ཆེས་མཐོའི་འགོ་ཁྲིད་ཚན་ཁག་ནས་སྐོང་ཚོགས་བྱས་པ་དང༌། སྐབས་དེའི་སྲིད་འཛིན་ཅང་ཙེ་མིན་གྱིས་ཚོགས་འདུའི་གཙོ་སྐྱོང་ཡང་བྱས་ཡོད་ཅིང༌། ད་ཆ་རྒྱའི་དབང་འཛིན་པ་ཚོས་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་འདི་ ༼བོད་ཀྱི་མདུན་བསྐྱོད་དང་འབྲེལ་བའི་ཐབས་བྱུས་རང་བཞིན་གྱི་སྲིད་བྱུས་གལ་ཆེ་ཤོས་༽རྣམས་གཏན་འབེབས་བྱེད་ཡུལ་གྱི་གླེང་སྟེགས་ཤིག་ཏུ་བརྩི་གི་ཡོད་པར་མ་ཟད། དེའི་བཀའ་བཀོད་མཛུབ་སྟོན་རྣམས་ཏང་གི་བོད་འབྲེལ་ལས་དོན་སྒྲུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྩ་ཚིག་བསྒྲགས་གཏམ་གསར་པར་ངོས་འཛིན་ཡང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།
བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གསུམ་པ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་གནད་འགག་ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་ཅེ་ན། དེས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༠ དང་ ༡༩༨༤ ལོ་སོ་སོར་འཚོགས་པའི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་དང་པོ་དང༌། གཉིས་པའི་སྐབས་སུ་བོད་ཀྱི་ ༼འཛུགས་སྐྲུན་༽ཆེད་སྔར་བས་གུ་ཡངས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་ཡོད་པ་དེས་ཡིན། བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་དང་པོ་དང༌། གཉིས་པ་ནི་སྐབས་དེའི་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་ སྐུ་གཤེགས་དམ་པ་ ཧུའུ་ཡའོ་པང་གིས་འགོ་འཛུགས་བསྡུ་སྐོང་བྱས་ཤིང༌། ཧ་ཅང་བློ་སྒོ་ཡངས་པའིདབུ་ཁྲིད་དེ་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་དང༌། དཔལ་འབྱོར། ཆབ་སྲིད་བཅས་ཀྱི་གནས་བབ་ཡར་རྒྱས་ལ་དམིགས་པའི་བྱེད་ཐབས་རིམ་པ་གསར་གཏོད་གནང་མཁན་མཛད་རྗེས་ཅན་ཞིག་ཡིན། ཁོང་གི་དབུ་ཁྲིད་འོག་གུ་ཡངས་ངལ་གསོའི་དུས་ཐུང་ཞིག་ཤར་བ་དེའི་སྐབས་བོད་མི་མང་ཆེ་བའི་འཚོ་བའི་གནས་ཚད་མངོན་གསལ་དོད་པོས་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་པར་མ་ཟད། སྔར་བས་ཤེས་ཡོན་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གུ་ཡངས་ཅན་ཞིག་བསྐྲུན་རྒྱུར་ཁོང་གིས་ལེགས་སྐྱེས་ཆེན་པོ་ཕུལ་ཡོད་པ་རེད།
བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གསུམ་པས་གོང་གསལ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བརྣམས་མགོ་མཇུག་བསློགས་པའམ་མེད་པར་བཟོས་པ་དང༌། དེའི་སྲིད་བྱུས་རྒྱབ་གཉེར་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ནང་གཙོ་གནད་དོན་ཚན་བཞི་ཡོད་པ་ནི། བོད་ནང་དྲག་གནོན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་དང༌། ཕྱི་ཕྱོགས་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ། བོད་ནང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་ཚད་མགྱོགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་དང༌། དེའི་ཞོར་ལྕོགས་ལྟ་བུར་རྒྱ་རིགས་གཞིས་ཆགས་པ་དང༌། ཚོང་པ་བཅས་ ཛྲའཛམ་གླིང་གི་ཡང་ཐོག་ཛྲ བོད་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ལས་བྱུང་བའི་ཁེ་ཕན་རྣམས་ལེན་དུ་ཡོང་དགོས་པའི་སྐུལ་ལྕག་བྱ་རྒྱུ་བཅས་ཡིན།
ད་ལྟ་དྲག་གནོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པ་འདིའི་དམིགས་ས་གཙོ་བོ་གཅིག་ནི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཡིན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༩ ལོར་སྒྱུར་བཅོས་སྒོ་དབྱེའི་ལྷུག་གཏོང་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱས་པ་ནས་བཟུང་བོད་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་དགོན་སྡེ་གྲྭ་ཚང་གི་གྲངས་འབོར་མང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་དེ་རྒྱ་ནག་གི་དབུ་ཁྲིད་ཚོས་ཉེན་བརྡ་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་བརྩི་གི་ཡོད། གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཁོང་ཚོས་དགོན་སྡེ་གྲྭ་ཚང་རྣམས་བོད་མིའི་མི་རིགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་བསམ་བློ་གང་ལས་བྱུང་བའི་འབྱུང་ཁུངས་ཤིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པས་ཡིན། དེར་བརྟེན་རྒྱའི་དབང་འཛིན་པ་ཚོས་དགོན་སྡེ་གྲྭ་ཚང་ཁག་སྟངས་འཛིན་དོ་དམ་བྱ་བདེའི་སླད་ ཛྲདམངས་གཙོ་བདག་གཉེར་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་ཛྲ ཟེར་བ་བཙུགས་པ་དང༌། གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ཀྱི་༼སློབ་གསོའི༽ བྱ་གཞག་ལ་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་མཁན་ ༼ལས་དོན་ཞིབ་འཇུག་རུ་ཁག་༽ ཅེས་པའང་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
བོད་མི་ཚོར་བློ་འཚབ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་གཞི་ཞིག་ནི། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་རྩ་མེད་བཟོ་བའི་གཡུལ་འཐབ་ཅིག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་ཡིན། དེང་ཆར་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚན་ཁག་ནས་དེ་སྔ་རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་སྐབས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཉམས་དམས་གཏོང་རྒྱུའི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱས་པ་རྣམས་ཡང་དག་ཡིན་པའི་ཁུངས་སྐྱེལ་ལམ་དག་ཐེར་བྱེད་ཆེད་བོད་མིའི་ཐོག་འབོད་ཚིག་སྣ་ཚོགས་བེད་སྤྱོད་བྱས་ཡོད་པ་དེ་དག་བསྐྱར་གསོ་དར་སྤེལ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་དེར་ཁོང་ཚོས་ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའི་དབྱིངས་སུ་ཉི་མ་གཉིས་ཡོང་མི་ཐུབ་པ་དེ་བཞིན་བོད་དུའང་ནང་ཆོས་དང་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་གཉིས་མཉམ་གནས་མི་ཐུབ་ཅེས་བཤད་ཡོད་པ་ལྟར། དེའི་གོ་དོན་ནི་ནམ་ཕུགས་ནང་ཆོས་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལམ་བུ་བཤང་དགོས་པར་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་ཡིན་ཞིང༌། ད་ཆ་སླར་ཡང་སྲིད་བྱུས་དེ་དམ་འཛིན་དང་འབྲེལ་གཞུང་གི་དབང་ཆ་ཡོད་ཚད་བེད་སྤྱོད་ཀྱིས་ནང་ཆོས་ལ་བཅོས་བཟོ་བྱ་རྒྱུ་དང༌། ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང༌། གཞིས་ལུས་རྒྱ་ཆེའི་དགེ་འདུན་མང་ཚོགས་དབར་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཡིད་ཆེས་དད་དམ་གྱི་ཐུན་མིན་འབྲེལ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་གཏོར་བརླག་གཏོང་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ལོར་ ༼རྡུང་རྡེག་ཚ་ནན་༽ དང༌། ༼རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་༽ ཟེར་བའི་ལས་འགུལ་ཁག་བཙན་འགེལ་བྱས་པ་དེ་དག་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་འགོག་རྐྱེན་བཟོ་རྒྱུར་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན། གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེས་བོད་མི་མང་གི་གློ་སྙིང་གྲོད་གསུམ་གཏད་ས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་ནས་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་ཕྱོགས་སུ་སྒྱུར་གྱི་ཡོད་པར་རྒྱའི་དབང་འཛིན་པ་ཚོས་དྭོགས་པ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པས་ཡིན།
༼རྡུང་རྡེག་ཚ་ནན་༽ ལས་འགུལ་གྱི་དམིགས་བསལ་ཁྱད་ཆོས་གཅིག་ནི་རྒྱ་ནག་དང༌། བོད་ནང་དེའི་འགྲེལ་བརྗོད་དམ་ལག་བསྟར་ཡོངས་སུ་མི་མཐུན་པ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་ཡིན། ལས་འགུལ་དེ་རྒྱ་ནག་ནང་ཉེས་དོན་ཉེས་གསོག་བྱེད་མཁན་ལ་དམིགས་ཏེ་འགོ་འཛུགས་བྱས་ཡོད་ནའང༌། བོད་ནང་རྒྱའི་དབང་འཛིན་པ་ཚོས་ ༼ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་༽ སུ་འབོད་པ་རྣམས་རྩ་མེད་བཟོ་རྒྱུའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལག་ཆར་བེད་སྤྱོད་བྱས་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་ནང་ཉེས་གསོག་གི་གྱོད་གཞི་ཉུང་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ལས་ལྡོག་སྟེ་ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཁྱབ་གདལ་དུ་ཕྱིན་ཡོད་ལ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ནད་གཞི་འདིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཉམས་དམས་དང༌། བོད་མིའི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཡ་རབས་ཀུན་སྤྱོད་རྣམས་མེད་པར་བཟོ་གི་ཡོད་པའི་ཆ་ནས་སྣང་མེད་ཟོམ་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༩ ཟླ་ ༡༢ པར་ཟི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་རྒྱལ་ས་ཁྲེང་ཏུའུར་གསང་བའི་ཚོགས་འདུ་ཞིག་གི་ཐོག་སྐབས་དེའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་དམར་པོའི་འགོ་གཙོ་མཁྲེགས་བཟུང་ཅན་ཁྲེན་ཁུའེ་ཡོན་གྱིས། ༼ང་ཚོས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་དང༌། རིག་གཞུང་བཅས་སའི་གོ་ལ་ཆེན་པོ་འདིའི་ཐོག་ནས་ཤུལ་མེད་བཟོས་ཏེ། དེ་དག་བོད་ཀྱི་འབྱུང་འགྱུར་མི་རབས་ཚོའི་དྲན་ལམ་དུ་ནམ་ཡང་ཤར་རྒྱུ་མེད་པའམ། ཡང་ན་འགྲེམས་སྟོན་གྱི་དངོས་རྫས་ལྟ་བུར་འགྱུར་བ་བྱེད་ཆེད་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འབད་བརྩོན་བྱ་དགོས་༽ ཞེས་དང༌། ཡང༌། ༼བོད་དང༌། བོད་མི། དེ་བཞིན་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཏེ། ཕྱོགས་གཞན་ནས་བརྗོད་ན་བོད་ཅེས་པའི་མིང་དེ་ངེས་པར་དུ་གཏོར་བརླག་གཏོང་དགོས་པ་དང༌། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བ་ཟི་ཁྲོན་ལྟ་བུའི་རྒྱ་ནག་གི་ཞིང་ཆེན་ནང་ཟླ་བསྒྲིལ་གཏོང་དགོས་༽ ཞེས་བཤད་ཡོད་པར་མ་ཟད། ད་དུང་ཁོ་པས། ༼བརྟན་ལྷིང་མེད་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ནི་རྡ་རམ་ས་ལར་ཡོད་པའི་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་དང༌། ཁོང་གི་ཡུལ་གྱར་སྲིད་གཞུང་ཡིན་པས་ང་ཚོས་དེ་དག་ ༼རྨང་ནས་གཏོར་བཤིག་༽གཏོང་དགོས་༽ ཞེས་ཉེན་བརྡ་ཡང་བཏང་ཡོད་པ་རེད།
བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ད་ཡོད་དམར་པོའི་འགོ་གཙོ་ཀྲང་ཆིང་ལི་ཡིས་གཏམ་བཤད་སྤེལ་བ་ཁག་ནས་དེང་སྐབས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ཐོག་དྲག་གནོན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་གསལ་སྟོན་བྱེད་ཐུབ་ཅིང༌། ཀྲང་གིས། ༼དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་ནི་བོད་མི་ཚོའི་ཕ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དང༌། རང་གི་ཕྲུ་གུའི་ ༼བོད་མི་ཚོའི་༽ དགོས་མཁོར་དུས་རྟག་ཏུ་བསམ་ཤེས་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཏང་ནི་བོད་མིའི་སངས་རྒྱས་དངོས་ཡིན་༽ ཞེས་བཤད་ཡོད་པ་དང༌། ཡང་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་མཚན་སྨད་སྐུར་འདེབས་ཞུ་སྐབས་ཤིག་ཏུ་ཁོ་པས་ག་རེ་བཤད་ཡོད་ཅེ་ན། ༼ཏཱ་ལའི་ནི་མིའི་གདོང་ལ་གཅན་གཟན་གྱི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་གདོན་འདྲེ་ཞིག་ཡིན། ་་་་་་་་་་རང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ལ་དགའ་ཞེན་མི་བྱེད་མཁན་རྣམས་འགྲོ་བ་མི་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཚང་གི་མེད་༽ ཅེས་སོགས་ཀྱི་ཚིག་རྩུབ་བེད་སྤྱོད་བྱས་ཡོད། དེ་བཞིན་བོད་མིའི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྐོར་ཀྲང་གིས། ༼ད་ལྟ་ང་ཚོས་ཏཱ་ལའི་རུ་ཚོགས་དང་ཁྲག་དྲི་བྲོ་བའི་འཐབ་རྩོད་དྲག་པོ་བྱེད་སྒང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དགྲ་དང་རང་ཕྱོགས་བར་གྱི་ཁྱོད་ཤི་ང་གསོན་གྱི་འཐབ་རྩོད་ཅིག་ཡིན་༽ ཞེས་བཤད་ཡོད་པ་རེད།
བོད་རིགས་དང༌། རྒྱ་རིགས། ཕྱི་རྒྱལ་བཅས་ཀྱི་མཁས་དབང་རྣམ་པར་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཐད་བསམ་ཚུལ་གང་འདྲ་ཡོད་དམ།
ཉེ་དུས་བོད་ནང་ཟླ་ངོ་གཅིག་ཙམ་རིང་ཞི་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་རིམ་བསྟུད་དུ་བྱུང་བ་འདིས་ག་རེ་སྟོན་གྱི་ཡོད་ཅེ་ན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ད་བར་བོད་ཐོག་མཁྲེགས་བཟུང་གི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱས་པ་དང་ལྷན་གཅིག་ཏུ་སྐྱོན་བརྗོད་དམའ་འབེབས་ཀྱི་རྒྱག་གཏམ་མང་པོ་ཞིག་སྤེལ་དང་སྤེལ་མུས་སུ་ཡོད་པ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་ནོར་འཁྲུལ་ཡིན་པའི་གསལ་སྟོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་ནག་གི་ཆེས་མཐོའི་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པར་ཁོང་ཚོའི་སྲིད་བྱུས་ཁག་ནོར་འཁྲུལ་ཡིན་པའི་གནས་ལུགས་སྙན་ལྷོངས་ཞུ་མཁན་གྱི་གྲས་སུ་བོད་མིའི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་ཐོག་མར་འཛུགས་མཁན་དང༌། རྒྱ་དམར་གྱིས་བོད་དུ་དབང་སྒྱུར་བྱེད་ཐུབ་པའི་གཙོ་བོའི་ལས་དོན་སྒྲུབ་མཁན་འབའ་པ་ཕུན་ཚོགས་དབང་རྒྱལ་ཡང་ཡོད། ཁོང་གིས་སྲིད་འཛིན་ཧུའུ་ཅིན་ཐའོའི་མཚན་ཐོག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༢༤ འཁོད་པའི་སྙན་ཞུ་ཞིག་ཕུལ་ཡོད་པ་དེའི་ནང༌། ༼བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ཤུལ་ལུས་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་གང་འདྲ་བྱེད་རྒྱུའི་ངོས་ནས་བཤད་པ་ཡིན་ན། གནད་དོན་གྱི་ངོ་བོ་དེ་ཕྱི་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པར་ནང་སྲིད་གཙང་མ་ཡིན་གཤིས། རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གྱུར་གྱི་སྔོན་འགྲོའི་ཆ་རྐྱེན་འོག མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་དང་དེ་མཚུངས་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་ཁུལ་དབྱེ་སྟངས་ཐད་འགྱུར་བ་འགའ་ཤས་གཏོང་རྒྱུའི་རེ་འདུན་ཁོ་ན་ཙམ་རེད། དོན་དེའི་ངོ་བོ་དང་དེ་བཞིན་སྔོན་འགྲོའི་ཆ་རྐྱེན་གྱི་བསམ་བློའི་ངོས་འཛིན་ཐད། ཚང་མར་གཅིག་གྱུར་གྱི་ངོས་འཛིན་འབྱུང་སྲིད་པ་དང༌། ངོས་འཛིན་གཅིག་གྱུར་འབྱུང་དགོས་ངེས་ཀྱང་རེད། རྨང་གཞི་དེའི་ཐོག་ཀྲུང་དབྱང་དང་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཕྱོགས་ནས་མེས་རྒྱལ་གོང་བུ་གཅིག་གྱུར་གྱི་རྩ་དོན་དང་ནང་སྲིད་ས་ཁོངས་དབྱེ་རྒྱུ་འོས་འཚམས་ལེགས་སྒྲིག་བྱེད་རྒྱུ་དང༌། དེ་བཞིན་རང་སྐྱོང་དབང་ཆ་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་རྒྱུ་གཉིས་ཀར་ལྟ་རྟོག་བྱེད་པའི་གནད་དོན་ཐད་གཞི་རྩའི་ངོས་འཛིན་གཅིག་གྱུར་བྱུང་རྗེས། ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ་སླར་ཡང་ཡག་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐུན་མོང་གི་ཆབ་སྲིད་བསྒྲགས་གཏམ་དངོས་སུ་སྤེལ་ཐོག འཆམ་མཐུན་མཛའ་གྲོགས་ཀྱི་རྣམ་པའི་ཁྲོད་དུ། བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ས་གནས་ཁག་གཅིག་གྱུར་གང་འདྲ་བྱ་རྒྱུའི་ཞིབ་ཕྲའི་རྣམ་པ་དང༌། ལག་བསྟར་ཇུས་གཞི། གོ་རིམ་བྱ་ཐབས། ཐ་ན་ད་དུང་རང་སྐྱོང་ས་གནས་ཁག་གིས་གནས་སྐབས་བར་བརྒལ་རང་བཞིན་གྱི་གཅིག་གྱུར་གྱི་གྲོས་མོལ་ལས་ཁུངས་འཛུགས་པ་དང༌། ཡང་ན་བབ་བསྟུན་བྱ་ཐབས་སྣ་ཚོགས་བརྒྱུད་ནས། གཅིག་གྱུར་རང་སྐྱོང་གི་ངོ་བོའི་ནང་དོན་དང་དམིགས་ཡུལ་ལ་འགན་ལེན་དང་འགན་སྲུང་བྱེད་རྒྱུ་ཚུད་པ་བཅས་ཚང་མ། འཐབ་ཇུས་ཀྱི་གཟིགས་རྒྱང་རིང་བ་དང༌། ཁོག་ཡངས་དཀྱེལ་ཆེ། སྤུན་ཟླའི་བརྩེ་དུང་གི་ཐོག་ནས་ཕྱོགས་ཁག་ཚང་མས་ཕན་ཚུན་བསམ་པ་རྣམ་དག་ཐོག གྲོས་མོལ་གང་ལེགས་བྱེད་པ་དང༌། མང་གྲོས་ལེགས་བསྡུ། སྐྱོན་སྤངས་དགེ་སྒྲུག གྲོས་མོལ་གཅིག་གྱུར་བཅས་བྱེད་དགོས་༽ ཞེས་གསལ་འདུག
རྒྱ་ནག་ཏུ་བཅའ་སྡོད་རྩོམ་པ་པོ་ཝང་ལི་ཞུང་ནས་ཕུན་དབང་གིས་རྩོད་གླེང་བྱེད་གཞི་འདིར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ཡོད། ཁོང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་ཝལསིཀྲིཊ་འཇོརྣལ་ཞེས་པའི་དུས་དེབ་ཐོག་རང་གི་བསམ་ཚུལ་མཚོན་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་སྤེལ་བའི་ནང་ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་ནག་གིས་ཁ་བྲལ་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པའི་འཐབ་རྩོད་དེ་ནོར་འཁྲུལ་ཡིན་པའི་གསལ་སྟོན་བྱས་འདུག ཁོང་གི་རྩོམ་ཡིག་ནང་འཁོད་དོན། ༼མི་འདི་ཚོས་རང་གི་མི་ཚེའི་མདུན་ལམ་ཧྲིལ་པོ་ཁ་བྲལ་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱ་རྒྱུར་བསྐྱལ་ཟིན་པར་བརྟེན། རང་གི་བློའི་འཆར་སྒོ་ནོར་འཁྲུལ་ཡིན་པ་དེ་ངོ་གནོང་མི་དགོས་པའི་ཐོག་ནས་ཁས་ལེན་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་དང༌། ཁོང་ཚོས་རང་གི་དབང་ཆ་དང་གོ་གནས་ཤོར་རྒྱུའི་འཇིགས་སྣང་ཡང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་༽ཅེས་དང༌། ཡང༌། ༼བོད་ནང་ཞི་བདེ་ཡོང་བའི་ལམ་ཁ་ཕན་ནུས་འབྲེལ་ཤོས་ནི་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་བརྒྱུད་རྒྱུ་དེ་ཡིན་ཞིང༌། ཁོང་བོད་དུ་ཕྱིར་ཕེབས་མཛད་མ་ཉིད་དུ་དཀའ་ངལ་མང་དག་ཅིག་སེལ་ཐུབ་ཀྱི་རེད། ད་ལྟའི་ཆར་ ༼རྒྱ་ནག་ལ་༽ བསམ་འདུན་འཆང་སྟངས་ངན་པའི་རིགས་ཡོང་གཞི་མང་ཆེ་བ་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མར་ཚིག་རྩུབ་སྨྲ་རྒྱུ་འགོ་འཛུགས་བྱས་པ་དེ་ལས་ཐད་ཀར་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་ཞིག་ཡིན། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ནི་བོད་རིགས་དགེ་འདུན་པ་ཚོའི་ ཆོས་ལུགས་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ ནང་འགྲན་ཟླ་བྲལ་བའི་ཚད་མཐོའི་གནས་བབ་བཟུང་ཡོད་པར་བརྟེན། ཁོང་ལ་ངོ་རྒོལ་རྒྱབ་གཏོད་ཞུ་དགོས་ཞེས་དགོས་འདུན་བཏོན་པ་དེ་ནི་དོན་དངོས་ཐོག་ནས་རང་གི་ཕ་མར་དམའ་འབེབས་བྱེད་དགོས་བརྗོད་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པར་གྱུར་ཡོད་༽ ཅེས་བྲིས་འདུག
རྩོམ་པ་པོ་ཝང་ལི་ཞུང་ནི་ཉེ་དུས་རྒྱ་རིགས་མཁས་དབང་སུམ་ཅུ་ནས་བོད་ཐོག་བསམ་འཆར་དོན་ཚན་ ༡༢ འཁོད་པའི་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་ཡོད་པ་དེ་ཐོག་མར་འགོ་འཛུགས་གནང་མཁན་ཡང་ཡིན། བསྒྲགས་གཏམ་དེ་སྤེལ་བ་ནས་བཟུང་ད་ཆ་རྒྱ་རིགས་རྩོམ་པ་པོ་དང༌། མཁས་དབང༌། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་ཁོར་ཡུག་དོན་གཉེར་བ་སོགས་དེབས་མང་པོས་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་རྣམ་པ་མཚོན་བྱེད་མིང་རྟགས་འགོད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།
གོང་གསལ་བསྒྲགས་གཏམ་གྱི་དོན་ཚན་དང་པོར། ༼ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་རྐྱང་པའི་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་སྟངས་དེས་མི་རིགས་ཕན་ཚུན་དབར་འཁོན་འཛིན་ཡོང་གཞི་དང༌། བོད་ནང་གི་གནས་བབ་དེ་བས་ཛ་དྲག་ཅན་དུ་འགྱུར་རྒྱུའི་མཇུག་འབྲས་ཡོང་བཞིན་ཡོད། འདི་ནི་མེས་རྒྱལ་གཅིག་གྱུར་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་ཕུགས་རྒྱང་གི་དམིགས་ཡུལ་བསྒྲུབ་རྒྱུར་འགོག་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པས་ང་ཚོས་དེ་དག་མཚམས་འཇོག་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་༽ ཞེས་དང༌།
དོན་ཚན་གཉིས་པར། ༼ང་ཚོས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་འདོན་གནང་མཛད་པའི་ཞི་བའི་འབོད་སྐུལ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་སྦྲགས་མི་རིགས་ཀྱི་རྩོད་རྙོག་འདི་བསམ་པ་རྣམ་དག་དང༌། ཞི་བདེ། འཚེ་བ་མེད་པ་བཅས་ཀྱི་རྩ་དོན་དམ་འཛིན་གྱི་ཐོག་ནས་སེལ་ཐབས་ཡོང་བའི་རེ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ང་ཚོས་ཉེས་མེད་མང་ཚོགས་ཐོག་འཚེ་བའི་བྱ་སྤྱོད་གང་འདྲ་ཞིག་སྤེལ་ཡང་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ལ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ ༼བོད་ནང་༽ དྲག་པོའི་གནོན་བཙིར་བྱ་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་ཤུགས་དྲག་གིས་བྱེད་རྒྱུ་དང༌། ཕྱོགས་མཚུངས་བོད་མིའི་ཕྱོགས་ནས་ཀྱང་འཚེ་བའི་ལས་འགུལ་ནང་ཞུགས་རྒྱུ་མེད་པའི་གཞེན་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་༽ ཞེས་གསལ་བ་ལྟར། བསྒྲགས་གཏམ་འདིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་བསལ་རྒྱུར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་ཐད་ཀར་ཞི་མོལ་བྱེད་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
རྒྱ་ནག་དབུས་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་ ༼འདས་པོ་༽ ཧུའུ་ཡའོ་པང་གི་གསུང་བཤད་ཟིན་བྲིས་འགོད་མཁན་རོན་མིང་གིས་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་བབ་ཐོག་ལྟ་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་ཐ་དད་འཛིན་གྱི་ཡོད། ཐའེ་ཝན་དུ་བཅའ་བཞུགས་རོན་མིང་གིས་འདི་ལོ་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༦ ཉིན་ཨེཔོཀ་ཀྲཡེམས་ཞེས་པའི་ཚགས་ཤོག་ལ་གནས་ཚུལ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་དོན། ༼ཏཱ་ལའི་བླ་མས་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ་བོད་འབྲེལ་གནད་དོན་ཁག་ཞི་བའི་སྒོ་ནས་ཐག་གཅོད་ཡོང་བའི་གྲོས་འཆར་འདོན་གནང་མཛད་ཡོད་པ་དེར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ངོས་འཛིན་གསལ་པོ་ཐོབ་ཡོད། དེ་གཞི་ལ་བཞག་པའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་དམ་ར་ཤོག་ཚོགས་པས་ཏཱ་ལའི་བླ་མར་བོད་ནང་གི་ ༼དོན་རྐྱེན་གཟབ་གཟབ་ནན་ཏན་གྱིས་འཆར་འགོད་དང་འབྲེལ་རྙོག་དྲ་བསླངས་ཡོད་༽ པའི་སྙོན་འཛུགས་བྱས་ཡོད་༽ ཅེས་བརྗོད་འདུག
རོན་མིང་གིས་མུ་མཐུད་བརྗོད་དོན། ༼གོང་གསལ་གནས་ཚུལ་དང་ཡོངས་སུ་གཅིག་མཐུན་གྱི་ལམ་ནས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་སྲིད་ཟུར་ཀྲའོ་ཙི་དབྱང་གི་མགོ་ལ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོའི་གནམ་བདེ་སྒོ་མོ་ཆེའི་མི་གསོད་ཁྲག་སྦྱོར་གྱི་ཉེས་ཞྭ་གཡོགས་པ་དང༌། ཁོང་པར་ ༼ཏང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་ཁ་བྲལ་གཏོང་བ་དང༌། ཟིང་འཁྲུག་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པའི་༽ཉེས་འཛུགས་བྱས་ཡོད་༽ ཅེས་དང༌།
ཡང༌། ༼ཏཱ་ལའི་བླ་མས་གལ་ཏེ་ཟིང་ཆ་མུ་མཐུད་གནས་ཚེ་ཁོང་པ་དགོངས་ཞུ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་གསུངས་ཟིན་ཡོད་པ་རེད། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་གནོན་ཤུགས་ཆེན་པོ་ལྡན་ཡོད་པ་དང༌། གལ་ཏེ་ཁོང་ཉིད་དངོས་འབྲེལ་ཐོག་བགྲེས་ཡོལ་དུ་ཕེབས་ཚེ། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་བོད་མི་རྣམས་ཤིན་ཅང་ནང་གི་རང་བཙན་ལས་འགུལ་ཇི་བཞིན་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་པའི་གཟུགས་སུ་འགྲུབ་རྒྱུར་ནུས་ཤུགས་ཆེ་ཤོས་འདོན་སྲིད་པ་ཡིན། གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་བྱེད་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། ཁོང་ཚོར་བོད་མིའི་རེ་འབོད་ལ་ཡ་ལན་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཁོང་ཚོའི་ཐོག་དེ་བས་དྲག་གནོན་བྱེད་ཐུབ་པའི་སྙད་འདོགས་བྱེད་ས་ཞིག་རག་རྒྱུ་རེད་༽ ཅེས་བརྗོད་འདུག
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༧ ཉིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་མཁས་དབང་ ༧༠ ལྷག་གིས་སྲིད་འཛིན་ཧུའུ་ཅིན་ཐའོར་ཡོངས་གྲགས་སྙན་ཞུ་ཞིག་ཕུལ་ཡོད་པ་དང༌། དེའི་ནང་འཁོད་དོན། ༼མཁས་པ་ཚོས་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ལས་དོན་ལ་གཞོལ་བ་དང་ལྷན་དུ་ད་ཕན་གྱི་གནས་ཚུལ་བྱུང་རིམ་ཐོག་དམིགས་བསལ་གྱི་བློ་འཚབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ང་ཚོས་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་གཞིའི་སྤྱི་ཚོགས་དཔལ་ཡོན་འདི་ནི་ཤེས་རིག་གི་ཐོག་ནས་དཔྱད་བྱའི་སློབ་ཚན་ཙམ་ཞིག་མ་ཡིན་པར། འཚོ་ཞིང་གནས་པའི་མི་སྡེའི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་གི་ཤུལ་གཞག་དང༌། འཛམ་གླིང་རིག་གཞུང་ཆེན་པོའི་ཤུལ་འཛིན་གྲུབ་ཆ་ཞིག་ཡིན། ་་་་་་་་་་ད་ལྟ་ ༼བོད་ནང་༽ ཞི་འཇགས་མེད་པའི་གནས་བབ་ཀྱི་ཉེས་འགན་ཡོངས་རྫོགས་ཏཱ་ལའི་བླ་མར་དཀྲིས་པ་དེས་ག་རེ་མཚོན་གྱི་ཡོད་ཅེ་ན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ཕྱོགས་ནས་ བོད་ནང་ ཡོངས་གྲགས་འདོད་བློ་མ་ཁེངས་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཡོད་པ་དེའི་འབྱུང་རྩ་ངོ་མ་ཁོང་ཚོའི་སྲིད་བྱུས་ནོར་འཁྲུལ་ཅན་དེ་ཡིན་པ་སྨོས་མ་དགོས་ཀྱང༌། དེ་དག་ཁས་ལེན་ཡོ་བསྲང་བྱ་རྒྱུའི་འདུན་སེམས་འཆང་གི་མེད་པ་དེ་མཚོན་གྱི་ཡོད་པ་རེད་༽ ཅེས་གསལ་འདུག །