ཉེ་ཆར་རང་རྒྱ་གར་གཞུང་བདེ་སྲུང་དུས་དེབ་ཀྱི་རྩོམ་བྲིས་པ་དང་ཉམས་ཞིབ་པ་གྲགས་ཅན་བྷ་ར་ཏ་ཝར་མ་ཡིས་བཤད་དོན། སྤྱི་ལོ་༢༠༡༢ ནང་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱ་གར་ལ་དམག་འཁྲུག་རྒྱག་རྒྱུ་རེད་ཟེར། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་རྒྱ་ནག་ནང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཉམས་རྒུད་ཤུགས་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་པ་དང༌། ནང་འཁྲུག་མང་བ། པཱ་ཀི་སི་ཏན་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན། མར་ཁེ་སིའི་ལྟ་གྲུབ་མིང་ཙམ་མ་གཏོགས་བསྡད་མེད་པ་རྣམས་ཡིན། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་འདི་ཉིད་འཛམ་གླིང་ནང་སྟོབས་ཤུགས་ངོམ་པར་བྱེད་པ་ལ། དང་ཐོག་རྒྱ་གར་དང་དམག་འཁྲུག་ཐེངས་ཤིག་རྒྱག་དགོས་པ་དེ་རེད་ཟེར།
རྒྱ་ནག་གིས་དམག་འཁྲུག་ཇི་ལྟར་སློང་མིན་ཡང༌། ས་མཚམས་ཀྱི་སྐོར་ནས་སློང་རྒྱུ་རེད། དེ་ཡང་འབྲང་ལྗོངས་སམ་སྒང་ཏོག་དང༌། ཨ་རུ་ན་ཅལ་མངའ་སྡེ། ཇ་མུ་དང་ཀ་ཤི་སྨིར་གྱི་ནང་གྷ་ཊི་ཞེས་པའི་ས་ཆ་རྣམས་ནས་འགོ་སློང་ངེས་རེད། གོང་གསལ་ས་ཆ་དེ་དག་ནི་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་རྩོད་རྙོག་ཡོད་པའི་ས་ཆ་རྐྱང་ཡིན། རྒྱ་མིས་ས་ཆ་དེ་དག་གི་བདག་དབང་དེ་སྔ་ནས་རྩོད་བཞིན་པ་དང༌། འོན་ཀྱང་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་བཤད་རྒྱུར། རྒྱ་མིས་ཨ་རུ་ན་ཅལ་མངའ་སྡེའི་ནང་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་ས་ཆ་ཀི་ལོ་མི་ཊར་༤༨༡༨ ཙམ་ཟས་ཡོད་ཟེར། དམག་འཁྲུག་གི་ཉེན་ཟོན་དེའི་ཐོག་ད་དུང་ཡང་རྒྱ་གར་གཞུང་ལ་གྲ་སྒྲིག་མེད་ཚུལ་བརྗོད་ཡོད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་དམག་གི་སྟོབས་ཤུགས་ཐད། མཁའ་དམག་དང་མཚོ་དམག་རྒྱ་གར་ཡར་ཐོན་ཅན་ཡིན་པ་དང༌། རྐང་དམག་ཐད་རྒྱ་ནག་ཡག་པོ་ཡོད་པར་བཤད། སྤྱིར་བཏང་རྒྱ་ནག་གི་མེ་སྒྱོགས་སོགས་གོ་མཚོན་མང་ཆེ་བ་དེ་སྔོན་དམག་ཆེན་གཉིས་པའི་རྗེས་ར་ཤི་ཡ་ནས་ནང་འདྲེན་བྱས་པ་ཤུགས་ཆེ།
གནས་ཚུལ་འདི་དག་གིས་དྲན་འོང་བ་ནི། ཝང་ལི་ཞོན་གྱི་སྐད་ཆ་ཡིན། དེ་ཡང་ཁོ་པའི་བྱ་དོར་བོད་ཀྱི་ལས་དབང་ཞེས་པའི་དེབ་ཀྱི་བསྡུས་དོན། རྩིབས་རུས་སྙི་མོའི་ནང༌། བོད་དེ་རྒྱ་ནག་གི་འབྱུང་འགྱུར་དམག་གི་མཁར་རྫོང་ཡག་ཤོས་དེ་ཡིན་པ་དང༌། གལ་ཏེ་བོད་འདི་མེད་སོང་ན། རྒྱ་ནག་གི་དམག་ས་མདུན་མ་དེ་ཟི་ཁྲོན་དང་དེ་ནས་པེ་ཅིང་ལ་ས་ཐག་ཉེ་བ། ད་ལྟ་བོད་འདི་དམག་ས་མདུན་མར་ཡོད་སྟབས་དེའི་རྒྱབ་ཕྱོགས་ཟི་ཁྲོན་བཅས་ནས་ཐུབ་པ། ད་དུང་བོད་ས་མཐོ་བས་འཕུར་མདེལ་གྱི་ནུས་ཤུགས་བཅོག་ཐུབ་ཅེས་པ་སོགས་དམག་གི་ཐབས་ཇུས་ནས་གླེང་ཡོད།
འོན་ཀྱང་ང་ཚོས་བསམ་དགོས་པ་ཧ་ཅང་མང་ཡང༌། གཙོ་བོ་གཅིག་ནི་དམག་འཁྲུག་གི་ཉེན་ཚབས་དེ་རེད། རྒྱ་ནག་གི་དམག་གི་རྟེན་གཞི་གཙོ་བོ་དེ་བོད་ས་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་ལ། རྒྱ་གར་གྱིས་དམིགས་ས་ཡང་བོད་སར་གནས་ཡོད། དེས་ན་ཨེ་ཤ་ཡའི་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་དང་འཛམ་གླིང་ནང་མི་འབོར་ཆེ་ཤོས་རྒྱལ་ཁབ་དེ་གཉིས་དོན་དངོས་དམག་འཁྲུག་ཅིག་བྱུང་ན། ང་ཚོར་ཕན་གནོད་ཇི་ལྟར་འབྱུང་མིན་དེ་གཙོ་བོ་ཡིན། དམག་འཁྲུག་གི་བརྒྱུད་རིམ་ནས་མི་རིགས་རྩ་གཏོར་ཕྱིན་པ་ཡོད་ལ། དེའི་བརྒྱུད་རིམ་ནས་རང་བཙན་རེག་པའང་ཡོད། བསམ་བློ་ཐོངས།
རྒྱ་ནག་གིས་མཚོ་ནུབ་ཀྱི་གཏེར་ལེན་ཁ་རུ་མེ་ཤུགས་འཕུར་མདའི་རྟེན་གཞི་བཙུགས་ཡོད་པ་དང་། མེ་ཤུགས་འཕུར་མདའ་དེ་དག་གི་དམིགས་འབེན་ནི་རྒྱ་གར་གཅིག་པུ་རེད་ཟེར།
མེ་ཤུགས་འཕུར་མདའ་འདི་དག་ནི་རིམ་པ་འབྲིང་གྲས་ཡིན་པ་དང་། དེ་དག་རྒྱང་ཐག་ཀི་ལོ་མི་ཊར་ ༣༠༠༠ གི་སར་འཕེན་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་གར་གྱི་བྱང་ཕྱོགས་མངའ་ཁུལ་ཡོངས་རྫོགས་དང་རྒྱ་གར་དབུས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁ་ཤས་སུ་སྙོབ་ཀྱིན་ཡོད་འདུག
སྤྱིར་བཏང་མེ་ཤུགས་འཕུར་མདེལ་འདི་དག་གིས་པཱ་ཀི་སི་ཐན་དང་བལ་ཡུལ། འབར་མ། རྒྱ་གར་བཅས་ལ་སྙོབ་ཀྱིན་ཡོད་ནའང་། རྒྱ་གར་མ་གཏོགས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གསུམ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་དམིགས་འབེན་མིན་པར་བཤད།
རྒྱ་གར་གྱིས་ཀྱང་འདིའི་ཐད་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་ཀྱིན་འདུག་ཅེས་རྒྱ་གར་དུས་བབ་གསར་ཤོག་གིས་གནས་ཚུལ་ཞིག་ཕྱི་ཚེས་ ༡༨ ཉིན་སྤེལ་འདུག
རྒྱ་གར་དང་རྒྱ་ནག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ལོར་དམག་རྒྱབ་མ་སྲིད་པ་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན་རྒྱ་གར་ལ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁྱིམ་མཚེས་ཡུལ་གྲུ་པ་ཀི་སི་ཐན་སོགས་འཐབ་ཡུལ་ཡོད་བཞིན་དུ་རྒྱ་ནག་དང་དམག་འཐབ་བྱ་མ་་སྲིད་པ་ཞིག་རེད། རྒྱ་གར་གྱི་ཆབ་སྲིད་མཁས་པ་ཚོས་བོད་འདི་རང་སྐྱོང་ལས་རང་བཙན་ཡོང་བར་འབད་བརྩོན་བྱ་རྒྱུར་འདོད་པ་བྱ་གི་ཡོད་ཅིང། ཁོང་་ཚོས་རྒྱ་ནག་དང་དམག་འཁྲུག་ཡོང་བའི་ཉེན་ཁ་མཐོང་ཚེ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ལངས་ཕྱོགས་དེར་གནོན་ཤུགས་ཆེ་ཙམ་སྤྲད་དེ་རང་བཙན་གྱི་ལམ་དུ་འབད་བརྩོན་བྱ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བྱས་ཏེ་རྒྱ་ནག་གི་དབང་འཛིན་པ་་ཚོར་རྒྱ་གར་དང་དམག་འཁྲུག་བྱ་འདོད་མེད་པར་རྒྱ་གར་གྱི་རྣམ་འགྱུར་ལ་བསྟུན་དགོས་པའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་འཚོལ་སྲིད་པ་རེད། རྒྱ་གར་གྱིས་རྒྱ་ནག་དང་དམག་འཁྲུག་བྱས་ཏེ་རྒྱ་མི་རང་ཉིད་ལ་གྱོང་གུན་མེད་པར་ཡུན་རིང་ནས་ཁྱིམ་མཚེས་ཡུལ་གྲུར་དགེ་སློབ་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་ས་ཐོག་ཏུ་འཛིང་རྒྱུ་དེར་ཁོང་་ཚོས་འདོད་མོས་མེད་པ་དང། དེར་ཁེ་བཟང་ལས་གྱོང་གུན་ཡོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་འཛིན་གྱི་ཡོད། འོན་ཏེ་རྒྱ་གར་ཕྱོགས་ནས་ཀྱང་དེང་སྐབས་རྒྱ་གར་དང་བོད་ཀྱི་ས་མཚམས་སུ་དམག་ཤུགས་དང་མཚོན་ཆའི་ཆ་རྐྱེན་ལྡབ་གྱུར་གྱིས་མཁོ་སྤྲོད་དང་གྲ་སྒྲིག་བྱས་ཏེ་ཅི་སྟེ་དམག་འཁྲུག་བྱུང་ཚེ་ ༡༩༦༢ ལོ་རྒྱུས་ལས་བརྒལ་ཏེ་རྒྱ་ནག་གི་དམག་འཐབ་བྱ་རྒྱུའི་བསམ་ཚུལ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་གྱུར་གྲ་སྒྲིག་ཤུགས་ཆེ་ཡོད་བཞིན་པ་རེད། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་གར་གྱིས་རྒྱ་མིས་བོད་་ཀྱི་ས་ཐོག་ཏུ་དམག་དོན་གྱི་གྲ་སྒྲིག་བྱས་ཟིན་པའི་གནས་ཚུལ་དང་མཁོ་སྒྲུབ་བྱས་པའི་རྒྱུ་ཆ་ནི་རྒྱ་གཞུང་ཧང་སངས་དགོས་པའི་སིམ་འཛུལ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། གནས་སྟངས་དེ་འདྲས་རྒྱ་མིའི་ངོས་ནས་ཀྱང་རྒྱ་གར་དང་དམག་འཐབ་བྱ་རྒྱུར་འདོད་པ་རྩ་བ་་ནས་མེད་པའི་ལངས་ཕྱོགས་ཡོད་པར་བརྟེན་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་མང་པོས་སྔ་རྗེས་སུ་རྒྱ་གར་དུ་འཚམས་འདྲིར་ཡོང་རྒྱུའི་འདོད་་པ་བྱ་གི་ཡོད། དེ་ནི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་འགལ་ཟླ་བྱུང་བཞིན་པ་རྣམས་ཞི་བའི་ཐོག་ནས་སེལ་རྒྱུ་ལས་དམག་འཐབ་བྱས་ཚེ་རྒྱ་གར་གྱི་གྲ་སྒྲིག་བྱ་བཞིན་པ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱས་གྱུར་མིན་པ་དེ་ཤེས་ཡོད་པས་བློ་བདེ་པོ་བྱེད། དམག་འཁྲུག་རྩ་བ་ནས་རྒྱག་མ་སྲིད་པ་རེད།།
རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཐོག་མར་ཟ་དུས་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོའང་དམག་ས་བྱེད་རྒྱུ་འདི་ཡིན་པ་ལྟར། ད་ཆ་བོད་བློས་མི་ཐོངས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་གཙོ་བོ་དམག་ས་བྱེད་རྒྱུ་འདིའི་དབང་གིས་ཡིན་ངེས་པས། རྒྱལ་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་རྒྱ་དཀར་ནག་གི་དམག་དོན་གཏིང་ཇེ་ཟབ་དང་རྒྱ་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་འདིའི་འོག་ནས། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ལ་རང་དབང་སྤྲོད་རྒྱུ་ནི་ཡོང་མི་སྲིད་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་རེད། འདི་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་ཕྱིན་སྲིད་དོན་དང་དམག་དོན་གྱི་ཁེ་ཕན་ནི་ཨང་དང་པོ་དང་ལྟེ་བར་འཛིན་བཞིན་པའི་རྩ་དོན་དེའི་ཆ་ནས་རེད། འོན་ཀྱང་གློ་བུར་བའི་འགྱུར་ལྡོག་ཅིག་སླེབས་ན་ནི་བོད་རང་དབང་མ་ཟད་རང་བཙན་ཡང་ཡོང་སྲིད་པ་ཞིག་ཡིན་པས། རྒྱ་ནག་ལ་དེ་འདྲའི་གློ་བུར་བའི་འགྱུར་ལྡོག་ཅིག་ཡོང་མི་སྲིད་ཅེས་སུས་ཀྱང་ཁ་ཚོན་མི་ཆོད་པར་བརྟེན། ང་ཚོ་རེ་བས་ཕོངས་སྲིད་ཀྱང་དོན་དངོས་སུ་དེ་ཙམ་ལ་རེ་བ་བྱེད་རྒྱུ་ལས་མེད་སྙམ།
སྐུ་ཞབས་བྷ་ར་ཏ་ཝར་མ་ཡིས་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་བར་ ༢༠༡༢ ལོར་དམག་འཁྲུག་ཅིག་ཡོང་གི་རེད་ཟེར་བ་དེ་གཙོ་བོ་ ༢༠༡༢ ལོར་རྒྱལ་ཁབ་འདི་གཉིས་བར་གྱི་དམག་འཁྲུག་ཐོག་མ་དེ་བྱུང་ནས་དུས་རབས་ཕྱེད་ཀ་ཏག་ཏག་འཁོར་གྱིན་ཡོད་སྟབས། འདི་ལྟར་དུས་ཚོད་རྒྱས་བཅད་ཀྱིས་གསུངས་པ་རེད། དེ་མ་གཏོགས་རྒྱལ་ཁབ་འདི་གཉིས་ཀྱི་བར་ན་ངེས་པར་དུ་ ༢༠༡༢ གི་སྔོན་ལ་ཐག་མ་ཆོད་ན་དམག་འཁྲུག་ཅིག་ལངས་གཞིའི་གནད་དོན་དེ་འདྲ་ཡོད་ཚོད་མི་འདུག
རྒྱ་གར་གྱི་གྲགས་ཅན་ཉམས་ཞིབ་པ་བྷ་ར་ཏ་ཝར་མས་༢༠༡༢ ལོར་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱ་གར་ལ་དམག་འཁྲུག་རྒྱག་རྒྱུ་རེད་ཟེར་བ་དེ་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་དམག་དོན་ཐད་ལ་ངེས་པར་དུ་སྔོན་ཚུད་ནས་གྲ་སྒྲིག་དང་ཡིད་གཟབ་བྱེད་དགོས་པའི་བསྐུལ་མ་ཞིག་གཏང་བ་ཡིན་སྲིད།
༢༠༡༢ ལོར་དམག་འཁྲུག་རྒྱག་རྒྱུར་ངེས་པ་ཞིག་མིན་ཡང་གང་ལྟར་སྔ་ཕྱི་མ་གཏོགས་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་དབར་རྩོད་རྙོག་ཆེན་པོ་ཞིག་ལངས་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་སྨྲོས་ཅི་དགོས།
གནས་ཚུལ་འདིའི་ཐོག་ཉེ་ཆར་རྒྱ་གར་གི་ཧིན་དྷུའི་གསར་འགྱུར་ལེ་ཚན་གྲགས་ཅན་ཨ་ཅེ་ཏག་ནང་རྩོམ་སྒྲིག་པ་བྷ་ཧ་ར་ཏ་ཝར་མ་དང་དུས་ཡུན་གང་འཚམས་རིང་གལ་ཆེའི་བགྲོ་གླེང་ཡང་བྱས་ཡོད།