༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་པར་བཤམ་ཆོག་ཟེར།

ད་ཡང་ཅི་ཞིོག་འཁྲབ་ཡོང་བླ་མ་མཁྱེན།

བོད་ལ་༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་པར་བཤམ་ཆོག་པའི་བཀའ་རྒྱ་བཏང་བ་འདི་རྒྱ་མིའི་གཞུང་ནས་སྲིད་དོན་ཞིག་རེད་དྲན་གྱི་འདུག་ང་རང་ཧང་སང་སོང་
དིང་རི་མཚོ་སྒོ་བ་འཇམ་དཔལ་ནས

༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་པར་གཤམ་ཆོག་ཟེར་བ་ཙམ་ལ་ཧ་ཅང་ཡ་མཚན་དགོས་དོན་ཡོད་མ་རེད། འོན་ཀྱང་སྐབས་རེ་གཤམ་ཆོག་ཟེར་བ་དང་། ཡང་སྐབས་རེ་གཤམ་མི་ཆོག་ཟེར་བ་དེ། བོད་མི་རྣམས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་དད་འདུན་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པའི་རྟགས་མཚན་ཅིག་རེད། དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་འདིའང་གཞིས་ལུས་སྤུན་ཟླ་ཚོའི་གཟི་བརྗིད་ཅིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད།

དེ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པའི་སྨོན་ལམ་འདེབས། རྒྱབ་ཏུ་ཆབ་སྲིད་ཡིན་དང་མིན་ཐེ་ཚོམས་མི་དགོས་པ་རེད། ཉན་ཉན་ལྟས་ལྟས་བཞུགས་ཨ། དེ་མིན་ན་རང་གཞུང་ཆོས་རིགས་བཀའ་བློན་གྱིས་བསྟན་དོན་ལྟར་འཐད་ལྡན་དུ་ངེས། དབུས་ནས་དེང་སེང་པོ་ལན་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ཏུ་མགྲིན་ཚབ་པ་ཡིན་ཟེར་བའིཁྱི་ཕྲུག་ཁ་ཤས་ཟུག་ཟུག་པར་ཡོད་ཤག་རེད་ཤ

གོང་དུ་ཕྱི་ལོ་་1887 ལོར་ལྷ་སར་ཞི་རྒོལ་བྱུང་ཞེས་པ་ཕྱི་ལོ་ 1987 ལོ་དང་ནོར་མ་མིན་ནམ་གང་ལྟར་ད་དུང་ཡང་གསལ་བཤད་མི་གནང་བ་ཁྱད་མཚར།

ང་ཚོས་གོང་གསལ་གྱི་གནས་ཚུལ་དེའི་ཐད་ད་དུང་ཞིབ་འཇུག་དང་དོ་སྣང་བྱ་དགོས་པ་མཐོང་གི་འདུག གང་ཡིན་ཟེར་ན་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་ད་ལྟ་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་་བཀའ་སློབ་ཚིག་གཅིག་གནང་ནའང་དེར་ལེ་་བཏགས་ནས་བསྙོན་འཛུགས་འདྲ་མིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང། ཁོང་གི་མཚན་ནས་འབོེད་པ་ཙམ་དང་ཁོང་གི་མཇལ་ཁ་ཞུས་པ་་ཙམ་གྱིས་དུས་བཀག་བཙོན་བཅུག་མཐོ་པོ་བཏང་སྟེ་དེ་ནི་ཕྱི་རྒྱལ་ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་པར་འབྲེལ་བ་བྱེད་པའི་ཉེས་འཛུགས་ཕོག་པའི་བོད་་མི་ཉེས་མེད་མང་པོ་བཙོན་དུ་བཙོན་བཅུག་བྱ་བཞིན་ཡོད། གནས་སྟངས་དེ་འདྲ་ཞིག་གི་འོག་ཏུ་སྐུ་དཔར་སྒྲིག་གཤོམས་བྱ་ཆོག་པ་ཟེར་བ་དེ་ནི་ས་གནས་ཀྱི་བོད་རིགས་ལས་བྱེད་པ་རེ་ཟུང་ངམ་གྲོང་སྡེའི་ལས་བྱེད་རེ་ཟུང་གིས་གནས་སྐབས་རང་ཁ་འོག་གི་ཡུལ་མི་རྣམས་ནས་ངོ་རྒོལ་མི་ཡོང་བའི་ཆེད་ཁྱིམ་དུ་སྐུ་དཔར་བསྒྲིགས་ཏེ་ངོ་རྒོལ་ཡོང་རྒྱུར་གདོང་ལེན་བྱ་ཐབས་ཀྱི་ཐབས་བྱུས་ཤིག་ཡིན་པ་གཏན་འཁེལ་ཡོད་ལ། དེ་ནི་བྲག་འགོ་རྫོང་་རིམ་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་ཏན་ཏན་ས་གནས་གྲོང་ཚོ་ཆུང་ངུའི་འགོ་ཁྲིད་ཆུང་གྲས་ཀྱིས་འཕྲལ་སེལ་གྱི་དཀའ་ངལ་ལ་གདོང་ལེན་ལས་གཡོལ་ཐབས་ཆེད་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ཐོག་མེད་པའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་འཚལ་བར་ཡིད་ཆེས་བྱ་ཆོག གལ་སྲིད་དེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཕྱོགས་ཀྱིས་སྲིད་་བྱུས་ཤིག་ཡིན་ཚེ་ཁོང་ཚོས་ཏན་ཏན་དེ་་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་ངེས་པར་བྱ་སྲིད་ལ། དཀར་མཛེས་ས་ཁུལ་ཁོངས་སུ་རྫོང་ཁག་བཅོ་བརྒྱད་ལྷག་ཡོད་པའི་ཁྲོད་ནས་རྫོང་ཁག་བརྒྱད་ནང་ན་ནིང་ལོར་བསྟུད་མར་ངོ་རྒོལ་ཤུགས་ཆེ་བྱུང་་སྟབས་རྫོང་གཞན་པའི་ནང་གནས་ཚུལ་དེ་འདྲ་ཐོས་རྒྱུ་མེད་པ་དེ་ཡ་མཚན་བྱ་དགོས་པ་ཞིག་རེད། ང་ཚོས་འདས་པའི་ལོ་ཉི་ཤུ་མ་ཟིན་ཙམ་གྱི་གནས་ཚུལ་ལ་ཕྱི་བལྟས་བྱས་ཚེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་ནང་དོན་གྱི་ཚོགས་འདུ་ཁག་ཅིག་ནང་ཏཱ་ལའི་བླ་མར་ད་ཕྱིན་ཏཱ་ལའི་རུ་ཚོགས་འབོད་་མི་ཆོག་ཟེར་བ་དང་།་ སྐུ་དཔར་ཕྱིར་བསྡུ་བྱ་རྒྱུ་མང་ཚོགས་ཁྲོད་མཚམས་འཇོག་ལྟ་བུ་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད། འོན་ཏེ་གཞུང་གི་དངོས་སུ་སྲིད་བྱུས་འཛིན་ཕྱོགས་ཐད་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དགྲ་དང་ལངས་ཕྱོགས་བར་གྱི་འགལ་ཟླར་ད་བར་ངོས་འཛིན་བྱས་ཏེ་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་སྲིད་བྱུས་ནང་རྩ་བ་ནས་དོན་ཐོག་ཏུ་འཁྱོལ་མེད་པས་སྐུ་དཔར་བསྒྲིག་གཤོམས་བྱ་ཆོག་པའི་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་སོང་ཟེར་བ་དེ་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ཤིག་མིན་པར་ས་གནས་འགོ་ཁྲིད་འགའ་རེས་མང་ཚོགས་ལ་སློབ་གསོའི་ཐབས་བྱུས་སུ་བེད་སྤྱོད་བྱས་པ་ ཞིག་ཡིན་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ནམ་ཡིན་ཡང་དེ་ལྟར་བྱ་མ་སྲིད་པར་ང་ཚོས་ཡིད་ཆེས་བྱ་ཆོག གལ་ཏེ་སྐུ་དཔར་བསྒྲིག་གཤོམ་བྱ་ཆོག་གི་ཡོད་ཚེ་བཀའ་སློབ་ཉན་མི་ཆོག་པ་ཡོང་མི་སྲིད་པས་ངེས་པར་རིགས་པ་དྭངས་གསལ་གྱི་ཐོག་ནས་ཞིབ་འཇུག་བྱ་དགོས་པ་ལས་བསྟོད་རྒྱུ་སྔ་དྲག་ན་ཕན་ ཐོགས་མེད་པ་ཞིག་ཆགས་སྲིད།།

སྐུ་མཁྱེན། དེ་འདྲའི་ཁུངས་མེད་ཀྱི་སྐད་ཆ་དེ་ཚོ་འགོད་དགོས་ན་རང་རང་གི་ཟིན་བྲིས་ལ་འགོད་རོགས། གལ་སྲིད་རྒྱ་དམར་གྱི་གཞུང་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་ཡིན་ན་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ཚགས་པར་ཡང་ཡིག་ཆ་ནང་དུ་ཡོད་ན་མ་གཏོགས་ས་ཁུལ་ཁུག་ཀྱོག་ཅིག་ཏུ་ལས་བྱེད་རེ་ཟུང་རེས་དེ་ལྟར་ལབ་པ་ཙམ་གྱིས་རྒྱ་དམར་གཞུང་གི་ལངས་ཕྱོགས་གང་ཡང་མཚོན་ཐུབ་ཀྱིན་མེད་པ་རེད། ཅུང་ཟད་བསམ་ཤེས་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན་གནད་འགག་ཆེར་མེད་ཀྱང་མི་མང་འདི་འགྲོག་ལངས་རྒྱུར་དགའ་བས་ཡག་པོ་མེད་པ་རེད། སྐུ་མཁྱེན། ཚགས་པར་བཟོ་མཁན་ཚོས་དོན་གནད་ཧ་ཅང་ཆུང་ཚགས་དང་དཔང་རྟགས་ཁུངས་ལུང་མེད་པའི་རིགས་དེ་འདྲ་འདིར་མ་འགོད་རོགས་ཀྱིས། བརྟན་བརླིངས་ཡོད་པ་མཛད་རོགས། ཁུངས་ལུང་ཡོད་པ་མཛད་རོགས།

གནས་ཚུལ་འདི་བདེན་པ་ཡིན་ན་བྱས་ཉེས་ཡོད་ཚད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་མགོ་ལ་གཡུག་པ་ཙམ་གྱིས་མི་ཆོག་པར་མགོ་ཀྲུང་དབྱང་ནས་ཞང་སྲིད་གཞུང་བར་གྱིས་ད་ལྟའི་བར་དུ་༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མར་བསྐུར་འདེབས་དང་མཚན་སྨད་ཞུས་བ་དག་ལ་དགོངས་སེལ་ཞུ་དགོས་བ་མ་ཟད། ནག་ཉེས་ཅི་ཡང་མེད་པར་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་སྐུ་པར་བཤམས་པ་ཙམ་ལ་ཡང་ཉེས་ཁྲིམས་བཅད་པའི་བོད་རིགས་བཙོན་པ་རྣམས་ལ་དཀར་འདོན་བྱེད་དགོས་མོད། བདག་གི་ཚོད་དཔག་ལྟར་ན་གཡོ་འཁྲུལ་འདིའི་རྒྱབ་ལྗོངས་ན་༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་བཅོ་ལྔ་བའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་བདག་དབང་རྩོད་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་ལས་ཅི་ཡང་མ་མཐོང་། འདས་བའི་ལོ་ངོ་ལྔ་བཅུའི་རིང་ལ་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་། རང་བྱུང་ཐོན་བསྐྱེད་དང་འཁོར་ཡུག འབ་འབུ་ཙག་ཙིག་ཚུད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་བཙན་འཛུལ་དང་གས་ཆགས་སུ་བཏང་ཡོད་སྟབས། ད་བོད་ལ་གཅིག་ལྷག་པ་ནི་༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་བ་ཁོང་དང་ཁོང་གི་འོད་སྟོང་འབར་བའི་ངོ་མཚར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་རིང་མོ་དེ་ཡིན་སྟབས། ད་ལྟ་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་བྱིས་བའི་རྩེད་མོ་ལྟ་བའི་ཆབ་སྲིད་ཞིག་མ་འཁྲབ་ན་རྗེས་ཕྱོགས་༧ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་གྱི་རྣམ་ཐར་དང་ལོ་རྒྱུས་རྫུན་མ་བཙན་སྒྲིག་བྱེད་སྐབས་ནང་གི་བོད་མིས་དད་གུས་ཆེ་ཤོས་བྱེད་སའི་སྐུ་ཕྲེང་ཞིག་ཕྱིར་འཐེན་བྱེད་ས་མི་འགྲོ་བས། རྒྱ་ནག་གིས་ཧ་ཅང་གྲུང་མདོག་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་ལྟོས་ན་འདི་ནི་རྒྱ་ནག་གིས་ད་ལྟའི་བར་༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚེ་ལ་ཚོད་རྩིས་རྒྱབ་ནས་བསྡད་པ་ལམ་ལྷུང་མ་བྱུང་བས་ད་འཆར་གཞི་གཞན་ཞིག་འཚོལ་བཞིན་པའི་རྟགས་ཀྱང་ཡིན་སྲིད།

རེད་གོང་དུ་ངས་མཆན་འདི་འགོད་སྐབས་ཀྱང་ཐོག་མར་ལོ་ཚིགས་དེར་དོགས་འདྲི་བྱ་དགོས་བསམ་རུང་། གློག་ཀླད་ཀྱི་མཐེབ་གཞོང་ཐོག་ལག་པ་བཞག་རྗེས་ལོ་ཚིགས་སྐོར་འབྲི་རྒྱུ་དེ་བརྗེད་དེ་ལུས་འདུག རྒྱ་གྲོ་བས་འདིར་བཀོད་པ་ལྟར་ལོ་ཚིགས་ནོར་བར་ཐག་གཅོད་ཐུབ།

སྤྱི་ལ་ོང་དགུ་ལོ་ཡི་རྗེས་ལྷ་སར་ངོ་རྒོལ་ཤུགས་ཆེ་ཤོས་དེ་སྤྱི་ལོ་་༡༩༨༧ལོ་ནས་འགོ་ཚུགས་ཤིང་། སྤྱི་ལོ་་༡༩༨༨ དང་། སྤྱི་ལོ་་༡༩༨༩ བཅས་ལོ་གསུམ་གྱི་རིང་བསྟུད་མར་ངོ་རྒོལ་རིམ་པར་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་ཡོངས་གྲགས་རེད།

སྤྱིར་རྒྱ་གཞུང་ནས་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་དད་གུས་བྱེད་པ་སོགས་སྒོ་ཀུན་ནས་བཀག་འགོག་བྱས་པ་རེད། ཡིན་ཡང་བོད་མི་མང་གི་བསམ་བློ་བརྒྱུར་མི་ཐུབ་པར་མ་ཟད་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རྩོད་པ་མང་རུ་འགྲོ་བས་སྐྱེན་ལྟ་བུ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་ལ། མ་ཟད་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་ན་ཏྰ་ལའི་བླ་མའི་པར་ཙམ་ཡང་བཤམས་མི་ཆོག་པའི་བཀའ་ཕབ་ཡོད་ཅེས་པ་འདི་ནི། འཛམ་གླིང་ན་ཧང་སངས་བའི་གནས་གཅིག་ཏུ་ཆགས་ཡོད། གང་ལྟར་ཡང་བོད་མིའི་ནང་གི་དད་གུས་བརྒྱུར་མ་ཐུབ་ན་ཕྱིའི་ངོས་ནས་སྐུ་པར་ཙམ་དགག་ཀྱང་དགོས་པ་ཆུང་ལ་རྩོད་པ་འཕེལ་བ་དང་དཀའ་ངལ་མང་བའི་གནས་འདི་མཐོང་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞག་པ་འདྲ། དེ་ཙམ་གྱི་ང་ཚོའི་བོད་མིའི་ངོས་ནས་བསམ་ན་ཁེ་ཕན་ཆེ་རྒྱུ་ཅི་ཡོད།

ངོ་མ་དགོད་ཤོར་བྱེད་རེད།གནས་ཚུལ་འདི་ཁ་སང་གྲོགས་པོའི་ཁ་ནས་ཐོས་འཕྲལ་ང་ནི་ཧ་ལས་སོང་།ཞིབ་འདངས་ཤིག་བཏང་དུས་ཧ་ལས་དགོས་པ་གང་ཡང་མི་འདུག་བོད་ནང་གི་བོད་མི་རེ་རེའི་སྐེ་ན་༧གོང་ས་མཆོག་གི་པར་རེ་འདོགས་པའི་ལུགས་སྲོལ་ཡོད་པ་ཁོང་ཚོས་ཧ་གོ་ནས་ནང་དུ་སྐུ་པར་བཤམ་རྒྱུ་བཀག་པས་ཕན་ཐོགས་མེད་པར་ཤེས་པ་ཡིན་རྒྱུ་རེད།
ཅིག་བྱས་ན་གཡོ་སྒྱུའི་ནུས་པ་གཞན་ཞིག་ལ་རེ་བ་བརྒྱབ་ཡོད་ཤས་ཡང་ཆེ།