བོད་རྒྱའི་ལྷན་ཚོགས་དང་འབྲེལ་བའི་བགྲོ་གླེང་།

ཉེ་ཆར་སུད་སིར་ཚོགས་པའི་བོད་རྒྱའི་ལྷན་ཚོགས་དེའི་ཐད། སྤྱི་ཚོགས་ནང་གླེང་སློང་དང་ངོས་འཛིན་འདྲ་མིན་ཡོང་གིན་འདུག་ལ། བཞུགས་སྒར་ངྷ་རམ་ལ་ནས་ཀྱང་ཚོགས་འདུ་དེ་དང་འབྲེལ་དེ། བོད་རྒྱ་མི་རིགས་གཉིས་བར་མཛའ་མཐུན་འབྲེལ་ལམ་འཛུགས་ཕྱོགས་དང་། ཕན་ཚུན་བསམ་ཚུལ་བརྗེ་རེས་དང་བདེན་པ་ར་སྤྲོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྐྲུན་ཕྱོགས་ཐད་བགྲོ་གླེང་གནང་ཡོད།

ཕྱི་ཚེས་ ༢༢ རེས་གཟའ་ཉི་མའི་ཉིན་ངྷ་ས་བོད་དོན་གླེང་བའི་གོ་སྒྲིག་འོག ངྷ་ས་བདེ་དོན་ཚོགས་ཁང་ནང་། ཉེ་ཆར་སུད་སིར་ཚོགས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རྒྱའི་ལྷན་ཚོགས་དང་འབྲེལ་ཏེ། འབྱུང་འགྱུར་བོད་རྒྱ་མི་རིགས་གཉིས་བར་འབྲེལ་བ་འཛུགས་ཕྱོགས་སྐོར་ལ་བགྲོ་གླེང་ཞིག་ཚོགས་ཡོད་ལ། བགྲོ་གླེང་སྟེང་བོད་གཞུང་ཕྱི་དྲིལ་དྲུང་ཆེ་ཐུབ་བསྟན་བསམ་འཕེལ་ལགས་དང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐལ་བཟང་རྒྱལ་མཚན། བོད་ཀྱི་ཡིག་སྒྱུར་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཀུན་ཐར་དོན་འགྲུབ། རང་དབང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་ཀླུ་མཁར་བྱམས་བཅས་ཀྱིས་གཏམ་བཤད་དང་མི་དམངས་ཀྱི་དྲི་བར་ལན་འདེབས་གནང་ཡོད།  

སྐབས་དེར་བོད་གཞུང་ཕྱི་དྲིལ་དྲུང་ཆེན་ཐུབ་བསྟན་བསམ་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་ཉེ་ཆར་སུད་སིར་ཚོགས་པའི་བོད་རྒྱའི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དོན་མདོ་བསྡུས་ངོ་སྤྲོད་གནང་དོན། སྔར་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་ནང་བོད་རྒྱའི་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་ཡོད་ཀྱང་། ཐེངས་འདིར་དམིགས་བསལ་བ་ཞིག་ནི། ༧གོང་ས་མཆོག་དང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་གཉིས་ཕེབས་ཏེ་བཀའ་སློབ་གནང་ཡོད། བོད་ཕྱོགས་ནས་རྒྱ་མི་ཚོར་བཤད་དགོས་པ་ཆ་ཚང་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད། ཉིན་དང་པོར་༧གོང་ས་མཆོག་གིས། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སེལ་དགོས་ཤིག་ཡིན་ལ། དེ་ཇི་ལྟར་སེལ་ཕྱོགས་སྐོར་ལ་ང་ཚོས་ཐེངས་འདིར་གྲོས་བསྡུར་བྱ་དགོས། རྒྱ་རིགས་མཁས་པ་དང་བོད་པར་ཉེ་བོ་ཡོད་རིགས་ཚོའི་བསམ་ཚུལ་དང་ཐབས་ལམ་ལ་ཉན་འདོད་ཡོད། བོད་ནང་དཀའ་ངལ་ཡོད་པ་གསལ་བོ་རེད། སྔར་ལོ་བོད་ནང་ངོ་རྒོལ་བྱུང་སྐབས། ལས་འགུལ་ནང་ཞུགས་མཁན་མང་ཆེ་བ་མི་རབས་གསར་བ་རེད། བོད་གཞུང་གི་ཕྱོགས་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་འབྲེལ་བ་བྱ་རྒྱུ་ཁག་ནས་ཁག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་འདུག དེར་བརྟེན། ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་ལ་འབྲེལ་བ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་གིན་ཡོད། རྒྱ་རིགས་མཁས་པ་ཚོས་དོན་དངོས་ཐོག་ལ་རྩོམ་ཡིག་སྤེལ་རྒྱུ་གལ་ཆན་པོ་རེད། ཞེས་བཀའ་གནང་སོང་།

ཐེངས་འདིར་རྒྱ་ཕྱོགས་ནས་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་ཡན་གྱ་ཆེ་རེད། ཁོང་སྔོན་མ་སྲིད་བློན་འདས་པོ་ཀྲའོ་ཙི་ཡཱང་གི་སློབ་སྟོན་པ་རེད། ཁོང་གིས་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་བོད་མི་བཙན་བྱོལ་བ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་བོད་མི་དམངས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དང་མགོ་ཁྲིད་རེད། ངས་སྔར་རྒྱ་ནག་ནང་ལས་ཀ་བྱེད་སྐབས། ཆོས་ཀྱི་ནུས་པ་དེ་ཙམ་ཞིག་ཡོད་པ་ཧ་གོ་མ་སོང་མོད། དེང་སྐབས་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་སྡོད་སྐབས། ཆོས་ཀྱི་ནུས་པར་ངེས་ཟིན་བྱུང་སོང་། བཀའ་བློན་ཁྲི་པས་དོགས་འདྲི་ཁག་ལ་ལན་འདེབས་གནང་བ་དེར་ཧ་ཅང་ཡིད་འཚིམ་པ་དང་བློ་བདེ་བོ་ཞིག་བྱུང་སོང་། ཞེས་གསུངས་སོང་། ཚོགས་འདུའི་མཇུག་སྡོམ་གྱི་ནང་དོན་གཙོ་བོ་ཁག་ནི། ཚོགས་བཅར་བ་ཚང་མས་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་གཞི་རྩར་བཟུང་ཡོད། བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་དེ་རྒྱ་བོད་མི་རིགས་བར་གྱི་འཐབ་རྩོད་ཅིག་མ་རེད། རྒྱ་ནག་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་བོད་མི་དམངས་ལ་བཙན་གནོན་དང་བཤུ་གཞོག་ཐལ་དྲགས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་དེ་གནའ་སྔ་མོ་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཁ་འབྲེལ་ཐབས་མེད་པའི་ཆ་ཤས་ཤིག་རེད་ཟེར་བ་དེ་བདེན་པ་མིན་སྐོར་བཅས་ཁ་གསལ་བོས་བཀོད་ཡོད། ཅེས་ཚོགས་འདུའི་གཏན་འབེབས་ཁག་སྙིང་བསྡུས་སུ་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་།

དེའི་རྗེས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐལ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ལགས་ཀྱིས་བོད་རྒྱའི་ལྷན་ཚོགས་སྐབས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་བྱེ་བྲག་གིས་ངོ་སྤྲོད་གནང་དོན། སྔར་བོད་རྒྱ་གཉིས་བར་གྱི་བགྲོ་གླེང་ཐེངས་འགར་བྱུང་ཡོད། སྐབས་དེ་དག་ཏུ་ལྟ་བ་ལངས་ཕྱོགས་དང་། དགོངས་ཚུལ་མ་མཐུན་པའི་དབང་གིས་རྩོད་པ་རྐྱང་རྐྱང་བརྒྱབས་ཏེ། མཐའ་སྡོམ་གྱི་ཡིག་ཆ་ཡག་པོ་ཞིག་འཇོག་ཐུབ་མེད། ཐེངས་འདིར་ཚོགས་བཅར་འཐུས་མིའི་ཡོང་ཁུངས། རྒྱལ་ཁབ་ ༡༤ དང་རྒྱ་ནག་པེ་ཅིན་བཅས་ནས་ཡོད་ལ། ཕྱི་རྒྱལ་སློབ་གྲྭ་ཆེ་ཁག་གི་དགེ་རྒན་དང་གསར་ལམ་ཁག་གི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་རེད། བོད་གཞུང་གི་ཕྱོགས་ནས་༧གོང་ས་མཆོག་དང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ། སྐུ་ཚབ་རྣམ་གཉིས་བཅས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་རྒྱ་ཡིག་གི་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་ཚོ་ཡོད། བགྲོ་གླེང་སྐབས་ཚོགས་ཆུང་ཁག་བཞི་ལ་བགོས་ཤིང་། ཚོགས་ཆུང་རེ་རེའི་ནང་དུ་བོད་པ་བཞི་ལྔ་རེ་ཞུགས་ཏེ་བསམ་ཚུལ་བརྗེ་རེས་བྱས་ཏེ། མཐའ་མའི་ཡིག་ཆ་ཡག་པོ་ཞིག་འཇོག་ཐུབ་པ་བྱུང་སོང་། ཚོགས་འདུའི་སྐབས་ང་ལ་ཚོར་བ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ལ། རྒྱ་རིགས་མང་པོ་ཞིག་གིས་བོད་རང་བཙན་དེ་བོད་མི་ཚོས་ཐོབ་ཐང་རེད། རང་བཙན་རྩོད་དགོས་པ་རེད། ཅེས་ང་ཚོ་ལས་ལྷག་པའི་མངར་ཤུགས་ཆེན་པོས་བཤད་མཁན་ཡང་བྱུང་སོང་།

ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་འདུ་དེ་བོད་དོན་ཙམ་དུ་མ་ཟད་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་རྒྱ་རིགས་ཁོ་རང་ཚོ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གོ་སྐབས་རྩ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུའང་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱིན་འདུག ཐེངས་འདིར་ང་གལ་ཆེ་བ་ཁག་ཅིག་ལ། དང་པོ། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཟེར་དེ། རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་ཐོག་དྲག་པོའི་སྲིད་བྱུས་དང་ཆོས་རིག་མི་རིགས་དང་བཅས་པ་རྩ་མེད་དུ་གཏོང་རྒྱུའི་སྲིད་བྱུས་འོག་ནས་བྱུང་བ་དང་། གཉིས་པ། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་བོད་དེ་རྒྱ་ནག་གི་ཁ་འབྲལ་ཐབས་མེད་པའི་ཆ་ཤས་ཡིན་ཟེར་བ་དེ་དངོས་ཡོད་ལོ་རྒྱུས་དང་མི་མཐུན་པ་གསལ་བོར་བཀོད་ཡོད། གསུམ་པ། རྒྱ་རིགས་མཁས་དབང་ཚོར་ཞན་ཆ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི། མི་གཞན་ལ་སློབ་སྟོན་དང་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་རྒྱུས་མངའ་མེད་པའི་བཤད་སྲོལ་ཞིག་ཡོད་མོད། ཐེངས་འདིར་འཐུས་མི་མང་ཆེ་བས། བཀའ་ཁྲི་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ། ནང་ཆོས་བཤད་མ་དགོས་པ་རེད། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་དང་བོད་རྒྱའི་གནས་བབ་ལ་ཐུགས་རྒྱུས་ཧ་ཅང་ཚད་མཐོན་པོ་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་དང་། བོད་མིའི་ཚོས་སོ་སོའི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་སྟངས་ཀྱི་ལམ་ཁ་གང་ཞིག་བདམས་པ་ཡིན་ན། རྒྱ་གཞུང་གིས་རྩི་འཇོག་བྱ་དགོས་ཤུགས་ཆེན་པོས་བརྗོད་ཡོད།  

དེའི་རྗེས་ཀུན་མཐར་དོན་འགྲུབ་ལགས་ཀྱིས་གསུངས་དོན། ངས་དེ་རིང་རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲིན་ཏང་གི་བསམ་བློའི་ཁྱེར་ཕྱོགས་དང་། མི་དམངས་ལ་མགོ་སྐོར་གཏོང་སྟངས་སྐོར་ནས་བཤད་ན་བསམ་སོང་། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༤༩ ལོར་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་བཙུགས་པའི་སྐབས་སུ། མའོ་ཙེ་ཏུང་གིས། དེ་རིང་ནས་ཀྲུང་གོའི་མི་དམངས་ཡར་ལངས་པ་རེད། ཅེས་བརྗོད་ཡོད། དེས་རྒྱ་རིགས་མི་དམངས་སྔར་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་གཉའ་གནོན་འོག་ཚུད་བསྡད་པ་སྟོན་ཐབས་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། སྐབས་དེའི་གཞུང་དེ་བཟོ་བ་གྲལ་རིམ་གྱིས་དབུ་ཁྲིད་པའི་བཟོ་ཞིང་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡིན་ཟེར་གྱིན་ཡོད། ལོ་བཅུའི་རིང་གི་རིག་གསར་རྫོགས་ཏེ་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༧༩ རྗེས་སུ་ཏིན་ཞོ་ཕིན་གྱིས་སྲིད་དབང་བཟུང་སྐབས། སྔར་གྱི་མའོ་ཙེ་ཏུང་གི་སྲིད་བྱུས་དང་བཤད་སྟངས་བཅས་ལ་ནོར་འཁྲུལ་ཡོད་པར་མཐོང་སྟེ། རྒྱུན་འཁྱོངས་བཞི་ཟེར་བ་དེ་གཏན་འབེབས་བྱས་ཡོད། དང་པོ། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་རྒྱུན་འཁྱོངས། གཉིས་པ། འབྱོར་མེད་གྲལ་རིམ་གྱི་སྲིད་དབང་རྒྱུན་འཁྱོངས། གསུམ་པ། གུང་ཁྲིན་ཏང་གི་དབུ་ཁྲིད་རྒྱུན་འཁྱོངས། བཞི་བ། མར་ཁུ་སི་དང་མའོ་ཙེ་ཏུང་གི་དགོངས་པ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བཅས་རེད། གཞན། ནུབ་ཕྱོགས་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པར་རང་ཉིད་སྟོབས་ལྡན་ཅན་དུ་བསྒྱུར་དགོས་ཚུལ་བརྗོད་ཡོད། རྗེས་སུ་ཅིང་ཙེ་མིན་གྱིས་སྲིད་དབང་འཛིན་སྐབས་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་རྒྱུ་འབྱོར་ཆེན་པོ་མང་པོ་བྱུང་སྟེ། བསླར་ཡང་སྤྱི་ཚོགས་ནང་འགལ་བ་བྱུང་བ་རེད། སྐབས་དེར་གུང་ཁྲིན་ཏང་གིས་བཟོ་ཞིང་གྲལ་རིམ་ཁོ་ནའི་ཚབ་བྱས་ན་འགྲིག་གིན་མེད་པར་མཐོང་སྟེ། ཚབ་མཚོན་གསུམ་ཟེར་བ་དེ་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་རེད། གུང་ཁྲིན་ཏང་གི་གྲལ་རིམ་གྱི་ཚོགས་པ་དེ་གཏོར་ཏེ། ཚོང་པ་དང་ཞིང་པ། བཟོ་བ་བཅས་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པར་གུང་ཁྲིན་ཏང་ནང་ཞུགས་ཆོག་པའི་ལམ་སྲོལ་བཟོས་པ་རེད། བརྒྱུད་རིམ་དེ་དག་ཁྲོད། ནུབ་ཕྱོགས་པར་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་བསལ་བློ་དང་འདུ་ཤེས་མི་དམངས་ལ་ཅི་ཐུབ་ཀྱིས་སྤེལ་ཡོད།

ཧུའུ་ཅིན་ཐའོ་ཡི་སྐབས་གུང་ཁྲིན་ཏང་གཅིག་པའི་རྒྱལ་ཁབ་དབང་འཛིན་བྱས་ན་འགྲིག་གིན་མེད་པ་དང་། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་དམངས་གཙོ། སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་བཅས་ཀྱི་ཐད། སྤྱི་ཚོགས་ནང་ངོ་རྒོལ་དང་སྐད་འབོད། གཞུང་ལ་གཏུགས་བཤེར་སོགས་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་། རྙོག་དྲ་ཡོད་ཚད་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་སྟེང་ལ་བཀལ་ཡོད། ང་དགུ་ལོར་བོད་པས་གྱེན་ལངས་བྱེད་སྐབས། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དང་གུང་ཁྲན་ཏང་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་ཞ་མོ་གཡོགས་ཡོད། བརྒྱད་ཅུ་གྱ་གྲངས་ནང་ལྷ་སའི་ངོ་རྒོལ་སྐབས་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་ངན་སྐུལ་ལ་ཁ་གཡར་ཡོད། སྔར་ལོའི་ཞི་རྒོལ་དེ་༧གོང་ས་མཆོག་དང་བཙན་བཙོལ་བོད་གཞུང་གི་བརྒྱུད་སྐུལ་ལ་ཁ་གཡར་ཡོད། བོད་དེ་རྒྱ་ནག་ལས་ལོགས་སུ་རང་བཙན་གྱི་ལམ་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར་ན། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་བརྒྱ་ཆ་ ༩༥ ཡིས་མོས་མཐུན་གནང་གི་མ་རེད། རྒྱ་ནག་ལ་མི་རིགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཞེན་ཁོག་ཤུགས་ཆེན་པོ་རེད། གུང་ཁྲན་ཏང་ལ་བཅོས་བསྒྱུར་བྱ་འདོད་མེད་པ་དེ་ཡང་། མི་རིགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཞེན་ཁོག་ལས་ཡོང་གིན་ཡོད། བརྒྱད་ཅུ་གྱ་གྲངས་ཀྱི་ལྷ་སའི་ངོ་རྒོལ་སྐོར་གྱི་གསང་བའི་ཡིག་ཆ་ཞིག་ཏུ་སྐབས་དེའི་ནོར་འཁྲུལ་གཙོ་བོ་ ༡༩༧༩ ལོར་བོད་ཕྱི་ནང་བར་སྒོ་ཕྱེས་པ་དེ་ལ་ངོས་འཛིན་བྱས་འདུག ཕྱི་ལོགས་སུ་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་ངན་ཇུས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་གཏོང་གིན་ཡོད། ཅེས་བསྒྲགས་ཡོད་སྟབས། མི་དམངས་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་འདོད་པ་མེད་ཀྱང་། རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གྱུར་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། དེར་བརྟེན། ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་ལ་འབྲེལ་བ་འཛུགས་དགོས་པ་རེད། སྔར་ལོ་བོད་ནང་དོན་རྐྱེན་བྱུང་རྗེས། རྒྱ་རིགས་རྩོམ་པ་པོ་ཚོས་བྲིས་པའི་རྩོམ་ཡིག་ ༧༠༠ ལྷག་འདུག ང་ཚོས་བརྒྱ་དང་སྟོང་བཤད་པ་ལས། རྒྱ་རིགས་ཁོ་རང་ཚོས་རྩོམ་ཡིག་གཅིག་བྲིས་པ་དེ་ལ་རྒྱ་རིགས་མི་དམངས་ཚོས་དོ་སྣང་དང་ཡིད་ཆེས་སྡབ་འགྱུར་གྱིས་ཡོང་གིན་འདུག ཅེས་གསུངས་སོང་།

དེའི་རྗེས་ཀླུ་མཁར་བྱམས་ཀྱིས་གསུངས་དོན། ང་ཉེ་ཆར་གྱི་ཚོགས་འདུ་དེ་ཞུགས་དགོས་བསམ་ཡང་ཞུགས་ཐུབ་མ་སོང་། རྒྱ་དང་བོད་གཉིས་བར་གྱི་སྐད་ཆ་ཞིག་བཤད་སྐབས། མགྲིན་དབྱངས་གཅིག་གིས་གང་གི་ཚབ་ཀྱང་མཚོན་ཐུབ་གི་མ་རེད། ང་རང་གིས་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གི་གནས་བབ་ཁག་ཅིག་དང་སྔར་ལོའི་དོན་རྐྱེན་རྗེས་སུ་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་བོད་མི་ཚོས་བྲིས་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཁག་ཅིག་ངོ་སྤྲོད་དང་། གཞོན་ནུའི་གཙོས་པའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་ལྟ་བ་ལངས་ཕྱོགས་གསལ་བཤད་ཅིག་ཞུ་ཐུབ་ན་བསམ་ཡང་འགྲུབ་མ་སོང་། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་རྒྱ་ནག་ལ་མཐུན་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་དེར་ང་ལ་དགག་བྱ་མེད། འོན་ཀྱང་། མཐུན་ལམ་བཟོ་ཕྱོགས་ཐད། རྒྱ་མི་རིགས་ལ་སྤྲེལ་ལད་འཁྲབ་པ་དང་མགོ་འདོག་ཞུ་པ་བཅས་ཀྱི་དབྱེ་མཚམས་ཤེས་དགོས་པ་རེད། དེང་སྐབས་བོད་མི་ཧ་ཅང་གི་ཉམས་ཞན་གྱི་གནས་སུ་ལུས་ཡོད་པ་བདེན་ཡང་། གནའ་ནས་ད་བར་མགོ་འདོག་ཞུས་ཏེ། གང་ཡང་ཐོབ་ཡོད་པ་མ་རེད། གོང་དུ་སྐལ་བཟང་གིས། ཚོགས་འདུའི་སྐབས་རྒྱ་རིགས་ཚོས་བོད་པས་རང་བཙན་རྩོད་དགོས་སྐོར་བཤད་སོང་ཟེར། འོན་ཀྱང་། བོད་པ་ཚོས་རང་བཙན་ཕར་ཞོག རང་ཐག་རང་གཅོད་ཙམ་ཡང་གླེང་མ་ཕོད་པ་དེར་བློ་ཕམ་ཆེན་པོ་བྱུང་། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་འབྲེལ་བ་བཙུགས་པ་དེར་ཁོངས་མ་འཁྱོལ་བ་རེད། སྔར་ལོའི་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་དང་ད་ལོའི་བོད་རྒྱའི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་འགྲོ་བའི་མགོ་བཙུགས་པར་ངོས་འཛིན་མཁན་འདུག་ཀྱང་། ཡིག་ཆ་ཁག་ཏུ་དེ་འདྲ་བཀོད་མེད། གང་ལྟར། རྒྱ་ཆེའི་མི་དམངས་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་འབྲེལ་ལམ་དེ་ལ་ཐང་ཆད་ཡོད་པ་དེ་གསལ་བོ་རེད། སྔར་ལོ་བོད་མི་དམངས་ཚོས་གྱེན་ལངས་བྱས་པ་དེ། བོད་མི་དམངས་ངོ་མ་ཨུ་ཐུག་སོང་བ་རེད།

ང་ཚོ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་རེ་བ་ཇེ་སྲབ་ནས་ཇེ་སྲབ་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ན། ཕྱི་ལོགས་ནས་རང་མཚང་སྟོན་རྒྱུ་མང་དྲགས་པ་འདིར་དགོས་པ་མི་འདུག་སྙམ། ལྷག་པར་དུ་ཉེ་ཆར་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བྷེ་བྷེ་སིིའི་བཅར་འདྲི་དེའི་ནང་དོན་ཐད། ཕྱི་རྒྱལ་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཁག་ནས་གླེང་སློང་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་ཀྱིན་འདུག བློ་ཕམ་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱིན་འདུག དེའི་སྟེང་དུ་ཉེ་ཆར་འཇར་མན་གྱི་གསར་ལམ་ཞིག་ཏུ། བཀའ་ཁྲི་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་ཡིས། རྒྱ་ནག་དཔལ་འབྱོར་ཡར་རྒྱས་ཤུགས་ཆེན་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། མ་འོངས་པར་ང་ཚོ་རྒྱལ་ཁབ་དེ་འདྲ་ཞིག་གི་འོག་ནས་སྡོད་རྒྱུ་བྱུང་བ་དེ་ང་ཚོའི་སྤོབས་པ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་འདུག སྤྱིར་ང་ཚོས་རྒྱ་མི་རིགས་ལ་འབྲེལ་ལམ་འཛུགས་དགོས་ན། ཐེ་ཝན་དང་ཧོང་ཀུང་། དེ་བཞིན་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་རྒྱ་རིགས། དམངས་གཙོ་དོན་གཉེར་ཅན་དག རྒྱ་ནག་ནང་ཁུལ་གྱི་སློབ་ཕྲུག་དང་བཟོ་བ། མི་དམངས་བཅས་ལ་བསལ་ཚུལ་གང་ཡོད་ལ་བལྟ་ཉན་དགོས། འབྲེལ་ལམ་དེ་ཡང་ཕྱོགས་འདྲ་མིན་ནས་འཚོལ་དགོས། ངས་རྩེད་མོ་དང་སྦྲགས་ཏེ་འདི་ལྟར་བཤད་ཀྱིན་ཡོད། ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་ཐོག་ལ་བོད་པའི་བླ་སྤྲུལ་ཁག་ཅིག་ཕེབས་ཡོད་ན། དོན་དག་ཆེན་པོ་འགྲུབ་ཡོད་ཤག་ཡིན། དེང་སྐབས་རྒྱ་རིགས་ཁྲོད་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་གི་བོད་པའི་བླ་སྤྲུལ་ཚོར་གདུལ་བྱ་རྒྱས་ཀྱིན་ཡོད། ཅེས་བཤད་ཡིན། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་འདིའི་འོག་ན་སྐད་ཆ་འདྲ་མིན་བཤད་དབང་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་ང་རང་གི་ཉམས་མྱོང་ཐོག་ནས་བཤད་ཀྱིན་ཡོད། གཞུང་འབྲེལ་གྱི་མི་སྣ་བརྒྱ་ཕྱིན་ཡང་ཕན་ཐོགས་མེད། སྔར་ལོའི་བོད་ནང་དོན་རྐྱེན་དང་། པེ་ཅིན་ཨོ་ལིམ་ཕིག་བཅས་ཀྱི་རྗེས་ནས་རྒྱ་རིགས་ཁག་ཅིག་གིས་བོད་པར་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་གི་རྒྱ་རིགས་ཚོས་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱས་པ་དེར། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཞེད་སྣང་སྐྱེས་ཏེ། ཐེངས་འདིའི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་མཚོན་པས་འདི་ལྟ་བུའི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་གྱིན་ཡོད་ན་ནོར་འཁྲུལ་རེད།