ཁོ་པེན་ཧ་གྷན་གྱི་ཚོགས་ཆེན་འདི་ལམ་ལྷོང་ཡོང་མིན་ནི་རྒྱ་ནག་ལ་ཐུག་འདུག རྒྱ་ནག་གིས་འཛམ་གླིང་གི་སྣེ་གསུམ་པ་སྟེ། བོད་དང་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་བརྒྱུད་ཀྱི་འཁྱག་རོམ་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཐད་འགན་ལེན་ཅི་ཙམ་བྱེད་མིན་ལ་ཐུག་ཡོད།
འགྲོ་བ་མིའི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་གལ་ཆེ་ཤོས་སུ་གྱུར་བའི་ཚོགས་ཆེན་འདིའི་སྟེང་དུ་གཙོ་བོ་ཁར་བྷོན་དུད་རླངས་རྩ་མེད་བཟོ་རྒྱུའི་དུས་བཅད་འཆར་འགོད་དང་ལས་རིམ་སོགས་སྒྲིག་རྒྱུ་ཡིན་སྐད། འོན་ཀྱང་། བོད་གངས་ཅན་གྱི་ཡུལ་ལ་མཚོན་ན་རྩ་བའི་སྲིད་བྱུས་ཤིག་འདིང་དགོས་ཀྱིན་ཡོད། དཔེར་ན། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་གདོད་མའི་འཚོ་བའི་ལམ་ལུགས་ལ་འགྱུར་བ་བཏང་བ་དང་། མེ་འཁོར་ལྕགས་ལམ་དང་གནམ་ཐང་། གཞུང་ལམ་སྣ་ཚོགས་འཐེན་ཏེ་བོད་ཀྱི་སྐྱེས་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ལ་གཏོར་སྐྱོན་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་སོགས་གོ་མཚོན་གྱི་སྙིགས་རོ་རྣམས་བོད་ས་ཁུལ་དུ་གཡུག་གིན་ཡོད། ༢༠༠༧ ལོར་རྒྱ་ནག་གི་མེ་འཁོར་ཐོག་དང་པོར་ལྷ་སར་འཛུལ་ཞིང་། ལོ་དེར་རི་བོ་ཇོ་མོ་གླང་མའི་ངོས་ནས་འཁྱག་རོམ་ཆེན་པོ་ཞིག་མར་འགྱེལ་ཡོད། འདི་གཉིས་ལ་ཁ་ཐུག་གི་འབྲེལ་བ་མེད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བྱུས་དང་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་ཆག་འཇིག་གི་རྣམ་འགྱུར་གསལ་བོ་གཉིས་ཡིན།
བོད་ཀྱི་འཁྱག་རོམ་ཆེན་པོ་ ༤༠༠༠༠ ལྷག་ནི་ཨེ་ཤ་ཡའི་གཙང་བོ་ཆེན་པོ་དགུའི་མགོ་ཁུངས་ཡིན་ལ། ཨེ་ཤ་ཡ་མི་གྲངས་དུང་ཕྱུར་ ༡།༣ ཀྱི་ཚེ་སྲོག་གི་རྒྱུན་ཐག་ཡིན། ད་དུང་སྲོག་ཆགས་དེ་ལས་མང་བ་ཞིག་ཀྱང་ཐད་ཀར་དུ་འཁྱག་རོམ་འདི་དག་ལ་བསྟེན་ཡོད།
ཚན་རིག་པ་དག་གིས་བོད་ཀྱི་འཁྱག་རོམ་འདི་དག་ལོ་ ༤༠ རྗེས་ནས་རྫོགས་རྒྱུ་ཡིན་པར་སྔོན་དཔག་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་བགྲོ་གླེང་ཞིག་གི་སྟེང་དུ་ཧི་མ་ལ་ཡ་རི་བརྒྱུད་ཀྱི་འཁྱག་རོམ་མཐའ་དག་ ༢༠༣༥ ལོར་ཞུས་ཚར་རྒྱུ་རེད་ཟེར།
དེ་བས་ཁོ་པེན་ཧ་གྷན་གྱི་ཚོགས་ཆེན་འདིའི་སྟེང་ནས་བོད་ཀྱི་སྐྱེས་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ལ་བསྟུན་པའི་སྲིད་བྱུས་ཤིག་འདོན་རྒྱུ་གལ་ཆེ་ལ། མ་མཐར་ཡང་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་གཙོ་བྱས་པའི་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་དག་གིས་ཚོགས་ཆེན་འདི་དང་ཡང་ན་གཞན་ཞིག་ནས་བོད་དང་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་བརྒྱུད་ཀྱི་འཁྱག་རོམ་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཆིངས་ཡིག་ཅིག་འཇོག་རྒྱུ་ནི་གལ་ཆེན་དུ་གྱུར་ཡོད་པར་འདོད།
དྲ་གྲོགས་ཚོ། ཉིན་ཤས་རིང་དྲ་ངོས་སུ་ཡོང་མ་ཐུབ་སྟབས་ཁྱེད་རྣམ་པར་ལན་འབུལ་ཐུབ་མ་སོང་། ཁོམ་སྐབས་དང་བསྟུན་ནས་བགྲོ་གླེང་བྱ་ཆོག དེ་རིང་བྲེལ་བའི་སྒང་ཡིན།
རང་ཁ་གསེར་གྱི་སྒོ་མོ། །རང་སྲོག་གཅོད་པའི་སྟ་རེ། །
གསུངས་དང
ཅོག་རི་ལགས། དེང་སང་དངུལ་ལྐོག་ཟ་བྱེད་མཁན་ཚབ་ཆེ་ཤོས་དེ་ཚོ་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་དེ་འདྲའི་ནང་ནས་སྡུག་ཤོས་ཡོང་གིན་ཡོད་པ་འདྲ།
སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་ལགས།
ཁྱེད་བདེན་ངོ་ཚ་མེད་པའི་བོད་མི་འགའ་ཞིག་གིས་གཞུང་དངུལ་ཟ་གང་ཐོབ་དང་སོ་སོའི་གོ་གནས་ཐོག་ནས་རང་དོན་སྒྲུབ་གང་ཐུབ་བྱས་པ་དེ་ཚོ་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་རེད། དུས་ཚོད་འདི་འདྲ་ལ་བོད་གཞུང་ལ་དངུལ་ཡར་ཕུལ་རྒྱུ་ཕར་ཞོགས་གཞུང་དངུལ་སྒོས་ཟ་ཡིས་ཆེད་དུ་གཅིག་རྒྱབ་གཅིག་ལང་དང་དཔོན་ངན་དཔང་སྒྲིག་བྱས་ནས་གཞུང་དངུལ་ཧམ་ཟ་བྱེད་བཞིན་པ་འདི་ནི་ང་རང་ཚོ་བོད་མི་
རིགས་འདི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཆ་ནས་རང་ཉིད་རང་རྐང་སྟེང་དུ་ལང་མི་ཐུབ་བ་བཟོ་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་དེ་རེད།
ཨ་རི་ལ་ཆ་བཞག་ན་བོད་མི་མང་པོ་ཞིག་སྔོན་མ་བོད་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་པ་བྱས་མྱོང་བ་མ་ཟད་གཞུང་དངུལ་ལྐོག་ཟ་བྱས་མྱོང་བ་རྣམས་དེང་སང་ཨ་རི་མི་སེར་ཆ་ནས་རང་བཙན་ལག་དེབ་ཀྱི་བཅའ་ཁྲལ་ཡང་མི་སྤྲད་པ་ད་དུང་
སྤོབས་པ་མཐོ་པོའི་ཐོག་ནས་བོད་མི་ཡིན་ཁུལ་དང་བོད་དོན་ལ་སེམས་ཤུགས་ཡོད་མདོག་བྱས་ནས་ང་ཚོའི་མིག་གི་མདུན་དུ་མཐོང་བཞིན་པ་འདི་ཚོ་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་དགྲ་བོ་ཡིན་པའི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་དགག་པ་རྒྱག་དགོས།
ཡིན་ཡང་བོད་གཞུང་ལ་དངུལ་མེད་ན་ལས་དོན་སྒྲུབ་མི་ཐུབ་པ་དེ་ཡང་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་ཞིག་དང་དངུལ་བཟོ་ཐུབ་ཡང་གཞུང་ལ་མི་ཕུན་པ་དཔོན་ངན་རྣམས་ཀྱིས་ཟ་འགྲོ་བའི་དཀའ་ངལ་འདི་ཐག་བཅད་མ་ཐུབ་བར་དུ་བོད་མི་རིགས་འདིར་དུས་ནམ་ཡང་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་འཚོ་བ་ཞིག་སྐྱེལ་མི་ཐུབ།
དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་དང་པོ་དངུལ་བཟོ་ཐུབ་པ་དང་གཉིས་པ་དངུལ་དེ་མི་ངན་དཔོན་ངན་རྣམས་ཀྱིས་ཟ་མི་ཐུབ་པའི་ཐབས་ཤེས་ཅི་ཞིག་ཡོད་དམ།
མ་ཟད་དྲ་གྲོགས་ཁྱི་འདྲ་བ་རྩོམ་སྒྲིག་པ་འགའ་རེ་ཀྱང་སྤྱི་དངུལ་ལྐོག་ཟ་བྱས་ཀྱི་ཡོད་རེད་ཞེས་དུས་བབ་དྲ་ཐོག་ན་སྐད་ཆ་མང་པོ་ཞིག་འདུག།
དེ་ཚོ་ཡང་བདེན་པ་ཡིན་ནམ། ཡིན་ནམ།
བྱམ་རྒྱལ་ལགས་ཐུགས་སེམས་མ་ཕམ་བོད་མི་ཟེར་བ་དེ་འདི་འདྲ་ཞིག་མ་གཏོགས་མེད་པས་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་བོད་མི་ཡོད་ཚད་ཐམས་ཅད་སྡུག་ངལ་མྱོང་བཞིན་ཡོད་རེད།
སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུངས་ལས།
སེམས་ཅད་ལས་ཀྱི་མནར་བ་ལ་ཀུན་དགའ་བོ་མྱ་ངན་མ་བྱས་ཨ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་གཅིག་པ་རེད་དོ།
བོད་མི་ལ་རེ་བ་མི་འདུག། སྔོན་མ་བོད་མི་གཅིག་སྟོང་ཨ་རིར་གཏོང་སྐབས་ལམ་གྲོན་གཡར་བ་དེ་ལ་ལས་ད་དུང་ཚུར་མ་སྤྲད་པར་རང་གཞུང་ལ་འོ་བརྒྱལ་ག་ཚོད་སྤྲད་བྱུང་། བོད་མི་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་སོང་མཁན་སུས་བོད་གཞུང་ཕན་སོང་།
དྲ་གྲོགས་ཅོ་རི་དང་ངེད་གཉིས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་མཐུན་པ་དེ་ང་ཡང་ཤིན་ཏུ་དགའ་བྱུང་།
འོན་ཏེ་ཡིད་སྐྱོ་དགོས་པ་ཞིག་ལ་དྲ་གྲོགས་ཚོ་ལ་བསམ་ཚུལ་གནང་་རོགས་ཞེས་ངེད་གཉིས་ཀས་རེ་བ་ཞུས་ཡོད་ཀྱང་རེ་བ་དེ་འཇའ་མཚོན་གྱི་དཔེ་རུ་སོང་བ་འདྲ་ ད་དུང་ཁྱེད་ཀྱིས་གསར་འགོད་པ་ལ་་དེ་བསམ་ཚུལ་དྲ་མིག་ནང་འགོད་རོགས་ཞེས་ཞུས་སོང་ཡང་རེ་སྟོང་དུ་གྱུར་སོང་།
གཤེ་རེས་ དང་ ཟུར་ཟ་ སྡིགས་ར་ བཅས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་རིགས་ལ་གསར་འགོད་པ་དང་ དྲ་གྲོགས་ཚོས་མིག་རིལ་རིལ་བྱེད་ནས་ལྟ་གྱིན་འདུག་།
དོན་དངོས་ཐོག་རྩ་དོན་ལ་ཕན་པའི་ཁ་ཚ་དགོས་ངཏུགས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་རིགས་ལ་སྣང་མེད་དུ་འཇོག་གི་ཡོད་པའི་བཟོ་འདྲ་ཞིག་མཐོང་བྱུང་ལགསས།
ང་ཚོ་གཞུང་དང་སྤྱི་ཚོགས་གཉིས་ཀས་དངུལ་གསོག་དགོས་ཡ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་འདུག་།
ནུབ་ཕྱོགས་ལ་བོད་རིགས་ག་ཚད་མང་དུ་འགྲོ་ཐུབ་ན་རེ་བ་རྒྱག་ས་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་རེད་བསམ་པ་སྔར་ནས་དྲན་གྱི་ཡོད་།
དཔེར་ན་ཏ་མིལ་གྱི་མི་རིགས་ཕོན་ཆེ་ཤོས་དེ་ཕ་རན་སི་ལ་ཡོད་པ་རེད་ ཁོང་ཚོས་དངུལ་བསྡུ་རུབ་ཀྱིས་ཤི་རི་ལང་ཀར་ཏ་མིལ་ལས་འགུལ་བ་ཚོར་གཏོང་གི་ཡོད་པ་རེད་། ཁོང་ཚོ་ནི་དྲག་སྤྱོད་དང་ ང་ཚོ་ནི་འཚེ་མེད་ཡིན་པས་ལྟ་བ་ཁག་ཁག་ཡིན་ཀྱང་དངུལ་སྡུ་སྟངས་དེ་མིག་དཔེ་ལྟ་ཆོག་པ་ཞིག་རེད་།
གང་ལྟར་ངེད་གཉིས་སེམས་ཤུགས་མི་ཆགས་པ་དངུལ་བསྡུ་ཐབས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་འདི་དུས་བབ་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་དྲ་མིག་ནང་དུ་འཇོག་ཐུབ་པའི་རེ་སྨོན་མཆིས། རྗེས་སུ་མཇལ་ཡོང་།།
ཀློག་མཁན་ཚོར་ཞུ་རྒྱུ་ལ་བརྗོད་གཞི་ངོ་མ་འཁྱགས་རོམ་གྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པས་དགོངས་དག་ཞུ།།
ཆིངས་ཡིག་ཟེར་བ་དེ་མི་ལ་མགོ་བསྐོར་གཏོང་རྒྱུའི་ལག་ཆ་ཞིག་ཡིན་པ་ལས་དེར་དོན་དངོས་ཀྱི་ནུས་པ་གང་ཡང་མེད།
དོན་དམ་ནི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་དང་། དམག་དོན་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་དང་། མི་འབོར་གྱི་སྟོབས་ཤུགས། དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་བཅས་ལ་རག་ལུས་ཡོད།
རེ་་་་་་་་་་་ཞེས་པ་ལྷག་པའི་སྐྱོན
རྩོམ་སྒྲིག་པ་ལུང་རིགས་ལགས། ཉེ་སྔོན་བཀའ་མོད་བྱུང་བ་བཞིན་ཟིན་བྲིས་ལ་སྡེ་ཚན་ཁ་ཤས་གནང་ཐུབ་ན་ལེགས་པ་མ་ཟད། ལོ་རེའི་ནང་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཕན་རླབས་ཆེ་ཤོས་དང་རྩོམ་ཡིག་ལེགས་ཤོས་རེ་གསུམ་ཙམ་ལ་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་རྩོམ་སྒྲིག་ཁང་ནས་དམིགས་བསལ་བཟང་བསྟོད་བྱ་དགའ་རེ་རྣམ་པ་འདྲ་མིན་གྱི་སྒོ་ནས་འབུལ་ཐུབ་ན་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་རྩོམ་ཡིག་གིས་བསྐུལ་འདེད་དང་རྩོམ་ཡིག་ལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐུལ་འདེད་བྱེད་པའི་ལམ་སྲོལ་བཟང་པོ་ཞིག་ཆགས་མི་སྲིད་པ་མིན་པར་སྙམ་པས་དེ་དོན་ལ་དགོངས་འཇགས་འཚལ
བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་སྟངས་ནི་རྨོངས་དད་མིན།
དེང་སྐབས་ཁོར་ཡུག་དང་གནམ་གཤིས་ཐོག་ལ་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་སེམས་འཁུར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ལ། ལྷག་པར་ཁ་སང་ དེ་རིང་འཁྱག་རོམ་ཉེན་ཁའི་སྐོར་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་ཆེན་ཞིག་(ཁོ་པན་ཧ་གན་)འཚོགས་བཞིན་པའི་སྒང་རེད།
ཚོགས་འདུ་དེའི་དམིགས་ཡུལ་འཛམ་གླིང་གི་འཁྱག་རོམ་བརྟན་འཇགས་ཡོང་ཐབས་ཡིན་པ་འདྲ། ཚོགས་འདུ་འདི་ཚོགས་བཞིན་པའི་སྐབས་ཕྲན་གྱིས་རང་ཉིད་ལོ་ན་ཆུང་བའི་སྐབས་ཀྱི་ཕ་མའི་བསླབ་བྱ་ཁག་དང་སྲོལ་རྒྱུན་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་འགའ་དྲན་གསོས་སོང། དེ་དུས་གུས་པས་བསླབ་བྱ་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་དེའི་ནང་དོན་
གསལ་བོར་ཤེས་རྒྱུ་མེད་ཀྱང་ཕྱིས་སུ་བསམ་ཞིབ་བྱས་དུས་དེ་དག་ནི་
རྨོངས་དད་ཙམ་མ་ཡིན་པར་དོན་དངོས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པ་ཞིག་རེད་འདུག།
དེ་ཡང་ང་ལ་ཕ་མས་རྒྱུན་དུ་བཤད་མྱོང་བ་ཞིག་ལ། གང་བྱུང་དུ་ས་རྐོ་རྡོ་སློག་མ་བྱེད། དོན་མེད་རྩི་ཤིང་གཅོད་འབྲེག་མ་བྱེད། ཆུ་དང་མཚོའུའི་ནང་དུ་གཅིན་སྐྱག་གཏོང་མི་རུང།ས་བདག་གནས་
བདག་ཁྲོས་ནས་ཚུར་གནོད་ཡོང་གི་རེད་ཅེས་ཞེ་སྣང་སློང་གི་ཡོད། དེ་དུས་ངའི་བསམ་པར་ས་བདག་གནས་བདག་ཟེར་བ་དེ་ཚོ་གང་ཟག་
འཇིགས་སུ་རུང་བ་ཞིག་དང། ས་རྐོ་རྡོ་སློག་སོགས་བྱས་ན་ཁོང་ཚོ་ཁྲོས་ནས་རང་ཉིད་ལ་ནད་ཚ་གཏོང་བ་དང་ཡང་ན་སྲོག་ཀྱང་འཕྲོག་སྲིད་པའི་ཚོར་སྣང་གིས་བསླབ་བྱ་དེ་དག་ལ་ཡིད་གཟབ་གང་ཐུབ་བྱས་པ་ཡིན། བསླབ་བྱ་འདི་དག་ནི་ངའི་ཕ་མ་གཅིག་བུས་བཤད་པ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་རྒན་པ་ཚང་མའི་ངག་རྒྱུན་ཞིག་ཡིན་ལ། ཕལ་ཆེར་བོད་རིགས་ཡོངས་ཀྱིས་གོ་མྱོང་བའི་བསླབ་བྱ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་ཁྲིམས་ལྟ་བུ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་འདུག
ཕྱིས་སུ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་ག་ཞིག་གི་ནང་ས་གཉན་རྐོ་མི་རུང་བ་དང་། ཆུ་གཉན་དཀྲུག་མི་རུང་བ། ཤིང་གཉན་གཅོད་མི་རུང་ཞེས་སོགས་འཁོད་པ་ཞིག་མཐོང་དུས་ཕ་མའི་བསླབ་བྱ་དེ་དག་ལ་སྔར་ལས་ཡིད་ཆེས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཇེ་ཟབ་ཏུ་གྱུར་མ་
ཟད།
ཕ་མའི་རྒྱུན་ཏུ་བཤད་མྱོང་བའི་བསླབ་བྱ་དེ་དག་གི་འབྱུང་ཁུངས་ཡང་
ཆོ་ག་འདི་ལ་གཏུག་འདུག་སྙམ་པའི་ཤེས་རྟོགས་གསལ་བོ་བྱུང། ད་དུང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་ག་ཞིག་གི་ནང་ས་རྐོ་རྡོ་སློག་དང།ཤིང་ནགས་གཅོད་འབྲེག་བྱས་ན་ས་བཅུད་ཉམས་པ་དང་ཆར་ཆུ་དུས་མི་འབབ་པ།
ལོ་ཕྱུག་རྟག་ཏུ་མི་འཕེལ་ཞེས་སོགས་འཁོད་པ་མཐོང་མྱོང་ལ། བོད་མི་ཚོས་ས་གཞིའི་བཅུད་མི་ཉམས་པ་དང་ཉམས་པ་སླར་
གསོ་བའི་ཆེད་ས་གཏེར་ཆུ་གཏེར་འཇོག་པ་དང།་ས་བསྟོད་ཆུ་བསྟོད་ཀྱི་ལ་རྩེ་རྩིགས་པ་མ་ཟད། ཉེས་མེད་རི་སྐྱེས་མི་གསོད་པར་དམ་བཅས་ཏེ་མེ་མདའ་སོགས་མཚོན་ཆ་དགོན་པའི་བརྩན་ཁང་དུ་འཇོག་པ། གཞན་གྱིས་ཤིང་ནགས་མི་གཅོད་པའི་ཆེད་ཁ་བཏགས་དང་རས་ཡུག། དར་མཚོན་དང་བལ་སོགས་ཡལ་གར་བཏགས་ཏེ་ཚེ་ཐར་གཏོང་བ་
སོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་མང་པོ་ཞིག་དངོས་སུ་ལག་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མཐོང་མྱོང་།དེ་དག་ལ་དེང་སྐབས་ཞིབ་ཏུ་དཔྱད་སྐབས་ཕྱི་ཚུལ་ལ་རྨོངས་དད་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་མངོན་ཡང་ནང་དོན་ལ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་བསླབ་བྱ་ཡང་དག་ཅིག་ཡིན་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང། དེ་ཡང་མང་ཚོགས་སྤྱི་ཡོངས་ནས་ས་རྐོ་སོགས་ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་པ་བརྒྱུད་རང་ཉིད་ལ་རིམ་གྱིས་གནོད་པའི་རྟེན་འབྱུང་གི་རྣམ་གཞག་ཞིབ་ཕྲ་ཤེས་ཀྱི་མེད་
སྟབས་ཐད་གར་རང་ཉིད་ལ་ལྷ་དང་ཀླུས་གནོད་ཀྱི་རེད་ཅེས་ཞེ་སྣང་དང་སྦྲགས་པའི་བཤད་ཚུལ་དེ་ནི་དོན་དངོས་ཁོར་ཡུག་གཙང་ཉར་ཡོང་བའི་བྱེད་ཐབས་བླ་མེད་ཅིག་ཡིན་པ་ཤེས་ཐུབ་ལ། དེ་ནི་ལྟོས་འཇོག་གི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཁྲིམས་ལུགས་ཐོག་མ་ཡིན་
ཞེས་བཤད་ཆོག།
དེས་ན་ཕྱི་ལོ་༡༩༥༩་བར་དུ་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ལུང་ཐམས་ཅད་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་དེ་དག་གི་བཀག་རྒྱའི་འོག་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་སྐྱོན་གང་ཡང་བྱེད་མྱོང་མེད་ཀྱང། བོད་ས་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱ་དམར་གུང་ཁྲན་ཏང་གིས་བཙན་འཛུལ་བྱས་པ་ནས་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ལ་ཆེས་ཡ་ང་བའི་གནོད་སྐྱོན་ཆེན་པོ་བཏང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ནི་ཉམས་ཞིབ་པ་མང་པོས་བཏོན་པའི་སྙན་ཐོ་ཁག་ཏུ་གསལ་བས་འདིར་བསྐྱར་བཟླས་བྱ་རྒྱུ་མིན།
དེས་ན་ཁོར་ཡུག་ཉམས་ཆག་གི་གནད་དོན་དེའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ནི། མདོར་བསྡུས་ན་འགྲོ་བ་མིའི་རང་རྒྱལ་གཞན་ཕམ་གྱི་འདོད་རྔམ་ཆེས་ཆེར་བདོ་བའི་དབང་གིས་ཚན་རིག་འཕྲུལ་ལས་ཀྱིས་བསྐྲུན་པའི་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་དང།
རྫས་སྦྱོར་འདྲ་མིན་དང་དུག་རླངས་ཅན་གྱི་བཟོ་ལས་སོགས་ལ་བརྟེན་
ནས་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་དང་།རང་བྱུང་གནམ་གཤིས་བཅས་ལ་གནོད་
འཚབ་ཆེན་པོ་ཕོག་སྟེ་རང་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་གཞིའམ་འཚོ་སྡོད་བྱེད་སའི་
འཛམ་གླིང་འདི་གང་མྱུར་འཇིག་ཉེན་གྱི་སྣང་ཚུལ་མངོན་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།
དེའི་ཕྱིར་ང་ཚོས་རང་ཉིད་འཚོ་གནས་བྱེད་སའི་ཁོར་ཡུག་ལ་དོན་དམ་གྱིས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་ན་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་བྱེད་སྒོའི་ནང་ལག་ལེན་བསྟར་མྱོང་བའི་རྣམ་གཞག་དེ་དག་ལ་བརྩི་བཀུར་བྱེད་དགོས་པའི་ཐོག་ད་ལྟའི་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་འཚབ་ཆེ་བའི་བཟོ་གྲྭ་ཡོད་ཚད་འཕྲལ་དུ་སྒོ་རྒྱག་དགོས་པ་ལས་བྱེད་ཐབས་གང་ཡང་མེད་པར་སྙམ།
བྱམས་རྒྱལ་ལགས།
བསམ་ཚུལ་གསུངས་པ་མ་ཟད་བསམ་ཚུལ་མཐུན་པ་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ།
དངུལ་འཚོལ་ཐབས་གསུངས་པ་དེར་དེ་ལས་ཀྱང་སྣང་བ་འགྲོ་བོ་ཞིག་དང་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་གསུངས་པ་རྗེས་སུ་ཡིད་རང་ཡོད།
བསམ་ཚུལ་ ཞེས་བཅོས་རོགས་
དྲ་གྲོགས་ཅོ་རི་ཉི་མ་ལགས། ཁྱེད་རྗིས་ནི་བའི་མཚོ་རླུང་གྲང་མོ་ལ་མ་འཛེམས་པ་རང་རེའི་རྩ་དོན་གྱི་ཆེད་ འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལས་ཁུངས་དང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་མདུན་དུ་སྐད་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་ནང་ཞུགས་པ་གུས་བྱམས་རྒྱལ་གྱིས་བོད་གཞིས་བྱེས་པ་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་འདོད་བྱུང་། ད་དུང་ཚོར་སྣང་གང་བྱུང་བ་རྣམས་ཀློག་པ་པོ་ཡོངས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འབུལ་བ་ལའང་ ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
སྐད་འབོད་སྐབས་མི་མང་བཞི་རྒྱལ་ཙམ་འདུ་འཛོམས་བྱུང་ཐུབ་པ་ནི་སུད་སའི་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཤུགས་མཚོན་པ་རེད་། འོན་ཀྱངའགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྒེའུ་ཁུང་སྒོ་བརྒྱབས་པ་དེ་སེམས་སྐྱོ་ལྷང་ལྷང་བྱུང་།
སྐབས་དེར་པ་རི་སི་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་ཉེ་འཁྲིས་སུ་ང་ཚོས་ཀྱང་སྡུག་འབོད་རྒྱག་པ་ཡིན། ཡིན་ཡང་དེ་ནི་རྒྱུན་ལྡན་ལས་ཀྱང་ཞན་པ་བྱུང་སོང་གཞིས་ལུས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་སྲོག་སྐྱབས་ཐུབ་པའི་ལས་དོན་གཡུག་ཞོག་།
རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་ཧ་ཀྱང་གོ་ཨེ་ཡོད་བསམ་པ་བྱུང་ གང་ཡིན་ཞེ་ན། ན་ནིང་བོད་ནང་དོན་རྐྱེན་སྐབས་ ང་ཚོའི་སྐད་འབོད་སྐབས་ཨ་མདོ་ཕོ་གསར་ཞིག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་དར་ཆ་མར་ཕབ་སྟེ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་བཙུགས་པར་བརྟེན་དེ་ནས་བཟུང་ང་ཚོས་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་ཉེ་འཁྲིས་སུ་མ་གཏོགས་མདུན་དུ་སྐད་འབོད་རྒྱག་ཆོག་གི་མེད་།
སྐབས་དེར་བོད་རིགས་དང་ འེ་ཏེ་ནམ། སྦར་མ། རྒྱ་ནག་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་སོགས་ཕེབས་འདུག་།
བོད་རིགས་མང་ཆེའི་ལག་ཏུ་རྒྱ་དར་ཡང་མི་འདུག་ རྒྱལ་དར་རིང་པོ་ཞིག་གནམ་དུ་འཁྱར་མཁན་ཕ་རན་སིའི་མི་གཅིག་རང་འདུག་། བོད་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་གྲ་སྒྲིག་གང་ཡང་མི་འདུག་། ངོ་ཚ་དགོས་པ་འདུག་། བོད་ཚོགས་ནང་ལ་རྒྱུན་ལས་མི་༡༢ ཡོད་རེད་ དོན་ངོ་མ་མི་༤ སླེབས་འདུག་།
ཨ་ཧོ་ཕན་ཐོགས་མེད་པའི་ངའི་སྐད་ཆ་གཡུགས་ཞོག་
གལ་ཆེ་ཤོས་དངུལ་གསོག་ཡ་དེའི་བསམ་ཚོལ་འདི་ལྟར་ཡིན་ བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་སྒྲུབ་པར་དངུལ་དགོས་ཡ་དེ་ངས་སྔར་ས་ནས་དྲན་གྱི་ཡོད་ དེ ཡོངས་བར་ བོད་གཞུང་ནས་དམིགས་བསལ་གྱི་ཐབས་ལམ་འཚོལ་ནས་བོད་མི་མང་པོ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱབ་བཅོལ་ལ་བཏང་ནས་དེ ཚོ་ས་ནས་ཁྲལ་དང་ཞབས་འདེབས་བསྡུ་གསོག་བྱེད་ཡ་དེ་རེད་ དེ་ ཐབས་ལམ་ཡག་ཤོས་དེ་རེད་།། དེ་བོད་མི་ན་གཞོན་རྣམས་ལ་ཁྲིམ་རྩོད་པའི་གོ་ས་ཐོབ་ཐབས་ལ་འགྲོ་སོང་བཏང་ནས་ ཁྲིམ་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སེལ་ཐབས་ལ་ཤུགས་རྒྱག་དགོས་རེད་བསམ་གྱི་འདུག་། ད་ལན་ཅོ་རིའི་བསམ་ཚུལ་འདི་ལ་གནད་འགག་འདུག་པས་དྲ་གྲོགས་ཚོས་བསམ་ཚུལ་འདོན་རོགས་ཞུའོ།།
དྲ་གྲོགས་ཅོ་རི་ཉི་མ་ལགས། ཁྱེད་རྗིས་ནི་བའི་མཚོ་རླུང་གྲང་མོ་ལ་མ་འཛེམས་པ་རང་རེའི་རྩ་དོན་གྱི་ཆེད་ འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལས་ཁུངས་དང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་མདུན་དུ་སྐད་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་ནང་ཞུགས་པ་གུས་བྱམས་རྒྱལ་གྱིས་བོད་གཞིས་བྱེས་པ་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་འདོད་བྱུང་། ད་དུང་ཚོར་སྣང་གང་བྱུང་བ་རྣམས་ཀློག་པ་པོ་ཡོངས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འབུལ་བ་ལའང་ ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
སྐད་འབོད་སྐབས་མི་མང་བཞི་རྒྱལ་ཙམ་འདུ་འཛོམས་བྱུང་ཐུབ་པ་ནི་སུད་སའི་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཤུགས་མཚོན་པ་རེད་། འོན་ཀྱངའགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྒེའུ་ཁུང་སྒོ་བརྒྱབས་པ་དེ་སེམས་སྐྱོ་ལྷང་ལྷང་བྱུང་།
སྐབས་དེར་པ་རི་སི་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་ཉེ་འཁྲིས་སུ་ང་ཚོས་ཀྱང་སྡུག་འབོད་རྒྱག་པ་ཡིན། ཡིན་ཡང་དེ་ནི་རྒྱུན་ལྡན་ལས་ཀྱང་ཞན་པ་བྱུང་སོང་གཞིས་ལུས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་སྲོག་སྐྱབས་ཐུབ་པའི་ལས་དོན་གཡུག་ཞོག་།
རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་ཧ་ཀྱང་གོ་ཨེ་ཡོད་བསམ་པ་བྱུང་ གང་ཡིན་ཞེ་ན། ན་ནིང་བོད་ནང་དོན་རྐྱེན་སྐབས་ ང་ཚོའི་སྐད་འབོད་སྐབས་ཨ་མདོ་ཕོ་གསར་ཞིག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་དར་ཆ་མར་ཕབ་སྟེ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་བཙུགས་པར་བརྟེན་དེ་ནས་བཟུང་ང་ཚོས་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་ཉེ་འཁྲིས་སུ་མ་གཏོགས་མདུན་དུ་སྐད་འབོད་རྒྱག་ཆོག་གི་མེད་།
སྐབས་དེར་བོད་རིགས་དང་ འེ་ཏེ་ནམ། སྦར་མ། རྒྱ་ནག་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་སོགས་ཕེབས་འདུག་།
བོད་རིགས་མང་ཆེའི་ལག་ཏུ་རྒྱ་དར་ཡང་མི་འདུག་ རྒྱལ་དར་རིང་པོ་ཞིག་གནམ་དུ་འཁྱར་མཁན་ཕ་རན་སིའི་མི་གཅིག་རང་འདུག་། བོད་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་གྲ་སྒྲིག་གང་ཡང་མི་འདུག་། ངོ་ཚ་དགོས་པ་འདུག་། བོད་ཚོགས་ནང་ལ་རྒྱུན་ལས་མི་༡༢ ཡོད་རེད་ དོན་ངོ་མ་མི་༤ སླེབས་འདུག་།
ཨ་ཧོ་ཕན་ཐོགས་མེད་པའི་ངའི་སྐད་ཆ་གཡུགས་ཞོག་
གལ་ཆེ་ཤོས་དངུལ་གསོག་ཡ་དེའི་བསམ་ཚོལ་འདི་ལྟར་ཡིན་ བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་སྒྲུབ་པར་དངུལ་དགོས་ཡ་དེ་ངས་སྔར་ས་ནས་དྲན་གྱི་ཡོད་ དེ ཡོངས་བར་ བོད་གཞུང་ནས་དམིགས་བསལ་གྱི་ཐབས་ལམ་འཚོལ་ནས་བོད་མི་མང་པོ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱབ་བཅོལ་ལ་བཏང་ནས་དེ ཚོ་ས་ནས་ཁྲལ་དང་ཞབས་འདེབས་བསྡུ་གསོག་བྱེད་ཡ་དེ་རེད་ དེ་ ཐབས་ལམ་ཡག་ཤོས་དེ་རེད་།། དེ་བོད་མི་ན་གཞོན་རྣམས་ལ་ཁྲིམ་རྩོད་པའི་གོ་ས་ཐོབ་ཐབས་ལ་འགྲོ་སོང་བཏང་ནས་ ཁྲིམ་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སེལ་ཐབས་ལ་ཤུགས་རྒྱག་དགོས་རེད་བསམ་གྱི་འདུག་། ད་ལན་ཅོ་རིའི་བསམ་ཚུལ་འདི་ལ་གནད་འགག་འདུག་པས་དྲ་གྲོགས་ཚོས་བསམ་ཚུལ་འདོན་རོགས་ཞུའོ།།
དྲ་གྲོགས་ཅོ་རི་ཉི་མ་ལགས། ཁྱེད་རྗིས་ནི་བའི་མཚོ་རླུང་གྲང་མོ་ལ་མ་འཛེམས་པ་རང་རེའི་རྩ་དོན་གྱི་ཆེད་ འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལས་ཁུངས་དང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་མདུན་དུ་སྐད་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་ནང་ཞུགས་པ་གུས་བྱམས་རྒྱལ་གྱིས་བོད་གཞིས་བྱེས་པ་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་འདོད་བྱུང་། ད་དུང་ཚོར་སྣང་གང་བྱུང་བ་རྣམས་ཀློག་པ་པོ་ཡོངས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འབུལ་བ་ལའང་ ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
སྐད་འབོད་སྐབས་མི་མང་བཞི་རྒྱལ་ཙམ་འདུ་འཛོམས་བྱུང་ཐུབ་པ་ནི་སུད་སའི་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཤུགས་མཚོན་པ་རེད་། འོན་ཀྱངའགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྒེའུ་ཁུང་སྒོ་བརྒྱབས་པ་དེ་སེམས་སྐྱོ་ལྷང་ལྷང་བྱུང་།
སྐབས་དེར་པ་རི་སི་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་ཉེ་འཁྲིས་སུ་ང་ཚོས་ཀྱང་སྡུག་འབོད་རྒྱག་པ་ཡིན། ཡིན་ཡང་དེ་ནི་རྒྱུན་ལྡན་ལས་ཀྱང་ཞན་པ་བྱུང་སོང་གཞིས་ལུས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་སྲོག་སྐྱབས་ཐུབ་པའི་ལས་དོན་གཡུག་ཞོག་།
རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་ཧ་ཀྱང་གོ་ཨེ་ཡོད་བསམ་པ་བྱུང་ གང་ཡིན་ཞེ་ན། ན་ནིང་བོད་ནང་དོན་རྐྱེན་སྐབས་ ང་ཚོའི་སྐད་འབོད་སྐབས་ཨ་མདོ་ཕོ་གསར་ཞིག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་དར་ཆ་མར་ཕབ་སྟེ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་བཙུགས་པར་བརྟེན་དེ་ནས་བཟུང་ང་ཚོས་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་ཉེ་འཁྲིས་སུ་མ་གཏོགས་མདུན་དུ་སྐད་འབོད་རྒྱག་ཆོག་གི་མེད་།
སྐབས་དེར་བོད་རིགས་དང་ འེ་ཏེ་ནམ། སྦར་མ། རྒྱ་ནག་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་སོགས་ཕེབས་འདུག་།
བོད་རིགས་མང་ཆེའི་ལག་ཏུ་རྒྱ་དར་ཡང་མི་འདུག་ རྒྱལ་དར་རིང་པོ་ཞིག་གནམ་དུ་འཁྱར་མཁན་ཕ་རན་སིའི་མི་གཅིག་རང་འདུག་། བོད་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་གྲ་སྒྲིག་གང་ཡང་མི་འདུག་། ངོ་ཚ་དགོས་པ་འདུག་། བོད་ཚོགས་ནང་ལ་རྒྱུན་ལས་མི་༡༢ ཡོད་རེད་ དོན་ངོ་མ་མི་༤ སླེབས་འདུག་།
ཨ་ཧོ་ཕན་ཐོགས་མེད་པའི་ངའི་སྐད་ཆ་གཡུགས་ཞོག་
གལ་ཆེ་ཤོས་དངུལ་གསོག་ཡ་དེའི་བསམ་ཚོལ་འདི་ལྟར་ཡིན་ བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་སྒྲུབ་པར་དངུལ་དགོས་ཡ་དེ་ངས་སྔར་ས་ནས་དྲན་གྱི་ཡོད་ དེ ཡོངས་བར་ བོད་གཞུང་ནས་དམིགས་བསལ་གྱི་ཐབས་ལམ་འཚོལ་ནས་བོད་མི་མང་པོ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱབ་བཅོལ་ལ་བཏང་ནས་དེ ཚོ་ས་ནས་ཁྲལ་དང་ཞབས་འདེབས་བསྡུ་གསོག་བྱེད་ཡ་དེ་རེད་ དེ་ ཐབས་ལམ་ཡག་ཤོས་དེ་རེད་།། དེ་བོད་མི་ན་གཞོན་རྣམས་ལ་ཁྲིམ་རྩོད་པའི་གོ་ས་ཐོབ་ཐབས་ལ་འགྲོ་སོང་བཏང་ནས་ ཁྲིམ་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སེལ་ཐབས་ལ་ཤུགས་རྒྱག་དགོས་རེད་བསམ་གྱི་འདུག་། ད་ལན་ཅོ་རིའི་བསམ་ཚུལ་འདི་ལ་གནད་འགག་འདུག་པས་དྲ་གྲོགས་ཚོས་བསམ་ཚུལ་འདོན་རོགས་ཞུའོ།།
དྲ་གྲོགས་ཅོ་རི་ཉི་མ་ལགས། ཁྱེད་རྗིས་ནི་བའི་མཚོ་རླུང་གྲང་མོ་ལ་མ་འཛེམས་པ་རང་རེའི་རྩ་དོན་གྱི་ཆེད་ འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལས་ཁུངས་དང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་མདུན་དུ་སྐད་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་ནང་ཞུགས་པ་གུས་བྱམས་རྒྱལ་གྱིས་བོད་གཞིས་བྱེས་པ་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་འདོད་བྱུང་། ད་དུང་ཚོར་སྣང་གང་བྱུང་བ་རྣམས་ཀློག་པ་པོ་ཡོངས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འབུལ་བ་ལའང་ ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
སྐད་འབོད་སྐབས་མི་མང་བཞི་རྒྱལ་ཙམ་འདུ་འཛོམས་བྱུང་ཐུབ་པ་ནི་སུད་སའི་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཤུགས་མཚོན་པ་རེད་། འོན་ཀྱངའགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྒེའུ་ཁུང་སྒོ་བརྒྱབས་པ་དེ་སེམས་སྐྱོ་ལྷང་ལྷང་བྱུང་།
སྐབས་དེར་པ་རི་སི་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་ཉེ་འཁྲིས་སུ་ང་ཚོས་ཀྱང་སྡུག་འབོད་རྒྱག་པ་ཡིན། ཡིན་ཡང་དེ་ནི་རྒྱུན་ལྡན་ལས་ཀྱང་ཞན་པ་བྱུང་སོང་གཞིས་ལུས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་སྲོག་སྐྱབས་ཐུབ་པའི་ལས་དོན་གཡུག་ཞོག་།
རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་ཧ་ཀྱང་གོ་ཨེ་ཡོད་བསམ་པ་བྱུང་ གང་ཡིན་ཞེ་ན། ན་ནིང་བོད་ནང་དོན་རྐྱེན་སྐབས་ ང་ཚོའི་སྐད་འབོད་སྐབས་ཨ་མདོ་ཕོ་གསར་ཞིག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་དར་ཆ་མར་ཕབ་སྟེ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་བཙུགས་པར་བརྟེན་དེ་ནས་བཟུང་ང་ཚོས་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་ཉེ་འཁྲིས་སུ་མ་གཏོགས་མདུན་དུ་སྐད་འབོད་རྒྱག་ཆོག་གི་མེད་།
སྐབས་དེར་བོད་རིགས་དང་ འེ་ཏེ་ནམ། སྦར་མ། རྒྱ་ནག་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་སོགས་ཕེབས་འདུག་།
བོད་རིགས་མང་ཆེའི་ལག་ཏུ་རྒྱ་དར་ཡང་མི་འདུག་ རྒྱལ་དར་རིང་པོ་ཞིག་གནམ་དུ་འཁྱར་མཁན་ཕ་རན་སིའི་མི་གཅིག་རང་འདུག་། བོད་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་གྲ་སྒྲིག་གང་ཡང་མི་འདུག་། ངོ་ཚ་དགོས་པ་འདུག་། བོད་ཚོགས་ནང་ལ་རྒྱུན་ལས་མི་༡༢ ཡོད་རེད་ དོན་ངོ་མ་མི་༤ སླེབས་འདུག་།
ཨ་ཧོ་ཕན་ཐོགས་མེད་པའི་ངའི་སྐད་ཆ་གཡུགས་ཞོག་
གལ་ཆེ་ཤོས་དངུལ་གསོག་ཡ་དེའི་བསམ་ཚོལ་འདི་ལྟར་ཡིན་ བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་སྒྲུབ་པར་དངུལ་དགོས་ཡ་དེ་ངས་སྔར་ས་ནས་དྲན་གྱི་ཡོད་ དེ ཡོངས་བར་ བོད་གཞུང་ནས་དམིགས་བསལ་གྱི་ཐབས་ལམ་འཚོལ་ནས་བོད་མི་མང་པོ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱབ་བཅོལ་ལ་བཏང་ནས་དེ ཚོ་ས་ནས་ཁྲལ་དང་ཞབས་འདེབས་བསྡུ་གསོག་བྱེད་ཡ་དེ་རེད་ དེ་ ཐབས་ལམ་ཡག་ཤོས་དེ་རེད་།། དེ་བོད་མི་ན་གཞོན་རྣམས་ལ་ཁྲིམ་རྩོད་པའི་གོ་ས་ཐོབ་ཐབས་ལ་འགྲོ་སོང་བཏང་ནས་ ཁྲིམ་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སེལ་ཐབས་ལ་ཤུགས་རྒྱག་དགོས་རེད་བསམ་གྱི་འདུག་། ད་ལན་ཅོ་རིའི་བསམ་ཚུལ་འདི་ལ་གནད་འགག་འདུག་པས་དྲ་གྲོགས་ཚོས་བསམ་ཚུལ་འདོན་རོགས་ཞུའོ།།
རྩོམ་སྒྲིག་པ་ལུང་རིག་ལགས་
ངས་རེ་བ་ལ་མཆན་འདི་བསམ་ཚུལ་ནང་དུ་བཀོད་ཐུབ་ན་དྲ་གྲོགས་ཚོས་ང་ལ་བསླབ་བྱ་གནང་གི་རེད་བསམ་གྱིན་འདུག
དངུལ་མེད་ན་ཁྲིམས་ལུགས་མི་དྲང་ཁུ།
དངུལ་མེད་ན་འགོ་དཔོན་མི་དགའ་ཁུ།
དངུལ་མེད་ན་ཐོབ་ཐང་མི་ལེན་ཁུ།
དངུལ་མེད་ན་ལས་དོན་མི་འགྲུབ་ཁུ།
ད་ང་ཚོས་དངུལ་ཞིག་ཐོབ་ཐབས་ཅི་ཞིག་ཡོད་ནི་རེད་དྲ་གྲོགས་ལོ་ལོ་ཚོ།
དེ་རིང་དྲ་གྲོགས་རྣམས་ལ་བསམ་ཚུལ་ཞུ་འདོད་པ་ནི་ང་རང་དེ་རིང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཉིན་མོར་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་མདུན་དུ་སྐད་འབོད་ཕྱིན་པ་ཡིན་དེར་དུས་ང་རང་ལ་ཚོར་སྣང་བྱུང་བ་རྣམས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
དང་པོ།
ས་གནས་སུད་སི་བོད་རིགས་མི་མང་བཞི་རྒྱལ་ཙམ་གྱིས་ལག་ཏུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དང་ཁ་ནས་སྡུག་འབོད་རྒྱག་པ་ཡིན། ཡིན་ཡང་དེ་ནི་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་ལས་ཀ་འདྲ་བ་ཙམ་མ་གཏོགས་གཞན་བོད་ལ་ཡོད་པའི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་སྲོག་སྐྱབས་ཐུབ་པའི་ལས་དོན་གཅིག་མཐོང་མ་སོང། ཇི་ཡིན་ཞེ་ན། དང་པོ་ང་ཚོང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མདུན་དུ་སྐད་འབོད་རྒྱག་སྐོར་རུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྒེའུ་ཁུང་གཅིག་སྒོ་ཕྱེ་འདུག་དེ་ནས་ང་ཚོས་ཚང་མས་སྐད་འབོད་ཤུགས་ཆེན་པོ་རྒྱག་དུས་སྒེའུ་ཁུང་དེ་སྒོ་རྒྱག་སོང། དེར་དུས་ངའི་སེམས་ལ་ཨོ་ལས་ཁུངས་ནང་གི་ལས་མི་དེ་ཚོས་བོད་མི་ཉམ་ཐག་རྣམས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཉན་འདོད་མེད་ནས་སྒེའུ་རྒྱག་སོང་བ་བསམ་པ་མ་ཟད་ཁྲིམས་ལུགས་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་ས་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ཡང་འདི་འདྲ་ཞིག་མ་གཏོགས་དོན་དངོས་ཐོག་དབང་མེད་དུ་ཤེས་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་སོང།
དེ་ནས་ང་ཚོ་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་མདུན་དུ་སྐད་འབོད་རྒྱག་མཁན་ཕྱིན་པ་ཡིན་དེར་དུས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་མི་རིགས་ཁ་ཅིག་གིས་ཡང་སྐད་འབོད་རྒྱག་བཞིན་པ་རེད་འདུག་ང་ཚོ་སླེབས་དུས་ཁོ་ཚོ་འགྲོ་སོང་དེ་ནས་ང་ཚོ་ཁ་ཡར་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་སྒོ་ལ་འཁོར་ནས་སྡུག་འབོད་བྱས་པ་ཡིན།
དེར་དུ་ངས་མཐོང་བ་ཞིག་ལ་འཛམ་བུ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཚོའི་རྒྱལ་དར་རྣམས་རི་སྒྲིག་ནས་བཙུགས་འདུག་པ་དང་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་རྒྱལ་དར་རྣམས་རྗིས་ནི་བའི་མཚོ་རླུང་གྲང་མོས་དགུང་དུ་གཡོ་བཞིན་འདུག་ང་རང་ཚོའི་རྒྱལ་དར་སེངྒ་ཁ་སྤྲད་དེ་ནི་ང་ཚོ་བོད་མི་ཉམ་ཐག་ཚོས་ལག་ན་འདུག་མ་གཏོགས་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱལ་དར་རི་སྒྲིག་ནང་དུ་མཐོང་ཡ་མེད།
དེར་དུས་མཚོ་རླུང་གི་གྲང་ངར་ཆེ་བ་དང་སེམས་པར་སྡུག་ངལ་ཆེ་བ་རང་མི་སྲོག་འགོ་མ་ཐོན་པའི་གནས་ཚུལ་རྣམས་དྲན་དུས་རང་དབང་མེད་པ་མིག་ཆུ་སེམས་ལ་ལྷུང་ཡོང་བ་ཞིག་དང་ང་ཚོའི་རྒྱལ་དར་འདི་རི་སྒྲིག་འདིའི་ནང་ཇི་འདྲ་འཛུགས་ཐུབ་པ་བྱ་དགོས་བསམ་པའི་བསམ་བློ་ཞིག་སླེབས་ཡོང་བ་དེ་ནི་རང་གཅེས་འཛིན་གྱིས་འདུན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་འདྲ།
དེ་ནས་རིམ་བཞིན་ས་གནས་བོད་ཀྱི་འགོ་པ་ཚོས་བཀའ་སློབ་གནང་སོང་དེར་དུས་ང་ཚོ་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་དམག་མི་ཞིག་གིས་བརྡ་གཏོང་ཡ་ལ་ཁྱེད་ཚོའི་དུས་ཚོད་རྫོགས་སོང་ད་ཕེབས་ན་མ་གཏོགས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དག་གིས་སྐད་འབོད་རྒྱག་དགོས་ཀྱི་རེད་ལབ་སོང།
དེར་དུས་ས་གནས་སུད་སི་བོད་ཀྱི་འགོ་བ་ཚོས་ད་ང་ཚོ་མགྱོགས་ཙམ་བྱེད་ནས་འགྲོ་ན་མ་གཏོགས་ང་ཚོའི་དུས་ཚོད་རྫོགས་ཟིན་པ་རེད་ཞེས་གསུངས་པ་དང་དེ་ནས་མི་སོ་སོར་ཕྱིན་སོང།
སྤྱི་སྟངས་སྐད་འབོད་དང་ཞི་རྒོལ་བྱས་པ་དེ་ཕུན་ནུས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་གྱི་རེད་ཡིན་ཡང་འདི་ནི་ངས་མཐོང་སྟངས་ལ་སྤྱི་སྟངས་ཀྱི་འགྲོ་ལུགས་ཙམ་མ་གཏོགས་བོད་ལ་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་རྣམས་ཀྱི་སྲོག་སྐྱོབ་ཐུབ་པས་རེ་བ་མེད་པ་ཞིག་རེད་འདུག་སྙམ།
བོད་ལ་ཡོད་པའི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ལ་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་རྟོགས་ཚོགས་པས་རྒྱ་ནག་དམར་པོས་བོད་མི་ལ་མནར་གཅོད་བྱས་པ་ཤེས་ན་བོད་མི་ཉམ་ཐག་ལ་རྒྱབ་སྐྱོབ་ཡོད་རེད་བསམ་པ་དེ་ནོར་ཡོད་པ་ཤེས་པ་བྱ་ཀྱིས་གལ་ཆེ་པོ་རེད་དྲན་གྱིན་འདུག
འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་མདུན་གྱི་ཐང་ཆེན་དུ་ཤིང་གི་རྐུབ་ཀྱག་ཆེན་པོ་ཁྲི་ཙི་30ཙམ་ཡོད་པ་ཞིག་ཁ་ཡར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་སྐོར་ནས་གཞག་འདུག་ཡིན་ཡང་རྐུབ་ཀྱག་དེར་རྐང་པ་གསུམ་མ་གཏོགས་མི་འདུག་རྐང་པ་གཅིག་ཆག་ཚར་བ་ཞིག་འདུག
དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་ང་རང་ཚོས་ཡང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ལས་བྱེད་པ་དེ་ཚོ་རྐུབ་ཀྱག་ཆག་རོ་སྟེང་གི་དཔོན་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་ངོ་ཤེས་པ་དགོས་ཀྱི་རེད་དྲན་གྱིན་འདུག
རྐུབ་ཀྱག་ཆག་བསྐྱོགས་སྟེང་གི་དཔོན་པོ་ཚོས་མི་རིགས་ཉམ་ཐག་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་བཅད་མ་ཡོང་ན་ཡང་ཚེ་སྲོག་སྐྱོབ་མི་ཐུབ་པ་དེ་དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཞིག་རེད་དྲན་གྱིན་འདུག
ང་རང་ཚོར་དགོས་པ་ནི་དཔལ་འབྱོར་རེད་མ་གཏོགས་དཔལ་འབྱོར་མེད་ན་འཛམ་གླིང་འདིར་ཅི་ཡང་བྱེད་མི་ཐུབ་པ་ཁྲིམས་ལུགས་ལ་ཡང་སྐྱབས་བཅོལ་ཐུབ་ས་མ་རེད་དྲན་གྱིན་འདུག
ང་རང་ཚོ་བོད་མི་རྣམས་ལ་འཛམ་གླིང་འདིའི་སྟེང་དུ་སྐྱབས་བཅོལ་ས་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་ཁྲིམས་ལུགས་ཡིན་ཡང་ཁྲིམས་ལུགས་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ལ་ཡང་ན་རང་གིས་ཁྲིམས་རྩོད་ཐུབ་པ་དེ་མིན་ན་ཁྲིམས་རྩོད་པ་དངུལ་གྱིས་ཉོ་ཐུབ་པ་དེ་གཉིས་གང་ཡང་མེད་ན་འཛམ་གླིང་འདིར་ཁྲིམས་ཞིག་མི་འདུག་སྙམ།
དྲ་གྲོགས་ཚོ་དང་རྩོམ་སྒྲིག་པ་མི་ཉག་ལུང་རིག་དང་བྱམས་རྒྱལ་ལགས་ཁྱེད་རྣམས་ལ་ངས་བསམ་ཚུལ་ཞུ་འདོད་ནས་འདི་ནང་བཆན་ཞིག་འབྲི་དགོས་ཐུག་སོང། གོང་གི་བརྗོད་གཞི་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པ་དགོངས་དག་ཞུ་ཡིན།
བོད་དང་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་བརྒྱུད་ཀྱི་འཁྱག་རོམ་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཆིངས་ཡིག་འཇོག་རྒྱུའི་དགོངས་ཚུལ་རྩོམ་སྒྲིག་པས་ཡག་པོ་གསུངས་འདུག། དེ་གནས་ཚང་རྒྱ་གར་ལ་འགན་ཡོད་རེད་བསམ་གྱི་འདུག་།
དེང་གི་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་གཾནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་འགྲོ་བཞིན་པར་ཨ་རིས་རང་ཉིད་འཛམ་གླིང་གི་རྩེ་མོ་གཅིག་གི་བདག་པོ་བྱ་སླད་སྲིད་བྱུས་འདིར་གཙོ་འགན་འཁུར་ངེས་ཡིན་ཀྱང།་རྒྱ་ནག་གི་འབྱུང་འགྱུར་རང་ཉིད་འཛམ་གླིང་གི་རྩེ་མོ་འཛེགས་པའི་དམིགས་ཡུལ་ཡོད་སྟབས།་སྲིད་བྱུས་འདིར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ངོས་ལེན་བྱ་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད།
དེང་གི་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་གཾནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་འགྲོ་བཞིན་པར་ཨ་རིས་རང་ཉིད་འཛམ་གླིང་གི་རྩེ་མོ་གཅིག་གི་བདག་པོ་བྱ་སླད་སྲིད་བྱུས་འདིར་གཙོ་འགན་འཁུར་ངེས་ཡིན་ཀྱང།་རྒྱ་ནག་གི་འབྱུང་འགྱུར་རང་ཉིད་འཛམ་གླིང་གི་རྩེ་མོ་འཛེགས་པའི་དམིགས་ཡུལ་ཡོད་སྟབས།་སྲིད་བྱུས་འདིར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ངོས་ལེན་བྱ་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད།
དེང་གི་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་གཾནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་འགྲོ་བཞིན་པར་ཨ་རིས་རང་ཉིད་འཛམ་གླིང་གི་རྩེ་མོ་གཅིག་གི་བདག་པོ་བྱ་སླད་སྲིད་བྱུས་འདིར་གཙོ་འགན་འཁུར་ངེས་ཡིན་ཀྱང།་རྒྱ་ནག་གི་འབྱུང་འགྱུར་རང་ཉིད་འཛམ་གླིང་གི་རྩེ་མོ་འཛེགས་པའི་དམིགས་ཡུལ་ཡོད་སྟབས།་སྲིད་བྱུས་འདིར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ངོས་ལེན་བྱ་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད།
འཁྱག་རོམ་ཞི་བ་མ་ཟད་ས་རྡོ་ཞི་གི་འདུག་ཟེར་རུང་རྒྱ་ནག་གིས་ཉན་རྒྱུ་མ་རེད་ཡ། ཁ་ལ་མི་ཉན་པའི་མི་ཞིག་ལ་རེ་བ་བཅོལ་བ་དང་གཅིག་མཚུངས་རེད།
དེ་གང་ལྟར་སྣོད་བཅུད་གཉིས་ཀ་སྟོང་ལ་འདུག་སྐད་ཅིག་བརྒྱབ་རུང་དེ་ཙམ་རེད་ཡ།