ང་ཕོད་སྐུ་གྲོངས་སོང་།

ངས་བསམས་པར་འདི་རེད་དང་མ་རེད་ཟེར་ནི་ཁུང་མེད་ན་མང་པོ་བཤད་
ཀྱང་དགོས་མེད་དང་གལ་སྲེད་་ཁུང་ཞིག་ཡོད་ན་མང་སྐྱོན་མེད་མཉམ་ཡང་མཁྱེན་ལྡན་རྣམས་ཀྱི་དཔྱད་པར་བྱའོ།།

བོད་ས་རྒྱ་ལག་ཏུ་མ་ཤོར་བའི་གོང་ནས་བོད་ཀྱི་ས་ཐོག་ཏུ་གཞུང་གི་ཞབས་ཕྱི་ཐེག་པ་རིམ་འཛེགས་ཀྱིས་ཕེབས་པའི་ས་དབང་དམ་པ་ང་ཕོད་དགོངས་པ་རྫོགས་པར་མྱ་ངན་ཞུ། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ནི་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་གཞུང་ཞིག་ཡིན་ལ། གཞུང་ས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་པའི་ཆབ་སྲིད་རྒྱུན་བསྐྱངས་པའི་མཐུ་ལས་བྱུང་བ་འི་ཕ་ས་དེའང་ཡིན། ང་ཚོས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་ང་ཚོ་ནི་གཞིས་བྱེས་བོད་མིའི་མགྲིན་ཚབ་པ་ཞིག་ཡིན་པར་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད་ལ། དེ་སྔའི་གཞུང་དེའི་རྒྱུན་བསྐྱངས་མཁན་གྱི་རྗེས་མཐུད་པའི་མང་གཙོའི་གཞུང་ཞིག་བསྐྲུན་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་བྱ་ཆོག དེ་སྔའི་བོད་གཞུང་གི་ལམ་ལུགས་རྙིང་པ་མང་པོར་བསྒྱུར་བཅོས་སོང་ཡོད་ཀྱང་ལོ་རྒྱུས་ལ་བསྲེ་ལྷད་གཏོང་མི་ཐུབ་པའི་བཀའ་སློབ་དེ་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་ཀྱང་སྔ་རྗེས་བར་གསུམ་དུ་ལན་མང་གནང་ཡོད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་ལོ་རྒྱུས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་མི་ཐུབ་པས་བོད་རང་བཙན་ཡིན་པའི་སྐབས་སུ་བོད་ཀྱི་བཀའ་བློན་གནང་མྱོང་བའི་མི་སྣ་གལ་ཆེན་ཞིག་དགོངས་པ་རྫོགས་པར་ང་ཚོ་ཕ་མེས་ཡང་མེས་ནས་གཞུང་ས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་པའི་ཞབས་འོག་བཀའ་དྲིན་གྱི་འཚོ་བའི་བོད་མི་ཚོས་ག་དུས་ཡིན་ནའང་ལོ་རྒྱུས་དེ་བརྗེད་མི་སྲིད་ལ་ཁོང་ལྟ་བུར་ག་དུས་ཡིིན་ནའང་དྲན་གསོ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། འོན་ཏེ་རྒྱ་འདྲེ་ཁག་ཅིག་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་མྱོང་གོམས་དེ་མེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐད་ངན་མང་དག་ཞིག་བརྒྱབ་སྲིད་ཀྱང་དེ་ནི་འཆོལ་གཏམ་རང་ཡིན་པ་ལས་དོན་དངོས་ཀྱི་གཞི་རྩ་གང་ཡང་མཐོང་གི་མེད། ང་ཚོས་ང་ཕོད་ས་དབང་དམ་པར་མུ་མཐུད་རྗེས་དྲན་མྱ་ངན་ ཞུ་རྒྱུ་ཡིན༎

ཆེས་ཤིན་ཏུ་བཀུར་བར་འོས་པའི་གཟུར་གནས་མཁྱེན་ལྡན་དྲ་གྲོགས་ལྷན་རྒྱས་ལ་ཞུ་རྒྱུ།
ངེད་བོད་པ་ཚང་གི་ང་ཕོད་འདིའི་མི་ཚེའི་ནང་གི་བྱ་བ་ཚང་མ་ད་ཚར་བ་རེད།
ང་ཕོད་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་བྱས་རྗེས་སྐོར་བྲིས་པ་འདི་རེད་ཅེས་ཅིག་བྱས་དུས་མ་འོངས་པར་ཉིན་གཅིག་དེབ་གཟུགས་ཅིག་ཐོན་སྲིད་ཀྱང་ཁོང་འཚོ་བཞུགས་སྐབས་མི་ལ་སྟོན་འོས་པའིརླབས་ཆེན་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་མ་བྱུང་བར་རྒྱ་དམར་ལ་སྤྲེལ་ལད་རྐྱང་འཁྲབ་མཁན་གྱི་ཞབས་འདྲེན་རྒྱལ་ཚོང་པ་འདི་ཤི་ཚར་བའི་སྐབས་ཀྱི་དེབ་གཟུགས་དེར་ཕྲན་གྱིས་ངོས་ལེན་བྱེད་ཐུབ་ཐབས་ཡོད་པ་མ་རེད།

དེ་གཅིག་ཡིན།

གང་ལྟར་ང་ཕོད་ཀྱི་མི་ཚེའི་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་ཁ་སེང་དང་པོ་ང་དགའ་དགོས་ས་གཅིག་བྱུང་བ་འདི་ཁོ་གྲོངས་ཉིན་དེ་སྤྱི་ཟླ་༡༢པའི་ཚེས་༢༣་དང། བོད་ཟླ་༡༡པའི་ཚེས་ ༧ ཉིན་ལ་ཁེལ་ཡོད་པ་དང། ཉིན་དེ་བོད་པ་ཚོས་བཟང་བོ་༡༠འཛོམས་ཡིན་ཤག་བྱེད་བཞིན་པའདི་ཡིན། དེར་བརྟེན་ཕྲན་གྱིས་ཀྱང་ཐོག་མར་དེ་ག་རང་ཡིན་ཤག་བྱས་པ་རེད།
ཁོང་གི་མི་ཚེའི་ནང་ལ་ཞབས་འདྲེན་ག་ཚོད་ཞུས་ཀྱང་ཁོང་ང་ཚོའི་བཀའ་ཟུར་བགྲེས་སོང་ཀུན་གྱིས་ཡང་ཡང་རེ་བ་རྒྱག་ས་ཞིག་དང། རེ་བ་ཆ་ཚང་འཕྲོ་བརླགས་གཏོང་མཁན་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་མ་རེད། ཅེས་ང་ཚོ་སུས་ཀྱང་བཤད་མི་ཐུབ། དེའི་ཕྱིར་ཁོང་གྲོངས་ཉིན་དེ་དུས་ཚོད་བཟང་པོ་ཞིག་ལ་ཁེལ་ཐུབ་ན་འདི་ཡང་འོ་སྐོལ་སྒང་བ་བོད་པར་ལམ་འགྲོ་ཞིག་གི་རྟགས་མཚན་ཡིན་ཤས་ཆེ། སྙམ་པས་ཡིན།
འོན་ཀྱང་སྟབས་མ་ལགས་པ་ཞིག་ཏུ་ང་ལས་སྣང་མ་དག་པས་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་ངས་ལོ་ཐོར་ལྟ་མ་ཤེས་པ་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་ལོ་ཐོ་མ་དག་པས་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་ངས་མཐོང་བ་དངོས་གནས་ཡིན་སོགས་ཁྱེད་གཟུར་གནས་དྲ་གྲོགས་ཚོས་གཟིགས་རོགས་གནང།
གང་ལྟར་ང་ཕོད་གྲོངས་ཉིན་དེ་ངན་པ་དགུ་འཛོམས་ཉིན་ཡིན་པ་འདྲ་ཞིག་འདུག
ཅི་ཡིན་ཞེ་ན།

བོད་གཞུང་སྨན་རྩིས་ཁང་གིས་བཏོན་གནང་བའི་རབ་གནས་ས་གླང་ལོའི་ལོ་ཐོ་བསྡུས་པའི་ནང་གི་སྤྱི་ཚེས་༢༢ཉིན་གྱི་རེའུ་མིག་ནང་ ངན་པ་དགུ་འཛོམས། Nine Bad Omens day ཆུ་ཚོད་༢༡ ནས་ཚེས་ ༧ ཚོུད་ ༢༣ བར། ཞེས་གསལ་འདུག་པ་དེ་ལྟར་ན་ངན་པ་དགུ་འཛོམས་བོད་ཚེས་༦་ཉིན་གྱི་མཚན་མོའི་ཆུ་ཚོད་༩་ནས་མགོ་ཚུགས་ཏེ། བོད་ཚེས་བདུན་ཉིན་གྱི་མཚན་མོའི་ཆུ་ཚོད་༡༡བར་ཁེལ་ཡོད་འདུག་པ་དང།
ང་ཕོད་བོད་ཚེས་༧་དང། ཕྱི་ཚེས་༢༣ཉིན་གྱི་པེ་ཅིན་གྱི་ཆུ་ཚོད་༤དང། སྐར་མ་༥༠ཐོག་གྲོངས་ཡོད་འདུག་པ་དང། པེ་ཅིན་གྱི་ཆུ་ཚོད་༤དང། སྐར་མ་༥༠དེ་ང་ཚོ་རྒྱ་གར་ས་ཐོག་གི་ཆུ་ཚོད་༢དང། སྐར་མ་༢༠ཙམ་ཡིན་ཕྱིར་སྐབས་དེར་ཁཽང་གྲོངས་པ་ཡིན་པ་ཡོངས་གྲགས་ལ་སོང་ངན་པ་དགུ་འཛོམས་མ་གཏོགས་འགྲོ་ས་ཞིག་འདུག་གམ།

འདི་ལ་བརྟེན་ང་ནི་སླར་ཡང་སེམས་པ་མ་སྐྱིད་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད།

འོན་ཀྱང་ཧ་ཅང་ཉེན་ཁ་རང་ཨེ་ཡོད།
འདི་རྒྱ་དམར་ལ་ཐན་ལྟས་ཞིག་མིན་འགྲོ་སྙམ། གང་གིས་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བློན་ཀྲོའུ་ཨེན་ལའེ་ཡང་སྤྱི་ལོ་༡༩༧༦ལོའི་ཟླ་༡ཚེས་༡ཉིན་ངན་པ་དགུ་འཛོམས་ཉིན་འདས་གྲོངས་སོང་བ་ཡིན་ཕྱིར་ང་ཕོད་དང་འདས་གྲོངས་འགྲོ་ཉིན་གཅིག་པ་ཆགས་འདུག་པ་འདིས་གང་ཞིག་མཚོན་བཞིན་འདུག་གམ།
ང་ཕོད་འདི་བོད་མིའི་གདོང་ལྤགས་ཅན་གྱི་རྒྱ་དཔོན་ཚོ་དང་ལས་སྨོན་གྱི་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པའི་མི་རྒན་ཞིག་ཡིན་པར་མཚོན་གྱི་མི་འདུག་གམ།

གྲོགས་པོ། གྲོགས་པོ་ལགས། གྲོགས་པོ་ལགས་རེད་ཡཱ།

གནོད་ཅེས་ཟེར་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལ་ཏགོད་ཅེས་ཡིག་ནོར་སོང་བར་དགོངས་དག་ཞུ།

ཡང་ན།
ཨ་གྱང་གུ་རེ་ཡིན་ནོ་བཀྲ་མིང་བ།།
མངོན་གྱུར་གཟུགས་ལ་རྨོངས་པ་ཁྱོད་འདྲའི་རིགས།།
ལྐོག་གྱུར་བཤད་མཁན་ཁྱོད་བཞིན་འབྱུང་སྲིད་ཀྱང།།
བློ་ལྡན་བློ་ངོར་འདི་དག་འཐད་མི་སྲིད།།

གྲྭ་པ་བྱེད་ནས་ཆོས་མ་ཤེས།
སྤྱི་འཐུས་བྱེད་ནས་སྲིད་མ་ཤེས།
ལུང་འདྲེན་བྱེད་ནས་ཁུང་མ་ཁྱོལ།
དགོངས་དག་ཞུ་རྒྱུའི་སྤོབས་པ་མེད།

ཚེ་དང་ལྡན་པ་གསེར་རྟ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉོན་ཅིག ཁྱེད་ཀྱིས་རྨོངས་ཞེན་དང་རྫུན་གཏམ་དེ་འདྲ་བཤད་ན། དེ་སྔོན་ཉིད་ནས་རྡ་སའི་གསེར་རྟ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་པ་དེ་ཚོ་རྫུན་མ་ཆགས་འགྲོ་ས་རེད་དཱ། ཁྱོད་ལ་ལུང་རྫུན་མ་དྲངས་ཤེས་ཙམ་ལས་ཁུངས་ནི་བསྐྱལ་ཡག་མི་འདུག

ཨ་གྱང་གུ་རེ་ཡིན་ནོ་བཀྲ་མིང་བ།།
མངོན་གྱུར་གནས་ལ་རྨོངས་པ་ཁྱོད་འདྲ་བ།།
ལྐོག་གྱུར་སྨྲ་བ་ཁྱོད་མིན་གཞན་ཡང་ཡོད།།
བློ་ལྡན་བློ་ངོར་འདི་དག་ཧ་ཅང་འགལ།།

ཡང་ན།

ཤིན་ལྐོག་སྨྲ་བའི་རིགས་ལམ་མེད་པར།།
ལྷ་བདུད་ཁ་ཚོན་གཅོད་པའི་བཀྲ་ཤིས།།
མིག་གིས་གཟུགས་ལ་ཞིབ་ཏུ་ལྟོས་དང། །
དགའ་ལྡན་ཆགས་ས་ཀོང་ཀོང་མ་རེད།།

不相信所有的裙子

རང་གི་ཁ་ལ་བདག་མེད་བྱེད་པ་དང་།།
རང་གི་སེམས་ལ་བརྟག་དཔྱད་མེད་པ་སོགས།།
རང་ཁ་ངན་པའི་སྐད་ཆ་འཛོར་བོའི་རིགས།།
བཤད་ལ་མཁས་པ་བོད་ཀྱི་བདེན་དོན་མིན།།

ཆེས་ཤིན་ཏུ་བཀུར་འོས་མཁྱེན་ལྡན་གཟུར་གནས་དྲ་གྲོགས་ལྷན་རྒྱས་ལགས།
ཕྲན་ལ་བྲེལ་ཟིང་ཆེ་སྟབས་མི་ཁོམ་པ་སྣ་དགུས་འཁྱུག་རེ་ཙམ་ལས་བཅར་ཁོམ་མི་འདུག་ན་དགོངས་དག་ཞུ།
གོང་དུ་ཕྲན་གྱིས་དེ་ཡང་རྒྱལ་བ་ཀརྨ་མ་པ་སྐུ་འཕྲེང་ལྔ་བ་ཀརྨ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལུང་བསྟན་དུ།
བདུད་སྤུལ་བླུན་པོ་ཀོང་ནས་འབྱུང། །
དབུས་དཀྲུགས་དབུས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་འཇིག།
ཅེས་གསུངས་ཡོད་འདུག
ཀོང་ཞེས་པ་དེ་ཀོང་པོའི་ཡུལ་ནས་འབྱུང་བར་ལུང་བསྟན་པ་རེད། ཟེར་ཞེས་བཀོད་ཡོད་པ་ལས་ང་ཕོད་སྐྱེས་ཡུལ་ཀོང་པོ་རེད། ཅེས་ཞུས་མེད།

༡ དྲ་གྲོགས་རེ་ཟུང་གིས་ང་ཕོད་ཀོང་ཡུལ་དུ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཕྲན་གྱིས་ལུང་རྫུན་བཟོས་པ་རེད། ཅེས་དང། ད་ཡིན་ན་ལུང་ཚིག་དེ་རྫུན་མ་རང་ཆགས་སོང་། ཞེས་དང།

༢ གལ་སྲིད་དེ་དག་ལུང་བསྟན་ངོ་མ་ཡིན་ན་ལུང་བསྟན་གསུང་མཁན་ཁོང་ཚོས་མཁྱེན་བཞིན་རྐྱེན་ངན་དེ་ཚོ་ཅིའི་ཕྱིར་སྔོན་དུ་འགོག་ཐབས་མ་གནང་བ་རེད་དམ། ཞེས་དང།
༣ ཡང་རེ་ཟུང་གིས་སྤྱིར་ལུང་བསྟན་ཟེར་བ་དེ་རྩ་བ་ནས་ངོས་ལེན་མེད། ཁྱེད་ཀྱིས་འདི་འདྲའི་ལུང་དྲངས་པ་དེ་དག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ནང་གི་འགན་ཁུར་མེད་པའི་གཏམ་གཤད་དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་ཕྱིར་ཁྱོད་ངོ་ཚ་གིན་མི་འདུག་གམ། ང་ཚོ་ངོ་ཚ་བཞིན་ཡོད་སྐོར་དང།

༤ ཡང་རེ་ཟུང་གིས་རང་ཉིད་མདོ་སྨད་པ་ཡིན་ཁུལ་གྱིས་ཁྱོད་ཀྱིས་བླ་རྒན་རེས་བཤད་བསྡད་པ་དེ་ཚོར་ཁུངས་བཅོལ་བ་ཁྱོད་རང་གིས་ལྐུག་རྟགས་བླ་མེད་རེད། ཅེས་སོགས་སོ་སོའི་རང་འདོད་ཀྱི་བསམ་འཆར་རེ་ཟུང་བྱུང་བ་དེ་དག་ལ་ཕྲན་གྱིས་ལྟ་ཐུབ་སོང་བས་ཁྱེད་ཚོས་དགོངས་འཆར་གསལ་བོ་གསུངས་བར་ངས་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ་བ་དང་འབྲེལ་ལན་སྙིང་བསྡུས་ཙམ་རེ་འབུལ་འཐུས།

༡ ལན། ལུང་དེ་ཀརྨ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ནང་བཞུགས་ཡོད་པ་རེད། རྗེ་ཀརྨ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་དུས་སུ་ཁོང་གིས་ལུང་བསྟན་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་ལས་ཕྲན་གྱི་རྫུན་བཟོ་བྱས་པ་ཞིག་མིན།

གོང་དུ་ཕྲན་གྱིས་༼༼དེ་ཡང་རྒྱལ་བ་ཀརྨ་མ་པ་སྐུ་འཕྲེང་ལྔ་བ་ཀརྨ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལུང་བསྟན་དུ།
བདུད་སྤུལ་བླུན་པོ་ཀོང་ནས་འབྱུང། །
དབུས་དཀྲུགས་དབུས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་འཇིག།
ཅེས་གསུངས་ཡོད་འདུག
ཀོང་ཞེས་པ་དེ་ཀོང་པོའི་ཡུལ་ནས་འབྱུང་བར་ལུང་བསྟན་པ་རེད། ཟེར།༽༽
ཞེས་བཤད་པ་ཙམ་ལས་ང་ཕོད་ཀོང་ཡུལ་དུ་སྐྱེས་པ་རེད་ཅེས་བཤད་མེད། གལ་སྲིད་ཡོད་ན་འདི་རེད། ཅེས་སྟོན་རོགས་ཞུ། ང་ཕོད་རང་ཉིད་དང་པོ་ནས་ང་ཕོད་ཁྱིམ་རྒྱུད་དུ་སྐྱེས་པ་མིན་ཡང་ཀོང་ཡུལ་དུ་ང་ཕོད་ཁྱིམ་རྒྱུད་དུ་མག་པར་སོང་བ་ཡིན་པ་ངས་ཤེས་ཀྱིན་ཡོད་ལ་ཀོང་ཡུལ་གྱི་ང་ཕོད་ཁྱིམ་རྒྱུད་ཆེན་པོ་དེར་མག་པར་བསྡད་རྗེས་དེའི་མིང་གནས་རྗེས་འབྲེལ་གྱིས་གཞི་ནས་ས་དབང་ཆེན་མོ་ཆགས་པར་ཤེས་ཀྱིན་ཡོད། ང་ཕོད་ཀྱི་གཞིས་ཀ་ཆ་ཚང་ཀོང་ཡུལ་དུ་ཡོད་པ་ཀུན་ཀྱིས་ལོས་མཁྱེན།
ཀོང་ཡུལ་གྱི་ང་ཕོད་ཟམ་ཆེན་ཟེར་བ་སོགས་སུས་བརྒྱབས་ཕྲན་གྱིས་ཀྱང་ཤེས་ཀྱིན་ཡོད། དེའི་ཕྱིར་གོང་གི་ལུང་དེས་ང་ཕོད་ལུང་གིས་བསྟན་པ་རེད། ཅེས་དབུས་ཕྱོགས་ཀྱི་གནའ་དེང་གཉིས་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཆེ་བའི་རྒན་རིམ་པ་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་གང་མང་གིས་གསུང་གིན་འདུག
དེའི་ཕྱིར་ད་དུང་ལུང་ཚིག་དེ་རྫུན་མ་ཆགས་སོང་བ་རེད། ཅེས་རང་འདོད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལྷུང་ཅན་གྱི་བསམ་ཚུལ་ཉིན་གྲངས་བརྒྱ་ཕྲག་ལ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ཀྱང་དེ་ཙམ་གྱིས་ཅི་ཡང་ཕན་མ་སོང་བས་དབུས་ཕྱོགས་རྒན་རིམ་པས་གསུངས་པ་ལྟར་སོ་ན་གནས་མིན་ལ་ཕྲན་གྱིས་ཞིབ་སྐབས་བརྒྱ་ཆ་༩༨དེ་ག་རང་ཡིན་ས་རེད། སྙམ་པ་ཞིག་བྱུང་སོང་བས་ཁྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་ད་དུང་ཞིབ་འཇུག་གནོངས་ཤིག་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།

༢ ལན།

ལུང་བསྟན་གནང་མཁན་ཚོས་འབྱུང་འགྱུར་ཚབས་ཆེའི་ཉེན་ཁ་སྔོན་འགོགས་ཆེད་ལུང་གིས་བསྟན་གནང་བ་རེད། དཔེར་ན་སློབ་དཔོན་རིན་པོ་ཆེས། རང་གིས་རང་ཉིད་མ་བསླུ་རྗེ་འབངས་རྣམས། །ཞེས་བོད་ནས་ཕྱིར་ཁེབས་ཁར་བོད་རྗེ་འབངས་ལ་འབྱུང་འགྱུར་རྐྱེན་ངན་གོད་ཆགས་རིགས་སྔོན་འགོག་གི་ཐབས་ལམ་ཡག་ཤོས་དེ་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་རེད།

༣ ལན།

ལུང་བསྟན་དང་མཁྱེན་པ་སོགས་རྩ་བ་ནས་ཁས་མ་བླངས་ཀྱང་སོ་སོར་རང་དབང་ཆ་ཚང་ཡོད་རེད།
འོན་ཀྱང་ལུང་བསྟན་ཚང་མ་རྫུན་མ་རང་ཨེ་འགྲུབ་སྙམ།
དཔེར་ན། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོས།

སྤྱི་གཅེས་དཀོན་མཆོག་མི་རོ་བཞིན་ཏུ་བོར།།
དགོས་གཅེས་ཕ་མ་གྲི་མདུང་རྩེ་ལ་བསྐྱོན།།
སྤྱོད་ངན་རང་གིས་བྱས་ནས་དུས་ངན་ཟེར།།
དུས་ནི་མི་འགྱུར་མི་རྣམས་འགྱུར་བ་ཡིན། །
ཞེས་དང།

མི་ལོ་བཅོ་བརྒྱད་བར་དུ་བརྟན་པར་འགྱུར།།

ཞེས་གསུངས་པ་སོགས་རང་རེས་མཐོང་བཞིན་པ་དེ་དག་ཚང་མ་རྫུན་མ་རེད། ཅེས་ཕྲན་གྱིས་ཞུ་ནུས་མ་སོང་ཡང་ཅིག་བྱས་ན་ཕྲན་རྨོངས་དད་ཆེ་བས་དེ་ཡང་ལྐུག་རྟགས་བསྟན་པ་ཡིན་ཤས་ཆེ།

དེ་བཞིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ནང་འགན་ཁུར་མེད་པའི་གཏམ་བཤད་སུ་ཞིག་གིས་གནང་གིན་འདུག་གམ། གལ་སྲིད་དེ་ལྟར་གནང་མཁན་ཤེས་ཀྱིན་ཡོད་ན་ངེས་པར་མི་མང་གིས་འགན་བཞེས་ནས་འཁྱོག་པོ་ཡོ་བསྲེངས་བྱེད་དགོས་ངེས་རེད། གྲོས་ཚོགས་ནི་མང་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་རེད་ལ་དེ་གང་ཞིག་བྱེད་མིན་གྱི་དབང་ཚད་ཆ་ཚང་མི་མང་རང་ཉིད་ལ་ཡོད་ཕྱིར་བོད་སྣོད་བཅུད་ཆགས་འཇིག་གི་དུས་ཚོད་ཉག་ཕྲའི་སྐབས་འདིར་རང་རེའི་ཤེས་ལྡན་པ་ཚོས་ལས་འགུལ་གྱི་སྣེ་ཁྲིད་དེ། ངེས་པར་འགན་ལེན་དགོས་ངེས་རེད་ལ་དེ་ལྟར་གནང་རོགས་ཞུ། ཞེས་འབོད་སྐུལ་ཞུ་གིན་ཡོད་ལགས། དེ་མིན་ངོ་ཚ་བསྡད་པས་ཅི་ཕན།

༤ ལན།

མཁས་གྲུབ་གསེར་རིའི་འཕྲེང་བ་ལྟ་བུའི་རྗེ་ཀརྨ་པ་རིམ་བྱོན་སྤྱི་དང། ལྷག་ཏུ་ཀརྨ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྟ་བུའི་སྐྱེས་ཆེན་ཚོའི་རྡོ་རྗེའི་བཀའི་ལུང་བསྟན་ལ་ཁུངས་གཏུག གནའ་དེང་གཉིས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཆེ་བའི་ཤེས་ལྡན་རྒན་རིམ་པའི་ཉམས་སུ་མྱོང་སྟོབས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྲགས་ཚོད་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་བཞག་མ་བརླགས་པར་རང་ཉིད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་བཤད་རྒྱུ་བྱུང་བ་འདི་ཕྲན་གྱིས་རང་ཉིད་སྐལ་བ་བཟང་པོ་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བཞིན་ཡོད་པ་ལས་རང་གི་ལྐུག་རྟགས་སུ་ངོས་འཛིན་ཞུ་དགོས་མ་མཆིས་པས་འབྲེལ་ཡོད་ཚོ་ངོ་ཚ་དགོས་དོན་གང་ཡང་མེད་ལགས། ང་ཕོད་ཀྱིས་བོད་དུ་ཛ་དྲག་ཚབ་ཆེའི་སྐབས་ལྷ་ཀླུ་དང་མཉམ་ལས་མ་གནང་བར་མི་འཇོན་འཇོན་མདོག་བྱས་པ་དེས་གང་ཞིག་མཚོན་ཡོད་དམ།

ང་ཕོད་ཀྱིས་མགོ་ཚེས་གཅིག་ནས་མཇུག་གནམ་གང་བར་དུ་འཆུག་ས་གཙོ་བོ་དེ་ཕྱི་ལོ་༡༩༥༠ལོར་མདོ་སྤྱི་གནང་སྐབས་ནས་མ་བྱུང་བ་ཡིན་པར་ཕྲན་གྱིས་ངོས་འཛིན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
དེ་ཡང་དཔལ་ལྡན་སྐུ་སྒེར་ཡིག་ཚང་གི་བཀའ་འབྲེལ་བཞིན་བོད་གཞུང་ཤེས་རིག་པར་ཁང་གིས་ཕྱི་ལོ་༢༠༠༤ལོར་དཔར་བའི་༧གོང་ས་མཆོག་གི་མཛད་རྣམ་ལེའུ་ལྔ་པ། བཙན་འཛུལ། ཞེས་པའི་སྐབས་ཀྱི་ཤོག་གྲངས་༡༠༥བའི་སྒང་ནས་མར་བརྩིས་པའི་ཐིག་འཕྲེང་༩པར།

༡༩༥༠ལོར་ཞབས་པད་ལྷ་ཀླུ་བ་བོད་ཤར་ཕྱོགས་སྤྱི་ཁྱབ་པའི་ལོ་དུས་རྫོགས་ཤིང་། གནས་ཚུལ་ཛ་དྲག་ཅན་དེ་འདྲའི་སྐབས་ལྷ་ཀླུའི་ཚབ་ཏུ་ཞབས་པད་ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད་བཏང་སྟེ་ང་ཕོད་ལྷ་ས་ནས་བོད་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཐོན་པ་དང། བཀའ་ཤག་ནས་གནས་ཚུལ་ཛ་དྲག་ཅན་ལ་བརྟེན་ལྷ་ཀླུ་ཡང་ང་ཕོད་དང་ཁུར་མཉམ་ལེན་གྱིས་སྡོད་དགོས་གནས་ཚུལ་བཏང་ཞིང། རིང་པོར་མ་སོང་བར་ང་ཕོད་ནས་འགན་འཁུར་ཚང་མ་ཐུབ་ཚུལ་བརྗོད་པར་བརྟེན་ལྷ་ཀླུ་ཕྱིར་ལོག་བྱས། དེ་རྗེས་ང་ཚོར་བརྡ་སྤྲོད་གང་ཡང་མ་བྱས་པར་གློ་བུར་ཞིག་ལ་རྒྱ་དམར་གྱི་དཔུང་དམག་བོད་དུ་བཙན་འཛུལ་བྱས་པ་རེད། ཅེས་གསུངས་འདུག་པས་དོན་གྱི་བདག་པོས་བསྡོམས་ཆ་ཚང་བརྒྱབ་མི་འདུག་གམ།

ཤེས་ལྡན་དྲ་གྲོགས་ཚོས་གཟིགས་དང་ད་དུང་རང་རེ་རྣམས་ཆེས་བློ་ཕམ་སྐྱེ་གཞི་མདོ་སྤྱི་ལྷ་ཀླུས་སྐབས་རྒྱ་དམག་འགོག་ཆེད་ལས་འཆར་གང་ཞིག་བཀོད་བསྒྲིགས་ཀྱིས་བོད་གཞུང་ལ་སྙན་ཞུ་ཕུལ་མིན་དང། གལ་ཆེའི་དུས་སྐབས་དེར་བོད་གཞུང་བཀའ་ཤག་གིས་གཡས་ཁག་གཡོན་དཀྲིའི་བཀའ་ལན་གང་ཞིག་བསྩལ་འབྱོར་གནང་མིན་དང། དེར་བརྟེན་ཞབས་པད་ལྷ་ཀླུས་གཡུལ་འཁྲུགས་ཀྱི་འཆར་འགོད་ཕྱིར་འཐེན་བྱེད་དགོས་བྱུང་རབས་དང། དེ་རྗེས་ང་ཕོད་མདོ་སྤྱིར་ཕེབས་ནས་གང་ཞིག་བྱས་རབས་སོགས་བོད་ཀྱི་སྲིད་དོན་རྒྱལ་རབས་སྨད་ཆའི་ཤོག་ངོས་༤༣༠ཐམ་པའི་སྒང་ནས་མར་བརྩིས་པའི་ཐིག་ཕྲེང་༡༡པ་ནས་མར་རིམ་བཞིན་ཤོག་ངོས་གཉིས་ཙམ་གཟིགས་དང་དབུས་པ་ཚོས་གོང་གི་ལུང་བསྟན་དེས་ང་ཕོད་བསྟན་པ་རེད། ཅེས་དང། སྐབས་དེའི་དབུས་པའི་དམངས་གཞས་སུ་ཡོངས་གྲགས་ལ། ང་ཕོད་ངར་ནས་ཕྱིན་སོང་།། ཆབ་མདོ་བསྐྱལ་ནས་སླེབས་བྱུང།། ཆབ་མདོའི་གོ་མཛོད་ནང་ལ།། སྐྱག་པའི་དྲི་མ་ཁ་སོང།།
ཞེས་པ་དེ་ཚོའི་ཚིག་རེ་རེ་བཞིན་དངོས་ཡོད་དོན་དག་གལ་ཆེན་རེ་ཡོད་ཚོད་འདུག་པ་ལས་དེ་དག་རྒྱུ་མཚན་རྩ་ནས་མེད་པ་ཞིག་ཨེ་ཡིན་སྙམ་པ་མི་འདུག་གམ། འོན་ཀྱང་གོང་ཞུས་ལྟར་ཕྲན་རང་ཉིད་ལ་ང་ཕོད་ལྷ་འདྲེ་གང་ཡིན་ཁྱད་པར་གང་ཡང་མེད། ལྷག་ཏུ་བོད་སྤྱི་དོན་ལ་ཕན་ཐོགས་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཚེ་བདུད་ཡིན་ཡང་ང་ཚོས་ལྷ་བཞིན་བཀུར་བར་འོས་པར་སྙམ།།དེའི་ཕྱིར་ང་ཕོད་གྲོངས་པར་ཕྲན་གྱིས་མྱ་ངན་ཞུ་ཐུབ་མ་སོང་ལ་ཁོང་གི་མཛད་རྗེས་ལ་རྗེས་དྲན་ཞུས་པ་ནི་གོང་གསལ་ལྟར་ཡིན་ནོ།།

དྲ་གྲོགས་ཚོ། གོང་དུ་གཡག་ལྡོམ་ལགས་ཀྱིས་མཁོ་སྤྲོད་གནང་བའི་རྒྱ་ཡིག་དེ་བོད་ཡིག་དུ་སྒྱུར་ཐུབ་ན་སྒྱུར་རོགས།

དྲ་གྲོགས་གཡག་ལྡོམ་ལགས།
ང་ཕོད་ཀྱིས་ཤུལ་དུ་བཞག་པའི་ཁ་ཆེམས་དེ་བོད་ཡིག་ལ་སྒྱུར་ནས་འདིར་བཀོད་ན་ཁོས་ཁོ་རང་གི་མི་ཚེ་ལ་འཇུག་བསྡོམས་ཇི་འདྲ་ཞིག་བྱས་ཡོད་མེད་ཚང་མས་ཤེས་ཐུབ་པ་ཡོང་ས་མ་རེད་བས།

ཁྱོད་ཅག་གིས་དངོས་སུ་སྙོམ་ནས་གསར་འགྱུར་འདི་འདྲ་ཞིག་མ་བགྲངས་ཀ་མེད་རེད།
དེ་མིན་ལྷ་དང་བླ་མའི་ལུང་ནི་ཁྱོད་ཅག་གི་ཁས་ལེན།
ད་ཁྱོད་ཚོར་མཁོ་བ་སྤྲོད་ཡོད་དོ། ཡིད་ཆེས་མིན་སོ་སོས་བལྟ།

བཀའ་ཟུར་ང་ཕོད་སྐུ་ཚེ་མ་ཟིན་པར་མྱ་ངན་གུས་འདུད་ཞུ།
ཟིན་པ་རྣམ་ངོ་ལ་ཆོད་སྡོམ་རྒྱག་རྒྱུ་སྔ་དྲགས་རྒྱུ་མེད།
གུས་པར་༸པཎ་ཆེན་བཅུ་པ་དང་བཀའ་་ཟུར་ང་ཕོད་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྲུང་གོ་བོད་རིག་པའི་་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་དབུ་འབྱེད་
མཛད་སྒོའི་སྐབས་གསུང་བཤད་གནང་བའི་ཀྲེབ་ཐག་ཅིག་ཡོད་ཁོང་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་དེ་དངོས་གནས་དེ་ག་ཙམ་ཞིག་རེད་
མི་འདུག་དངོས་གནས་ཆོད་སྡོམ་རྒྱག་རྒྱུ་མ་སྔ་ཞིག
གུས་པའི་རེ་བར་༸པཌ་ཆེན་བཅུ་པ་སྐུ་བཤེགས་ནས་མི་ལོ་ཉི་ཤུ་འཁོར་བ་དང་བཀའ་ཟུར་ང་ཕོད་དགུང་ལོ་བརྒྱ་ལ་སོན་ཚེ་སྐུ་ཚེ་
མ་ཟིན་པའི་ལོ་འདིར་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་མི་སྣ་བྱས་པ་ཅན་གཉིས་ལ་ཆེད་དུ་དམིགས་ཨ་རིའི་ཀུན་གླེང་ལེ་ཚན་ནང་བགྲོ་གླེང་
གནང་བའི་རེ་བ་ཆེ།
སྐབས་དེར་གུས་པས་ཁོང་གཉིས་ཀྱི་ཞལ་རྗེན་པ་ལས་ཐོན་པའི་ཀྲེབ་ཐག་གསུང་བཤད་དེ་ཕུལ་ཆོག་
ཐུགས་ངར་ཤུགས་དང་སྦྲགས་ཏེ་གསུང་བཞིན་པའི་བཀའ་མོལ་དག་གསན་སྐབས་བདག་ནི་མིག་ཆུ་རང་དབང་མེད་པ་ཤོར་བྱུང།

阿沛阿旺晋美：搞“西藏独立”是没有出路的
2009年03月24日 08:49人民网-人民日报【大 中 小】 【打印】 共有评论9条
牢记历史 把握未来
从上个世纪初到现在，我作为亲身经历过新旧两个西藏的见证人，深感到:只有在中国共产党的领导下走中国特色社会主义道路，西藏人民才能真正当家作主；只有生活在祖国的大家庭当中，西藏才会发展进步，人民才会幸福安康。
历史雄辩地证明，搞“西藏独立”是没有出路的，是注定要失败的。作为一个年近百岁的老人，我希望达赖喇嘛按照中央的要求彻底放弃“西藏独立”，回到 爱国立场上来，中央与达赖喇嘛接触商谈的大门是敞开的。我还衷心希望那些漂泊在海外，心系故土的藏族同胞，为家乡和父老乡亲做些有益的事情。
今年是西藏进行民主改革50周年。前不久，西藏自治区九届二次人民代表大会上通过了将每年的3月28日定为“西藏百万农奴解放纪念日”，影响深远， 意义重大。50年多来，我不仅亲眼目睹和经历了维系千余年的封建农奴制的最后阶段和它的消亡过程，而且作为旧西藏上层阶级中的一分子同其他上层爱国人士一 道，共同投身到这场伟大的革命中。在周总理签署的1959年3月28日国务院令中，我被任命为自治区筹备委员会副主任委员兼秘书长。抚今追昔，西藏所经历 的波澜壮阔的民主改革，不仅使西藏实现了历史性的跨越，也为西藏的未来指明了前进的方向。
藏民族是一个伟大的民族，是中华民族的一个优秀成员，它有着悠久的历史，创造了古代灿烂的文化，特别它是藏传佛教的诞生地。我出生在1910年，对 1959年民主改革前的旧西藏十分了解。那个时候的西藏是一个长期处于政教合一、僧俗和贵族专政的黑暗、落后的封建农奴制社会，生产力极端低下，物质极其 匮乏，就连简单的火柴都制造不了。占人口不到5％的官府、贵族和寺院上层僧侣等农奴主占有西藏几乎全部耕地、牧场和绝大部分牲畜。占西藏人口的95％的农 奴人身权被农奴主占有，农奴主把农奴当作私有财产随意支配，可以买卖、转让、赠送、抵债和交换，农奴承担着沉重的地租、上百个税种和乌拉差役，生活极端贫 困。极其落后的封建农奴制度，不仅使广大农奴备受政治压迫和阶级剥削，而且使西藏的生产力受到严重束缚，经济和社会长期处于停滞状态。落后的生产力和与世 隔绝的地理环境，使整个西藏社会处于相当封闭保守的状态。比如，当时整个社会对发生了日本侵略中国、进行八年抗日这样的大事，不要说普通百姓，就连上层阶 层中也只有少数人知晓。在这样的情况下，进步思想很少进入到西藏内部，整个社会日趋衰败。那个时候，我和一些上层开明人士都认为照这样子下去，用不了多 久，农奴死光了，贵族也活不成，整个社会就得毁灭。
现在回过头来看，西藏的和平解放，使西藏人民摆脱了帝国主义的侵略，回到了祖国大家庭温暖的怀抱，实现了包括藏族在内的中华民族在新的历史条件下的 大团结，使西藏实现了历史性的伟大转折。西藏的民主改革，则摧毁了“三大领主”的统治势力和封建农奴制度的社会基础，废除了“三大领主”对广大农牧民的人 身占有和经济剥削。民主改革不仅解放了农奴，解放了生产力，同时也拯救了整个西藏，为西藏打开了一扇通向新时代、新社会的大门，是西藏从衰败没落走向兴旺 发达的一次根本性的社会变革，是历史发展的必然。
在我看来，西藏民主改革的顺利推进，根本原因在于中国共产党实行了一系列符合西藏各族人民根本利益的政策和路线。首先，中央考虑到西藏历史和现实的 特殊情况，对西藏社会制度的改革采取了“慎重稳进”的方针。《十七条协议》中明确规定:“有关西藏的各项改革事宜，中央不加强迫，西藏地方政府应自动进行 改革，人民提出改革要求时，得采取与西藏领导人员协商的办法解决之”。一直到1956年，西藏的民主改革才提到议事日程上来，但考虑各方条件不成熟，中央 又提出了“六年不改”的方针，等待西藏上层觉悟。中央人民政府这种十分慎重的态度和极为宽容的政策，最终为实施民主改革赢得了最广泛的人心。但是，西藏上 层统治集团中的一些人错误地估计了形势，为了维护政教合一的统治和封建农奴制度，在国外分裂势力的操纵和支持下，公然撕毁了《十七条协议》，悍然全面发动 了反革命武装叛乱，达赖喇嘛及其追随者流亡到了印度。他们的这一拙劣行径，不但没有能阻止民主改革，保住政教合一的封建农奴统治，实现“西藏独立”的梦 想，相反却激起了西藏广大僧俗群众和上层爱国人士尽快平息叛乱，实行民主改革的强烈要求，加速了民主改革的进程。
其次，认真贯彻了一切从西藏实际出发，实事求是的基本原则。在民主改革中，中央坚持和平改革的方针和区别对待的政策，把自上而下的民主协商和自下而 上的发动群众结合起来，对参加叛乱的农奴主的生产资料实行没收政策，分配给农奴和奴隶；对未参加叛乱的农奴主的生产资料实行赎买政策，即由国家按合理价格 把生产资料买过来分给农奴和奴隶。同时，解放家奴，废除人身依附。在牧区，对参加叛乱牧主的牲畜，由原放牧的牧民放牧，收入归放牧的牧民所有；对未参加叛 乱的牧主的牲畜，仍归牧主所有，但减少牧主的剥削，增加牧民的收入。对寺庙的民主改革实行政教分离原则，一方面废除寺庙的封建特权和封建剥削压迫制度，一 方面坚持宗教信仰自由政策，尊重和保护公民宗教信仰自由的权利。中央的这一系列正确政策，得到广大僧俗群众和爱国人士的热烈拥护和支持。
第三，落实和保障西藏人民的民主权利，使广大西藏各族群众当家作了主人。《十七条协议》指出:“在中央人民政府统一领导之下，西藏人民有实行民族区 域自治的权利”。从筹备到正式成立，西藏实行民族区域自治历经了九年的曲折道路，1965年9月，西藏自治区终于正式成立。当年，西藏约92％的地方建立 了以翻身农奴和奴隶为主的乡人民政权。自治区第一届人民代表大会召开的时候，出席大会的301名代表中，包括藏族在内的少数民族代表占到80％以上，西藏 上层爱国人士和宗教界人士占11％多。在民主改革的过程中，中央始终注意倾听广大藏族干部群众和爱国上层人士的声音，设身处地为藏族同胞着想，使重大民主 改革措施都经过充分酝酿，实施起来有着雄厚的社会基础。事实证明，彻底推翻政教合一的封建农奴统治，标志着西藏人民真正享有了自主管理本地区事务和管理国 家事务的权利，实现了向社会主义社会的历史性跨越，为西藏今后的繁荣和进步奠定了坚实的基础。
第四，正确贯彻执行了党的民族宗教政策。我个人印象极为深刻的是，当时中央考虑到西藏在历史发展、地理环境和自然条件方面的特殊性，派来的干部和驻 藏人民解放军都十分尊重藏民族的生活习俗、文化传统，严格地遵守“三大纪律、八项注意”。比如，当部队路过寺庙的时候，官兵们宁肯在野外搭帐篷受冻，也决 不踏进寺庙半步。中央提出“六年不改”的方针后，西藏实行了紧缩机构、精简人员，将一大批汉族干部、职工调回内地，把精简下来的藏族青年送到内地学习。对 驻藏部队也进行了全区性的缩编。由于在藏工作的干部和人民解放军带着深厚的感情一心一意为藏族人民谋利益，坚定地保护藏族人民的正当权利，广大僧俗群众把 汉族干部和解放军视为自己的同胞兄弟和人民的救星，上层爱国人士把他们视为肝胆相照、荣辱与共的知心朋友。中国共产党的影响很快传播到西藏的各个角落，深 入每个藏族人民的心中，最终赢得了西藏僧俗群众和上层爱国人士的理解和信任，调动了他们的积极性，得到了他们有力的支持和配合，使得民主改革、平息叛乱和 成立自治区在很短的时间内都取得了决定性的胜利。即使在动荡不安的“文化大革命”那样的岁月里，西藏各族人民和全国各族人民一样，也心向着党、心向着祖 国。

如果说上个世纪80年代以前西藏的社会进步突出表现在人民的政治权利得到实现的话，80年代之后则可以说西藏的经济社会迎来了全面的、跨越式发展的 时期。1980年，西藏和全国各地一样，刚刚从“文化大革命”的创伤中恢复过来不久，中央就召开了第一次西藏工作座谈会，进行拨乱反正，提出了“为建设一 个团结、富裕、文明的新西藏而奋斗”战略目标。此后，中央根据西藏的实际情况和国家的经济情况，加大对西藏的援助，制定了一系列优惠政策。时至今日，中央 已经召开了四次西藏工作座谈会，经历了“一个转折点”“两个里程碑”，研究解决西藏在不同的历史时期、发展阶段所面临的问题，确定、调整、完善中央支持西 藏发展的各项政策。在中央的亲切关怀下，在全国人民的无私支援下，在西藏自治区党委、政府的坚强领导下，西藏各族各界群众团结奋斗，顽强拼搏，使社会面貌 发生了翻天覆地的变化。已经初步形成了以优势矿产业、建材业、旅游业、民族手工业、藏医药等为支柱，包括电力、农畜产品、饮食品加工制造等在内的富有特色 的现代工业体系。交通以公路为重点，航空、铁路、管道运输协调发展，形成了以拉萨为中心的四通八达的交通网。青藏铁路的通车，结束了西藏没有铁路的历史。 西藏各族人民的生活切实得到了改善和提高。国家每年投入大量资金进行生态保护建设，独特的高原正在实现可持续发展。
西藏经济的蓬勃发展，同时为民族文化和各项社会事业的繁荣和振兴提供了丰厚的物质条件。“文革”中被破坏的寺庙和文物古迹得到抢救，一些历史性的重 大文物，如布达拉宫、扎什伦布寺、大昭寺和萨迦寺等，国家投入巨资予以修缮和保护，并被列为国家级重点文物保护单位。根据《民族区域自治法》等法律，西藏 自治区人大制定了《西藏自治区学习、使用和发展藏语文的若干规定》，把学习、使用和发展藏民族语言文字工作纳入了法制化轨道，藏语言在工作、教育、生活中 得到广泛的使用。西藏在历史上第一次拥有了完备的、从幼儿园到中小学和大学的现代教育体系，在全国率先实现了城乡免费义务教育。西藏的医疗卫生水平也实现 巨大的跨越，人均期待寿命从和平解放时期的35．5岁增加到了目前的67岁。从上个世纪初到现在，我作为亲身经历过新旧两个西藏的见证人，深感到:只有在 中国共产党的领导下走中国特色社会主义道路，西藏人民才能真正当家作主；只有生活在祖国的大家庭当中，西藏才会发展进步，人民才会幸福安康。
和平解放西藏以来，在西方反华势力的支持下，达赖集团的分裂祖国的活动一刻也没有停止过。他们利用各种机会，制造种种事端、扰乱社会秩序、破坏人民 安居乐业的生活。他们还提出要搞“大藏区”、“高度自治”。西藏自元朝正式纳入中国版图以来，命运就与祖国各族人民休戚与共，除去现在的西藏自治区外，所 谓“大藏区”的行政区域从未形成过。全国解放后，其他藏区各自在本省内建立民族区域自治区地方，行使了民主自治的权利，得到了广大干部群众的拥护，这是早 已形成的历史现状。按照他们要划分的“大藏区”，就是把中国国土的1/4划为一个行政区域，最终为了达到“西藏独立”的目的。历史雄辩地证明，搞“西藏独 立”是没有出路的，是注定要失败的。作为一个年近百岁的老人，我希望达赖喇嘛按照中央的要求彻底放弃“西藏独立”，回到爱国立场上来，中央与达赖喇嘛接触 商谈的大门是敞开的。我还衷心希望那些漂泊在海外，心系故土的藏族同胞，为家乡和父老乡亲做些有益的事情。
今天我们纪念“西藏百万农奴解放纪念日”，就是要我们和我们的后代牢记历史，把握未来。在我近百年的生涯中，经历了西藏历史诸多的变迁。但是参加签 订和平解放西藏的《十七条协议》，参加轰轰烈烈的民主改革、参加建立人民民主政权成立西藏自治区，是我在西藏所经历的最重要的三件大事。我为自己能够参加 这样符合本民族利益，经得起历史检验的事件而感到欣慰。我相信，只要坚持中国共产党的领导、坚持社会主义制度，坚决维护祖国统一和民族团结，坚持改革开 放，坚定地信任依靠广大西藏人民，西藏的繁荣稳定就会有根本保障；只要坚持民族区域自治制度、全面贯彻党的民族宗教政策，保护和发展西藏优良的传统文化， 西藏的发展繁荣就会进一步扩大；只要西藏各族人民群众紧紧地依靠中国共产党的领导，实事求是，开拓创新，建设一个团结、富裕、文明、和谐的社会主义新西藏 的目标就一定能实现！
2009年3月

གྲོགས་པོ་དྲ་འབུ་གཡག་ལྡོམ་དགོངས་པ་མ་ཚོམ་རོགས།་འདྲ་འབུའི་སྐྱེ་བ་བཞེས་ཏེ་ངའི་ཟིན་བྲིས་ཀྱི་མིང་བེད་སྤྱོད་མ་གནང་རོགས།དོན་དངོས་ཐོག་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དགེ་སྐྱོན་ཐེར་འདོན་བྱེད་དུས་རང་ཉིད་གཞན་གྱི་གྲིབ་གཟུགས་འོག་ལ་ཡིབ་ནས་མཆན་བུ་བཏབ་ན་བྱབ་ཆུང་རེད།གྲོགས་པོ་ལགས་ད་ནས་མིང་འདི་བེད་སྤྱོད་མ་གནང་རོགས།

དྲ་གྲོགས་བྱམས་རྒྱལ་གྱིས་ལོ་རྒྱུས་ཁ་གསལ་སྤེལ་བར་བཀའ་དྲིན་ཆེ།
དེ་མིན་མི་བུ་ཧམ་ཅན་འདི་ཚོས་ལོ་རྒྱུས་ལ་ནག་ཐིགས་བཟོ་བཞིན་མདའ།

བོད་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཤིན་ཏུ་ནས་ཀྱང་ཛ་དྲག་ཅན་གྱི་གནས་སྟངས་འོག་བཀའ་ཤག་གིས་ལྷ་ཀླུ་ཡང་ང་ཕོད་དང་ཁུར་མཉམ་ལེན་གྱིས་སྡོད་དགོས་ཚུལ་གསུངས་འདུག་ཀྱང། ང་ཕོད་ནས་འགན་འཁུར་ཚང་མ་ཐུབ་ཚུལ་ཧམ་པ་བརྗོད་དེ་ ལྷ་ཀླུ་ཕྱིར་ལོག་བཏང་བ་དེས་སྐབས་དེར་བོད་ཆགས་འཇིག་གི་ ཛ་དྲག་ཅན་གྱི་གནས་སྟངས་དེ་ལ་མཐོང་ཆུང་བྱས་ཏེ་ཁོ་རང་གཅིག་པུས་འཇོན་མདོག་བྱས་འདུག་བ་ བོད་མི་རིགས་ལ་འགན་ག་ཚོད་གཅིག་ཁྱེར་ཡོད མེད་དེ་གསལ་པོ་རེད་འདུག་བ་ ང་ཕོད་དཀར པོ་དཀར་རྐྱང་ཆགས་ས་མ་རེད་ཀོ།

མཐོང་ཚད་ལ་དམོད་ཚིག་འདེབས་མཁས་པའི་འདྲ་འབུ་གཡག་ལྡོམ་ལགས།་སྐུ་མཁྱེན་དེ་རིང་ནས་ཕྲན་གྱི་ཟིན་བྲིས་ཀྱི་མིང་ཐོག་ནས་མཆན་བུ་མ་འདེབས་རོགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།་

བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཚང་དྲ་དཔོན་ལགས།་ཉེ་ལམ་ཞིག་ནས་ཕྲན་གྱི་ཟིན་བྲིས་ཀྱི་མིང་རྐུན་འཁྱེར་བྱས་པའི་གཡག་ལྡོམ་ཟེར་བའི་འདྲ་འབུ་ཞིག་གང་སར་སིམ་འཛུལ་གྱིས་མཆན་བུ་འདེབས་ཀྱི་འདུག་ན།་དྲ་འབུ་ཁོ་པ་དྲ་དངོས་འདི་ནས་རྒྱང་ཕུད་གཏོང་རོགས་ཞུ་རྒྱུ་དང།་ལྷག་པར་ཆེད་གཉེར་ས་དབང་ང་ཕོད་མཆོག་གི་སྐུ་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་འཁྱོག་བརྗོད་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དབྱེན་སློང་གི་འདུག་པས།་ཁྲིམས་ལུགས་དང་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་ར་བ་བརྒལ་བའི་འབུ་ངན་འདི་་རིགས་ལ་སྲོག་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཉེས་ཆད་གཅོད་རོགས།
གོང་གསལ་གཡག་ལྡོམ་ཟེར་བས་མཆན་བུ་འདེབས་མཁན་དེ་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཟིན་ཁོངས་ཡོད་གཡག་ལྡོམ་མིན་པ་མཁྱེན་པར་མཛོད།

ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད་མཆོག་སྐུ་གྲོངས་པའི་སྐོར་ལ་དྲ་གྲོགས་མང་པོ་ཞིག་གི་ལྟ་ཚུལ་མི་མཐུན་པ་ཕྱོགས་གཉིས་བགྱེས་འདུག ཚང་མ་ཞིབ་ལྟ་བྱས་པ་ཡིན ང་རང་གི་བསམ་ཚུལ་ལ་ཁོང་མི་རིགས་གི་ཞབས་འདྲེན་ དང་བདུད་རྒན་རེད་དུས་ནམ་ཡང་བསམ་གི་མེད་ཁོང་ད་ལྟ་བར་དུ་རང་དབང་དང་བྲལ་ནས་བཙན་འོག་དུ་སྡོད་དགོས་བྱུང་བ་རེད་ཚིག་སྐམ་པོ་བཙན་འོག་དུ་ལབ་དགོས་བྱུང་བ་ཧ་ལས་དགོས་ཡག་ཡོད་མ་རེད་ དོན་ལ་ཁོ་རང་གི་བུ་ངག་དབང་འཇིགས་མེད་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་བཏང་བ་དེ་ལ་བསམ་བློ་བཏང་དགོས།

དྲ་གྲོགས་ཚོ། ང་ཕོད་ལ་བསྟོད་ན་བསྟོད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་།་སྨད་ན་སྨད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཁུངས་ལུང་ཡོད་པ་རེ་དྲངས་ཏེ་བགྲོ་གླེང་གནང་དྲ་ཐོག་ཏུ་དུས་ཚོད་བཏང་བ་རིན་ཐང་ཅུང་ཟད་ཡོད་ངེས་ཡིན་པས་དེ་དོན་ལ་ཐུགས་འཇགས་འཚལ

བདེ་བ་ཅན་གྱི་དགོངས་ཚུལ་འདི་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད།རྒན་གསེར་རྟ་བ་ལགས་ཀྱིས་ཁ་སང་སྔོན་ཅུང་ཐལ་དྲགས་སོང་སྙམ་པའི་བཀའ་མོལ་ཁ་ཤས་གནང་སོང་།དེར་རྟེན་དེ་རིང་གི་འདི་དང་ཁ་སང་གི་དེ་ཡང་མི་མཚུངས་ན།སང་ཉིན་ཡང་རྒན་གསེར་རྟ་བ་ལགས་ཀྱིས་བསམ་ཚུལ་གསར་བ་ཞིག་བཏོན་མི་ཡོང་ངམ་སྙམ་གྱི་འདུག

གཙོ་བོ་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཁུངས་བསྐྱལ་དགོས་པ་རེད།《བདེན་དོན་གསལ་བའི་སྒྲོན་མེ》ཞེས་པའི་བོད་ནང་གི་རྩོམ་པ་པོ་ལྷ་ཕྲུག་ཅེས་པའི་བྲིས་པའི་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་མཛད་རྣམ་དེ་ལ་མཇལ་ནའང་ང་ཕོད་འདི་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་ཐུགས་བརྩིས་ཆེ་ས་ཞིག་དང་ཕྱག་རོགས་རླབས་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པར་གསལ་ལ།གུས་པོས་བསྒྲིགས་པའི་《ཞུམ་པ་མེད་པའི་སྙིང་སྟོབས》ཞེས་པའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པའི་ངག་རྒྱུན་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དེབ་ཕྲེང་བཅོ་བརྒྱད་པ་དེའི་ནང་དུ་ཡང་ང་ཕོད་ཀྱི་སྐོར་ནས་གསལ་གསལ་ཐིང་ཐིང་ཞིག་མེད་ནའང་།ཁོང་ལ་ངན་ཁག་དཀྲི་ས་མི་འགྲོ་བ་ཞིག་གསལ་འདུགད་དུང་མང་བོ་ཡོད་ན།རྒན་གསེར་རྟ་བ་ལགས་ནི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཤིག་ཡིན་དུས་ཁ་སང་གི་སྐྱུག་བྲོ་བའི་ལུང་རྫུན་དེ་འདྲ་དང་བདུད་རྒན་ལྟ་བུའི་བཀའ་མོལ་དེ་འདྲ་ནི་གཏན་ཏུ་མི་གསུང་བར་འཚལ་ཞུ་རྒྱུ་དང་།གཞན་ང་ཕོད་ཁོང་གི་འཁྲུངས་གཞིས་ནི་ལྷོ་ཁའི་རྒྱ་མ་གྲོང་ནས་ཡིན་པ་མཁྱེན་པར་མཛོད་ལ།ང་ཕོད་ཅེས་པའང་ཁོང་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པར་ཁོང་གི་སྐྱེས་དམན་གྱི་གཞིས་མིང་ཡིན་པ་སོགས་རྒན་གསེར་རྟ་ལགས་ལ་ནང་མོལ་གྱི་ཞུ་ཚུལ་རེ་སྐུལ་མདོ་ཙམ་ཞུས་པ་ཡིན།