རྒྱལ་ཡོངས་ཚོཊ་ཆེན་གླེང་བ། ཁང་གསར་རྡོ་རྗེ།

བོད་གཞུང་མང་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་གླེང་བ།

ཁང་གསར་རྡོ་རྗེ།

༅༅།། ༢༠༠༨ ལོར་བཅའ་ཁྲིམས་དགོངས་དོན་གྱི་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་དང་པོ་དེ་འཚོགས། དེ་ནི་བོད་ནང་ས་བྱི་ཞི་རྒོལ་ཆེན་མོ་བྱུང་རྗེས་འཚོགས་པ་ཞིག་རེད། ཚོགས་འདུ་མ་འཚོགས་གོང་། བཀའ་ཤག་གིས། ཚོགས་འདུ་འདི་ནི་བསམ་འཆར་བསྡུ་ལེན་ཙམ་ལས་སྲིད་ཇུས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་བའི་ཚོགས་འདུ་མིན་ཞེས་བསྒྲགས། དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་གྱིས་སླར་ཡང་། ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་དཔྱད་ཀྱི་ཐོག་ཏུ་འགྲོ་རྒྱུའི་སྤྱི་མོས་རྒྱབ་གཉེར་བྱེད་སྐབས། བཀའ་ཤག་གིས་ཚོགས་ཆེན་དེའི་རྒྱབ་གཉེར་དེ་ཧ་ཅང་གིས་ཤུགས་ཆེན་པོས་གླེང་འགོ་ཚུགས། གླེང་སྟངས་ལ་བལྟས་ན། དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་གྱི་རྒྱབ་གཉེར་དེ་ཆེས་མཐོ་བའི་གྲོས་ཆོད་ཅིག་ཏུ་བརྩིས་པ་ལྟ་བུར་མངོན།

ང་ལ་མཚོན་ན། དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་དང་པོ་དེས། གནད་དོན་གཉིས་གསལ་བཤད་བྱས། དེ་ཡང་ ༡༽ བོད་མི་ཚོས་ཀླད་པ་ག་ཚོད་དཀྲུག་ནའང་ད་ལྟའི་ཆར་ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་དཔྱད་ལས་ལྷག་པའི་ལམ་གཞན་ཞིག་གི་ཐོག་ཏུ་འབབ་ཐུབ་ཐབས་མེད་པ་དང་། ༢༽ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་འདི་བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཡིན་ཡང་། འདིས་བོད་མི་དམངས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་བྱེད་ཐུབ་ཀི་མེད་པ་དེ་རེད། རྒྱུ་མཚན་དེ་འདྲ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས། དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་འདྲ་བོ་ཞིག་ཡང་ཡང་འཚོགས་ན་ལེགས་པའི་ལམ་སྟོན་བསྩལ་ཅིང་། ལམ་སྟོན་བསྩལ་བ་ལྟར། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༢༦ ནས་ ༣༡ བར་བོད་གཞུང་མང་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་དང་པོ་ཞེས་པ་འདི་སྐོང་འཚོགས་གནང་གི་ཡོད་རེད། ཡིན་ནའང་། ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཚོགས་བཅར་བ་དང་གྲོས་གཞི། དུས་ཚོད། ངོ་བོ་སོགས་ལ་ཞིབ་ཏུ་བསམས་ན། འདིས་དམིགས་བསལ་ཕན་ཐོགས་དེ་ཙམ་ཡོང་བཟོ་མ་མངོན།

དང་པོ། ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་བཅར་བ་ནི། བཙན་བྱོལ་བོད་པའི་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་རྣམས་དང་། བཀའ་བློན་ཁྲི་པས་དབུས་པའི་བཀའ་བློན་ཁག རང་དབང་ཅན་གྱི་སྡེ་ཚན་ཁག་གི་འགན་འཛིན། ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན་གྱིས་དབུས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ། ས་གནས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་གཉིས་རེ། ས་འཐུས་མེད་པའི་ས་གནས་ཁག་ནས་མི་མང་གི་སྐུ་ཚབ་རེ། ས་གནས་རང་བདེན་ཚོགས་ཆུང་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་རེ། ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་གི་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་དང། བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་རེ། གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་གཉིས་རེ། ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི་དང། གཡུང་དྲུང་བོན་བཅས་སོ་སོའི་གྲྭ་བཙུན་སྐུ་ཚབ་དྲུག་རེ། བོད་སློབ་འཛིན་ཚོགས་དང། བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེ། མ་སུ་རི་བོད་ཁྱིམ་དང་སམ་བྷོ་ཊ་བཅས་ཀྱི་མདུན་ལམ་སློབ་སྟོན་པའི་སྐུ་ཚབ་རེ། རང་སྐྱོང་སྡེ་ཚན་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་རེ། བོད་སྨན་དང་ཕྱི་ལུགས་སྨན་པའི་སྐུ་ཚབ་གཉིས་རེ། རྒྱུན་ལྡན་བོད་དོན་ཐོག་ཐུགས་སྣང་དང་འགན་ཁུར་ལས་འགུལ་སྤེལ་མཁན་དང། མཁས་དབང། ཆེད་ལས་པ། སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་བ་བཅས་མཉམ་ཞུགས་གནང་འདོད་ཡོད་རིགས་དང་བླངས་ཕེབས་མཁན་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ཁུལ་ནས་གྲངས་༢༥ དེ་མིན་ནས་གྲངས་༢༥ བཅས་ཡིན་པ་རེད།

ཚོགས་བཅར་བའི་གནས་སྟངས་འདི་ལ་གཟིགས་ན། ཆེད་མངགས་ཡོང་མ་བཅུག་པ་དང་ཆེད་མངགས་ཡོང་བཅུག་པའི་རིགས་གཉིས་ཡོད། དེ་ཡང་ཆེད་མངགས་ཡོང་མ་བཅུག་པའི་རིགས་ནི། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་དང་ཕྱི་རྒྱལ་དོན་གཅོད་ཁག བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ལས་ཁུངས་ཁག་གིས་དྲུང་ཆེས་མཚོན་པའི་གཞུང་ཞབས་དང་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་དབུ་འཛིན་དང་སློབ་སྤྱི། དགེ་ཆེ། བོད་མིའི་གཞིས་སྒར་ཁག་གི་ས་གནས་འགོ་འཛིན། སྨན་ཁང་ཁག་གི་འགན་འཛིན་སོགས་རེད། ཏག་ཏག་ཡོང་མ་བཅུག་པའི་མི་སྣ་འདི་དག་ནི། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལས་དོན་དངོས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་དང་ཤེས་ཚད། འཆར་སྣང་བཅས་ཆ་ཚང་ཡོད་པ་ཤ་སྟག་རེད་ལ། འཛིན་སྐྱོང་དང་དཔལ་འབྱོར། འཕྲོད་བསྟེན། ཤེས་རིག་སོགས་གཞུང་འབྲེལ་ལས་དོན་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཡང་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་གྱི་དབང་ལྡན་མི་སྣ་དང་ལས་དོན་ལེགས་སྒྲུབ་ཡོང་མིན་གྱི་རྩ་བའི་གནད་འགག་ཀྱང་རེད། འོན་ཀྱང་བཀའ་ཤག་གིས་ཚོགས་ཆེན་འདིའི་ནང་གལ་གནད་ཆེ་བའི་མི་སྣ་འདི་དག་ཆེད་མངགས་ཡོང་བཅུག་མེད་ལ། གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་ཀྱང་དེའི་ཐད་བཀའ་ཤག་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་ཐུབ་མེད།

ཆེད་མངགས་ཡོང་བཅུག་བའི་སྡེ་ཚན་ནང་། ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི་དང། གཡུང་དྲུང་བོན་བཅས་སོ་སོའི་སྐུ་ཚབ་གཅིག་གཉིས་ཀྱིས་མི་འགྲིག་པར་སྐུ་ཚབ་གྲངས་དྲུག་རེ་གདན་ཞུ་བྱས་པ་དང་། དེ་ཡང་ངེས་པར་གྲྭ་བཙུན་ཡིན་དགོས་པའི་གཏན་འབེབས་བྱས་ཡོད། ཡང་སློབ་གྲྭའི་སྡེ་ཚན་ནས་མགྲོན་འབོད་བྱེད་དགོས་པའི་དབང་ལྡན་འགན་འཛིན་སུ་ཡང་ཚོགས་བཅར་བའི་ཁོངས་སུ་མ་བཅུག་པར། དབང་ཚད་ཅི་ཡང་མེད་པའི་མདུན་ལམ་སློབ་སྟོན་པ་ཟེར་བའི་སྐུ་ཚབ་རེ་མགྲོན་འབོད་བྱས་ཡོད། ཚོགས་བཅར་བའི་གྲུབ་ཆ་འདིའི་ཐོག་ནས། ཚོགས་འདུ་འདིས་དངོས་ཡོད་ལག་ལེན་ལ་ཕན་པའི་བསམ་འཆར་ཡོང་བའི་རེ་བ་ཆུང་ཞིང་། བསམ་འཆར་ཡག་པོ་དེ་འདྲ་བྱུང་བའི་དབང་དུ་བཏང་རུང་། དངོས་སུ་ལག་ལེན་བསྟར་མཁན་དང་ཐད་ཀའི་འབྲེལ་བ་མེད་པས། ལམ་དུ་འགྲོ་དཀའ་བའི་ས་བོན་བསྐྲུན་འདུག

གཉིས་པ། ཚོགས་འདུའི་དུས་ཚོད་ནི། ཏག་ཏག་ད་ལྟའི་བཀའ་ཤག་གི་ལས་ཡུན་རྫོགས་པར་ད་དུང་དུས་ཚོད་ཕྲན་བུ་ཡོད་ཅིང་། བཀའ་ཤག་གསར་བ་སླེབས་པར་དེ་མཚུངས་ཀྱི་དུས་ཚོད་ཡོད་པའི་བར་མཚམས་ཤིག་ལ་སྐོང་འཚོགས་བྱས་པ་རེད། དེར་བརྟེན། ཚོགས་ཆེན་འདིའི་རྒྱབ་གཉེར་བསམ་ཚུལ་རྣམས་ད་ལྟའི་བཀའ་ཤག་གི་དུས་ཚོད་ཡོལ་ལ་ཉེ་བའི་ཆ་ནས་རང་གི་ལས་འཆར་ནང་གསར་དུ་འཇུག་པ་མི་སྲིད་ཅིང་། འབྱུང་ཉེའི་བཀའ་ཤག་གསར་བས། བཀའ་ཤག་རྙིང་པའི་སྐབས་སུ་བསྐངས་པའི་ཚོགས་འདུའི་བསམ་འཆར་ཞིག་རང་གི་ལས་འཆར་ཁོངས་སུ་འཁྱེར་དཀའ་བ་ཡིན། ལྷག་པར་དུ་ད་ལྟ་ཚོགས་ཆེན་འདི་འདྲ་ཞིག་འཚོགས་དགོས་པའི་དམིགས་བསལ་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཞེ་དྲག་ཡོད་མ་རེད། དངོས་གནས་བྱས་ན། བཀའ་ཤག་གསར་བ་བདམས་ཚར་བ་དང་ཚོགས་ཆེན་འདི་འདྲ་ཞིག་བསྐངས་ཐུབ་ན། གཅིག་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་སོས་པ་མང་པོ་ཞིག་བསྡུ་ལེན་ཐུབ་པ་དང་གཉིས་ནས་བཀའ་ཤག་གསར་བའི་བསམ་ཚུལ་དང་འཆར་གཞི་རྣམས་གསལ་བཤད་ཐུབ་པའི་དགེ་མཚན་ཡོད།

གསུམ་པ། ཚོགས་འདུའི་གྲོས་གཞི་གཙོ་བོ་ནི། ཚོགས་བཅར་བ་བྱིངས་ཀྱིས་ཤེས་རྟོགས་དང་ཉམས་མྱོང་ཧ་ལམ་མེད་པའི་དོན་གནད་དཔེར་ན། ཆབ་སྲིད་དང་། མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས། གཞིས་ཆགས་སྲ་བརྟན། ཤེས་ཡོན། འཕྲོད་བསྟེན། དཔལ་འབྱོར། བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་སོགས་ཀྱི་སྐོར་རེད། གྲོས་བསྡུར་ནང་བཀའ་ཤག་དང་ཁྲིམས་ཞིབ་པས་ཆ་ཤས་ལེན་དཀའ་བས། ཚོགས་འདུའི་རྒྱབ་གཉེར་བསམ་འཆར་དེ་ཚོ། འདི་བྱེད་དགོས་རེད། ཕ་གི་བྱེད་དགོས་རེད། ཨ་རི་ལ་དཔེ་ལྟ་དགོས་ཚུལ་སོགས་མང་ལ། ཇི་ལྟར་བྱེད་དགོས་པ་ཧ་ཅང་ཉུང་བ་ཞིག་དང་། དོན་གྱི་སྤྱི་ཁོག་བརླག་སྟེ་དོན་དག་ཆུང་ཆུང་ཁ་ཤས་ཞིབ་ཚགས་ཀྱིས་བཤད་པ་ཞིག་ཆགས་ཉེན་ཡོད།

ད་ལྟའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གླེང་ཕྱོགས་དབང་གིས། ཆབ་སྲིད་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ཟེར་བའི་གྲོས་གཞིའི་ཁོངས་མང་ཆེ་བས། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་འོས་འདེམས་གླེང་ངེས་རེད་ལ། འགའ་ཤས་ཀྱིས་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་ཡང་བསྐྱར་བཀའ་ཁྲིའམ་སྤྱི་འཐུས་སུ་ཕེབས་དགོས་པའང་བཤད་སྲིད། འོན་ཀྱང་ཚོགས་ཆེན་འདི་ནི། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དང་སྤྱི་འཐུས་བྱེད་འདོད་ཡོད་པའི་མི་ཚོར་གོ་སྐབས་ཧ་ཅང་གི་བཟང་པོ་ཞིག་རེད། དེར་བརྟེན་ཚོགས་ཆེན་འདིའི་ནང་འཁྲུག་ཆ་ཆེ་ཤོས་ནི། བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་འོས་གཞི་ཚོ་དང་སྤྱི་འཐུས་བྱེད་འདོད་ཡོད་པ་ཚོ་ཆགས་རྒྱུ་རེད། ཁོང་ཚོས་ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་སྟོང་གིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་མདུན་ལ་མཐོང་ཚུལ་བཟང་པོ་བསྐྲུན་ཐབས་བྱེད་ངེས་རེད། ལྷག་པར་དུ་སྔོན་མ་གྲོས་ཚོགས་ནང་སྟག་ངར་ངར་ངར་ཏེ་གྲོས་ཚོགས་འཐོར་འཇུག་མཁན་སྤྱི་འཐུས་དེ་ཚོས། ད་རེས་ལྷག་བསམ་དང་སྤྱི་སེམས་ཆེ་མདོག་གི་ཟློས་གར་འཁྲབ་ངེས་རེད།

གོང་གསལ་རྒྱུ་མཚན་རྣམས་དང་ཚོགས་འདུ་མ་འཚོགས་གོང་ནས། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས། ཚོགས་ཆེན་འདི་ལ་རྒྱབ་གཉེར་བསམ་འཆར་འབུལ་བའི་དབང་ཚད་མ་གཏོགས། ཐག་གཅོད་ཀྱི་དབང་ཚད་མེད་ཚུལ་གསལ་བཤད་གནང་ཡོད་པས། ཚོགས་ཆེན་འདིས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་འཁོད་ཡོད་པའི་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་གང་ཡང་གཏོང་ཐུབ་རྒྱུ་མ་རེད། འོན་ཀྱང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་ཡོངས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་གང་འཚམ་སླེབས་ཡོད་པས། དེ་ཚོས་གཞུང་གི་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་དང་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཕྱོགས་ཐད་བསམ་འཆར་ཤུགས་ཆེ་ཙམ་གནང་སྲིད་པ་ཡིན་ལ། སྐྱོན་བརྗོད་བྱུང་བ་ཁག་ལ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས། དགག་ལན་ནམ་གསལ་བཤད་ས་རུབ་འགྲོ་བ་ཞིག་བསྐྱོན་ངེས་པ་ནི་བཤད་མི་དགོས་པ་ཞིག་རེད།

ཚོིགས་ཆེན་འདིའི་ངོ་བོ་དང་ཚོགས་བཅར་བ། ཐག་གཅོད་ཀྱི་དབང་ཚད་སོགས་ལ་བསམ་ན། བོད་ནང་ཆབ་སྲིད་གྲོས་ཚོགས་ཟེར་བའི་ཚོགས་ཆེན་གཟི་བརྗིད་ཁོག་སྟོང་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་དང་གཅིག་པ་མ་ཆགས་པའི་ངེས་པ་མེད། འོན་ཀྱང་འདི་ལྟར་སྐྱོན་ཆ་ནས་བཤད་དུས་ལེགས་ཆ་རྩ་བ་ནས་མེད་པ་དེ་འདྲར་གོ་མི་ཉན། ཉུང་མཐར་ཡང་ཚོགས་ཆེན་འདིས་མང་ཚོགས་ལ་རང་གི་བསམ་ཚུལ་བཤད་སའི་སྡིངས་ཆ་ཞིག་བསྐྲུན་ཐུབ་ཡོད་ལ། ད་རེས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཉམས་མྱོང་ཐོག་ནས་འབྱུང་འགྱུར་ཚོགས་ཆེན་སྐོང་ཕྱོགས་ལ་ལེགས་བཅོས་མང་བོ་བྱས་ཆོག་པ་ཞིག་རེད།། །།

༼རྩོམ་འདི་བྲེལ་ཟིང་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་ཁྲོད་ནས་དཔྱད་གཞི་ཧ་ཅང་ཉུང་ཉུང་ཞིག་གཞི་རྩར་བཟུང་སྟེ་བྲིས་པས་སྐྱོན་དང་ནོར་འཁྲུལ་ཡོད་སྲིད། དེར་བརྟེན་ཀློག་མཁན་ཚོས་སྐྱོན་འདོན་ཡོ་བསྲང་བྱུང་ན་ངོས་ལེན་བྱ་རྒྱུར་གྲ་སྒྲིག་ཡོད།༽

རྩོམ་སྒྲིག་པའི་གསལ་བཤད།

( གོང་གི་རྩོམ་ཡིག་འདི་བོད་གཞུང་དམངས་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་དབུ་འཛུགས་ཀྱི་སྔར་ཉིན་ཕྱི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༢༥ ཉིན་བསྐུར་འདུག་ཀྱང་། བར་ལམ་འདི་ག་རྩོམ་སྒྲིག་པའི་གློག་འཕྲིན་ཡིག་སྒམ་སྔོག་མ་ཐུབ་པའི་གནས་ཚུལ་འོག དུས་ཐོག་ལ་སྤེལ་མ་ཐུབ་པར་ཤིན་ཏུ་ཕངས་ཀྱང་། རྩོམ་ཡིག་གི་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད། བརྗོད་རིམ་གང་ཐད་ནས་གནད་དུ་འཁེལ་ཞིང་དོན་ལ་གནས་པ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་སྟེ་འདིར་བཀོད་པ་ཡིན། )