ལྕམ་ཨང་སིན་སུའུ་ཀཱེ་དང་བོད་པའི་བུ་མོ།

བོད་དང་ཨང་སིན་སུའུ་ཀཱེ་བར་འབྲེལ་བ་གང་འདུག་ཟེར་ན། ཕྱོགས་གཉིས་ཀས་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ཐོག་ནས་འཐབ་རྩོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ལ། ཁོ་མོའི་བཟའ་ཟླ་མཱེ་ཀུ་ཨེརུ་སི་ལགས་ནི་བོད་རིག་པའི་ཆེད་མཁས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཁོང་གཉིས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་བོད་དོན་སྐོར་ལ་དཔེ་དེབ་ཅིག་ཀྱང་བྲིས་ཡོད་ཟེར།

ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༧  ཉིན་གྱི་ཕྱིི་དྲོ་བོད་ཀྱི་དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པའི་གོ་སྒྲིག་འོག ངྷ་ས་ཉིན་སློབ་རྒྱལ་ཡུལ་ཆེན་མོའི་ཚོགས་ཁང་དུ་༼ འབར་མའི་དམངས་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་ལྕམ་ཨང་སིན་སུའུ་ཀཱེ་ལགས་ཀློད་གྲོལ་དང་ཨེ་ཤ་ཡའི་དམངས་གཙོའི་མདུན་ལམ༽ ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་འདུ་འཛོམས་ཤིག་ཚོགས་ཡོད་ཅིང་། བགྲོ་གླེང་གཏམ་བཤད་གནང་མཁན་་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མ་མཆོག་དང་དབུས་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཉམས་ཞིབ་པ་ཟླ་སྒྲོན་ཤར་གླིང་། དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་གངས་ལྷ་མོ་བཅས་ཀྱིས་ལྕམ་ཨང་སིན་སུའུ་ཀཱེ་ཡི་མི་རྒྱུད་དང་ཁོང་གི་མི་ཚེའི་འཐབ་རྩོད། དེ་བཞིན་ཨང་སིན་དང་བོད་རིགས་བར་གྱི་འབྲེལ་བ། འཛམ་གླིང་སྤྱི་དང་ཡང་སྒོས་ཨེ་ཤ་ཡ། ལྷག་པར་དུ་བོད་རིགས་བུད་མེད་ཚོས་ཁོང་ལ་མིག་དཔེ་བལྟ་ཡར་ལྟ་དང་། སློབ་སྦྱོང་དགོས་པའི་སྐོར་ལ་གཏམ་བཤད་གནང་ཡོད།

བགྲོ་གླེང་གི་ཐོག་མར་བོད་ཀྱི་དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཞོན་ཀླུ་མཁར་བྱམས་ལགས་ཀྱིས་བགྲོ་གླེང་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ་གཏམ་བཤད་གནང་དོན། ཨང་སིན་སུའུ་ཀཱེ་ཀློད་གྲོལ་བཏང་བར་འབར་མ་དྲག་པོའི་གཞུང་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ནམ་ཡང་ཞུ་རྒྱུ་མིན། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ཨང་སིན་སུའུ་ཀཱེ་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་པའི་དྲག་པོའི་གཞུང་གི་བྱ་སྤྱོད་དེ་ཁྲིམས་མེད་ལུགས་མེད་དང་ནོར་འཁྲུལ་ཅན་ཞིག་ཡིན། དེ་རིང་སྡིངས་ཆ་འདིའི་སྟེང་ནས་ཨང་སིན་སུའུ་ཀཱེ་ལ་བོད་རིགས་བུད་མེད་ཚོས་སྐད་ཆ་ཞིག་བཤད་དགོས་པ་དང་ཁོང་ལ་མིག་དཔེ་བལྟ་དགོས་པ་གལ་ཆེན་རེད། ཨང་སིན་སུའུ་ཀཱེ་ཡིས་ང་ཚོ་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་བརྡ་ལན་ཞིག་སྤྲད་ཡོད་པ་ནི། ཁོ་མོ་རང་དབང་ལུང་པ་ནས་ཕྱིར་ལོག་ཏེ་དྲག་པོའི་གཞུང་ལ་ཁ་གཏད་བཅག་སྟེ་དམངས་གཙོའི་རང་དབང་ལ་འཐབ་རྩོད་བྱས་པ་དང་། འཛིན་བཟུང་བྱས་རྗེས་ཐེངས་མང་པོར་ཀློད་གྲོལ་གྱིས་ཕྱིའི་རང་དབང་ལུང་པར་བྲོས་བྱོལ་གྱི་གོ་སྐབས་བྱུང་ཡང་། མུ་མཐུད་དུ་རང་ས་རང་ཡུལ་ནས་མང་ཚོགས་དང་མཉམ་དུ་འཐབ་རྩོད་བྱས་པ་དེ་རླབས་ཆེན་རེད། ཅེས་གསུངས་སོང་།

དེའི་རྗེས་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་པ་བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་ཀྱིས་ཨང་སིན་སུའུ་ཀཱེ་སྐོར་གྱི་གློག་བརྙན་ཐུང་ངུ་ཞིག་གཟིགས་འབུལ་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ་འབར་མའི་གནས་བབ་ཐད་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་དོན། འབར་མ་དབྱིན་ཇིའི་དབང་སྒྱུར་འོག་ལོ་མང་པོའི་རིང་མྱངས་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༨ ལོའི་རྗེས་ལ་རང་དབང་ཐོབ་པ་ཞིག་དང་། འབར་མ་རང་བཙན་ཐོབ་ཀྱང་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཁག་ཆིག་སྒྲིལ་མ་བྱུང་སྟབས། སྲིད་གཞུང་བརྟན་པོ་ཞིག་མེད་པས་རིམ་བཞིན་འབར་མ་དམག་མིའི་དབང་ཤུགས་འོག་ཤོར་བ་རེད། ཨང་སིན་སུའུ་ཀཱེའི་ཕ་ཨང་སིན་ཞེས་པ་དེ་འབར་མའི་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་སྐབས་ཀྱི་མགོ་ཁྲིད་ཅིག་རེད། དེའི་རྗེས་ཁོང་གི་ཨ་མས་ཀྱང་འབར་མའི་དམངས་གཙོའི་རང་དབང་ལ་འཐབ་རྩོད་བྱས་འདུག ཨང་སིན་སུའུ་ཀཱེ་ལ་མཚོན་ན། དང་པོ་རྒྱ་གར་ནང་ལོ་གསུམ་རིང་སློབ་སྦྱོང་བྱས་རྗེས་དབྱིན་ཡུལ་དུ་ཕྱིན་ཏེ་མུ་མཐུད་སློབ་སྦྱོང་བྱས་འདུག རྗེས་སུ་ཁོ་མོས་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ནང་དུས་ཡུན་གང་ཙམ་རིང་ལས་ཀ་བྱས་རྗེས། ཕྱིར་འབར་མར་ལོག་སྟེ་ཕ་མ་གཉིས་ཀྱི་ལས་མཇུག་བསྐྱངས་ཤིང་། དངོས་སུ་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་དེ་དམངས་གཙོའི་རང་དབང་ལ་འཐབ་རྩོད་བྱ་རྒྱུའི་དམ་བཅའ་བཞག་འདུག ཅེས་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་།

དེའི་རྗེས་གངས་ལྷ་མོ་ལགས་ཀྱིས་བརྗོད་དོན། ཨང་སིན་སུའུ་ཀཱེ་ལ་ཁྱད་ཆོས་དང་རྒྱུ་རྐྱེན་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཁོ་མོའི་འཐབ་རྩོད་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་འདུག དང་པོ། ཁོང་མོའི་མི་རྒྱུད་དེ་འབར་མའི་རང་བཙན་དང་དམངས་གཙོའི་འཐབ་རྩོད་པ་རྐྱང་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཕ་ཨང་སིན་གཞན་གྱིས་ལྐོག་གསོད་བྱས་ཡོད་པ་རེད། གཉིས་པ། ཨང་སིན་སུའུ་ཀཱེ་ནང་པའི་རྗེས་འཇུག་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ཁོང་གི་འཐབ་རྩོད་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ངོ་བོར་བརྟེན་ཏེ། དྲག་པོའི་གཞུང་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་གི་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན། ཁོང་མོས་དམངས་གཙོའི་རང་དབང་ལ་འཐབ་རྩོད་བྱས་པ་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཅིང་། ༡༩༩༠ ལོར་འོས་བསྡུ་བྱས་སྐབས། ཨང་སིན་སུའུ་ཀཱེའི་ཕྱོགས་གཏོགས་འབར་མ་རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་གཙོའི་མཐུན་ཚོགས་ལ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་ཡོད་རུང་། དྲག་པོས་གཞུང་གིས་སྐབས་དེའི་འོས་བསྡུ་རྩིས་མེད་བཏང་སྟེ་གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པར་བསླེབས་བཅུག་མེད། དེ་ནས་ད་ལྟའི་བར་གྱི་མི་ལོ་ ༢༠ རིང་བཟང་བཙོན་བཀག་ཉར་བྱས་པ་ཞིག་རེད། ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།

དེའི་རྗེས་ཟླ་སྒྲོན་ཤར་གླིང་གིས་གཏམ་བཤད་གནང་དོན། ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བུད་མེད་ཀྱི་རང་དབང་དང་ནུས་སྟོབས་སོགས་གང་ཅིའི་ཐད་ནུབ་ཕྱོགས་པར་ཁ་ཕྱོགས་པའི་ལུགས་སྲོལ་ཤུགས་ཆེན་པོ་རེད། འོན་ཀྱང་ང་རང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་ཚུལ་ཡིན་ན་ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་གི་བུད་མེད་དེ་ཚོས་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་སྟེ་གྲུབ་འབྲས་བླངས་པ་དེ་འདྲ་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་ནང་བྱུང་མི་འདུག དཔེར་ན། ཨིན་ཌི་ར་གྷན་ཏཱེ་ Indira Gandhi ལ་མཚོན་ན། དཀའ་ལས་ཆེན་པོ་བརྒྱབས་ཏེ་རྒྱ་གར་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཨེ་ཤ་ཡའི་མི་མང་གི་མིག་དཔེར་བལྟ་དགོས་པའི་རླབས་ཆེན་གྱི་བུད་མེད་ཅིག་ཆགས་ཡོད། ཁོང་གི་སྙིང་སྟོབས་དང་བུད་མེད་ལ་སྤྲད་པའི་སེམས་ཤུགས་ཀྱིས་དེང་སང་རྒྱ་གར་ནང་གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་བུད་མེད་མང་པོ་བྱུང་དང་འབྱུང་མུས་རེད། དེ་བཞིན། པ་ཀི་སི་ཐན་གྱི་སྲིད་བློན་ཟུར་པ་བྷེ་ན་ཛར་ Benazir Bhutto ལྟ་བུ་རེད། ད་ལྟའི་ཆར་ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་རང་དབང་དམངས་གཙོའི་འཐབ་རྩོད་ཁྲོད་ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་བུད་མེད་ནི་ཨང་སིན་སུའུ་ཀཱེ་ཆགས་ཡོད། ཁོང་ཀློད་གྲོལ་ཐོབ་པ་དེ་རྒྱལ་ཁ་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད་ལ། ཁོང་མོས་ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་འོད་སྣང་ཆེན་པོ་ཞིག་སྤར་བ་རེད། ཅེས་དང་།

བོད་དང་ཨང་སིན་སུའུ་ཀཱེ་བར་འབྲེལ་བ་གང་འདུག་ཟེར་ན། ཕྱོགས་གཉིས་ཀས་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ཐོག་ནས་འཐབ་རྩོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ལ། ཁོ་མོའི་བཟའ་ཟླ་མཱེ་ཀུ་ཨེརུ་སི་ལགས་ནི་བོད་རིག་པའི་ཆེད་མཁས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཁོང་གཉིས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་བོད་དོན་སྐོར་ལ་དཔེ་དེབ་ཅིག་ཀྱང་བྲིས་ཡོད། གཉིས་པ། ཨང་སིན་སུའུ་ཀཱེ་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ག་རེ་ཐེབས་ཐུབ་མིན་དེ་རེད། ཨང་སིན་སུའུ་ཀཱེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་ཏུ་དམངས་གཙོ་དོན་གཉེར་པ་མང་པོ་ཡོད། རྒྱ་ནག་དམངས་གཙོ་དོན་གཉེར་པ་ལིག་ཞོ་པའོ་ད་ལྟ་བཙོན་འོག་ཏུ་ཡོད་ཀྱང་རིམ་བཞིན་འགྱུར་བ་ཞིག་འགྲོ་ངེས་རེད། གསུམ་པ། རྒྱ་གར་ལ་མཚོན་ན། ད་ལྟའི་བར་གཞུང་ངོས་ནས་འབར་མ་དྲག་པོའི་གཞུང་ལ་ཚོང་འབྲེལ་དམིགས་བསལ་མེད་ཀྱང་། དམངས་གཙོ་དང་འབྲེལ་པའི་གནོན་ཤུགས་ཀྱང་སྤྲད་མྱོང་མེད་པར་ཟུར་པ་ཞིག་གི་ངོ་བོར་བསྡད་ཡོད་མོད། རིམ་བཞིན་རྒྱ་གར་དམངས་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེ་ཤོས་དང་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་རྒྱ་གར་ནང་རླངས་རྫས་དང་སྣུམ་གྱི་དཀའ་ངལ་ཡོད་པར་བརྟེན། རྒྱ་གར་གྱིས་འབར་བའི་འབྲེལ་ལམ་ལ་འགྱུར་བ་ཞིག་མི་འགྲོ་རང་འགྲོ་ཆགས་ཡོད། ཅེས་གསུངས་སོང།

གཏམ་བཤད་ཀྱི་མཐའ་མར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མ་མཆོག་གིས་གཏམ་བཤད་གནང་དོན། འབར་མ་དྲག་པོའི་གཞུང་གིས་ཨང་སན་སོ་ཀཱེ་ཀློད་གྲོལ་བཏང་བ་དེ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་མེད། དེ་ལས་ལྡོག་ཏེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ཞིག་གི་ཆེད་དུ་ཡིན་པ་ཤེས་དགོས། འབར་མ་དྲག་པོའི་གཞུང་གི་སྲིད་ཇུས་འཛིན་སྟངས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་ན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བཀོད་འདོམས་ཡོད་སྟབས། གནས་བབ་འདི་ལ་བལྟས་གཞིགས་ཏེ། ང་ཚོས་ཀྱང་རྗེས་ཕྱོགས་ག་རེ་བྱ་དགོས་མིན་ཐད་གྲ་སྒྲིག་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོར་མཐོང་གི་ཡོད། འབར་མའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་བསླེབས་པ་དེས་རྒྱ་གར་གྱི་བདེ་འཇགས་ལའང་ཉེན་ཁ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། གང་ལྟར་བར་ལམ་ཞིག་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཕལ་ཆེ་བས་འབར་མའི་དྲག་པོའི་གཞུང་དང་འབྲེལ་ལམ་བཅད་དེ། སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁག་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་ཡོད།

 གསར་འགོད་པ། བནྡེ་སྐྱབས།