ཨུ་ཚུགས་ཀྱི་གསོལ་འདེབས། – ཁང་གསར་རྡོ་རྗེ།

དྲ་གྲོགས་ཚེ་རིང་བཀྲིས་ལགས།
སྐུ་ཉིད་དངོས་གནས་སྤྱོད་བཟང་ལྡན་པའི་མི་བུ་ཞིག་ཡིན་ན།གཡོ་རྒྱུ་དང་ལོག་འགྲེལ་སྤང་ནས་གོང་དུ་བཀོད་གནང་བའི་དེང་གི་མཁས་དབང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་བཀའ་ཟུར་བཀྲས་མཐོང་ལགས་དང་འབྲེལ་བའི་གཞུང་དངུལ་བསྐོར་ལ་སྐབས་དེར་དང་དེའི་ཚེ་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ཐོག་གསུངས་བཤད་ཇི་གནང་གསལ་པོ་བཀོད་གནང་འདུག་པ་ལགས་ན།ཞིབ་དཔྱད་ལེགས་པར་ཞིག་གནང་ནས་འགྲེལ་བརྗོད་ཞིག་ཡོད་པར་འཚལ་ཞུ་རྒྱུ་དང་།ད་དུང་ཡང་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་རྨི་ལམ་དང་འཆར་སྣང་སྐྱིད་པོ་དེ་གཏང་ནས་སྡོད་ཀྱང་ཕན་ཐོག་དང་གྲུབ་འབྲས་གང་ཡང་ཐོན་གྱི་མ་རེད།རྒྱུ་མཚན་ནི་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་བརྒྱ་ཆ་བརྒྱད་བཅུ་ཙམ་ནི་སྐུ་ཉིད་དང་འདྲ་བའི་བླུན་རྨོང་དེ་འདྲ་ཞིག་གཏན་ནས་མ་ཡིན་པས་སོ།ལྷག་པར་དུ་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་མཁས་དབང་བློ་བཟང་སེངྒེའི་སྒང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་བསྡད་པ་དེ་དག་ནི་རང་མགོ་ཆུ་འདྲེན་ཅང་གྱུར་འདུག་པ་མཐོང་གིན་མེད་པ་འདྲ།ཧ་ཧ།དེ་འདྲའི་དགོད་བྲོ་བ་ལ་ཨང་།རྩ་བའི་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་མཁས་དབང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེའི་བཀའ་སློབ་དང་གསུངས་བཤད་གནང་བཞག་པ་དེ་དག་གི་གོ་དོན་ཐོག་གོ་བ་ལེན་ཤེས་ཀྱིན་མེད་ཚོད་འདུག
དེ་འདྲའི་རིགས་ཤིག་ཡིན་ན།གང་ཡང་ཞུ་རྒྱུ་མེད།
ངས་སྐུ་ཉིད་ལ་དགོངས་དག་ཞུ་དགོས་ངེས་རེད།
རྒྱུ་མཚན་ནི།སྐུ་ཉིད་གོ་བ་མེད་པའི་བླུན་རྒན་ཞིག་ཡིན་པས་སོ།
གལ་སྲིད་ཁྱེད་ཀྱིས་གོ་བ་ལེན་ཤེས་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན།རྒྱུ་མཚན་དང་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་འགྲེལ་བརྗོད་ཅིག་གནང་དང་།དེ་ནས་སྐུ་ཉིད་ཀྱི་བཟང་སྤྱོད་དང་སྤུས་ཚད་ཇི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་མིན་གཞི་ནས་ཕྱིར་རུ་མངོན་ཡོང།

ཁང་གསར་ལགས་ཀྱིས་ཟིན་བྲིས་མང་ཆེ་བ་དེ་མཁས་དབང་བློ་བཟང་སེང་གེའི་སྐོར་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཅང་སྤེལ་གནང་སོང་།གཞན་སྐབས་གསུམ་པའི་བཀའ་ཁྲིའི་འོས་མི་རུ་ཡོད་པའི་མི་སྣ་དེ་དག་གི་ཐོག་ལ་ཞིབ་དཔྱད་ཡང་དག་ཞིག་གཏན་ནས་གནང་མི་འདུག་པ་ལགས་ན།
ངས་འདིར་ཟིན་བྲིས་པ་འདེ་བདུད་ཞེས་པ་ཞིག་གིས་བཀའ་ཟུར་བཀྲས་མཐོང་ལགས་ཀྱི་བསྐོར་ལ་ཚོགས་གཙོ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་གང་གསུངས་ཡོད་མེད་ཐོག་ཞིབ་དཔྱད་ལེགས་པོ་ཞིག་གནང་བཞག་པ་ཞིག་སྐུ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱན་ལམ་འགོད་ཡོད་པ་ལགས་ན།དེ་དོན་ཁྱེད་ཀྱིས་དེའི་སྐོར་ལ་ཞིབ་འཇུག་དང་ལེགས་ཉེས་ཀྱི་ཟིན་བྲིས་འམ་གཏམ་གླིང་ཞིག་གནང་ན་གང་འདྲ་འདུག

དེ་རིང་ངས་བཀའ་ཁྲིའི་སྐོར་གླེང་བརྗོད་ཐུང་རེ་བྱེད་འདོད་བྱུང། དེ་ནི་ད་བར་དུ་བོད་མི་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་བློའི་ཁ་ཕྱོགས་དེ་ནི་མཁས་དབང་བློ་བཟང་སེངྒ་དང། བཀའ་ཟུར་བཀྲས་མཐོང་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ་གཉིས་རེད། ངས་ཀྱང་ཁོང་གཉིས་ལ་དོ་སྣང་བྱས་པ་ཡིན། ངས་ཁོང་གཉིས་ལ་དོ་སྣང་བྱས་པའི་བརྒྱུད་རིམ་གྱི་ནང་དུ་མཐོང་བ་དེ་ནི་་་་བཀའ་ཟུ་་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ་གྱིས་བཀའ་བློན་བྱས་པའི་རིང་གི་དངོས་དོན་ཡིན་མིན་ཇི་ཡིན་ཡང་གནས་དོན་མང་པོ་ཞིག་ལ་གླེང་སློང་སྣ་ཚོགས་ཤིག་བྱས་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་་་བཀའ་ཟུར་བཀྲས་མཐོང་་མཆོག་གིས་གླེང་རྙོགས་དེ་དག་གཙང་སེལ་གྱི་ཆེད་དུ་རང་དབང་གསར་ཤོག་གི་ཐོག་ནས་གསལ་བཤད་དེ་སྐྱར་དུ་འགྲེམ་སྤེལ་བྱེད་དགོས་བྱུང་བ་རེད།

དེ་ནས་ངས་རང་དབང་གསར་ཤོག་དེ་ཞིབ་ཏུ་བཀླགས་པ་ཡིན། དེ་དང་མཉམ་དུ་བཀའ་ཟུར་ཁོང་བཀའ་བློན་གནང་སྐབས་སུ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་བགྲོ་གླེང་གང་བྱུང་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཐད་ལ་སྐབས་དེའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་དང། སྐབས་དེའི་ཚོགས་གཙོ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་གང་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཐོག་ལ་ཡང་ཡང་དཔྱད་ཞིབ་བྱས་པ་ཡིན། གནས་སྟངས་དེ་འདྲའི་འོག་ཏུ་ངས་རང་དབང་གསར་ཤོག་དེ་ལ་དཔྱད་ཞིབ་ཅིག་བྱེད་དགོས་རང་བཞིན་གྱིས་བྱུང་བ་རེད།

རང་དབང་གསར་ཤོག་ཏུ་བཀའ་ཟུར་ཁོང་གིས་གསུངས་དོན་ལ་གཞིག་ན། ༼བཀའ་ཟུར་གྱིས་་་་་་ཁོང་དཔལ་འབྱོར་བཀའ་བློན་གྱི་སྐབས་སུ་ཡོང་འཆར་གཉིས་ཁ་འདུམ་པ་དངུལ་ཆད་ཡོང་དོན་དེ་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ཏུ་བོད་དོན་ལ་དོ་སྣང་རྒྱ་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་རེ ད་ཅེས་བཀའ་ལན་ཞིག་གཏནང་ཡོད༽ བཀའ་ལན་དེ་གནད་ལ་འཁེལ་བ་ཞིག་རེད་དམ། ངས་ཁོང་བཀའ་བློན་སྐབས་གྲོས་ཚོགས་ནང་དུ་ཚོགས་གཙོ་རིན་པོ་ཆེས་གསུངས་བཤད་འདི་འདྲ་ཞིག་གནང་ཡོད་པའི་ཡིག་ཆ་ཞིག་མཐོང་བྱུང། དེ་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ཕྱི་ཟླ་ ོ༡ ཚེས་ ༡༤ ནས་ ༢༦ བར་དུ་ཚོགས་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐབས་དེའི་ཚོགས་གཙོ་ཟམ་གདོང་བླ་མས་གསུངས་དོན་། ༼དཔེ་མཚོན་ཞུ་ན། དེ་སྔོན་བསྐྱར་བཅོས་སྔོན་རྩིས་སྐབས་བཀའ་ཤག་ནས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་མཚན་རྟགས་འཁོད་པ་འབྱོར་བར་རྒྱུན་ལས་ནས་བཀའ་བསྡུར་གནང་སྟེ་བཀའ་བློན་ལ་དོགས་འདྲི་ཞུ་སྐབས་། བཀའ་བློན་རྣམ་པས་དྲུང་ཆེ་དང། དེས་གཤམ་འོག་གི་ལས་བྱེད་ལ་དྲིས་པས་སུ་ལའང་གསུང་རྒྱུ་མེད་པ། ཚང་མས་མགོ་མ་འཚོས་པ་དེ་འདྲ་འདུག། གང་མཚམས་ནས་མགོ་འཚོས་མཁན་དཀོན་མཀཆོག་མ་གཏོགས་མེད་པར་ཆགས་ཉེན་འདུག་ཅེས་གསུངས་འདུག༽ སྐབས་དེའི་ཚོགས་གཙོའི་གསུངས་བཤད་དེས་བོད་གཞུང་གི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་དངུལ་ཆད་དེ་ལྟར་ཡོང་དོན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ཏུ་བོད་དོན་ལ་དོ་སྣང་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པའི་དབང་གིས་བྱུང་ཡོད་དམ། སྐབས་དེའི་བཀའ་བློན་ཚོས་དོ་སྣང་མ་བྱས་པ་དང། དབུ་པ་མ་འཚོས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཐད་ལ་དྲི་བ་འདི་དང། དོགས་འཆར་ཞིག་སློངས་སོང།

གལ་ཏེ་རང་དབང་གསར་ཤོག་གི་བཀའ་ལན་ལྟར་བོད་དོན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པའི་དབང་གིས་དངུལ་རྩིས་ཁ་མ་འདུམ་པ་བྱུང་ཡོད་ན། དེ་ནི་གལ་གནད་ཆེན་པོ་ཞིག་མ་རེད་ལ། སེམས་འཚབ་སྐྱེ་དགོས་པ་ཞིག་ཀྱང་དེ་བས་མ་རེད།
ཡིན་ནའང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ཕྱི་ཟླ་ ༡ པོའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དྲུག་པའི་སྟེང་དུ་ཚོགས་གཙོ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་འདི་ལྟར་གསུངས་ཡོད། ༼ འདས་པའི་ལོ་གཉིས་ནང་དུ་སེམས་འཚབ་ཡོང་རྒྱུའི་གནས་ཚུལ་ནི། ཡོང་འབབ་དང། འགྲོ་ཁུངས་གཉིས་ཁ་མ་འདུམ་དེ་རེད། དེའི་སྐོར་བརྡ་བཏང་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་རེད། ༽ སྐབས་དེའི་དངུལ་ཆད་དེ་བོད་དོན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡིན་ན། བཙན་བྱོལ་གྲོས་ཚོགས་ལ་སེམས་འཚབ་ཡོང་དགོས་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ།
མདོར་ན་ཚོགས་གཙོ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དེའི་ནང་དུ་གསུངས་བསྡོམས་འདི་འདྲ་ཞིག་བརྒྱགས་ཡོད། ༼ ཚོགས་གཙོས་་་་་རྩིས་འགོ་གཅིག་གྱུར་མེད་པ། བསྡོམས་རྩིས་ནོར་བ། ཕྱི་རྒྱལ་དངུལ་གྱི་ཛ་ཐང་གཅིག་གྱུར་མེད་པ་། དམིགས་བཀར་དང། དམིགས་བསལ་གང་ཡང་མེད་པ། མཉམ་སྦྱར་ཡིག་ཆ་མེད་པ། ལྷག་པར་དུ་ཨ་ལས་དང། ཅ་ལག་ཉོ་རྒྱུ་སོགས་ལ་མཉམ་སྦྱར་ཡིག་ཆ་མེད་པ་སོགས་ནོར་འཁྲུལ་མང་པོ་འདུག ས་གནས་སོ་སོའི་ཚུར་ཡོང་དེ་ཚོ་ཡང་གསལ་མི་འདུག་ཅེས་གསུངས༽ གསུང་བཤད་འདི་དག་གིས་སྐབས་དེའི་རྩིས་ཆད་ཡོང་དོན་དེ་ཚོ་ཧ་ཅང་གིས་གསལ་རྟོགས་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག་གམ་

ཡང་གནད་དོན་གཞན་ཞིག་གི་ཐོག

་ནས་གླེང་ན། བཀའ་ཟུར་བཀྲས་མཐོང་ལགས་བཀའ་བློན་བྱེད་པའི་སྐབས་ཨ་རི་ལ་བོད་མི་ཆིག་སྟོང་བཏང་བ་རེད། བོད་མི་ཆིག་སྟོང་དེའི་ཁོངས་སུ་བོད་གཞུང་གི་གཞུང་ཞབས་ལས་བྱེད་དང། སློབ་གྲའི་དགེ་ལས་སོགས་མང་པོ་ཞིག་བསྐྱོད་པའི་དབང་གིས་་བོད་གཞུང་ལ་སྐུ་ངལ་ཧ་ཅང་གི་ཆེན་པོ་འཕྲད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་ཡོག་རེད།
དངོས་དོན་ཇི་ཡིན་ཡང་ཁོང་བཀའ་བློན་སྐབས་དངུལ་ཆད་དང་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་ཁག་ཅིག་ཨ་རི་ལ་ཕྱིན་པ་ནི་གསལ་པོ་འདུག། དངུལ་ཆད་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ལས་བྱེད་དེ་ཚོ་ཁོང་གིས་བཏང་བའི་བོད་མི་ཆིག་སྟོང་དང་མཉམ་དུ་ཡོད་མེད་ངས་གསལ་ཆ་མི་ཤེས།
རྩིས་ཆད་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ལས་བྱེད་དེ་ཚོ་རྒྱུ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཨ་རི་ལ་ཕྱིན་ཡོད་མེད་བཤད་ཚོད་དཀའ་ཡང། ཨ་རི་ལ་ཕྱིན་ཡོད་པ་ནི། སྐབས་དེའི་ཚོགས་གཙོ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་དོན།
༼རིན་པོ་ཆེས་་་་་་དེ་སྔ་ཕན་ཆད་ཡང་ཡང་ཡོང་བསྡད་རྒྱུའི་དངུལ་ཆད་ཡོད་པའི་རྩིས་པ་དེ་ཚོ་མང་བ་ཆེ་ཨ་རི་ལ་ཕྱིན་ཚར་བ་རེད་ཟེར་ནས་ཨ་རི་ལ་ཕྱིན་ཚར་དུས་ཧ་ལམ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དག་ཅིག་ལ་ཕྱིན་པའི་བཟོ་འདྲ་ཞིག་གིས་བདའ་འདེད་གཏོང་ས་མེད་པ་འདྲ་ཞིག་གིས་ཆགས་བཞག་ནས་བློ་མི་བདེ་བ་ཡང་ཡང་ཡོང་རྒྱུ་དེ་ག་རེ་བྱས་ནས་ཡོང་གི་ཡོད་རེད་ཅེ་ན། བཀའ་བློན་རྣམ་པ་ཚོས་དངུལ་འབོར་གྱི་ཐོག་ལ་ཐུགས་འགན་ག་ཚོད་ཡོད་མེད་་དེ་གསལ་པོ་མ་མཁྱེན་པ་དང།
ཐུགས་སྣང་ཆུང་དྲགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རེད་ཅེས་དང། ཡང་རྩིས་པ་རྙེད་ཀྱི་མི་འདུག། དེར་བརྟེན་བྱེད་རྒྱུ་གང་ཡང་མི་འདུག་ཅེས་བཀའ་གནང་ནས་དག་གི་ཡོད་མ་རེད། ་རྩིས་པ་འཇིག་རྟེན་འདིའི་ནང་དུ་ཡོད་ནའང་རེད། འཇིག་རྟེན་ཕར་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཟིནའང་རེད། གྲོས་ལ་དངུལ་དེ་དག་ཆ་ཚང་བ་བཟོ་རྒྱུ་དེ་བཀའ་བློན་དེར་བབས་བསྡད་ཡོད་རེད། དེ་འདྲ་མིན་པར་མི་གཅིག་གི་རྗེས་ཤུལ་མ་རྙེད་པའམ། རྩིས་ཁྲ་བཞག་སྟངས་བུ་ལོན་ནག་ཟེར་བའི་འགྲོ་སྟངས་ཤིག་ཡོད་པ་དེ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་དངུལ་འབོར་མ་ཚང་བ་དེ་དག་མཐའ་མ་བསྐྱལ་བར་བ་ལྡིང་དུ་བཞག་རྒྱུ་དང། དྲུང་ཆེ་མི་འདུག་ཟེར་ནས་བཞག་རྒྱུ་མེད་པ་དེ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཐུགས་ལ་མངའ་དགོས་པ་ཞིག་རེད། ཅེས་་་་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་གྲོས་ཚོགས་སུ་གསུངས་པ་ཞིག་རེད། དེས་ནས་རང་དབང་གསར་ཤོག་གི་གསལ་བཤད་དེ་དེ་འདྲིའི་སྟབས་བདེ་པོ་ཞིག་མེད་པ་མཐོང་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག་གམ།

ཡང་བཀའ་ཟུར་བཀྲས་མཐོང་མཆོག་གིས་རང་དབང་གསར་ཤོག་ཏུ་གསལ་བཤད་གཞན་ཞིག་བྱས་དོན། རྒྱ་གར་མི་ཞིག་དང་མཉམ་དུ་ལ་དགས་ཁུལ་དུ་ར་སྤུའི་་་ཚོང་འབྲེལ་བྱས་པས་རྒྱ་གར་བ་དེའི་ལག་ནས་སྒོར་མོ་འབུམ་བཅུ་གྲངས་ཤིག་མ་རག་པའི་སྐོར་གྱི་གནས་དོན་ལ་བཀའ་ལན། ༼ཚོང་དེ་ནི་ཐོག་མ་ནས་ཚོད་ལྟ་རེད་ཅེས་གསུངས༽ བཀའ་ལན་འདི་ཡང་སྟབས་བདེ་ཞིག་རེད་ཀྱང། དོན་དངོས་ཐོག་སྐབས་དེའི་གྲོས་སུ་བགྲོ་གླེང་གང་བྱུང་ཡོད་མེད་དང། ཚོགས་གཙོས་འགྲེལ་བརྗོད་གང་བྱས་ཡོད་མེད་ལ་བལྟ་ཅི་ཡོད།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ཕྱི་ཟླ་ ༧ གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བདུན་པའི་ནང་དུ་ཚོགས་གཙོ་རིན་པོ་ཆེས་གསུངས་ན། ༼དཔེར་ན་དྲི་བ་དྲིས་ལན་གཅིག་གི་སྐབས་སུ་རག་པའི་མཐོང་ཚུལ་གྱི་གནས་ཚུལ་ཞིག་ཞུས་པ་ཡིན་ན། རྒྱ་གར་གྱི་མི་ཞིག་དང་མཉམ་དུ་ལ་དགས་ཁུལ་དུ་ར་སྤུའི་་ཚོང་འབྲེལ་གྱི་དྲི་བ་བྱུང་སྐབས་ལ། ཐོག་མ་འབྲེལ་ཡོད་བཀའ་བློན་གྱིས་བཀའ་ལན་ག་རེ་གནང་སོང་ཟེར་ན། དེ་ད་ལྟ་ང་ཚོ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་མརེད་ཅེས། ལས་སླ་པོ་ཞིག་གིས་འབུད་རྒྱག་བཏང་ནས་འགྲིག་ཐབས་དང། ཐར་ཐབས་ཀྱི་དགོངས་པ་བཞེས་སོང། དེ་ནི་གྲོས་ཀྱི་ནང་དུ་ལས་རིམ་གྱི་ཆ་ཤས་ལེན་སྟངས་ཡག་དག་པ་ཞིག་མིན། ཅེས་དང། གནས་འདི་ནི་ལོ་མང་པོ་ཞིག་བརྒྱུད་རིམ་ཡོད་པའི་གནས་སྟངས་རྙོག་འཛིངས་ཅན་ཞིག་རེད།

ཁ་སང་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༧ དགོང་མོར་འབྲེལ་རྒྱ་གྱི་མི་དེ་ཚོགས་གཙོ་ཐུག་སར་སླེབས་བྱུང། མགོ་ནས་མཇུག་བར་དུ་ཡིག་ཆ་དང་བཅས་གསལ་བཤད་བྱེད་ཀྱི་འདུག། ང་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པ་སོང་ཙང་བློ་གཏད་བྱ་རྒྱུ་མ་བྱུང། འོན་ཀྱང་ཕྱོགས་གཅིག་གི་སྐད་ཆ་དེ་རགས་པ་ཙམ་བང་བསྒྲིགས་ནས་བལྟས་ན། དྲིས་ལན་གནང་སྐབས་ཀྱི་གསུངས་པ་ནམ་བཞིན་ལས་པོ་དང། སྟབས་བདེ་པོ་ཞིག་རྩ་བ་ཉིད་ནས་མི་འདུག། ཁྲིམས་དང། དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཐོག་ནས་རྩིས་བརྒྱབ་པ་ཡིན་ན། ཕྱོགས་གཉིས་ཀར་སྐུ་ངལ་ཡོང་གཞི་མ་གཏོགས་། ལས་སླ་པོ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་འབྲེལ་བ་མེད་ཅེས་གསུངས་ཆོག་ཆོག་ཅིག་མ་རདེ་ཅེས་་་་་་་་་་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་ཚོགས་གཙོ་་་ཟམ་གདོང་རིན་ཆེས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་པའི་དངོས་དོན་ཞིག་ཡིན་།
དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་ད་བར་དུ་བཀའ་ཟུར་་་བཀྲས་མཐོང་་་བཀའ་ཁྲིའི་འོས་མི་མི་འོས་པའི་་སྒྲུབ་བྱེད་བཀོད་མཁན་ཚོས་གླེང་རྒྱུའི་དོན་དག་གཙོ་བོ་གོང་དུ་བགྲང་ཟིན་པའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གནས་དོན་དང། ར་སྤུའི་ཚོང་འབྲེལ་བཅས་ཀྱི་སྐོར་དེ་རེད། དེ་ལ་བཀའ་ཟུར་བཀྲ་མཐོང་མཆོག་གི་རྒྱུད་ལམ་སྣ་ཚོགས་དང། རང་དབང་གསར་ཤོག་བཅས་ཀྱི་ལམ་ནས་གསལ་བཤད་ཇི་ཙམ་བྱས་ཀྱང་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་་ད་དུང་ཡང་བཤད་མཚམས་འཇོག་གི་མེད། དེ་ལ་ངས་དངོས་དོན་ཇི་ཡིན་ཤེས་རྟོགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཡིག་ཆ་འདྲ་མིན་རྩད་འཚོལ་བྱས་མཐར་སྐབས་དེ་དང་དེའི་ཚེ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོས་གྲོས་ཚོགས་སུ་འགྲེལ་བརྗོད་ཇི་བྱས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་དང། བཀའ་ཟུར་བཀྲ་མཐོང་མཆོག་གི་གསལ་བཤད་གཉིས་རགས་པ་ཙམ་མཚུངས་བསྡུར་བྱས་ནས་གླེང་བརྗོད་ཐུང་ངུ་འདི་སྤེལ་བ་ཡིན་ནོ།།

དྲ་གྲོགས་ཁང་གསར་ལགས།
ང་ལ་འཁོན་འཛིན་མེད་པའི་རེ་བ་ཆེ། སྤྱིར་ཁྱེད་ལ་གུས་བཀུར་མུ་མཐུད་ནས་ལོས་བྱེད་ཀྱང་ད་ལན་ཡང་ཚིག་ཁ་ཤས་ཤིག་མ་བྲིས་རང་བྱུང་སོང་། ཁང་གསར་ལགས། དམའ་མཐར་ཡང་སྐབས་ཤིག་གི་རིང་ལ་ཁྱེད་ཀྱིས་བློ་སེང་གི་སྐོར་ལ་གང་ཡང་མ་བྲིས་ན་བཟང་བར་སྙམ། གང་ལགས་ཤེ་ན་ཁྱེད་ཀྱི་ཐུགས་བསམ་བཞེས་སྟངས་སྤྱིའི་ཆ་ནས་ད་སྐབས་རང་ཚུགས་ན་མེད་སྟབས་འོས་བབ་ཡོད་པ་ཞིག་མི་ཕྲིས་ཀི།
ད་ལན་ཡང་ཁྱེད་ཀྱིས་བློ་སེང་གིས་སྔར་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་སྲིད་དོན་ལས་དགོངས་པ་ཞུ་དགོས་སྐོར་བྲིས་ཚུལ་དང་། ད་སྐབས་འོས་ཐོབ་ཆེད་དགོངས་ཞུ་མི་འོས་པར་བཤད་ཀྱི་ཡོད་ཚུལ་ཞིག་བྲིས་འདུག་པ་འདི་ལ་ངས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་སྐབས་ཏག་ཏག་རེད་མི་འདུག ལར་ནས་སྔོན་མའི་རྩོད་གླེང་ཚར་ཟིན་པས་འདི་གླེང་དོན་མི་འདུག་ཀྱང་། ཁྱེད་ཀྱིས་བློ་སེང་གིས་དེ་ལྟར་བྲིས་ཡོད་ཚུལ་གྱི་ཁུངས་སུ་བློ་སེང་གིས་བྲིས་པའི་རྩོམ་དེའི་ནང་གི་དུམ་ཚན་ཞིག་ཟིན་བྲིས་གཞན་དེར་བཤུས་པ་དེ་ཡང་མང་ཚོགས་མགོ་རྨོངས་ཐབས་ཤིག་ལས་ཏག་ཏག་བཤུས་མི་འདུག དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་རྩོམ་ངོ་མ་The second criticism asserts that with or without official constitutional authority, the Dalai Lama remains the most powerful and influential leader among Tibetans, which points to the paradox of having a figure whose claim to significance rests on the religious belief that he is a manifestation of Buddha remain as the leader of a democratic nation. The Lama, on this view, deserves great credit for guiding Tibetans down a democratic path, but must give way politically to a popularly elected leader and let his office become a purely spiritual one. There is no doubt that he enjoys the mandate of the Tibetan people, but if he is to lead them to full democracy must he not step aside and let a secular system flourish? ཞེས་བྲིས་ཡོད་ཀྱང་ཁྱེད་ཀྱིས་རྩོམ་དེའི་མགོ་ནས་The second criticism asserts that ཞེས་པ་ཆེད་དུ་བཀོད་མི་འདུག ལ་མ་གཞི་ནས་ཚན་པ་འདི་བློ་སེང་ཁོང་རང་ཉིད་ཀྱི་འདོད་པ་བཏོན་པ་ཞིག་མིན་པར་དགག་སྒྲུབ་པ་གཉིས་པ་ཞིག་གམ་ཁ་ཅིག་གཉིས་པའི་འདོད་པ་བཀོད་པ་ཞིག་རེད་འདུག རྩོམ་དེའི་འཕྲོས་ཀྱི་དུམ་ཚན་ནི་To address this issue, the Dalai Lama in 1992 made a major statement regarding his plans, saying that “I have made up my mind that I will not play any role in the future government of Tibet, let alone seek the Dalai Lama’s traditional political position in the government.” 8 He went on to lay out a detailed plan for transitional government and the eventual election of a president. In his 10 March 2000 statement (equivalent to a State of the Union address), and later in an address to parliament, he proposed changes amending the charter to allow for the direct election of the prime minister in a system akin to the French mixture of presidential and parliamentary principles.ཞེས་བྲིས་ཡོད་ཅིང་། དུམ་ཚན་དེ་གཉིས་མདོ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ན་༧གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་པ་ཞུ་དགོས་པར་བཤད་པ་དེ་ཁ་ཅིག་གི་(རང་ཉིད་ཀྱི་འདོད་པ་ཡིན་མིན་གསལ་ཁ་མ་བཏོན་པའི)འདོད་པ་བཀོད་པ་ཡིན་པ་དང་། དེ་དང་ལྷན་དུ་༧གོང་ས་མཆོག་གང་ཉིད་ཀྱི་དགོངས་པ་བཀྲལ་བ་རེད་འདུག་པ་ལས་ད་སྐབས་ཁྱེད་ཀྱིས་གསུང་སྟངས་ལྟར་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆབ་སྲིད་ལས་དགོངས་པ་ཞུ་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་བཏོན་པ་ཞིག་ཡེ་ནས་རེད་མི་འདུག མིག་ལྡན་རྣམས་གཟིགས་པར་ཞུ། དྲ་འབྲེལ་http://www.phayul.com/news/article.aspx?id=509&t=1 ལ་གསལ་བའི་རྩོམ་གྱི་དུམ་ཚན་མཇུག་ནས་བརྩིས་པའི་བཅུ་དང་བཅུ་གཅིག་པ་གཉིས་ཡིན།

ཁང་གསར་རྡོ་རྗེས་དཔྱད་རྩོམ་དེ་འདྲ་སྤེལ་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ། ཁྱེད་ནི་དེང་གི་ཆར་ང་ཚོའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་དཔྱད་བརྗོད་པ་ཞུས་ཀྱང་ཆོག ཁྱེད་ཉིད་ཀྱི་རྩོམ་མང་པོ་ཞིག་བཀླགས་མྱོང།

གང་ལྟར། ཉེ་ལམ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ནང་དུ་གསར་བརྗེ་ཆེན་མོའི་ལས་འགུལ་དེར་ང་ཡང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད། ༸གོང་ས་མཆོག་འཚོ་བཞུགས་ཀྱི་རིང་ལ་ངེད་ཚོའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལམ་འཕྲང་རིང་མོ་དེའི་ནང་དུ་འགྲུལ་བཞུད་བྱེད་སྐབས་དཀའ་ངལ་ཅི་རིགས་ཤིག་འཕྲད་ཀྱང། ལམ་སྟོན་དང་གྲོས་བསྡུར་བྱེད་ས་ཡོད་པ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་ལ། མ་འོངས་པར་ཡང་ཁོང་མ་བཞུགས་པའི་རིང་ལ་དཀའ་ཚེགས་མེད་པར་མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་ཡང་དག་ཤིག་ཏུ་བསྐྱོད་ཐུབ་པའི་རེ་བ་དང་ཡིད་ཆེས་ཀྱང་ཡོད།

འདི་ཚོ་བོད་མི་མང་གི་སྤྱི་འཐུས་ལ་ག་འདྲ་བྱས་ནས་འོས་བླུགས་པ་ཡིན་གཏན་ནས་ཤེས་ཀྱི་མི་འདུག་་་མ་འོངས་པར་འདི་ཚོ་སྤྱི་འཐུས་ལ་མ་ཡོང་བའི་སྨོན་ལམ་བརྒྱབ་བཞིན་ཡོད།་་་་་

གྲོས་ཚོགས་འདི་པས། དངོས་གནས་རྒྱ་ནག་པོས་རྒྱུན་པར་རེ་བ་དང་ཤོད་བཞིན་པའི་
སྐད་ཆ་སྟེ། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མེད་རྗེས་བོད་དོན་ཟེར་བ་རྩ་བརླགས་འགྲོ་གི་རེད་ཅེས་པའི་རེ་
ངན་ལ་གཞོགས་འདེགས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་པ་ལས། གོང་ས་མཆོག་གི་ཆེས་རྒྱང་རིང་གི་
དམིགས་འདུན་དང་། ཧ་ཅང་བློ་མིག་ཡངས་པའི་རྩ་ཆེའི་ལྟ་བ་འདི་ཅི་མི་སྙམ་པར་སོར་
འཇོག་བ྄ུས་པ་འདིས་ང་ཚོའི་སྙིང་སྟོབས་དང་ཆོད་སེམས་གང་ཡོད་བྲེ་སྲང་ལ་བཅལ་ནས་
ཀྲུང་ནན་ཧེ་ལ་རྩིས་འབུལ་བྱས་པ་རེད།

༧སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེས་གྲོས་ཚོགས་ལ་གནང་བའི་གསུང་འཕྲིན་ཞིབ་ཕྲར་བཀླགས་ནས་བསམ་བློ་བཏང་ན་ཨུ་ཚུགས་ཀྱི་གསོལ་འདེབས་ཞུ་དགོས་མི་འདུག་པ་མ་ཟད་དགའ་པོའི་ངང་ནས་དྭང་ལེན་ཞུ་དགོས་འདུག སྐུ་མཁྱེན། ཚང་མས་ཡག་པོ་ཀློག་ནས་དགོངས་པ་ཆེ་བཞེས་གནང་རོགས། ངའི་བསམ་ཚུལ་ལ་ད་ལྟ་ང་ཚོའི་མིག་སྔར་ལྷག་པའི་ལས་འགན་ལྕི་ཤོས་ནི་༧གོང་ས་མཆོག་བགྲེས་ཡོལ་ཕེབས་པའི་སེམས་ཁྲལ་དེ་མིན་པར་ཤིན་ཏུ་སླེབས་ལ་ཉེ་བའི་བཀའ་ཁྲི་དང་སྤྱི་འཐུས་འོས་ཤོག་གཉིས་མི་མ་ནོར་བར་གདམ་དགོས་པ་དེ་རེད། ང་ཚོའི་རྩ་དོན་གྱི་འཐབ་རྩོད་དུས་ཡུན་རིང་ཐུང་ཇི་ཙམ་གནས་མིན་ཤོད་ཚོད་མི་ཐིག་པས་༧རྒྱལ་བའི་བཀའ་དགོངས་བཞིན་རེ་བ་བཟང་ས་དང་གྲ་སྒྲིག་སྡུག་ས་ནས་བྱེད་དགོས་ལ་དེ་བྱེད་པར་༧་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མིན་ཅིང་མི་མང་གིས་བདམས་པའི་དབུ་ཁྲིད་ཅིག་ངེས་པར་དུ་ཡོད་དགོས།

མཐའ་མའི་ཚིག་དེར་རྒྱབ་བསྐྱོར་ཡོད། ཡིན་ནའི། བཀྲས་དབང་དྲུད་ཡོང་སྟངས་དེ་འོས་འཚམས་ཤིག་མ་རེད། མང་ཚོགས་ལའང་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་བློ་གཏོང་སྟངས་ཤིག་ཡོག་རེད། བཀྲས་མཐོང་དང་བཀྲས་དབང་སུ་ཡིན་ཡང་སྔར་བཀའ་བློན་ལ་འཁོད་མྱོང་བར་མ་ཟད། མང་ཚོགས་ལ་རྒྱུས་གང་འཚམས་ཡོད་པ་རེད། བློ་སེང་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་སེམས་ཤུགས་ཡོད་པ་དང་རྒན་རབས་པར་བློ་འདྲི་རྒྱུར་དགའ་མཁན་ཞིག་རེད། དེའི་མ་ཚད་བཽད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་གཞོན་རབས་པར་རེ་བ་གསར་བ་ཞིག་སྣོན་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་སོགས་ཕྱི་འབྲེལ་གྱི་བརྗོད་གཞི་ཞིག་ཡིན་སྟབས། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་གྱི་རིན་ཐང་མར་མ་ཆག་བར་དུ་ངོས་ལེན་བྱེད་སྟངས་ཤིག་ཡོང་གི་རེད། དཔེར་ན། ད་ལོར་རྒྱ་གར་གྱིས་དམག་ཆས་བླུ་ཉོ་གནང་བ་འཛམ་གླིང་གི་ཨང་རིམ་དང་པོ་ཆགས་ཡོད། དེས་ག་རེ་ལབ་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་ན། རྒྱ་ནག་གི་འཇིགས་པ་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་འདིར་བོད་དོན་ནི་ཁོང་ཚོར་མཚོན་ན་རྩ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད། དེ་མིན་ཚོང་དོན་ཕྱོགས་ནས་ཀྱང་བོད་དོན་འདི་རྩ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ཟིན་པ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་བྱེད་སྟངས་ལས་ར་འཕྲོད་ཡོད། ད་དུང་བོད་འདི་ཆུའི་འབྱུང་ཁུངས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ཀྱང་ཤར་ལྷོ་ཨེ་ཤི་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་བསྐྱོར་མི་བྱེད་ག་མེད་ཀྱི་ཉིན་མོ་ཞིག་གིས་བཙིར་ཡོང་གི་ཡོད། ང་ཚོ་མང་ཚོགས་ཚོས་ཤེས་ཡོད་པ་ཨེ་འདྲ་ཞིག་ཡིན། ཁྱོད་རང་ཚོས་ཅི་ཞིག་ཤེས་ཡོད་པ་ད་དུང་ཧ་གོ་མ་སོང་།