བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་གི་༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་དབང་དང་འབྲེལ་བའི་དོན་ཚན་ཁག་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་དང་སྦྲགས། བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་ལས་ཡུན་དང་། བཀའ་བློན་གཞན་དག་བསྐོ་བཞག་བྱེད་སྟངས། དེ་བཞིན། བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་བཅས་ཀྱི་མཚན་བྱང་ལ་འགྱུར་བ་བཏང་ཡོད་པའི་ཐད། གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་ཚོགས་གཙོར་དགོངས་འཆར་བསྡུས་ཡོད།
བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་བསྟན་རྡོར་ལགས་སུ། ཐེངས་འདིར་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་དང་བསྟུན་ཏེ། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དུ་སྤྱི་ཁྱབ་གཙོ་འཛིན་ཞིག་བསྐོ་བཞག་གནང་རྒྱུའི་གླེང་སློང་ཡོང་གི་ཡོད་པའི་ཐད་བསམ་ཚུལ་གང་འདྲ་ཡོད་མེད་དྲིས་པར་ཁོང་གིས། ང་རང་གི་ངོས་ནས་ནམ་རྒྱུན་ང་ཚོའི་བོད་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཚིག་མང་པོ་ཞིག་བེད་སྤྱོད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཏག་ཏག་བསྡད་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཐད་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་འོང་གི་འདུག སྐབས་རེར་བོད་སྐད་ནང་ཡོད་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཚིག “གཞུང་གི་མགོ་ཁྲིད་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མགོ་ཁྲིད” ཅེས་པ་ལྟ་བུའི་ཚིག་དེ་དག་གི་དབྱེ་བ་གསལ་པོ་ཞིག་འབྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག་བསམ་ཡོད། འཛམ་གླིང་ནང་དམངས་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་དང་དམངས་གཙོ་ཆེས་ཡར་ཐོན་ཅན་གྱི་ལུང་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་སྲིད་བློན་ཞེས་འབོད་དུས་གཞུང་གི་མགོ་ཁྲིད་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། གཞུང་གི་དབང་ཆ་དང་ཐག་གཅོད་ཀྱི་དབང་ཚད་མང་ཆེ་བ་སྲིད་བློན་གྱི་ལག་ཏུ་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མགོ་ཁྲིད་ལྟ་བུར་མཚོན་ན། དབང་ཆ་ཆེན་པོ་མེད་ཀྱང་། དེས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མཚོན་རྟགས་སམ་ཡང་ན་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་མི་སེར་ཚང་མས་བརྩི་བཀུར་ཞུ་ཡུལ་གྱི་གོ་གནས་ཤིག་ཆགས་ཡོད། འཛམ་གླིང་ཐོག་དམངས་གཙོ་ཚད་ལྡན་དུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱིན་པའི་དབྱིན་ཡུལ་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་ཡང་། གཞུང་གི་མགོ་ཁྲིད་དེ་སྲིད་བློན་གྱིས་བཟུང་ཡོད་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་དེ་རྒྱལ་མོ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། རྒྱལ་མོར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཆ་མེད་ཀྱང་། རྒྱལ་མོ་དེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མི་སེར་ཡོངས་ཀྱི་བརྩི་བཀུར་བྱེད་ཡུལ་ཞིག་དང་དགའ་མོས་བྱེད་ས་ཞིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད་སྟབས། རྒྱལ་མོ་དེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མཚོན་རྟགས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།
དེ་བཞིན་ང་ཚོར་མཚོན་ན། སྤྱི་ཁྱབ་གཙོ་འཛིན་དང་། མི་རིགས་འགན་འཛིན་ཟེར་ནས་ལོགས་སུ་འདེམས་དགོས་དོན་ཡོད་པ་མ་རེད། ༸གོང་ས་མཆོག་ད་ལྟའི་བར་ང་ཚོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མགོ་ཁྲིད་དང་གཞུང་གི་མགོ་ཁྲིད་གཉིས་ཀྱི་གནས་བབ་ཐོག་བཞུགས་པ་རེད། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་སྙིང་ཆེན་པོ་ལྡན་པ་དང་། བོད་མི་ཡོད་དོ་ཅོག་གིས་མགྲིན་གཅིག་དབྱངས་གཅིག་གིས་བརྩི་བཀུར་དང་དད་འདུན་ཆེན་པོ་བྱེད་ཡུལ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཉེ་བའི་དུས་ནས་ཁོང་གིས་གཞུང་གི་མགོ་ཁྲིད་ཀྱི་སྐུ་དབང་མི་མང་གིས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ལ་རྩིས་སྤྲོད་བྱས་པ་རེད། དེ་དམངས་གཙོ་ཡར་རྒྱས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད་བསམ་གྱི་ཡོད། ཡིན་ནའང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གཞུང་གི་དབུ་ཁྲིད་རྩིས་སྤྲོད་བྱེད་པ་དང་མཉམ་དུ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མགོ་ཁྲིད་ཀྱི་གོ་གནས་རྩིས་སྤྲོད་བྱ་དགོས་པ་ཆགས་མི་འདུག་བསམ་གྱི་ཡོད། ༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་མཚོན་དོན་དང་། བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་ཡིན་པ་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། གང་ཡིན་ཞེ་ན། ད་ལྟའི་ཆར་ཡང་དབྱིན་ལན་གྱི་རྒྱལ་མོ་དང་ཐེ་ལན་ཌིའི་རྒྱལ་པོ། ད་དུང་ཡུ་རོབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོ་ཞིག་ཏུ་ཆབ་སྲིད་ལ་ཐེ་གཏོགས་བྱེད་ཀྱིན་མེད་པའི་མི་མང་གིས་དགའ་མོས་བྱེད་སའི་རྒྱལ་པོ་དང་རྒྱལ་མོ་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་དག་མི་མང་གི་བརྩི་བཀུར་བྱེད་ཡུལ་གཙོ་བོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་སྟབས། ༸གོང་ས་མཆོག་གཞུང་གི་མགོ་ཁྲིད་ཀྱི་གནས་བབ་ཐོག་མ་བཞུགས་ཀྱང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་དུ་མུ་མཐུད་དེ་བཞུགས་པ་ཡིན་ན། དམངས་གཙོ་སྲ་བརྟན་དང་འཐབ་རྩོད་རྒྱུན་གནས། བོད་ནང་གི་མི་མང་ཚོས་ཡིད་ཆེས་དང་དད་པ་སོགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་དགོས་ཕན་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་སྟབས། མ་འོངས་པར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་སྐུ་དབང་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཐོག་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མགོ་ཁྲིད་མུ་མཐུད་གནང་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། ང་ཚོའི་འཕྲལ་ཕུགས་གཉིས་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་འདུག་བསམ་གྱི་ཡོད། ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ཚེ་དབང་རིག་འཛིན་ལགས་སུ། ཐེངས་འདིའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ཟིན་ཐོའི་ནང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ལ་ “བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞུང་གི་སྒྲིག་འཛུགས། ” ཞེས་མཚན་བསྒྱུར་གནང་ཡོད་པའི་ཐད་བསམ་ཚུལ་གང་ཡོད་མེད་དྲིས་པར་ཁོང་གིས། འདས་པའི་མི་ལོ་ ༥༠ ལྷག་གི་རིང་ང་ཚོའི་གཞུང་མང་གཉིས་ནས་ང་ཚོའི་སྐྱབས་བཅོལ་གཞུང་ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཞེས་མིང་བཏགས་ཏེ་ལོ་མང་པོ་ཕྱིན་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། ད་ལྟའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ཟིན་ཐོའི་ནང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ལ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞུང་གི་སྒྲིག་འཛུགས། ཞེས་གསར་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོང་གི་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོ་བོད་མི་ཚང་མས་དགོངས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བཞེས་རྒྱུ་ཞིག་ཆགས་འདུག ང་རང་གི་ངོས་ནས་ངོས་ལེན་བྱེད་ཐུབ་པ་ཞིག་མ་རེད། གང་ཡིན་ཞེ་ན། ད་ལྟ་ང་ཚོའི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་ཙམ་ལ་གཞིགས་ཏེ་ཐག་གཅོད་བྱས་ན་འགྲིག་གི་མི་འདུག གཞུང་གི་མིང་འདོག་འདི་ཆེས་གནད་འགག་ཅན་ཞིག་ཡིན་དུས། མ་འོངས་པའི་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོའི་གནས་སྟངས་ལ་དགོངས་པ་བཞེས་ཏེ་ཐག་གཅོད་བྱ་དགོས་པ་ཞིག་རེད། ང་རང་གི་ངོས་ནས་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ལ་བསམ་བློ་བཏང་སྟེ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་མིང་དེ་སྔར་བཞིན་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་རང་སོར་གནས་ཐུབ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་དྲན་ཡོད། སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཆ་ནས་བཤད་ན་ ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཐུགས་ཐག་བཅད་དེ་ང་ཚོར་ཐག་གཅོད་ཀྱི་དབང་ཚད་སྤྲད་བཞག་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ཐོག་ལ་གཙོ་བོ་ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་ཞུགས་པ་ཁོ་ན་མིན་པར་མི་མང་ཚང་མའི་ངོས་ནས་དོ་སྣང་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་དེ་དུས་ཡུན་ཐུང་ངུའི་རིང་གི་འགྱུར་བ་ཞིག་མིན་པར། ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱི་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆཊ་ཡོད་སྟབས། ཉིན་གྲངས་ཁ་ཤས་ནང་ཟ་ངེ་ཟིང་ངེའི་ཐོག་ཐག་གཅོད་བྱས་ན་ཁྱོན་ནས་འགྲིག་གི་ཡོད་པ་མ་རེད།
དུས་ཚོད་ཅི་ཙམ་འཕར་འགྱངས་གཏོང་དགོས་ཀྱང་། བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཐོག་ཁྲིམས་ཀྱི་མཁས་དབང་དང་ཆབ་སྲིད་མཁས་དབང་མང་པོ་གདན་ཞུ་གནང་སྟེ། བགྲོ་གླེང་དང་གོ་བསྡུར། བསམ་ཚུལ་བསྡུ་རུབ་སོགས་བྱས་ཏེ་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་ཡིན་ན། ལོ་བརྒྱ་དང་ཉིས་བརྒྱའི་བར་བཅའ་ཁྲིམས་བརྟན་པོ་དང་ཚགས་ཚུད་པོ། སྤུས་དག་པོ་ཞིག་ཡོང་གི་རེད་བསམ་གྱི་འདུག གཞན། ཐེངས་འདིའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་དང་བསྟུན་ཏེ། བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་ལས་ཡུན་དང་། བཀའ་བློན་བསྐོ་བཞག་བྱེད་སྟངས་སོགས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་གསུང་འཕྲིན་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པ་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཡང་བསྒྱུར་བཅོས་བཏང་ཡོད་རབས་གོ་སོང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཁོང་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་དེ་མི་མང་གིས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་ཆབ་སྲིད་དབུ་ཁྲིད་ཀྱིས་བཞེས་དགོས་ཞེས་གསུངས་ཡོད་སྟབས། ཐེངས་འདིར་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་དབང་དང་འབྲེལ་བའི་རིགས་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་གང་གསལ་ཡོད་པ་དག་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་དགོས་པ་ལས། གནད་དོན་མང་པོའི་ཐོག་འཕྲོས་ཏེ་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་གཏོང་གི་ཡོད་པ་ཡིན་ན། གཞི་རྒྱ་ཆེན་པོར་དགོངས་པ་བཞེས་ཏེ་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པའི་ལམ་ལུགས་སམ། ཡང་ན་སྲིད་འཛིན་ལམ་ལུགས། གྲོས་ཚོགས་ལམ་ལུགས་བཅས་གང་གི་ཐོག་ལ་འགྲོ་མིན་བཅས་ལ་ཡང་དགོངས་པ་བཞེས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དེ་དང་མཉམ་དུ་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་ཁ་ཤས་མིན་པར་དུས་ཚོད་བཏང་སྟེ་བཅའ་ཁྲིམས་སྤྱི་ཡོངས་ལ་ཞིབ་འཇུག་གནང་སྟེ། འགྱུར་བ་བཏང་བ་ཡིན་ན་ཕན་ཐོགས་ཡོང་གི་རེད། ཅེས་དང་། དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་ཐེངས་འདིའི་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱི་བསྒྱུར་བཅོས་འདིའི་ཐོག་ཕེབས་པའི་ཚོགས་བཅར་བ་སུ་ཡིན་ཡང་། གནས་སྐབས་ཁོ་ནར་བསམ་བློ་མི་གཏོང་བར་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་དང་། མི་རིགས་ཤིག་གི་བཅའ་ཁྲིམས་དེ་གང་འདྲ་ཞིག་ལ་འཇོག་མིན་གྱི་ཐོག་ལ་དགོངས་པ་བཞེས་ཏེ། ནན་ཏན་སྒོས་ཐག་གཅོད་གནང་གལ་ཆེ་ཚུལ་སོགས་བརྗོད་བྱུང་།
དབུ་མའི་ལམ་མི་མང་ལས་འགུལ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཡོངས་གླིང་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་ལགས་སུ། བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཟིན་བྲིས་ཚོགས་ཆུང་གི་ཟིན་ཐོའི་ནང་དུ་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་རྣམ་པ་དང་རང་དབང་ཅན་གྱི་སྡེ་ཚན་ཁག་ཅིག་གི་འགན་འཛིན་སོགས་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་མང་མོས་ཐོག་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུ་ཞིག་བཀོད་ཡོད་པ་དེའི་ཐོག་དགོངས་ཚུལ་གང་འདྲ་ཡོད་མེད་དྲིས་པར་ཁོང་གིས། སྔོན་མ་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་ཆུང་གཉིས་དང་རང་དབང་ཅན་གྱི་སྡེ་ཚན་ཁག་གི་འགན་འཛིན་དེ་འོས་གཞི་འཆར་ཕུལ་ཚོགས་ཆུང་གིས་དེ་དག་གི་མིང་གཞུང་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་འཆར་འབུལ་གནང་རྗེས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཐད་ཀར་བསྐོ་བཞག་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ནང་འཆར་འབུལ་ཚོགས་ཆུང་གིས་འོས་གཞི་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ལ་ཕུལ་རྗེས་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ནས་མང་མོས་དང་། སྤྱི་མོས་གང་རུང་ཐོག་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་ཆུང་གཉིས་དང་རང་དབང་ཅན་གྱི་སྡེ་ཚན་ཁག་གི་འགན་འཛིན་བསྐོ་བཞག་གནང་རྒྱུ་འཁོད་ཡོད་པ་རེད། ང་རང་ཉིད་ཀྱི་ངོས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་སྐུ་དབང་མི་མང་གིས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་མགོ་ཁྲིད་དེར་རྩིས་སྤྲོད་གནང་བའི་རྗེས་ལ་ཐག་གཅོད་དེ་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་གནང་དགོས་པ་བཟོས་འདུག་པ་དེ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་རེད་བསམ་གྱི་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་དབང་མར་མི་མང་ལ་གནང་རྗེས་མི་མང་རང་ལ་འདོད་པ་དང་མོས་མཐུན་ཡོད་པ་ཞིག་ཆགས་དགོས་པ་རེད། སྤྱིར་བཏང་དམངས་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་ནང་གནད་དོན་དེ་ལྟ་བུའི་རིགས་ཐག་གཅོད་ཀྱི་དབང་ཆ་མི་མང་ལ་ཡོད། ཡིན་ནའང་། གནད་དོན་འདིའི་ཐད་ནས་མི་མང་ས་གནས་གཅིག་ཏུ་འཛོམས་པ་སོགས་ཀྱི་གོ་སྐབས་དཀའ་མོ་ཡིན་སྟབས། མི་མང་རང་གིས་བདམས་ཡོད་པའི་སྐུ་ཚབ་ཀྱིས་ཐག་གཅོད་གནང་ཐུབ་པ་དེ་འོས་ཤིང་འཚམ་པ་ཞིག་རེད་བསམ་གྱི་ཡོད།
རྒྱ་གར་གཙོས་པའི་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ནང་འགྲོ་བཞིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོ་ཞིག་གིས་རང་དབང་ཅན་གྱི་སྡེ་ཚན་ཁག་གི་འགན་འཛིན་གྱི་འོས་གཞི་འཆར་འབུལ་བྱས་རྗེས་མཐའ་མའི་ཐག་གཅོད་གནང་མཁན་དེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ཡིན། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་ཀྱང་ད་ལྟའི་བར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཐད་ཀར་བསྐོ་བཞག་གནང་བ་ལས་ལྷག་པ་ཞིག་མེད་པའི་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ད་ལྟའི་གནས་སྐབས་སུ་ཁོང་གི་ཐད་བསྐོ་ཡི་ལམ་ཁ་མེད་པར་ཐབས་ལམ་གཞན་ཞིག་གི་ཐོག་འགྲོ་དགོས་པའི་ཐག་གཅོད་བྱུང་ཡོད་སྟབས། ཐབས་ལམ་གཞན་པ་དེ་མི་མང་རང་གིས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་སྐུ་ཚབ་ལས་ལྷག་ཅིག་མཐོང་གི་མེད། གལ་སྲིད། མི་མང་གིས་བདམས་ཐོན་བྱུང་བའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་དབང་ཆ་འདི་སྤྲད་པ་ཡིན་ན། བཀའ་བློན་ཁྲི་པར་མི་མང་ཁྲོད་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀ་ཡོད། སྤྱི་འཐུས་ལ་མཚོན་ན་དེ་དང་མི་འདྲ་བར་ཆོས་བརྒྱུད་དང་ཆོལ་ཁ་ཚང་མའི་སྐུ་ཚབ་ཡོད། ད་ལྟའི་ཆར་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཆ་བཞག་ན་ཆབ་སྲིད་དང་སྤྱིར་བཏང་གི་ཤེས་བྱ་སོགས་ཕྱོགས་གང་ཐད་ནས་ཡར་རྒྱས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་པའི་དབང་གིས། ༸གོང་ས་མཆོག་དང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཐག་གཅོད་བར་ཁྱད་པར་དང་བསམ་ཚུལ་མི་མཐུན་པ་མང་པོ་ཞིག་ཡོང་སྲིད་ཀྱང་། དེ་ཡང་གཙོ་བོ། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་གནས་བབ་དེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ཁོ་ན་མིན་པར་ང་ཚོའི་འདི་ཕྱི་གཉིས་ཀྱི་བློ་གཏད་དང་སྐྱབས་གནས་རེད། མི་མང་གིས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་མགོ་ཁྲིད་དེ་ནི་ཁ་ཁ་ཡིན་སྟབས། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཐག་གཅོད་བྱུང་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་མི་མང་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོང་ཁག་པོ་རེད། དེ་དང་མཉམ་དུ་ལབ་གླེང་ཡང་ཡོང་སྲིད་པ་རེད། གལ་སྲིད། རྒྱུ་མཚན་དང་ཁུངས་ལུང་མེད་པར་སྣང་ཆུང་དང་། མཐོང་ཆུང་གི་ལམ་ནས་ལབ་གླེང་འདྲ་མིན་བྱས་པ་ཡིན་ན་དམངས་གཙོའི་འགྲོ་ལུགས་མ་ཤེས་པའི་རྟགས་མཚན་ཞིག་རེད། ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ཀིརྟི་སྒྲོལ་དཀར་ལྷ་མོ་ལགས་སུ། ཐེངས་འདིའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ཟིན་ཐོའི་ནང་། མ་འོངས་པར་བཅའ་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞི་གང་ཞིག་བསྐྱར་བཅོས་དང་གཏན་འབེབས་བྱ་དགོས་བྱུང་ཚེ། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ནས་མཚན་རྟགས་བསྐྱོན་རྗེས་ཁྲིམས་ཀྱི་ངོ་བོར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དེའི་ཐད་གཟིགས་ཕྱོགས་གང་ཡོད་དྲིས་པར་ཁོང་གིས། འདིའི་ཐོག་དམིགས་བསལ་གྱིས་བསམ་ཚུལ་འདྲ་བྱུང་མ་སོང་མོད། ང་ཚོ་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཉེ་ཆར་བོད་གཞུང་མང་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་ཚོགས་གཏན་ཁེལ་རྗེས། ས་གནས་ཡན་ལག་ ༤༩ ལྷག་ལ་ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༥ ནང་ཚུད་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་དང་འབྲེལ་བའི་བསམ་འཆར་འབྱོར་དགོས་པའི་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་པ་ལྟར། ཉེ་ཆར་ས་གནས་ཁག་ཅིག་གི་བསམ་ཚུལ་དབུས་ལ་འབྱོར་སོང་། ས་གནས་ཁག་གི་བསམ་ཚུལ་ནང་དུ་གོང་གསལ་གྱི་གནས་ཚུལ་འདི་དང་འབྲེལ་བའི་བསམ་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་བཀོད་འདུག དེའི་ནང་གི་གཙོ་བོ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་དབང་རང་གནས་ཡོང་བར་གསོལ་བ་ཕུར་ཚུགས་སུ་འདེབས་རྒྱུ་དེ་ད་ལྟའི་ཆབ་སྲིད་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་སྟངས་གང་ཅིའི་ཐད་ནས་ཧ་ཅང་གལ་གནད་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། གལ་སྲིད་ཁོང་གིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་མཛད་འགན་མ་བཞེས་པ་ཡིན་ན། རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་བརྩི་མཐོང་དང་ཆ་འཇོག་སོགས་སྔར་བཞིན་གནས་ཐུབ་ཁག་པོ་ཡིན་པའི་དགོངས་འཆར་བཏོན་འདུག ས་གནས་ཁག་ཅིག་གིས་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ཟིན་ཐོའི་ནང་ཚོགས་གཙོས་མཚན་རྟགས་འཁོད་པ་དེ་མི་འགྲིག་པར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་མུ་མཐུད་མཚན་རྟགས་བསྐྱོན་དགོས་པ་དང་། ཡང་ས་གནས་ཁག་ཅིག་གི་བསམ་ཚུལ་ནང་། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་བཅའ་སྒྲིག་ཁག་ལ་མི་མང་གིས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་དབུ་ཁྲིད་དང་། ཡང་ན་ཁྲིམས་དཔོན་གྱིས་མཚན་རྟགས་བསྐྱོན་དགོས་པའི་བསམ་ཚུལ་ཡང་འདུག
བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་དེ་ཡང་ལམ་སེང་ཚ་ཚ་འུར་འུར་གྱི་ཐོག་ནས་ཐག་གཅོད་བྱེད་རུང་བ་ཞིག་མིན་པར། དུས་ཡུན་ལོ་གཅིག་གི་ནང་བསྐྱར་ཞིབ་དང་བགྲོ་གླེང། དཔྱད་བསྡུར་བྱས་ཏེ་ཐག་གཅོད་བྱ་དགོས་པ་སོགས་བསམ་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་མང་པོ་ཞིག་བསླེབས་འདུག ས་གནས་ཁག་གི་བསམ་ཚུལ་ཤུགས་ཆེ་ཤོས་༸གོང་ས་མཆོག་སྐུ་དབང་གི་ཐད་ལ་བཏོན་འདུག ང་རང་ལ་མཚོན་ན་ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཚོགས་ཆུང་གི་ཟིན་ཐོ་ལག་ཏུ་འབྱོར་ཡོད་སྟབས། དམིགས་བསལ་ལྟ་ཚུལ་ཞུ་དགོས་པ་དེ་འདྲ་མཐོང་མ་སོང་ཡང་། ཕྱི་ཉིན་ང་ཚོའི་རྒྱུན་ལས་མཉམ་འཛོམས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ཟིན་ཐོ་མགོ་ནས་ཐེངས་གཅིག་བཀླགས་པ་ཡིན། སྐབས་དེར་ང་ཚོའི་ངོས་ནས་ཟིན་བྲིས་ནང་བསྐྱར་བཅོས་བྱས་པའི་རིགས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་དང་གནས་ཚུལ་མི་ཤེས་པ་མང་པོ་ཞིག་དང་དྲི་བ་མང་པོ་ཞིག་སླེབས་ཡོང་གི་འདུག དཔེར་ན། བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་རགས་ཟིན་དང་པོའི་ནང་ “མངའ་དབང་ལྡན་པའི་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་ཁྲིམས་མཐུན་དབང་ལྡན་འཛིན་སྐྱོང་བ། ”ཞེས་པའི་ནང་གི་ “ མངའ་དབང་ལྡན་པ། ” ཞེས་པ་དེ་གང་འདྲ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱ་མིན་དང་། “དབང་ལྡན་འཛིན་སྐྱོང་བ།” ཟེར་བ་དེ་སུ་ཞིག་ཆགས་མིན་སོགས་དྲི་བ་མང་པོ་འདུག མ་འོངས་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་གྱི་སྐབས་སུའང་གཅིག་མཚུངས་ཀྱི་དྲི་བ་མང་པོ་ཞིག་ཡོང་གི་རེད། ཚང་མ་མཉམ་རུབ་ཀྱིས་བགྲོ་གླེང་གོ་བསྡུར་དང་དཔྱད་བསྡུར་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་ལ། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་ང་ཚོ་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་གཞོན་སྐྱེས་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཤེས་རྟོགས་ཡོང་བ་བྱ་ཆེད་ཐེངས་འདིའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ཟིན་ཐོ་དེ་དབྱིན་ཡིག་ཐོག་ཕབ་བསྒྱུར་བྱས་ཏེ། དྲ་རྒྱ་སོགས་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་གཏོང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
བོད་ཀྱི་དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཞོན་ཀླུ་མཁར་བྱམས་ལགས་སུ། ཐེངས་འདིའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཟིན་ཐོའི་ནང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་དབང་དང་འབྲེལ་བའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ལས་འཕྲོས་ཏེ། བཀའ་བློན་རྣམ་པའི་ལས་ཡུན་རྒྱས་བཅད་མེད་པའི་གཏན་འབེབས་ཤིག་གནང་ཡོད་པའི་ཐད་ལྟ་ཚུལ་ཅི་ཡོད་དྲིས་པར་ཁོང་གིས། བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཟིན་བྲིས་ཚོགས་ཆུང་གིས་བསྐྱར་བཅོས་ཟིན་ཐོ་དེ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བཀྲམས་ཡོད་ཀྱང་། རགས་ཟིན་དེ་མི་མང་སྤྱི་ལ་ཁྱབ་མིན་ད་དུང་བཤད་ཁག་པོ་རེད། གཙོ་བོ་མི་མང་གི་ངོས་ནས་འདིའི་ཐད་ཆ་ཤས་བླངས་ཏེ་འདི་དང་འབྲེལ་བའི་ཐད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་མི་མཐུན་པ་གང་ཡོད་པ་དེ་བཤད་རྒྱུ་ལས། ད་ལྟའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ནང་གང་ཡོད་པ་དེ་རང་སོར་བཞག་པ་ཡིན་ན། ཏག་ཏག་ཅིག་བསྡད་མི་འདུག་བསམ་ཡོད། བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཟིན་ཐོའི་ནང་གི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དང་བཀའ་བློན་གཞན་པ་དག་གི་སྐོར་རེད། བཀའ་བློན་རྣམ་པའི་ཁྲོད་དུ་མི་འཇོན་ཐང་ཅན་དང་ཤེས་ལྡན་པ། མི་ཡག་པོ་དེ་འདྲ་ཡོང་སྲིད་ཀྱང་། དུས་ཡུན་རྒྱས་བཅད་མེད་པ་དེ་དམངས་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྩ་བའི་ལྟ་གྲུབ་དང་འགལ་བ་ཞིག་རེད། དམངས་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་གཙོ་བོ་ནི། མི་ཡོངས་རྫོགས་ལ་གཅིག་མཚུངས་ཀྱི་གོ་སྐབས་སྤྲོད་རྒྱུ་དེ་ཡིན་སྟབས། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་གཙོས་པའི་བཀའ་བློན་གཞན་དག་ཀྱང་མུ་མཐུད་མི་འཇོག་པར་གསར་བ་བསྐོ་བཞག་གནང་རྒྱུ་དེ་མི་གཞན་ལ་གོ་སྐབས་སྤྲོད་ཆེད་རེད། དམངས་གཙོ་ལག་ལེན་བྱེད་ཀྱིན་པའི་རིགས་དང་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ལ་མཚོན་ནའང་ས་ཁུལ་རྒྱས་བཅད་བྱེད་ཀྱིན་པ་དེ་གནད་འགག་ཞིག་ཏུ་རྩི་བཞིན་ཡོད། ད་ལྟའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ནང་དོན་ཚན་འདི་བཞག་པ་ཡིན་ན། བོད་རང་གི་ད་ལྟའི་གནས་བབ་དང་མི་མཐུན་པར་མ་ཟད། དམངས་གཙོའི་གཞུང་ལུགས་དང་ཡོངས་སུ་འགལ་ཡོད། འདི་ལ་མི་མང་གིས་སྐད་བརྒྱབ་སྟེ། སྔོན་མ་ལྟར་འགྲོ་ཐུབ་པ་ཞིག་ལ་འབོད་བརྩོན་བྱ་དགོས།
སྲིད་དབང་སྒེར་གཅོད་དང་དབང་བསྒྱུར་གྲལ་རིམ་གང་ཡིན་ཡང་། ས་ཁུལ་རྒྱས་བཅད་མ་བྱས་པ་འདི་ལས་ཁོང་ཚོར་བར་སྟོང་ཞིག་བསྐྲུན་གྱི་ཡོད། འདིའི་རིགས་ལ་མི་མང་གི་ངོས་ནས་དོ་སྣང་བྱ་དགོས་པ་ལས་སྣང་མེད་དུ་འཇོག་རུང་བ་ཞིག་མ་རེད། བཀའ་བློན་གྱི་དུས་ཚོད་རྒྱས་བཅད་མེད་པ་འདིའི་སྟེང་ནས། སྲིད་དོན་པ་རྣམས་ལ་རང་ཉིད་མུ་མཐུད་སྲིད་ཀྱི་རྐུབ་སྟེགས་ཐོག་ཡུན་རིང་འདུག་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཤིག་བསྐྲུན་གྱི་ཡོད་སྟབས། གནད་དོན་འདིའི་ཐོག་དགོངས་པ་ཡག་པོ་བཞེས་དགོས། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་སོགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ལ་གཟིགས་ཏེ། ངེས་པར་དུ་དུས་ཚོད་གཏན་འཁེལ་བྱ་དགོས། ང་རང་གི་བསམ་ཚུལ་བྱས་ན། དེ་སྔའི་བཀའ་བློན་གྱི་ཡུན་ཚད་དེ་ཡང་རིང་དྲགས་པར་མཐོང་གི་ཡོད། ལོ་ལྔ་ལས་ཉུང་དུ་བཏང་སྟེ་ལོ་བཞི་ལས་མི་མང་བ་དང་ལོ་གསུམ་ལས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་ཡིན་ན་འོས་ཤིང་འཚམ་པ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག གང་ཡིན་ཞེ་ན། ང་ཚོའི་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་དེ་ཧ་ཅང་འཁྲུག་ཆ་དོད་པོ་ཞིག་དང་དུས་རབས་མགྱོགས་པོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་ཡིན་པའི་དབང་གིས། སྐབས་གཉིས་པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ལྟ་བུར་མཚོན་ན། ལོ་བཅུའི་རིང་བསྡད་པ་རེད། འདི་འདྲའི་འཁྲུག་ཆ་དོད་པོ་དང་དུས་རབས་མགྱོགས་པོའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་ལོ་ ༡༠ བསྡད་པ་དེ་ལས་སླ་བོའི་དུས་ཚོད་ཅིག་གཏན་ནས་མ་རེད། རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དག་ལ་མཚོན་ན། ཚོགས་པ་གསར་འཛུགས་ནས་སྲིད་དབང་གསར་འཛུགས་བར་མི་ལོ་བཅུ་ལས་འགོར་གྱི་མེད་སྟབས། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་ཀྱང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་ཡུན་ཚད་དང་། བཀའ་བློན་ལྷན་ཚོགས་བསྐོ་བཞག་བྱེད་སྟངས་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་དང་བཅོས་བསྒྱུར་ཞིག་དགོས་པར་མཐོང་གི་ཡོད། ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
བོད་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་འཆི་མེད་གཡུང་དྲུང་ལགས་སུ། ཐེངས་འདིའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཟིན་ཐོའི་ནང་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་ལ། “བདེན་པ་ཉིད་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག ”ཅེས་པ་སོགས་ཐ་སྙད་སྐོར་ཞིག་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་བཏང་ཡོད་པའི་ཐད་བསམ་ཚུལ་གང་ཡོད་དྲིས་པར་ཁོང་གིས། བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་ཞེས་པ་དེ་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པའི་བོད་གཞུང་གི་མིང་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ང་ཚོའི་གཞུང་ཞིག་གི་མིང་མིན་པར་༸རྒྱལ་མཆོག་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་བའི་སྐབས་ཀྱི་བླ་བྲང་ཞིག་གི་མིང་དེ་གཞུང་གི་མིང་ལ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཚུལ་གསུངས་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་ལོ་མང་པོ་ཞིག་ལ་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་མིང་དེ་བེད་སྤྱོད་བྱས་པའི་དབང་གིས་མུ་མཐུད་བེད་སྤྱོད་བྱ་དགོས་ཞེས་ཨུ་ཚུགས་རྒྱག་དགོས་པ་ཞིག་མ་རེད། དེ་སྔའི་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གཞུང་ལ་བདེན་པ་ཉིད་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་མིང་གསར་དུ་བཏགས་པ་དེས་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་རྩ་བ་ཉིད་ནས་མེད་པ་བཟོས་པ་དང་། སྒོ་བརྒྱབ་པ་དེ་འདྲ་མ་རེད། བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་དེ་བླ་བྲང་ཞིག་གི་མཚན་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་མུ་མཐུད་གནས་ངེས་རེད། ང་རང་གི་ངོས་ནས་དེ་གནད་འགག་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་གི་མེད། ༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་མཚན་གནས་ལ་འགྱུར་བ་ཕྱིན་པ་དང་མཉམ་དུ། བོད་གཞུང་གི་མིང་ལའང་འགྱུར་བ་ཕྱིན་ཆོག་གི་རེད། ད་ལྟའི་བར་མཚན་དེ་བེད་སྤྱོད་བྱས་བསྡད་པ་དེ་ཡང་༸གོང་ས་མཆོག་བོད་མིའི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་ཉིད་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་བླ་བྲང་དེ་ཉིད་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་རེད།
ད་ལྟའི་ཆར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆབ་སྲིད་འགན་དབང་མི་མང་གིས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་དབུ་ཁྲིད་ལ་རྩིས་སྤྲོད་བྱས་པ་དང་ལྷན་དུ། བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་གསར་པའི་གཞུང་དེ་ལའང་མཚན་གསར་ཏུ་བཏགས་ན་འོས་འཚམ་ཞིག་ཏུ་གཟིགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེར་བརྟེན། ང་རང་གི་ངོས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐུགས་འགན་མ་བཞེས་པའི་དུས་སྐབས་སུ་གཞུང་མུ་མཐུད་གནས་ཀྱང་། གཞུང་གི་དབུ་ཁྲིད་དེ་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་མི་ཡིན་དགོས་པའི་ངེས་པ་མེད་སྟབས། དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་མཚན་དེ་མུ་མཐུད་འཇོག་དགོས་པའི་ངེས་པ་མི་འདུག་དྲན་ཡོད། མ་འོངས་པར་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐུགས་འགན་མི་བཞེས་པའི་བཀའ་འཁྲོལ་ཐོབ་པ་དང་མི་མང་གི་ངོས་ནས་མོས་མཐུན་བྱུང་བ་ཡིན་ན། ད་ལྟའི་བདེན་པ་ཉིད་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག ཅེས་པ་དེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྟ་སྟངས་ཐོག་ནས་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་སྒང་ལ་གནས་འདུག་བསམ་གྱི་ཡོད། བདེན་པ་ཟེར་བ་དེ་ཚང་མར་དགོས་པ་ཞིག་དང་དངོས་ནས་བདེན་པ་ཡིན་པ་ཞིག་ལ་གོ་དགོས་དུས། རྒྱལ་ཁབ་ཞིག་གི་ནང་དུ་བདེན་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ན། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཡག་པོ་ཡོང་བའི་གཞི་རྩ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ང་རང་གི་ངོས་ནས་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་ཚབ་ལ་བདེན་པ་ཉིད་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་འབོད་པ་དེ་ཡང་དག་པ་ཞིག་དང་། དེ་ལས་ལྷག་པའི་ཚིག་གཞན་ཞིག་ཡོང་ཁག་པོ་རེད་བསམ་གྱི་ཡོད། སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ཟིན་ཐོ་དེ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གཙོས་པའི་ཚོགས་ཆུང་གི་ངོས་ནས་ཡག་པོ་བཟོས་འདུག་མོད། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་ཟིན་ཐོ་དེ་བརྒྱུད་དེ་མ་འོངས་པར་ང་ཚོར་དཀའ་ངལ་ཞིག་འཕྲད་སྲིད་པ་རེད་དྲན་ཡོད། གང་ཡིན་ཞེ་ན། རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ཡིན་ན། བཅའ་ཁྲིམས་ནང་གསལ་བའི་ལས་འགན་དང་དབང་ཚད་ཆ་བགོས་བྱེད་སྐབས། གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གཉིས་དང་འཛིན་སྐྱོང་། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་བཅས་ཆ་བགོས་བྱེད་ས་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོར་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གཉིས་མེད་པའི་དབང་གིས་དབང་ཚད་ཆ་བགོས་བྱེད་ཕྱོགས་ལ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་སྲིད་པ་རེད། ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
གསར་འགོད་པ། དོན་གོ
བོད་རྒྱལ་། ཡང་ན་ བོད་གཞུང་རྒྱལ་ ལྟ་བུ་ལས་ (ཕྱོགས་ལས་རྣམ་) ཟེར་བ་དེ་ཚིག་མཐོས་ག་ཙམ་ལས་དོན་དག་མེད་འདུག་།
གོང་གི་དེ་དག་ལས། བོད་གཞུང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ། ལེགས་
ངས་བསམ་ཚུལ་ལ་བོད་དང་ དམངས་གཙོ། གཞུང་བཅས་ཀྱི་ཆ་གསུམ་དགོས་པས། ཡང་དག་པའི་མང་གཙོའི་གངས་ཅན་གཞུང། ཡང་དག་མངས་གཙོའི་བོད་གཞུང་ ཞེས་ན་གང་འདྲ་འདུག
སྤྱིར་དེ་སྔའི་མིང་རང་འཇགས་བཞག་ན་མི་འགྲིག་པ་གང་འདུག་སྙམ་མོ།།
ང་ཚོའི་གཞུང་འཛིན་པ་ཚོ་ཐབས་སྐྱོ་བོ་འདྲ་ཞིག་འདུག་ལ་འོས་འཚམས་ངང་ནས་གཞུང་མིང་ཞིག་ཀྱང་གཏམ་འབེབས་བྱེད་ཐུབ་ཀི་མེད་ཀི །དེས་ན་ངས་ཁྱེད་ཚོར་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་མིང་ཞིག་སྟེར་ཀི་ཡིན། << བོད་དམངས་གཙོའི་གཞུང >>་ཟེར་ན་ཡག་ཤོས་རེད།
བོོད་གཞུང་རྩེ་ཕོ་བྲང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ།
བོད་གཞུང་རབ་བརྟན་ཕོ་བྲང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ།
བོད་གཞུང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ།
གང་རུང་ཞིག་མ་གཏོགས་སྨོན་ལམ་བརྒྱབ་པའི་ཚིག་རྒྱལ་ཐིག་ནང་བཅུག་ན་དེང་གི་མི་ཡི་བསམ་བློ་དང་ཡོངས་སུ་འགལ་བར་སྙམས་།
ཡང་ན།
བོད་བདེན་པ་རྒྱལ་བ།
མདོར་ན་(བོད་)ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ཞིག་མེད་ན་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་གཞུང་གི་མཚོན་དོན་གཏན་ནས་མེད་པར་སེམས།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༠༣ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་༸ གོང་ས་མཆོག་གིས་དངོས་སུ་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐུགས་འགན་བཞག་ནས་གྲོས་ཚོགས་སུ་གསུང་འཕྲིན་བསྩལ་ཡོད། ད་དུང་མི་ལོ་ ༣༦༩ ཕྱིན་པའི་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཟེར་བ་དེ་མེད་པ་བཟོ་བ་དང་ཐ་ན་མིང་བསྒྱུར་བྱེད་དགོས་པའི་གནས་སུ་གྱར་ཡོད།
དེ་ལ་རྒྱུ་རྐྱེན་གཉིས་ཡོད་པ་སྟེ་གཅིག་ནི་ཕྱི་རྐྱེན་ལ་ཐུག་ཡོད། དེ་ནི་ད་ལྟའི་རྒྱ་ནག་ནི་ཆེས་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་ཆེན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བཞིན་པ་མ་ཟད་བོད་རང་བཙན་དང་། ཞི་བའི་གྲོས་ཆར་ལྔ། དབུ་མའི་ལམ། རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་། བོད་རྒྱ་ཞི་འགྲིག་སོགས་ཕྱོགས་གང་ས་སྤྱི་ཐད་ནས་ད་བར་གྲུབ་འབྲས་ཤིག་ཐོན་མ་ཐུབ་པར་བོད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་དེ་མུ་འཐུད་ལྷག་བཞིན་ཡོད་པ་དེར་ཐུག་ཡོད།
གཉིས་པ་དེ་ནང་རྐྱེན་ཡིན། དེ་ནི་༸ གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བོད་ནས་བཙན་བྱོལ་དུ་ཕེབས་མ་ཐག་པ་ནས་བཟུང་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས་ཏེ། ང་གང་དུ་ཡོད་སར་ངས་མགོ་ཁྲིད་པའི་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་དེ་རུ་ཡོད་ལ་དེར་བོད་མི་དམངས་ཀྱིས་ཡིད་ཆེས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཅེས་བཀའ་བསྩལ་ཡོད།
དེར་བརྟེན་ནས་གཞི་ལུས་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གིས་རང་གི་གཅེས་པའི་ཚེ་སྲོག་སོགས་བློས་བཏང་བྱས་ནས་རྒྱ་དམར་གྱིས་བོད་བཙན་འཛུལ་བྱས་པ་ནས་བཟུང་ད་བར་༢༠༡༡ ལོའི་བར་བོད་ས་ཡ་གཅི་དང་འབུམ་ལྷག་གི་ཚེ་སྲོག་ཤོར་ཡོད།
འོན་བཏང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ནས་༢༠༡༡ བར་གྱི་དུས་ཡུན་མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་ལྔ་བཅུའི་ནང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དང་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མིའི་གནས་བབ་སྤྱིའི་ཐོག་ནས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ན་༸ གོང་ས་མཆོག་གིས་བཀའ་སློབ་གང་གནང་བའི་འོག་ཏུ་ལམ་སྟོན་ཤར་བསྐྱོད་ཡག་པོ་ཞིག་རྩ་བ་ནས་བྱས་མེད་པ་དེར་ཐུག་ཡོད།
དེ་ཡང་རྒྱ་མིས་སྡུག་སྦྱོང་དང་བཙན་འཛུལ་བྱས་པའི་ཤ་ཁྲག་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་ཤིང་བོད་རིགས་སྐྱབས་བཅོལ་སྤྱི་མཚུངས་སུ་ཆགས་པའི་གནས་སྟངས་ཐབས་སྡུག་དེའི་འདྲའི་འོག་ཏུ་ཡང་སོ་སོའི་བོད་གཞུང་དགའ་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་དང་དེའི་བླ་ན་མེད་པའི་ཚེ་རབས་འདི་ཕྱི་གཉིས་ཀྱི་སྐྱབས་གནས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ངོས་ལེན་མེད་པའི་རྣམ་འགྱུར་འོག་ནས་ཁམས་པའི་ཚོ་ཁག་ ༡༡ དང་། དབུས་གཙང་གི་ཚོ་ཁག་ ༢ ཨམ་མདོའི་ཚོ་ཁག་ ༡ བཅས་ཁྱོན་ཚོ་ཁག་བཅུ་གསུམ་དང་། ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག དོལ་རྒྱལ། ཆོལ་ཁའི་གླེང་རྙོག ཆོས་ལུགས་སོགས་ཀྱིས་གླེང་རྙོག་རྫོགས་མཐའ་མེད་པ་ཞིག་གིས་ཁྱོན་མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་ ༥༠ ནང་མགོན་པོ་གང་ཉིད་ལ་དཀའ་ངལ་ཚད་ལས་འདས་པ་ཞིག་བཟོས་ཡོད།
ད་དུང་མགོན་པོ་གང་ཉིད་ཀྱིས་བཙན་བཅོལ་བོད་ཕྲུག་ཚོར་ཆེད་དུ་གཟིགས་རྒྱང་རིང་པོས་ཇི་ལྟར་མ་ཡིས་བུ་ལ་བརྩེ་བས་སྐྱོང་བ་ལྟར་གང་ཉིད་ཀྱི་ཐུགས་རྗེའི་བཀའ་དྲིན་གྱི་འོག་འབྲས་དང་ལྡ་ལིས་གསོ་སྐྱོང་གནང་ཏེ་མི་རབས་གསར་པའི་ན་གཞོན་ཤེས་ཡོན་ཅན་དང་རྒྱལ་གཅེས་པ་ཡིན་ཟེར་མཁན་ཚོས་ཀྱང་ཁོང་ཉིད་ལ་མཚན་སྨད་དང་ཟུར་ཟ་སྐྱོན་བརྗོད་སོགས་རབ་དང་རིམ་པ་མང་དག་གཅིག་ཐོན་དང་ཐོན་བཞིན་ཡོད།
སྔོན་མ་ཞིག་ནས་༸ གོང་ས་མཆོག་གིས་ངས་མ་ཤི་བར་དུ་བོད་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་འགན་འཁུར་གྱི་རེད་ལ་ཁྱེད་ཚོས་ཀྱང་ཧུར་ཐག་འབད་ཐག་བྱོས་ཨ་ཞེས་ཡང་ཡང་གསུངས་ཡོད། བར་སྐབས་ཤིག་ནས་བོད་གཞི་བྱེས་མཉམ་འཛོམས་མ་བྱུང་བར་དུ་ངས་མུ་འཐུད་ནས་འགན་འཁྱེར་གྱི་རེད་དེ་ནས་བོད་དུ་ལོག་མཚམས་གཞི་ལུས་བོད་མི་ཚོས་གཙོ་བོ་འགན་འཁུར་གྱི་རེད་ཅེས་ཡང་ཡང་གསུངས་ཡོད།
དེ་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ནས་བཟུང་ང་ཕྱེད་རྒན་ཡོལ་དུ་བསྡད་ཡོད་ཅེས་ཡང་ཡང་གསུངས་ཡོད། མི་དམངས་ཀྱིས་ཐད་ཀར་འོས་དེམས་བྱས་པའི་བཀའ་ཁྲི་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་ཀྱང་སྐབས་དང་པོའི་ལས་ཡུན་ལོ་ལྔ་བསྐྱངས་ཡོད། ༢༠༠༥ ལོར་བསྐྱར་དུ་འོས་འདེམས་བྱུང་ནས་མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་བཅུ་ལྷག་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་དབང་ཆའི་རྩེ་མོར་བཟུང་ནས་མུ་འཐུད་དེ་ཐུབ་མ་ཐུབ་དང་འཇོན་མ་འཇོན་ལ་མ་ལྟོས་པར་མི་ལོ་ ༣༦༩ ལྷག་ཕྱིན་ཟིན་པའི་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ནང་དུ་དབྱིངས་བཞུགས་ནས་མུ་འཐུད་དེ་སྲིད་དབང་གི་རྩེ་མོར་སྐུ་བཞུགས་གནང་ཡོད།
འོན་ཀྱང་བློ་ཕང་པ་ཞིག་ལ་ཁོང་གིས་བློ་རིག་གྲུང་པོས་གང་ཐུབ་ཀྱིས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་དེའི་རྙོག་འཛིན་ཆེ་བའི་ཆབ་སྲིད་བསྐྱངས་ཏེ། ཤེས་ཡོན་ལམ་སྟོན་གྱི་སྲིད་ཇུས་དང་། དཔལ་འབྱོར་ལས་ཁུངས་སྒེར་བདག་ཅན་དུ་བསྒྱུར་བ། བོད་མིའི་སྲོལ་རྒྱུན་སོ་ནམ་ཞིང་ལས་ལ་སོགས་པའི་གནད་དོན་གལ་འགངས་ཆེ་བའི་སྲིད་ཇུས་མང་དག་གཅིག་ལམ་ལྷོང་དུ་མ་ཕྱིན་པར་མཐར་ཕམ་ཉེས་ལྟ་བུར་སོང་ནས་གྲུབ་འབྲས་དོན་སྙིང་ལྡན་པ་ཞིག་བྱུང་མེད།
ད་དུང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མི་དམངས་ཀྱི་འཚོ་བ་དངོས་ལ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཕན་ནུས་ལྡན་པའི་ཡར་རྒྱས་དང་གྲུབ་འབྲས་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་དུ་མངོན་འགྱུར་ཅན་མ་བྱུང་སྟབས། ཐེངས་གསུམ་པའི་བཀའ་ཁྲིར་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ལོ་ན་རྒན་གྲས་དང་ཉམས་མྱོང་ཡོད་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་ན་གཞོན་བློ་བཟང་སེང་གེ་བཀའ་ཁྲིར་བདམས་དགོས་ཐུག་ཡོད།
བློ་བཟང་སེང་གེས་ཀྱང་གཅིག་སྒྲིལ་དང་། གསར་གཏོད། རང་མགོ་རང་ཐོན་བཅས་ཀྱི་དར་ཆ་ཐོན་པོར་འགྲེངས་ཏེ་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་དབང་ཆའི་རྩེ་མོར་འཛེགས་བཞིན་ཡོད་པ་དེར་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་བལྟས་ན་དགེ་སྐྱོན་གཉིས་ཡོད།
ཡིན་ནའང་བློ་ཕམ་པ་ཞིག་ལ་ད་ཆ་ཐེངས་གཉིས་པའི་བཀའ་ཁྲི་ཟམ་དོང་རིན་པོ་ཆེས་བྱུང་ན་གཅིག་དང་མ་བྱུང་ན་གཉིས་བྱས་ཏེ་ཚ་ཚ་འུར་འུར་གྱིས་ཐོག་ནས་ཁོ་རང་མཇུག་བསྡོམས་རྒྱག་ལ་ཉེ་བའི་སྐབས་འདིར་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་མེད་པ་བཟོ་བ་དང་། བདེན་པ་ཉིད་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་གནད་དོན་གལ་ཆེན་འདི་ཟླ་༣ ཚེས་༡༤ ནས་ ཟླ་ ༥ ཚེས་༢༣ ནང་ཁྱོན་ཟླ་བ་གཉིས་དང་ཉི་མ་ ༩ ནང་གི་དུས་ཡུན་ཐུང་ཐུང་ཅན་ཞིག་གི་མི་ལོ་ ༣༦༩ སོང་བའི་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་དང་། བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་ཕྱི་ཤ་ཁྲག་དང་ནང་གློ་སྙིང་ནང་དུ་གཅིག་ཏུ་སིམས་པའི་༸ གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་སྐུ་དབང་དང་། མཚན་གནས། རྗེས་འབྲེལ་བཅས་བོད་རྒྱལ་ཁབ་དང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ལས་དབང་ལ་ཐུག་པའི་གནད་དོན་གལ་འགངས་ཅན་དེ་ཐག་གཅོད་བྱེད་བཞིན་འདུག
དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་འཁྲིད་༸ གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་སྐུ་ཕྲེང་ ༡༣ དགོངས་པ་རྫོགས་ལ་ཉེ་བའི་སྐབས་སུ་སྨོན་ལམ་ལོག་པའི་དམ་སྲི་དུག་པ་ཅན་དོལ་རྒྱལ་གྱིས་དགུ་རྫོགས་གནམ་གང་ཡིན་ཞེས་དགའ་བཞིན་སྤྲོ་བཞིན་སྐད་བཟང་ཐོན་པོས་བསྒྲགས་ཡོད། དེ་དང་འདྲ་མཚུངས་སུ་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་༸ གོང་ས་སྐུ་ཕྲེང་ ༡༤ ཆེན་པོས་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ད་ནས་བཟུང་མེད་པ་བཟོ་དགོས་པ་དང་། ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྣམ་རྒྱལ་ཟེར་བའི་དམ་ཕྲུག་དེ་ཡང་ད་ལྟ་བདེན་པ་ཉིད་རྒྱལ་རྒྱུ་ཅིག་ཅེས་དགའ་དགའ་སྤྲོ་སྤྲོའམ་ཚ་ཚ་འུར་འུར་ངང་ད་ལྟའི་བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་གིས་དབང་ཆ་ཆ་བགོས་དང་བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དེར་ཞིབ་ཏུ་བསམས་ན་དེ་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ལས་དབང་དང་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་མཚོན་ན་བཀྲ་ཤིས་པའི་བྱ་བ་ཞིག་གཏན་ནས་མིན།
དེར་བརྟེན་ད་ཆ་བཀའ་ཁྲི་ཐེངས་གསུམ་པ་བློ་བཟང་སེང་གེ་ནི་རྒྱ་མིས་སྔོན་མ་ནས་རེ་བ་བྱས་པ་ལྟར་ཡུལ་གྱར་སྲིད་གཞུང་ཟེར་བ་དེར་ངོས་ལེན་མེད་ལ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཟེར་བའང་མེད། ཏྰ་ལའི་བླ་མ་དང་ཆེས་མང་ནའང་ཁོང་གི་ཉེ་འཁྲིས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཉུང་ཤས་ཤིག་གི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་རྒྱུར་སྒོ་ཕྱེ་ཡོད་ཡོད་ཅེས་པ་ལྟར་འདི་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞུང་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མགོ་པ་ཅན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་རེད།
རྟགས་དང་རྟེན་འབྲེལ་ངན་པ་ཅི་ཞིག་འགྲིག་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་རྡ་རམ་ས་ལའི་གནས་འདི་ནས་ཚེས་༢༣ ཉིན་བོད་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་ཚོགས་ཆེན་འཚོགས་ནས་ཤ་ཁྲག་དང་རུས་པར་གཅིག་ཏུ་འཐིམ་པའི་མི་ལོ་ ༣༦༩ ཕྱིན་པའི་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་མེད་པ་བཟོས་ནས་མཇུག་བསྡོམས་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་ལས་ཐམ་རྟགས་ཅན་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་དེ་བདེན་པ་ཉིད་རྒྱལ་རྒྱུར་ཅིག་ཅེས་པ་ཞིག་བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་པ་དང་།
ཕར་ཕྱོགས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གུང་ཁྲན་ཏང་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ ༩༠ དང་ བོད་ཞི་བས་བཅིངས་གྲོལ་བཏང་ནས་ལོ་ ༦༠ འཁོར་བའི་དགའ་སྟོན་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་ཞིག་ཚེས་ ༢༣ ཉིན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་མ་བསྒྲིག་ལྷུན་འགྲུབ་གྱིས་དུས་གཅིག་ཏུ་ཏག་ཏག་འཁེལ་འཁེལ་འདུག
ཀིརྟི་སྒྲོལ་དཀར་ལྷ་མོས་བཤད་པ་ལྟར། མངའ་དབང་ལྡན་པ། དབང་ལྡན་འཛིན་སྐྱོང། སྨྲ་དབང་། དེ་བྱུང་རིག་པ། བྱུང་རབས། ངེས་སྟོན་པ། ལེགས་བྱང་། མང་གཙོ། ཁྱད་ལས་པ། ཉེ་བའི་རིགས་བདག་སོགས་མིང་ཚིག་གོ་རྒྱུར་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་འདི་འདྲ་ཅན་དང་ད་དུང་ཐེངས་འདིར་བདེན་པ་ཉིད་རྒྱལ་རྒྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏོན་གྱིན་ཡོད་པའི་བཟོ་འདྲ་པོ་འདི་འདྲ་བྱེད་དགོས་དོན་གང་ཡིན་མི་ཤེས།
ད་དུང་ཨ་ཚོགས་ཀླུ་མཁར་གྱིས་བཤད་པ་ལྟར་བཀའ་བློན་ཡུན་ཚད་བསྟུད་མར་ག་ཚོད་ཐུབ་ཐུབ་བྱེད་རྒྱུའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་གཏན་འབེབ་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་སྲིད་དབང་སྒེར་གཅོད་ཅན་ཞིག་གིས་བྱེད་སྟངས་རེད། དེའི་ནང་བཀའ་བློན་གྱི་ལས་ཡུན་ཐེངས་གཉིས་བསྟུད་མར་གནང་མཁན་ཚོགས་ཆུང་ནང་དུ་བཀའ་བློན་ཐུབ་བསྟན་ལུང་རིགས་ཚུད་ཡོད།
དེ་བཞིན་ད་རེས་བཀའ་ཁྲི་གསར་པས་ཕྱག་རོགས་བཀའ་བློན་རྣམས་ཐད་ཀར་བདམས་ནས་གྲོས་ཚོགས་སུ་མང་མོས་ཀྱིས་གསུམ་ཆ་གཉིས་ཀྱི་བརྒྱབ་སྐྱོར་མི་དགོས་པ་བཟོས་པ་དེ་ཡང་ཐད་ཀར་བཤད་ན་ཚོགས་གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་སྔོན་མ་བཀའ་བློན་དུ་བདམས་ཀྱང་སྟབས་མ་འགྲིག་པར་གྲོས་ཚོགས་ནས་དགའ་བྱས་པའི་གནད་དོན་དེ་ཚོར་ཐུག་ཡོད།
བསྐྱར་བཅོས་དེའི་ནང་དུ་ད་དུང་སྨྲ་དབང་ཞེས་བོད་མིའི་མགྲིན་ཚབ་ཟེར་བའི་ཁུལ་བྱས་ཏེ་༸ གོང་ས་མཆོག་སྐུ་དབང་དང་གནས་བབ་མ་དགོས་ནའང་སྐུ་ཚབ་ཚོའི་གནས་བབ་དེ་མུ་འཐུད་དེ་རྒྱུན་འཛིན་དགོས་པའི་བཟོ་དྲ་པོ་ཞིག་བཀོད་འདུག་དེ་ཡང་ཚོགས་ཆུང་དེའི་ནང་དུ་རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མ་ཚུད་ཡོད།
གཙོ་བོས་ཇི་ལྟར་བཀའ་བསྩལ་པ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་དག་གིས་བགྱིའོ། །ཞེས་དམ་བཅའ་ཞིག་བཞག་ན་ཚོགས་ཟུར་པདྨ་འབྱུང་གནས་ལའང་ཟུར་དུ་སྐུ་གྱོང་མི་རག་པའི་གདམས་ངག་ཟབ་མོའི་ཞལ་བཞེས་ཞིག་གནང་ཡོད་སྲིད་པ་རེད།
ཡིན་ནའང་ང་དང་འདྲ་བའི་ཉམས་ཆུང་གི་བོད་འབངས་ས་ཡ་དྲུག་ལ་ཚེ་རབས་འདི་ཕྱི་གཏན་གྱི་སྐྱབས་གནས་སླུ་བ་མེད་པ་གཅིག་པུ་དེ་ནི་༸ གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གང་ཉིད་ཡིན་སྟབས། བོད་འབངས་ས་ཡ་དྲུག་གི་ངོས་ནས་༸ བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡོད་མེད་དང་། ༸ གོང་ས་མཆོག་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐུ་དབང་ཡོད་མེད། སྲིད་སྟེགས་ཀྱི་ཞབས་གཏེགས་ཡོད་མེད་ཅི་ཞིག་ལ་མལྟོས་པར་གང་ཉིད་ང་ཚོའི་སེམས་ཁོངས་ཀྱི་དྲིན་ཅན་ཉི་མ་རང་ཡིན་དེར་འགྱུར་བ་གཏན་ནས་མེད།
ནམ་ཞིག་དྲིན་ཅན་གྱི་ཉི་མ་དེ་མ་བཞུས་པའི་སྔོན་དུ་གངས་ལྗོངས་ཀྱི་མཁའ་དབྱིངས་སུ་ཐེངས་གཅིག་ཤར་བའི་སྨོན་ལམ་ཉིན་མཚན་དུ་འདེབས་བཞིན་ཡོད་ལ་མཇུག་མཐར་མཚམས་སྤྲིན་དམར་སེར་གྱི་དྲྭ་བ་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྲོ་སྣང་ལྡན་པ་ཞིག་འཆར་བའི་ལས་སྨོན་མཆིས།
དེ་ཡང་ཆེས་རིང་ན་ལོ་ ༢༠ རྗེས་དང་མགྱོགས་ན་ལོ་ ༥ རྗེས་སུ་ཡིན་སྲིད། མོ་ལོ་ལྔ་དང་ཉི་ཤུའི་རྗེས་ནས་གནད་དོན་གསར་པ་ཁ་གསལ་ཅན་ཞིག་གིས་འོག་ནས་ཤར་བསྐྱོད་བྱེད་རྒྱུའི་རྟགས་དང་རྟེན་འབྲེལ་མང་པོ་བྱུང་དང་ཡོང་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་དག་ཡིན།
༸ གོང་ས་མཆོག་སྐུ་ཚེ་ཁྲི་ལོར་བརྟན་པར་ཤོག
རྒྱ་བོད་མཐུན་སྒྲིལ་ཁྲི་ལོར་བརྟན་པར་ཤོག
བོད་གཞུང་ཕྱོགས་ལས་རྣལ་རྒྱལ། བཏགས་ན་ཤིན་ཏུ་བཟང་པར་སེམས། དེས་ཆོལ་གསུམ་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པ་མ་ཟད། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སྐད་ཆ་རྩ་ནས་མེད།
གང་ལྟར་བདེན་པ་ཉིད་རྒྱས་གྱུར་ཅིག་ཟེར་བ་སོགས་སྨོན་ལམ་ཙམ་གྱི་བཅའ་བསྐྱར་བཅོས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་རྩ་བ་ཉིད་ནས་མེད་།
མ་ཚད་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་གནང་སྟངས་དེ་སྔར་དྲ་སོང་བསམ་གྱི་ཡོད་།
བདེན་པ་ཉིད་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག་ཞེས་པ་དེ་རྩེད་མོ་འདྲ་བོ་ལས་གཞན་མི་འདུག་།།
ང་ལ་ཡོད་པ་འདི་རེད་། སྲོང་བཙན་བོད་གཞུང་།།
ཡང་ན་བོད་རྩམ་ཟན་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག་།།
ལྟ་བུ་ཡིན་ག་འདྲ་འདུག་།།
དོན་དམ་སྒྱུར་བཅོས་ཡོངས་བའི་རེ་བ་ཡོད་།།བོད་གཞུང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་ཞེ་མཚན་བཏགས་ན་སྙམ་།
གངས་ཅན་ཕོ་བྲང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ།
ད་ནི་ངོ་མ་གངས་རིའི་ལྗོངས་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པའི་གཞུང་མཚན་ཉིད་པ་ཞིག་དང་། ཆོལ་གསུམ་མི་རིགས་ཀྱི་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་སྨན་པའི་གཞུང་སྤྱི་ལ་ཁྱབ་པ་ཞིག་ཏུ་ཆགས་སོང་། འདི་ནི་རང་དོན་རྩད་ནས་སྤངས་པའི་ངེས་དོན་གྱི་དགེ་སྦྱོང་ཞིག་གི་བྱས་རྗེས་རེད་ལ། བོད་ལ་མང་གཙོའི་རང་དབང་མཚན་ཉིད་པ་ཐོབ་པའི་དན་རྟགས་ཀྱང་རེད། དེ་ཕྱིར་ང་ཚོའི་གཞུང་ནི་དེ་རིང་ནས་བཟུང་གངས་ཅན་ཕོ་བྲང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་ཞེས་འབོད་ན་མི་རུང་བ་ག་ལ་ཡོད།
༼བདེན་པ་ཉིད་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག ༽ ཅེས་པ་ནི་དམིགས་ཡུལ་དང་རྩ་བ་མེད་པའི་བྱུང་རྒྱལ་དུ་སྨྲས་པའི་གཏམ་ཞིག་ལས་གཞན་གང་ཡང་མཐོང་མ་སོང་། ༼དབང་ལྡན་འཛིན་སྐྱོང་པ། མངའ་དབང་ལྡན་པ་༽ ཞེས་པ་དེ་ནི་དབྱིན་ཇི་དང་རྒྱ་ནག་གི་མི་རིགས་དག་གིས་བོད་སྐད་ཀྱི་གོ་རིམ་དང་མཐུན་པའི་ཚིག་བསྒྲུབ་ལེགས་པར་མ་རྟོགས་པའི་གཏམ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཤིག་ལས་གང་ཡང་གོ་རྒྱུ་མི་འདུག