ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་མངའ་ཁུལ་གྱི་བདག་དབང་འཐབ་རྩོད།

རྒྱ་ནག་ལྷོ་ཕྱོགས་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་མངའ་ཁུལ་གྱི་གླིང་ཕྲན་བདག་དབང་ཐད་ལྷོ་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁག་བར་འགལ་ཟླ་ཇེ་ཆེར་གྱུར་ཏེ། རྒྱལ་སྤྱིའི་མཚོ་ཁུལ་དུ་དམག་འཐབ་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་མགོ་བརྩམས་འདུག 

ཕྱི་ཟླ་ ༦ པའི་ཚེས་ ༣ ཉིན་སིང་གྷ་པུར་ (Singapore)རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་ཨེ་ཤ་ཡའི་ལྷོ་ཤར་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་། ཨ་རི། ཨུ་རུ་སུ་བཅས་ཀྱི་རྒྱལ་སྲུང་བློན་ཆེན་དག་གིས་གཙོས་པའི་གནད་ཡོད་དཔོན་རིགས་མཉམ་ཞུགས་ཐོག ཤན་བྷ་ལ་ཞེས་པའི་ཨེ་ཤ་ཡའི་མངའ་ཁུལ་གྱི་ལོ་འཁོར་དཔྱད་གླེང་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་སྐབས། རྒྱ་ནག་ལྷོ་ཕྱོགས་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་མངའ་ཁུལ་གྱི་གླིང་ཕྲན་བདག་དབང་ཐད་བསྐྱར་དུ་རྩོད་གླེང་བྱུང་ཞིང་། དེའི་རྗེས་རྒྱ་གཞུང་གིས་མཚོ་ཁུལ་དེའི་བདག་དབང་ཆ་ཚང་རྒྱ་ནག་ལ་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་དེ་མཚོ་ཁུལ་དེར་དམག་གྲུས་སིམ་འཛུལ་བྱས། སྐབས་དེར་ཨེ་ཤ་ཡའི་མཚོ་ངོགས་མཐའ་འབྲེལ་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོས་མཚོ་ཁུལ་དེའི་ཆ་ཤས་བདག་དབང་ཡོད་སྐོར་གྱི་རྩོད་གླེང་བྱུང་ཞིང་། ལྷག་པར་དུ་ཝེ་ཋི་ནམ་(Vietnam)།  ཧྥི་ལི་ཕིན་ (Philippines) གཙོས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་མཚོ་ཁུལ་བདག་དབང་ཐད་ཕན་ཚུན་ཁ་གཏད་དང་འཇིགས་སྐུལ་གྱི་རྣམ་པའི་དམག་སྦྱོང་བྱེད་མགོ་བརྩམས་ཡོད། དེ་དང་མཉམ་དུ་ཨ་རིའི་ཕྱོགས་ནས་ཀྱང་མཚོ་ཁུལ་དེའི་བདག་དབང་ཐད་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཉེན་བརྡ་བཏང་སྟེ་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་ནུབ་ཁུལ་དུ་དམག་འཐབ་གྲུ་གཟིངས་ཆེན་མོ་ཞིག་ཆེད་གཏོང་བྱས་ཡོད།   

ཕྱི་ཚེས་ ༨ ཉིན་རྒྱ་ནག་གི་མཚོ་ཐོག་དམག་གྲུ་ ༨ ཉི་ཧོང་གི་ཉེ་འདབས་ཀྱི་ཨོ་ཁེ་ན་ཝ་(Okinawa)དང་མེ་ཡ་ཁའོ་(Miyako)གླིང་ཕྲན་གཉིས་ཀྱི་བར་མཚམས་བརྒྱུད་དེ་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་མངའ་ཁུལ་དུ་བསྐྱོད་ཡོད་པ་དང་།  ཕྱི་ཚེས་ ༩ ཉིན་ཡང་བསྐྱར་དམག་གྲུ་ ༣  མཚོ་ཁུལ་དེར་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནི་ད་ལྟའི་བར་རྒྱ་ནག་མཚོ་དམག་གིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མངའ་ཁོངས་བརྒལ་ཏེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་མཚོ་ཁུལ་དུ་བསྐྱོད་པ་ཐོག་མ་དེ་ཆགས་པར་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་རྒྱལ་སྲུང་ལྷན་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་མཚོ་དམག་གིས་ཟླ་ ༦ པའི་ཟླ་དཀྱིལ་ལ་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་མངའ་ཁུལ་དུ་དམག་སྦྱོང་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་པར་བརྟེན། ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་ཝེ་ཋི་ནམ་གྱིས་ཡོང་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་ཏེ། ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ནས་ ༡༤ ཉིན་གཉིས་རིང་རྒྱ་ནག་ལྷོ་ཕྱོགས་རྒྱ་མཚོའི་མངའ་ཁུལ་དུ་འཕུར་མདེལ་ཚོད་ལྟའི་དམག་སྦྱོང་བྱས་ཡོད་པར་མ་ཟད།  ཕྱི་ཚེས་ ༡༡ ཉིན་ཝེ་ཋི་ནམ་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཨ་རི་ཚུད་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་མཚོ་ཁུལ་དེའི་བདག་དབང་གནད་དོན་ཁྲོད་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་མངའ་ཁུལ་བདེ་འཇགས་ལ་རོགས་རམ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་ཡོད་ལ། ཕྱི་ཚེས་ ༡༤ ཉིན་ཧྥི་ལི་ཕིན་གནས་སྡོད་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་ཀྱིས། ཨ་རིས་ཧྥི་ལི་ཕིན་ལ་རྒྱབ་སྐོར་གྱི་ལངས་ཕྱོགས་བཟུང་སྟེ་གླིང་ཕྲན་བདག་དབང་གནད་དོན་ཐད་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱིས་མཉམ་འབྲེལ་བྱ་དགོས་སྐོར་ནན་སྐུལ་བྱས་ཡོད་འདུག  

དེ་བཞིན་ཕྱི་ཚེས་ ༡༢ ཉིན་ཇོར་ཇཱི་ཝ་ཞིན་ཊོན་རྟགས་ཅན་གྱི་ཨ་རིའི་གཡུལ་འཐབ་གྲུ་གཟིངས་ཆེན་མོ་དེ་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་ནུབ་ཁུལ་དུ་བསྐྱོད་མགོ་བརྩམས་མ་ཐག  རྒྱ་གཞུང་གིས་ཨ་རིའི་ཕྱོགས་ནས་ཨེ་ཤ་ཡའི་མཚོ་ཁུལ་བདག་དབང་ཐད་ཐེ་གཏོགས་མི་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་བྱས་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། ཉིན་དེར་ཧྥི་ལི་ཕིན་དམག་དཔུང་གིས་ཨ་རི་དང་ཧྥི་ལི་ཕིན་མཚོ་དམག་གིས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་ཕྱི་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་མཚོ་ཁུལ་དེར་དམག་སྦྱོང་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཚུལ་བསྒྲགས་ཡོད་ལ། དེ་བཞིན་ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་ཨ་རིའི་ཕྱོགས་ནས་ཀྱང་རྡུལ་མཚོན་དམག་འཐབ་གྲུ་གཟིངས་ཤིག་ཟླ་ ༦ རིང་ཞི་བདེའི་རྒྱ་མཚོའི་མངའ་ཁུལ་དུ་སྐོར་བསྐྱོད་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཨ་རི་དང་ཝེ་ཋི་ནམ་གཉིས་ཀྱིས་ཝ་ཞིན་ཊོན་དུ་མཉམ་འབྲེལ་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་ཏེ། བདག་དབང་རྩོད་རྙོག་ཅན་གྱི་མཚོ་ཁུལ་བདེ་འཇགས་དང་། མཚོ་ཐོག་སྐྱེལ་འདྲེན་རང་དབང་རྒྱུན་གནས་ཡོང་ཆེད།  མཚོ་ཁུལ་གྱི་གནད་དོན་མཐའ་དག་གྲོས་ཆོད་དང་ཕྱི་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ནས་ཐག་གཅོད་བྱས་ཏེ། འཇིགས་སྐུལ་དམག་འཐབ་ལ་བརྟེན་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་དགོས་ཚུལ་བརྗོད་འདུག ཡིན་ནའང་།  ཕྱི་ཚེས་ ༡༧ ཉིན་རྒྱ་གཞུང་གི་དམག་འཐབ་གྲུ་གཟིངས་ ༡༤ དང་། དམག་ཐབས་གནམ་གྲུ་ ༢  གཉིས་བཅས་མཚོ་ཁུལ་དེར་ཉིན་གསུམ་རིང་གི་དམག་སྦྱོང་གི་མགོ་བརྩམས་ཡོད་པར་མ་ཟད།  རྒྱ་ནག་སྐམ་སའི་མཐའ་འདབས་མཚོ་ཁུལ་དུ་སྐམ་དམག་རུ་དཔུང་གཉིས་དང་། ཀོང་ཀྲིག་དམག་ཁུལ་གྱི་ཐད་འཕུར་དམག་གྲུ་ ༡༠ ཡིས་ཕར་རྒོལ་འགེབས་སྲུང་གི་དམག་སྦྱོང་སོགས་བྱས་པར་བརྟེན།   ཕྱི་ཚེས་ ༡༧ ཉིན་ཧྥི་ལི་ཕིན་སྲིད་འཛིན་ཨེ་ཁེ་ནའོ་ (Corazon Aquino) ལགས་ཀྱིས།  རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙན་པོ་དབང་ཡོད་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཧྥི་ལི་ཕིན་མངའ་ཁོངས་ལ་ཚུར་རྒོལ་བྱས་མི་ཆོག་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་ཡོད་པར་མ་ཟད།  ཨ་རི་ནས་ཐོན་སྐྱེད་བྱས་པའི་ཧྥི་ལི་ཕིན་གྱི་དམག་འཐབ་གྲུ་གཟིངས་རྙིང་པ་ཞིག་མཚོ་ཁུལ་དེར་བསྐྱོད་མགོ་བརྩམས་ཡོད་པ་གསལ་འདེབས་བྱས་འདུག  

རྒྱ་ནག་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་གླིང་ཕྲན་མཚོ་ཁུལ་དུ་རྡོ་སྣུམ་དང་རང་བྱུང་རླངས་རྫས་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོད་པར་མ་ཟད།  རྒྱལ་སྤྱིའི་མཚོ་ཐོག་ཚོང་ཟོག་སྐྱེལ་འདྲེན་འགྲུལ་ལམ་གྱི་སུམ་ཆ་གཅིག་མཚོ་ཁུལ་དེ་བརྒྱུད་དགོས་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་དང་ཉི་ཧོང་། ལྷོ་ཀོ་རི་ཡ་གསུམ་གྱིས་དཀྱིལ་ཤར་ཡུལ་གྲུའི་རྡོ་སྣུམ་སྐྱེལ་འདྲེན་གྱི་བརྒྱུད་ལམ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་ཆགས་སྟབས། ཉིན་འདི་འགའི་ཤར་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་མངའ་ཁུལ་གྱི་བདག་དབང་འཐབ་རྩོད་དེར་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་དོ་སྣང་དང་ཐུགས་འཁུར་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཨ་རིའི་མཚོ་ཐོག་དམག་དཔོན་ཝུན་ཊོན་གྱིས་མཚོ་ཁུལ་རྩོད་རྙོག་གནས་སྟངས་ཐད་མ་དགའ་བའི་རྣམ་འགྱུར་བསྟན་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཉེ་ལམ་རྒྱ་ནག་གིས་མཚོ་ཁུལ་བདག་དབང་ཐད་རྣམ་འགྱུར་སྟོན་སྟངས་དེ་ནི་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་ཡི་ངོ་བོ་ལས་བརྒལ་ཡོད་པས།  འབྲེལ་ཡོད་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་དུས་འཕྱི་བློ་འགྱོད་མི་ཡོང་བའི་ཐོག་ནས་ཕན་ཚུན་བསམ་ཤེས་དང་། མངའ་ཁུལ་རང་བཞིན་གྱི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་ཇེ་ཆེར་མི་འགྲོ་བའི་ཁག་ཐག་བྱ་དགོས་སྐོར་བརྗོད་འདུག 

ཡིན་ནའང་། ཨ་རིའི་ཉིང་རྡུལ་དུས་དེབ་ཀྱི་གཙོ་སྒྲིག་པ་ལིས་ཧོང་ཁའོ་ལགས་ཀྱིས།  ཉེ་སྔོན་རྒྱ་ནག་དམག་དཔུང་རྒྱལ་སྤྱིའི་མཚོ་ཁུལ་དུ་བསྐྱོད་དེ་དྲག་སྟོབས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་བསྟན་པ་དེ་ནི། དེང་སྐབས་རྒྱ་ནག་ནང་ཁུལ་ཆབ་སྲིད་འགལ་བ་ཛ་དྲག་ཏུ་གྱུར་དེ་སྤྱི་ཚོགས་བདེ་འཇགས་མེད་པའི་གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་ཛ་དྲག་ཆགས་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱི་རང་བཞིན་གྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་བཞིན་པའི་སྣང་བརྙན་བསྐྲུན་ཐབས་བྱས་ཏེ།  རྒྱ་ནག་མི་མང་ལ་མི་རིགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཞེན་ཁོག་སྐུལ་སློང་བྱས་ཏེ་ནང་ཁུལ་གྱི་འགལ་བ་ཇེ་ཆུང་དུ་གཏོང་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་བརྗོད་འདུག 

གསར་འགོད་པ། ཚེ་རིང་རྒྱལ།